Nhận định- lí luận văn học - đất nước | Học viện Hành chính Quốc gia

lOMoARcPSD|
NHẬN ĐỊNH- LÍ LUẬN VĂN HỌC - ĐẤT NƯỚC
1. “Chương V – chương Đất nước là một chương lớn. Tôi viết chương này trong những
ngày mưa triền miên sau Tết. Đó là thời kỳ máy bay Mỹ đánh phá dữ dội. B52 dội bom
liên tục, làm cho mọi thứ tối tăm mù mịt. Chúng tôi ngồi trong hầm và viết, cảm xúc
được cộng hưởng bởi tiếng bom nổ, bởi khói bom và mưa rừng. Có khi viết xong, một
trận bom làm cho bản thảo bay lung tung, lượm lại trang còn trang mất, lại ngồi viết
tiếp. Tôi viết rất nhanh, như cảm xúc đã dồn tụ một cách mãnh liệt, giờ chỉ việc tuôn
chảy ra thôi. Tôi viết về những điều giản dị của chính tôi, về tuổi trẻ và các bạn bè đang
tranh đấu ở trong thành phố, nên nhân vật của tôi là anh và em. Đó là lời đằm thắm của
một người con trai với một người con gái.
2.Đất nước trong thơ Nguyễn Khoa Điềm là sự đồng hiện những gì gần gũi nhất,
thân thương nhất của mỗi con người Việt Nam trong quá khứ, hiện tại và tương lai;
trong thời gian và không gian, trong lịch sử và truyền thống văn hoá… Ở Nguyễn Khoa
Điềm lòng yêu nước là yêu nhân dân, yêu những con người đã viết nên lịch sử, đã sản
sinh ra văn hóa, đã phát kiến địa lý mà mở rộng biên cương bảo vệ lãnh thổ. Từ đó nhà
thơ đã đi đến đúc kết thành một chân lý vững vàng: “Đất nước của nhân dân”, tư tưởng
này đã chi phối hầu hết các sáng tác của Nguyễn Khoa Điềm. Vì vậy tiếng thơ Nguyễn
Khoa Điềm không chỉ nói lên những suy nghĩ cảm nhận của tuổi trẻ trong chiến tranh,
mà còn là lời kêu gọi thiết tha: hãy yêu đất nước – vì “Em ơi em Đất Nước là máu
xương của mình”. (Vũ Quần Phương)
3.“Nguyễn Khoa Điềm viết nên những câu thơ này bằng tất cả sự trải nghiêm củạ môt
người lăn lộ n trong phong trào tranh đấu của thanh niên đô thị miền Nam. Nhà ̣ thơ đã thay măt thế hệ mình đ phát bi
u tâm tư với tinh thần công dân, với nhiệ t
tìnḥ tuổi trẻ. Đó cũng là lời đáp cho câu h漃◌ऀi mang tính chính luân về sự trường tồn
củạ Đất Nước. Đất Nước bất tử chính nhờ ở tinh thần của những con người sẵn sàng
dâng bầu máu của tuổi thanh xuân, biết sống có trách nhiêm với thời đại và đầy khát
vọng ̣ về tương lai trường tồn của Đất Nước.” (Lê Văn Huân) 4.
“Nếu như trong thơ Nguyễn Đình Thi, hình ảnh đất nước hào hoa,
kiêuhãnh, lãng mạn và tràn đầy sức sống thì trong thơ Nguyễn Khoa Điềm hình ảnh
đất nước lại giàu có về văn hóa, là sức mạnh của chân lý.” (Huy Văn) 5.
“Nguyễn Khoa Điềm đặc biệt thành công trong việc sử dụng chất liệu văn
hóa, văn học dân gian. Chỉ chín câu thơ, nhưng dày đặc những hình ảnh, hình tượng
thơ được khơi dậy, được vun đắp bằng văn hóa dân gian. Cảm hứng thơ bắt sâu vào
cội rễ văn hóa dân tộc, đ
đất nước trở nên thân thuộc, gần gũi với mỗi người và đ
câu thơ giàu sức gợi, giàu sức liên tưởng.” (Báo Giáo dục thời đại)