Phân tích bản chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng với tư cách là hạt nhân của thế giới quan khoa học?
Hãy Phân tích bản chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng với tư cách là hạt nhân của thế giới quan khoa học? Câu hỏi tự luận học phần Triết học Mác - Lênin của trường Đại học Sư Phạm Hà Nội giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt điểm cao cuối kỳ. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
Câu 2: Phân tích bản chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng với tư cách là
hạt nhân của thế giới quan khoa học:
1. Trình bày các khái niệm: + CNDVBC:
+ Phép biện chứng: là một phương pháp triết học đòi hỏi phải xem xét sự vật,
hiện tượng trong sự liên hệ, ràng buộc lẫn nhau, luôn vận động, phát triển.
+ Thế giới quan khoa học:
Là một hệ thống tri thức được tổng kết từ kết quả của mọi quá trình nghiên cứu
và dự báo của các ngành khoa học, luôn được bổ sung và hoàn thiện theo sự phát
triển của xã hội và có vai trò to lớn trong hoạt động nhận thức và thực tiễn cải tạo TG.
+ Thế giới quan duy vật:
TGQDV cho rằng bản chất của thế giới là vật chất, đời sống vật chất quyết định
đời sống tinh thần, con người quyết định được đời sống của mình.
2. Bản chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng với tính cách là hạt nhân
của lý luận khoa học.
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng đã giải quyết vấn đề cơ bản của triết học
từ quan điểm thực tiễn.
Trong chủ nghĩa duy vật cũ không nhìn thấy được tính năng động, sáng tạo của
ý thức và chủ nghĩa duy tâm lại tuyệt đối hóa, thần thánh hóa ý thức thành cái
siêu nhiên thần thánh, có trước vật chất thì chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng
định rằng vật chất có trước và quyết định ý thức. Trong hoạt động thực tiễn, ý
thức con người xâm nhập vào lực lượng vật chất và thông qua lực lượng vật
chất, nó tác động tích cực làm biến đổi hiện thực vật chất theo nhu cầu của con người.
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng đã thống nhất thế giới quan duy vật với phép biện chứng
C.Mác đã cải tạo triệt để chủ nghĩa duy vật cũ để giải thoát chủ nghĩa duy vật ra
khỏi tính siêu hình, đồng thời ông cũng cải tạo triệt để phép biện chứng duy tâm
để giải thoát phép biện chứng ra khỏi tính thần bí, tư biện, từ đó xây dựng nên
chủ nghĩa duy vật biện chứng.
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng là chủ nghĩa duy vật triệt để, nó không
chỉ duy vật trong lĩnh vực tự nhiên mà còn duy vật trong lĩnh vực xã hội,
chủ nghĩa duy vật lịch sử là cống hiến vĩ đại của C.Mác cho kho tàng tư
tưởng của loài người.
Chủ nghĩa duy vật cũ không triệt để, nó chỉ duy vật trong lĩnh vực tự nhiên, còn
lĩnh vực xã hội thì hoàn toàn duy tâm. Chủ nghĩa duy vật lịch sử ra đời từ kết
quả C.Mác và Angghen vận dụng chủ nghĩa duy vật biện chứng vào nghiên cứu
lĩnh vực xã hội và tổng kết lịch sử, kế thừa có phên phán toàn bộ tư tưởng xã
hội của loài người trên cơ sở khái quát thực tiễn mới của giai cấp vô sản. Với
chủ nghĩa duy vật lịch sử, nhân loại tiến bộ có được một công cụ vĩ đại trong
nhận thức và cải tạo thế giới.
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng mang tính thực tiễn cách mạng, nó hướng
dẫn con người trong hoạt động thực tiễn cải tạo thế giới.
Chủ nghĩa duy vật biện chứng là vũ khí lý luận của giai cấp vô sản. Lợi ích của
giai cấp vô sản phù hợp với lợi ích của nhân loại tiến bộ. Cuộc đấu tranh của giai
cấp vô sản giải phóng mình khỏi những áp bức bóc lột là cuộc đấu tranh của
nhân loại tiến bộ và nó chỉ thắng lợi khi phát triển từ tự phát lên tự giác. Được
luận chứng bằng những cơ sở lý luận khoa học, phản ánh các quy luật phát triển
khách quan của lịch sử, chủ nghĩa duy vật biện chứng trở thành hệ tư tưởng của
giai cấp vô sản, một hệ tư tưởng chứa đựng trong mình sự thống nhất giữa tính
khoa học và tính cách mạng.
Chủ nghĩa duy vật biện chứng không chỉ giải thích thế giới mà góp phần cải tạo
thế giới. Khi xâm nhập vào phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản và nhân loại
tiến bộ, phép biện chứng duy vật có được sức mạnh vật chất. Bằng sức mạnh vật
chất này có thể đánh đổ các lực lượng vật chất bảo thủ và phản động, vươn lên
xây dựng một xã hội mới của con người và dành cho con người - chủ nghĩa cộng sản.
Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định sự tất thắng của cái mới. Mọi cái đang
tồn tại đều chứa đựng trong mình sự tự phủ định, sớm muộn gì nó cũng nhường
chỗ cho sự ra đời của cái mới tiến bộ hơn. Cuộc đấu tranh giữa cái mới và cái cũ
là cuộc đấu tranh lâu dài , khó khăn, phức tạp nhưng cuối cùng cái mới sẽ chiến
thắng cái cũ. Là hệ thống các quy luật phổ biến, chủ nghĩa duy vật biện chứng
trở thành công cụ tinh thần để xóa bỏ cái cũ lỗi thời, xây dựng cái mới tiến bộ.
Chủ nghĩa duy vật biện chứng là một hệ thống mở, là kim chỉ nam cho hành
động. Chủ nghĩa duy vật biện chứng không ngừng khái quát các thành tựu khoa
học và những kinh nghiệm thực tiễn của nhân loại để bổ sung, hiệu chỉnh nhằm hoàn thiện mình.