Phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi của Vũ Quần Phương siêu hay
Dàn ý phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi của Vũ Quần Phương 1. Mở bài:
Bài thơ "Nắng đã hanh rồi" của nhà thơ Hữu Loan là một tác phẩm điển hình trong dòng thơ miền
Nam Việt Nam, nằm trong tập thơ "Hành trình giữa mùa đông" xuất bản năm 1963. Nhà thơ Hữu
Loan là một trong những gương mặt nổi bật của văn học Việt Nam, với sự nghiệp sáng tác độc lập
và tinh thần đầy nhạy bén về văn hóa dân tộc.
Bài thơ này không chỉ là một bức tranh tĩnh lặng về cảnh đẹp mùa đông tại quê hương mà còn
chứa đựng tình cảm sâu sắc và trữ tình của người thơ đối với người "em ở xa nhà". Với sự nhẹ
nhàng, tinh tế, Hữu Loan đã tạo nên một kiệt tác văn học thấm đẫm tình cảm và tầng ý sâu sắc. 2. Thân bài:
- Bản Nắng là bức tranh chi tiết về cảnh đẹp mùa đông miền Nam, được nhà thơ khắc họa qua các
chi tiết nhỏ như sân nhà, mái nhà tranh, vườn, và núi. Bức tranh thiên nhiên sống động, tĩnh lặng
và huyền bí, tạo nên không khí ấm áp và gần gũi với người đọc.
Chủ đề chính của bài thơ là tâm trạng nhớ thương và chờ mong của chủ thể trữ tình. Bài thơ mở
ra với hình ảnh một "bản nắng" trong lành, tươi mới, nhưng người thơ lại đưa tâm trạng về hình
bóng "em ở xa nhà". Sự hòa quyện giữa cảnh đẹp tự nhiên và tâm trạng trữ tình là điểm mạnh, tạo
nên một không khí lãng mạn và cảm động.
- Hữu Loan đã xây dựng hình ảnh gần gũi, hấp dẫn người đọc bằng cách sử dụng ngôn từ tươi mới,
mô tả chân thực và những chi tiết dễ tưởng tượng. Lời thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, tạo nên một giai
điệu riêng biệt, truyền đạt tốt tâm trạng của người thơ.
Các biện pháp tu từ như ánh sáng chạy lên trên mái nhà, cỏ dại xanh biếc, tia nắng chợt qua cửa
sổ, đều góp phần làm phong phú thêm hình ảnh và tạo nên vẻ đẹp nghệ thuật của bài thơ. 3. Kết bài:
Trong bài thơ "Bản Nắng," Hữu Loan không chỉ giữ lại vẻ đẹp của mùa đông miền Nam mà còn
truyền đạt một tình cảm sâu sắc, trữ tình và mong chờ. Bức tranh tự nhiên tinh khôi và tâm trạng
trữ tình làm cho bài thơ trở thành một tác phẩm nghệ thuật vừa lãng mạn, vừa đẹp đẽ. Tác phẩm
này đánh dấu một chặng đường quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của Hữu Loan và góp phần
làm phong phú thêm văn học Việt Nam.
Mẫu 01. Phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi của Vũ Quần Phương siêu hay
Trong văn học Việt Nam, tình yêu thiên nhiên được thể hiện qua những bức tranh tinh tế và sâu
sắc, làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên và gắn kết con người với quê hương. Vũ Quần Phương, một nhà
thơ có hồn thơ trong sáng và giàu chất thơ, đã tạo nên một kiệt tác với bài thơ "Nắng đã hanh rồi,"
nằm trong tập "Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian." Ngay từ đầu bài thơ, tác giả
đã điểm qua sự chuyển biến của mùa, đặc biệt là thời kì nắng hanh, một đặc điểm riêng của miền
Bắc Việt Nam. Cảm nhận sự hanh khô và lạnh lẽo của nắng, bài thơ không chỉ là một tác phẩm về
mùa đông, mà còn là một hình ảnh tươi mới và đẹp đẽ của cảnh sắc. Tác giả sử dụng ngôn ngữ
tinh tế, mô tả chân thực với những hình ảnh như "những tia nắng lung linh giữa trời xanh," "cảnh
lá cây vàng ươm bên lối mòn," làm cho độc giả cảm nhận được sự tươi mới và ngập tràn năng
lượng của mùa hanh khô. Sự diệu kỳ của thiên nhiên được thể hiện qua từng chi tiết nhỏ, từng bức
tranh mà tác giả vẽ nên.
"Bài thơ "Nắng đã hanh rồi" không chỉ là một bức tranh mùa đông lạnh giá mà còn là một cảm
xúc, một trạng thái tinh thần của tác giả. Sự kết hợp tinh tế giữa những hình ảnh thiên nhiên và
cảm xúc của tác giả đã tạo nên một tác phẩm thơ đẹp, làm cho độc giả đắm chìm trong không gian
thơ mộng và tận hưởng hòa mình vào vẻ đẹp tinh khôi của quê hương.
"Nắng đã vàng hanh như phấn bay
Đã nghe tiếng sếu vọng sông gày
Trước sân mây trắng về đông lắm"
Trong khổ thơ này, sự chuyển động của thời tiết và cảnh vật được tác giả diễn đạt một cách sống
động và tinh tế. Mùa đông đang dần tiến tới, thay thế những ngày hè chói chang với ánh nắng rực
rỡ. Mọi thứ dường như điều chỉnh chính mình để chào đón một mùa đông mới, một giai đoạn thay
đổi và tĩnh lặng. Tác giả không chỉ mô tả sự chuyển động của thời tiết mà còn chú ý đến âm nhạc
của tự nhiên. Tiếng kêu vang vọng của đàn sếu trở thành bản nhạc tự nhiên, báo hiệu sự chuyển
giao giữa mùa hè và mùa đông. Sự vắng lặng của con sông, với những giọt nước ốm yếu dần, là
một hình ảnh biểu tượng cho sự trầm lặng của mùa đông, khi tự nhiên dường như đang giữ lại sức
sống cho giai đoạn tĩnh lặng này.
Bầu trời âm u và đám mây trắng của mùa đông tạo nên một bức tranh mới, với gam màu đặc trưng
của mùa lạnh. Sự thay đổi này không chỉ là về thời tiết mà còn là về tâm hồn và cảm xúc. Mùa
đông không chỉ là một thời kỳ khác biệt về thời tiết mà còn là một giai đoạn trữ tình và sâu lắng.
Chủ thể "em" trong bài thơ trở nên độc đáo, đặc biệt, khi bước vào mùa đông. Sự độc lập này có
thể là biểu tượng cho sự tách biệt hay thay đổi trong tâm hồn, và nó là một phần quan trọng của
không khí đầy tính nhân văn và trữ tình mà tác giả muốn truyền đạt.
"Em có hình dung những mái tranh
Nắng lên khói ủ mộng yên lành
Vườn sau tre mía xôn xao lá"
Nhân vật trữ tình "em" trong bài thơ "Nắng đã hanh rồi" được tác giả Vũ Quần Phương khắc họa
một cách độc đáo, tạo nên một hình ảnh thân quen của quê nhà. Cô gái "em" trở thành biểu tượng
cho vẻ đẹp tinh khôi và hồn nhiên của đồng bào miền Bắc Việt Nam. Bức tranh thơ về "em" được
tác giả vẽ nên không chỉ là hình ảnh của một người con gái, mà còn là sự kết hợp tinh tế với cảnh
sắc quê hương. Cô gái "em" là một phần của ngôi nhà đơn sơ, là hồn của những mái nhà giản dị,
nằm gọn trong cái nắng hanh của mùa đông mới bắt đầu. Ngôi nhà là nơi gắn bó mật thiết với cuộc
sống và là nơi đánh thức những kí ức về quê hương.
Khói làm nền cho bức tranh, không chỉ là biểu tượng của sự ấm áp mà còn là ký ức của những
ngày đông đã qua. Sự tràn đầy bình yên của quê hương hiện lên qua hình ảnh khói mảnh màu
trắng, mịn màng. Đồng thời, làn gió vấn vương quanh nhà như là một hơi thở của đồng bào, một
dạt dào của cuộc sống, tạo nên bức tranh sống động và gần gũi. Cảnh vườn với lá tre xôn xao mỗi
khi gió thổi là nơi thể hiện âm thanh đầy màu sắc thu hút chủ thể trữ tình. Khung cảnh này tượng
trưng cho sự phồn thực, là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của những người dân miền
Bắc. Tình cảm của chủ thể trữ tình dành cho "em" được thể hiện một cách nhẹ nhàng, sâu lắng.
Những kí ức và tình yêu thương với người "em" là những điểm sáng làm nổi bật vẻ đẹp của quê
hương và tạo nên bức tranh thiên nhiên mùa đông đầy tình cảm và ấm áp.
"Em có cùng anh lên núi không
Có nghe thầm thì tiếng rừng thông
Nắng chiều ngả bóng thông in đất
Anh ngã vào đâu nỗi nhớ mong"
Khổ thơ này như một bức tranh lãng mạn, là sự kết hợp tinh tế giữa hình ảnh thiên nhiên và tâm
trạng của nhân vật trữ tình. Từ ngôn ngữ nhẹ nhàng, tác giả đã mô tả về sự đồng điệu của anh và
em như hai tia nắng song song, nhưng lại ẩn chứa bao khát khao, bao lưu luyến. Khúc chiều dịu
dàng khiến cây thông thì thầm, tiếng rì rào như là những lời nói về tình cảm. Cây thông như trở
thành người tri kỷ, gửi gắm thông điệp yêu thương từ anh đến em. Rừng cây rộng lớn nhưng nổi
lên hình ảnh đơn sơ của người trữ tình, đơn chiếc đứng giữa rừng cây đêm nay, nơi anh mong đợi
và nhớ nhung về em. Ánh nắng chiều tà tô điểm cho bức tranh, tạo nên không khí buồn bã và tràn
ngập cảm xúc. Bóng cây thông kéo dài, trải rộng như tâm tư anh, trống trải và đơn độc khi chờ
đợi. Cảnh đẹp thiên nhiên được kết hợp với tâm trạng trữ tình, tạo nên một không gian thơ mộng và đầy nghệ thuật.
"Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua
Một năm năm tới, lại năm qua
Mà sao nắng cứ như tơ ấy
Rung tự trời cao xuống ngõ xa"
Đông qua, xuân đến, tác giả Vũ Quần Phương vẫn miêu tả một cách tinh tế thời khắc chuyển giao
của mùa xuân, điềp từ "xuân sắp" như một lời nhắc nhở về thời điểm hòa mình vào không khí sum
vầy, để anh em ta có thể ở bên nhau sau những ngày xa cách. Thời gian dường như trôi chậm,
nhưng ánh nắng nhẹ nhàng từ trời cao vẫn đọng lại, buông xuống đầy suy tư của nhân vật trữ tình.
Những câu thơ ấm áp chứa đựng cảm xúc đã lạc quan và lay động trái tim của độc giả yêu thơ.
Nhà thơ Vũ Quần Phương đã khéo léo khắc họa những khung cảnh bậc và tạo nên những rung
động sâu sắc trong tình yêu đầy chan chứa. Bằng cách sử dụng những biện pháp nghệ thuật độc
đáo, những từ ngữ đầy truyền cảm kết hợp với hình ảnh thơ quen thuộc như "mây trắng", "nắng
hanh", tác giả đã tạo ra một tổng thể thẩm mỹ đầy tinh tế và sáng tạo.
Bức tranh thơ của Vũ Quần Phương không chỉ là sự kỳ diệu của mùa xuân mà còn là biểu tượng
của tình yêu quê hương và gắn bó chặt chẽ với cuộc sống, hòa mình vào thiên nhiên. Những cảm
xúc chân thành và sâu sắc về quê hương, về tình yêu được tác giả thể hiện qua những dòng thơ,
làm cho người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của mùa xuân mà còn chạm vào tâm hồn sâu thẳm của mình.
Mẫu 02. Phân tích bài thơ Nắng đã hanh rồi của Vũ Quần Phương siêu hay
Bằng hồn thơ trong trẻo, giàu cảm xúc, các tác phẩm của nhà thơ Vũ Quần Phương đã ghi lại
những dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn của độc giả. Trong đó, bài thơ "Nắng đã hanh rồi," trích từ
tập "Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian," với những nét đặc sắc về nội dung và
hình thức nghệ thuật đã phác họa một cách rõ nét bức tranh thiên nhiên mùa đông.
Ngay từ nhan đề, bài thơ đã gợi cho chúng ta sự chuyển biến của thời tiết, khi "Nắng đã hanh rồi."
Đất trời, vạn vật đang dần chuyển mình, bước vào giai đoạn nắng hanh, khiến cho không khí trở
nên vừa nóng, vừa lạnh. Những giây phút đắm mình trong thời tiết đặc trưng chỉ có ở đồng bằng
Bắc Bộ mỗi khi đông về, chủ thể trữ tình đã tài tình vẽ lên cảnh sắc:
"Nắng đã vàng hanh như phấn bay
Đã nghe tiếng sếu vọng sông gày
Trước sân mây trắng về đông lắm"
Mùa đông mang đến một bức tranh mới, với màu sắc và cảm xúc khác biệt so với những thời kỳ
khác trong năm. Ánh nắng chói chang của hè đã chuyển thành một sắc vàng đặc biệt, nhưng không
còn sự ấm áp mà thay vào đó là "nắng hanh" của mùa đông. Nhà thơ lựa chọn từ ngôn ngữ thị giác
và thính giác để chuyển tải cảm nhận về không khí lạnh lẽo và buồn bã của mùa đông. Tiếng kêu
vọng của đàn sếu như là một điệu nhắc, một báo hiệu cho sự thay đổi của mùa về. Sự ốm yếu của
con sông và bóng mây trắng về phía đông là những dấu hiệu rõ ràng của sự chuyển giao. Cảnh sắc
trước mắt như được "mây trắng về đông lắm," tạo ra một không khí trầm lắng và buồn bã.
Không gian mở rộng, bầu trời ảm đạm, và mây trắng đậm làm cho chủ thể trữ tình cảm nhận được
sự xa cách và trống vắng. Câu thơ "Em ở xa nhà, em có hay" không chỉ là một câu hỏi, mà còn là
một biểu hiện của sự lo lắng và nhớ nhung từ người trữ tình đối với người em xa nhà.
"Em có hình dung những mái tranh
Nắng lên khói ủ mộng yên lành
Vườn sau tre mía xôn xao lá"
Chủ thể trữ tình tiếp tục gợi nhắc cho "em" về hình ảnh thân quen của quê nhà. Những mái nhà
tranh đơn sơ đang hòa mình trong cái nắng hanh trời đông, và ngọn khói nhẹ nhàng vấn vương,
quấn quýt quanh căn nhà thân thương, tất cả tạo nên một không khí trần truồng, gần gũi. Khung
cảnh sau vườn cũng trở nên sôi động nhờ tiếng xôn xao như lời thì thầm của lá "tre mía xôn xao
lá". Từ hình ảnh thú vị ấy, chủ thể trữ tình như muốn gửi gắm tới "em" tình cảm sâu nặng, như
"Anh chẳng là cây cũng trĩu cành". Lắng nghe, ngắm nhìn cảnh vật quanh mình, "anh" vẫn cảm
thấy trống trải, đơn điệu về tâm hồn. Bởi thế, đến với khổ thơ thứ ba, "anh" đã có lời mời gọi:
"Em có cùng anh lên núi không
Có nghe thầm thĩ tiếng rừng thông
Nắng chiều ngả bóng thông in đất
Anh ngả vào đâu nỗi nhớ mong"
Câu hỏi "Em có cùng anh lên núi không" không chỉ đơn thuần là một mời mọc, mà còn là biểu
hiện của sự khát khao, mong đợi được ở bên người em, đặc biệt là khi em đang ở xa nhà. Trước
bức tranh chiều tĩnh lặng, bên rừng thông, tiếng thì thầm của cây thông như là tiếng ngỏ lời, không
biết liệu "em" có nghe thấy hay không. Sự thầm lặng của chiều tà, cùng với âm thanh quen thuộc
của quê hương, tất cả tạo nên không khí u hoài, chất chứa nỗi nhớ và tình cảm sâu sắc của người
trữ tình đối với người em xa xôi. Đứng trước không gian rộng lớn của núi rừng, chủ thể trữ tình
lại cảm thấy lẻ loi và cô đơn. Ngay cả khi nắng nhẹ nhàng buông xuống, ngả bóng vào cây thông,
"anh" vẫn đơn độc đứng đó. Mọi thứ xung quanh trở thành biểu tượng cho tâm trạng trống vắng
và nỗi nhớ sâu sắc. Bức tranh mà nhà thơ vẽ ra không chỉ là hình ảnh vật thể mà còn là một tâm
trạng tinh tế và đầy cảm xúc.
Kết thúc khổ thơ, với câu "Đông qua, xuân tới, một năm sẽ đến với bao chờ mong tha thiết," tạo
nên sự kết nối vững chắc giữa những biểu tượng của thiên nhiên và tình cảm con người. Sự chờ
đợi và hi vọng được thể hiện qua việc chờ đón mùa xuân mới, năm mới với những niềm vui và kỳ vọng mới.
"Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua
Một năm năm tới, lại năm qua
Mà sao nắng cứ như tơ ấy
Rung tự trời cao xuống ngõ xa"
Điệp từ "xuân sắp" như muốn nhấn mạnh, khẳng định giây phút chuyển mùa từ đông sang xuân
sắp tới gần. Có thể đây là lúc "anh" và "em" sum họp bên nhau, nhưng thời gian trôi lững thững,
chậm chạp. Bên ngoài, ánh nắng vàng nhẹ nhàng buông xuống nhân gian như sợi tơ mong manh.
Với lời thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, nhà thơ Vũ Quần Phương đã chuyển tả những rung cảm trong
tình yêu và sự giao hòa với đất trời. Các biện pháp tu từ như so sánh "nắng đã vàng hanh như phấn
bay", đảo ngữ "Vườn sau tre mía xôn xao lá" kết hợp cùng rất nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi
như "nắng lên khói ủ", "mái tranh", "mây trắng", "nắng hanh" tô đậm cảnh sắc bức tranh thiên
nhiên mùa đông yên bình, êm ả.