Ôn tập môn LSĐ/ Trường đại học Nguyễn Tất Thành

lOMoAR cPSD| 46351761 Chương 1
1. NGUYỄN ÁI QUỐC VÀ SỰ RA ĐỜI ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với sự ra đời ĐCSVN
Năm 1858, TDP nổ súng xâm lược nước ta lần đầu tiên, với sự thối nát và khủng
hoảng của chế độ PK, triều đình nhà Nguyễn đã nhanh chóng đầu hàng Pháp.
Cuối TK XIX đầu TK XX, TDP đã thiết lập chế độ cai trị điển hình của chủ nghĩa
thực dân kiểu cũ ở nước ta, chúng kết hợp QHSX PK và TBCN nhằm vơ vét bóc
lột thuộc địa, tiến hành chính sách "Ngu dân" mở ra nhiều nhà tù hơn trường học,
tạo nên nhiều tệ nạn XH mới. Những chính sách áp bức bóc lột đó đã làm biến
đổi tình hình VN, biến nước ta từ XHPK trở thành XH thuộc địa nửa PK, nhiều
giai cấp, tầng lớp mới được hình thành, mâu thuẫn ngày càng trở nên gay gắt ,
nhiệm vụ đặt ra cho CMVN đó là giành ĐLDT và ruộng đất cho nông dân
Vào những năm cuối TK XIX, đầu TK XX, các phong trào yêu nước nổ ra liên
tục với nhiều cách thức tiến hành khác nhau song đều lần lượt thất bại. Trước yêu
cầu cấp thiết giải phóng dân tộc của NDVN, với nhãn quan chính trị sắc bén, vượt
lên trên hạn chế của các bậc yêu nước đương thời, năm 1911, NTT ra đi....
Nguyễn Ái Quốc tìm ra con đường cứu nước cho dân tộc (5)
- Ngày 5-6-1911, Nguyễn Tất Thành đã rời Tổ quốc đi sang phương Tây tìm đường cứu nước
Năm 1917, cách mạng tháng Mười Nga thành công đã tác động mạnh mẽ
đến người và Người đã hướng sự chú ý về cuộc CM này.
- Năm 1919, Người đã tham gia Đảng XH Pháp, Người đã gửi tới hội nghị
Véc-xây (Pháp) bản yêu sách tám điểm đòi quyền tự do cho nhân dân An Nam, ký tên NAQ lOMoAR cPSD| 46351761 -
- Tháng 7-1920, Người đọc bản "Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương vấn
đề dân tộc và vấn đề thuộc địa" của Lê nin, Người đã tìm ra con đường giải
phóng cho dân tộc Việt Nam.
- Tháng 12-1920, Nguyễn Ái Quốc bỏ phiếu tán thành Quốc tế Cộng sản,
tham gia sáng lập ĐCS Pháp, trở thành người CS đầu tiên của VN Nguyễn
Ái Quốc chuẩn bị về tư tưởng chính trị và tổ chức cho việc thành lập Đảng. Về tư tưởng (3)
Từ giữa năm 1921, Người tham gia thành lập Hội liên hiệp thuộc địa, sáng
lập báo “Người cùng khổ”, viết bài trên báo nhân đạo, tạp chí cộng sản,
… xuất bản tác phẩm “Bản án chế độ TD Pháp” (1925)
Năm 1922, Người phụ trách tiểu ban nghiên cứu Đông Dương của ĐCS
Pháp và tiếp tục nghiên cứu chủ nghĩa Mác Lênin
Năm 1927, Người khẳng định vai trò của chủ nghĩa Mác Lênin: “Đảng
muốn vững phải có chủ nghĩa làm cốt”, tiếp tục tuyên truyền chủ nghĩa Mác Lênin Về chính trị (4)
Nhiệm vụ của CM: giải phóng giai cấp, dân tộc. Đường lối của Đảng phải
hướng tới độc lập dân tộc, tự do và hạnh phúc của nhân dân
Mối quan hệ giữa CM thuộc địa với CM thế giới: CM giải phóng dân tộc
là 1 bộ phận của CM thế giới, phải liên hệ chặt chẽ với CMTG
- Lực lượng CM: CM là “việc chung của cả dân chúng”, trong đó “công
nông là gốc cách mệnh”
Về Đảng: CM trước hết phải có Đảng cách mệnh, Đảng có vững thì cách mệnh mới thành công
Năm 1927, người xuất bản tác phẩm "Đường Kach Mệnh", tác phẩm này đã
phản ánh những nội dung quan điểm cứu nước của Người và đây là sự chuẩn
bị trực tiếp về mặt chính trị của NAQ lOMoAR cPSD| 46351761 - Về tổ chức (3)
Sau thời gian hoạt động tại Liên Xô, năm 1924, Nguyễn Ái Quốc sang Trung Quốc
- 6/1925, Người đã lập Hội VNCM thanh niên, Hội đã xuất bản tờ Thanh
niên làm cơ quan ngôn luận của tổ chức. NAQ đã mở ra các lớp huấn luyện
CM ở Quảng Châu. Từ năm 1928, Hội thực hiện chủ trương “Vô sản hóa”.
Sự ra đời của Hội VNCM thanh niên là sự chuẩn bị trực tiếp có ý nghĩa
quyết định về mặt tổ chức cho sự ra đời của ĐCSVN
- Năm 1927, trên cơ sở các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc, cuốn “Đường
cách mệnh” đã được xuất bản, đây là cuốn sách chính trị đầu tiên của
CMVN có ý nghĩa quan trọng về chính trị
Dưới sự hoạt động tích cực của NAQ đã thúc đẩy phong trào CM trong nước
dẫn tới sự ra đời của 3 tổ chức CS: Đông Dương CSĐ, An Nam CSĐ, Đông
Dương CSLĐ 3 tổ chức CS này chứng tỏ ưu thế của con đường cứu nước theo
khuynh hướng vô sản nhưng sự tồn tại của 3 tổ chức này gây chia rẽ trong
phong trào CS, vì vậy mà NAQ đã triệu tập và chủ trì hội nghị hợp nhất 3 tổ
chức CS diễn ra từ ngày 6/1 đến 7/2/1930. Từ hội nghị này quyết định thành lập
ĐCSVN thông qua các văn kiện: "Chánh cương vắn tắt của Đảng", "Sách lược
vắn tắt của Đảng", "Chương trình tóm tắt của Đảng" và "Điều lệ vắn tắt của
ĐCSVN" hợp nhất thành Cương lĩnh CT đầu tiên của Đảng.
Nguyễn Ái Quốc triệu tập hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập ĐCSVN
- Cuối 1929, Những người CMVN nhận thức rõ sự cần thiết, cấp bách t/lâp 1 ĐCS thống nhất
27/10/1929, Quốc tế CS gửi tài liệu Về việc thành lập một Đảng CS ở
Đông Dương chỉ rõ phương thức tiến tới thành lập Đảng lOMoAR cPSD| 46351761 -
- Từ ngày 6/1 đến 7/2/1930, NAQ chủ trì Hội nghị hợp nhất Đảng họp tại Cửu Long (Hồng Kong)
- Thành phần tham dự: 2 đại biểu Đông Dương CSĐ, 2 đại biểu An Nam
CSĐ, 1 đại diện QTCS - Nội dung:
+ Thống nhất tên Đảng là ĐCSVN
+ Thông qua các văn kiện: "Chánh cương vắn tắt của Đảng", "Sách
lược vắn tắt của Đảng", "Chương trình tóm tắt của Đảng", "Điều lệ vắn tắt của ĐCSVN"
+ Bầu Ban chấp hành lâm thời
Nguyễn Ái Quốc khởi thảo Cương lĩnh CT đầu tiên – Đường lối CM đúng
đắn của dân tộc (6)
• Mục tiêu chiến lược: là chủ trương làm tư sản dân quyền CM và thổ địa
CM để đi tới xã hội cộng sản (bỏ qua TBCN, tránh dân ta đổ máu không cần thiết)
Đường lối chiến lược: 2 giai đoạn.
+ GD1: làm CMTS dân quyền và thổ địa CM
CMTS dân quyền -> không hoàn toàn tán đồng CMTS vì
thấy LĐ ở các nước TB không khác gì nô lệ đặt lợi ích dân
tộc lên đầu, độc lập cho dân tộc, quyền lợi cho nhân dân
phù hợp với mục tiêu giành ĐLDT
Thổ địa CM: CM ruộng đất, đáp ứng nhiệm vụ giành ruộng đất cho dân cày
Sau khi hoàn thành 2 cuộc CM, đất nước đi lên theo con đường CS
+ GD2: XHCS lời tiên đoán của NAQ giành cho LSDT, là hướng đi cho CMDTVN lOMoAR cPSD| 46351761
• Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt:
+ Chính trị: đánh đổ đế quốc và PK, giành ĐLDT, thành lập chính phủ
công - nông binh và tổ chức quân đội công nông
+ Kinh tế: tịch thu toàn bộ sản nghiệp và ruộng đất của ĐQ giao cho
chính phủ công nông binh, chia cho dân cày nghèo, tích cực mở mang phát triển KT
+ VH XH: được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền, phổ thông giáo dục
theo hướng công nông hóa
Như vậy nhiệm vụ trước mắt là chống DQ giành ĐLDT, chống PK
giành ruộng đất cho dân cày trong đó Chống ĐQ giành ĐL là nhiệm vụ hàng đầu
• Lực lượng CM: công nhân, nông dân là lực lượng cơ bản trong đó công
nhân là giai cấp lãnh đạo. Bên cạnh đó, phải hết sức lôi kéo các tầng lớp
khác: tiểu tư sản, tư sản dân tộc và địa chủ yêu nước
• Phương pháp CM: Sử dụng bạo lực CM giành chính quyền về tay nhân dân.
• Đoàn kết quốc tế: CMVN liên hệ mật thiết và là một bộ phận của CMTG
• Vai trò LĐ của Đảng: Đảng là đội tiên phong của VSGC, phải thu phục
được đại bộ phận GC của mình, phải làm cho GC của mình lãnh đạo được dân chúng
-Giá trị thực tiễn của CLCTĐT:
+ sau khi ĐCS VN ra đời, Đảng đã trực tiếp lãnh đạo ND ta đứng lên đấu
tranh, dưới sự chỉ đạo của Đảng thực hiện CLCTĐT, suốt trong thế kỉ XX,
dân tộc ta đã đấu tranh để giành và bảo vệ ĐLDT. Chúng ta đã giành chiến
thắng trong cuộc CMT8, cuộc KC chống Pháp, KC chống Mỹ, sau khi giành
được ĐLDT, đất nước ta hiện nay đang đi lên theo con đường XHCN, điều
này đã được CLCTĐT chỉ ra trong mục tiêu chiến lược
+ Trong suốt cuộc đấu tranh của ND ta, Đảng đã huy động được sức
mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp đông đảo các giai cấp đứng lOMoAR cPSD| 46351761
vào hàng ngũ CM và những cuộc đấu tranh của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo
của Đảng, đã mang lại quyền lợi cho NDLĐ Ý nghĩa CLCTĐT:
CLCTĐT đã phản ánh đúng yêu cầu thực tế đặt ra đối với CMVN, đó là
vấn đề ĐLDT và ruộng đất cho dân cày, phù hợp với xu thế phát triển của
thời đại lịch sử mới.
Trở thành ngọn cờ đoàn kết toàn Đảng, toàn dân, CLCTĐT đã phát huy
được sức mạnh của cả khối đại đoàn kết toàn dân tộc
CLCT thể hiện sự nhận thức đúng đắn, vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác
Lenin của NAQ vào thực tiễn CMVN, trong bối cảnh Quốc tế Cộng sản
đang chịu ảnh hưởng của quan điểm tả khuynh, NAQ đã dũng cảm, mạnh
dạn đưa vấn đề dân tộc lên hàng đầu. Người đã tập hợp được một lực lượng
dân tộc và giai cấp rộng rãi trong hàng ngũ.
Ý NGHĨA RA ĐỜI ĐCSVN (6)
Mở: vào đầu TK XX, bối cảnh VN ntn, khái quát NAQ đã chính thức tìm ra con
đường giải phóng DTVN, tích cực hoạt động và chuẩn bị về chính trị, tư tưởng
và tổ chức, từ ngày 6/1->7/2/1930, HN hợp nhất 3 tổ chức CS đã diễn ra và tại
HN này đã có 2 quyết định rất quan trọng 1 là thành lập ĐCSVN 2 là thông qua CLCTĐT của Đảng
Sự ra đời của Đảng và CLCTĐT có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lịch sử DTVN trang 68 GT -
Đảng ra đời đánh dấu bước ngoặt trọng đại trong lịch sử phát
triển của dân tộc VN, trở thành nhân tố hàng đầu quyết định đưa
CMVN đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác -
Chấm dứt tình trạng khủng hoảng về đường lối, chứng tỏ giai
cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức lãnh đạo cách mạng.
Cách mạng Việt Nam có một Đảng duy nhất lãnh đạo với đường lối
đúng đắn và thống nhất trên cả nước. - ĐCS Việt Nam ra đời, CMVN
trở thành bộ phận khăng khít của CMVSTG lOMoAR cPSD| 46351761 -
Sự ra đời của ĐCSVN với CLCTĐT đã khẳng định sự lựa chọn
con đường để giải phóng DTVN là con đường CMVS. Đây là con
đường duy nhất đúng đắn GPDT, GPGC và GP con người. DCS ra đời
cũng khẳng định xu hướng phát triển của XHVN là ĐLDT gắn liền với CNXH -
ĐCSVN ra đời cùng với CLCTĐT được thông qua tại Hội nghị
thành lập Đảng đã khẳng định lần đầu tiên CMVN có một bản CLCT
phản ánh được quy luật khách quan của XHVN, đáp ứng những nhu
cầu cơ bản và cấp bách của XHVN, định hướng chiến lược đúng đắn
cho tiến trình phát triển của CMVN - Đảng ra đời là một tất yếu lịch sử:
+ Là kết quả của phong trào đấu tranh dân tộc và giai cấp trong thời đại mới +
Là kết quả của sự chuẩn bị công phu, chu đáo, tích cực của Nguyễn Ái Quốc
về tư tưởng chính trị và tổ chức
+ Là sự kết hợp biện chứng giữa 3 nhân tố: Chủ nghĩa Mác - Lê nin, Phong trào
công nhân, Phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX -
CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG
(2/1930) và LUẬN CƯƠNG CHÍNH TRỊ 10/1930 ● Ý nghĩa:
- Vì sao khẳng định Cương lĩnh CT đầu tiên của Đảng có tính dân tộc sâu
sắc và thể hiện quan điểm đúng đắn về giai cấp?
• Trình bày nội dung Cương lĩnh CT
• Thực tiễn quá trình vận động của CMVN trong hơn 90 năm qua đã chứng
minh rõ tính dân tộc sâu sắc và thể hiện rõ tính đúng đắn về giai cấp của
Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. lOMoAR cPSD| 46351761
- Tính dân tộc sâu sắc được thể hiện ở chỗ cương lĩnh đã xác định đặt vấn đề
dân tộc lên hàng đầu, gắn kết giữa dân tộc và quốc tế phù hợp với xu thế
phát triển của thời đại mới.
- Tính đúng đắn về giai cấp: Nhận thấy hết khả năng cách mạng của các tầng
lớp, giai cấp đặc biệt là bộ phận địa chủ yêu nước, để tập hợp, hiệu triệu cao
nhất sức mạnh dân tộc, kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc và giai cấp.
Luận cương chính trị tháng 10 Hoàn cảnh lịch sử:
Thế giới: cuộc khủng hoảng kinh tế thừa 1929-1933 ,làm mâu thuẫn
tăng cao và lan sang các nước thuộc địa Trong nước:
+ 4/1930, đồng chí Trần Phú về nước-được bầu bổ sung vào BCH TW
Đảng và đc giao nhiệm vụ soạn thảo 1 cương lĩnh mới thay thế cho
cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
+ 1/5/1930. Đảng CS VN lãnh đạo quần chúng nhân dân đấu tranh trên
phạm vi cả nước đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh (9/1930)
+ 14->31/10/1930, Hội nghị BCH TW lần 1 diễn ra ở Hương Cảng, TQ
do đồng chí Trần Phú chủ trì. Nội dung: quyết định đổi tên Đảng CS
VN thành Đảng CS Đông Dương; Thông qua luận cương chính trị do
đồng chí Trần Phú soạn thảo. Thành lập BCH mới gồm
6 đồng chí; Do đồng chí Trần Phú làm bí thư của Đảng
Nội dung của luận cương:
Sau khi phân tích đặc điểm tình hình XH thuộc địa nửa pk ở nc ta, luận
cương chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản trong XH VN là mâu thuẫn giữa giai cấp
địa chủ pk với giai cấp nông dân
Về phương hướng chỉ đạo chiến lược: Làm cuộc CM tư sản dân quyền tiến
lên CM XHCN bỏ qua giai đoạn TBCN lOMoAR cPSD| 46351761
Nhiệm vụ CM: Đánh PK, thực hiện người cày có ruộng, Đánh pháp để dành độc lập dân tộc
Lực lượng CM: gồm giai cấp công nhân và nông dân
Lãnh đạo CM: giai cấp công nhân với đội tiên phong là Đảng CS VN
Mối quan hệ giữa CM VN vs CM thế giới: CM VN là 1 bộ phận khăng khít
CM TG, đoàn kết các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới, đặc biệt vs giai cấp vô sản Pháp
Ý nghĩa của luận cương:
+ Tích cực: luận cương đã đề cập đc những vấn đề cơ bản mà cương lĩnh đã từng nêu
+ Hạn chế :Luận cương ko chỉ ra đc mâu thuẫn cơ bản trong XH VN là mâu
thuẫn dân tộc. Ko đưa ra nhiệm vụ đấu tranh giải phóng dân tộc lên hàng
đầu. Ko chỉ ra đc vai trò của các giai cấp và tầng lớp khác, thậm chí cường
điệu hóa những hạn chế của họ
+ Nguyên nhân của hạn chế: Ko nắm đc tình hình XH, giai cấp ở nc ta. Do
nhận thức máy móc và giáo điều về việc giải quyết giữa vấn đề dân tộc và
dân chủ trong XH thuộc địa nửa PK ở nc ta.Đặc biệt chịu ảnh hưởng từ quan
điểm tả khuynh của Quốc tế CS
Điểm giống và khác nhau giữa Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng và
Luận cương chính trị Giống nhau: (5)
1) Cả 2 văn kiện đều xác định được tính chất của cáchmạng VN (Đông Dương)
là: CM tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản, đây
là 2 nhiệm vụ CM nối tiếp nhau không có bức tường ngăn cách.
2) Đều xác định mục tiêu của CM là độc lập dân tộc vàruộng đất dân cày. lOMoAR cPSD| 46351761
3) Khẳng định lực lượng lãnh đạo CMVN là đảng cộng sản,đảng lấy chủ nghĩa
Mac-Lênin làm nền tảng mà đội quân tiên phong là giai cấp công nhân.
4) Khẳng định CMVN là 1 bộ phận khăng khít của CMTG,giai cấp vô sản VN phải
đoàn kết với VSTG nhất là vô sản Pháp.
5) Xác định vai trò và sức mạnh của giai cấp công nhân
Như vậy sở dĩ có sự giống nhau đó là do cả 2 văn kiện đều thấm nhuần chủ
nghĩa Mac-lenin và cách mạng vô sản chịu ảnh hưởng của CM tháng 10 Nga. Khác nhau:
Tuy cả 2 căn kiện trên có những điểm giống nhau nhưng vẫn có nhiều điểm khác nhau cơ bản về
1)Xác định mẫu thuẫn chính của xã hội thuộc địa nửa phong kiến
+ Cương lĩnh CT: mẫu thuẫn dân tộc là hàng đầu
+ Luận cương: nhấn mạnh mâu thuẫn giai cấp
2) Xác định nhiệm vụ chính của CM
+ Cương lĩnh chính trị xác định kẻ thù, nhiệm vụ của CM là đánh đổ đế
quốc và bọn phong kiến tư sản, tay sai phản cách mạng (nhiệm vụ
dân tộc và dân chủ). Nhiệm vụ dân tộc được coi là nhiệm vụ hàng
đầu của cm, nhiệm vụ dân chủ cũng dựa vào vấn đề dân tộc để giải quyết
+ Luận cương chính trị thì xác định: nhiệm vụ dân chủ và dân tộc được
tiến hành cùng 1 lúc có quan hệ khăng khít với nhau, CM thổ địa được
nhấn mạnh là cốt của CMTSDQ – tức là để cao nhiệm vụ giai cấp 3) Xác
định Lực lượng chính của CM:
+ CLCT xác định lực lượng cách mạng cơ bản là giai cấp
công nhân và nông dân nhưng bên cạnh đó phải lôi kéo các tầng
lớp, giai cấp khác: tư sản, tiểu tư sản, địa chủ yêu nước. Như vậy
ngoài việc xác định lực lượng nòng cốt của cách mạng là giai cấp
công nhân thì cương lĩnh cũng phát huy được sức mạnh của cả khối lOMoAR cPSD| 46351761
đoàn kết dân tộc, hướng vào nhiệm vụ hàng đầu là giải phóng dân tộc.
+ Luận cương thì xác định động lực của CM là CN&ND, chưa phát huy
được khối đoàn kết dân tộc và chưa đánh giá hết khả năng CM của
TS, TTS, trung tiểu địa chủ.
Hạn chế của luận cương: dập khuôn máy móc chủ nghĩa Mac- Lênin vào
CM VN, chưa nắm bắt đúng yêu cầu thực tiễn của CMVN, còn quá nhấn mạnh
đấu tranh giai cấp, đánh giá không đúng khả năng cách mạng của TTS, TS, địa
chủ yêu nước, chưa xác định nhiệm vụ hàng đầu của 1 nước thuộc địa nửa phong
kiến là GPDT. LCCT chịu ảnh hưởng trực tiếp của quan điểm tả khuynh trong Quốc tế Cộng sản
Tính đúng đắn của Cương lĩnh: vạch ra phương hướng cơ bản của CM
nước ta, phát triển từ CMGPDT đến CMXHCN. Cương lĩnh thể hiện sự vận dụng
đúng đắn sáng tạo nhạy bén chủ nghĩa Mac Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của VN,
kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có tinh
thần dân tộc sâu sắc và quan điểm đúng đắn về giai cấp. CHƯƠNG 2
KHÁNG CHIẾN KIẾN QUỐC – XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC (1945- 1946)
Chủ trương của Đảng được thể hiện cụ thể trong bản Chỉ thị “Kháng
chiến kiến quốc” (25/11/1945):
* Hoàn cảnh lịch sử: - Thuận lợi:
+ Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, thắng lợi thuộc về phe Đồng minh,
trật tự thế giới mới Iantan được hình thành. Hệ thống các nước
XHCN được hình thành, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở lOMoAR cPSD| 46351761
các nước thuộc địa pt thành một dòng thác mạnh, phong trào dân
sinh, dân chủ ở các nước pt cũng vươn lên mạnh mẽ.
+ Ở trong nước, chúng ta có sự lãnh đạo đúng đắn và tài tình của Đảng,
đứng đầu là chủ tịch HCM, quần chúng nhân dân phấn khởi, tin
tưởng và đoàn kết dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Chính
quyền dân chủ nhân dân đc thành lập từ TW đến địa phương một
cách có hệ thống, bên cạnh đó, phải kể đến lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân ta. - Khó khăn:
+ Chính quyền non trẻ cũng gặp rất nhiều khó khăn trên tất cả các lĩnh vực:
Về chính trị: Chính quyền còn non trẻ, mọi mặt chưa kịp củng
cố, chưa có nước nào công nhận.
Về kinh tế - tài chính: Kinh tế nghèo nàn, lạc hậu. Nông nghiệp
hoang hoá, tiêu điều. Công nghiệp đình đốn, thương nghiệp bế
tắc. Thêm vào đó, nạn đói, lũ lụt, hạn hán liên tiếp xảy ra làm khó
khăn chồng chất khó khăn. Ngân hàng Đông dương vẫn do Pháp
kiểm soát, kho bạc nhà nước trống rỗng, tiền VN chưa có, cần
nhiều khoản phải chi tiêu, dân ta còn phải tiêu quốc kim và quốc
tệ mất giá của Tưởng.
Về VH-GD: hơn 90% dân số mù chữ, tệ nạn xã hội tràn lan,
các thủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan chưa đc xoá sổ. + Thù trong giặc ngoài:
Từ vĩ tuyến 16 trở ra bắc, 20 vạn quân Tưởng kéo vào nước ta
với danh nghĩa giải giáp vũ khí quân đội Đồng minh , phía sau do Mỹ dật dây
Từ vĩ tuyến 16 vào nam, dưới danh nghĩa quân đồng minh, hơn
2 vạn quân Anh kéo vào nước ta, theo sau quân Anh là quân Pháp lOMoAR cPSD| 46351761
nhằm xâm lược nước ta lần 2. Ngày 23/9/1945 thực dân Pháp
chính thức nổ súng đánh chiếm Nam Bộ, mở đầu công cuộc cướp nước ta lần nữa.
Trên nc ta còn 6 vạn quân Nhật chưa bị tước vũ khí và sẵn sàng
làm theo hiệu lệnh của quân Đồng minh.
Bên cạnh đó, các lực lượng phản động trong nước tiếp tục ngóc
đầu dậy nhằm phá hoại CM.
Với 6 kẻ thù cả trong nước và ngoài nước, có thể nói, chưa khi nào trên đất
nước ta lại có nhiều kẻ thù đến vậy, đặt nước ta vào tình thế "ngàn cân treo sợi
tóc". Trách nhiệm đặt nặng lên vai Đảng, chính phủ, nhà nước, CTHCM
* Nội dung bản Chỉ thị (4): 25/11/1945, BCHTW Đảng đã ra chỉ thị
"kháng chiến kiến quốc", chỉ thị đã chỉ ra con đường đi lên cho CMVN với các nội dung như sau:
- Về chỉ đạo chiến lược: Đảng xác định, nhiệm vụ hàng đầu của cách
mạng Việt Nam lúc này là “dân tộc giải phóng”, khẩu hiệu đấu tranh là
“dân tộc trên hết”, “Tổ quốc trên hết”.
- Xác định kẻ thù: Trên cơ sở phân tích âm mưu của từng kẻ thù, Chỉ thị
xác định kẻ thù chính, chủ yếu và trước mắt của nhân dân ta lúc này là thực
dân Pháp và phải tập trung mũi nhọn vào chúng.
- Đảng nêu lên 4 nhiệm vụ trước mắt:
+ Củng cố chính quyền cách mạng.
+ Chống thực dân Pháp xâm lược. + Bài trừ nội phản.
+ Cải thịên đời sống nhân dân.
Như vậy nhiệm vụ bao trùm của cách mạng nước ta lúc này là vừa kháng
chiến vừa kiến quốc. - Các biện pháp cụ thể thực hiện: lOMoAR cPSD| 46351761
+ Về nội chính: Xúc tiến bầu cử quốc hội, thành lập Chính phủ chính thức thông qua hiến pháp.
+ Quân sự: Quân sự hoá toàn dân, động viên lực lượng toàn dân tham gia
kháng chiến, tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến lâu dài
+ Kinh tế tài chính: tăng gia SX, thực hành tiết kiệm, khắc phục khó khăn
tài chính với nhiều hình thức phong phú.
+ Về VH-GD: Phát động phong trào “bình dân học vụ”, thủ tiêu các tệ nạn xã hội
+ Về ngoại giao: Kiên trì nguyên tắc “Bình đẳng tương trợ, thêm bạn bớt
thù”. Với quân Tưởng thì nêu cao khẩu hiệu “Hoa – Việt thân thiện”, còn
với thực dân Pháp thì thực hiện chính sách nhân nhượng về kinh tế nhưng
độc lập về chính trị.
Chỉ thị kháng chiến kiến quốc có ý nghĩa quan trọng, chỉ ra đc những
nhiệm vụ cơ bản mà CMVN cần thực hiện, đưa nc ta thoát khỏi tình thế hiểm nghèo:
* Ý nghĩa bản chỉ thị:
- Chủ trương trên đã kịp thời giải quyết những vấn đề về chiến lược và sách
lược cách mạng nước ta trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” - Chủ trương
trên là tư tưởng chỉ đạo chiến lược mới của Đảng và CT Hồ Chí Minh nhằm
phát huy cao nhất sức mạnh đoàn kết dân tộc, tăng cường lực lượng cách
mạng, giữ vững chính quyền, tranh thủ xây dựng đi đôi với bảo vệ một
cách kiên quyết chế độ mới.
Tại sao Đảng lại xác định Pháp là kẻ thù nguy hiểm nhất đối với CMVN lúc này
So sánh từng lực lượng, đánh giá ưu điểm hạn chế của từng lực lượng sau
đó nói tới thực dân Pháp
+ TDP đã từng xâm lược VN, đã từng cai trị VN
+ ngày 23/9/1945, Pháp đã nổ súng tấn công Sài Gòn lOMoAR cPSD| 46351761
Pháp là kẻ nguy hiểm nhất đối với CMVN lúc này và quả thực là sau đó
chúng ta đã lần lượt đánh bại các kẻ thù, và chúng ta phải trực tiếp đối mặt
với Pháp trong cuộc KC chống TDP do đó Đảng xđ Pháp là kẻ thù nguy
hiểm nhất là một quan điểm hết sức đúng đắn, sáng suốt
KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC (1946 - 1950): Kháng chiến toàn
quốc chống TDP nổ ra trong hoàn cảnh lịch sử nào? phân tích
nội dung và nêu ý nghĩa của đường lối kháng chiến chống TDP
của Đảng giai đoạn (1946 - 1950)
● Kháng chiến toàn quốc chống TDP nổ ra trong hoàn cảnh (5)
Từ cuối tháng 10/1946, tình hình chiến sự ở Việt Nam ngày càng căng thẳng.
Đảng Chính phủ ta luôn luôn bày tỏ thiện chí hòa bình nhưng Thực dân Pháp
lại bội ước, mở rộng chiến tranh xâm lược ở Nam Bộ và tiếp tục gây xung đột lớn ở Bắc bộ.
Cuối tháng 11-1946, TDP mở cuộc tấn công vào Hải Phòng, Lạng Sơn, đánh chiếm Đà Nẵng
Ngày 16,17/12/1946, TDP chiếm trụ sở Bộ Tài Chính, ngày 18/12 Pháp đơn
phương tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Việt Nam và gửi tối hậu thư
yêu cầu chúng ta đầu hàng.
Trước tình hình đó, để bảo vệ nền ĐLDT, bảo vệ thành quả của CMT8, Đảng
đã họp Hội nghị mở rộng tại làng Vạn Phúc - Hà Đông phát động toàn quốc kháng chiến.
ngày 19-12-1946, Bác Hồ ra "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến", khẳng
định quyết tâm kháng chiến của cả dân tộc.
Thuận lợi: Nhân dân ta chiến đấu bảo vệ nền độc lập, tự do của dân tộc, đánh
địch trên đất nc mình nên là cuộc KC chính nghĩa, có thiên thời, địa lợi, nhân
hoà. Ta cũng đã có sự chuẩn bị cần thiết về mọi mặt nên về lâu dài, sự đoàn kết, lOMoAR cPSD| 46351761
nhất trí của dân tộc ta, sự ủng hộ của nhân dân vào cuộc kháng chiến do Đảng
và Hồ Chủ tịch lãnh đạo, ta sẽ có khả năng đánh thắng quân xâm lược. Trong
khi đó, thực dân Pháp cũng gặp nhiều khó khăn về chính trị, kinh tế, quân sự ở
trong nước và tại Đông dương sau CTTGT2 ko dễ gì khắc phục đc ngay
Khó khăn của ta là tương quan lực lượng quân sự yếu hơn địch. Khi mới bất
đầu cuộc KC ta bị bao vây, cô lập bốn phía, chưa đc nc nào công nhận, giúp đỡ.
Còn quân Pháp lại có vũ khí tối tân, đã chiếm đóng đc hai nước Lào, Campuchia
và một số nơi ở Nam bộ VN, chúng cũng có quân đội đứng chân trong các thành thị lớn ở miền Bắc.
Quá trình hình thành đường lối: Đường lối KCTQ đc hình thành
thông qua 3 văn kiện “ Lời kêu
gọi toàn quốc kháng chiến” của
chủ tịch HCM, chỉ thị “ Toàn dân kháng chiến” của TW Đảng và tác
phẩm “Kháng chiến nhất định thắng lợi” của Trường Chinh
● Nội dung của đường lối kháng chiến chống TDP của Đảng giai đoạn (1946-1950) (9)
- Mục đích: Là sự kế tục sự nghiệp của cách mạng tháng Tám: Đánh đổ thực
dân Pháp xâm lược giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước, góp phần
bảo vệ hòa bình thế giới
- Nhiệm vụ: giải phóng dân tộc và phát triển chế độ dân chủ mới.
- Tính chất: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp mang tính dân tộc giải phóng và dân chủ mới.
- Nội dung bao trùm của đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp là tính
nhân dân, toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính. Phương
châm "toàn dân, toàn diện, trường kì, tực lực cánh sinh"
❖ Kháng chiến toàn dân (4)
+ Xuất phát từ quan điểm của chủ nghĩa mác lenin "CM là sự nghiệp của quần chúng ND"
+ Xuất phát từ truyền thống toàn dân đánh giặc, lấy dân làm gốc của ông cha ta lOMoAR cPSD| 46351761
+ Xuất phát từ yêu cầu của cuộc kháng chiến
+ Huy động sức mạnh của toàn dân tộc, vì quyền lợi của toàn dân tộc. Đây
là nội dung cơ bản trong đường lối quân sự của Đảng ta Trong Lời kêu gọi
toàn quốc kháng chiến, Bác nói: "Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người
già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt
Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp, cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng
súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy
gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước."
❖ Kháng chiến toàn diện (2)
+ Người Pháp không chỉ đánh ta trên phương diện quân sự mà đây còn là
cuộc chiến tranh trên các phương diện KTế, Ctrị, VHóa, đối ngoại,..
+ Cuộc kháng chiến chống TDP là cuộc chiến tranh “tổng lực” trên mọi
mặt trận mà tiến trình và kết quả của đấu tranh quân sự và đấu tranh ngoại
giao có ý nghĩa quan trọng quyết định ❖ Kháng chiến lâu dài (3)
+ Bước vào cuộc kháng chiến so sánh lực lượng đang nghiêng về phía
Pháp và Pháp thực hiện kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”
+ Ta chủ trương đánh lâu dài để vừa đánh vừa phát triển lực lượng
+ Phương châm kháng chiến lâu dài là hình thành từ kinh nghiệm kháng
chiến của Trung Quốc với ba giai đoạn: phòng ngự, cầm cự, phản công.
❖ Dựa vào sức mình là chính
+ Do mới bắt đầu KC, ta bị bao vây, cô lập 4 phía, chưa được nước nào
công nhận giúp đỡ, Đảng xác định trong cuộc KC phải phát huy cao độ
sức mạnh nội lực, đồng thời tranh thủ sự giúp đỡ của các nước anh em
và nhân dân tiến bộ, yêu chuộng hòa bình thế giới
Thể hiện tinh thần độc lập tự chủ của Đảng, CM
- Về triển vọng của cuộc kháng chiến: Mặc dù cuộc kháng chiến diễn ra
lâu dài, khó khăn, gian khổ nhưng nhất định sẽ giành được thắng lợi.
● Ý nghĩa (3) lOMoAR cPSD| 46351761
- Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp đáp ứng được yêu cầu thực tiễn
của cách mạng Việt Nam khi bước vào kháng chiến lâu dài.
- Đó là sự vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực
tiễn CMVN, sự kế tục truyền thống đánh giặc giữ nước của ông cha ta: đẩy
thuyền là dân mà lật thuyền cũng là dân, đứng trước kẻ địch mạnh phải phát
huy được sức mạnh của nhân dân thì mới giành thắng lợi. là sự kế thừa và
vận dụng sáng tạo kinh nghiệm chiến tranh các nước khác
- Đường lối KC đó là sự đúng đắn sáng tạo, là kim chỉ nam dẫn tới thắng lợi
cuộc KC chống Pháp của dân tộc ta, mặc dù ta phải đối mặt với kẻ địch
mạnh hơn ta rất nhiều lần.
Vì sao Đảng phát động kháng chiến toàn quốc? (HCLS)
2 cơ sở : Pháp bội ước,...
Để bve nền ĐLDT, HN mở rộng,...
Đường lối KC toàn tân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính được
vận dụng như thế nào trong công cuộc đổi mới hiện nay
- ĐƯỜNG LỐI CHIẾN LƯỢC CMVN TRONG GIAI ĐOẠN MỚI (9/1960)
Phân tích đường lối chiến lược chung của CMVN được thông qua trong ĐH
Đảng LĐVN tháng 9/1960. (Đặc điểm nước ta sau 7/1954, nội dung, ý nghĩa lOMoAR cPSD| 46351761 Đường lối)
● Tình hình nước ta sau tháng 7/1954 (6)
- Ở trên thế giới, phong trào CM thế giới phát triển mạnh: hệ thống XHCN
được hình thành, phong trào giải phóng dân tộc phát triển, Mỹ thực hiện
chiến lược toàn cầu nhằm chống lại phong trào CM, thế giới đi vào thời kì
chiến tranh lạnh, sự chia rẽ trong hệ thống XHCN nhất là giữa LX và TQ
- Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp do Đảng lãnh đạo đã giành được
thắng lợi, miền Bắc Việt Nam được hoàn toàn giải phóng, làm căn cứ địa
của CM cả nước, thế và lực CM đã lớn mạnh, tạo cơ sở đưa MB đi lên CNXH
- Ở miền Nam, đế quốc Mỹ đã nhảy vào miền Nam thay chân Pháp nhằm thôn
tính miền Nam, biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới của Mỹ,
Mỹ đã thiết lập bộ máy chính quyền tay sai VNCH do Ngô Đình Diệm làm tổng thống.
- Đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền, lấy vĩ tuyến 17 làm giới tuyến
quân sự, miền Bắc bước vào thời kỳ quá độ lên CNXH, cách mạng miền
Nam bị tổn thất nặng nề
- Đất nước vừa ra khỏi cuộc chiến tranh kéo dài 9 năm, hậu quả chiến tranh
rất nặng nề, kinh tế đình đốn, xuất phát điểm để xây dựng CNXH rất thấp
- Lần đầu tiên Đảng phải lãnh đạo đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược khác
nhau ở hai miền Nam, Bắc nên chưa có kinh nghiệm thực tiễn.
● Nội dung đường lối: tháng 9/1960, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III tại
Hà Nội đã đưa ra đường lối CMVN trong GĐ mới (7)
- Đường lối chung của CM Việt Nam : tiến hành đồng thời hai chiến lược cách
mạng: CMXHCN ở miền Bắc và CMDTDCND ở miền Nam, thực hiện
thống nhất nước nhà, hoàn thành ĐL dân chủ trong cả nước
- Mục tiêu chiến lược chung : CM ở MB và CM ở MN gồm 2 chiến lược khác
nhau, 2 mục tiêu cụ thể riêng nhưng đều hướng vào mục tiêu chung là giải lOMoAR cPSD| 46351761
phóng MN, thực hiện hòa bình thống nhất đất nước - Nhiệm vụ cách mạng mỗi miền là:
+ Tiến hành CMXHCN ở miền Bắc, xây dựng miền Bắc thành căn cứ địa vững
mạnh của cách mạng cả nước.
+ Tiến hành CM DTDCND ở miền Nam nhằm giải phóng miền Nam khỏi ách
thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai
- Vị trí cách mạng mỗi miền : Xuất phát từ tính chất, nhiệm vụ mỗi miền nên:
+ CM XHCN ở miền Bắc đóng vai trò quyết định nhất đối sự nghiệp cách
mạng chung của cả nước.
+ Cách mạng DTDCND ở miền Nam đóng vai trò quyết định trực tiếp trong
việc đánh đổ đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai thống nhất đất nước, hoàn thành
cuộc CM DTDCND trong cả nước.
- MQH giữa CM 2 miền: 2 nhiệm vụ CM của 2 miền tuy khác nhau nhưng
có MQH chặt chẽ, gắn bó, biện chứng, cùng thúc đẩy nhau phát triển
- Về con đường thống nhất đất nước : Kiên trì con đường đấu tranh hoà bình
thống nhất theo tinh thần Hiệp định Giơnevơ, nhưng nếu đế quốc Mỹ và tay
sai gây ra chiến tranh xâm lược miền Bắc thì nhất định nhân dân ta sẽ đứng lên đánh bại chúng.
- Về triển vọng của cách mạng : Thống nhất đất nước là một quá trình đấu
tranh gian khổ, phức tạp, lâu dài nhưng nhất định ta sẽ giành được thắng lợi cuối cùng. ● Ý nghĩa (4)
- Cơ sở để hoạch định đường lối:
+ Cơ sở lý luận: dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác Leenin: chiến tranh
và CM không ngừng, đi từ CM giải phóng dân tộc tới giải phóng giai cấp, giải phóng con người