Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi hay nhất | Văn mẫu lớp 12

Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Dàn ý phân tích 7 câu đầu bài Đất nước 1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
- Trích đoạn thơ (7 câu thơ đầu) 2. Thân bài
- Giới thiệu nội dung của bảy câu thơ (nỗi nhớ của người ly biệt trước mùa thu của Hà Nội).
- Hai câu đầu: Mùa thu trong nỗi nhớ
● "Mát trong": Không gian mát lành của trời thu, hồn thu của sông núi được tóm gọn lại.
● So sánh "sáng mát trong như sáng năm xưa": "Năm xưa": năm của những ngày
Hà Nội trước chiến tranh hay là năm mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập?
● "Hương cốm mới": Đặc trưng riêng của Hà Nội, thức quà ngon lành, thơm ngát
trong gió thu (So sánh với hương ổi trong thơ Hữu Thỉnh).
- Ba câu tiếp: Hồi tưởng về mùa thu của Hà Nội
● Tác giả đứng ở hiện tại nhớ về quá khứ năm xưa "ngày thu đã xa".
● "Nhớ": Sự hoài niệm từ trong tâm hồn. Nhà thơ sử dụng nghệ thuật "đồng
hiện" tái hiện cả quá khứ và hiện tại trong cùng một khổ thơ.
● "Những ngày thu đã xa": Những ngày thu khi nhà thơ còn được ở giữa Hà Nội,
cảm nhận sự biến đổi của trời thu Hà Nội => mùa thu in hằn sâu đậm trong tâm trí.
● "Chớm lạnh": Vừa mới bước vào cái lạnh, chỉ hơi se sắt, hiu hiu => Một từ gợi
tả tinh tế, cảm nhận cái lạnh mơn man da thịt con người.
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
● Nhà thơ nhớ tới những con phố dài của Hà Nội đang trong mùa thay lá, xao xác
những lá vàng bay trong gió lạnh.
● "Hơi may": Gió lạnh - từ Hán Việt, đặt từ "hơi may" vào câu thơ khiến câu thơ
nhẹ nhàng, tinh tế hơn (so sánh với thơ Nguyễn Khuyến).
● "Xao xác": Từ tượng thanh gợi tả âm thanh của những chiếc lá thu bay><
ở="đây=" dùng= "cho" "hơi=" "mây" - chuyển đổi cảm giác, cảm nhận được
không khí lạnh đang chuyển động.
- Hai câu cuối: Quyết tâm ra đi của chàng trai Hà Nội:
● "Người ra đi": Những người con Hà Nội, những chàng trai Hà Nội giã biệt qua
hương ra đi vì chí lớn non sông.
● "Đầu không ngoảnh lại": Quyết tâm sắt đá, bước đi không chút lưu luyến.
● Thế nhưng, "sau lưng thềm nắng lá rơi đầy": Mùa thu còn ở lại phía sau, quê
hương thân yêu cũng ở lại phía sau, chút lưu luyến còn lại trong thâm tâm chàng trai trẻ.
=> Nói là đi không lưu luyến nhưng thực trong tâm họ là sự giằng xé nội tâm đến cao
độ. Đây là tâm lý chung của lớp thanh niên trí thức ra đi mùa thu năm ấy. - Kết luận chung:
● Bảy câu thơ trên thể hiện tình yêu mùa thu của tác giả
● Mỗi câu thơ chứa chan tình cảm, kết lại bằng lòng quyết tâm ra đi vì sự nghiệp của non sông.
● Nghệ thuật so sánh, đồng hiện được sử dụng linh hoạt.
● Ngôn từ đầy biểu cảm, tinh tế. 3. Kết bài
- Tình yêu quê hương của nhà thơ vô cùng sâu sắc thông qua bức tranh về mùa thu Hà Nội trong nỗi nhớ.
Phân tích 2 khổ thơ đầu Đất nước - Mẫu 1
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
“Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả dập dờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều”
Đó là những câu ca dao ngợi ca về vẻ đẹp của đất nước mình. Viết về quê hương, đất
nước đó là nguồn cảm hứng vô tận của rất nhiều nhà thơ. Và cùng viết về đề tài đó,
không thể không nhắc đến bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi. Trong bảy câu
đầu, tác giả đã làm nổi bật hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm.
“Đất nước” là một thi phẩm xuất sắc, tiêu biểu nhất cho hồn thơ của Nguyễn Đình Thi.
Bài thơ này được lấy từ hai bài thơ “Sáng mát trong như sáng năm xưa” (1948) và
Đêm mít tinh (1949), hoàn thành vào năm 1955 và được đưa vào tập “Người chiến sĩ”
(1956). Chủ đề bao trùm tác phẩm đó là tình yêu nước tha thiết, nồng nàn và niềm tự
hào về quê hương, Tổ quốc.
Mở đầu tác phẩm là những xúc cảm trong hoài niệm của tác giả về mùa thu Hà Nội:
“Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa”
Mùa thu trong tâm tưởng thi nhân hiện lên đẹp nhưng buồn. Gió mùa thu nhẹ nhàng
thổi mát vào lòng người trở nên thảnh thơi, nhẹ nhàng. Hai chữ “mát trong” gợi sắc
thu, khí thu và hồn thu của cả đất nước. Bằng việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh ở
câu thơ “Sáng mát trong như sáng năm xưa”, nhà thơ đã nhấn mạnh rằng đất nước dù
có trải qua bao mùa thu nhưng vẫn đẹp, vẫn trong như vậy. Câu thơ thứ hai nói lên nét
đặc trưng của mùa thu Hà Nội “hương cốm mới”. Nhà thơ nhớ về thứ quà thanh nhã
của nơi đây. Nhắc đến hình ảnh cốm, Thạch Lam cũng đã từng viết “Cốm là một thức
quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh,
mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ
An Nam”. Thế nhưng, dường như tất cả chỉ còn là kỉ niệm đẹp in sâu trong lòng người.
Qua những vần thơ, người đọc có thể cảm nhận được chút gì đó tiếc nuối của tác giả.
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Không chỉ vậy, độc giả còn nhận thấy tình yêu thiên nhiên tha thiết của Nguyễn Đình Thi.
Đến với những dòng thơ tiếp, tác giả nhắc lại nỗi nhớ về những ngày thu đã xa trong lòng Hà Nội:
“Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may”
“Tôi nhớ những ngày thu đã xa” đó là những ngày thu tác giả đã phải chia xa. Nhà thơ
rời xa vì nghĩa lớn, vì độc lập, tự do cho dân tộc. Cuộc giã biệt ấy đã để lại trong lòng
nhà thơ bao nỗi nhớ thiết tha. Tác giả nhớ cái chớm lạnh buổi đầu thu, cái lạnh se sắt
của gió thu hiu hiu. Lúc ấy, mọi thứ còn thật nhẹ nhàng, khiến cho lòng người lâng
lâng cảm xúc. Trong cái se lạnh của mùa thu còn có âm thanh “xao xác” của lá. Tất cả
đã gợi cho nhà thơ những nỗi nhớ thiết tha về mùa thu Hà Nội. Với tác giả, mùa thu
Hà Nội mãi là những hoài niệm đẹp nhất trong tâm hồn. Không chỉ có Nguyễn Đình
Thi viết về mùa thu, nhà thơ Hữu Thỉnh cũng đã từng có cảm nhận như “Sương chùng
chình qua ngõ/ Hình như thu đã về”. Mùa thu luôn để lại cho lòng người biết bao cảm
xúc khác nhau. Với những hình ảnh thơ quen thuộc, Nguyễn Đình Thi đã để lại trong
lòng người đọc cái hồn thu đặc trưng của Hà Nội. Chắc hẳn phải là người mang tình
yêu đậm sâu với nơi đây thì mới có thể viết được những vần thơ dạt dào cảm xúc như thế.
Hai câu thơ cuối diễn tả chân thực tâm trạng của người ra đi:
“Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”
“Người ra đi” đó là những người nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc tham
gia kháng chiến. Họ ra đi bỏ lại phía sau là mùa thu Hà Nội, là gia đình. Cụm từ
“không ngoảnh lại” thể hiện thái độ ra đi dứt khoát, không bịn rịn, lưu luyến. Ra đi để
bảo vệ non sông, đất nước, bảo vệ những gì đẹp đẽ nhất ở Hà Nội.
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Đoạn thơ trên chính là tiêu biểu cho cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Đình Thi.
Bằng tài năng của mình trong việc sử dụng ngôn từ kết hợp với giọng thơ chân thành,
sâu lắng, tác giả đã làm nổi bật bức tranh thu trong hoài niệm. Bức tranh thu đẹp
nhưng lại gợi buồn. Qua đây, người đọc cảm nhận được tình cảm thiết tha của tác giả
với quê hương, đất nước.
Phân tích 7 câu đầu bài Đất nước - Mẫu 2
Thu Hà Nội, hồn thu Thăng Long từng để thương để nhớ vơi đầy trong lòng người đã
bao lâu nay. Một dáng liễu Cổ Ngư, một tiếng chuông chùa Trấn Vũ, một "mặt gương
Tây Hồ", một màu vàng "hồn thu thảo", một ánh trăng thu Cổ thành tất cả "hóa tâm hồn" mỗi chúng ta:
"Trăng ơi đừng bỏ Kinh Thành
Hồn cố đô vẫn thanh bình như xưa" (Trăng Kinh thành)
Thu Hà Nội đẹp, một vẻ đẹp mơ màng, thơ mộng man mác bâng khuâng. Thu li biệt
Hà Nội trong thơ Nguyễn Đình Thi hơn nửa thế kỉ trước cứ vương vấn mãi hồn ta:
"Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy"
Đoạn thơ gợi lên một nét thu Hà Nội trong tầm hồn "người ra đi" - một khách chinh
phu của thời đại mới. Cấu trúc đoạn thơ là cảm xúc thu hiện tại mà "nhớ" những ngày
thu đã xa, một mùa thu li biệt Kinh thành ngàn năm. Hai câu thơ mở đầu bài thơ "Đất
nước", Nguyễn Đình Thi xúc động nói lên cái hồn thơ đất nước muôn đời:
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
"Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới”
Những buổi sáng mùa thu, thu năm xưa cũng như thu hiện tại, không khí trong lành,
bầu trời trong xanh không một gợn mây, thoáng đãng, mênh mông, bao la “xanh ngắt
mấy tầng cao" (Nguyễn Khuyến). Gió thu nhè nhẹ thổi mát hồn người và lòng người,
ai cũng cảm thấy thảnh thơi, nhẹ nhàng, lâng lâng. Chỉ hai chữ "mát trong” mà nhà
thơ đã nhận diện vẻ đẹp của sắc thu, khí thu và hồn thu muôn đời của đất nước. Câu
thơ thứ nhất là một so sánh rất gợi: "Sáng mát trong như sáng năm xưa”. Đất nước trải
qua những năm dài chiến tranh, bao mùa thu đã trôi qua, nhưng đất nước vào thu vẫn
"mát trong", vẫn đẹp như thế! Đất nước bền vững muôn đời nên thu vẫn đẹp muôn đời.
Câu thơ thứ hai nói lên hương thu của đất nước: “hương cốm mới”. Gió thu thổi qua
những cánh đồng, mang theo hương "lúa nếp thơm nồng”, “hương cốm mới” phả vào
lòng người, ủ ấp hồn người cái hương vị quyến rũ, đậm đà của quê hương xứ sở. Câu
thơ cho thấy chất tài hoa, chất Hà Nội trong hồn thơ Nguyễn Đình Thi. Có lẽ lần đầu
tiên "hương cốm mới" hiện diện trong thơ? Trong văn xuôi, Thạch Lam và Vũ Bằng
đã viết rất thơ về cốm Vòng Hà Nội. Cốm là "thức quà riêng của đất nước”, là “thức
quà thanh nhã và tinh khiết". Trong cốm có "cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa
cỏ dại ven bờ; trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non và trong ngọt của
cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc”...
Với Vũ Bằng, trong những năm dài đất nước bị chia cắt, cùng với nỗi buồn của kẻ xa
xứ là nỗi buồn nhớ Bắc Việt, nhớ Hà Nội - quê mẹ mến yêu. Suốt đêm ngày năm
tháng, nỗi thương nhớ như trải dài, như dồn tụ lại thành “Thương nhớ mười hai”. Mùa
thu chớm đến, ông ao ước "Không biết đến bao giờ mới lại được nghe thấy hơi may
về với hoa vàng"? Ông khắc khoải tự hỏi: "Mà ở đâu đây có cái hương thơm gì mà dìu
dịu thế?". Ông nhớ khôn nguôi "hương lúa ba giăng”. Ông nhớ day dứt cái vị “thơm
ngọt ngào mùi chuối trứng cuốc ngon lừ!”. Quân thù nào có thể chia cắt được đất
nước, có thể làm vơi cạn, khô kiệt được nỗi nhớ ấy? Qua đó, ta cảm nhận được
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
“hương cốm mới” trên trang văn của Thạch Lam, của Vũ Bằng, trong thơ Nguyễn
Đình Thi là nét đẹp của mùa thu đất nước, là hồn thu Thăng Long - Hà Nội mến yêu.
Ba câu thơ tiếp theo nhắc lại nỗi nhớ "những ngày thu đã xa” buổi đầu thu "trong lòng
Hà Nội”. Cảm xúc dồn nén, hoài niệm rung lên như dây tơ của cây nguyệt cầm với bao man mác:
"Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may".
"Những ngày thu đã xa” là những ngày thu giã biệt Hà Nội, ra đi vì nghĩa lớn, vì đất
nước và dân tộc thân yêu. Cuộc giã biệt ấy đã để lại trong lòng nhà thơ bao nỗi nhớ.
"Nhớ” cái "chớm lạnh” buổi đầu thu, cái lạnh se sắt của gió thu hiu hiu. Hai chữ
"chớm lạnh" rất tinh tế trong gợi tả và biểu cảm, vừa diễn tả cái lành lạnh những buổi
sáng sớm đầu thu, vừa thể hiện chất xúc giác trong cảm nhận. Trong hơi may lành
lạnh còn có âm thanh "xao xác" của lá thu bay trong gió, nhẹ cuốn trốn hè phố, trong
lòng đường cửa "những phố dài" Hà Nội. Từ láy "xao xác” là tiếng thu, của lá vàng
rơi, của những nhánh cây khẽ rùng mình trong hơi may "chớm lạnh” mà thi sĩ Xuân
Diệu đã từng xúc động:
''Những luồng run rẩy rung rinh lá
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh" (Đây mùa thu tới)
Thu xưa trong thơ, mùa thu Hà Nội thấm bao nỗi buồn man mác, bâng khuâng.
Thoáng buồn trong "xao xác hơi may" của lá thu bay, của “mái buồn nghe sấu rụng”
(Chính Hữu). Chỉ bằng một vài nét vẽ, một vài chi tiết nghệ thuật về những ngày thu
Hà Nội "những ngày thu đã xa", trong đó có cái "chớm lạnh” của heo may cảm được,
có cái "xao xác" của lá thu bay nghe được, Nguyễn Đình Thi đã để lại trong lòng mỗi
chúng ta cái hồn thu Kinh thành văn hiến ngàn năm. Phải là người tài hoa, mang tình
yêu sâu nặng đối với Hà Nội mới viết được những vần thơ hàm súc, đẹp mà buồn như
thế. Đoạn thơ ấy đã được khơi nguồn cảm hứng từ bài thơ "Sáng mát trong như sáng
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
năm xưa" (1948), hoài niệm trào dâng, đồng hiện trong một không gian nghệ thuật và
thời gian nghệ thuật đầy ấn tượng:
"Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em
Gió thổi mùa thu vào Hà Nội
Phố dài xao xác hơi may Nắng soi ngõ vắng
Thềm cũ lối ra đi lá rụng đầy”
Hai câu cuối đoạn thơ thể hiện tâm trạng người ra đi từ ngày thu ấy. Giọng thơ lẳng lặng buồn:
"Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy".
"Người ra đi” theo tiếng gọi của Non Sông, “lên chiến khu?”. "Người ra đi mang theo
bao kỉ niệm sâu sắc về mùa thu Hà Nội". “Hương cốm mới”, cái "chớm lạnh" trong
"hơi may" buổi đầu thu, cái "xao xác" của lá me, lá sấu bay trong “những phố dài" Hà
Nội đã trở thành hành trang, đã trở thành kỉ niệm sâu sắc, thân thiết. “Người ra đi" ôm
"chí nhớn" của một "li khách" với quyết tâm “đầu không ngoảnh lại!”. Câu thơ "Sau
lưng thềm nắng lá rơi đầy" là một câu thơ thật hay. Có màu vàng nhạt của nắng thu,
có sắc vàng tươi của lá thu đã "rơi đầy”, đã trải dài trải rộng trên thềm phố. Câu thơ
chứa đầy tâm trạng. Tác giả đã lấy ngoại cảnh, lấy nắng thu, lá thu để gợi tả tình lưu
luyến. Ra đi với quyết tâm "đầu không ngoảnh lại” nhưng vẫn cảm nhận được "Sau
lưng thềm nắng lá rơi đầy” với bao tình lưu luyến, nhớ thương. Vì thế, trải qua bao
năm tháng, bao mùa thu trôi qua, đến "mùa thu nay...", “tôi đứng vui nghe giữa núi
đồi" mà vẫn bâng khuâng "nhớ những ngày thu đã xa”. Nhớ thu xa cũng là nhớ Hà
Nội, nhớ ngày giã biệt ra đi... Mọi cuộc lên đường đều đáng nhớ. Quên sao được
Đông Đô - Thăng Long - Hà Nội mến yêu! Quên sao được Hồ Tây, Hồ Gươm, chợ
Đồng Xuân, Ô Chợ Dừa... "đi học về qua luôn hát vui ca”. Người chiến sĩ từ mọi
chiến trường mà nhớ về Hà Nội với tất cả niềm yêu thương tự hào:
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
- "Từ thuở mang gươm đi giữ nước
Nghìn năm thương nhớ đất Thăng Long” (Huỳnh Văn Nghệ)
- "Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm” (Quang Dũng)
- "Nhớ đêm ra đi đất trời bốc lửa”
Cả Đô thành nghi ngút cháy sau lưng...” (Chính Hữu)
Đoạn thơ trên đây là phần đầu bài "Đất nước” một bài thơ đặc sắc nhất của Nguyễn
Đình Thi. Đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của tác giả. Cảm xúc dồn
nén, hình ảnh và ngôn ngữ tinh tế, hình tượng và biểu cảm. Các chi tiết nghệ thuật rất
gợi khi nói về thu Hà Nội. Mùa thu "ra đi", mùa thu giã biệt... Nét thu Hà Nội đẹp mà
buồn, man mác trong hoài niệm cũng là hồn thu muôn đời của đất nước. Một cái
"chớm lạnh" đầu thu. Một cái "xao xác"của lá thu rơi, một mùi “hương cốm mới”
được làn gió thu mang theo và tỏa rộng trong không gian, thấm sâu vào hồn người.
Một màu vàng tươi, vàng nhạt của nắng, của lá thu rơi đầy thềm... làm ta vương vấn mãi.
Thơ đích thực làm phong phú, thanh cao tâm hồn. Đoạn thơ của Nguyễn Đình Thi
đem đến cho ta một tình yêu đẹp: yêu Hà Nội mến yêu!
Phân tích 7 câu đầu bài Đất nước - Mẫu 3
Xưa nay, nhiều bài thơ hay lại được nhà thơ viết rất nhanh, có vẻ như “xuất thần”.
Trái lại, có những bài thơ được nung nấu kỹ lưỡng khi hoàn thành chưa hẳn làm ưng ý
tác giả, nhất là về cảm xúc, sự xộc xệch trong kết cấu. Đất nước của Nguyễn Đình Thi
có lẽ là trường hợp ngoại lệ. Nó được thai nghén từ những năm đầu của cuộc kháng
chiến chống Pháp (năm 1948,1949) và hoàn thành khi cuộc kháng chiến ấy đã kết thúc
(năm 1955). Dĩ nhiên, đó phải là thành công của nhà thơ có tài. Nhưng điều quan
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
trọng hơn chính là do tác phẩm ấy được tạo dựng nên từ những cảm xúc, suy nghĩ của
Nguyễn Đình Thi về một chủ đề lớn: Đất Nước !
Khởi đầu bài thơ là những cảm xúc trực tiếp trong một sáng mùa thu, gợi nỗi nhớ về Hà Nội :
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Đó cũng là ấn tượng về một mùa thu Hà Nội: không khí mát trong, gió nhẹ thổi và
phảng phất mùi hương cốm mới. Câu thơ gợi tả cả không gian, màu sắc và hương vị,
“đồng hiện” cả thời gian về quá khứ và hiện tại, trộn lẫn hình ảnh trong thực tại và
hình ảnh trong hoài niệm.
Hương cốm mới là nét đặc sắc của mùa thu Hà Nội. Dường như đó là kết tinh của tất
cả hương vị đất trời, cây cỏ mùa thu Hà Nội. Thạch Lam từng viết về cốm, món quà
đặc biệt của mùa thu Hà Nội:
Phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ là thức dâng của cánh đồng bát ngát xanh, mang
trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị mà thanh khiết của đồng quê nội cỏ.
Sau này, hương cốm cũng đã đi vào nhạc của Trịnh Công Sơn (Nhớ mùa thu Hà Nội)
cùng với cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ… làm thành nét thanh tao, gợi nhớ mùa thu Hà thành:
Hà Nội mùa thu/Cây cơm nguội vàng/cây bàng lá đỏ/nằm kề bên nhau/phố xưa nhà
cổ/mái ngói thâm nâu/Hà Nội mùa thu / mùa thu Hà Nội/mùa hoa sữa về/thơm từng
cơn gió/mùa cốm xanh về /thơm bàn tay nhỏ/cốm sữa vỉa hè/thơm bước chân qua.
Nguyễn Đình Thi đã đưa vào thơ những gì đặc trưng nhất của mùa thu Hà Nội. Điều
đó chứng tỏ nhà thơ là người gắn bó sâu nặng, thiết tha với Hà Nội thấm thía xao xác khi ở xa trông về.
Nguyễn Đình Thi kể, hồi nhỏ đi học trung học, ông thường lên vùng Hồ Tây ngồi
ngắm bầu trời và những áng mây bay. Cảm hứng về bầu trời thu, về những làn gió
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
mát, về hương vị cốm xanh và những dòng sông, ruộng đồng ở đoạn sau của nhà thơ
“cũng chính là cảm hứng về đất nước” (Nguyễn Đình Thi – Bài thơ Đất Nước)
Dòng thơ thứ ba: Tôi nhớ những ngày thu đã xa là một sự chuyển mạch. Thực ra, ở
hai câu thơ đầu đã có hình ảnh mùa thu xưa rồi, nhưng đến đây có lẽ không kiềm được
dòng hồi tưởng nên lời thơ như buột phát ra:
Tôi còn nhớ những ngày thu đã xa
Ở đây, còn có một lý do nữa: Trong bài thơ Sáng mát trong như sáng năm xưa, vốn là
vị trí của câu thơ có hình ảnh đẹp: Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em. Câu thơ mang
dáng dấp suy nghĩ tình cảm và tình cảm của một trí thức Hà Nội. Thời ấy, có thể
không hợp với suy nghĩ của nhiều người trong hoàn cảnh kháng chiến nên Nguyễn
Đình Thi đã thay đi. Song, dù sao thì sự chuyển mạch ấy cũng hợp lý, kết nối được hình ảnh toàn bài thơ.
Bốn câu thơ kế tiếp miêu tả về mùa thu Hà Nội xưa:
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Mùa thu Hà Nội hiện lên trong hoài niệm của nhà thơ thật đẹp và thơ mộng, về thời
tiết, thiên nhiên, không gian (chớm lạnh, xao xác hơi may, phố dài). Đặc biệt, sự cảm
nhận của tác giả thật tinh tế và tài hoa khiến cho mùa thu Hà Nội bỗng nhiên biểu hiện
bằng hình khối, màu sắc, ánh sáng. Đó là thứ hình khối, ánh sáng, màu sắc của tâm
trạng nên khiến lòng người càng thêm xao động.
Mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của Nguyễn Đình Thi vì thế mang vẻ đẹp của tâm
trạng. Cảnh thu thường gợi lên trong lòng người những phảng phất buồn bởi sự thay
đổi âm thầm, dịu ngọt, chầm chậm của hương vị, hoa lá, cỏ cây, của đất trời, ánh sáng.
Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là do nhà thơ nắm bắt được những phút giây kì diệu
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
ấy của mùa thu. Ở đất nước, Nguyễn Đình Thi không chỉ nắm bắt được thần thái của
mùa thu Hà Nội, mà có lẽ mùa thu ấy từ lâu đã là một phần trong tâm hồn nhà thơ.
Thơ xưa viết về mùa thu thường gắn với chia li, những cuộc tiễn đưa. Thơ thu của
Nguyễn Đình Thi vô tình có hình ảnh ra đi ấy và vì thế khiến cảnh thu càng thêm xao xuyến:
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Đến nay, đã có nhiều ý kiến khác nhau về “người ra đi” trong câu thơ trên. Có người
cho đó là người Hà Nội mang tâm trạng, cảnh ngộ rời bỏ thủ đô khi kháng chiến bùng
nổ. Lại có ý kiến cho rằng, đó là hình ảnh người lính của Trung đoàn Thủ đô khi rút
khỏi Hà Nội. Thực ra, Trung đoàn Thủ đô rời Hà Nội vào mùa xuân sau hai tháng
chiến đấu (1947) và cuộc rút lui ấy diễn ra vào ban đêm, dưới gầm cầu Long Biên.
Còn nếu gắn việc người Hà Nội ra đi khi kháng chiến bùng nổ càng không đúng vì
toàn quốc kháng chiến diễn ra tháng 12 năm 1946. Căn cứ vào cảm xúc và hình tượng
thơ có thể khẳng định việc người ra đi ấy diễn ra trước năm 1945. Người ấy có sự dứt
khoát về một lựa chọn (đầu không ngoảnh lại) nhưng trong lòng hẳn nhiều vương vấn,
luyến lưu nên âm điệu thơ bâng khuâng và cảnh ra đi tuy đẹp nhưng buồn và lặng lẽ.
Hình ảnh ấy gần với người ra đi của Thâm Tâm:
Đưa người, ta chỉ đưa người ấy
Một giã gia đình, một dửng dưng…
- Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ
Chí lớn không về bàn tay không (Tống biệt hành)
Dù gì đi nữa thì khổ thơ trên vẫn là những câu thơ đẹp nhất của bài thơ Đất Nước. Có
những người nói đó là “những câu thơ thật mới mẻ về hình thức, thật mới mẻ về cảm
xúc so với thời bấy giờ, và ngay cả bây giờ, nó vẫn nguyên giá trị thơ, như là những
giá trị cổ điển vậy” (Tâm Hoàng, Nhân Dân chủ nhật, ngày 11.8.1991).
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Phân tích 7 câu đầu bài Đất nước - Mẫu 4
"Tháng tám mùa thu, lá rơi vàng chưa nhỉ? Từ độ người đi, thương nhớ âm thầm.
"Nhắc về mùa thu của non sông Việt Nam thì chẳng đâu hơn mùa thu của Hà Nội, cái
mùa mà mỗi con người Việt Nam luôn cảm thấy bồi hồi, thân thương nhất. Mùa thu
của một Hà Nội - Thăng Long ngàn năm văn hiến cứ vấn vương, da diết trong ta biết
bao điều. Thu Hà Nội thật đẹp, thật nên thơ, trữ tình. Chẳng vậy mà bất cứ người con
nào của Hà Nội đi xa cũng đều nhớ về quê hương, nơi có Hồ Tây chiều hôm, có
hương sen thơm, có "hương cốm mới" và có một mùa thu thật dịu dàng. Với Nguyễn
Đình Thi cũng vậy, Hà Nội trong ông, quê hương đất nước trong ông là một mùa thu
của Hà Nội thật bình yên, vương vấn tâm hồn người:
"Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những con phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy."
Chẳng phải mùa xuân với những đóa hoa thơm rực rỡ khoe sắc màu, không phải mùa
hạ với tiếng ve kêu râm ran, cũng chẳng phải mùa đông với những vạt sương bảng
lảng trên mặt hồ Gươm buổi sớm, mùa thu của Hà Nội mới là thứ khiến cho Nguyễn
Đình Thi luôn bâng khuâng mỗi khi nhớ về. Bởi Hà Nội đẹp nhất, dịu dàng nhất có lẽ
chính trong những ngày với sắc trời thu này. Mang tâm sự của một người ra đi,
Nguyễn Đình Thi đã vẽ lại mùa thu ly biệt thật đặc sắc đã từ nửa thế kỉ trước thế mà
vẫn khiến tâm hồn người đọc chúng ta vương vấn mãi không thôi.
Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Thi đã viết trong nỗi nhung nhớ đến cháy lòng, nhớ
một mùa thu đã xa. Ông đã xúc động mà viết lên cái hồn của đất nước muôn đời để
mở đầu cho bài thơ "Đất nước":
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
"Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới".
Những rung động sâu thẳm trong tâm hồn tác giả đã khiến ông tái hiện lên một mùa
thu trong nỗi nhớ miên man của mình. Những sáng mùa thu với hương gió lạnh se se
áo, với những chùm hoa sữa ngất ngây lòng người, với bầu trời xanh, với khí trong
lành. Như Nguyễn Khuyến cũng đã gợi tả:
"Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt"
Phải, bầu trời ấy thật trong lành, "mát trong" biết bao nhiêu như những ngày tháng
"năm xưa". Chỉ với hai từ "mát trong" dường như khiến cho tâm hồn của chúng ta
được đắm trong cái không khí của làn gió thu mơn man khắp da thịt, thổi mát của tâm
hồn con người khiến cho ta thật lâng lâng. Chỉ với hai chữ này thôi, cả một mùa thu
với khí thu, hồn thu của sông núi được tóm lại thật gọn gàng, với màu sắc thật đẹp đẽ.
Ở đây, Nguyễn Đình Thi đã sử dụng phép so sánh giữa hiện tại và quá khứ "sáng mát
trong" của ngày hôm nay với "sáng năm xưa". Đặt vào thời điểm sáng tác bài thơ này,
chúng ta mới thật hiểu được ý của tác giả. Bài thơ được sáng tác trong vòng tám năm,
tám năm trời thai nghén từ 1948 đến 1955, biết bao mùa thu đã đi qua Hà Nội, có
những năm tháng chiến tranh tàn khốc, có những năm tháng thật êm dịu. Thế nhưng,
sáng mùa thu này, thu Hà Nội trở lại là thu Hà Nội, dịu dàng, trong trẻo như xưa, như
những ngày thu êm đềm, chiến tranh chưa bắt đầu. Hay cũng có thế là mùa thu độc lập
đầu tiên sau những năm tháng dài của chiến tranh khi Bác Hồ thân yêu của chúng ta
đứng giữa quảng trường Ba Đình lịch sử dõng dạc đọc bản Tuyên Ngôn khai sinh ra
một nước Việt Nam độc lập tự do? Nhưng dù là gì thì mùa thu Hà Nội vẫn "mát
trong" như thế, vẫn đẹp và bình yên như thế.
Câu thơ thứ hai, Nguyễn Đình Thi đã viết:
"Gió thổi mùa thu hương cốm mới"
Nếu nhắc về thu Hà Nội mà không nhắc tới món cốm gói trong lá sen thì có lẽ sẽ là
một thiếu sót lớn. Thế nên, trong cái nhớ lưu luyến của một người sắp đi xa, thức quà
đặc sản mà Nguyễn Đình Thi nhớ nhất là món cốm làng Vòng. Hương gió thu thoang
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
thoảng thổi qua đây mang theo "hương cốm mới". Cái hương cốm ấy quyện sánh lại
trong làn gió thu, lướt qua những con phố, phả vào lòng người nỗi nhớ bâng khuâng
mùi lúa nếp non, mùi cốm mới thơm nồng. Nó khiến cho con người bừng lên nỗi nhớ
da diết không thôi cái hương vị đậm đà của quê hương xứ sở. Người Hà Nội đi đâu
cũng không thể nào quên được cái vị thơm nồng của những hạt cốm được gói trong
từng lớp lá sen. Cũng như Hữu Thỉnh, ông nhận ra cái thứ mùi riêng biệt, đặc trưng
của mùa thu - "hương ổi", cái mùi hương ấy quấn quýt trong làn gió thu khiến cho ai cũng phải vương vấn:
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió thu
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"
Chẳng phải đến thơ Nguyễn Đình Thi ta mới biết đến món đặc sản ấy của Hà Nội, mà
từ trong những bài văn xuôi của Vũ Bằng, của Thạch Lam cũng luôn nhắc nhở rằng:
cốm vòng Hà Nội là "thức quà riêng của đất nước", "thức quà thanh nhã và tinh
khiết". Nhưng đến với thơ Nguyễn Đình Thi, người ta lại cảm nhận được nét đẹp
thoáng chút buồn của hồn quê hương đất nước, của Hà Nội trong hương cốm mùa thu.
Dòng hồi tưởng miên man đưa Nguyễn Đình Thi trở về những năm tháng của quá
khứ, nhắc ông nhớ tới những hoài niệm xưa kia. Lòng ông trải ra với bao xúc cảm dồn
nén, những kỉ niệm xưa ùa về, dâng tràn trong nỗi lòng người thi sĩ:
"Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may"
"Những ngày thu đã xa" mà Nguyễn Đình Thi nhắc tới phải chăng là những ngày thu
trước ngày giã biệt quê hương, Hà Nội ra đi vì sông núi non sông, vì dân tộc yêu dấu.
Những ngày thu đó giờ đã trở thành miền kí ức "đã xa", hằn in dấu lên tâm hồn người
con của Hà Nội. Ra đi vì chí lớn, nhưng nỗi lòng mang nặng niềm thương với Hà Nội
thân yêu, để đền giờ đây bao nhiêu nỗi nhớ cứ ùa về trong lòng thi sĩ, nhắc ông nhớ về
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
sáng thu "chớm lạnh" của thành phố quê hương. Cái "chớm lạnh" se se của đầu thu ấy
đã gieo vào lòng người biết bao nhung nhớ. "Chớm lạnh" nghe sao mà gợi tả gợi tình,
nó không chỉ diễn tả những cơn gió vừa se se hiu hắt của những buổi sáng mùa thu mà
còn ẩn trong đó là cảm nhận của con người. Vậy giữa những ngày "chớm lạnh trong
lòng Hà Nội" ấy, ta có gì để nhớ? Ta nhớ "những con phố dài xao xác hơi may". Hà
Nội ba mươi sáu phố phường, mỗi con phố lại gợi lên những cảm giác riêng, không
khí riêng, để làm lên cái riêng khác biệt của Hà Nội.Chẳng vậy mà Nguyễn Đình Thi
lại nhớ da diết "những con phố Hà Nội" lúc mùa thu "chớm lạnh" đến thế! Bởi hình
ảnh của những con đường với những chiếc lá vàng bay trong gió thu, mang theo cái
hơi thu hiu hiu, khiến cho lòng người thêm se sắt. Nguyễn Đình Thi đã khéo léo lồng
vào trong câu thơ một từ Hán Việt "hơi may", vừa tinh tế lại quá đỗi giàu sức tưởng.
"Hơi may", cũng có nghĩa là gió lạnh, thế nhưng đọc lên hai tiếng "hơi may", người ta
thấy nó sao tình tứ, ngọt ngào quá! Nếu đặt hai từ "gió lạnh" ở đây để thay thế thì
không khí của câu thơ chẳng phải cái không khí se se kia sẽ nhuốm màu lạnh giá hay sao?
Trong thơ xưa, Nguyễn Khuyến cũng đã có lần dùng từ "hơi may" để gợi tả những
cơn gió thu, cái từ mà chỉ gợi lên cái không khí lành lạnh, se se chứ không phải cái
lạnh giá mang hơi thở của mùa đông:
"Lác đác ngô đồng mấy lá bay
Tin thu heo hắt lọt hơi may".
Không những vậy, tác giả còn đặt ở đây từ láy "xao xác". Chỉ nghe thôi người ta đã
cảm nhận được âm thanh của những chiếc lá bay, đang nhẹ cuốn trên từng vỉa hè, con
phố. Đó là tiếng lá rơi, âm thanh của những nhánh cây đang khẽ rùng mình trong cái "chớm lạnh" đầu thu.
"Những con phố dài xao xác hơi may"
Phố Hà Nội xưa nay luôn nổi tiếng với những vẻ đẹp cổ kính và thu Hà Nội cũng vậy,
cũng khiến cho người ta man mác buồn, bâng khuâng một nỗi nhớ tha thiết. Chỉ với
vài nét bút, Nguyễn Đình Thi đã vẽ lên một Hà Nội của "những ngày đã xa" với cái
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
chớm lạnh se sắt đầu thu của những cơn gió thu, với cái âm thanh "xao xác hơi may"
của những chiếc lá vàng. Ông đã để lại trong lòng chúng ta một cảm nhận rất riêng về
thu Hà Nội. Phải yêu thương Hà Nội đến thế nào, hiểu rõ Hà Nội thế nào, ông mới
trân quý, mới gợi tả được mùa thu Hà Nội đẹp đến như thế?
Và hai câu cuối của khổ thơ, Nguyễn Đình Thi lại cất lên nỗi lòng của mình trong tâm
trạng của người ra đi. Giọng thơ ông vẫn vậy, vẫn buồn thương da diết, nhưng ở đây,
cái buồn ấy như nhân lên gấp bội lần vừa sâu lắng lại vừa thiết tha, năn nỉ:
"Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy".
"Người ra đi" vì chí lớn non sông, nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, biết là thế nhưng
sao trong lòng còn vấn vương, còn lưu luyến quá đỗi thế này. Mang trong lòng biết
bao kỉ niệm về Hà Nội, về mùa thu của Hà Nội với hương cốm mới, với cái chớm
lạnh, cái xao xác của những lá sấu, lá me bay, đó là hành trang để người chiến sĩ bước
ra đi. Câu thơ vang lên mà ta nghe thấy cả tiếng lòng quyết tâm đến tột độ của người
chiến sĩ. "Không ngoảnh lại" phải chăng đó là sự quyết tâm ra đi để đem về hòa bình,
đem về những sáng mùa thu trong mát "như sáng năm xưa"? Nghe đâu đây âm vang
của những lời thề "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" của những người lính năm nào!
Câu thơ sau tiếp nối quả là một câu thơ đặc sắc. Người ra đi để lại sau lưng là những
giọt nắng thu vương vãi trên thềm nhà, là lá thu rơi trên nền đất, trải rộng trên "những
phố dài". Câu thơ không chỉ dùng để tả cảnh mà còn dùng để nói lên nỗi lòng của
chính tác giả. Đó là sự lưu luyến, sự ngập ngừng chẳng muốn rời xa. Mặc dù ra đi với
quyết tâm "đầu không ngoảnh lại", khí thế là thế, nhưng chẳng thể tránh khỏi những
phút lưu luyến, nghẹn ngào nhớ thương. Cái quay lưng của người chiến sĩ quyết tâm
là thế, nhưng nghe sao bâng khuâng quá đỗi, bởi người thi sĩ - chiến sĩ ấy còn lưu
luyến với quê hương, với mùa thu quê nhà. Cảm xúc ấy dường như là cảm xúc chung
của lứa thanh niên trí thức ra đi vì Tổ quốc thời ấy bởi Quang Dũng cũng đã từng viết:
"Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm".
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Từ chiến khu xa xôi, người chiến sĩ nhớ về quê nhà với bao tình thương mến, nỗi nhớ
man mác sâu nặng chứa chan cả niềm tự hào.
Đoạn thơ trên là đoạn mở đầu của tác phẩm "Đất nước" được thai nghén trong vòng
tám năm của tác giả Nguyễn Đình Thi. Đây là một trong những tác phẩm xuất sắc
nhất của ông, không chỉ về mặt ý nghĩa mà là cả nghệ thuật nữa. Đã bao người viết về
thu Hà Nội, nhưng chưa ai có cái nhìn vừa cảm quan lại sâu sắc như ông, bởi ông là
người con của Hà Nội, gắn bó với Hà Nội suốt những tháng năm tuổi thơ. Mùa thu Hà
Nội trong ông mang nỗi buồn day dứt, khó tả, mang theo cả hồn thơ sông núi muôn
đời nữa. Một chút "xao xác hơi may", "hương cốm mới", cái "chớm lạnh" trên "những
phố dài" cổ kính, tất cả đều làm nên một mùa thu khó quên trong lòng người ly biệt.
Vậy nên, dù quyết tâm ra đi vì chí lớn non sông, người khách ly biệt cũng chẳng thể
nào thôi lưu luyến nắng thu, lá thu đang "rơi đầy" ngoài "thềm" trong gió thu kia.
Đoạn thơ đã gợi tả xuất sắc hình ảnh của mùa thu Hà Nội trong nỗi nhớ của người ly
biệt. Nguyễn Đình Thi đã giúp cho chúng ta càng thêm yêu hơn dáng hình non sông
quê hương mình, yêu thêm những con phố cổ kính của Hà Nội - Thăng Long ngàn năm văn hiến.
Phân tích 7 câu đầu Đất nước - Mẫu 5
Nguyễn Đình Thi - một tâm hồn, một con người đa tài với những tác phẩm, bài viết đủ
mọi thể loại. Văn học, soạn nhạc, triết học, lí luận phê bình... mặt nào cũng rất tài hoa.
Về thơ ca, ông đã có những đóng góp quan trọng cho nền văn học Việt Nam với giọng
thơ sôi nổi, đằm thắm và sâu lắng nhưng lại tao nhã, giản dị gần gũi với mọi người.
Điều này được thể hiện rất rõ qua 7 câu thơ đầu.
Tác phẩm nổi bật trong thời kì này là bài thơ Đất nước. Được sáng tác từ 1948 - 1955,
sự kết hợp hai bài thơ Đêm mít tinh và Sáng mát trong như sáng năm xưa đã giúp tác
giả hình thành thái độ trân trọng, một cái nhìn đầy đủ về hình ảnh đất nước. Đất nước
thực sự là cuốn biên niên sử bằng thơ hào hùng, oanh liệt, vinh quang và rực rỡ của dân tộc.
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Thi đã lấy hình ảnh mùa thu đã xa, một mùa thu với
những kí ức và hình ảnh đã thuộc về quá khứ:
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Nguyễn Đình Thi đứng trước mùa thu của hiện tại và hồi tưởng về mùa thu quá khứ.
Với hình ảnh thu trong lành, mát trong của sáng sớm, với gió mùa thu mang theo
hương cốm, tác giả khiến người đọc cảm nhận một mùa thu quen thuộc, một mùa thu
xưa đẹp đẽ. Vẻ đẹp của mùa thu, với tác giả, muôn đời vẫn vậy chẳng đổi thay, nỗi
nhớ thương về cùng hoài niệm.
Chỉ với một câu thơ gió thổi mùa thu hương cốm mới đã đánh thức trong lòng người
đọc hình ảnh mùa thu Hà Nội với vẻ đẹp truyền thống, tao nhã, bền vững và cổ xưa.
Một chút gió heo may, một chút hương cốm thơm nức. Một hình ảnh quen thuộc kéo
dài từ năm này qua năm khác không đổi thay. Câu thơ tôi nhớ những mùa thu đã xa
giống như câu thơ bản lề, chuyển hướng, đầy tâm sự người đọc hướng về hiện tại:
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Khổ thơ sau vẫn là nhịp điệu chậm rãi, tràn đầy nhung nhớ. Nguyễn Đình Thi lại nhắc
lại hình ánh sáng. Nhưng ảnh thu Hà Nội của hiện tại đẹp mà buồn, gợi bao sự thương
nhớ. Sáng mùa thu chớm lạnh trong lòng Hà Nội, hay đúng hơn là cái chớm lạnh của
lòng người trước mỗi đợt, mỗi khoảnh khắc thu về. Cái tinh tế của nhà thơ được thể
hiện qua câu chữ trong lòng Hà Nội. Liệu có phải đây thực ra là nỗi nhớ qua những
câu thơ đầy khắc khoải và ám ảnh?
Ở đây, còn gợi thêm một hình ảnh nữa về đặc trưng của Hà Nội: những phố dài và
thêm một nét tinh tế nữa của nhà thơ, đó là việc sử dụng từ láy xao xác. Tất cả đều gợi
Phân tích 7 câu thơ đầu trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
ra sự vắng vẻ, hiu quạnh. Sự xao xác của lá thu hay là nỗi tâm sự đong đầy. Hình ảnh
gió xao xác kết hợp với hình ảnh con phố dài đã tạo ra sự thu hút, sự sâu thẳm.
Và thật đột ngột, mạch cảm xúc của tác giả thay đổi, với hình ảnh người ra đi. Câu thơ
thứ ba như một cái hất đầu ngạo nghễ, một sự quyết tâm đầy kiêu hãnh với chí lớn
mang trong người. Nhưng câu thơ cuối lại là một tình cảm sâu lắng, trực tiếp, cảm xúc
được dàn trải đều qua trang giấy qua cách ngắt nhịp của tác giả.
Đất nước đã ghi lại và vẽ nên một hình ảnh đất nước Việt Nam với bao thăng trầm,
khói lửa để đến được ngày độc lập. Đất nước xứng đáng được coi là cuốn biên niên sử
nước ta bằng thơ. Đây là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sử thi và sáng tạo nghệ thuật
tài năng của Nguyễn Đình Thi.