Một số vấn đề khó LSĐ. / Trường đại học Nguyễn Tất Thành

lOMoAR cPSD| 46090862
CÁCH TIẾP CẬN MỘT SỐ VẤN ĐỀ KHÓ
Câu 2: Phân tích vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam?
TẬP TRUNG 3 VAI TRÒ:
NÊU VAI TRÒ (1) + GIẢI THÍCH (2) + SỰ KIỆN MINH CHỨNG
PHÂN TÍCH (3) + (Ý NGHĨA CỦA VAI TRÒ) (4)
Thứ nhất, Nguyễn Ái Quốc có công lao to lớn trong tìm thấy con đường cứu nước giải
phóng dân tộc – con đường cách mạng vô sản (1)/ Sự lựa chọn con đường cứu nước, cứu dân của
Nguyễn Ái Quốc. Quá trình này diễn ra từ năm 1911 đến năm 1920 (2). Năm 1911……..Năm 1920,
…..(3). Sự kiện Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối
với cách mạng Việt Nam nói chung và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc nói riêng (4). Thứ hai, Thứ ba,
Câu 4. Chứng minh: sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam là một tất yếu khách quan? Gợi ý trả lời:
a) Hoàn cảnh quốc tế
b) Tình hình cách mạng Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
c) Thực tiễn cách mạng đặt ra năm 1929
d) Ý nghĩa lịch sử của sự ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam GIAI ĐOẠN 1930-1945
Câu 6: Trình bày chủ trương chiến lược mới của Đảng giai đoạn 1939-1945? Vì sao trong
giai đoạn ấy, Đảng ta “phải thay đổi chiến lược”?
a) Hoàn cảnh lịch sử
b) Nội dung chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược
Thể hiện qua các Hội nghị Trung ương lOMoAR cPSD| 46090862
+ Hội nghị Trung ương lần thứ 6 (11-1939)
+ Hội nghị Trung ương lần thứ 7 (11-1940)
+ Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (5-1941), là Hội nghị quan trọng nhất mang tính chất quyết
định cho sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược.
Trên cơ sở nhận định khả năng diễn biến của Chiến tranh thế giới lần thứ hai và căn cứ vào
tình hình cụ thể ở trong nước, BCH Trung ương đã quyết định chuyển hướng chỉ đạo chiến lược như sau:
Một là, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu
Tạm gác khẩu hiểu “đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày” thay bằng khẩu hiều
“tịch thu ruộng đất của đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo” chia lại ruộng đất cho công
bằng, giảm tô, giảm tức.
Hai là, giải quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ từng nước Đông Dương
Ở Việt Nam, Trung ương Đảng quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh
(Việt Minh) thu hút mọi người dân yêu nước không phân biệt thành phần, lứa tuổi, đoàn kết bên
nhau đặng cứu Tổ quốc, cứu giống nòi.
Ba là, quyết định phải xúc tiến ngay công tác khởi nghĩa vũ trang, coi đây là nhiệm vụ
trọng tâm của Đảng trong giai đoạn hiện tại. Để khởi nghĩa vũ trang đi đến thắng lợi cần phải phát
triển lực lượng cách mạng, tiến hành xây dựng căn cứ địa cách mạng.
Hội nghị cũng chú trọng công tác đào tạo cán bộ, nâng cao năng lực tổ chức và lãnh đạo
của Đảng, đẩy mạnh công tác vận động quần chúng.
Với tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo BCH Trung ương Đảng đã giải quyết mục tiêu số một của
cách mạng là độc lập dân tộc và đề ra nhiều chủ trương đúng đắn để thực hiện mục tiêu ấy.
Đường lối đúng đắn gương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc đã dẫn đường cho nhân dân ta
tiến lên giành thắng lợi trong sự nghiệp đánh Pháp đuổi Nhật, giành độc lập cho dân tộc và tự do
cho nhân dân. Chủ trương đúng đắn của Hội nghị thực sự là kim chỉ nam đối với hoạt động của
Đảng cho tới thắng lợi cuối cùng năm 1945.
Câu 7: Trình bày hoàn cảnh lịch sử và nội dung của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương
lần thứ tám/8 (5-1941)? Vì sao Hôi nghị Trung ương Tám được coi là hội nghị hoàn chỉnh
chủ trương chiến lược của Đảng? Gợi ý trả lời: a) Hoàn cảnh lịch sử
b) Nội dung của Hội nghị -
Hội nghị đã phân tích tình hình thế giới và Đông Dương và trong nước, Hội nghị
khẳngđịnh “nhiệm vụ chủ yếu, trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc -
Hội nghị tiếp tục thực hiện chủ trương tạm gác khẩu hiệu “ đánh đổ địa chủ, chia
ruộngđất cho dân cày” thay bằng khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc và Việt gian chia
cho dân cày nghèo; tập trung mũi nhọn chống đế quốc và tay sai giành độc lập dân tộc, giành chính
quyền cho nhân dân lao động; nêu khẩu hiệu giảm tô, giảm tức, thực hiện người cày có ruộng… lOMoAR cPSD| 46090862 -
Hội nghị chỉ rõ, sau khi đánh đuổi đế quốc Pháp – Nhật sẽ thành lập “Chính phủ
nhândân của nước Việt Nam dân chủ công hòa, lấy lá cờ đỏ ngôi sao vàng năm cánh làm lá cờ toàn quốc”. -
Về vấn đề mặt trận dân tộc thống nhất, căn cứ vào tình hình thực tế của ba nước
ĐôngDương và theo đề nghị của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, Hội nghị chủ trương thành lập Mặt
trận dân tộc thống nhất riêng cho từng dân tộc. Ở Việt Nam, Hội nghị quyết định thay tên các Hội
phản đế thành Hội cứu quốc, thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh
thay cho Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương và giúp đỡ việc thành lập mặt trận ở các nước Lào, Campuchia. -
Về khởi nghĩa vũ trang: Hội nghị quyết định phải xúc tiến công tác chuẩn bị khởi
nghĩavũ trang là nhiệm vụ “trung tâm” của Đảng và toàn dân. -
Hội nghị đặc biệt nhấn mạnh về công tác xây dựng Đảng trên tất cả các mặt chính
trị, tư tưởng và tổ chức nhằm mục đích giúp Đảng có đủ năng lực lãnh đạo cách mạng đi tới thắng
lợi. Hội nghị cũng đề ra nhiệm vụ giúp đỡ các Đảng bộ Lào và Campuchia và cử ra Ban Chấp
hành Trung ương chính thức, bầu đồng chí Trường Chinh làm Tổng bí thư.
c) Ý nghĩa của Hội nghị
- Hội nghị mang ý nghĩa lịch sử to lớn, Hội nghị hoàn chỉnh việc chuyển hướng chỉ đạo
chiến lược nhằm đáp ứng mục tiêu quan trọng nhất là “giải phóng dân tộc”. Là Hội nghị có ý nghĩa
quyết định tới thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945. lOMoAR cPSD| 46090862 GIAI ĐOẠN 1945-1975
Câu 12: Trình bày hoàn cảnh và nội dung đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước? Thực
chất chủ trương cách mạng của Đảng trong giai đoạn mới này là gì?
a) Hoàn cảnh lịch sử
-Mỹ tiến hành chiến lược “Chiến tranh cục bộ” ở miền Nam.
- Đồng thời, đế quốc Mỹ mở cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân đánh
phá miền Bắc Việt Nam nhằm làm suy yếu miền Bắc và ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho cách mạng miền Nam.
---- Chiến tranh lan rộng ra cả nước đã đặt vận mệnh của dân tộc ta trước những thách thức nghiêm
trọng, thử thách vai trò, bản lĩnh, trí tuệ của Đảng và toàn dân tộc. Trước tình hình đó, Hội nghị
lần thứ 11 (3-1965) và Hội nghị lần thứ 12 (12-1965) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã
phát động cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước trên phạm vi cả nước.
b) Nội dung đường lối
Thứ nhất, về nhận định tình hình và hạ quyết tâm chiến lược: Đảng ta nhận định cuộc
“Chiến tranh cục bộ” mà Mỹ đang tiến hành ở miền Nam vẫn là một cuộc chiến tranh xâm lược
thực dân mới, được đề ra trong thế thua, thế thất bại và bị động, cho nên nó chứa đựng đầy mâu
thuẫn về chiến lược; Mỹ không thể nào cứu vãn được tình thế nguy khốn, bế tắc của chúng ở miền
Nam. Từ sự phân tích và nhận định trên, Trung ương khẳng định chúng ta có đủ điều kiện và sức
mạnh để đánh Mỹ và thắng Mỹ. -
Về mục tiêu chiến lược: Kiên quyết đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế
quốc Mỹ trong bất kỳ tình huống nào, nhằm bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam, hoàn thành
cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, tiến tới thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà. -
Về phương châm chiến lược: Để thực hiện mục tiêu chiến lược, cách mạng phải
dựa trên phương châm đánh lâu dài, dựa vào sức mình là chính, càng đánh càng mạnh; cần phải
cố gắng đến mức độ cao, tập trung lực lượng của cả hai miền để mở những cuộc tiến công lớn,
tranh thủ thời cơ giành thắng lợi quyết định trong thời gian tương đối ngắn trên chiến trường miền Nam.
-Về tư tưởng chỉ đạo đối với cách mạng từng miền:
+ Đối với miền Nam: Giữ vững và phát triển thế tiến công, kiên quyết tiến công và liên tục tiến
công. Tiếp tục kiên trì phương châm kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, triệt để thực
hiện ba mũi giáp công, đánh địch trên cả ba vùng chiến lược.
+Đối với miền Bắc: Chuyển hướng xây dựng kinh tế, bảo đảm tiếp tục xây dựng miền Bắc vững
mạnh về kinh tế và quốc phòng trong điều kiện có chiến tranh, tiến hành cuộc chiến tranh nhân
dân chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ để bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa,
động viên sức người sức của ở mức cao nhất để chi viện cho cuộc chiến tranh giải phóng miền
Nam, đồng thời tích cực chuẩn bị đề phòng để đánh bại địch trong trường hợp chúng liều lĩnh mở
rộng chiến tranh cục bộ ra cả nước. lOMoAR cPSD| 46090862
-Về mối quan hệ và nhiệm vụ cách mạng của hai miền: Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ của nhân
dân cả nước, miền Nam là tiền tuyến lớn, miền Bắc là hậu phương lớn. Phải nắm vững mối quan
hệ giữa nhiệm vụ bảo vệ miền Bắc và giải phóng miền Nam. Khẩu hiệu chung của nhân dân cả
nước lúc này là “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. 2. Thực chất chủ trương cách mạng
của Đảng trong giai đoạn mới
Đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Đảng được đề ra taị Hội nghị trung ương
lần thứ 11 và lần thứ 12 có ý nghĩa hết sức quan trọng. Thực chất đó là đường lối tiếp tục tiến hành
đồng thời hai chiến lược cách mạng trong điều kiện cả nước có chiến tranh và quyết tâm đánh
thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc của Đảng và dân tộc ta.
Nói cách khác đó là đường lối chiến tranh nhân dân, toàn dân, lâu dài, dựa vào sức mình
là chính được phát triển trong hoàn cảnh mới, tạo nên sức mạnh mới để dân tộc ta đủ sức đánh
thắng giặc Mỹ xâm lược.
2.Về kinh nghiệm lịch sử
a) Đối với thực tiễn lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa của Đảng ở miền Bắc thời kỳ 1954-1975
Thứ nhất, nắm vững đặc điểm miền Bắc khi bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, phát
huy tư duy độc lập trong xác định đường lối chung của cách mạng cả nước và đường lối xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
Thứ hai, xác định đúng nhiệm vụ, mục tiêu cách mạng xã hội chủ nghĩa của miền Bắc trong cuộc
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chỉ đạo chuyển hướng xây dựng miền Bắc chính xác, kịp thời,
phù hợp với từng giai đoạn lịch sử.
Thứ ba, có hình thức, bước đi, cách làm phù hợp với thực tế miền Bắc, kết hợp sự nỗ lực của miền
Bắc với sự giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa.
Thứ tư, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa xây dựng, bảo vệ miền Bắc với chi viện tiền tuyến
miền Nam, giữa cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc với cuộc đấu tranh giải phóng miền
Nam, thống nhất đất nước
b) Đối với kinh nghiệm lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam,
thống nhất đất nước
Một là, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội nhằm huy động sức mạnh
toàn dân đánh Mỹ, cả nước đánh Mỹ.
Hai là, tìm ra phương pháp đấu tranh đúng đắn, sáng tạo, thực hiện khởi nghĩa toàn dân và
chiến tranh nhân dân, sử dụng phương pháp cách mạng tổng hợp…. lOMoAR cPSD| 46090862
Ba là, trên cơ sở sự chỉ đạo chiến lược đúng đắn của Trung ương Đảng phải có công tác tổ
chức chiến đấu giỏi của các cấp bộ Đảng và các cấp chi ủy quân đội, thực hiện giành thắng lợi
từng bước đến thắng lợi hoàn toàn, là “trên cơ sở phương hướng chiến lược đúng, hãy làm đi, rồi
thực tiễn sẽ cho phép ta hiểu rõ sự vật hơn nữa”1.
Bốn là, hết sức coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng cách mạng ở miền
Nam và tổ chức xây dựng lực lượng chiến đấu trong cả nước, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của quốc tế. CHƯƠNG 3
Câu 15: Phân tích các bước đột phá trong tư duy đổi mới kinh tế của Đảng từ sau Đại hội V
(1982) đến trước Đại hội VI (1986) (xem mục I2b chương 3)
Câu 16: Trình bày hoàn cảnh, nội dung cơ bản, ý nghĩa Đại hội VI (1986) của Đảng? Vì sao
Đảng ta lại tiến hành đổi mới toàn diện đất nước từ Đại hôi VI (1986) 16.1.
Sách giáo trình
16.2. Vì sao….
2. Nguyên nhân Đảng ta tiến hành đổi mới toàn diện đất nước bắt đầu từ Đại hội VI -Về
nguyên nhân khách quan:
+ Nhiều nước xã hội chủ nghĩa tiến hành cải cách, đổi mới, điển hình là công cuộc cải tổ ở
Liên Xô và mở cửa ở Trung Quốc; sự thành công của một số nước công nghiệp mới (NIC) ở Châu
Á như: Hồng Kông, Hàn Quốc, Sigapo, Đài Loan đã đặt ra nhiều gợi ý cho Việt Nam thay đổi.
+ Sự phát triển nhanh chóng của khoa học, kỹ thuật thế giới đòi hỏi Việt Nam cần mở cửa,
đổi mới nắm bắt thành tựu của khoa học kỹ thuật để phát triển.
1 Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ IV, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1977, trang 27. lOMoAR cPSD| 46090862
-Về nguyên nhân chủ quan:
+ Cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp bộc lộ nhiều khuyết điểm sau
thời điểm cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đất nước rơi vào khủng hoảng kinh tế - xã hội,
làm phát leo thang phi mã vào những năm 80, lên đến 3 con số (774,7% năm 1986), đời sống của
mọi bộ phận dân cư gặp nhiều khó khăn.
+ Qúa trình tìm tòi đổi mới từng phần từ năm 1975 đến năm 1986 đã tạo tiền đề, động lực
và quyết tâm đổi mới đất nước của Đảng
Câu 18: Trình bày những những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo
của Đảng ta? Vì sao những thắng lợi đó được coi là những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam? Gợi ý trả lời:
1. Những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng
- Một là, thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thành lập Nhà nước ViệtNam
Dân chủ Cộng hòa.
- Hai là, thắng lợi của các cuộc kháng chiến oanh liệt để giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổquốc,
đánh thắng chủ nghĩa thực dân cũ và mới, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thực
hiện thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội
- Ba là, thắng lợi của sự nghiệp đổi mới và từng bước đưa đất nước quá độ lên chủ nghĩaxã hội.
Hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ: “Những thành tựu đó tạo tiền
đề, nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong những năm tới;
khẳng định đường lối đổi mới của Đảng là đúng đắn, sáng tạo; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội
của nước ta là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và xu thế phát triển của lịch sử”2…
2. Lý do những thắng lợi nêu trên được coi là những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam
2.1.-Việt Nam giành thắng lợi trong cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và kháng chiến
chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ với một điều kiện hết sức khó khăn, thiếu thốn nhiều thứ, tương
quan so sánh giữa ta và địch có sự chênh lệch lớn (thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, phát xít Nhật là
những nước đế quốc thực dân mạnh nhất nhì thế giới).
Sự nghiệp đổi mới đất nước được tiến hành trong bối cảnh đất nước đang lâm vào
khủng hoảng trầm trọng về kinh tế - xã hội, lạm phát leo thang phi mã lên đến 3 con số (774,7%
năm 1986), đời sống của mọi bộ phận dân cư hết sức khó khăn.
Những thắng lợi trên đã thay đổi số phận của dân tộc Việt Nam, đưa Việt Nam sang
một trang sử mới. Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đập tan xiềng xích nô lệ của chủ nghĩa đế
quốc trong gần một thế kỷ, chấm dứt sự tồn tại của chế độ quân chủ chuyên chế ngót nghìn năm,
lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước của nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, giải
quyết thành công vấn đề cơ bản của một cuộc cách mạng xã hội là vấn đề chính quyền.
2 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, trang 66. lOMoAR cPSD| 46090862
-2.2.Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ bước
lên địa vị người chủ đất nước, có quyền quyết định vận mệnh của mình.
Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa trở thành một quốc gia độc lập có chủ quyền, vươn
lên cùng các dân tộc trên thế giới đấu tranh cho những mục tiêu cao cả của thời đại là hòa bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Đảng Cộng sản Đông Dương từ chỗ phải hoạt động bí mật, không hợp pháp trở thành một
đảng cầm quyền. Từ đây, Đảng và nhân dân Việt Nam có chính quyền nhà nước cách mạng làm
công cụ sắc bén phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám mở ra kỷ nguyên mới trong tiến trình lịch sử dân tộc,
kỷ nguyên độc lập tự do hướng tới chủ nghĩa xã hội.
-2.3.Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đưa đến việc giải phóng hoàn toàn
miền Bắc, tạo tiền đề về chính trị-xã hội quan trọng để Đảng quyết định đưa miền Bắc quá độ lên
chủ nghĩa xã hội, xây dựng, bảo vệ vững chắc miền Bắc thành hậu phương lớn, chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam...
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã kết thúc 21 năm chiến đấu chống
đế quốc Mỹ xâm lược (tính từ năm 1954), quét sạch quân xâm lược, đưa lại độc lập, thống nhất,
toàn vẹn lãnh thổ, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội…
-2.4.Thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước đã giúp Việt Nam thoát ra khỏi cuộc
khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng, từng bước đưa đất nước phát triển theo hướng hiện đại…
-2.5.Ngoài ra, những thắng lợi nêu trên còn góp phần cổ vũ cho phong trào cách mạng, nhân
dân yêu chuộng hòa bình, các lực lượng tiến bộ trên thế giới…trong cuộc đấu tranh chống lại áp
bức, bóc lột, bất công và đói nghèo…