
















Preview text:

LUẬT 24B
NĂM HỌC 2025 - 2026
Tên giảng viên: Nguyễn Thu An Số tín chỉ: 2
Thời gian: Tiết 4,5 - Sáng thứ 2 Địa điểm: A604 NHT
Hình thức thi: Tự luận
Cấu trúc: 3-4-3 (trình bày, phân tích; trắc nghiệm đúng sai) Không nghỉ quá 6 tiết
Sử dụng Luật sau ngày 16/06/2025
CHƯƠNG 1: QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
Các mệnh đề sau đúng hay sai?
- QĐHC chỉ do các CQHCNN ban hành
→ Sai. Vì các QĐHC chủ yếu là do CQHCNN ban hành, không phải chỉ do CQQLHCNN.
- Mọi QĐHC đều là VBQPPL
→ Sai. Vì những quyết định hành chính cá biệt không mang tính quy phạm nên không thể là văn bản quy phạm.
- Chủ thể ban hành QĐHC là CQHCNN
→ Sai.
- Mọi chủ thể có thẩm quyền ban hành VBQPPL đều có thẩm quyền ban hành QĐHC
→ Sai.
- QĐHC là nguồn của LHC
→ Sai.
I - Khái niệm, đặc điểm của quyết định hành chính
- QĐQL → xảy ra ở bất cứ đâu có lao động tập thể
- QĐQLNN
+ Chủ thể ban hành: NN
+ QLNN: 3 nhánh lập pháp, hành pháp, tư pháp
- QĐQLHCNN: So sánh khái niệm quyết định hành chính trong luật khiếu nại và tố tụng hành chính (khái niệm của QĐHC cá biệt)
+ Khoản 8, Điều 2 Luật Khiếu nại: Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước ban hành để quyết định về một vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.
+ Khoản 1, Điều 3 Luật tố tụng hành chính: Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định về vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.
→ Đặc điểm:
- Do cơ quan nhà nước có thẩm quyền/ cơ quan hành chính ban hành
- Áp dụng một lần
- Quyết định về một vấn đề cụ thể
- Áp dụng với một hoặc một số đối tượng cụ thể
→ phân tích văn bản quy phạm:
- từ ngữ có giống nhau không?
- nếu không thì bản chất của nó có thay đổi không? (câu hỏi mấu chốt)
→ Quyết định hành chính là văn bản áp dụng pháp luật, không phải văn bản quy phạm pháp luật.
!!!Mọi QĐHC đều là đối tượng của TTHC, khiếu nại → Sai
Vì các QĐHC có thể là VBQP, QĐHC mà là đối tượng của TTHC, khiếu nại phải là QĐHC cá biệt, tồn tại ở dạng văn bản
Có cần ban hành Luật QĐHC không? (đây là quan điểm gợi mở nghiên cứu)
→ Rất cần thiết
- Bảo đảm nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự ban hành
- Bảo đảm tính hợp pháp, hợp lý, tính khả thi của QĐHCNN
- Bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quy trình ban hành
- Bảo đảm hiệu quả của hoạt động QLHCNN
- Bảo đảm sự kiểm soát đối với hoạt động ban hành QĐHCNN.
…
"Quyết định hành chính nhà nước Việt Nam là kết quả sự thể hiện ý chí quyền lực đơn phương của các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong các cơ quan đó và những tổ chức, cá nhân được nhà nước trao quyền trên cơ sở và để thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, của cơ quan quyền lực nhà nước cùng cấp, của chính mình, theo thủ tục và hình thức do pháp luật quy định, nhằm đặt ra chủ trương, đường lối, nhiệm vụ lớn có tính chất định hướng (quyết định chủ đạo); hoặc đặt ra, đình chỉ, sửa đổi, bãi bỏ các quy phạm pháp luật hành chính (quyết định quy phạm)... hay làm thay đổi phạm vi hiệu lực của chúng; hoặc làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt các quan hệ pháp luật hành chính, những quan hệ pháp luật khác cụ thể, để thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của quyền lực hành chính nhà nước (quyết định cá biệt)"
P.H. Thái / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học, Tập 29, Số 2 (2013) 35-43
Đặc điểm của QĐHC
- Là một dạng của Quyết định pháp luật → Mang đầy đủ các đặc điểm của QĐPL
+ Mang tính quyền lực nhà nước (quyền lực đơn phương)
+ Mang tính pháp lý
- Xuất hiện, thay thế và huỷ bỏ QPPL (quyết định quy phạm)
- Phát sinh, thay đổi, chấm dứt các QHPL cụ thể (quyết định cá biệt)
- Đặc điểm riêng:
+ Là văn bản được ban hành để thực hiện hoạt động QLHCNN (một dạng của QĐPL), mang tính dưới luật;
+ Chủ yếu do các cơ quan HCNN hoặc người có thẩm quyền trong các CQHCNN thực hiện; với nhiều hình thức thể hiện
+ Bao gồm: Quyết định hành chính quy phạm và quyết định hành chính cá biệt (chiếm vị trí chủ yếu)
+ Mang tính thứ bậc
+ Mang tính sáng tạo của chủ thể quản lý
II - Phân loại quyết định hành chính
- Đối với QĐ quy phạm
- Đối với QĐ cá biệt
→ Thủ tục xây dựng và ban hành QĐ cá biệt:
- Xác định và phân tích vấn đề cần ra quyết định
- Xác định mục tiêu
→ Đề xuất trình tự ban hành QĐHCCB
- Xác định nhu cầu ban hành quyết định quản lý trên cơ sở yêu cầu quản lý nhà nước hoặc yêu cầu của cá nhân, tổ chức;
- Phân tích, đánh giá bản chất pháp lý sự việc và lựa chọn qppl
- Thu thập thông tin đầy đủ, chính xác về vụ việc thực tế đã xảy ra;
- Đánh giá khách quan, toàn diện đầy đủ các tình tiết của vụ việc. Xác định đúng bản chất, đặc trưng pháp lý của vụ việc
- Xác định đúng nội dung, đối tượng, bản chất pháp lý của sự kiện thực tế
- Xác định chủ thể có thẩm quyền ADPL
- Xác định thuận lợi, khó khăn trong việc đánh giá, phân tích bản chất pháp lý của sự việc
- Mục tiêu: tiết kiệm chi phí, thời gian và đạt hiệu quả cao nhất
- Xây dựng dự thảo quyết định
- Tham vấn ý kiến của đối tượng thi hành, của cơ quan, tổ chức có liên quan
- Kiểm tra tính pháp lý của dự thảo quyết định
- Ban hành/trình chủ thể có thẩm quyền ban hành
- Thực hiện theo quy định
- Công bố quyết định
→ Quy trình tổ chức thực hiện quyết định quản lý
- Truyền đạt quyết định (phát hành văn bản)
- Lên kế hoạch thực hiện quyết định
- Tổ chức thực hiện quyết định
- Kiểm soát việc thực hiện kế hoạch và điều chỉnh quyết định
…
→ Chuẩn bị ADPL
- Cập nhật các VBQPPL có liên quan tới lĩnh vực chuyên môn
+ Luật ban hành VBQPPL (Điều 58,60 - chú ý khoản 1)
→ Lựa chọn nguồn để áp dụng
- Quy phạm pháp luật có phải công cụ duy nhất được sử dụng trong quá trình áp dụng pháp luật
- VBPL điều chỉnh có xung đột
- Không có VB điều chỉnh
- Xác định hiệu lực của VBPL
Theo thời hạn có hiệu lực của quyết định
- Quyết định chủ đạo: Đề ra các chủ trương, đường lối, nhiệm vụ, chính sách, biện pháp có tính chất chung, định hướng
- Quyết định quy phạm: Đây là loại QĐ có thể trực tiếp làm thay đổi hệ thống QPPL
- Quyết định cá biệt
Tính hợp pháp của QĐHC
- Tìm hiểu một số chính sách pháp luật đã ban hành/ đang được đề xuất
- Phân tích và bình luận
→ Yêu cầu hợp pháp
- Phù hợp với nội dung và mục đích của Hiến pháp và pháp luật
- Đúng thẩm quyền về nội dung và hình thức
- Xuất phát từ thực tiễn quản lý
- Đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định
→ Yêu cầu hợp lý
- Bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, tập thể, cá nhân đối tượng chịu tác động của quyết định
- Phù hợp với từng đối tượng điều chỉnh trong từng trường hợp cụ thể
- Bảo đảm tính hệ thống toàn diện
- Bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật lập quy; ngôn ngữ
Các giả định
- Cấm bán thịt sau giết mổ 8 giờ
- Người bán hàng rong phải có giấy chứng nhận sức khoẻ
- Cộng điểm cho bà mẹ VN anh hùng thi đại học
- Cấm bán các loại chất có ga và nồng độ cồn cho phụ nữ có thai và nuôi con nhỏ
22/09/2025
- Nghiên cứu AL số 49/2021/AL về xác định quyết định hành chính ban hành không đúng thẩm quyền
- Theo anh chị, tại sao QĐHC cần phải đảm bảo hài hoà lợi ích của Nhà nước, tập thể, cá nhân. Lấy VD (trong 20p)
Ông A là viên chức của đơn vị SNCL (X) bị kỷ luật với hình thức buộc thôi việc. Ông A muốn thực hiện thủ tục khiếu nại quyết định kỷ luật buộc thôi việc
- Xác định căn cứ pháp lý để viên chức A thực hiện quyền của mình trong trường hợp không đồng ý với quyết định
- Thời hiệu là khoảng thời gian từ khi vi phạm mà khi hết thời hạn đó thì không bị xử lý vi phạm kỷ luật
- Thời hạn là khi bắt đầu phát hiện vi phạm, phải nằm trong thời hiệu
IV - Giải quyết khiếu nại, khiếu kiện QĐHC
- Giải quyết khiếu nại đối với QĐHC
Giải quyết khiếu kiện đối với QĐHC
- Cơ sở pháp lý: Luật Tố tụng hành chính 2015; Luật sđbs một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật TTHC; Luật tư pháp người chưa thành niên, Luật phá sản và Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án năm 2025.
- Thẩm quyền giải quyết
- Quy trình giải quyết
Câu hỏi trắc nghiệm
- VBQPPL là hình thức thể hiện của QĐHC
- Chỉ
CHƯƠNG 2: THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Thủ tục hành chính là gì?
là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức.
thủ tục hành chính là cách thức tổ chức thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước được quy định trong các quy phạm pháp luật hành chính bao gồm trình tự, nội dung, mục đích, cách thức tiến hành các hoạt động cụ thể trong quá trình giải quyết các công việc của quản lý hành chính nhà nước.
VD: làm căn cước công dân, hay khai tạm trú tạm vắng
Xác định vai trò của thủ tục hành chính
- Quản lý xã hội
Nguồn học liệu
- Nghị định 118/2025/NĐ-CP về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại bộ phận một cửa và cổng dịch vụ công quốc gia
- Nghị định 45/2020/NĐ-CP
- Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15 tháng 07 năm 2021 - Quyết định chính sách, chủ đạo
Khái niệm, đặc điểm của Thủ tục hành chính
- Thủ tục là cách thức tiến hành một công việc với nội dung, trình tự nhất định, theo quy định của NN
!! Câu hỏi:
- Phân biệt thủ tục lập pháp/thủ tục hành chính/thủ tục tư pháp.
- Thủ tục hành chính:
+ Được tiếp cận ở nhiều góc độ
+ Từ góc độ hoạt động của NN
+ TTHC là thủ tục tiến hành các hoạt động quản lý hành chính nhà nước, được thực hiện bởi các chủ thể có thẩm quyền QLHCNN
→ Chủ yếu được thực hiện bởi CQHCNN
- Lấy ví dụ
Đặc điểm:
- Chủ yếu do CQHCNN ban hành
- Phản ánh chức năng, nhiệm vụ của CQHC
- QPPL về TTHC không chỉ nhằm thực hiện quy phạm vật chất của ngành LHC mà còn thực hiện qpvc của ngành luật khác (vd: thủ tục đăng ký kết hôn;...)
- Thủ tục hành chính được thực hiện trình tự TA là chủ yếu
- Thủ tục hành chính được PLHC quy định chặt chẽ
!!! Câu hỏi:
- Lấy 1 ví dụ về TTHC: Thủ tục khai tạm trú tạm vắng
- Nhận xét về TTHC đó
- Nghiên cứu nghị quyết 76.
Nguyên tắc của TTHC
- Tuân thủ pháp luật
- Công khai, minh bạch
- Chính xác, khách quan, công ming
- Bình đẳng giữa các bên tham gia TTHC
- Nhanh chóng, kịp thời, đơn giản, tiết kiệm
- Hợp lý, khả thi
- Bảo đảm sự tham gia rộng rãi của cơ quan, tổ chức
Phân loại thủ tục hành chính
- Theo mục đích: Thủ tục giải quyết yêu cầu, kiến nghị của cá nhân (cấp phép xd, đăng ký kết hôn, cưỡng chế,...)
- Theo đối tượng: TTHC trong lĩnh vực kinh tế, trong lĩnh vực nông nghiệp, trong lĩnh vực tư pháp,..
- Theo quan hệ công tác: TTHC nội bộ, TTHC liên hệ
Xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính
- Xây dựng TTHC là nghiên cứu để đề ra những cách thức giải quyết công việc nhằm giải quyết các quy định nội dung của pháp luật và đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tế
- Việc xây dựng các thủ tục hành được đặt lên trên những nguyên tắc cơ bản do Hiến pháp quy định.
- Những nguyên tắc này có thể trực tiếp liên quan đến việc xây dựng các thủ tục hành chính
- Nguyên tắc xây dựng thủ tục hành chính
+ Tuân thủ pháp luật
+ Phù hợp với thực tế khách quan
+ Đơn giản, dễ hiểu, thực hiện thuận lợi
+ Có tính hệ thống
- Các bộ phận cấu thành của một thủ tục hành chính
+ Tên thủ tục
+ Trình tự thực hiện, trong đó bao gồm cả quy định về thời gian và địa điểm thực hiện TTHC
+ Cách thức thực hiện
+ Thành phần, số lượng hồ sơ
+ Thời hạn giải quyết
+ Đối tượng thực hiện TTHC
+ Cơ quan thực hiện TTHC
+ Kết quả thực hiện TTHC
+ Lệ phí (nếu có)
+ Tên mẫu đơn, mẫu tờ khai (nếu có)
+ Yêu cầu, điều kiện thực hiện TTHC (nếu có)
+ Căn cứ pháp lý của TTHC
Thực hiện TTHC
- Nguyên tắc thực hiện:
+ Bảo đảm công khai, minh bạch
+ Bảo đảm khách quan, công bằng
+ Bảo đảm tính liên thông, kịp thời, chính xác, không gây phiền hà
+ Bảo đảm được quyền phản ánh, kiến nghị của các cá nhân, tổ chức đối với các TTHC
+ Đề cao trách nhiệm của cán bộ, công chức trong giải quyết công việc cho cá nhân, tổ chức
Kiểm soát thủ tục hành chính
Kiểm soát thủ tục hành chính là xem xét, đánh giá, theo dõi nhằm bảo đảm tính khả thi của quy định về thủ tục hành chính, đáp ứng yêu cầu công khai, minh bạch trong quá trình tổ chức thực hiện thủ tục hành chính (K5, Đ3 NĐ 63/2010/NĐ-CP về kiểm soát TTHC)
Nguyên tắc (Đ4, NĐ 63)
- Kiểm soát thủ tục hành chính phải bảo đảm thực hiện có hiệu quả mục tiêu cải cách thủ tục hành chính, cải cách hành chính; bảo đảm điều phối, huy động sự tham gia tích cực, rộng rãi của tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân vào quá trình kiểm soát thủ tục hành chính.
- Kịp thời phát hiện để loại bỏ hoặc chỉnh sửa thủ tục hành chính không phù hợp, phức tạp, phiền hà; bổ sung thủ tục hành chính cần thiết, đáp ứng nhu cầu thực tế; bảo đảm quy định thủ tục hành chính đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của đối tượng và cơ quan thực hiện thủ tục hành chính.
- Kiểm soát thủ tục hành chính được thực hiện ngay khi dự thảo quy định về thủ tục hành chính và được tiến hành thường xuyên, liên tục trong quá trình tổ chức thực hiện thủ tục hành chính
Nội dung
Về cơ bản có 4 nhóm:
- Kiểm soát việc ban hành quy định về TTHC
- Kiểm soát thực hiện TTHC (công bố, công khai, giải quyết thủ tục hành chính)
- Rà soát, đánh giá về thủ tục hành chính (đã được ban hành trong văn bản QPPL)
- Tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính và việc thực hiện quy định hành chính)
Cải cách TTHC (tự nghiên cứu)
- Đọc kĩ QĐ số 104/QĐ-TTg ngày 25 tháng 01 năm 2024.
CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ HÀNH CHÍNH
Hệ thống VBQPPL
- Luật xử lý VPHC năm 2012
- Luật số 88/2025/QH15
- NĐ 116/2013/NĐ-CP (đang đc nghiên cứu sửa đổi
I - Khái niệm và đặc điểm
- 2 góc độ tiếp cận:
- Cưỡng chế trong hđ HCNN là những bp cưỡng chế NN mà các chủ thể tham gia hoặc thực hiện hoạt động này có thể bị áp dụng nếu VPPL. Ở góc độ này gồm cả 4 loại CCNN
- Cưỡng chế trong hoạt động HCNN là những loại biện pháp cưỡng chế NN mà các chủ thể thực hiện hoạt động QLHCNN có quyền áp dụng. Ở góc độ này, bao gồm 3 loại: cưỡng chế hành chính, cưỡng chế kỷ luật và biện pháp buộc bồi thường vật chất đối với những thiệt hại do hành vi VPPL của các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức gây ra cho NN.
→ Cưỡng chế hành chính: là tổng hợp các biện pháp do LHC quy định được áp dụng để tác động một cách trực tiếp hoặc gián tiếp lên tâm lý, tư tưởng và hành vi của cá nhân hoặc tổ chức, trực tiếp hoặc gián tiếp bắt buộc các chủ thể đó phải thực hiện các nghĩa vụ pháp lý nhằm mục đích phòng ngừa, ngăn chặn hoặc xử lý những hành vi trái PL, bảo đảm trật tự và kỉ luật trong hoạt động QLHCNN.
- Được thực hiện thông qua hình thức:
+ Ban hành các QPPLHC có tính cưỡng chế (bảo vệ PL)
+ Ban hành quyết định hoặc trực tiếp thực hiện các quyết định áp dụng các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hoặc xử lý VPHC)
→ Các biện pháp cưỡng chế HC có thể do các loại cơ quan khác nhau thực hiện (bao gồm cả HĐND và UBND) tuy nhiên chủ yếu được thực hiện bởi các cơ quan chuyên trách thực hiện chức năng bảo vệ PL, bảo vệ pháp chế và kỷ luật trong HCNN (cơ quan thanh tra, kiểm lâm, công an,...)
Đặc điểm
- Chủ yếu do CQHCNN có thẩm quyền áp dụng theo TTHC
- CCHC không chỉ để bảo vệ các quy phạm vật chất của ngành LHC mà còn bảo đảm thực hiện quy phạm vật chất của ngành luật khác: Luật tài chính, Luật đất đai…
- Giữa cơ quan, cá nhân có thẩm quyền áp dụng CCHC với đối tượng bị áp dụng CCHC không có quan hệ trực thuộc mà chỉ có quan hệ kiểm tra, giám sát (Đây là đặc trưng cơ bản để phân biệt với cưỡng chế kỷ luật)
II - Các biện pháp cưỡng chế hành chính
1. Biện pháp phòng ngừa hành chính
- Biện pháp ngăn chặn hành chính
- Các biện pháp trách nhiệm hành chính
- Các biện pháp xử lý hành chính
- Các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra
- Các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt
- Các biện pháp áp dụng trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia
→ Mục đích của nhóm biện pháp phòng ngừa hành chính
- Phòng ngừa VPPL trong lĩnh vực HCNN.
- Góp phần bảo đảm trật tự xã hội trong các trường hợp khẩn cấp, thiên tai, lũ lụt
~ Bản chất của phòng ngừa VPPL hoặc phòng ngừa hiểm hoạ
Biện pháp bắt buộc trực tiếp | Biện pháp hạn chế |
|
|
- Đình chỉ VPPL - Đ55. Luật XLVPHC
- Đình chỉ hành vi vi phạm (buộc chấm dứt hành vi VPHC)
- Áp dụng vũ lực, vũ khí khi có hành vi chống đối người thi hành công vụ hay trốn tránh trách nhiệm, truy bắt phạm nhân
Bảo đảm xử phạt VPHC
- Gồm:
+ Tạm giữ người, tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề;
+ Khám người, khám phương tiện vận tải đồ vật; khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính…
Các biện pháp xử lý hành chính
- Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, đặc khu; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
→ Đọc kỹ Luật Xử lý vi phạm hành chính
- Tính chất:
+ Mức độ khắc nghiệt cao hơn các biện pháp cưỡng chế thông thường (có thể tước hoặc hạn chế quyền tự do cá nhân)
+ Đối tượng bị áp dụng đa dạng (chủ thể VPHC hoặc chủ thể thực hiện VPPLHS nhưng chưa đến tuổi chịu trách nhiệm HS)
+ Chịu sự điều chỉnh của PLHC
6. Các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt
→ Được áp dụng trong trường hợp nào? (Đ86)
- Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt theo quy định
- Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện hoàn trả kinh khí cho cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục hậu quả trong trường hợp khẩn cấp, cần khắc phục ngay hậu quả để kịp thời bảo vệ môi trường, bảo đảm giao thông.
*Thẩm quyền quyết định cưỡng chế (Đ87)
*Thi hành quyết định cưỡng chế (Đ88)
Bài tập
Trinh bay quan điểm của anh/chị về khó khăn trong thi hành quyết định cưỡng chế và đề xuất giải pháp.
- Nghiên cứu Hồ sơ Dự thảo
Nghị định quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
- Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
7. Các biện pháp áp dụng trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia
1 | Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với chủ thể vi phạm pháp luật mà không phải là tội phạm → Đúng. Dựa vào Khoản 1, Điều 2 Luật XLVPHC. |
2 | Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp bao gồm nhóm các biện pháp: biện pháp giáo dục tại xã, phường, đặc khu; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc; đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc phạt tiền. → Sai. Phạt tiền là biện pháp xử phạt hành chính. |
3 | Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính có thể là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính. → Đúng. Dựa vào Khoản 4, Điều 2 Luật XLVPHC. |
4 | Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính có thể là biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở, biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng và biện pháp quản lý tại gia đình. → Đúng. Dựa vào Khoản 4, Điều 2 Luật XLVPHC. |
5 | Tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa. → Đúng. Dựa vào Khoản 11, Điều 2 Luật XLVPHC. |
6 | Phòng vệ chính đáng là hành vi của cá nhân vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình → Đúng. |
7 | Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được. → Khoản 14, Điều 2 |
8 | Người bị xử phạt VPHC có nghĩa vụ chứng minh nếu cho rằng mình không vi phạm. → Sai. Điểm đ, Khoản 1, Điều 3 |
9 | Cưỡng chế hành chính chỉ áp dụng khi có VPPLHC. |
10 | Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân. |
11 | Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính. |
12 | Cá nhân, tổ chức nước ngoài vi phạm hành chính trên tàu bay mang quốc tịch Việt Nam, tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam trong mọi trường hợp. |
13 | Các biện pháp xử lý hành chính không áp dụng đối với người nước ngoài. |
14 | Pháp luật VN không quy định việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử. |
15 | Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với trường hợp nữ trên 55 tuổi, nam trên 60 tuổi. |
16 | Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc đối với người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận. |
17 | Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên thuộc trường hợp bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy thuộc đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. |
CHƯƠNG 4: KIỂM SOÁT TRONG QLHCNN
I - Khái niệm
- Khẳng định: HCNN là đối tượng kiểm soát quyền lực
- Kiểm soát trong QLHCNN là tổng hợp các hình thức, biện pháp theo luật định của chủ thể có thẩm quyền trong việc giám sát, kiểm tra, thanh tra quá trình thực thi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HCNN và hoạt động công vụ của cán bộ, công chức nhằm đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động của CQHCNN; phát hiện, khắc phục và XLVP, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, quyền và lợi ích của NN, xã hội, CQ, tổ chức.
Kiểm soát quyền lực nhà nước II - Đặc điểm của kiểm soát QLHCNN
- Chủ thể kiểm soát đa dạng, vừa mang tính quyền lực nhà nước, vừa mang tính xã hội.
- Phạm vi kiểm soát là toàn bộ nội dung QLHCNN và từng bộ phận cấu thành.
- Đối tượng của kiểm soát trong QLHCNN là toàn bộ quá trình tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức và cá nhân thực hiện hoạt động QLHCNN theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo nguyên tắc "Nhà nước được tố chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật".
- Mục đích của kiểm soát trong QLHCNN là nhằm làm cho quá trình thực thi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của bộ máy đạt hiệu quả cao, đúng pháp luật, hợp lý, phù hợp với các nguyên tắc pháp lý cơ bản và được đặt dưới sự kiểm tra, giám sát của xã hội và công dân.
- Nội dung kiểm soát bao gồm sự kiểm soát trong việc tổ chức, hoạt động thực hiện hđ QLHCNN của các chủ thể có thẩm quyền;
- Phương thức kiểm soát QLHCNN rất đa dạng, bao gồm: i) Hệ thống kiểm soát bên ngoài BMNN gồm có: Kiểm tra của Đảng; kiểm tra, giám sát của xã hội, giám sát của nhân dân; ii) Hệ thống kiểm soát bên trong BMNN;
- Công cụ kiểm soát là hệ thống các quy định pháp luật.
III. Chủ thể, nội dung kiểm soát trong QLHCNN
(i) Chủ thể
- Đối với giám sát bên ngoài:
+ ĐCSVN
+ CQQLNN
+ CTN
+ KTNN
+ TA, VKS
+ TCXH
- Giám sát bên trong:
+ CQHC, cá nhân có thẩm quyền…
(ii) Nội dung
Kiểm soát trong QLHC thường được tiến hành theo các nội dung:
- Thứ nhất, kiểm soát tổ chức bộ máy cơ quan QLHCNN;
- Thứ hai, kiểm soát phạm vi hoạt động của QLHCNN;
- Thứ ba, kiểm soát hoạt động hoạch định, ban hành và tổ chức, thực hiện chính sách, pháp luật của cơ quan QLHCNN;
- Thứ tư, kiểm soát đội ngũ nhân sự có chức trách thực thi quyền hành pháp;
IV. Phương thức kiểm soát trong QLHCNN
- Giám sát
- Kiểm tra của các cơ quan hành chính nhà nước
- Thanh tra
- Kiểm toán nhà nước (kiểm soát)
- Xét xử hành chính (kiểm soát)
a. Giám sát của ĐCSVN
Điều 4. HP năm 2023
- Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biếu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
- Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình.
- Các tố chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Kiểm tra trong QLHCNN là hoạt động do các chủ thể được
NN trao quyền thực hiện QLHCNN theo một quy trình, thủ tục nhất định để xem xét, đáng giá, đưa ra kết luận đối với việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn ... của các đối tượng thuộc thẩm quyền quản lý. Để ngăn chặn, phòng ngừa, hạn chế yếu kém và đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời hoặc xử lý/ đề xuất xử lý các vi phạm đúng pháp luật.
Chủ thể và hình thức kiểm tra
- Chủ thể: Các chủ thể có thẩm quyền QLHCNN
- Hình thức: Đa dạng - Thông qua hoạt động của CQHC có thẩm quyền chung; các cơ quan có thẩm quyền CM; hoạt động kiểm tra nội bộ
- Nguyên tắc hoạt động kiểm tra
- Tiến hành thường xuyên, liên tục, định kỳ hoặc đột xuất
- Bảo đảm tính khách quan, đúng thẩm quyền
- Bảo đảm tính dân chủ, công khai, minh bạch
- Đặc điểm hoạt động kiểm tra
- Mang tính quyền lực NN
- Mang tính ngăn chặn, phòng ngừa
- Được tiến hành trong bất cứ giai đoạn nào của hoạt động quản lí
- Là một phương thức của hoạt động QL (chấp hành, điều hành)
- Nghiên cứu hoạt động giám sát của quốc hội (Điều 69 Hiến pháp 2013 hoặc Luật hoạt động giám sát của quốc hội)
Phân tích và đánh giá một vấn đề:
+ Cơ sở pháp lý từ các luật liên quan, vấn đề nào cũng sẽ có hiến pháp
+ Phân tích
+ Luận giải
+ Chứng minh
+ Kết luận