Nghiên cứu về Hành vi Con người và Môi trường Xã hội

Câu 1: Môi trường sống của con người là gì ? Có những loại môi trường sống nào ?
a. Định nghĩa : Môi trường sống bao gồm các yếu tố tự
nhiên và yếu tố vật chất tạo quan hệ mật thiết với nhau , bao quanh
con người , có ảnh hưởng đến đời sống sản xuất , sự tồn tại phát triển
của con người và thiên nhiên . Bên cạnh đó môi trường còn là những
điều kiện tự nhiên , xã hội , mà tại đó con người hay một sinh vật tồn
tại phát triển trong mối quan hệ với con người , với sinh vật ấy.
=> Như vậy , môi trường sống là là tổng hợp những điều kiện
vật lý, hoá học, sinh học, xã hội bao quanh con người và có ảnh hưởng
tới sự sống, sự phát triển của từng cá nhân, từng cộng đồng và toàn bộ
loài người trên hành tinh. b. Phân loại: -
Môi trường tự nhiên là tất cả mọi thứ tồn tại xung
quanh chúng ta. Môi trường có thể là những vật sống (sinh học) hoặc
vật không sống (phi sinh học). Môi trường bao gồm vật lý, hóa học, và
các hiện tượng tự nhiên khác.
+ Môi trường địa lí: Để nghiên cứu sâu hơn về hành
vi con người thì các nhà khoa học đã bắt đầu nghiên cứu hành vi lãnh
thổ của loài vật. Một đặc điểm thú vị về hành vi lãnh thổ của con
người là tất cả các lãnh thổ không tương đương nhau hay nói các dạng
khác nhau về lãnh thổ thì sẽ tạo ra những hành vi khác nhau . •
Lãnh thổ sơ cấp : được sở hữu hoặc kiểm soát
bởi các cá nhân ,nó là địa phận quan trọng , trung tâm cuộc sống •
Lãnh thổ thứ cấp : Không phải là trung tâm
cuộc sống , không sở hữu . Tuy nhiên con người luôn cố gắng để kiểm soát chúng •
Lãnh thổ công cộng : Không sở hữu , nhưng họ
cảm thấy họ có quyền kiểm soát nếu họ có mặt ở đó . + Môi trường vật lí : •
Con người và môi trường vật lí tác động qua lại
lẫn nhau. Chẳng hạn như khi ta chọn không gian càng rộng thì cành
thoáng mát , làm con người ta dễ chịu , làm cho ta cảm thấy thoải
mái , ngược lại một không gian chật hẹp u tối , khiến chúng ta cảm
thấy khó thở , sợ hãi , huyết áp tăng , hoạt động cuộc sống kém hiệu quả. •
Môi trường vật lí ảnh hưởng đến sức khoẻ tinh
thần của chúng ta bởi những sự tác động từ ánh sáng, nhiệt độ , không
khí , áp suất …Ngày nay thì con người ít quan tâm tới môi trường vật
lí và đang dần phá huỷ đi không gian vật lí dẫn tới ảnh hưởng khôn
lường cho chính con người chúng ta . - Môi trường xã hội:
+ Là môi trường mà con người là nhân tố trung tâm,
tham gia và chi phối môi trường. Môi trường xã hội bao gồm: mối
quan hệ, các nhóm xã hội, vị thế con người,. .
+ Môi trường xã hội gồm có: môi trường xã hội lớn
và môi trường xã hội nhỏ.
• Môi trường xã hội lớn: bao gồm các yếu tố:
kinh tế, chính trị, văn hóa, pháp luật, nhà nước,. .
• Môi trường xã hội nhỏ: là những yếu tố gắn liền
với đời sống hàng ngày như gia đình, nhà trường, khu dân cư,. .
+ Môi trường xã hội tạo ra một hệ thống với hợp
thể của các mối quan hệ cực kỳ đa dạng, phức tạp. Ở đó, các tác động
ràng buộc nhất định đối với mối quan hệ trong xã hội. Bao gồm: xã
hội – gia đình – cá nhân. Chúng tạo một “bầu khí quyển” quan hệ trực
tiếp, ảnh hưởng siêu mạnh đến mỗi người, hình thành nhân cách của
mỗi người. Các mối quan hệ của con người được mở rộng không giới
hạn phạm vi. Do đó mà việc đi nhiều giúp kinh nghiệm được tích lũy, mở mang.
+ Môi trường xã hội vừa có mặt tĩnh, bất biến (bản
chất người, tính văn hoá). Chúng làm thành căn cốt của loài người để
phân biệt con người với con vật. Mang đến các nét đặc trưng cần gìn
giữ trong đời sống vật chất và tinh thần của con người. Nhưng vừa có
những mặt động, hầu như biến đổi không ngừng. Nó phù hợp với nhu
cầu ngày càng cao của con người, làm chủ và điều khiển các nhân tố
xung quanh. Do đó máy móc, công nghệ ra đời và hỗ trợ con người
trong hầu hết các công việc.
=> Con người và môi trường có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau , tác động qua lại lẫn nhau . Và tuỳ theo những môi trường khác
nhau con người sẽ đưa ra những hành vi khác nhau .
Câu 2: Hành vi con người chịu tác động như thế nào bởi các môi trường sống?
a. Môi trường tự nhiên: + Môi trường vật lý:
• Kurt Lewin ( 1943) thừa nhận rằng con người
bị ảnh hưởng bởi môi trường tâm lý của họ. Môi trường tâm lý này
bao gồm cả những ảnh hưởng của môi trường vật lý và môi trường xã
hội gây áp lực đối với hành vi của con người.
• Roger Barker và Herbert Wright (1955) cho
rằng, hành vi của chúng ta bị tác động bởi hoàn cảnh xuất hiện hành vi
đó. Hành vi của chúng ta phải bao hàm cả những khía cạnh xã hội và vật lý. + Môi trường địa lý:
• Sự xâm phạm của người khác vào các lãnh thổ
được sở hữu hoặc kiểm soát bởi các cá nhân khác thường gặp khải sự
kháng cự mạnh mẽ bởi đó là vùng lãnh địa quan trọng, là trung tâm cuộc sống của họ.
• Con người có những lãnh thổ công cộng. Các
lãnh thổ này tuy không liên quan tới cảm nhận về sở hữu nhưng con
người vẫn cảm thấy rằng họ có quyền kiểm soát các khu vực khi họ có mặt ở đó.
b. Môi trường xã hội:
Sau đây em xin đại diện nhóm tiếp tục thuyết trình về phần môi
trường xã hội ảnh hưởng hành vi của con người.
- Sống trong môi trường xã hội, con người chịu ảnh
hưởng rất lớn của môi trường văn hóa. Từ đó, những đặc trưng văn
hóa của nơi người ta sinh ra và trưởng thành đã được phản ánh vào
hành vi, cách ứng xử và ngôn ngữ của một con người. Sự đa dạng về
ngôn ngữ, phong tục tập quán, hành vi của cá nhân đã được văn hóa
sắp đặt. Nếu sống ở một nơi nào đó một thời gian dài, người ta sẽ tuân
theo phong tục tập quán, sử dụng ngôn ngữ ở nơi đó.
- Mặt khác, môi trường xã hội còn quy định mục đích,
nội dung và chiều hướng của sự phát triển nhân cách, nó
giúp con người hình thành nhân cách qua quá trình giao tiếp và hoạt
động xã hội. Và giống như một câu tục ngữ rất nổi tiếng ở Việt Nam
đó là “Nhập gia tùy tục”, để có thể hòa nhập với một môi trường sống,
mỗi cá nhân phải tuân theo các chuẩn mực, phong tục tập quán và sử
dụng ngôn ngữ ở môi trường này. Một vài ví dụ cụ
+ Người châu Âu thường không hỏi về gia đình, bởi vì họ
cho rằng không nên can thiệp đời tư hay cuộc sống cá nhân của người khác.
+ Ngược lại thì ở Việt Nam, chúng ta thường hỏi han về gia
đình, quê quán của một người như một cách thể hiện sự quan tâm, gần
gũi và kéo gần khoảng cách giữa người với người.
Đặc biệt, đối với trẻ em: vì chưa tham gia các hoạt động xã hội, nghề
nghiệp nên môi trường xã hội như gia đình, nhà trường, bạn bè sẽ ảnh
hưởng rất lớn đến tính cách và hành vi của các em.
+ Nếu được sống trong một gia đình hạnh phúc, có đầy đủ
tình yêu thương của cha mẹ, được học tập trong môi trường giáo dục
tốt thì các em sẽ dễ có hành vi, suy nghĩ hướng thiện, tốt đẹp hơn.
+ Ngược lại, nếu sống trong gia đình thiếu tình thương, môi
trường hay người xung quanh mang lại nguồn năng lượng tiêu cực,
các em sẽ dễ có những hành vi và suy nghĩ lệch lạc, thậm trí là có thể
có những hành vi phạm pháp luật ở độ tuổi dậy thì hay là đang trưởng thành.
- Không chỉ là đối tượng nhận sự tác động của môi
trường, mà cá nhân còn là chủ thể tham gia biến cải môi trường
như câu nói của Marx: “Hoàn cảnh sáng tạo ra con người trong chừng
mực con người sáng tạo ra hoàn cảnh” Như vậy, mức độ ảnh hưởng
của môi trường tùy thuộc vào lập trường, quan điểm, thái độ, xu
hướng, năng lực của cá nhân. Tác động của môi trường xã hội không
hoàn toàn trực tiếp chi phối đến cá nhân mà phải thông qua “bộ lọc cá
nhân” (những kinh nghiệm, vốn sống và những định hướng giá trị đã
hình thành trong mỗi cá nhân). Điều này góp phần lý giải hiện tượng
vì sao những người cùng sống trong một cộng đồng xã hội nhưng lại
có nhiều sự khác biệt về nhân cách.
=> (Chốt toàn câu 2) Môi trường tự nhiên tác động đến hành
vi của con người nhưng không mạnh mẽ và quan trọng bằng ảnh
hưởng của môi trường xã hội.
Câu 3: Dẫn chứng cụ thể thường thấy trong cuộc sống để thấy được
Để có thể làm rõ những phần nội dung trên chúng ta hãy cùng đi sang
phần 3 đó là những dẫn chứng cụ thể mà chúng ta thường thấy trong
đời sống, thể hiện sự ảnh hưởng của môi trường đối với hành vi của con người.
a) Môi trường tự nhiên:
Môi trường vật lí:
- Con người sẽ mặc áo ấm khi ngoài trời lạnh. Do nhiệt độ
ngoài trời thấp hơm nhiệt độ phòng đã tác động đến hành vi
của con người đó là cần phải mặc thêm áo để giữ ấm cơ thể
- Khi máy bay cất và hạ cánh, áp suất thay đổi đột ngột khiến
cho cơ thể con người không phản ứng kịp gây ra triệu chứng
như ù tai. Do đó con người đã có những hành động để bảo vệ
cơ thể như nuốt hoặc ngáp để cân bằng áp suất.
Môi trường địa lí:
b) Môi trường xã hội:
- Sống trong môi trường xã hội, con người chịu ảnh hưởng rất lớn
bởi môi trường văn hóa. Ví dụ: Người châu Âu thường không hỏi
tuổi phụ nữ, vì họ quan niệm, phụ nữ là phái đẹp, phái đẹp không có
tuổi. Mặt khác người Châu Á có thói quen hỏi tuổi từ những lần đầu
gặp mặt như một cách thể hiện sự quan tâm hoặc dễ xác định trên dưới
xưng hô. Vì thế, khi tiếp xúc với người ở bất kì khu vực nào, chúng ta
phải hiểu những đặc điểm văn hóa của họ để cư xử cho phù hợp.
- Gia đình ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển và hình thành nhân
cách trẻ em. Với gia đình có thu nhập thấp, họ có ít thời gian và
nguồn đầu tư cho con cái hơn, họ tin rằng con cái sẽ phát triển một
cách tự nhiên, để con độc lập hơn và có nhiều thời gian chơi tự do.
Ngược lại, những gia đình khá giả cố gắng trau dồi cho con của họ các
kỹ năng thông qua các lớp dạy năng khiếu, quản lý lịch học dày đặc
của con và định hướng con tới những trường học, tổ chức có tiếng. Vì
vậy, con cái của những gia đình không được khá giả thường độc lập
hơn, ít mè nheo và gần gũi với các thành viên trong gia đình mình.
Những đứa trẻ sinh ra trong các nhà giàu có thì dễ bày tỏ cảm xúc, sự
khó chịu và mong đợi bố mẹ giúp mình khi cần giải quyết các vấn đề hơn.
Document Outline

• Câu 1: Môi trường sống của con người là gì ? Có nh
  • b.Phân loại:
• Câu 2: Hành vi con người chịu tác động như thế nào
  • a.Môi trường tự nhiên:
  • b.Môi trường xã hội:
• Câu 3: Dẫn chứng cụ thể thường thấy trong cuộc sốn
• Môi trường vật lí:
• Môi trường địa lí:
  • b)Môi trường xã hội: