Nhà Nước và Pháp Luật: Các Khái Niệm Cơ Bản | Môn Pháp luật đại cương - Học viện Chính sách và Phát triển

lOMoAR cPSD| 58583460 BUỔI 1 22/10/2021
1. Nhà nước: Khái niệm và các đặc trưng của Nhà nước
- Nhà nước là một bộ máy quản lý và cưỡng chế + Một bộ máy:
+ Thực hiện việc cưỡng chế: khi có hành vi vi phạm pháp luật, khi vì lợi ích cộng
đồng, vì lợi ích quốc phòng, an ninh. NN có hẳn một bộ máy các thiết chế thực hiện việc cưỡng chế
- Nhà nước phân chia dân cư theo lãnh thổ Trung ương
+ Tỉnh, TP trực thuộc trung ương (5)
+ Huyện, quận, thị xã, TP trực thuộc tỉnh, TP thuộc TP trực thuộc TƯ (TP. Thủ
Đức của TP. Hồ Chí Minh)
+ Xã, Phường, Thị trấn
Đặt bộ máy quản lý của nhà nước ở tại từng địa phương -> quản lý cư dân Cô Phương:
thẻ cử tri (chứng minh mình đủ tuổi đi bầu) -> đơn vị bầu cử -> 4 lá phiếu
- 1 Bầu cấp phưởng (các đại biểu ) - 2 Bầu cấp quận - 3 Bầu TP. Hà Nội - 4 Bầu cấp Trung ương
- Nhà nước có chủ quyền
+ Chủ quyền: khu vực địa lý -> toàn quyển quyết định đối với vấn đề đối nội và đối ngoại của quốc gia
- Chỉ có NN mới được quyền ban hành pháp luật (quốc pháp) (áp dụng cho mọi cá
nhân, công dân, tổ chức) tại VN ≠ quy định, nội quy, điều lệ (nội bộ của từng đơn vị)
- Chỉ có NN mới được quyền thu thuế BUỔI 2 29/10/2021
2. Nguồn gốc của Nhà nước lOMoAR cPSD| 58583460
Nhà nước ra đời, tồn tại, tiêu vong -> Nhà nước mới hình thành: gắn với con người Phi Mac xit Mac xit
Duy vật biện chứng: vật chất quyết định ý thức + dựa trên bằng chứng để suy luận
Chế độ cộng sản nguyên thủy
- Kinh tế: chế độ công hữu: của chung, làm chung, ăn chung, chia đều -> bình đẳng, không có giai cấp
- Tổ chức xã hội: sự vận động, biến đổi (trong triết học) Chế độ mẫu hệ Chế độ phụ hệ Phụ nữ làm ra kinh tế Đàn ông làm ra kinh tế
Hái lượm, vì chưa săn bắt được nhiều Săn bắt, trồng trọt
Chưa săn bắt được vì chưa có Công cụ phát triển công cụ
- Quản lý xã hội: thông qua Hội đồng thị tộc (giai đoạn đầu: HĐ thị tộc chỉ đơn giản
là nơi để tập trung của cải và chia đều của cải) -> thay đổi
Công cụ sản xuất phát triển -> năng suất lao động tăng (con người làm việc nhanh hơn,
hiệu quả hơn) -> sự chuyên môn hóa (mỗi người chỉ làm 1 công việc cụ thể) -> phân công lao động
Phân công lao động lần 1: chăn nuôi và trồng trọt tách biệt -> sự biến đổi về lượng
Hệ quả: năng suất tăng -> sản phẩm làm ra nhiều, dư -> muốn giữ làm của riêng -
> tư hữu bắt đầu xuất hiện và lan ra -> vết nứt trong chế độ công hữu Mẫu hệ -> phụ hệ lOMoAR cPSD| 58583460
Bắt đầu có giai cấp (chiến tranh, tù binh biến thành nô lệ) Phân
công lao động 2: ngành thủ công nghiệp
Hệ quả: chế độ tư hữu phổ biến
Mâu thuẫn giai cấp nhiều
Phân công lao động 3: xuất hiện một nhóm chủ thể (không lao động trực tiếp nhưng lại có
của cải) -> thương nhân
Mâu thuẫn giữa các giai cấp bị đẩy lên đỉnh điểm
Hội đồng thị tộc không thể giải quyết mâu thuẫn này nữa -> xã hội sẽ bất ổn
Cần có một thiết chế mới được tạo ra để …điểu hòa/kiểm soát mâu thuẫn : NHÀ
NƯỚC (nghiêng về giai cấp cầm quyền)
Sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất
(công cụ, chế độ sở hữu)
(chế độ cộng sản nguyên thủy – Nhà nước)
3. Hình thức Nhà nước: hình thức chính thể, hình thức cấu trúc và chế độ chính trị
3.1. Hình thức chính thể
Việc xác lập các cơ quan tối cao của một nhà nước (người đứng đầu – nguyên thủ quốc
gia, người đứng đầu chính phủ - Thủ tướng, cơ quan quyết định các vấn đề…)
Nữ hoàng (thiết chế còn tồn tại từ thời Không còn vua,nữ hoàng phong kiến) Anh Mỹ, Việt Nam hiện nay
Quân chủ (chế độ có vua đứng đầu) Cộng hòa
Chế độ quân chủ: chia làm 2 dạng QC tuyệt đối QC tương đối QC hạn chế QC lập hiến QC đại nghị lOMoAR cPSD| 58583460
Toàn bộ quyền lực nằm trong tay vua
Vua, nữ hoàng chỉ mang tính biểu tượng – nguyên thủ quốc gia
Còn lại, quyền lực tập trung vào tay một
thiết chế do dân bầu – Nghị viện
NV sẽ bầu ra Thủ tướng Phong kiến Brexit
Chế độ cộng hòa: thiết chế trong Nhà nước đều do dân bầu Cộng hòa đại nghị Cộng hòa tổng thống Cộng hòa lưỡng tính Đức, Việt Nam Mỹ Pháp, Nga
Dân bầu – Nghị viện / Quốc Tổng thống – bầu – nguyên Dân bầu – Tổng thống – hội
thủ quốc gia, đứng đầu Nguyên thủ quốc gia NV/QH bầu ra Chính phủ Dân bầu – Nghị viện
Chính phủ, Thủ Tổng thống lập nên Chính Chính phủ, có chức
tướng CP để làm cho phủ, TT kiêm luôn nhiệm danh Thủ tướng
vụ của Thủ tướng -> Mỹ NV
không có Thủ tướng Dân
Nguyên thủ quốc gia: tổng bầu – Nghị viện Mỹ thống (ít thực quyền) Việt Nam: nguyên thủ
quốc gia: Chủ tịch nước 3.2. Hình thức cấu trúc Cấu trúc đơn nhất Cấu trúc liên bang Việt Nam Mỹ lOMoAR cPSD| 58583460
Sự quản lý thống nhất từ trung ương đến Các bang có sự độc lập nhất định, có luật
địa phương, địa phương phải chấp hành chỉ pháp riêng, công dân mang quốc tịch của đạo của TƯ
bang riêng, bầu cử ở trong bang (mỗi bang
Quyền lực NN là tập trung bầu cử thống đốc)
- 2 hệ thống pháp luật, PL bang và PL quốc gia nói chung
- Công dân 2 quốc tịch, quốc tịch
bang, quốc tịch QG nói chung Yêu cầu:
- Nhóm trưởng: thống kê số lần phát biểu của các TV nhóm trong tuần 1, tuần 2 vào
file excel và gửi lại cho cô
- Nhóm làm: vẽ sơ đồ cây (đơn giản, nội dung cơ bản) “HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC” (mind map) BUỔI 3 Ngày 05/11/2021 PHÁP LUẬT
Nhà nước -> pháp luật (công cụ hữu hiệu nhất) để NN quản lý các mối quan hệ trong xã hội
- Nhà nước ban hành pháp luật
- Nhà nước thực thi pháp luật
- Nhà nước bảo vệ pháp luật
Thông qua các chủ thể cụ thể (tổ chức, cá nhân có thẩm quyền: bộ,ban, ngành, cơ
quan, Tòa án, công an, Viện kiểm sát, cá nhận trong các cơ quan trên…) A – N4 3 B – N6 8 C – N1 5 lOMoAR cPSD| 58583460 D – N8 1 E – N7 2 F – N3 6 G – N5 4 H – N2 7
Sự việc thực tế phát sinh -> yêu cầu cần giải quyết tình huống -> cần có căn cứ -> lấy căn
cứ từ đâu??? Tình huống 1:
Chủ chó, chủ ngựa bị phạt vì hành vi (không phải là tội) vì thả rông súc vật, vật nuôi -> ai phạt???
Chủ chó, chủ ngựa – chủ xe ô tô – căn cứ: từ Bộ luật Dân sự -> văn bản quy phạm pháp
luật do Nhà nước ban hành dưới dạng luật
- BLDS này chính là căn cứ để giải quyết tình huống 1 Tình huống 2 - Họ cha hoặc họ mẹ
- Căn cứ 1: từ BLDS, theo sự thỏa thuận
- Căn cứ thứ 2: Theo tập quán Tình huống 3: - Thỏa thuận
- Không thỏa thuận được -> cơ quan có thẩm quyền - Theo BLDS Tình huống 4
Hành vi bắt vợ, cô gái chống đối
Luật hôn nhân gia đình, hành vi cưỡng ép kết hôn Xâm phạm thân thể
Chủ thể có hành vi vi phạm pháp luật sẽ phải chịu chế tài Tình huống 5
Tranh chấp công ty VN và công ty Hoa Kỳ
- Hợp đồng mua bán quốc tế
- CISG: công ước Viên về hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế 1980, VN và Hoa Kỳ
đều là thành viên công ước lOMoAR cPSD| 58583460
Điều ước quốc tế: Công ước, Hiệp định, Hiệp ước: văn bản pháp lý mang tầm quốc tế,
vượt ra ngoài phạm vi quốc gia
Nếu không có thỏa thuận về luật áp dụng, thì công ước được tự động áp dụng Tình huống 6 Tai nạn giao thông
Căn cứ Luật giao thông đường bộ -> giải quyết tình huống, VB quy phạm pháp luật dưới
dạng luật do Nhà nước ban hành Tình huống 7
Trách nhiệm đối với bé trai
Không phải chịu bất kỳ trách nhiệm pháp lý nào cả
Căn cứ BLDS, BLHS để giải quyết thực tế Tình huống 8
Căn cứ pháp lý: Bộ luật Hình sự
NGUỒN CỦA PHÁP LUẬT
- Văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành (Luật, Bộ luật, nghị định…)
Cao nhất, hiệu lực lớn nhất: Hiến pháp - Tập quán pháp
- Điều ước quốc tế (áp dụng đối với các sự kiện, tình huống, quan hệ có mang yếu tố nước ngoài)
- Án lệ (Tiền lệ pháp): bản án có hiệu lực pháp luật được sử dụng để áp dụng giải
quyết cho những vụ việc, tình huống phát sinh một cách tương tự sau này - Lẽ công bằng BUỔI Ngày 12/11/2021
Văn bản quy phạm pháp luật - Là gì???
- Tác động như thế nào (phạm vi) Khái niệm: - Là văn bản lOMoAR cPSD| 58583460
- Do Nhà nước ban hành (Thực tế: do cơ quan nhà nước/cá nhân trong CQNN ban hành) Hiến pháp Bộ luật/Luật Nghị định
Văn bản quy phạm pháp luật Thông tư Quyết định
Hiến pháp -> Ban hành: Quốc hội (một phần của Nhà nước) HP
là văn bản QPPL có giá trị cao nhất
Chế độ Cộng hòa đại nghị -> QH to nhất, vì vậy HP phải do QH ban hành
Theo độ tập thể - cơ quan ban hành
Luật -> Ban hành: Quốc hội (một phần của NN)
Không được phép trái Hiến pháp
Theo độ tập thể - cơ quan ban hành
Nghị định – ban hành: Chính phủ
Không được phép trái Hiến pháp, Luật
Nghị định thấp hơn Luật Cơ quan ban hành
Thông tư (thấp hơn so với Nghị định)
Không được phép trái Hiến pháp
Cá nhân có thẩm quyền ban hành: Hàm Bộ trưởng (Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng
VKSND tối cao, Bộ trưởng) lOMoAR cPSD| 58583460
- Quyết định: Hội đồng nhân dân (Tập thể)
CTN, Tổng kiểm toán NN, TTg (cá nhân)
Xem xét Luật – Văn bản quy phạm pháp luật
- Được tập hợp bởi rất nhiều Điều, khoản
- Mỗi điều – được gọi là “Quy phạm pháp luật”
- Cấu thành bởi 3 yếu tố: giả định, quy định, chế tài Giả định Quy định Chế tài
Nêu lên hoàn cảnh, tình Nêu lên chủ thể ở giả định Biện pháp bất lợi mà chủ
huống, sự kiện… -Chủ phải làm gì
thể ở giả định phải gánh thể/Đối tượng Được phép làm chịu -Không gian, thời gian Cấm - Phạt tiền -Phương tiện, công cụ Là gì - Cảnh cáo Chủ ngữ Phần vị ngữ - Phạt tù, chung thân, tửhình … - Tước giấy phép kinhdoanh… Luật Kế toán 2015
Điều 14. Giá trị của tài liệu, số liệu kế toán – Một quy phạm pháp luật
1. Tài liệu, số liệu kế toán (giả định – nêu lên đối tượng) có giá trị pháp lý của đơn vị
kế toán và được sử dụng để công bố, công khai theo quy định của pháp luật. (quy định) BUỔI NGÀY 19/11/2021 QUAN HỆ PHÁP LUẬT 1. Khái niệm lOMoAR cPSD| 58583460
QHPL chính là các quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh
Quan hệ xã hội là gì???
Tất cả những mối quan hệ tồn tại trong cộng đồng người
Cụm từ “xã hội” chỉ dành cho con người
tập con của quan hệ xã hội
QHPL chịu sự điều chỉnh của pháp luật -> nó là những quan hệ xã hội phổ
biến, ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của các bên chủ thể khi tham gia vào quan hệ.
Sẽ có những quan hệ xã hội mà không phải là quan hệ pháp luật Ví dụ:
Nếu mà là QHPL thì quyền và nghĩa vụ giữa các bên -> bắt buộc
QHXH thì không có nghĩa vụ bắt buộc -> đạo đức, tập quán, phong tục, tôn giáo điều chỉnh Mối quan hệ yêu đương
Sugar baby – sugar daddy??? QHXH hay QHPL 2. Đặc điểm của QHPL 2.1 Chủ thể
a. Cá nhân: phải có năng lực chủ thể = độ tuổi + nhận thức Năng lực pháp luật Năng lực hành vi -
Là quyền và nghĩa vụ mà Nhà nước -
Việc chủ thể chủ động thực hiện trao cho chủ thể
các hành vi và Nhà nước thừa nhận -
Năng lực pháp luật của các chủ thể VD: việc kết hôn
là giống nhau (ai cũng như ai) - NLPL mở -
Dựa trên: tuổi và nhận thức
rộng dần theo độ tuổi -
NLPL của cá nhân ở các QG khác nhau thì sẽ khác nhau lOMoAR cPSD| 58583460
Người chưa đủ năng lực hành vi do: -
Thiếu tuổi: người chưa thành niên -
Đủ tuổi, thiếu nhận thức:
+ Điên, thần kinh, sống thực vật: mất năng lực hành vi
+ Nghiện chất kích thích: hạn chế năng lực hành vi
Phải có người đại diện, thay mặt cho họ tham gia vào các quan hệ/giao dịch - Cô Phương
- Đang ở trong những mối quan hệ pháp luật nào?
Quan hệ PL hôn nhân: vợ - chồng -> điều kiện gì không?
QHPL lao động: cô P – Học viện
QHPL đất đai: chủ sở hữu của Quyền sử dụng đất b. Pháp nhân
QHPL lao động: cô P – Học viện (pháp nhân – tổ chức) Hiệp
– công ty Vinfast (pháp nhân – tổ chức) - Thành lập hợp pháp - Có tài sản độc lập
- Tham gia các quan hệ một cách độc lập 2.2 Khách thể 2.3 Nội dung
2.4 QHPL phải được phát sinh thông qua một sự kiện pháp lý
- Sự kiện này phải được pháp luật ghi nhận
- Ví dụ: quan hệ hôn nhân -> sự kiện làm phát sinh kết hôn
Đám cưới chỉ là sự kiện xã hội mà thôi
Một người chết -> sự kiện pháp lý: giấy chứng tử
Đám ma chỉ sự kiện xã hội Quan hệ mẹ con
+ Quan hệ xã hội: khi cô sinh con
+ Quan hệ pháp luật: mẹ về mặt pháp lý với đứa trẻ khi nào – giấy khai sinh ->
quyền và nghĩa vụ giữa các bên Cô chết, con cô được thừa kế - Hành vi bỏ rơi con mới sinh:
+ Xã hội có điều chỉnh, thông qua dư luận xã hội +
Pháp luật có điều chỉnh hay không? lOMoAR cPSD| 58583460 Hành vi bỏ rơi con
Hành vi bỏ rơi người yêu (trà xanh)
Dư luận xã hội, lên án
Quan hệ PL mẹ - con: phổ biến, đặc điểm riêng 1.1 Chủ thể
2 chủ thể mẹ - con (đối tượng yếu thế trong xã hội) 1.2 Khách thể
- Lợi ích mà các bên hướng tới khi tham gia vào quan hệ
- Lợi ích mà chủ thể “mẹ” nhận được: lợi ích về tinh thần
- Lợi ích về vật chất (quan hệ mua bán, quan hệ cho vay, quan hệ lao động)
- Bao gồm cả lợi ích về tinh thần + lợi ích về vật chất: VD: quyền tác giả 1.3 Nội dung
- Quyền và nghĩa vụ của các bên chủ thể
- Mẹ: nghĩa vụ…. – quyền
- Con: quyền – nghĩa vụ: hiếu thảo, quan tâm Giấy chứng tử Giấy báo tử
Đều là giấy tờ chứng minh rằng 1 cá nhân đã chết về mặt sinh học
Chủ thể chết -> QHPL chấm dứt
Quan hệ nợ của ông A, món nợ của ông A có chuyển cho những người thừa kế hay
không????? – không chuyển cho người thừa kế
Khi ông A qua đời, nếu ông A có tài sản để lại (di sản), sẽ dùng khối di sản này để trả nợ
Di sản đủ để trả nợ, trả hết, sau đó, nếu còn thì mới chia cho những người thừa kế
Di sản không đủ (100tr) nợ đến 800 tr -> lấy 100 tr ra trả, còn 700 tr, chủ nợ mất
(Chủ nợ thuyết phục chuyển khoản nợ sang cho những người thừa kế, người thừa
kế mà không chủ động) – người thừa kế đâu có tham gia vào quan hệ nợ BUỔI NGÀY 26/11/2021
Hành vi cướp giật, không quan tâm đến giá trị tài sản -> VPPL hình sự (nghiêm khắc nhất) lOMoAR cPSD| 58583460 Hành vi + hậu quả:
VD: trộm cắp, tài sản nhỏ dưới 2 triệu -> xử phạt hành chính
Trộm cắp trên 2 triệu -> hình sự
Không cứu giúp – hành vi vi phạm pháp luật Các
yếu tố cấu thành VPPL: 4 yếu tố
- Hành vi VPPL: thể hiện dưới 2 dạng: dạng 1 là hành động (cướp giật), dạng 2 là
không hành động (không cứu giúp người khác trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng)
Thể hiện ra bên ngoài
- Lỗi: ý thức, nhận thức, thái độ của chủ thể thực hiện hành vi (trường hợp có hành vi
trái pháp luật nhưng không có lỗi -> không bị coi là VPPL)
ở bên trong chủ thể
Hành vi -> hậu quả chết người Lỗi cố ý Lỗi vô ý
Chủ thể nhận thức được hành vi trái pháp - Lỗi vô ý do quá tự tin: nhìn thấy hậu quả
luật, nhìn thấy hậu quả mà hành vi gây ra
có thể xảy ra nhưng TIN là không xảy ra -
Lỗi cố ý trực tiếp: mong muốn hậu - Lỗi vô ý do cẩu thả: không thấy hậu quả quảxảy ra
nhưng LẼ RA phải thấy (người mà có -
Lỗi cố ý gián tiếp: không mong chuyên môn, nghiệp vụ, được đào tạo)
muốnhậu quả nhưng để mặc Phụ nữ lái xe
- Hành vi lên xe, không kiểm tra trước khi nổ máy (lỗi cố ý)
- Hành vi đâm người khác – Lỗi vô ý
Vi phạm các quy định về ATGT gây hậu quả nghiêm trọng
- Chủ thể: đủ tuổi + nhận thức, nếu thiếu 1 trong 2 thì không bị coi là VPPL
- Khách thể: các quan hệ mà được pháp luật bảo vệ + trật tự xã hội (tính mạng, sức
khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm…)
4 yếu tố trên nằm vào 4 mặt của VPPL - Mặt 1: mặt khách quan + Hành vi trái PL + Hậu quả + Thời gian, công cụ… lOMoAR cPSD| 58583460
- Mặt 2: mặt chủ quan (bên trong) + Lỗi
+ Động cơ: cái thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi trái PL (vụ lợi, trả thù…)
+ Mục đích: điều mà chủ thể mong muốn - Mặt 3: chủ thể - Mặt 4: Khách thể
Vi phạm pháp luật -> Trách nhiệm pháp lý : những biện pháp bất lợi mà chủ thể phải
gánh chịu khi VPPL – CHẾ TÀI (không được gọi là hình phạt)
- Chế tài dân sự: bồi thường, xin lỗi
- Chế tài lao động: buộc thôi việc, kéo dài thời hạn nâng lương, khiển trách
- Chế tài hành chính: phạt tiền
- Chế tài hình sự: - mới được gọi là hình phạt: tử hình, chung thân, cải tạo không
giam giữ… (nghiêm khắc nhất nhất nhất)
Formosa – hành vi xả thải = hành vi vi phạm pháp luật BUỔI NGÀY 03/12/2021
DẠNG VPPL – VPPL HÌNH SỰ
1. Tội phạm – cách gọi khác của VPPL hình sự Đủ 4 yếu tố:
- Hành vi trái pháp luật (hành động/không hành động): trái pháp luật hình sự
Hành vi dù nguy hiểm đến mấy nhưng không được quy định trong Bộ luật hình sự thì
KHÔNG bị coi là tội phạm
- Chủ thể của hành vi tội phạm:
+ Cá nhân: đủ tuổi + nhận thức
Cá nhân từ đủ ? tuổi đã bắt đầu phải chịu TNHS? lOMoAR cPSD| 58583460 Đủ Đủ Đủ 14 Đủ 14 tuổi Đủ 16 tuổi chịu TNHS Đủ 18 Chỉ chịu TNHS Chịu nguyên mức hình phạt NT do lỗi cố ý. phạt áp dụng n ăm tù chung thân, tù trên 18 các tội ít NT đủ 18 hoặc NT Vấn đề 2: nhận thức
- Người bị điên, thần kinh (mất năng lực hành vi) -> có hành vi tội phạm: không phải
chịu TNHS, họ bị buộc đi chữa bệnh
- Người phạm tội trong tình trạng say rượu, nghiện chất kích thích -> vẫn phải chị TNHS
+ Tổ chức: pháp nhân thương mại (công ty, hợp tác xã… có hành vi trong BLHS) BLHS cũ 2009 BLHS mới năm 2015
Hành vi của F. xảy ra vào năm 2014 - Cá nhân
- Cũ chỉ quy định cá nhân mới là chủ
- Tổ chức, pháp nhân thương mại
thể của TP, tổ chức thì không
F. không bị xử lý hình sự dù hành vi đặc biệt nguy hiểm
Công ty V. xả thải sông Thị Vải
- Khách thể: - Lỗi:
Có hành vi trái pháp luật hình sự nhưng không có lỗi -> không phải chịu TNHS + Sự cố bất ngờ lOMoAR cPSD| 58583460 + Phòng vệ chính đáng + Tình thế cấp thiết
+ Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội 2. Phân loại tội phạm 4 loại - Ít nghiêm trọng - Nghiêm trọng - Rất NT - Đặc biệt NT
3. Trách nhiệm pháp lý đối với tội phạm – nghiêm khắc nhất – HÌNH PHẠT -
Áp dụng đối với cả cá nhân và tổ chức BUỔI NGÀY 10/12/2021
Luật Hiến pháp – Hệ thống chính trị và Bộ máy nhà nước CHXHCN Việt Nam 1. Hệ thống chính trị lOMoAR cPSD| 58583460
Tổ chức chính trị (tập hợp các cá nhân, đi theo, nghe theo lập trường, tư tưởng,
quan điểm của mình) -> Đảng viên Mối quan hệ giữa Đảng và Nhà nước ở đây?
Đảng đề ra đường lối thì Nhà nước (quản lý xã hội, mang quyền lực) sẽ quản lý quốc gia
đi theo định hướng của Đảng
Những người lãnh đạo ở trong Nhà nước = phải là Đảng viên
VD: TTg: trong Nhà nước giữ chức danh là TTg
Trong Đảng: Đảng viên (lập trường, tư tưởng theo Đảng) Mỹ:
2 Đảng chính là Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa
2. Nhà nước CHXHCN Việt Nam
Nhà nước được CỤ THỂ HÓA/THỰC THỂ HÓA bằng cơ quan nhà nước VÀ các con
người làm trong cơ quan đấy
VD: Cảnh sát giao thông = cá nhân, họ là 1 dạng thực thể của NN ở khía cạnh quản lý về giao thông
UBND xã = cơ quan nhà nước, cơ quan 1 dạng thực thể của NN ở khía cạnh quản lý dân cư trong phạm vi cấp xã
Sắp xếp,tổ chức bộ máy NN CHXHCN Vn
Cấp trung ương: toàn bộ đất nước Cơ quan quyền lực QUỐC HỘI 4 chức năng chính: Cơ quan hành chính Cơ quan tư pháp
- Lập Hiến (làm ra Hiến pháp)
CHÍNH PHỦ Cơ quan Tòa án: xét xử
5 bản HP: 46, 59, 80, 92, 2013
nghe theo QH, làm việc cho QH, Viện kiểm sát (kiểm tra và
tuân theo sự chỉ đạo của QH
giám sát, bảo vệ pháp luật) -
> quyền công tố = buộc tội
- Lập pháp (làm ra pháp luật) Quyết định - của đất
các vấn đề quan trọng nước
+ Bầu các chức danh tối cao trong máy bộ +
Quyết định về kinh tế, văn hóa, y tế - Giám sát tối cao
Các Đại biểu Quốc hội QH một năm họp 02 lần
- Quyền lực của Quốc hội từ đâu ra??? -
Cấp địa phương: chia theo đơn vị hành chính lãnh thổ
Cơ quan hành chính địa phương Tỉnh
Hội đồng nhân dân tỉnh Ủy ban nhân dân Huyện
Hội đồng nhân dân huyệ n Ủy ban nhân dân Xã Hội đồng nhân dân x ã Ủy ban nhân dân
Cơ quan quyền lực địa phương
- Phiếu 1: bầu ở cấp Quốc hội = bầu ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
- Phiếu 2,3,4: bầu ở cấp địa phương
Bị can: bị cơ quan công an bắt, KHỞI TỔ, (bắt đầu quá trình xem xét hành vi VPPL), trong
giai đoạn khởi tố, gọi là bị can, CQCA điều tra rồi, kết luận, gửi hồ sơ VKS
Bị cáo = bị VKS cáo buộc về hành vi phạm tội, TRUY TỐ BUỔI 17/12/2021
1. Tài sản và quyền sở hữu
Vật, tiền, GTCG, quyền tài sản
Quyền tài sản = quyền trị giá được bằng tiền, chuyển giao, giao dịch được Vô hình
VD: Đất: không, thuộc về Nhà nước
Nhà nước trao cho người dân " quyền sử dụng đất" -> vô hình
Khi đưa quyền tài sản vào giao dịch, thể hiện thông qua các giấy tờ chứng nhận
Cái GIẤY là VẬT, thể hiện (minh chứng) các em có quyền sử dụng đất Quyền sở hữu: 3 nội dung - Quyền chiếm hữu
Việc chủ thể nắm giữ tài sản - Quyền sử dụng
Việc chủ thể khai thác công dụng của tài sản - Quyền định đoạt
Việc chủ thể quyết định số phận của tài sản: giao dịch, tiêu hủy 3
quyền này không được phép trái pháp luật
Tài sản: phải hợp pháp Động sản Bất động sản
Là tất cả những tài sản không phải là Bất 1. Đất đai (nghĩa rộng): mặt đất, lòng đất, động sản
sông ngòi, ao hồ, biển, đáy biển 2. Tài sản gắn liền với đất
3. Tài sản gắn với tài sản trên đất
VD: Nguyệt có QSDD 500 cây bưởi
Nguyệt bán QSDD cho cô Phương, không có thỏa thuận cụ thể Nguyệt: đất không
Phương: đất + cây + quả bưởi 2. Giao dịch dân sự
Hợp pháp , có hiệu lực: đủ 3 yếu tố quan trọng
a. Chủ thể phải đủ năng lực chủ thể (năng lực pháp luật và năng lực hành vi)
b. Tự nguyện, không bị lừa dối, không bị cưỡng ép, không bị đe dọa (ý chí của chủ thể)
c. GD không được trái pháp luật, không trái đạo đức
Ngoài ra, trong một số trường hợp, pháp luật quy định thêm về hình thức của giao dịch (bắt
buộc phải bẳng văn bản)
VD: hợp đồng lao động (trên 6 tháng), HĐ liên quan QSDD, HĐ xuất/nhập khẩu
Hình thức của GDDS nói chung: lời nói, văn bản, hành vi
Đạt chuyển tiền cho cô Phương thông qua app Ngân hàng trên điện thoại BIDV
2 bên trong giao dịch này là: Đạt – Ngân hàng (cô Phương chỉ là đối tượng, là người thụ
hưởng, chỉ là bên thứ 3 có liên quan)
Đạt lấy tiền (đang để trong TK ngân hàng) , Đạt thực hiện lệnh
Ngân hàng nhận được lệnh, sẽ chuyển tiền tới địa chỉ mà Đạt yêu cầu 3. Thừa kế
Quyền định đoạt của chủ sở hữu tài sản Thừa kế theo Di chúc Thừa kế theo pháp luật
Chủ sở hữu định đoạt khối tài sản của - Không có di chúc
mình sau khi chết (để lại ý chí của mình
- Có DC nhưng DC không hợp pháp thông qua bản di chúc)
Luật pháp quyết định THAY cho chủ
Di sản sẽ được chia theo di chúc sở hữu Điều kiện: + Hôn nhân: vợ/chồng - Di chúc hợp pháp
+ Huyết thống: cha mẹ, con cái dưới 18 -
Người lập di chúc thành niên (đủ
tuổi, con không có khả năng lao động
18 tuổi), Đủ 15 – dưới 18 vẫn có thể lập + Nuôi dưỡng: nuôi
DC phải có sự đồng ý của người giám hộ Để chia thành các HÀNG thừa kế
- Người thừa kế có thể là tổ chức được 3 hàng - Hàng 1: hay không? Có
Không có ai ở HTK 1 thì xuống hàng thừa -
Đặc biệt: Cô Ph lập DC để lại toàn kế 2 bộ
tài sản cho 1 tổ chức từ thiện + Hôn nhân: vợ/chồng
+ Huyết thống: cha mẹ, con cái dưới 18
tuổi, con không có khả năng lao động + Nuôi dưỡng: nuôi