Phạm Trù Vật Chất - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về vật chất tuy nhiên đều mâu thuẫn nhau. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác -Lênin (THML01)
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Ph m T ạ rù V t Chấất ậ
Chủ nghĩa duy vật khẳng định rằ ng vật chấ t là tính thứ nhấ t, ý
thức hay tinh thấ n chỉ là tính thứ hai; bản chấ t của tồ n tại này là vật chấ t c ng t ũ
ức là thừa nhận và minh chứng rằ ng: suy đế n cùng, bản
chấ t và cơ sở của mọi tồ n tại trong thế giới tự nhiên và xã hội chính là vật chấ t
Vật chấất với tư cách là phạm trù triếất học đã có lịch sử phát tri n ể
trên 2.500 năm. Ngay từ thời cổ đại, xung quanh phạm trù vật chấất
đã diếễn ra cuộc đấấu tranh ốấ kh
ng khoan nhượng giữa chủ nghĩa duy
vật và chủ nghĩa duy tâm – Có rấất nhi u
ếề quan điểm khác nhau v
ếề vật chấất tuy nhiên đếều mâu
thuấễn nhau.Trong bốấi cảnh lịch sử để chốấng sự xuyên tạc của các
nhà triếất học duy tâm, bảo vệ và phát tri n
ể thếấ giới quan duy vật,
V.I. Lênin đã tổng kếất những thành tựu khoa học tự nhiên cuốấi thếấ
kỷ XIX, đấều thếấ kỷ XX, đốềng thời kếấ thừa tư tưởng của c. Mác và Ph.
Ăngghen để đưa ra định nghĩa kinh điển vếề vật chấất: “Vật chấất là
một phạm trù triếất học dùng để chỉ thực tại khách quan đ c ượ đem lại cho con ng i
ườ trong cảm giác, đ c
ượ cảm giác của chúng ta
chép lại, chụp lại, phản ánh, và tốền tại không lệ thuộc vào cảm giác”. V ế ph ng ươ
thức và hình thức tốn tại của vật chấ t thì theo quan
điểm duy vật biện chứng, vận động là phương thức tốn tại của vật
chấ t và không gian, thời gian là những hình thức tốn tại của vật chấ t
Thứ nhấ t: Vận động là phương thức tồ n tại của vật chấ t
Ăngghen cũng chia vận động thành 5 bình thức cơ bản: ơ ọ ự ể ị ủ ậ ể vận động c
h c : s di chuy n v trí c a các v t th trong không gian
vận động vật lý :vận động của các phân tử điện tử, các hạt
cơ bản, cái này là thiên th ch va ạ
vào trái đấất rốềi v thành t ỡ ng ừ m nh nhe ả , V.V.)
vận động hóa học : sự biế n đổi các chấ t vô cơ, hữu cơ trong
những quá trình hóa hợp và phân giải vd trong hình muốấi tan khi khuấấy trong n c lúc này b ướ n thuyếất trì ạ
nh chém gió vố them giúp tui nha
vận động sinh học : sự biế n đổi của các cơ th s
ể ố ng, biế n
thái cấ u trúc gen, V.V.cái này là s trao đ ự i chấất c ổ a cấy cốấi v ủ i ớ mối tr ng á quang h ườ p đốề đó ợ
vận động xã hội : sự biế n đổi trong các lĩnh vực kinh tế ,
chính trị, văn hóa, v.v. của đời số ng xã hội còn cái này là xã
h i phong kiếấn đi lến t ộ hành ch nghĩa t ủ b ư n ch ả nghĩa xã ủ h i ah ộ
Các hình thức vận động cơ bản nói trên đ c
ượ săấp xếấp theo
thứ tự từ trình độ thấấp đếấn trình độ cao, t ng ươ ứng với trình
độ kếất cấấu của vật ấấ ch
t. Các hình thức vận động khác nhau
vếề chấất song chúng không tốền tại biệt lập mà có mốấi quan
hệ mật thiếất với nhau, trong đó: hình thức vận động cao xuấất
hiện trên cơ sở các hình thức vận động thấấp và bao hàm
trong nó những hình thức vận động thấấp hơn. Trong sự tốền
tại của mình, mốễi sự vật có th
ể có nhiếều hình thức vận động
khác nhau song bản thân nó bao giờ cũng đ c ượ đặc trưng
bởi hình thức vận động cao nhấất mà nó có.
Khi khẳng định vận động là ph ng ươ
thức tốền tại của vật
chấất, là thuộc tính cốấ hữu của vật chấất; chủ nghĩa duy vật
biện chứng cũng đã khẳng định vận động là tuyệt i,
đốấ là vĩnh viếễn. Đi u
ếề này không có nghĩa là chủ nghĩa duy vật biện
chứng phủ nhận đứng im; song, theo quan đi m ể của chủ
nghĩa duy vật biện chứng, đứng im là trạng thái đặc biệt của
vận động, đó là vận động trong thếấ cân băng ề và đứng im là
hiện tượng tương đốấi, tạm thời
Thứ hai: Không gian, thời gian là những hình thức
tồồn tại của vật ch t ấấ Mọi dạng cụ th
ể của vật chấất đếều tốền tại ở một vị trí nhấất
định, có một quảng tính ếề
(chi u cao, chiếều rộng, chiếều dài)
nhấất định và tốền tại trong các mốấi tương quan nhấất định (trước hay sau, trên hay d i,
ướ bên phải hay bên trái, v.v.)
với những dạng vật chấất khác. Những hình thức tốền tại như vậy đ c
ượ gọi là không gian. Mặt khác, sự tốền tại của sự vật còn đ c
ượ thể hiện ở quá trình biếấn đổi: nhanh hay chậm, kếấ
tiếấp và chuyển hóa, v.v.. Những hình thức tốền tại như vậy
được gọi là thời gian.
Vật chấất, không gian, thời gian không tách rời nhau; không
có vật chấất tốền tại ngoài không gian và thời gian; cũng
không có không gian, thời gian tốền tại ở ngoài vật chấất vận động.
Là hình thức tốền tại của vật chấất, không gian và thời gian
tốền tại khách quan, bị vật chât quy định; trong đó, không gian có ba chi u: ếề chi u ếề cao, chi u ếề rộng, chi u
ếề dài; thời gian
có một chiếều: chi u t ếề
ừ quá khứ đếấn tương lai.
– Tính thốấng nhấất vật chấất của thếấ giới theo nghĩa duy vật biện
chứng khẳng định: bản chấất của thếấ giới là vật chấất, thếấ giới thốấng
nhấất ở tính vật chấất của nó. Đi u
ếề đó đ c
ượ thể hiện ở những đi m ể cơ bản sau:
Một là: Chỉ có một thếấ giới duy nhấất là thếấ giới vật chấất;
thếấ giới vật chấất là cái có tr c,
ướ tốền tại khách quan, độc
lập với ý thức của con nguời.
Hai là: Thếấ giới vật chấất tốền tại vĩnh vi n,
ếễ vô tận, vô hạn,
không được sinh ra và không bị mấất đi.
Ba là: Mọi tốền tại của thếấ giới vật chấất đếều có mốấi liên hệ
khách quan, thốấng nhấất với nhau, biểu hiện ở chốễ chúng đếều là những dạng cụ th
ể của vật chấất, là những kếất cấấu vật
chấất, hoặc có nguốền gốấc vật chấất, do vật chấất sinh ra và
cùng chịu sự chi phốấi của những quy luật khách quan phổ
biếấn của thếấ giới vật chấất. Trong thếấ giới vật chấất không có gì
khác ngoài những quá trình vật chấất đang biếấn đổi và
chuyển hóa lấễn nhau; là nguốền gốấc, nguyên nhân và kếất quả của nhau.