Một số câu hỏi trắc nghiệm và bài tập Môn Pháp luật đại cương | Học viện Chính sách và Phát triển

lOMoAR cPSD| 58583460
MỘT SỐ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM Câu 1: Nhà
nước phong kiến là 1 phương thức nhà nước đã từng tồn tại trong lịch sử ?
-Đúng. Vì nó mang đầy đủ bản chất của một nhà nước: là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, một bộ máy
chuyên làm nhiệm vụ cưỡng chế, thực hiện các chức năng quản lý đặc biệt nhằm duy trì trật tự xã hội, thực hiện mục
đích bảo vệ địa vị của giai cấp thống trị trong xã hội.
Câu 2: Thủ tướng là một người đứng đầu cơ quan quyền lực nhà nước CHXHCNVN?
Sai. Vì thử tướng chỉ đứng đầu hệ thống quản lý hành chính nhà nước.
Câu 3: Người đủ trên 18 tuổi là người có năng lực hành vi đầy đủ?
Sai. Vì với những người mất hành vi dân sự (người điên, người bị bệnh thiểu năng, không rỏ khả năng nhận thức ) dù
nhiêu tuổi vẫn không đủ năng lực.
Câu 4: Thế tài là bộ phận không thể thiếu trong mọi quy phạm pháp luật ?
Sai. Vì chỉ thế tài chỉ là 1 trong 3 bộ phận cấu hành quy phạm pháp luật, 1 quy phạm pháp luật có thể ít hơn 3 bộ phận cấu thành.
Câu 5: Mọi quy định của UBNN cấp tỉnh là văn bản QPPL ?
Sai. Vì mọi quy định phải thông qua bởi chính phủ (cơ quant rung ương)bằng việc thăm dò ý kiến của số đông nhân
dân, thông qua hiến pháp và pháp luật mới có thể trở thành văn bản QPPL.
Câu 6: NN quân chủ lập hiến là 1 kiểu nhà nước tồn tại trong lịch sử ?
Sai. Vì nhà nước quân chủ lập hiến là 1 hình thức nhà nước tồn tại trong lịch sử.
Câu 7: PL trong 1 NN là ý chí của giai cấp lao đông chiếm đa số trong XH. Sai. Vì pháp luật là một nhà
nước ý chí của giai cấp thống trị trong XH. Câu 8: ban hành pháp luật có tính bắt buột chug là bản chất nhà nước.
Sai. Vì bản chất nhà nước là tính giai cấp và tính xã hội.
Câu 9: tất cả các bản pháp luật do cơ quan nhà nước ban hành đều là văn bản QPPL.
Sai. Vì các bản pl do cơ quan nhà nước ban hành bao gồm văn bản QPPL và VBPL.
Câu 10: ba lần phân công XH trong cộng sản nguyên thủy là tiền đề cho sự ra đời của nhà nước.
Sai. Vì tiền đề sự ra đời nhà nước là tiền đề kinh tế và tiền đề XH.
Câu 11: NN CH quân tộc là 1 kiểu nahf nước tồn tại trong lịch sử.
Sai. Vì chỉ có 4 kiểu nhà nước: NN PK, NN chủ nô, NN tư sản, NN XHCN.
Câu 12: PL trong nhà nước là ý chí của giai cấp bóc lột chiếm thiểu số trong XH lOMoAR cPSD| 58583460
Sai. Vì PL trong nhà nước là sự kết hợp giửa tính giai cấp và tính XH. Trong đó tính giai cấp là nguyện vọng của giai
cấp thống trị chứ không phải là giai cấp bốc lột. như XHCN là giai cấp vô sản nắm quyền thể hiện ý chí giai cấp vô
sản cứ không phải giai cấp bót lột.
Câu 13: bản chất của nhà nước là đối nội và đối ngoại.
Sai. Vì bản chất của nhà nước là tính giai cấp và tính XH, đối nội và đối ngoại là đặc trưng.
Câu 14: mọi hành vi trái pháp luật đều là VPPL.
Sai. Vì mọi hành vi để được xem là VPPL phải đầy đủ 4 dấu hiệu :……..
Câu 15: NN CHXHCNVN được tổ chức theo nguyên tắc “Tam quyền phân lập“ Sai. Vì NN XHCNVN được tổ chức
theo nguyên tắc tập quyền.
Câu 16: một hành vi có đồng thời là vừa là vi phạm hình sự, vừa vi phạm hành chính.
Đúng. Vì ví dụ như 1 luật sư làm di chúc cho chủ tịch hội đồng quản trị 1 công ty lớn nọ, với ý định chiếm đạt nhưng
bị phát hiện, ông này đã thủ tiêu ông chủ tịch dẫn đến tội vừa vi phạm hình sự vừa vi phạm hành chính.
Câu 17: phương pháp điều chỉnh của ngành luật dân sự là phương pháp mệnh lệnh phục tùng.
Sai. Vì phương pháp điều chỉnh luật dân dự là tự do, bình đẳng, tự định đạt.
Câu 18: tất cả các văn bản do cơ quan N có thẩm quyền ban hành đều là văn bản QPPL.
Đúng. Vì QPPL là những quy tắc xử sự chung có tính bắt buộc chung, được thể hiện dưới những hình thức xác định,
do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan hệ XH
Câu 19: chỉ có cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được phép thực hiện hành động áp dụng pháp luật.
Sai. Vì áp dung pháp luật được thực hiện cho toàn XH
Câu 20: bộ và các cơ quan ngang bộ thuộc hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước ở trung ương.
Sai. Vì bộ và các cơ quan ngang bộ thuộc hệ thống cơ qua chấp hành của quốc hội và hành chính chứ không phải cơ quan quyền lực.
Câu 21: nhà nước CHXHCN là NN của nhân dân nên mang tính giai cấp. Sai. Vì tất cả đã gọi là nhà nước
đều phải mang tính giai cấp và tính xã hội. Câu 22: ở VN thủ tướng là nguyên thủ quốc gia.
Sai. Vì chủ tịch nước mới là nguyên thủ quốc gia
Câu 23: tất cả mọi hành vi của con người đều là sự kiện pháp lý.
Sai. Vì sự kiện pháp lý là những điều kiện, hoàn cảnh, tình huấn được dự kiến trong QPPL gắn với việc phát sinh,
thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật khi diễn ra trong thực tế.
Câu 24: hành vi trái pháp luật là hành vi VPPL
Sai. Vì để trở thành hành vi VPPL phải đủ 4 yếu tố: trước hết phải là hành vi XĐ của chủ thể, phải là hành vi trái
pháp luật, phải chứa đựng lỗi của chủ thể, phải do người có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện. lOMoAR cPSD| 58583460
Câu 25: mọi quy định của thủ tướng chính phủ là văn bản QPPL. Sai. Vì nó chỉ là văn bản QPPL ở mãng hành chính. lOMoAR cPSD| 58583460
MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP TỰ LUẬN TRONG MÔN HỌC PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG I.
Phân tích cấu trúc quy phạm pháp luật
Nhiệm vụ: phải đi xác định rõ các thành phần giả định, quy định, chế tài trong 1 quy phạm pháp luật cụ thể. Lưu ý:
- Giả định thường quy định về thời gian, địa điểm, các chủ thể, các hoàn cảnh cụ thể mà quy phạm
pháp luật điều chỉnh. Giả định thường là phần trả lời cho câu hỏi với từ để hỏi: ai, trong hoàn cảnh nào?
- Quy định là bộ phận của quy phạm pháp luật nêu rõ cách xử sự của chủ thể pháp luật (cá nhân
hay tổ chức) ở vào hoàn cảnh điều kiện đã nêu trong phần giả định, gồm sự cho phép hay bắt
buộc phải thực hiện. Bộ phận quy định trả lời câu hỏi Phải làm gì (hoặc không được làm gì) và làm như thế nào?
- Chế tài nêu lên những biện pháp tác động mà nhà nước dự kiến sẽ áp dụng đối với chủ thể pháp
luật đã không thực hiện theo đúng quy tắc xử sự nêu ở bộ phận quy định của quy phạm pháp luật
(là hậu quả bất lợi đối với chủ thể vi phạm pháp luật).
Một số bài tập ví dụ:
1/ “Lực lượng vũ trang nhân dân tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Nhân dân, với Đảng và Nhà nước,
có nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, an ninh quốc gia
và trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ Nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; cùng toàn
dân xây dựng đất nước và thực hiện nghĩa vụ quốc tế”. (Điều 65 Hiến pháp 2013)
Giả định: “Lực lượng vũ trang nhân dân”. Phần giả định trong trường hợp này nêu lên quan hệ xã
hội mà quy phạm này điều chỉnh, xác định rõ đối tượng phải chịu sự điều chỉnh của quy phạm pháp
luật này đó là lực lượng vũ trang nhân dân.
Quy định: “tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Nhân dân, với Đảng và Nhà nước, có nhiệm vụ bảo vệ
độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn
xã hội; bảo vệ Nhân dân,
Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; cùng toàn dân xây dựng đất
nước và thực hiện nghĩa vụ quốc tế”. Phần quy định trong trường hợp này nêu lên cách thức xử sự
của đối tượng được nêu ở phần giả định. Chế tài: không có.
2/ “Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa thì có quyền yêu cầu Toà án
tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu” (Điều 132 Bộ luật Dân sự 2005) lOMoAR cPSD| 58583460
Giả định: “Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa”. Giả định trong trường
hợp này đã nêu lên tình huống, hoàn cảnh chịu sự điều chỉnh của quy phạm này đó là khi một bên tham
gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa.
Quy định: “có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu”. Quy định trong trường
hợp này nêu lên cách thức xử sự của đối tượng được nêu ở phần giả định. Chế tài: không có
3/ “Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo,
cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm” (Điều 121 Bộ luật Hình sự 1999)
Giả định: “Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác”. Giả định trong
trường hợp này đã nêu lên đối tượng phải chịu sự điều chỉnh của quy phạm pháp luật này đó là người
xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác.
Quy định: không được nêu rõ ràng trong quy phạm pháp luật nhưng ở dạng quy định ngầm. Theo
đó, quy định trong trường hợp này là không được xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác.
Chế tài: “bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai
năm”. Chế tài ở đây là biện pháp của Nhà nước tác động đến chủ thể vi phạm pháp luật II.
Phân tích cơ cấu của quan hệ pháp luật (xác định chủ thể, nội dung,
khách thể trong quan hệ pháp luật)
Một số bài tập ví dụ:
1/ Tháng 10/2009 bà B có vay của chị T số tiền 300 triệu đồng để hùn vốn kinh doanh. Bà B hẹn
tháng 2/1010 sẽ trả đủ vốn và lãi là 30 triệu đồng cho chị T.
Chủ thể: bà B và chị T - Bà B:
o Có năng lực pháp luật vì bà B không bị Tòa án hạn chế hay tước đoạt năng lực pháp
luật; o Có năng lực hành vi vì bà B đã đủ tuổi được tham gia vào quan hệ dân sự theo
quy định của Bộ luật Dân sự và không bị mắc các bệnh tâm thần.
Bà B có năng lực chủ thể đầy đủ - Chị T: lOMoAR cPSD| 58583460
o Có năng lực pháp luật vì chị T không bị Tòa án hạn chế hay tước đoạt năng lực pháp luật;
o Có năng lực hành vi vì chị T đã đủ tuổi được tham gia vào quan hệ dân sự theo quy định
của Bộ luật Dân sự và không bị mắc các bệnh tâm thần.
Chị T có năng lực chủ thể đầy đủ Nội dung: Bà B
- Quyền: được nhận số tiền vay để sử dụng;
- Nghĩa vụ: trả nợ gốc và lãi theo thỏa thuận. Chị T
- Nghĩa vụ: giao khoản tiền vay cho bà B;
- Quyền: nhận lại khoản tiền gốc và lãi sau thời hạn vay.
Khách thể: khoản tiền vay và lãi
III. Các dạng bài tập về vi phạm pháp luật
1/ Xác định vi phạm pháp luật:Cần xác định một hành vi vi phạm pháp luật dựa vào 4 dấu hiệu sau:
- Nêu lên hành vi cụ thể (ví dụ: hành vi giết người, hành vi cố ý gây thương tích…).
Hành vi này ở dạng gì? (hành động hay không hành động).
- Hành vi này trái pháp luật gì? (pháp luật hình sự, pháp luật hành chính, pháp
luật dân sự, pháp luật hôn nhân và gia đình,…).
- Có lỗi của người thực hiện hành vi vi phạm (lỗi cố ý trực tiếp, hay cố ý gián
tiếp, hay vô ý do quá tự tin, hay vô ý do cẩu thả).
- Do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện (đủ tuổi theo quy định +
không bị mắc bệnh tâm thần).
2/ Phân tích cấu thành của vi phạm pháp luật
¤ Về mặt khách quan: lOMoAR cPSD| 58583460
- Hành vi: việc làm của …(nêu ra việc làm cụ thể) là hành vi trái quy định của pháp luật…..
- Hậu quả:……………………………………. - Thời gian:
………………………………….. - Địa điểm:
……………………………………
- Hung khí: ………………………………….. ¤ Mặt chủ quan:
- Lỗi: Xác định trường hợp này là lỗi gì và chứng minh.
- Động cơ: ………………………………………..
- Mục đích: ……………………………………….
¤ Chủ thể vi phạm:
Chủ thể của vi phạm pháp luật là ……. (…. tuổi) là một công dân có đủ khả năng nhận thức và điểu
khiển hành vi của mình và không mắc bệnh tâm thần. ¤ Mặt khách thể:
Hành vi của ….. đã xâm phạm tới quyền được bảo đảm về tính mạng, hay sức khỏe, hay danh dự,
nhân phẩm của công dân, vi phạm đến quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
3/ Xác định loại vi phạm pháp luật Có các
loại vi phạm pháp luật sau:
- Vi phạm pháp luật hình sự;
- Vi phạm pháp luật hành chính;
- Vi phạm pháp luật dân sự;
- Vi phạm quy chế của tổ chức.
MỘT SỐ DẠNG SO SÁNH
1. So sánh quy phạm PL và quy phạm XH : Tiêu chí so sánh Quy phạm PL Quy phạm XH lOMoAR cPSD| 58583460 Chủ thể ban hành
Nhà nước ban hành thừa nhận Các tổ chức XH
Thể hiện ý chí của các thành viên Ý chí Thể hiện ý chí của NN Tính chất Bắt buộc chung Tự nguyện
Được bảo đảm thực hiện bằng sự Cơ chế thực hiện cưỡng chế của NN
Dựa trên tinh thần tự nguyện
2. So sánh các hình thức thực hiện PL : Tiêu chí Tuân thủ PL Thi hành PL Sử dụng PL Áp dụng PL SS Nội dung
Các chủ thể kiềm chế Các chủ thể thực hiện Cách chủ thể PL thực Nhà nước thông qua các cơ quan không tiến hành
nghĩa vụ pháp lý hiện quyền chủ thể nhà nước có thẩm quyền tổ chức
những hành động mà bằng hành động tích của mình.
cho các chủ thể PL thực hiện những PL cấm. cực. quy định của PL. Dạng hành vi Không hành động Hành động or không hành Hành động Hành động động QP tương ứng PL cấm QP nghĩa vụ Mọi QP Mọi QP
Chủ thể thực Mọi chủ thể thực
Mọi chủ thể thực Mọi chủ thể có thể Các cơ quan nhà nước. hiện hiện nghĩa vụ 1
hiện nghĩa vụ bằng thực hiện or không cách thụ động. hành động tích cực. theo ý chí của mình. lOMoAR cPSD| 58583460
3. So sánh các loại lỗi : Tiêu Lỗi vô ý do quá tự tin Lỗi vô ý do cẩu thả chí Lỗi cố ý trực tiếp Lỗi cố ý gián tiếp SS Về
Chủ thể vi phạm nhận thức chủ thể vi phạm nhận thức rõ chủ thể vi phạm nhận thấy khinh suất, cẩu thả nên mặt
rõ hành vi của mình là hành vi vi phạm của mình là trước hậu quả nguy hiểm chủ thể vi phạm không lý trí
nguy hiểm cho xã hội và nguy hiểm cho xã hội và thấy cho xã hội do hành vi của nhận thấy trước hậu quả
thấy trước hậu quả nguy trước hậu quả nguy hiểm cho mình gây ra. nguy hiểm cho xã hội do
hiểm cho xã hội do hành vi xã hội do hành vi của mình hành vi của mình gây ra của mình gây ra. gây ra.
mặc dù có thể hoặc cần
phải thấy trước hậu quả đó. Về
chủ thể vi phạm mong chủ thể tuy không mong muốn chủ thể không mong muốn không đặt ra vấn đề ý chí. mặt ý muốn hậu quả xảy ra.
hậu quả xảy ra nhưng lại có hậu quả xảy ra và tin tưởng chí
thái độ bàng quang để mặc cho rằng hậu quả hậu quả xảy ra. đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn được.
4. Phân biệt văn bản quy phạm PL và VB áp dụng PL : Văn bản QPPL
Văn bản áp dụng pháp luật
Do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Giống nhau
Dùng để điều chỉnh các quan hệ xã hội. Khác nhau
Chứa đựng qui tắc xử sự chung.
Chứa qui tắc xử sự cụ thể. Áp dụng nhiều lần . Áp dụng một lần.
Áp dụng cho một chủ thể xác định.
Áp dụng cho mọi chủ thể.
Hình thức: Luật, VB dưới luật
Hình thức: Bản án, quyết định…
5. Phân biệt quy phạm đạo đức và quy phạm PL: Quy phạm PL Quy phạm đạo đức lOMoAR cPSD| 58583460 Giống
Đều là quy tắc xử sự chung cho tất cả mọi người. nhau
Đều điều chỉnh các mối quan hệ xã hội mà quy phạm đó hướng tới.
Khác nhau được điều chỉnh bằng sự cưỡng chế của nhà nước được đảm bảo thực hiện trên cơ sở cộng đồng và dư luận (phạt, tù đầy...)
xã hội (lên án, phỉ nhổ, khinh bỉ...........).
hình thành do sự định hướng, ý trí của nhà nước
được hình thành từ phong tục tập quán, thói
quen, truyền thống, dân tộc, vùng miền..
Phạm vi điều chỉnh thường rộng hơn (cả nước, cả có thế chỉ có giá trị ở một vùng nào đó tỉnh, cả vùng...)
(ở nơi này là phù hợp, nơi khác không phù hợp...)