Nguồn Gốc Pháp Luật: Quan Niệm Xã Hội và Chủ Nghĩa Mác - Lênin

Nguồn gốc của pháp luật được xem xét dưới 02 gốc độ là theo quan niệm chung
của xã hội và theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin:
1. Theo quan niệm chung của xã hội.
- Ở xã hội cộng sản nguyên thủy, do nhu cầu của cuộc sống cộng đồng, các quan
hệ xã hội giữa người và người được điều chỉnh bằng các quy tắc đạo đức, phong
tục, tập quán và các quy tắc tôn giáo. Khi xã hội xuất hiện sở hữu tư nhân và sự
phân chia giai cấp, đồng thời nảy sinh những mâu thuẫn giai cấp đối kháng, đòi hỏi
phải có những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung được bảo đảm thực hiện
bằng sức mạnh cưỡng chế.
- Do đó, những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của Nhà nước cũng là những
nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của pháp luật. Pháp luật hình thành bằng ba con
đường chủ yếu: Nhà nước thừa nhận những tập quán đã có từ trước phù hợp với lợi
ích của mình và nâng lên thành pháp luật; Nhà nước thừa nhận các quyết định có
trước về từng vụ việc cụ thể của cơ quan xét xử hoặc cơ quan hành chính cấp trên
để trở thành khuôn mẫu cho các cơ quan cấp dưới tương ứng giải quyết những vụ
việc tương tự xảy ra – Án lệ; Nhà nước ban hành những quy phạm pháp luật. Đó
cũng chính là nguồn gốc của pháp luật.
2. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin
- Pháp luật và nhà nước là 2 hiện tượng cùng xuất hiện, tồn tại, phát triển và tiêu vong gắn liền với nhau.
- Pháp luật và nhà nước là những hiện tượng xã hội mang tính lịch sử, đều là sản
phẩm của xã hội có giai cấp và đấu tranh giai cấp.
- Nguyên nhân hình thành nhà nước cũng là nguyên nhân hình thành pháp luật: sự
tư hữu, giai cấp và đấu tranh giai cấp. Một là sự phát triển của nền kinh tế trong xã
hội nguyên thủy từ chỗ vô cùng thấp kém, lạc hậu và chế độ sở hữu chung đến chỗ
dần dần có của cải dư thừa và xuất hiện chế độ chiếm hữu tư nhân (tư hữu) về tư
liệu sản xuất và của cải làm ra; hai là, sự phân hóa xã hội thành những tầng lớp,
giai cấp có lợi ích đối kháng nhau và mâu thuẫn giai cấp, đấu tranh giai cấp phát
triển đến mức không thể điều hòa được.
Document Outline

• 1.Theo quan niệm chung của xã hội.
• 2.Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin