Nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Ngữ văn 12

Nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong thi cử
và bệnh thành tích trong giáo dục
I. Dàn ý nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong
thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục
Dàn ý nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành
tích trong giáo dục mẫu 1 1. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục. 2. Thân bài a. Hiện trạng
Trong những kì thi, những giờ kiểm tra xảy ra rất nhiều trường hợp các em học sinh giấu
tài liệu mang vào phòng thi để chép bài.
Học sinh lén lút bàn luận, trao đổi bài khi giám thị không để ý.
Nghiêm trọng hơn có những trường hợp học sinh mang thiết bị công nghệ cao như điện
thoại, tai nghe không dây,… để tra cứu đáp án. b. Nguyên nhân
Chủ quan: các em học sinh lười học, không có ý thức học tập nhưng vẫn muốn được
điểm cao hoặc bị bệnh thành tích.
Khách quan: đề thi dài và khó, thầy cô và gia đình tạo áp lực về thành tích,… c. Hậu quả
Tạo thói quen xấu, đức tính xấu cho các em, ảnh hưởng đến quá trình làm người của các em.
Các em không nắm vững kiến thức bài học.
d. Giải pháp khắc phục
Bản thân mỗi người học sinh cần phải tự có ý thức học tập, thực hiện nghiêm túc nội quy
thi cử, không gian lận trong thi cử.
Gia đình cần dạy dỗ các em đức tính trung thực, không tạo áp lực cho các em và không
đặt nặng bệnh thành tích.
Nhà trường cần đưa ra đề thi hợp lí, phổ biến nội quy thi cử và xử lí nghiêm khắc các
trường hợp vi phạm để răn đe. 3. Kết bài
Khái quát lại vấn đề nghị luận: hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong
giáo dục, đồng thời rút ra bài học và liên hệ bản thân.
Dàn ý nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành
tích trong giáo dục mẫu 2 1. Giải thích
“ Tiêu cực trong thi cử”: Là những hành vi gian lận trong thi cử như: Thí sinh mang những
tài liệu hoặc những thiết bị không được cho phép vào phòng thi.
“ Bệnh thành tích trong giáo dục”: Là hiện tượng chạy theo những danh hiệu thi đua của
giáo viên, học sinh, các lớp, các trường và các phòng ban thuộc ngành giáo dục… gây
nên hiện tượng điểm ảo, thành tích ảo, không phản ánh đúng khả năng và trình độ.
2. Nguyên nhân và hậu quả của bệnh thành tích a. Nguyên nhân
Học sinh học kém nhưng vẫn mong có tiếng là "học giỏi"
Thầy cô muốn có tiếng tăm là "thầy giỏi"
Nhà trường, các phòng ban muốn có thành tích nhưng không có thực lực.
→ Căn bệnh "thành tích" xuất hiên nhằm đáp ứng nhu cầu đó
b. Hậu quả của căn bệnh thành tích
- Đây là hiện tượng xấu để lại hậu quả nghiêm trọng cho ngành Giáo dục
Đối với học sinh: Tạo tâm lí học sinh ỷ lại, không phát huy được năng lực học tập, không
có động lực học, không tiếp thu được tri thức, ảnh hưởng đến chất lượng dạy - học
Đối với giáo viên: Đánh mất lương tâm nghề nghiệp; không có động lực để dạy, không
có sáng kiến đổi mới phương pháp dạy học.
Đối với ngành giáo dục: Nền giáo dục trì trệ, chậm phát triển.
3. Giải pháp chống tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục
Tất cả cần nhận thức đây là việc cần thiết làm mang lại lợi ích cho ngành giáo dục, tạo
kỉ cương trong môi trường sư phạm.
Đối với học sinh: Phát huy năng lực học tập, bỏ đi tính ỷ lại, học sinh không còn tình trạng
“chọi nhau” trong các kì thi tập trung.
Đối với giáo viên: Sẽ không còn những việc làm không đúng với lương tâm, cố gắng tìm
tòi phương pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học, thực hiện kiểm tra, đánh giá đúng năng lực của học sinh.
Phê phán những hành vi tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục. 4. Bài học
Rút ra bài học cho bản thân và kêu gọi mọi người nói không với bệnh "thành tích". Tương
lai do mình quyết định, hãy sống như thế nào để không hổ thẹn với mình với những thành
quả mình đạt được trong học tập.
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, xứng đáng với lời Bác "Non sông
Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang
để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không đó là nhờ phần lớn công học
tập của các cháu" hãy quyết tâm đẩy lùi căn bệnh "thành tích"...
II. Nghị luận xã hội về hiện tượng tiêu cực trong thi cử
và bệnh thành tích trong giáo dục
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 1
Thi cử được xem là một khâu rất quan trọng để đánh giá kiến thức cũng như năng lực
của học sinh. Thế nhưng ngày nay, hiện trạng thi cử tiêu cực và bệnh thành tích trong
giáo dục diễn ra ngày càng nhiều. “Tiêu cực trong thi cử” được hiểu là những hành vi
và tư tưởng gian lận trong thi cử. Còn “bệnh thành tích trong giáo dục” là hiện tượng
chạy theo những điểm số, danh hiệu cao một cách bất chấp, gian lận gây nên hiện
tượng thành tích ảo. Ta có thể bắt gặp hành vi này rất nhiều trong môi trường giáo dục.
Đó là hình ảnh các em học sinh lén lút mang tài liệu vào phòng thi, chép bài bạn, thậm
chí mang cả những thiết bị điện tử vào để tra cứu lời giải. Vậy điều gì đã gây ra tình
trạng tiêu cực ấy? Trước hết, tư tưởng ấy xuất phát từ chính các bạn học sinh lười học,
không có ý thức học tập và thiếu trách nhiệm với bản thân. Tuy nhiên, một phần cũng
do sự ảnh hưởng của gia đình, nhà trường đã dẫn đến sự áp lực về điểm số. Hiện
tượng này được lặp lại nhiều lần sẽ trở thành thói quen xấu, đức tính xấu cho các em,
ảnh hưởng đến quá trình trưởng thành mai sau. Việc “học giả” như vậy cũng dẫn đến
không có kiến thức, sống phụ thuộc vào những chiêu trò gian lận. Chắc hẳn chúng ta
vẫn chưa quên trong kì thi đại học năm 2017 tại Hà Giang, có hai học sinh cá biệt đạt
được điểm cao và được trúng tuyển vào trường đại học khối Công an nhờ "chạy" 500
triệu đồng. Hành vi này đã bị lên án và xử phạt rất nặng. Kết quả mà chúng ta nhận
được bao giờ cũng là thành quả của sự cố gắng. Vậy nên bản thân mỗi người học sinh
cần phải cố gắng học tập thật tốt và chỉn chu để trở thành một công dân có ích cho đất
nước bằng chính năng lực thực sự của mình.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 2
Trong cuộc sống đang bộn bề, biến chuyển hằng ngày như hiện nay thì xã hôi, đất nước
đang cần đến một lực lượng thanh niên học sinh giỏi giang, tài đức. Ngay từ bây giờ, học
sinh được xem là những mầm non tương lai, là người kế thừa công cuộc phát triển đất
nước đang ra sức học tập, rèn luyện hết sức mình. Nhưng trái lại bên cạnh đó, lại có một
số học sinh đang học không đúng với khả năng của mình, và điều này đã tạo điều kiện
cho một “căn bệnh” xâm nhập vào học đường hoành hoành, gây xôn xao ngành giáo dục
nói riêng và xã hội nói chung. Đó chính là bệnh thành tích trong giáo dục cùng với những tiêu cực trong thi cử.
Thành tích là kết quả có thể đánh giá được của nỗ lực con người. Kết quả đó không chỉ
là một lợi ích vật chất hay tinh thần cá nhân, tuy rằng phần lớn yếu tố tạo nên động lực
khiến con người phải nỗ lực nhiều hơn, tốt hơn để đạt thành tích chính là lợi ích cho
mình. Nhưng con người vẫn có thể làm hết sức mình vì lợi ích chung, lợi ích của xã hội, của đất nước.
Theo định nghĩa đó, nỗ lực đạt thành tích của một cá nhân hay một tập thề là một phẩm
chất đạo đức tốt, đáng biểu dương và nhân rộng. Hãy tưởng tượng một xã hội mà trong
đó mọi thành viên đều nỗ lực để đạt những thành tích cao hơn trong các lĩnh vực hoạt
động: Thể thao, văn hóa, nghệ thuật, giáo dục, sản xuất, thương mại, công nghệ... vì lợi
ích cho mình và cho cả cộng đồng. Xã hội đó chắc chắn tiến bộ, nền kinh tế nước đó
chắc chắn phát triển, đời sống nhân dân nước đó chắc chắn giàu có, quốc gia đó chắc
chắn cường thịnh. Nhưng đến một lúc nào đó, khi chính những nỗ lực đạt thành tích, một
phẩm chất tốt và cần thiết của mỗi thành viên trong xã hội lại trở thành một căn bệnh, mà
ngày nay chúng ta gọi nó là bệnh thành tích.
Điều lo ngại chung hiện nay là căn bệnh thành tích đang lan tràn trong ngành giáo dục
của nước ta, không phải chỉ lây nhiễm cho một bộ phận những người công tác trong
ngành mà còn cho nhiều gia đình trong xã hội. Với bệnh thành tích, các phương pháp
đánh giá, kiếm tra kết quả học tập trở nên dày đặc, nặng nề, phức tạp nhưng lại mang
tính chất rập khuôn, không có chỗ dành cho sự sáng tạo của học sinh, sinh viên. Xét từ
phía ngành giáo dục, thành tích giáo dục là thước đo sự thành công trong nghề nghiệp
của giáo viên nói riêng, của nhà trường và địa phương nói chung. Đáng tiếc thay, trong
thời gian qua, chính ngành giáo dục lại “thiết kế” ra thước đo trên bằng các chỉ tiêu giáo
dục khô cứng. “Bệnh thành tích giáo dục” chính là việc nhà trường và địa phương cố
gắng đạt được các chỉ tiêu giáo dục bằng mọi giá. Chúng ta đều nhận thức rõ ràng rằng
một xã hội muốn phát triển tiến bộ phải có nhiều nhân tài, mà nhân tài phải là người có
chân tài thực học, được tiếp thu những kiến thức và các phẩm chất đạo đức tinh hoa của
nhân loại và của dân tộc thông qua hệ thống giáo dục của cộng đồng. Giáo dục chính là
điểm xuất phát, là nơi sản sinh ra nguồn năng lực cho sự cường thịnh của một nước,
một cộng đồng dân tộc. Một nền giáo dục tốt và trung thực sẽ tạo nên những con người
đạt những thành tích tốt và trung thực. Những thành tích tốt và trung thực sẽ tạo nên
những bước tiến mạnh mẽ cho cộng đồng dân tộc trên con đường phát triển.
Cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục''
ngay từ khi mới phát động đã được xã hội quan tâm, nhân dân đồng tình hưởng ứng.
Bởi ai cũng biết rằng, nếu cứ để ''nạn tiêu cực trong thi cử'' hoành hành và ''bệnh thành
tích trong giáo dục'' trở thành một căn bệnh ''mãn tính” thì sẽ dẫn đến lãng phí thời gian,
sức lực, tuổi đời của học sinh; lãng phí tiền bạc, công sức chăm sóc con cái của phụ
huynh; của thầy cô và lãng phí của cải xã hội. Điều đó sẽ là hệ quả tất yếu của những
suy thoái đạo đức trong học sinh; đạo đức trong quan hệ thầy, trò và sẽ góp phần làm
suy thoái những mối quan hệ xã hội khác. Cuộc vận động này là cuộc đấu tranh gay go,
quyết liệt. Điều đáng mừng là nhân dân, xã hội đều quyết liệt tham gia chống lại những
tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, sẵn sàng lên tiếng phê phán
những cá nhân hoặc tổ chức có thái độ không hưởng ứng. Sự khởi đầu tốt đẹp báo hiệu
sự thành công của một cuộc vận động mang tính nhân văn sâu sắc.
Trên tiến trình đổi mới giáo dục, bệnh thành tích phải được xóa bỏ. Đó không phải là một
việc quá khó, nhưng chắc chắn cũng không dễ dàng. Điều trước nhất là phải thay đổi từ
những sai phạm của ngành giáo dục, phải kiên quyết thực hiện cuộc vận động đã đề ra,
vì đó sẽ làm gương để thế hệ trẻ ngày nay tin tưởng và noi theo. Học sinh chúng ta, ngay
từ bây giờ phải hết mình phấn đấu học tập bằng chính bản thân, tuyệt đối nói không với
tiêu cực trong thi cử đồng thời giúp sức với nhà trường khuyên bảo va ngăn chặn các hành vi tiêu cực ấy.
Đất nước chúng ta đang tiến bước trên con đường đổi mới, mở cửa, hội nhập và tranh
đua với thế giới đề giành lấy một vi trí xứng đáng trên hành tinh này. Cuộc đấu tranh kinh
tế sắp đến rất quyết liệt và mang tính chất thắng bại sinh tử không khác gì trên thao
trường hay trên võ đài. Ở đó, một võ sĩ chỉ chỉ có thể chiến thắng đối chủ bằng tài năng
thực sự của chính mình, không phải vì bất kì văn bằng chứng nhận đẳng cấp cao hơn
nào. Đất nước chúng ta sau này có cường thịnh hay không tùy thuộc vào việc nền giáo
dục của chúng ta có đổi mới để có thể sản sinh ra những chân tài thực học hay không.
Vì vậy, chúng ta hãy cùng chung tay góp sức để đẩy lùi những tiêu cực và bệnh thành
tích ấy, để đưa nước Việt Nam ta ngày càng phát triển vững mạnh.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 3
Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển, một số người đã quên đi những chuẩn mực
đạo đức để chạy theo những tiêu cực trong xã hội mà bệnh thành tích trong học tập là
một ví dụ. Trước tình hình đó, Bộ Giáo Dục nước ta đã vận động nhân dân “nói không
với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”
“Tiêu cực” là những biểu hiện không lành mạnh, có tác dụng không tốt đối với xã hội, làm
cho xã hội ta ngày càng đi xuống. “Thành tích” là kết quả của sự nỗ lực mà con người đã
bỏ ra. Kết quả đó không chỉ là một lợi ích vật chất hay tinh thần cá nhân, tuy rằng phần
lớn yếu tố tạo nên động lực khiến con người phải nỗ lực nhiều hơn, tốt hơn để đạt thành
tích chính là lợi ích cho mình. Nhưng con người vẫn có thể làm hết sức mình vì lợi ích
chung, lợi ích của xã hội, của đất nước. Thế nhưng “bệnh thành tích” lại là kết quả của
sự “nỗ lực” giả dối, ngụy tạo. Sự khác nhau căn bản giữa “thành tích” và “bệnh thành
tích” chỉ là sự khác nhau giữa cái thật và cái giả. Và yếu tố then chốt làm nên sụ khác
biệt đó chính là tính trung thực. Chính vì thế mà nỗ lực để đạt thành tích của một cá nhân
hay một tập thề là một phẩm chất đạo đức tốt, đáng biểu dương. Còn những tiêu cực và
bệnh thành tích cần phải lên án và xoá bỏ.
Căn bệnh thành tích và tiêu cực trong thi cử ngày càng trở nên phổ biến ở Việt Nam, nhà
trường vì muốn đạt chỉ tiêu của bộ đề ra, giáo viên muốn hoàn thành tốt thi đua của nhà
trường nên đã lờ đi đạo đức nghề nghiệp mà cho điểm ảo. Phụ huynh vì muốn con em
mình là học sinh giỏi, học sinh thì muốn lên lớp, có danh hiệu mà không cần phải tốn sức
học bài. Vì những lý do đó mà ngày nay mới có hiện tượng chạy theo thành tích mà
không cần quan tâm đến chất lượng. Đối với các vị phụ huynh, chắc chắn rằng chẳng ai
muốn con mình học kém hay học mà không có chất lượng. Họ là những người đã bỏ ra
tiền của thật, công sức thật, thời gian thật và những hy vọng thật về một tương lai tốt đẹp
thật của con em mình khi lo cho chúng được ăn học đến thành tài. Vì thế, chẳng có lý do
gì họ lại mong muốn nhận sự giả dối từ kết quả học tập của con em mình. Tuy nhiên,
đứng trên quan điểm thực dụng, họ sẵn sàng làm mọi cách, kể cả những cách tệ hại nhất
mà chúng ta đã được biết qua báo chí, để con em họ qua được một kỳ thi, có một tấm
bằng đề tìm việc sau này. Có một tấm bằng đi đã, vì đó là tấm bằng được xã hội thừa
nhận, rồi sau này khi có điều kiện sẽ cố mà học tiếp một cách chân thực. Như vậy, suy
cho cùng, phu huynh và học sinh chính là những người đã tiếp tay, để cho bệnh thành
tích ngày càng lan rộng và nặng hơn.
Đầu năm 2006, tại trường trung học cơ sở Trần Phú, huyện miền núi Sông Hinh tỉnh Phú
Yên đã phát hiện hai mươi sáu học sinh lớp sáu đọc chưa thông, viết chưa thạo nhưng
vẫn cứ được lên lớp. Trong những kì thi tốt nghiệp phổ thông và đại học, hiện tượng
mang tài liệu vào phòng thi, tài liệu vất trắng cả sân trường sau buổi thi đã từng được
báo chí đề cập tới. Khi biết những thông tin này, bản thân chúng ta có suy nghĩ gì? Cả
một thế hệ, cả một tương lai đất nước nay phải để những con người như thế gánh vác
thì chẳng có gì kinh khủng hơn. Nếu những con người giữ những chức vụ cao trong xã
hội là những người “hữu danh vô thực” thì đó là những hạt sạn của xã hội, là nguyên
nhân kéo nước ta chậm lại trên con đường phát triển.
Chúng ta đều hiểu rằng, một xã hội muốn phát triển phải có nhiều nhân tài, mà nhân tài
phải là người có năng lực thực sự, là nguyên khí của quốc gia. Giáo dục chính là điểm
xuất phát, là nơi sản sinh ra nguồn năng lực cho sự cường thinh của một nước, một cộng
đồng dân tộc. Một nền giáo dục thực sự tốt sẽ tạo nên những con người đạt những thành
tích tốt và trung thực. Những thành tích ấy sẽ tạo nên những bước tiến mạnh mẽ cho
cộng đồng dân tộc trên con đường phát triển. Đất nước chúng ta đang tiến bước trên
con đường đổi mới, mở cửa, hội nhập và tranh đua với thế giới đề giành lấy một vi trí
xứng đáng trên hành tinh này. Cuộc đấu tranh kinh tế sắp đến rất quyết liệt và mang tính
chất thắng bại sinh tử không khác gì trên chiến trường hay trên võ đài. Ở đó, một võ sĩ
chỉ có thể chiến thắng đối chủ bằng tài năng thực sự của chính mình, không phải vì có
một văn bằng chứng nhận đẳng cấp cao hơn. Đất nước chúng ta sau này có cường thịnh
hay không tùy thuộc vào nền giáo dục của chúng ta có đổi mới để có thể sản sinh ra
những nhân tài thực học hay không.
Chúng ta cần phải học tập thật tốt, ra sức học tập và tu dưỡng đạo đức để sau này có
thể giúp ích cho xã hội và cho bản thân. Cần phải đẩy lùi tiêu cực trong thi cử và bệnh
thành tích. Đó không phải là việc quá khó nếu chúng ta cùng có quyết tâm “nói không với
những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 4
Xã hội ngày càng phát triển, đi lên theo bước tiến của khoa học kỹ thuật. Những giá trị,
chuẩn mực đạo đức của con người vì thế mà cũng thay đổi trước sự đổi thay của thời
đại. Có những sự thay đổi tích cực, đáng mừng, nhưng cũng có những sự biến chất đáng
buồn. Và trong lĩnh vực giáo dục nói riêng, gần đây nổi lên những tiêu cực trong thi cử
và bệnh thành tích. Hiện tượng này không chỉ diễn ra ở một trường, một địa phương mà
ngày càng lan rộng. Trước tình hình đó, Bộ Giáo dục nước ta đã vận động nhân dân “nói
không với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
Trước hết, cần phải giải thích tiêu cực trong thi cử là gì? Tiêu cực là hành động không
lành mạnh. Hiện tượng tiêu cực trong thi cử là những hiện tượng không lành mạnh diễn
ra trong các kì thi và những biểu hiện của nó cũng vô cùng phong phú, đa dạng. Học sinh
quay cóp, trao đổi bài với nhau. Ở mức độ cao hơn, học sinh cố ý mang tài liệu vào phòng
thi dưới nhiều hình thức tinh vi. Thậm chí, nhiều học sinh còn nhờ người đi thi hộ,… Phụ
huynh mua chuộc giáo viên, cán bộ, đưa hối lộ bằng nhiều hình thức để được ưu ái hơn.
Giáo viên bán đề, gợi ý đề, bán điểm, gạ tình đổi điểm, chấm bài thiếu trung thực. Nhiều
giáo viên còn tự ý cho điểm khống… Các cán bộ thì triển khai đáp án và hướng dẫn chấm
không đúng, làm việc thiếu trách nhiệm, ráp phách báo điểm sai, tổ chức kém nhưng báo
cáo thiếu trung thực… Đấy là những hành vi thể hiện tình trạng tiêu cực trong thi cử.
Hậu quả của tình trạng tiêu cực trong thi cử gây ra thật vô cùng nghiêm trọng, nó dẫn
đến chúng ta đánh giá không đúng về kết quả của cuộc thi đó, người tài giỏi thì bị loại,
trong khi người gian lận trong thi cử lại trở thành những người chiến thắng.
Tiêu cực trong thi cử sẽ gây hậu quả xấu đối với xã hội, làm cho xã hội ta ngày càng đi
xuống. Vì vậy, mỗi người chúng ta cần nói không với tiêu cực trong thi cử. Ngăn chặn,
phê phán, lên án những hành vi tiêu cực ấy. Trong các kì thi, bạn hãy chấp hành nghiêm
túc nội quy thi cử. Không sử dụng phao, không quay cóp, không chạy điểm,… Có như
thế thì những người thực tại, có ý chí mới có thể có cơ hội trở thành những người cống
hiến cho đất nước. Bạn hãy nghĩ mà xem, nếu đất nước của chúng ta được điều hành
bởi những người lãnh đạo mà chính họ lại vươn lên bằng cách chạy chọt bằng cấp, mua
điểm,… thì xã hội này sẽ ra sao, đất nước này sẽ như thế nào. Hậu quả của tình trạng
tiêu cực trong thi cử không chỉ ảnh hưởng xấu trong phạm vi một lớp học, một ngôi
trường, một địa phương mà nó lan rộng ra cả ngoài xã hội.
Tiêu cực trong thi cử là thế, vậy bệnh thành tích trong giáo dục là gì? “Thành tích” là kết
quả của sự nỗ lực mà con người đã bỏ ra. Kết quả đó không chỉ là một lợi ích vật chất
hay tinh thần cá nhân, tuy rằng phần lớn yếu tố tạo nên động lực khiến con người phải
nỗ lực nhiều hơn, tốt hơn để đạt thành tích chính là lợi ích cho mình. Nhưng con người
vẫn có thể làm hết sức mình vì lợi ích chung, lợi ích của xã hội, của đất nước. Thế nhưng
“bệnh thành tích” lại là kết quả của sự “nỗ lực” giả dối, nguỵ tạo. Sự khác nhau căn bản
giữa “thành tích” và “bệnh thành tích” chỉ là sự khác nhau giữa cái thật và cái giả. Và yếu
tố then chốt làm nên sự khác biệt đó chính là tính trung thực. Chính vì thế mà nỗ lực để
đạt thành tích của một cá nhân hay một tập thể là một phẩm chất đạo đức tốt, đáng biểu
dương. Còn những tiêu cực và bệnh thành tích cần phải lên án và xoá bỏ.
Hàng năm, ngay từ đầu năm học, Bộ Giáo dục rồi Sở Giáo dục thường ban chỉ tiêu xuống
cho các trường. Và thế là, các trường học, bằng cách nào đó, đến cuối kỳ, cuối năm sẽ
phải hoàn thành được các chỉ tiêu mà trên đã ban xuống đó. Những con số báo cáo lên
trên, đôi khi là những số liệu khống mà nhà trường phải nâng thành tích của trường mình
lên để không bị phê bình, kỷ luật do không đạt được chỉ tiêu đưa ra. Thậm chí, còn có
nhiều trường học mắc bệnh thành tích đến nỗi mọi số liệu, con số đều khai khống để có
thể được coi là có thành tích xuất sắc, được khen thưởng. Có biết đâu rằng, trong những
trường học đó, có những em học sinh từ năm này sang năm khác còn ngồi nhầm lớp.
Học sinh lớp 8 có khi còn đọc chưa thông, viết chưa thạo; học sinh lớp 9 có khi làm một
bài toán lớp 5 còn không làm được,… Vậy nhưng, do bệnh thành tích, các em cứ thế
được lên lớp, không thi lại, không ở lại. Vì nếu các em ở lại lớp thì sẽ ảnh hưởng đến
thành tích của nhà trường. Và cứ thế, từ năm này qua năm khác, hiện tượng ấy cứ tiếp
diễn. Và hậu quả của bệnh thành tích trong giáo dục không chỉ nghiêm trọng đối với một
thế hệ mà còn đối với rất nhiều thế hệ trong xã hội.
Điều lo ngại chung hiện nay là căn bệnh thành tích đang lan tràn trong ngành giáo dục
của nước ta, không phải chỉ lây nhiễm cho một bộ phận những người công tác trong
ngành mà còn cho nhiều gia đình trong xã hội. Với bệnh thành tích, các phương pháp
đánh giá, kiểm tra kết quả học tập trở nên dày đặc, nặng nề, phức tạp nhưng lại mang
tính chất rập khuôn, không có chỗ dành cho sự sáng tạo của học sinh, sinh viên. Xét từ
phía ngành giáo dục, thành tích giáo dục là thước đo sự thành công trong nghề nghiệp
của giáo viên nói riêng, của nhà trường và địa phương nói chung. Đáng tiếc thay, trong
thời gian qua, chính ngành giáo dục lại “thiết kế” ra thước đo trên bằng các chỉ tiêu giáo
dục khô cứng. “Bệnh thành tích giáo dục” chính là việc nhà trường và địa phương cố
gắng đạt được các chỉ tiêu giáo dục bằng mọi giá. Chúng ta đều nhận thức rõ ràng rằng
một xã hội muốn phát triển tiến bộ phải có nhiều nhân tài, mà nhân tài phải là người có
chân tài thực học, được tiếp thu những kiến thức và các phẩm chất đạo đức tinh hoa của
nhân loại và của dân tộc thông qua hệ thống giáo dục của cộng đồng. Giáo dục chính là
điểm xuất phát, là nơi sản sinh ra nguồn năng lực cho sự cường thịnh của một nước,
một cộng đồng dân tộc. Một nền giáo dục tốt và trung thực sẽ tạo nên những con người
đạt những thành tích tốt và trung thực. Những thành tích tốt và trung thực sẽ tạo nên
những bước tiến mạnh mẽ cho cộng đồng dân tộc trên con đường phát triển.
Cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”
ngay từ khi mới phát động đã được xã hội quan tâm, nhân dân đồng tình hưởng ứng.
Bởi ai cũng biết rằng, nếu cứ để ”nạn tiêu cực trong thi cử” hoành hành và ”bệnh thành
tích trong giáo dục” trở thành một căn bệnh ”mãn tính” thì sẽ dẫn đến lãng phí thời gian,
sức lực, tuổi đời của học sinh; lãng phí tiền bạc, công sức chăm sóc con cái của phụ
huynh; của thầy cô và lãng phí của cải xã hội. Điều đó sẽ là hệ quả tất yếu của những
suy thoái đạo đức trong học sinh; đạo đức trong quan hệ thầy, trò và sẽ góp phần làm
suy thoái những mối quan hệ xã hội khác. Cuộc vận động này là cuộc đấu tranh gay go,
quyết liệt. Điều đáng mừng là nhân dân, xã hội đều quyết liệt tham gia chống lại những
tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, sẵn sàng lên tiếng phê phán
những cá nhân hoặc tổ chức có thái độ không hưởng ứng. Sự khởi đầu tốt đẹp báo hiệu
sự thành công của một cuộc vận động mang tính nhân văn sâu sắc.
Trên tiến trình đổi mới giáo dục, bệnh thành tích phải được xóa bỏ. Đó không phải là một
việc quá khó, nhưng chắc chắn cũng không dễ dàng. Điều trước nhất là phải thay đổi từ
những sai phạm của ngành giáo dục, phải kiên quyết thực hiện cuộc vận động đã đề ra,
vì đó sẽ làm gương để thế hệ trẻ ngày nay tin tưởng và noi theo. Học sinh chúng ta, ngay
từ bây giờ phải hết mình phấn đấu học tập bằng chính bản thân, tuyệt đối nói không với
tiêu cực trong thi cử đồng thời giúp sức với nhà trường khuyên bảo và ngăn chặn các hành vi tiêu cực ấy.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 5
Trong thực tế, ai cũng thích, cũng mong muốn được khen ngợi, được ghi nhận, được
thành danh. Có người vì thế mà nỗ lực phấn đấu để biến đổi về chất. Song đáng buồn
lại có những người muốn rút ngắn con đường bước đến vinh quang mà tin xổi ở thì,
không chăm lo cho thực tế chỉ cố tô vẽ bề ngoài để được khen được thưởng. Đáng buồn
hơn, chúng ngày càng phổ biến và trở thành một căn bệnh xã hội. Bệnh thành tích.
Thực chất, thành tích là kết quả được đánh giá tốt do nỗ lực mà đạt được. Như vậy,
thành tích là nhóm để biểu dương, nêu gương những kết quả thực tế tốt đẹp. Điều đó
động viên cố gắng của người được nêu gương, thúc đẩy họ tiếp tục cố gắng. Mặt khác
thành tích của người này còn là “cú hích” cho người khác cùng “chạy đua” để tiếp tục đi
lên. Rõ ràng, thành tích là điều tốt đẹp và nó cũng mang lại những điều tương tự cho cuộc sống.
Tuy nhiên, khi đặt trước từ “thành tích” một chữ “bệnh” – bệnh thành tích thì vấn đề đã
khác. Bởi từ “bệnh” không gợi đến điều gì tốt đẹp. “Bệnh thành tích” là thói a dua, là chỉ
chăm lo đến vẻ bề ngoài nhằm được tuyên dương khen thưởng nhưng thực chất bên
trong vấn đề không đạt mong muốn. Nói khác đi, bệnh thành tích là tên gọi của sự không
phù hợp giữa hình thức và bản chất: hình thức rất hào nhoáng, sáng bóng, lẫy lừng
nhưng bản chất thì xuống cấp, gỉ sét, cong vênh.
Bệnh thành tích đã tồn tại từ lâu trong đời sống xã hội, đục sâu lan rộng vào nhiều ngành
nghề, lĩnh vực. Trong giáo dục, bệnh thành tích còn được gọi là bệnh hình thức. Có
những trường vì thành tích mà luôn cố gắng tập trung luyện “gà” – luyện học sinh giỏi,
tạo mọi điều kiện để các em có thời gian tập trung học môn mình thi nhằm đạt kết quả
cao mang vinh dự cho trường. Hay trong mỗi kỳ thi tốt nghiệp, có những trường huy động
giáo viên cùng làm với học sinh rồi ném bài cho các em. Trong các cơ quan, công ty, nhà
máy,... bệnh thành tích nằm ở những bản báo cáo được mài cho nhẵn viết cho đẹp.
Trong thực tế người ta không màng đến chất lượng, chỉ chạy theo số lượng để đạt chỉ
tiêu. Họ chỉ sung sướng khi nghe đến những con số 100%, 99%,... Trong kỳ thi tốt nghiệp
THPT những năm trước, trường nào chỉ đạt 95%, 96% là đã lo lắng căng thẳng rồi.
Nhưng một hai năm trở lại đây khi công tác kiểm tra, giám sát được thắt chặt hơn, trung
bình cả nước chỉ đỗ khoảng 60% – 70%.
Rõ ràng kết quả xa nhau, nó phản ánh thực tế chất lượng giáo dục trong một thời gian
dài bị o bế, làm nhiễu. Rõ ràng, bệnh thành tích sẽ để lại hậu quả vô cùng tai hại. Trước
hết, nó khiến mỗi cá nhân tổ chức không hiểu rõ về thực lực của mình, tự mãn về thành
tích, không có xu hướng vận động phát triển. Bệnh thành tích do đó tiếp tục “được” duy
trì, phát triển. Dần dần nó sẽ ăn sâu, đeo bám vào tư tưởng, lối sống cách thức làm việc
của xã hội, làm cho chất lượng thực bị bỏ bê, xuống dốc, chỉ có cái vẻ bề ngoài là hào
nhoáng, đẹp đẽ. Nó thực chẳng khác nào một trái bí đỏ bị thối rữa bên trong. Dân gian
ta nhắc nhở nhau tốt gỗ hơn tốt nước sơn vì sơn có thể tróc nhưng gỗ không được phép
mục, gỗ mục sẽ làm sụp đổ cả một hệ thống quan trọng. Nhưng bệnh thành tích đã làm
đảo lộn truyền thống đạo lý ấy và mỗi hệ thống xã hội đang có nguy cơ lung lay, suy sụp
vì chất gỗ bên trong đang mối mọt dần.
Bệnh thành tích gây hại cho mọi ngành nghề, lĩnh vực. Và hậu quả dễ thấy nhất, tai hại
nhất thể hiện ở ngành giáo dục. Có những trường lớp, vì thành tích mà cho học sinh lên
lớp hàng loạt, bất chấp kết quả thực tế. Hậu quả là hàng trăm học sinh ngồi nhầm lớp,
nhầm trường. Có em đã học lớp 7 mà chưa đọc thông viết thạo! Cũng vì thành tích mà
các thầy cô “cấy điểm” cho học sinh giỏi ở những môn các em không thi học sinh giỏi,
giúp các em tập trung ôn luyện cho thi cử. Và hàng trăm học sinh sa vào tình cảnh đạt
giải học sinh giỏi quốc gia nhưng trượt tốt nghiệp, trượt đại học... Hậu quả trực tiếp học
sinh là người gánh chịu. Nhưng hậu quả lâu dài là tương lai đất nước phải chấp nhận sự
thui chột về đạo đức, tài năng của nhiều thế hệ.
Bệnh thành tích có căn nguyên sâu xa từ một thói xấu của con người: thói ghen ăn tức
ở, “con gà tức nhau tiếng gáy”. Thấy cá nhân, đơn vị khác được nêu gương, cá nhân
đơn vị mình cũng muốn được như vậy. Song, thay vì tập trung nâng cao chất lượng họ
lại đốt cháy giai đoạn, đánh bóng hình thức để được tuyên dương. Nhưng công bằng mà
đánh giá, bệnh cũng có nguyên nhân từ những sai lầm trong công tác quản lý tổ chức
của nhiều cấp, ngành: trọng giấy tờ, hình thức, không gần gũi sâu sát thực tế và chỉ tiêu
hoá, kế hoạch hóa cao độ mọi vấn đề thi đua. Bởi vậy, các tổ chức, cá nhân chỉ cốt lo
sao cho bản báo cáo, cuốn sổ của mình được sạch sẽ đẹp đẽ. Rồi lo sao để chỉ tiêu kế
hoạch trên giao ta “trăm phần trăm” hoàn thành.
Rõ ràng, để xảy ra căn bệnh ấy lỗi thuộc về tất cả chúng ta. Nhận rõ hậu quả của bệnh
thành tích, xã hội cần đẩy mạnh công cuộc loại trừ nó. Các nhà lãnh đạo cần kiểm tra,
giám sát sát sao hơn hoạt động của các tổ chức cá nhân trực thuộc, đồng thời điều chỉnh
hệ thống, cơ chế quản lý tổ chức. Các cơ quan đoàn thể vì tương lai bản thân xóa bỏ
bện hình thức để đi vào chất lượng thực tế. Chỉ khi nào làm được điều đó, xã hội ta mới
thực sự trong sạch và đi lên.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 6
Hiện tượng tiêu cực trong thi cử luôn là vấn đề đáng quan ngại của xã hội trong mọi
thời đại. Tiêu cực trong thi cử là cách gọi chung cho những hành động gian lận, bao
che, gian dối trong thi cử. Biểu hiện của hiện tượng tiêu cực trong thi cử vô cùng đa
dạng và phức tạp, không chỉ có ở học sinh mà còn xuất hiện ở thầy cô, nhà trường,
thậm chí là cán bộ của các phòng, sở giáo dục. Với học sinh thì đó là hành động gian
lận, quay cóp, nhắc bài trong quá trình làm bài kiểm tra, bài thi. Với thầy cô, nhà
trường, cán bộ thì đó là hành động tiết lộ đề, tiết lộ đáp án, nhắc bài cho học sinh,
nâng/hạ điểm không có căn cứ, bao che cho các hành động tiêu cực của học sinh…
Hiện tượng tiêu cực trong thi cử ngày càng biến tướng, nghiêm trọng nhất là trong kì thi
THPT quốc gia năm học 2016-2017 và năm học 2017-2018, Sở Giáo dục các tỉnh Hòa
Bình, Hà Giang, Sơn La,… đã bị điều tra và phát hiện, xử lí hàng trăm trường hợp nâng
điểm một cách trắng trợn, cao nhất có thí sinh được nâng đến 9 điểm/một môn. Vậy
nguyên nhân của hiện tượng này là ở đâu? Theo tôi, nguyên nhân chính là xuất phát từ
lòng tham, từ cách suy nghĩ tiêu cực, lạm dụng chức quyền của cán bộ, từ thói lười
biếng, không có mục đích học tập đúng đắn của học sinh. Và hậu quả của tình trạng,
hiện tượng này là vô cùng nghiêm trọng, đặc biệt ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục,
nhân lực của đất nước, tạo ra xôn xao, nghi ngờ trong dư luận. Để đẩy lùi hiện tượng
trên, bên cạnh việc học sinh phải tự rèn luyện đức tính trung thực của chính bản thân
mình, thì Bộ Giáo dục, các nhà chức trách cũng cần nghiêm túc theo dõi sát sao, đề
cao tính công bằng khi tổ chức bất kì một kì thi, kì sát hạch nào.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 7
Trong cuộc sống này có ai không thích thành tích tốt, mình được khen ngợi, thế nhưng
bản thân mỗi người cần nhận thức được thành tích thật sự là như thế nào. Ngày nay
chỉ cần có được một thành thích tốt người ta bất chấp mọi thứ, chạy theo thành tích ảo,
bằng những thứ không đúng sự thật. Có lẽ vì đó mà căn bệnh thành tích ngày càng lây
lan và đang gây ra những tác hại không nhỏ với sự phát triển xã hội.
“Bệnh thành tích” được hiểu là con người luôn muốn mình có một thành tích tốt đẹp,
bất kể có phải là thành tích thật hay không. Vì điều đó họ sẵn sàng làm mọi điều kể cả
những gian lận, những việc trái với đạo lý. Nó ăn vào tâm trí họ như một căn bệnh.
Khi xã hội ngày càng phát triển thì thành tích là điều rất đáng để được công nhận. Thế
nhưng cũng thật đáng buồn khi xã hội ngày càng phát triển, những nỗ lực, cố gắng để
đạt một thành tích tốt đẹp của con người lại trở thành một căn bệnh đang là mối đe dọa trong xã hội.
Một biểu hiện dễ thấy nhất đó là bệnh thành tích trong giáo dục. Các thầy cô muốn
thành tích cao cho trường, cha mẹ muốn thành tích tốt cho con mình. Khi còn đương
nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục, ông Nguyễn Thiện Nhân đã từng nói: “Các thầy cô,
các trường ham muốn thành tích bằng kết quả thi cử cao và hàng chục triệu phụ huynh,
gia đình học sinh chính là đồng tác giả của bệnh thành tích”.
Phụ huynh muốn con em mình điểm cao mà sẵn sàng đưa tiền bồi dưỡng các thầy cô.
Thầy cô vì muốn học trò được điểm cao lấy thành tích cho trường mà mua chuộc giám
thị. Chúng ta biết rằng kết quả thi cử của học sinh sẽ là một trong những tiêu chí đánh
giá chất lượng giảng dạy của giáo viên và nhà trường. Từ đó nếu có một kết quả thi tốt
của học sinh, thầy cô sẽ được khen thưởng, nâng lương… Và những phụ huynh học
sinh cũng có được một bảng điểm đẹp cho con em mình. Ai cũng được lợi. Bên cạnh
những phụ huynh thực sự muốn con em mình đi lên bằng chính sức lực của chúng
không ít những phụ huynh vẫn đang tìm mọi cách giúp con có một bảng điểm đẹp, với
hy vọng con có một tương lai tươi sáng sau này. Điều đó từ sâu xa đều xuất phát từ
lòng thương con của cha mẹ. Ai mà không muốn con mình có một tương lai tốt đẹp
hơn. Cứ tới mỗi kỳ thi, chúng ta lại bắt gặp những cuộc trò chuyện như “Đã lo chỗ nào
chưa?”, “Đã đi thầy/cô này chưa?”… Chính tình thương quá đáng của bậc cha mẹ đã
vô tình trở thành công cụ cho bệnh thành tích ngày càng lây lan rộng hơn.
Chúng ta hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng đều đọc được những bản
tin như học sinh ngồi nhầm lớp, học sinh lớp 6 vẫn chưa thuộc hết bảng cửu chương,
chưa đọc thông viết thạo vậy mà các em vẫn được lên lớp đều đều. Chúng ta hẳn thấy
thật chua xót khi sau mỗi năm thi đại học, cao đẳng lại xuất hiện những bài thi được
chép kín những mặt giấy nhưng hoàn toàn không đúng nội dung đề bài. Sau mỗi ngày
thi, sân trường phủ kín bằng phao trắng xóa. Hình ảnh thật xót xa.
Bệnh thành tích trong giáo dục đã trở thành một căn bệnh khó chữa. Nó không chỉ là
căn bệnh của ngành giáo dục mà nó còn xuất hiện trong các lĩnh vực khác của xã hội
nữa. Bệnh thành tích không còn giới hạn ở một con người cụ thể, một lĩnh vực riêng lẻ
nào. Nhớ trước đây số xã nghèo ở nước ta chỉ khoảng 1700. Sau khi có các chương
trình của Chính phủ, hỗ trợ tiền để xóa nghèo thì rất nhiều địa phương đã đăng ký thoát
nghèo. Để rồi khi báo chí vào cuộc phanh phui thì vẫn có hàng trăm hộ trong tình trạng
cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc mà đã được thoát nghèo. Âu cũng là bệnh thành tích mà ra.
Cấp trên thích nghe thành tích tất nhiên sẽ có cấp dưới tạo ra những thành tích ảo. Từ
nhỏ thành lớn, từ ít đến nhiều, căn bệnh thành tích từ đó ngày càng lây lan rộng.
Những câu chuyện về những công trình, dự án trên giấy, vấn đề giải quyết việc làm,
câu chuyện xóa đói giảm nghèo… với những báo cáo xa rời thực tế là vấn đề muôn thuở.
Bệnh thành tích gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng cho xã hội. Nó sẽ làm mất đi
sự trung thực, niềm tin và sự phát triển của xã hội. Chúng ta đều biết rằng một xã hội
muốn phát triển thì cần có nhân tài, mà nhân thì phải tài thực sự, có năng lực thực sự.
Trong cuộc sống hiện đại nếu bạn không có năng lực thực sự thì sẽ không thể có một
chỗ đứng. Căn bệnh thành tích khiến cho người ta chỉ xem trọng lượng mà không có
chất. Một tập thể mắc bệnh thành tích sẽ cho ra những sản phẩm không có giá trị. Bệnh
thành tích khiến người ta dễ ảo tưởng, lọc lừa dối trá. Dần dần họ sẽ thoái hóa nhân
cách, đánh mất đi những giá trị đạo đức tốt đẹp của bản thân.
Người xưa có câu “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” đã cho thấy rõ một điều rằng con người ta
quan trọng chất lượng chứ không thể lấy cái bề ngoài, cái số lượng để đánh giá giá trị
của một vấn đề. Căn bệnh thành tích ngày nay đã đảo lộn mọi giá trị tốt đẹp ấy, đã phá
vỡ đi những truyền thống văn hóa của dân tộc. Căn bệnh ấy sẽ khiến những cá nhân tự
mãn về bản thân, cho mình luôn giỏi giang nhưng thực chất là không phải. Và ảo tưởng
thì thường sẽ không có thật, không thể tồn tại lâu dài.
Do đó chúng ta cần có những biện pháp để ngăn chặn, đẩy lùi căn bệnh này. Các bộ,
ngành và cơ quan chức năng cần có những cuộc thanh tra, kịp thời phát hiện và ngăn
chặn những thành tích ảo. Nếu cố ý vi phạm thì cần có biện pháp xử lý đích đáng. Bên
cạnh đó, chúng ta cần tăng cường những biện pháp tuyên truyền, giáo dục để nâng
cao nhận thức của mỗi người cần tránh xa và đẩy lùi căn bệnh này. Thiết nghĩ rằng dù
nó là căn bệnh có tính lây lan nhưng có để mình bị lây hay không là hoàn toàn phụ
thuộc vào bản thân mỗi người. Chúng ta cần phải là những người có lòng tự trọng, có
nhân cách và đó mới là điều cần lan tỏa trong xã hội này.
Đất nước chúng ta đang trên đường hội nhập và phát triển, mỗi người cần tự khẳng
định được giá trị của bản thân mình để giành lấy một chỗ đứng nhất định. Nhưng không
thể vì điều đó mà bất chấp để có thành tích. Chúng ta cần đi lên bằng chính khả năng
của bản thân mình. Chắc chắn đó không phải là một điều quá khó khăn nếu như chúng
ta luôn có tự trọng và giữ đúng nhân cách của mình.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 8
Trong cuộc sống này, ít ai không mơ ước về thành tựu xuất sắc và sự khen ngợi,
nhưng điều quan trọng hơn là mỗi người cần thấu hiểu rằng thực sự, thành tích là gì.
Ngày nay, nhiều người dường như quên đi giá trị thật sự của thành tựu và đuổi theo
những thành tích ảo, bằng cách sử dụng những phương tiện không trung thực. Điều
này dường như đã lan tỏa căn bệnh "thành tích" và đang gây hại đến sự phát triển của xã hội.
Căn bệnh "thành tích" có thể hiểu là sự khao khát không ngừng của con người muốn
có thành tích ấn tượng, bất kể đó có phải là thành tựu thực sự hay không. Họ sẵn sàng
thực hiện mọi cách, thậm chí vi phạm đạo đức, để đạt được điều đó. Căn bệnh này như
một ảnh hưởng tiêu cực đang xâm chiếm tâm trí của họ.
Theo sự phát triển của xã hội, sự công nhận về thành tích trở nên quan trọng hơn bao
giờ hết. Tuy nhiên, đáng tiếc rằng, trong quá trình phát triển này, sự cố gắng để đạt
được thành tựu xuất sắc của con người đã trở thành một căn bệnh, đe dọa xã hội.
Một ví dụ rõ ràng về căn bệnh "thành tích" có thể thấy trong lĩnh vực giáo dục. Cả giáo
viên và phụ huynh đều mong muốn học sinh đạt thành tích cao. Trong quá trình này,
nhiều phụ huynh sẵn sàng chi tiền để "bồi dưỡng" giáo viên, còn giáo viên lại có thể
mua chuộc các giám thị để đảm bảo học sinh có điểm cao. Điểm thi của học sinh
thường được coi là tiêu chí để đánh giá giáo viên và trường học. Điều này dẫn đến việc
giáo viên được thưởng và được nâng lương dựa trên kết quả thi cử của học sinh. Một
số phụ huynh vẫn cố gắng giúp con cái họ có điểm cao, hy vọng rằng con mình sẽ có
tương lai tươi sáng. Điều này bắt nguồn từ lòng yêu thương của cha mẹ, ai cũng muốn
con cái có cuộc sống tốt hơn.
Tại các cuộc thi, chúng ta thường nghe những cuộc trò chuyện như "Con đã lo chỗ nào
chưa?" hay "Con đã học với thầy/cô này chưa?". Tình cảm quá đáng của cha mẹ đã trở
thành một công cụ cho căn bệnh "thành tích" lây lan mạnh mẽ.
Chúng ta thường thấy trên phương tiện truyền thông rất nhiều tin tức về học sinh bị xếp
sai lớp, học sinh lớp 6 không biết bảng cửu chương, hoặc không đủ trình đọc và viết,
nhưng vẫn được chuyển lên lớp tiếp theo. Chúng ta cảm thấy thương xót khi sau mỗi
kỳ thi đại học, cao đẳng, xuất hiện những bài thi bị sao chép hoặc hoàn toàn không liên
quan đến đề bài. Sân trường sau mỗi ngày thi đều tràn đầy giấy rác. Điều này thật đáng tiếc.
Căn bệnh "thành tích" trong giáo dục đã trở thành một vấn đề khó chữa trị. Nó không
chỉ tồn tại trong lĩnh vực giáo dục mà còn lan tràn vào nhiều lĩnh vực khác trong xã hội.
Nó không giới hạn ở cá nhân cụ thể hoặc trong một lĩnh vực riêng lẻ nào. Chúng ta đã
thấy rằng khi chính phủ hỗ trợ tiền để giảm nghèo, nhiều địa phương đăng ký thoát
nghèo. Tuy nhiên, khi báo chí tiến hành kiểm tra, vẫn còn hàng trăm hộ gia đình không
đủ ăn, không đủ mặc, mặc dù họ đã được xem là thoát nghèo. Điều này cũng là một
biểu hiện của căn bệnh "thành tích".
Nguy cơ của căn bệnh này là khi cấp trên đặt nặng về thành tích, cấp dưới có thể tạo
ra những thành tích giả. Từ nhỏ đến lớn, từ ít đến nhiều, căn bệnh "thành tích" ngày
càng lan rộng. Những dự án trên giấy, vấn đề giải quyết việc làm, và những báo cáo
không tương ứng với thực tế là điều thường thấy.
Căn bệnh "thành tích" gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Nó làm mất đi sự
trung thực, niềm tin, và sự phát triển của xã hội. Để xã hội phát triển, chúng ta cần nhân
tài, nhưng nhân tài thật sự, có năng lực thực sự. Trong thời đại hiện đại, nếu bạn không
có năng lực thực sự, bạn sẽ không thể tồn tại. Căn bệnh "thành tích" khiến người ta chỉ
quan tâm đến con số mà không coi trọng chất lượng. Một tập thể bị ảnh hưởng bởi căn
bệnh này sẽ tạo ra các sản phẩm không có giá trị. Nó khiến người ta dễ dàng bị ảo
tưởng, lừa dối, và dần dần đánh mất giá trị đạo đức của bản thân.
Người xưa đã nói "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn" để thể hiện giá trị của chất lượng hơn là
số lượng. Căn bệnh "thành tích" ngày nay đã làm mất đi những giá trị này và phá vỡ
truyền thống văn hóa của dân tộc. Căn bệnh này khiến các cá nhân tự mãn, tưởng rằng
họ giỏi giang nhưng thực tế không phải vậy. Và những ảo tưởng thường không thể tồn tại lâu dài.
Vì vậy, chúng ta cần có biện pháp để ngăn chặn và đẩy lùi căn bệnh này. Các cơ quan
chức năng cần tiến hành kiểm tra, phát hiện và ngăn chặn các thành tích giả kịp thời.
Nếu vi phạm được xác định, cần có biện pháp xử lý thích hợp. Hơn nữa, chúng ta cần
tăng cường tuyên truyền và giáo dục để nâng cao nhận thức của mọi người về căn
bệnh này và cách tránh xa nó. Dù căn bệnh này có khả năng lây truyền, nhưng việc bị
ảnh hưởng hay không hoàn toàn phụ thuộc vào bản chất của từng người. Chúng ta cần
trở thành những người tự trọng, có nhân cách, và lan tỏa giá trị này trong xã hội.
Đất nước chúng ta đang trong quá trình phát triển và hội nhập, và mỗi người cần xác
định giá trị của bản thân để giành một vị trí xứng đáng. Tuy nhiên, không nên hy sinh
đạo đức và tự trọng của mình để đạt được thành tích. Chúng ta cần phải dựa vào khả
năng của bản thân để tiến lên. Điều này không quá khó nếu chúng ta luôn giữ vững
nhân cách và tự trọng của mình.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 9
Sau khi đánh đuổi được hai kẻ thù xâm lăng vô cùng nguy hiểm là thực dân Pháp và đế
quốc Mĩ, nhà nước và nhân dân ta đã không ngừng phấn đấu để đưa đất nước đi lên.
Thành tựu của những nỗ lực đó là nước ta đang trên đà phát triển, được bạn bè quốc
tế đánh giá cao. Nhưng tồn tại song song cùng với sự phát triển đó luôn có mặt trái,
mặt tiêu cực. Trong xã hội có nhiều mặt tốt mà cũng không ít mặt xấu này, nổi bật lên là “bệnh thành tích”.
“Bệnh thành tích” là gì? Tại sao lại gọi “thành tích” là “bệnh”? Thông thường ta chỉ gọi
bệnh là do vi rút, vi khuẩn làm cho trạng thái cơ thể hoặc bộ phận cơ thể hoạt động
không bình thường, vậy mà có thể gọi thành tích là bệnh. Thành tích bản chất của nó là
kết quả được đánh giá tốt, là cái người ta đặt ra làm mục tiêu để vươn tới. Vậy, phải
chăng con người là vi khuẩn, vi rút, là “con sâu” của xã hội? Vì chính con người đã biến
thành tích ấy thành cái xấu, thành một vấn nạn cứ âm ỉ mãi, khó có thể loại bỏ một cách nhanh chóng.
“Bệnh thành tích” là do những thói xấu, những khuyết điểm tồn tại trong tư tưởng mỗi
người, nó ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của đất nước. Nước ta đặt ra mục tiêu
đến năm 2010 sẽ trở thành một đất nước công nghiệp hiện đại. Nhưng “bệnh thành
tích” làm con người ta cứ luôn ảo tưởng chắc như vậy đã tốt, đã cao rồi. Chính vì thế
mà họ luôn ỷ lại, luôn bám vào cái “thành tích ảo” ấy mà không hề biết năng lực bản
thân mình đến đâu. Nhìn bề ngoài thì mọi thứ đều tốt đẹp nhưng thực chất bên trong thì
rỗng tuếch. Những năm gần đây, trên các thông tin đại chúng thường đưa tin chính phủ
phát lệnh đến các địa phương, xây dựng một số công trình giúp dân thoát khỏi khó
khăn như xây cầu, xây chung cư, nhưng cuối cùng ra sao?… Những công trình ấy cứ
năm này qua năm khác mà vẫn chưa hoàn thành lẫn chất lượng và số lượng đúng như
bản thiết kế, không chỉ làm cho dân khổ sở mà còn tốn kém tiền của của nhà nước.
Dường như tất cả chỉ nằm trong giấy tờ. Và đó chỉ là thành tích mà thôi. Những “bệnh
thành tích” ấy trên ban lãnh đạo nhà nước cũng đang tìm cách giải quyết, nhưng chẳng
biết đến bao giờ căn bệnh ấy sẽ xóa sổ hoàn toàn bởi căn bệnh đó đang từng ngày
từng giờ vẫn đang tiếp tục phát triển và lây lan, len lỏi ở khắp nơi.
“Bệnh thành tích” còn lây lan một cách trầm trọng sang giáo dục. Trong chương trình
“Bạn hãy nói với tôi” của Đài tiếng nói Việt Nam có buổi phát thanh về trường THPT
Đức Trọng, Lâm Đồng, vì muốn chạy theo thành tích trường chuẩn Quốc gia nên đã
giảm số lớp từ sáu mươi sáu xuống còn ba mươi sáu, khiến một nghìn học sinh tốt
nghiệp trung học cơ sở không được tiếp, tục học. Chỉ vì cái danh ấy mà biết bao học sinh phải nghỉ học.
Rồi trong tháng 10- 2007 trên chương trình thời sự có đưa tin ở một số trường THCS,
học sinh lớp bảy không biết đọc, biết viết. Đọc, viết là những điều cơ bản của việc học
tập suốt năm năm cấp một, vậy mà không biết thì làm sao các học sinh đó có thể lên
lớp, có thể tốt nghiệp cấp hai được. Tất cả cũng chỉ vì căn bệnh thành tích mà ra. Giáo
viên lo cho đạt chỉ tiêu tốt nghiệp một trăm phần trăm, phụ huynh học sinh lo chạy chọt,
xin điểm để lên lớp. Cứ như thế thì làm sao giáo dục có thực chất được. Ngay khi nhà
nước đã ban hành chính sách “ba không” một cách quyết liệt, tình trạng ấy vẫn cứ diễn
ra, và ngày càng “nặng” hơn. Hiện nay vẫn còn tình trạng thầy cô dạy thêm rồi “mắm”
đề cho học sinh kiểm tra. Vì thế mặc dù những bạn học rất yếu nhưng cứ đi học thêm
là điểm cao. Chính sự dễ dãi quá mức ấy đã làm cho nhiều học sinh ngày càng ù lì, ỷ
lại hơn. Chính vì điều kiện “tốt đẹp” mà thầy cô đã tạo ra ấy đã đem đến cho học sinh
những “thành tích ảo”. Những “thành tích ảo” ấy đã làm nhiều học sinh chọn nhầm bạn,
ngồi nhầm lớp. Trước tình hình đó chúng ta phải làm gì? Làm cách nào để giải quyết
căn bệnh này? Đó là một câu hỏi luôn nhức nhối. Chúng ta không thể xây dựng một
nền giáo dục tiên tiến, một nền giáo dục vững mạnh, sánh ngang tầm quốc tế với căn
bệnh “bệnh thành tích” luôn tồn tại như thế này.
Để đẩy lùi nó, mỗi người trong chúng ta phải tự rèn luyện, tu dưỡng bản thân, tự mình
đẩy lùi tư tưởng muốn có “thành tích* trong khi bản thân không có thực chất. Nhà nước
cần ban hành nhiều chính sách chống “bệnh thành tích” kỹ lưỡng hơn và phải theo dõi
một cách gắt gao việc thực hiện để căn bệnh đó không còn là mối lo ngại của đất nước,
có như vậy nhà nước mới có cơ hội sánh vai với các cường quốc trên thế giới.
Nghị luận về hiện tượng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục - Mẫu 10
Con người ai cũng mong muốn đạt được một thành công nhất định trong cuộc sống.
Nhưng cũng vì mong muốn đó mà trong xã hội hiện nay đã xảy ra một căn bệnh đã trở
thành hiện tượng đáng báo động: tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục.
Trước hết, cần hiểu được, tiêu cực trong thi cử là như hành vi gian lận trong thi cử như
chép tài liệu, chép bài bạn… khi không được sự cho phép của thầy cô và cán bộ trông
thi. Còn thành tích thực chất là đạt được những kết quả tốt đẹp như mong muốn nhờ
sự cố gắng của bản thân. Khi đạt được một thành tích, con người sẽ nhận được những
giải thưởng có giá trị về cả vật chất lẫn tinh thần. Thành tích có thể do một cá nhân
hoặc một tập thể đạt được. Đôi khi có những thành tích còn đem đến niềm tự hào cho
một quốc gia. Nhưng đến khi khi nó trở thành “bệnh thành tích” thì nó sẽ không ý nghĩa
tích cực nữa. “Bệnh thành tích” tức là làm việc nhưng không quan tâm đến thực tế,
không suy nghĩ về hậu quả lâu dài chỉ mà chỉ chăm chút đến vẻ bề ngoài, đến việc đạt
được những chỉ tiêu ngày tại thời điểm đó. Hành vi tiêu cực trong thi cử cũng là do
mong muốn đạt được thành tích mà không cần phải nỗ lực học tập, làm việc.
Nguyên nhân chính của căn bệnh này xuất phát từ lòng trung thực của con người.
Cùng với đó là lòng ham muốn đạt được sự công nhận của người khác. Cũng có thể
xuất phát từ tật xấu “con gà tức nhau tiếng gáy” - sự ghen tị, đố kị với thành công của
người khác nhưng không chịu cố gắng để đạt được kết quả bằng chính năng lực của
bản thân mà tìm cách đốt cháy giai đoạn, muốn có thành tích một cách nhanh chóng.
Cuối cùng cần phải kể đến đó là do sự quản lý chưa sát sao của các cấp lãnh đạo trong
quản lý. Ở đó, các văn bản báo cáo chỉ là hình thức bên ngoài.
Bệnh thành tích đang xuất hiện trong hầu hết các ngành nghề. Nhưng đáng báo động
nhất là ngành giáo dục - khi đây là ngành đào tạo nên những chủ nhân tương lai của
đất nước. Việc tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục sẽ gây ra sự đối
lập giữa hình thức và thực tế, vấn đề bản chất không được quan tâm mà chủ yếu tập
trung vào “bề nổi”. Học sinh - những đối tượng chính của hoạt động giáo dục sẽ dần trở
nên lười biếng, không chịu cố gắng học tập mà chỉ chạy theo những điểm số không có
thật, trong khi kiến thức của bản thân vô cùng hạn hẹp. Thầy cô giáo chỉ biết chạy theo
thành tích sẽ dẫn đến đánh mất đi nhiệt huyết với nghề nghiệp, không còn những bài
giảng say sưa, tâm huyết. Đó còn là nguồn gốc của những sai trái, gian lận trong kiểm
tra, đánh giá tiếp tay cho tham nhũng, quan liêu trong xã hội. Tất cả gây ra những hậu
quả xấu đến sự phát triển lâu dài của một đất nước.
Chính vì vậy, chúng ta cần có những biện pháp để giải quyết thực trạng trên. Điều đó
cần đến sự chung tay từ những người lãnh đạo đến thầy cô, phụ huynh và các em học
sinh. Các cấp lãnh đạo cần đẩy mạnh kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý
những cá nhân, trường học có biểu hiện bệnh thành tích. Phụ huynh không nên quá
gây áp lực về điểm số cho con cái. Bản thân học sinh cần ý thức cố gắng học tập, rèn
luyện đức tính trung thực trong thi cử, tránh xa những hành vi gian lận, tiêu cực.“Tốt gỗ
hơn tốt nước sơn” - những giá trị tốt đẹp đến từ bên trong vẫn sẽ tồn tại bền lâu hơn.
Việc học tập tốt sẽ giúp cho mỗi người có một tương lai tốt đẹp hơn.
Như vậy, căn bệnh tiêu cực trong thi cử và thành tích trong giáo dục là một thực trạng
đang diễn ra trong xã hội. Chính vì vậy, mỗi người cần có sự hưởng ứng tích cực với
cuộc vận động: “Nói không với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.