lOMoAR cPSD| 46797209 -
Đúng 5 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, quân ta từ 5 hướng đồng loạt tổng tiến
công vào nội đô Sài Gòn. 11 giờ ngày 30-4-1975, 2 Xe tăng mang biển hiệu 843 và
390 xông vào và húc đổ cổng Dinh. Trung úy Quân Giải phóng Bùi Quang Thận,
đại đội trưởng, chỉ huy xe 843, nhảy ra khỏi xe, chạy lên nóc Dinh Độc Lập hạ
quốc kỳ Việt Nam Cộng hòa trên nóc dinh xuống, kéo lá cờ Mặt trận Dân tộc
Giải phóng miền Nam Việt Nam lên, kết thúc 20 năm cuộc chiến tranh Việt Nam.
Đây là sự kiện đánh dấu giờ phút thiêng liêng của dân tộc, kết thúc vẻ vang cuộc
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Trước đó vì 2 xe cùng tiến vào Dinh điều này dẫn đến việc khó xác minh được
xe tăng nào đã húc đổ cổng dinh Độc Lập đầu tiên. Dẫn đến trước đó đã có
sự hiểu nhầm rằng xe tăng 843 xông vào đầu tiên nên đã húc vào cổng. Trong
khoảnh khắc đó, mọi phong viên nước ngoài đều bỏ máy ảnh xuống đất vì lo
sợ bộ đội giải phóng từ phía xa có thể nhìn nhầm máy ảnh thành... súng chống
tăng Mãi đến khi nhờ bức ảnh tư liệu của nữ nhà báo Françoise Demulder
(Pháp) công bố vào năm 1995, thì mới được xác nhận được Xe tăng T-54B
mang số hiệu 843 doĐại đội trưởng Bùi Quang Thận làm Trưởng xe- với sức
mạnh của mình xe tăng đã húc vào cổng phụ của Dinh Thống nhất, đã húc...
ba lần vào cổng phụ nhưng sau đó xe bị mắc kẹt. Xe tăng 390 đi sau lập tức
xông lên húc đổ cánh cổng chính. Khi này, chiếc xe tăng 390 mới được đối xử
như một hiện vật vô giá. lOMoAR cPSD| 46797209 -
Xe tăng 843: Chiếc xe tăng do Liên Xô chế tạo và viện trợ choViệt Nam trong
kháng chiến chống Mỹ. Mặc dù không còn hoạt động từ lâu nhưng xe tăng 843 vẫn
còn giữ được gần như nguyên bản, chỉ thay thế một số bộ phận nhỏ han gỉ hỏng
hóc. Lớp sơn được thay mới hoàn toàn. Hai bên tháp pháo có sơn ngôi sao vàng
trên nền vòng tròn nửa đỏ nửa xanh viền vàng với số hiệu 843 được sơn trắng
+ thuộc Đại đội 4, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn Tăng thiết giáp 203,
Quân đoàn 2 do Đại đội trưởng Bùi Quang Thận làm Trưởng xe, kíp xe gồm Thái Bá
Minh-pháo thủ số 1, Nguyễn Văn Kỷ-pháo thủ số 2, Lữ Văn Hỏa-lái xe.
+ Trên đường đến Dinh Độc Lập, xe đã bắn cháy 3 xe tăng bọc thép của địch;
+ Trước đó, xe tăng 843 đã tham gia giải phóng Huế, Đà Nẵng, sau đó tiếp tục
hành quân tham gia giải phóng các tỉnh ven biển miền Trung và thẳng tiến về Sài
Gòn với tinh thần “thần tốc và quyết thắng”
+ Sau ngày thống nhất, xe tăng 843 được lệnh ra tiếp quản cảng Nhà Bè (nay
là cảng Nhà Rồng) rồi hành quân về Tổng kho Long Bình. Sau đó, xe được đưa ra Hà
Nội dự triển lãm mừng ngày thống nhất. Kết thúc triển lãm, xe tăng 843 trở về làm
nhiệm vụ huấn luyện tại Lữ đoàn 203 cho đến năm 1979 thì được đưa về trưng bày
tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (28B Điện Biên Phủ, Hà Nội) và được công
nhận Bảo vật quốc gia đợt 1
- Xe tăng 390: Xe do chính trị viên Vũ Đăng Toàn chỉ huy, kíp xe gồm Ngô Sĩ Nguyên
- pháo thủ số 1, Lê Văn Phượng - đại đội phó kỹ thuật (thay thế pháo thủ số 2 Đỗ
Cao Trường bị thương phải ở lại tuyến sau), Nguyễn Văn Tập - lái xe.
+ Xe tăng 390 sau năm 1975 tiếp tục hành trình, rong ruổi khắp chiến trường
Campuchia, đến năm 1999 được đưa bảo tàng Tăng thiết giáp (108 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội).
+ Xe có màu sơn xanh lá cây, tháp pháo sơn số 390 màu trắng, phía trước
tháp pháo có phù hiệu sao 5 cánh màu vàng trong vòng tròn màu đỏ lOMoAR cPSD| 46797209
Hiện tại trưng bày ở Dinh chỉ là xe tăng bản sao mô phỏng !
Theo hồ sơ di sản, tư liệu Cục Di sản văn hóa: Xe tăng T59 số hiệu 390, xe tăng
T54 số hiệu 843 đóng vai trò quan trọng trong thời khắc lịch sử quyết định
của chiến dịch Hồ Chí Minh. Đây là hiện vật có ý nghĩa tuyên truyền, giáo dục
sâu sắc truyền thống cách mạng đối với các tầng lớp nhân dân và khách quốc
tế, là vật chứng xác thực ghi dấu chiến công to lớn của quân và dân ta trong
Chiến dịch Hồ Chí Minh, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 lịch sử.