lOMoAR cPSD| 47840737
1. MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐẠO ĐỨC VÀ PHÁP LUẬT
Tính chất mối quan hệ đạo đức và pháp luật:
- Đạo đức do con người thừa nhận, những hành vi bị xem là vô đạo đức
không bị chủ thể nào áp dụng các biện pháp chế tài.
- Pháp luật được nhà nước ban hành bắt buộc mọi người ở trong hoàn
cảnh đó phải xử sự như vậy. Do đó hành vi bị coi là vi phạm pháp luật
sẽ bị chủ thể - Nhà nước áp dụng các biện pháp chế tài, có pháp luật xã
hội của chúng ta có sự bình đẳng, công bằng và mang tình giáo dục
những người khác trong xã hội .
- Pháp luật và đạo đức là hai yếu tố có mối quan hệ chặt chẽ với nhau,
hầu như không loại trừ nhau. Không thể đánh giá đạo đức và luật pháp
cái nào cao hơn và có sức mạnh hơn cái nào, đơn giản bởi vì chúng
mang trong mình những sức mạnh khác nhau và hai sức mạnh ấy không
thể phát huy hết khả năng của mình trong mối quan hệ biện chứng với nhau. -
Những biểu hiện cụ thể của mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức
Giữa đạo đức và pháp luật thường có mối quan hệ tác động qua lại, ảnh
hưởng lẫn nhau, đan xen lẫn nhau mặc dù bản thân chúng có những điểm khác biệt.
Đạo đức lấp đầy những “khoảng trống” của pháp luật:
Pháp luật không thể dự liệu hết được những tình huống có thể phát sinh
trên thực tế hoặc vì nhiều lý do mà không thể đáp ứng được khát vọng
về sự công bằng cho tấc cả mọi người, bởi thế mới nảy sinh hiện tượng
"lách luật". Hành vi "lách luật" có thể gây hậu quả xấu, xâm phạm lợi
ích của người khác nhưng về nguyên tắc nhà nước không thể xử lý vì
không có quy phạm pháp luật điều chỉnh. Khi ấy, điều ngăn cản chủ thể
kinh doanh có những hành động làm hại không gì khác chính là đạo đức
của họ. Dư luận xã hội, sự phẫn nộ của người tiêu dùng hay sự chống
đối của một số người từng "cùng hội cùng thuyền" cộng với những giằng lOMoAR cPSD| 47840737
xé về mặt tâm lý. .. đó là cái giá mà nhà kinh doanh phải trả khi bỏ qua
các giá trị đạo đức.
- Pháp luật ghi nhận và bảo vệ các giá trị đạo đức tốt đẹp:
• Thứ nhất, đạo đức xuất hiện trước và là tiền đề làm nảy sinh các quy phạm pháp luật.
Pháp luật là những quy tắc xử sự do nhà nước ban hành mang tính bắt
buộc chung và đảm bảo thực hiện, được ra đời cùng sự hình thành của
nhà nước và nhu cầu tất yếu để điều chỉnh các quan hệ xã hội quan trọng
là phải có một hệ thống quy phạm chặt chẽ .
• Thứ hai, đạo đức có sức mạnh không thể phủ nhận trong việc điều
chỉnh hành vi của con người.
Con người có xu hướng chống lại những quy phạm pháp luật, tuy nhiên
lại dễ bị khuất phục bởi một nguyên tắc đạo đức hết sức thông thường vì
đơn giản họ đã lớn lên với nhận thức được giáo dục theo nguyên tắc đạo
đức ấy trước khi biết đến các quy phạm do nhà nước buộc thực thi.
• Thứ ba, sự xói mòn của ý thức đạo đức trong xã hội hiện đại.
Dễ nhận thấy nếu không tự bảo vệ bằng một cơ chế có tính chất cưỡng
chế cao hơn nữa thì những giá trị đạo đức đẹp đẽ dần sẽ bị vùi dập
không thương tiếc và để lại những hệ luỵ đáng tiếc về mọi mặt đối với xã hội.
• Thứ tư, nhận thức của nhà làm luật về nhu cầu ghi nhận các giá trị
đạo đức tốt đẹp trong các quy phạm pháp luật.
2. LÀM SAO ĐỂ ĐƯA RA QUYẾT ĐỊNH ĐÚNG ĐẮN VỀ ĐẠO ĐỨC ?
Mặc dù không có một khuôn khổ duy nhất để đưa ra các quyết định có
đạo đức, nhưng mỗi mô hình ra quyết định có đạo đức đều kết hợp bốn bước cốt lõi sau: lOMoAR cPSD| 47840737
• Xác định sự thật : Để đưa ra một quyết định đúng đắn về một vấn đề
đạo đức, trước tiên bạn phải xác minh rằng bạn có tất cả sự thật. Điều
này có nghĩa là lựa chọn của bạn dựa trên các sự kiện, chi tiết và hành
động đã được xác minh thay vì trực giác, kinh nghiệm cá nhân hoặc
cảm xúc. Ngoài ra, hãy xem xét nhận thức đạo đức của bạn; suy nghĩ
thấu đáo mọi góc độ của tình huống và xác định xem bạn có đang
thiếu một quan điểm quan trọng nào không. Khi xác định thực tế của
một tình huống cụ thể, bạn có thể thấy rằng tốt nhất là tập hợp tất cả
các bên liên quan bị ảnh hưởng lại với nhau trong một cuộc họp để quyết định theo nhóm.
• Đặt ra tất cả các tùy chọn có thể : Sau khi bạn có thông tin thực tế
về tình huống, hãy vạch ra tất cả các lựa chọn khả thi cho quyết định
kinh doanh. Hãy cởi mở và trung thực về từng lựa chọn, bất kể tính
đạo đức được nhận thức của nó. Ngoài ra, hãy lưu ý đến bất kỳ khía
cạnh nào mà bạn có thể đã bỏ qua trong tình huống đó và dành thời
gian để suy nghĩ về các giải pháp khả thi mà bạn có thể chưa cân nhắc.
• Sắp xếp các phương án theo hàm ý . Sau khi bạn đã vạch ra tất cả
các lựa chọn của mình trong quy trình ra quyết định có đạo đức, đã
đến lúc xem xét tác động hoặc hậu quả của từng lựa chọn. Hãy xem
xét các câu hỏi sau: Lựa chọn nào mang lại lợi ích lớn nhất (hoặc lợi
ích lớn nhất) cho hầu hết mọi người? Lựa chọn nào có ít hậu quả tiêu
cực nhất (hoặc gây hại ít nhất) cho hầu hết mọi người? Lựa chọn nào
mang lại lợi ích cho công ty của bạn nhiều nhất hoặc ít nhất? Lựa
chọn nào phù hợp với giá trị công ty của bạn? Lựa chọn nào phản ánh
giá trị cá nhân hoặc tiêu chuẩn đạo đức của bạn? Lựa chọn nào bạn
cho là hành động hợp đạo đức và lựa chọn nào bạn cho là phi đạo
đức? Tại sao hoặc tại sao không?
• Cân nhắc những quyết định của bản thân :Sau khi đã cân nhắc kỹ
ý nghĩa của từng lựa chọn, hãy quyết định nguyên tắc đạo đức nào là
quan trọng nhất đối với công ty của bạn và nguyên tắc nào ít quan
trọng nhất ở đây là khuôn khổ cho việc ra quyết định có đạo đức. Các
lựa chọn đạo đức coi trọng các biến số như lợi ích chung, trung thực, lOMoAR cPSD| 47840737
minh bạch, công bằng và bình đẳng, quyền và nghĩa vụ. Quyết định
mô hình đạo đức nào phù hợp với chính mình và công ty, đồng thời
tiến tới với lộ trình hành động đạo đức mạnh mẽ nhất trong hoàn cảnh của bạn. Bài tham khảo :
https://www.masterclass.com/articles/ethical-decision-
makingprocess#3gMTXRv08Gnrbqtzwfax8K
https://thegioiluat.vn/bai-viet-hoc-thuat/Moi-quan-he-giua-phap-luat-
vadao-duclien-he-vao-linh-vuc-kinh-doanh-o-Viet-Nam-hien-nay-1467/
https://luatminhkhue.vn/dao-duc-la-gi-phan-biet-dao-duc-va-phap-
luatmoi-quan-he-giua-dao-duc-va-phap-luat.aspx