



Preview text:
lOMoAR cPSD| 46342985
Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất:
Mở đầu: Ph.Ăngghen: Điểm khác biệt căn bản giữa xã hội loài người và xã hội loài
vật là ở chỗ: con vật chỉ may mắn biết hái lượm còn con người biết sản xuất”
Vậy ở mỗi giai đoạn lịch sử con người tiến hành sản xuất như thế nào và phương thức sản xuất ra sao?
1.Phương thức sản xuất là gì?
- Là cách thức con người thực hiện quá trình sản xuất trong một giai đoạn lịch sử nhất định.
- Phương thức sản xuất gồm: Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất,
a) Lực lượng sản xuất
Các yếu tố hình thành lực lượng sản xuất: Lực lượng sản xuất Người lao động Tư liệu sản xuất T
( rình độ, kinh nghiệm, kĩ năng Tư liệu lao động Đối tượng lao động Công cụ lao Các tư liệu lao Tự nhiên động Nhân tạo động khác (cầu, phả, đườn ) g lOMoAR cPSD| 46342985
Là mối quan hệ giữa con người với tự nhiên trong quá trình sản xuất. Lực lượng sản
xuất thể hiện năng lực thực tiễn của con người trong quá trình sản xuất ra của cải vật chất.
Người lao động: Là chủ thể sáng tạo, đồng thời là chủ thể tiêu dùng mọi của cải vật
chất trong xã hội. Đây là nguồn lực cơ bản, vô tận và đặc biệt của sản xuất. Tư liệu
sản xuất là điều kiện vật chất cần thiết để tổ chức sản xuất
V.LLenin: “Lực lượng sản xuất hàng đầu của toàn thể nhân loại là công nhân, là
người lao động” => Người lao động đóng vai trò quan trọng nhất, là nhân tố hàng
đầu của lực lượng sản xuất
Công cụ lao động nhân lên sức mạnh của con người trong quá trình biến đổi tự nhiên.
Trình độ phát triển của công cụ lao động vừa là thước đo trình độ chinh phục tự
nhiên của con người, vừa là tiêu chuẩn phân biệt khác nhau giữa các thười đại kinh
tế - kĩ thuật trong lịch sử. Ngày nay, khoa học kĩ thuật có vai trò to lớn, được coi là
lực lượng sản xuất trực tiếp.
VD: đồ đá => đồ đồng => máy hơi nước => điện => máy tính (tìm thêm hình ảnh)
b) Khái niệm về quan hệ sản xuất:
Quan hệ sản xuất là tổng hợp các quan hệ kinh tế - vật chất giữa người với người
trong quá trình sản xuất vật chất.
Quan hệ sản xuất gồm 3 mặt:
+ Quan hệ về sở hữu đối với tư liệu sản xuất: Là quan hệ giữa các tập đoàn người
trong việc chiếm hữu, sử dụng tư liệu sản xuất xã hội. Là quan hệ xuất phát, cơ bản,
trung tâm của các quan hệ sản xuất. => Quyết định vai trò của các quan hệ khác
+ Quan hệ trong tổ chức và quản lí sản xuất: là quan hệ giữa các tập đoàn người
người trong việc tổ chức sản xuất và phân công lao động. => Quyết định trực tiếp
đến quy mô, tốc độ , hiệu quả của nền sản xuất
+Quan hệ trong phân phối sản phẩm lao động: là quan hệ giữa các tập đoàn người
trong việc phân phối sản phẩm lao động xã hội => Vai trò kích thích trực tiếp đến
lợi ích của con người. lOMoAR cPSD| 46342985 .
KẾT CẤU CỦA QUAN HỆ SẢN XUẤT Quan hệ sản xuất Quan hệ giữa người
Quan hệ giữa người với Quan hệ giữa người với người trong tổ
người về việc sở hữu, với người trong phân chức, quản lí, sản
đối với tư liệu sản xuất phối sản phẩm xuất Công hữu về TLSX Tư hữu về TLSX \\
Chế độ xã hội bình đẳng
Chế độ xã hội bất bình đẳng
2. Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng:
Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của một phương thức sản xuất có
tác động biện chứng, trong đó lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất, còn
quan hệ sản xuất tác động trở lại đối với lực lượng sản xuất. lOMoAR cPSD| 46342985 Lực lượng sản xuất Quan hệ sản xuất Phương thức sản xuất
3. Vai trò quyết định của lực lượng sản xuất đối với quan hệ sản xuất
Khuynh hướng của sản xuất xã hội là không ngừng biến đổi theo chiều tiến bộ, sự
biến đổi đó xét đến cùng là bắt đầu của lực lượng sản xuất, trước hết là công cụ lao động
Trong một phương thức sản xuất, quan hệ sản xuất bao giờ cũng phải phù hợp với
tính chất và trình độ của Lực lượng sản xuất
Khi lực lượng sản xuất biến đổi sẽ làm cho quan hệ sản xuất biến đổi theo