Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh | Văn mẫu lớp 12

Phân tích khổ 1, 2 Sóng cực chất dưới đây các em có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp, để sau đó nó trở thành kiến thức tâm đắc của chính mình. Hi vọng tài liệu này sẽ là người bạn tốt đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình học và ôn thi THPT Quốc gia sắp tới.

18 9 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Dàn ý phân tích 2 khổ đầu bài Sóng đầy đủ

1. Mở bài

- Giới thiệu về Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng ( Sóng là tiếng lòng của Xuân Quỳnh –

Một người phụ nữ với tâm hồn nhạy cảm, mang bao cung bậc cảm xúc dạt dào, đắm

thắm)

- Dẫn dắt vào vấn đề và trích dẫn đoạn thơ trên

2. Thân bài

* Khái quát chung về:

- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác năm 1967, trong chuyến đi biển thực tế ở

Diêm Điền (Thái Bình, bài thơ được in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào.

- Nội dung bài thơ: Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hòa hợp

giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ tha thiết, nồng nàn, chung

thủy, muốn vượt lên sự thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người.

- Cấu trúc bài thơ: Cấu trúc song hành giữa hai hình tượng sóng – em thể hiện tâm tư

tình cảm của nhân vật trữ tình.

- Nội dung đoạn thơ trên: Sóng là đối tượng để cảm nhận với những cung bậc phong

phú về tâm trạng và khát vọng trong tình yêu.

* Những nội dung cần làm rõ:

- Phát hiện về những đặc tính của sóng và trạng thái trong tình yêu

● Trạng thái đối lập, đa dạng của sóng: dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ cũng là

tâm trạng thất thường, phức tạp của người con gái trong tình yêu.

● Tình yêu chân chính không chấp nhận hiện tượng một chiều mà luôn khát khao

tự khám phá nhận thức về mình. Cũng như thuộc tính vốn có của sóng không

cho phép chấp nhận không gian chật hẹp của những dòng sông mà tìm đến

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

không gian rộng mở, khoáng đạt của biển cả. Vì vậy trái tim của người con gái

khi yêu không chấp nhận tình yêu tầm thường mà luôn kháo khát sự đồng cảm,

hòa hợp, khoáng đãng, bao dung, rộng lớn…

- Sự vĩnh hằng của sóng và tình yêu

● Sự trường tồn của sóng trước thời gian (con sóng ngày xưa - ngày sau – vẫn

thế)

● Khát vọng về tình yêu trong trái tim tuổi trẻ cũng bất diệt như sóng, đó là khát

vọng lớn lao, vĩnh hằng của tuổi trẻ, của nhân loại (Nỗi khát vọng tình yêu/ Bồi

hồi trong ngực trẻ)

- Nghệ thuật:

● Những hình ảnh tượng trưng kết hợp với những tính từ mang ý nghĩa trái

ngược đã diễn tả những cung bậc cảm xúc đa dạng của sóng và tình yêu: mạnh

mẽ, cuồng nhiệt, sâu lắng.

● Phép nhân hóa làm hình tượng sóng trở nên có hồn và sinh động hơn.

3. Kết bài

- Nêu suy nghĩ, cảm nhận về đoạn thơ trên (Đoạn thơ đã diễn tả một cách sâu sắc

những cung bậc cảm xúc, nhưng trạng thái trong tình yêu. Con sóng là sự vĩnh hằng

của biển khơi, còn tình yêu là khát khao muôn thuở của tuổi trẻ.)

- Mở rộng vấn đề bằng cảm xúc và sự liên tưởng của cá nhân

Dàn ý phân tích Sóng khổ 1, 2 ngắn gọn

Dàn ý 1

I. Mở bài

● Những nét chính về bài thơ Sóng cũng như nữ sĩ Xuân Quỳnh.

● Đi từ chủ đề tình yêu trong văn học – là ngọn nguồn cảm hứng cho nhiều thi

nhân.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

● Tóm tắt những nét chính về giá trị nội dung và ý nghĩa của tác phẩm Sóng.

II. Thân bài

● Những cảm thức của nhà thơ về hình tượng Sóng.

● Tâm trạng người con gái trong tình yêu trong bài thơ.

● Ước vọng lý giải trong tình yêu qua hình tượng Sóng.

III. Kết bài

● Tóm tắt lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

● Nêu cảm nghĩ của bản thân về hình tượng sóng, về khát vọng của nhân vật trữ

tình.

Dàn ý 2

1. Mở bài

Giới thiệu tác phẩm: Bằng tâm hồn nhạy cảm, nữ tính Xuân Quỳnh đã mang đến hơi

thở đầy mới mẻ cho thơ tình Việt Nam, đặc sắc nhất trong những sáng tác của bà có

thể kể đến bài thơ “Sóng”.

2. Thân bài

– Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói đằm thắm, nữ tính của tâm hồn người phụ nữ đầy

nhạy cảm, tinh tế.

– Mượn hình ảnh con sóng ngoài tự nhiên, Xuân Quỳnh đã gợi ra biểu tượng tuyệt đẹp

của tình yêu, những trạng thái của sóng đã trở thành những ẩn dụ về cảm xúc, tâm

trạng và những khát khao của người con gái trong tình yêu.

– Trong hai khổ thơ đầu, tác giả Xuân Quỳnh không chỉ thể hiện được những trạng

thái đối lập của cảm xúc trong tình yêu mà còn là những khát khao vươn tới những

điều vĩ đại, cao cả.

– Nữ sĩ sử dụng liên từ “và” để thể hiện quan hệ cộng hưởng, nối tiếp của những trạng

thái đối lập trong tình yêu để tạo nên chỉnh thể thống nhất về cảm xúc.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

– Khi yêu, người phụ nữ không chỉ có những giây phút nồng nhiệt, sôi nổi mà còn có

những lúc bình lặng, lắng sâu.

– Trong tình yêu, trái tim của chủ thể trữ tình thường có xu hướng tìm đến thế giới

rộng lớn, nơi tình yêu có thể bộc lộ trọn vẹn những nồng nhiệt cũng như lắng sâu mà

không chịu bó hẹp trong phạm vi nhỏ hẹp, tù túng.

– “Hiểu nổi mình” là khát vọng muôn đời của con người, để hiểu được mình thì cần

đặt bản thân trong phạm vi rộng lớn của cuộc đời

– Tác giả khẳng định sự tồn tại bất biến của tình yêu trong cuộc đời

– Tác giả đã khái quát về quy luật của tình cảm, tình yêu là thứ tình cảm thiêng liêng,

cháy bỏng, là nỗi khát vọng muôn đời trong trái tim những con người trẻ tuổi, trẻ

lòng.

3. Kết bài

Bằng hình tượng sóng đầy đặc sắc, Xuân Quỳnh đã mang đến hơi thở đầy mới mẻ cho

thơ tình Việt Nam, tình cảm nhẹ nhàng đầy nữ tính trong sóng cũng như bông hoa dọc

chiến hào có thể làm dịu đi cái khốc liệt của chiến tranh, làm đắm say độc giả bao thế

hệ.

Phân tích Sóng khổ 1, 2 ngắn gọn

Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ nổi tiếng của nền thơ ca Việt Nam. Bà có một tâm hồn

nhạy cảm, tinh tế và dạt dào cảm xúc. Điều này được thể hiện rõ qua bài thơ "Sóng" in

trong tập "Hoa dọc chiến hào" năm 1968. Thông qua hình tượng sóng, nhà thơ đã làm

nổi bật tính cách và khát vọng tình yêu của người phụ nữ.

Trong khổ thơ đầu, tác giả đem đến cho người đọc những hình dung về các trạng thái

khác nhau của sóng:

"Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ"

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

"Dữ dội", "dịu êm", "ồn ào", "lặng lẽ" là tính từ miêu tả trạng thái của sự vật. Đây đều

là những từ mang ý nghĩa đối lập nhau. Sóng có lúc mạnh mẽ, ồn ã, lúc lại êm ái, dịu

dàng. Tính cách của sóng cũng giống như đặc điểm của người con gái khi yêu.

Ở hai câu tiếp theo, Xuân Quỳnh đã sử dụng biện pháp nhân hóa: "Sông không hiểu

nổi mình/ Sóng tìm ra tận bể". Từ "tìm" đã diễn tả được sự chủ động của những con

sóng. Sóng từ bỏ không gian tù túng, chật hẹp để đến với nơi rộng lớn, bao la. Từ

"sông" tới "bể", sóng đã làm một cuộc hành trình đầy dứt khoát. Hình ảnh dòng sông

tìm ra biển lớn ẩn dụ cho khát vọng khám phá những điều lớn lao của người con gái

trong tình yêu. Như vậy, bản chất, tính cách và hành trình nhận thức của sóng cũng là

đặc điểm của người con gái khi yêu.

Đến với khổ thơ thứ hai, nhà thơ Xuân Quỳnh đã khẳng định sự bất diệt của sóng đối

với đại dương:

"Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ"

"Ôi" là từ cảm thán thể hiện sự bồi hồi, xao xuyến của một trái tim đang yêu. Nếu

ngày "xưa" chỉ quá khứ thì "ngày sau" lại biểu trưng cho tương lai. Nối liền "ngày

xưa" với "ngày sau", tác giả muốn nói đến sự dài rộng của năm tháng. Dù là quá khứ

hay tương lai thì sóng không bao giờ thay đổi. Đặc biệt, từ "bồi hồi" được đặt ngay

đầu dòng càng nhấn mạnh vào cảm giác đắm say, rạo rực của chủ thể trữ tình. Khát

vọng tình yêu vẫn luôn thổn thức trong lồng ngực như sự vĩnh cửu của những con

sóng.

Bên cạnh nét hấp dẫn về mặt nội dung, ta không thể bỏ qua nét đặc sắc về nghệ thuật.

Bằng biện pháp lặp cấu trúc cùng nghệ thuật đối lập và ngôn ngữ tinh tế, gợi hình, gợi

cảm, nhà thơ Xuân Quỳnh đã thể hiện đặc điểm của người con gái và khát vọng hạnh

phúc trong tình yêu một cách sống động.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Có thể nói, hình tượng sóng là hình tượng trung tâm của văn bản. Qua việc phân tích

sự tương đồng giữa "em" và "sóng", ta càng hiểu thêm được nét duyên dáng, tế nhị

trong cách biểu hiện tình yêu ở người con gái.

Phân tích khổ 1 2 Sóng

Xuân Quỳnh được đánh giá là một trong số những nhà thơ trẻ xuất sắc, trưởng thành

từ cuộc kháng chiến chống quân giặc Mỹ và là một trong số rất ít những nhà thơ nữ

sáng tác nhiều tác phẩm và rất thành công với chủ đề tình yêu. Một trong số thành

công xuất sắc về chủ đề ấy của nữ nhà thơ là tác phẩm “Sóng”, hai khổ thơ đầu tiên

của bài thơ nữ thi sĩ đã viết:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Thơ của Xuân Quỳnh đại diện cho tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ chất chứa

nhiều trắc ẩn, vần thơ của bà vừa mang nét chân thành đằm thắm, lại vừa nồng nàn

mãnh liệt và hơn hết là luôn bùng lên khát vọng da diết về một hạnh phúc bình dị

ngoài đời thường. Bài thơ “Sóng” được sáng tác vào năm 1967 trong một chuyến đi

thực tế của nhà thơ tại vùng biển Diêm Điền thuộc tỉnh Thái Bình và lúc này thì bản

thân tác giả cũng vừa trải qua sự đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ thuộc tập “Hoa dọc

chiến hào” và được in vào năm 1968. Tình yêu là một điều gì đó rất bí ẩn nên ngàn

đời vẫn luôn cuốn hút con người, tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh chính là biểu

tượng của những bông hoa dọc chiến hào làm dịu đi sự tàn khốc của chiến tranh.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Trong bài thơ “Sóng”, nhà thơ đã sử dụng thể thơ năm chữ ngắn gọn, đây là thể thơ có

nhịp điệu rất nhanh, mạnh và dồn dập. Thể thơ ấy thường sử dụng để diễn tả những

dòng cảm xúc hối hả, ào ạt, mãnh liệt. Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng cách hiệp vần

giãn cách kết hợp hiệp vần chân ở những tiếng cuối ở các câu chẵn. Hơn nữa bài thơ

luôn có sự luân phiên về thanh điệu ở những tiếng cuối của các câu thơ. Như vậy

những thủ pháp trong nghệ thuật sáng tạo đã tạo thành âm hưởng vô cùng nhịp nhàng

và uyển chuyển cho cả bài thơ. Âm hưởng của bài thơ chính là âm hưởng dạt dào của

những con sóng mà trong mỗi câu thơ là những con sóng gối lên nhau đều đặn, chạy

đều đến hết bài thơ. Những con sóng ấy là sự trào dâng mãnh liệt trong dòng cảm xúc

dạt dào của tâm hồn nữ sĩ. Có lẽ vì vậy mà ấn tượng về những con sóng trong bài thơ

không đơn thuần là của sóng biển mà còn là của những con sóng tình. Đây cũng chính

là hai hình tượng nghệ thuật được tác giả tập trung xây dựng cho bài thơ. Sóng biển và

sóng tình có những lúc tồn tại song song để soi chiếu và tôn vinh vẻ đẹp của nhau,

nhưng cũng có lúc lại hòa làm một, trong sóng biển chứa sóng tình, trong sóng tình

chúng ta lại thấy nhịp ào ạt của sóng biển. Suy cho cùng thì sóng biển và sóng tình

đều là hình tượng nghệ thuật nhằm biểu đạt cho cái tôi trữ tình của tác giả.

Qua hai khổ thơ đầu tiên, nữ sĩ đã cho người đọc cảm nhận được những đặc điểm của

con sóng biển và cả của những con sóng tình yêu, những con sóng ấy luôn chứa đựng

những trạng thái đối lập nhau và luôn có những khát khao muốn vươn lên đến những

sự vĩ đại, bao la. Mở đầu, tác giả đã viết:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Trong hai câu thơ đầu tiên, tác giả đã sử dụng những hai cặp tính từ trái nghĩa nhằm

miêu tả được đặc điểm của sóng biển: cặp “dữ dội – dịu êm” và cặp “ồn ào – lặng lẽ”.

Thông thường khi đứng giữa những cặp tính từ trái nghĩa ấy là quan hệ từ để biểu đạt

lên sự tương phản như “tuy – nhưng”, thế nhưng ở đây thì nhà thơ Xuân Quỳnh lại sử

dụng quan hệ từ rất đặc biệt “và” vốn để biểu đạt mối quan hệ cộng hưởng, cộng thêm

và nối tiếp. Như vậy những đặc điểm tưởng chừng như đối lập lại có vẻ thống nhất với

nhau và sẽ luôn tồn tại trong một chủ thể là sóng. Trong cái dữ dội lại có nét dịu êm,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

trong cái ồn ào lại chứa đựng sự lặng lẽ. Những trạng thái đối lập ấy của sóng cũng

chính là những trạng thái đối lập xuất hiện trong tâm hồn người phụ nữ khi yêu. Trong

tình yêu, tâm hồn của người phụ nữ không hề bình lặng mà chứa đầy những biến động:

có khi thì sôi nổi cuồng nhiệt, cũng có lúc lại e lệ, kín đáo, có lúc đằm thắm nhưng có

lúc lại hờn ghen.

Tác giả tiếp tục sử dụng thêm biện pháp nghệ thuật nhân hóa trong hai câu thơ tiếp

theo, con sóng được nhân hóa thông qua động từ “tìm” trong hành trình đi từ sông ra

đến biển:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Tác giả đã vô cùng khéo léo sử dụng động từ “tìm” giúp nhân hóa con sóng để cho ta

thấy được sự chủ động của những con sóng, con sóng đã chủ động chối bỏ đi những

phạm vi chật hẹp là “sông” để có thể vươn tới những phạm vi rộng lớn bao la hơn là

“bể”. Như vậy trong bốn câu thơ đầu tiên, nhà thơ đã giúp chúng ta nhìn lại được hai

đặc điểm tự nhiên và vốn có của những con sóng và cũng chính tác giả đã phải sử

dụng thêm hai câu thơ để khẳng định lại sự hiển nhiên và vốn có ấy:

“Ôi con sóng ngày xưa

và ngày sau vẫn thế”

Nữ nhà thơ đã khẳng định được những đặc điểm ngàn đời vốn có của con sóng, từ quá

khứ “ngày xưa” cho đến thời điểm tương lai “ngày sau” con sóng vẫn luôn luôn chứa

đựng những trạng thái đối lập, vẫn luôn vận động dựa trên một quy luật trăm sông đều

đổ ra biển. Trạng từ khẳng định “vẫn thế” một lần nữa giúp biểu đạt chân lý ấy sẽ

không bao giờ có thể đổi thay.

Thơ ca hay nghệ thuật đều là những sự sáng tạo muốn mang đến cho người đọc những

cảm xúc mới lạ, đem đến cho tâm hồn của con người những trải nghiệm đa dạng,

phong phú. Ta tự hỏi rằng vì sao trong sáu câu thơ đầu tiên tác giả chỉ đưa cho chúng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

ta hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của những con sóng? Để giải đáp cho điều đó, nữ nhà

thơ viết tiếp hai câu thơ sau:

“Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Đến đây chúng ta đã có thể cảm nhận được sự hiện hữu của một con sóng nữa đó là

con sóng trong tâm hồn, là con sóng của tình yêu, mà đó lại là tình yêu của tuổi trẻ

còn đang bồi hồi, đang thổn thức ở trong trái tim, trong lồng ngực của người con gái.

Khát vọng về tình yêu cháy bỏng mãnh liệt đang dạt dào trong lòng của nữ sĩ. Như

vậy khi đứng trước biển, trước những con sóng ào ạt vỗ bờ, dòng cảm xúc trong tâm

hồn nữ sĩ cũng đang trào dâng. Những con sóng biển xuất hiện ở sáu câu thơ đầu tiên

đã gợi lên những con sóng tình trong tâm hồn nhà thơ. Sóng biển đã gọi sóng tình hay

có thể nói sóng biển chính là yếu tố giúp khơi gợi nguồn cảm xúc trong lòng thi sĩ.

Vì sao sóng biển lại có thể gọi được sóng tình, lại có sức khơi gợi cảm xúc một cách

mãnh liệt như thế? Có lẽ giữa sóng biển với sóng tình có một sự tương đồng, nếu sóng

biển chứa đựng vô vàn trạng thái đối lập thì tâm trạng của người con gái đang yêu

cũng như thế, cũng có những lúc cần giận dỗi, hờn ghen và cũng có những lúc yêu

thương dịu dàng đằm thắm:

“Em bảo anh đi đi

Sao anh không đứng lại?

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay?”

Con gái đang yêu luôn là như vậy, luôn có những mặt mâu thuẫn, đối lập trong câu

nói và hành động. Nếu yêu một người con gái mà lại không biết nhìn thẳng vào đôi

mắt người đó thì chắc chắn một điều rằng anh chàng ấy sẽ khó lòng hiểu và yêu

thương cô gái ấy một cách trọn vẹn nhất. Hành trình của sóng cũng chính là hành trình

của tình yêu. Nếu con sóng luôn luôn biết chủ động chối bỏ đi những thứ chật chội

hẹp hòi để vươn đến những điều rộng lớn hơn thì người con gái đang yêu cũng luôn

luôn hướng tới những khát khao như thế. Họ dũng cảm dám từ bỏ những điều ích kỷ,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

nhỏ nhen để có thể vươn tới tình yêu bao dung. Việt Nam là một đất nước có lịch sử

hơn một nghìn năm phong kiến và ảnh hưởng bởi chế độ phong kiến đã đè nặng lên tư

tưởng của phụ nữ Việt. Giai đoạn những năm 1967 ảnh hưởng sâu sắc từ tư tưởng hệ

phong kiến chắc chắn vẫn còn tồn tại, mà thậm chí còn vương vãi ở một số thế hệ trẻ

hiện nay thế nhưng ở nhà thơ Xuân Quỳnh chúng ta bắt gặp được một con người hiện đại,

vừa thông minh lại sắc sảo, luôn khát khao hướng đến một tình yêu vĩ đại.

Phân tích Sóng Xuân Quỳnh khổ 1, 2

Văn hào Pháp Victor Hugo đã từng khẳng định: "Cuộc đời là một bông hoa, còn tình

yêu là mật ngọt". Chính bởi vậy, tình yêu luôn là đề tài vĩnh cửu của văn học và luôn

là điều bí ẩn đối với con người. Vì thế, đến với đề tài tình yêu, mỗi nhà thơ lại có một

cách cảm nhận, thể hiện riêng. Ta biết tới một "ông hoàng thơ tình" Xuân Diệu nồng

nàn, khao khát yêu đương, một nhà thơ Nguyễn Bính mộc mạc, chân chất. Còn đến

với Xuân Quỳnh, ta lại cảm nhận được một hồn thơ in đậm vẻ nữ tính, da diết trong

khát khao hạnh phúc đời thường. Điều này được thể hiện rõ trong bài thơ "Sóng" in

trong tập "Hoa dọc chiến hào" năm 1968. Đặc biệt là ở hai khổ thơ đầu của bài thơ.

"Sóng" là hình tượng trung tâm của bài thơ. Sóng và em luôn song hành cùng nhau,

lúc thì phân đôi để soi chiếu vào nhau, lúc lại hòa làm một. Tính cách và bản chất của

sóng cũng là đặc điểm của "em", của người con gái khi yêu:

"Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ"

Những từ trong hai dòng thơ mang ý nghĩa đối lập nhau vậy mà ở đây, Xuân Quỳnh

lại sử dụng từ "và", vốn biểu đạt quan hệ cộng hưởng, tiếp nối, nhân lên. Qua đây, nhà

thơ muốn thể hiện bản chất và tính khí của sóng. Lúc thì sóng dâng trào lên cao, mạnh

bạo, lúc lại trở nên hiền hòa, dịu dàng. Thật giống với nét tính cách của người con gái

đang yêu. Trái tim của "em" cũng như sóng, cũng lên xuống bất chợt với những cung

bậc cảm xúc khác nhau.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Đến với hai câu thơ tiếp theo trong khổ một, tác giả đã sử dụng biện pháp nhân hóa

qua động từ "tìm". "Sông" và "bể" là những từ tái hiện không gian khác nhau. Nếu

như "sông" tượng trưng cho sự tù túng, chật chội thì "bể" trong thế giới thơ Xuân

Quỳnh thường biểu đạt cho một không gian khoáng đạt, rộng lớn:

"Chỉ có thuyền mới biết

Biển mênh mông nhường nào."

Hay

"Suốt cuộc đời biển gọi ước mơ

Nỗi khát vọng nơi phương trời chưa đến

Đứng trước biển quên những điều nhỏ hẹp

Lại thấy lòng trong sạch thêm ra."

Mọi con sông đều sẽ đổ ra biển lớn. Đó là chân lí không thể đổi thay. Thế nhưng,

động từ "tìm" cho thấy sự chủ động của những con sóng. Từ "sông" tới "bể", sóng đã

làm một hành động đầy dứt khoát là từ bỏ cái tù túng, chật hẹp để đến với trời nước

bao la, vĩnh hằng. Hành trình nhận thức của sóng cũng chính là mong ước vượt lên

những điều nhỏ bé, tầm thường để tìm đến hạnh phúc lớn lao của người con gái trong

tình yêu.

Sang đến khổ hai, nhà thơ lại tiếp tục nói về những con sóng biển:

"Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế"

Từ "ôi" đã diễn tả sự bồi hồi, xuyến xao của một trái tim đang yêu."Ngày xưa" biểu

thị cho cái quá khứ xa xôi trong khi "ngày sau" lại tượng trưng cho tương lai xa vời.

Xuân Quỳnh nối liền quá khứ với hiện tại thông qua liên từ "và" nhằm thể hiện sự dài

rộng của tháng năm. Thi sĩ muốn khẳng định sự bất diệt của những con sóng. Dù thời

gian có thay đổi thì những con sóng vẫn vẹn nguyên. Như vậy, trong suy nghĩ và cảm

nhận của tác giả, dù là quá khứ hay hiện tại, dù là ngày xưa hay ngày sau thì sóng vẫn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

tồn tại muôn đời. Khát vọng tình yêu cũng như vậy, vẫn luôn mãnh liệt, thổn thức

trong lồng ngực của tuổi trẻ, của người con gái tràn đầy niềm yêu thương.

Để diễn tả được đặc điểm, khát vọng của sóng, tác giả đã sử dụng ngôn từ giàu sức

gợi hình, gợi cảm, biện pháp nhân hóa "Sông không hiểu nổi mình/ Sóng tìm ra tận

bể", lặp cấu trúc "Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ". Các yếu tố trên đã góp phần

thể hiện được nội dung của đoạn trích cũng như tạo nên thành công cho tác phẩm.

Qua việc phân tích hai khổ thơ đầu của bài thơ "Sóng", ta thấy được hình tượng

"sóng" và "em" luôn song hành, gắn liền với nhau để làm rõ được nỗi niềm, khát khao

hạnh phúc bình dị của nữ sĩ Xuân Quỳnh. Những tình cảm mà Xuân Quỳnh thể hiện

thật "giống như ngọn lửa thần bốc lên từ những cành khô" còn tài năng của bà là sự

"bắt nguồn từ những tình cảm mạnh mẽ nhất của con người" (Raxun Gazo).

Phân tích khổ 1, 2 bài Sóng cực hay

Không biết từ bao giờ nhịp sóng vỗ ngoài đại dương không chỉ làm thổn thức biển cả

mà còn làm rung động biết bao trái tim người thi sĩ để làm nên con sóng nơi “gió cuốn

mặt duềnh” mang bao dự cảm bất an trong thơ Nguyễn Du, “tiếng sóng cuốn bờ mây”

của cuộc sống mới ấm no, bình an trong thơ Huy Cận (“Tiếng biển về khuya”), là

tiếng lòng da diết của người con trai trong tình yêu trong cái nhìn Xuân Diệu

(“Biển”),... Và càng không thể thiếu tiếng sóng vỗ nghìn đời như nhịp đập bền bỉ của

người con gái khi yêu trong những câu thơ đầy nữ tính của Xuân Quỳnh- “Sóng”. Từ

những câu thơ mở đầu đã cảm nhận được sức sống ấy:

Không còn phân biệt được sóng tạo nên Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã tạo nên

sóng. Chỉ biết rằng người con gái ấy sinh ra là để dành cho thơ. Mỗi bài thơ đều là

tiếng nói chân thành nhất của một tâm hồn phụ nữ giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa da diết

trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” được viết năm 1967 trong

chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền (Thái Bình), là tiếng thơ của những ngọt ngào,

đắng cay từng trải trong tình yêu, khi đã vun đắp và trải nghiệm sự tan vỡ trong tình

yêu mà vẫn thật tha thiết, tràn đầy khát vọng. Bài thơ có sự song hành hình tượng giữa

“sóng” và “em”: “Sóng” và “em” có lúc tách ra để soi chiếu vào nhau, có lúc lại hòa

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

hợp thống nhất. Sóng biển và sóng lòng, sóng nước và sóng tình ẩn hiện, đan nguyên

vào nhau tạo ra những cảm xúc mới mẻ. Bởi thế, sóng có thể nói là một ẩn dụ không

hoàn toàn cho em, cho vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu và trong cuộc

sống.

Bằng cái nhìn thơ và tâm hồn nhạy cảm, Xuân Quỳnh đã phát hiện thấy ở hiện tượng

sóng của tự nhiên không ít những đặc tính của người phụ nữ. Nghe tiếng sóng vỗ mà

như nghe được tiếng lòng của mình, của những người con gái đang yêu:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Trong người phụ nữ, luôn tồn tại những trạng thái đối cực. Hai câu thơ có thể đúng

với bao người nhưng nó không phải là lời của một nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng

ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước hết là một lời tự thú chân thành và tự nhiên đến

độ khiến ta phải ngỡ ngàng: thì ra, trái tim của người phụ nữ luôn có những đối cực

như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ào” – “lặng lẽ”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – không

phải bức tường ngăn cách mà là sự kết hợp, chuyển hóa. Như vậy, tình yêu không bao

giờ là trạng thái tâm lí tuần nhất mà là sự hòa kết của những trạng thái khác nhau,

thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm làm nên bản tình ca đôi lứa. Người phụ

nữ có thể ồn ào, dữ dội nhưng cuối cùng cũng là sự trở về của thiên tính nữ: dịu êm,

lặng lẽ. Đó chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh và cũng là sự hiện diện

của “thiên tính nữ” – điều đặc biệt của tác phẩm.

Người phụ nữ luôn hướng tìm tới tự do:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Khám phá những không gian tồn tại của sóng, Xuân Quỳnh phát hiện ra: hành trình

của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người đến với tình yêu: phải biết vượt

qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời rộng lớn, kiếm tìm

hạnh phúc. Đó là hành trình dấn thân tự nguyên, say mê để tìm đến hạnh phúc và sống

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

trọn vẹn. Đó chính là điểm mới mẻ, hiện đại trong cảm xúc, tâm hồn người con gái:

mạnh mẽ và tự do, sẵn sàng phá vỡ mọi giới hạn và rào cản để đến với hạnh phúc của

mình – một sự kiếm tìm có ý thức trong tình yêu.

Tình yêu, với người con gái luôn là ước vọng, là đích đến và là nỗi bồi hồi, xao xuyến

muôn đời:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Thán từ “ôi” được đặt lên đầu như một sự phát hiện đầy thú vị về trạng thái tình cảm

đã trở thành quy luật muôn thuở rồi. Đối với người phụ nữ, tình yêu không có tuổi:

“ngày xưa”, “ngày sau vẫn thế”: vẫn “dữ dội và dịu êm”, “ồn ào và lặng lẽ”. Tình yêu

muôn đời, với muôn thế hệ nhưng với tuổi trẻ đang khát sống và khát yêu nhất, đặc

biệt “bồi hồi”. Chẳng thế mà Xuân Diệu khẳng định:

“Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không thương một kẻ nào”

(Xuân Diệu).

Tuổi trẻ là tuổi yêu, tình yêu luôn gắn với tuổi trẻ. Tiến sĩ Chu Văn Sơn từng viết:

“Một trái tim đang nhớ là biểu hiện của một trái tim đang yêu” và một trái tim đã

ngừng nhớ là biểu hiện của một tình yêu sắp sửa lụi tàn, của một sự sống cũng ngừng

sôi sục. Nó không phải cái cảm giác bâng khuâng, nhẹ như mây bay thuở áo trắng hay

sự lo toan khi đã “đứng tuổi”; đơn giản chỉ là sự bồi hồi, sự nhiệt huyết và hết mình

của tuổi trẻ dám yêu, dám sống vì tình yêu ấy. Ngày xưa và ngày sau, vẫn thế....

Như vậy, qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã diễn tả những trạng thái, cung bậc

khác nhau của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu. Sự song hành hình tượng sóng và

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

em đã khắc họa vẻ đẹp vừa dịu dàng, tinh tế vừa chủ động, mãnh liệt, vừa truyền

thống vừa hiện đại của một tình yêu chân thành. Bề sâu tâm tình của nhân vật trữ tình

kết hợp với hình thức thơ 5 chữ, việc sử dụng và “phá vỡ” ẩn dụ chính là yếu tố quyết

định giá trị bài thơ. Bởi thế, con sóng ấy vừa là biểu hiện hiện của tình yêu muôn đời

vừa là nhịp đập của tình tình yêu hiện đại hôm nay.

“Với Xuân Quỳnh, thơ là sống, sống là thơ. Cứ hết mình sống, hồn nhiên viết, trút

trọn vẹn cái tôi của mình vào một thi phẩm, thi tứ, mỗi thi ảnh, thi điều đó là cách thơ

Xuân Quỳnh. Không mặt nạ, không son phấn, không vay mượn, không lên gân, Xuân

Quỳnh đã gửi mình vào thơ.” (Chu Văn Sơn). Và Xuân Quỳnh đã sống mãi bằng

những câu thơ như thế.

Phân tích Sóng khổ 1, 2 hay nhất

Bài làm mẫu 1

“Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không thương một kẻ nào”

(Bài thơ tuổi nhỏ – Xuân Diệu)

Đó cũng là lý do tình yêu được đưa rất nhiều vào trong thơ ca và nghệ thuật, trở thành

nguồn cảm hứng bất tận với nhiều thi nhân. Có rất nhiều những nhà thơ, nhà văn từng

viết về tình yêu trong đó không thể không kể đến cây bút thơ tình xuất sắc của nền văn

học Việt Nam - Xuân Quỳnh - nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ đã

thể hiện tình cảm người con gái qua bài thơ “Sóng”.

Khi nhắc đến tên tuổi của Xuân Quỳnh, từ trong tiềm thức của mỗi người yêu văn

chương đều biết tiếng thơ bà là tiếng nói nhân hậu, thủy chung, giàu trực cảm, tha

thiết khát vọng hạnh phúc đời thường và Sóng là một trong những tác phẩm tiêu biểu

cho phong cách văn chương đặc trưng đó. Năm 1967, nhân một một chuyến đi thực tế

ở biển Diêm Điền (Thái Bình), khi đứng trước biển khơi rộng lớn, những tâm tư tình

cảm của bà được bộc bạch qua những vần thơ và đó là cơ sở để Sóng ra đời. Bài thơ

được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Bài thơ là sự đan xen giữa hình ảnh Sóng và

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

hình ảnh “em” - người con gái trong tình yêu. Mở đầu bài thơ tác giả mang đến cho

bạn đọc những trạng thái khác nhau của con sóng:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

“dữ dội - dịu êm, ồn ào - lặng lẽ” là những tính từ trái nghĩa thể hiện những thái cực

đối lập của con sóng: có lúc hiền lành dịu dàng nhưng cũng có lúc vô cùng dữ dội. Đó

cũng là những tâm trạng khác nhau của người con gái trong tình yêu, họ luôn dịu

dàng, nhỏ nhẹ với tình yêu, với người yêu của mình nhưng cũng có lúc họ trở nên

mạnh mẽ, cương trực trước tình yêu ấy. Hình ảnh dòng sông không hiểu chính mình

nên tìm ra biển khơi rộng lớn tìm câu trả lời cũng chính là tâm tư của người con gái

luôn trăn trở, suy tư nhiều điều và có ước muốn là khám phá được những điều lớn lao

hơn trong tình yêu.

Bốn câu thơ tiếp theo nỗi khát vọng của người con gái:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng từ ngàn năm vẫn thế, vẫn tính chất, đặc điểm ấy không bao giờ thay đổi. Và

người con gái cũng vậy khát vọng tình yêu luôn thường trực, rạo rực trong trái tim,

bao nhiêu năm vẫn hướng về tình yêu, về người yêu.

Xuân Quỳnh đã tìm được một cách nói riêng để bộc lộ tình yêu, những dung động của

lòng mình với một giọng thơ kể lể, tâm tình vừa êm ái, nhẹ nhàng vừa thiết tha. Âm

hưởng, nhịp điệu bài thơ ngân nga do sự phối âm, phối vần tài tình như những con

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

sóng cứ nối nhau không dứt. Bài thơ vì thế có cả âm vang của sóng, gió thiên nhiên và

sóng của tâm hồn.

Sóng là bài thơ tiêu biểu của Xuân Quỳnh và của thơ ca Việt Nam hiện đại viết về đề

tài tình yêu. Nhiều năm tháng qua đi nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên giá trị ban đầu và

để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Bài làm mẫu 2

Trong nền thơ ca Việt Nam nếu người ta thường nhắc Xuân Diệu trong danh xưng là

ông hoàng thơ tình thì Xuân Quỳnh chính là bà hoàng thơ tình. Ở Xuân Quỳnh luôn

đem đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về tình yêu, nhà thơ thổn thức những

lời thơ tình cảm, chân thành, hôn nhiên da diết của một trái tim khao khát yêu đương.

Bài thơ Sóng không chỉ thành công trong việc truyền đạt ngôn ngữ mà còn ở việc nhà

thơ tạo nên nhịp điệu riêng để thơ đi vào lòng người đọc một cách thú vị. Một người

phụ nữ luôn thiết tha yêu và được yêu được nhà thơ mượn hình tượng sóng cùng nhịp

điệu của sóng để nói về tiếng lòng mình. Vì thế mà toàn bộ bài thơ được bao trùm bởi

hình ảnh ẩn dụ độc đáo "Sóng".

Dữ dội và dịu êm

...

Sóng tìm ra tận bể

Nhà thơ đã cảm nhận được chính lòng mình hiện tại trước đại dương mênh mông với

những con sóng có lúc nổi lúc lại lặng yên kia. Đã rất nhiều lần chúng ta tìm về biển

xanh để tâm tư hết những nỗi niềm, suy nghĩ của bản thân, để khi đứng trước sự mênh

mông, bao la đó, đợt sóng lần lượt va vào nhau dội lại mới thấy được trong nhà thơ

những rung động đến thế. Biển mang khúc ca hát lên câu chuyện về con người, những

dòng suy nghĩ của nhà thơ qua trái tim đa sầu đa cảm của thi sĩ. Với những từ ngữ

ngắn gọn ở khổ thơ đầu tiên nhưng lại khá lạ, tạo nên nét đặc biệt cho thơ Xuân

Quỳnh. Nghệ thuật đối lập được sử dụng linh hoạt ở các cặp từ: "Dữ dội - dịu êm",

"Ồn ào - lặng lẽ" đây chính là những suy trạng thái đối lập nhau hay chính là nỗi niềm

trong lòng con người. Đại dương, biển cả sẽ có lúc này lúc kia, khi hiền hòa ta sẽ thấy

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

những đợt sóng nhẹ nhàng, dịu êm từng đợt nhưng khi mưa to, gió lớn, biến động biển

cả thì con sóng ấy chợt trở nên hung dữ, va đập mạnh vào nhau. Nhìn thấy trạng thái

của sóng như thế nhà thơ chợt nhận ra lòng mình lúc yêu cũng có lúc đối cực như vậy.

Trái tim có lúc vui, rộn ràng nhưng lại có những ngày buồn bã, chán trường, bão tố

trong lòng. Trong tình yêu không phải lúc nào cũng suôn sẻ, hạnh phúc mà sẽ có lúc

hờn dỗi, trách móc, ghen tuông, muộn phiền,...và chính con sóng lúc êm đềm và dữ

dội nói thay những đa dạng của cảm xúc người phụ nữ trong tình yêu. Bởi

"Vì tình yêu muôn thuở

Có bao giờ đứng yên".

Hình ảnh của dòng sông, bể chúng ta có thể liên tưởng là biển và đại dương. Dù dòng

chảy có thế nào, trôi về đâu thì đích cuối cùng sẽ là sông, trăm sông lại tìm đến biển

lớn, đặc biệt là con sóng kia không chịu những ràng buộc, giới hạn nhỏ bé nên nó tìm

ra nơi rộng lớn, bao la hơn là đại dương, biển cả. Nối liền mạch thơ ở đây chính là trái

tim của người con gái trong khi yêu luôn mong muốn có một điểm tựa vững chắc để

tâm hồn có thể yên bình bất kể mọi chuyện có ra sao. Xuân Quỳnh cho thấy nét đẹp

hiện đại trong lối viết thơ của mình, một quan điểm táo bạo, mới mẻ về người phụ nữ

hiện đại luôn mãnh liệt, chủ động, sống hết mình, vượt qua bất kỳ mọi gian khổ để có

được tình yêu.

Khổ thơ thứ hai không chỉ dừng lại trong khuôn khổ về trạng thái của sóng nữa, lúc

này nhà thơ đã đặt cả lòng mình nương nhờ con sóng nói lên tất cả mọi điều:

"Ôi con sóng...trong ngực trẻ"

Trong vô vàn con sóng ngoài kia tình yêu chứa đựng là những khao khát được yêu

thương, cảm giác trong tình yêu của đôi lứa. Thán từ "ôi" ở ngay câu đầu của đoạn thơ

đã đủ để gợi lên cho ta thấy được xúc cảm dâng trào trội lên trong lòng nhà thơ. Rồi

tiếp đến cặp từ "ngày xưa" - "ngày sau" tiếp tục đưa lối người đọc khám phá trạng thái

đối lập để khẳng định thời gian muôn đời của con sóng từ quá khứ đến tương lai và dù

có thế nào đi chăng nữa thì sóng vẫn cứ vận hành theo quy luật của biển cả. Trạng từ

"vẫn thế" theo cùng để một làn nữa khẳng định chắc chắn rằng chân lý đó là không thể

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

thay đổi. Ở những dòng thơ trên nhà thơ muốn diễn tả những đặc điểm tự nhiên của

con sóng chỉ để đến đây nhằm phác họa đến con sóng tâm hồn chứ không chỉ là con

sóng biển, sóng lòng nữa. Trái tim khao khát được yêu nơi tác giả lúc này đang trào

dâng đến đỉnh điểm, nó luôn thường trực, ngự trị nơi con tim tuổi trẻ.

Câu chuyện tình yêu sẽ không chỉ là của riêng một cá nhân, ai trong số chúng ta cũng

đều tồn tại một cảm giác yêu và được yêu, có lúc bình lặng như như những cơn sóng

dịu êm, nhưng cũng có lúc mãnh liệt, rộn ràng như những con sóng gặp giông bão.

Hai khổ thơ đầu bài Sóng cho thấy rõ hơn về phong cách thơ của Xuân Quỳnh và nét

hiện đại của thi sĩ trước tình yêu nồng nàn, sôi nổi, chủ động.

Phân tích khổ 1, 2 bài thơ Sóng đầy đủ

Bài làm mẫu 1

Tình yêu là một trong những cung bậc cảm xúc khó diễn tả trong lòng con người.

Những hỉ, nộ, ái, ố ở đời luôn được tình yêu diễn tả một cách rõ rệt. yêu không chỉ có

vui vẻ sau đắm mà còn có cả những buồn đau. Bài Sóng của Xuân Quỳnh đã thể hiện

rõ tiếng lòng của tình yêu. Nhất là trong hai khổ thơ đầu của bài thơ.

Bài thơ được đặt tên là Sóng khá đơn giản nhưng lại mang ý nghĩa vô cùng lớn lao.

Hình tượng con sóng xuyên suốt bài thơ là ẩn dụ cho cái tôi trữ tình của tác giả. Sóng

và em tuy hai mà lại một, lúc tách rời khi lại hòa nhập. Tất cả tạo nên được những

rung động mạnh mẽ mãnh liệt trong tình yêu. Chúng quấn quýt nhau hòa quyện với

nhau như tô vẽ thêm tâm hồn của người phụ nữ.

Mở đầu bài thơ ta thấy được sự tương đồng giữa sóng và em:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”.

Đó là các cặp tính từ mang một sắc thái tương phản cho thấy sự đối lập nhau. Lúc

mạnh mẽ ồn ào khi thì hiền hòa dịu êm. Mượn hình ảnh của sóng để nói lên được nỗi

niềm cảm xúc. Lúc lên xuống bất thường của người phụ nữ khi yêu. Khi thì đắm say

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

vui vẻ khi lại buồn bã giận hờn. Tình yêu là như vậy luôn chứa đựng nhiều cung bậc

cảm xúc khác nhau. Hai câu thơ tiếp theo:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”.

Ở đây người phụ nữ đã không kìm nén được cảm xúc lòng mình. Vượt qua mọi rào

cản để tiến tới cánh cửa tình yêu đích thực.

Sông và bể là hai phạm trù không gian xuất hiện trong câu. Bể ở đây chính là một

không gian rộng lớn hơn, khát vọng to lớn hơn. Đó chính là chân trời mơ ước của

hàng ngàn con sóng. Sông chính là phạm trù không gian hẹp, có giới hạn và khá chật

chội. Chính bởi vậy mà sông không thể nào hiểu hết được những tâm tư nỗi lòng của

sóng. Vì thế mà sóng tìm đến bể để được sẻ chia an ủi. Sóng ở đây chính là em, tình

yêu của sóng không ai khác chính là tình yêu của em. Sóng muốn tìm đến bể lớn chính

là khát khao của em muốn tìm đến một bến bờ tình yêu chân thành.

Từ “tận” trong câu thơ mang sắc thái thể hiện sự xa xôi. Cho thấy được hành trình

kiếm tìm tình yêu hạnh phúc của người phụ nữ thật khó khăn và gian nan. Thế nhưng

câu thơ thể hiện sự mạnh mẽ kiên trì không bỏ cuộc của người phụ nữ. Dám ước mơ,

khát khao và dám hành động đi kiếm tìm hạnh phúc của đời mình. Con sóng trong thơ

Xuân Quỳnh thật phi thường mạnh mẽ và đầy bản lĩnh. Đó là một trong những nét đẹp

độc đáo của người phụ nữ hiện đại. Luôn chủ động, mạnh mẽ, dũng cảm và đầy cá

tính.

Người phụ nữ lúc này đang trong chan chứa hạnh phúc với biết bao ước nguyện về

tình yêu: “Ôi con sóng ngày xưa/Và ngày nay vẫn thế”. Cặp từ hô ứng “ngày xưa-

ngày nay” xuất hiện trong câu thơ. Ngày xưa dùng để chỉ chiều sâu của quá khứ. Còn

ngày sau dùng để nói về tương lai. Ngày xưa và ngày nay cũng như quá khứ, hiện tại

và tương lai được nối lại với nhau. Xuân Quỳnh muốn nói đến về độ dài của thời gian.

Con sóng vẫn vậy nhưng thời gian thì luôn thay đổi. “Vẫn” ở đây là vẫn ổn định

không đổi thay, nó là đại từ thay thế cho cả ddaonj thơ phía trên. Dù thời gian có trôi

qua có thay đổi thì những khao mong ước luôn ở đó và không thay đổi. Dù là con

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

người trong quá khứ hay hiện tại vẫn luôn thủy chung luôn kiên định với khát vọng

của mình.

Tình yêu mang đến cho con người một sức hút lạ kỳ: “Nỗi khát vọng tình yêu/Bồi hồi

trong ngực trẻ”. “Bồi hồi” là từ láy dùng để nhấn mạnh cảm giác si mê trong tình yêu.

Quãng thời gian đẹp nhất của mỗi con người có lẽ là yêu và được yêu. Tuổi trẻ luôn

có mong ước và khát vọng riêng. Tố Hữu từng viết:

"Đời có gì đẹp hơn thế

Người yêu người sống để yêu nhau”.

Xuân Quỳnh đã thốt lên những câu thơ hay mang nhiều cảm xúc về tình yêu. Khi vị

nữ sĩ tài hoa này đứng trước không gian bao la, mênh mông và rộng lớn. Đó là những

khám phá mới mẻ và tính tế của tác giả tạo nên nét riêng biệt trong thơ của bà. Tiếng

thơ của tác giả Xuân Quỳnh cũng là tiếng lòng chung của nhiều người phụ nữ Việt

Nam thủy chung son sắt:

“Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố”.

Bài văn mẫu 2

Tình yêu - một đề tài từng làm rung động trái tim biết bao người và ngân lên thành

biết bao lời thơ nhân loại. Mỗi một nhà thơ tìm đến 1 cách biểu hiện khác nhau:một

tình yêu mang yếu tố triết lí trong thơ Tago, một tình yêu nồng nàn đắm say trong thơ

Puskin, một tình yêu rạo rực tràn đầy cảm xúc trong thơ Xuân Diệu và đến với bài thơ

Sóng của Xuân Quỳnh ta bắt gặp 1 cảm xúc tình yêu đầy trăn trở, khát khao của tâm

hồn người phụ nữ trong khát vọng hạnh phúc đời thường: Và đây là 1 trong những

đoạn thơ tiêu biểu:

Dữ dội và dịu êm

...

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Bồi hồi trong ngực trẻ

Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ nhiều trắc ẩn, vần thơ của

bà vừa chân thành đằm thắm, vừa nồng nàn mãnh liệt và hơn hết luôn bật lên khát

vọng da diết về hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Sóng” ra đời năm 1967 trong

chuyến đi thực tế của nhà thơ về vùng biển Diêm Điền tỉnh Thái Bình và lúc này thì

bản thân nhà thơ cũng vừa trải qua một sự đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ được in trong

tập “Hoa dọc chiến hào” năm 1968. Tình yêu là điều bí ẩn nên ngàn đời vẫn cuốn hút

con người, tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh chính là những bông hoa dọc chiến hào

làm dịu đi sự khốc liệt của chiến tranh.

Trong bài thơ “Sóng”, nhà thơ sử dụng thể thơ năm chữ, đây là thể thơ có nhịp điệu

nhanh, mạnh, dồn dập. Thể thơ này thường dùng để diễn tả những dòng cảm xúc ào ạt,

hối hả, mãnh liệt . Bài thơ sử dụng cách hiệp vần giãn cách, hiệp vần chân ở những

tiếng cuối của các câu chẵn. Hơn nữa bài thơ có sự luân phiên về thanh điệu ở các

tiếng cuối của các câu thơ. Như vậy những thủ pháp nghệ thuật sáng tạo đã tạo nên âm

hưởng nhịp nhàng, uyển chuyển cho cả bài thơ. Âm hưởng của bài thơ là âm hưởng

dạt dào của những con sóng mà mỗi câu thơ là một con sóng, chúng gối lên nhau chạy

đều, chạy đều đến cuối bài thơ. Những con sóng là sự trào dâng mãnh liệt của dòng

cảm xúc ào ạt trong lòng nữ sĩ. Có lẽ vì thế mà ấn tượng về con sóng trong bài thơ

không chỉ là của sóng biển mà còn là của sóng tình. Đây cũng chính là hai hình tượng

nghệ thuật mà tác giả đã tập trung xây dựng trong bài thơ. Sóng biển và sóng tình có

lúc tồn tại song song để soi chiếu, tôn vinh vẻ đẹp cho nhau, có lúc lại hòa làm một,

trong sóng biển có sóng tình, trong sóng tình ta lại thấy nhịp dào dạt của sóng biển.

Suy cho cùng sóng biển và sóng tình là hai hình tượng nghệ thuật để biểu đạt cho cái

tôi trữ tình của nhà thơ.

Qua hai khổ thơ đầu nữ sĩ đã cho chúng ta cảm nhận được đặc điểm của những con

sóng biển và những con sóng tình yêu, những con sóng luôn chứa đựng những trạng

thái đối lập và luôn có những khát khao vươn tới những sự vĩ đại, bao la. Mở đầu, nhà

thơ viết:

“Dữ dội và dịu êm

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Ồn ào và lặng lẽ”

Trong hai câu thơ mở đầu tác giả đã sử dụng tới hai cặp tính từ trái nghĩa để miêu tả

đặc điểm của sóng biển: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”. Thông thường đứng

giữa những cặp tính từ trái nghĩa là quan hệ từ biểu đạt sự tương phản “tuy – nhưng”,

thế nhưng ở đây nhà thơ nữ Xuân Quỳnh lại sử dụng quan hệ từ “và” vốn biểu đạt

quan hệ cộng hưởng, cộng thêm, nối tiếp. Như vậy những đặc điểm tưởng như đối lập

lại thống nhất với nhau và luôn tồn tại trong một chỉnh thể là sóng. Trong cái dữ dội

có cái dịu êm, trong sự ồn ào lại chứa đựng sự lặng lẽ.Những trạng thái đối lập của

sóng cũng chính là những trạng thái đối lập trong tâm hồn người phụ nữ khi yêu.

Trong tình yêu, tâm hồn người phụ nữ không hề bình lặng mà đầy biến động: có khi

sôi nổi cuồng nhiệt, cũng có khi e lệ, kín đáo, có lúc đằm thắm, lúc hờn ghen…

Tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp nhân hóa trong hai câu thơ tiếp theo, con sóng

được nhân hóa qua động từ “tìm” trong hành trình từ sông ra tới biển:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Tác giả đã khéo léo sử dụng động từ “tìm” trong việc nhân hóa con sóng đã cho ta

thấy được sự chủ động của con sóng, con sóng chủ động chối bỏ những phạm vi chật

hẹp “sông” để vươn tới những phạm vi rộng lớn bao la “bể”. Như vậy trong bốn câu

thơ đầu nhà thơ đã giúp ta nhìn lại hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của những con sóng

và chính tác giả cũng đã phải sử dụng tới hai câu thơ để khẳng định sự hiển nhiên, vốn

có này:

“Ôi con sóng ngày xưa

và ngày sau vẫn thế”

Nữ sĩ đã khẳng định đặc điểm ngàn đời vốn có của sóng, từ quá khứ “ngày xưa” cho

đến tương lai “ngày sau” con sóng vẫn luôn chứa đựng những trạng thái đối lập, vẫn

luôn vận động theo quy luật trăm sông đều đổ về với biển. Trạng từ khẳng định “vẫn

thế” một lần nữa biểu đạt một chân lí không bao giờ đổi thay.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Thơ ca, nghệ thuật là những sự sáng tạo mang đến cho người đọc những cảm xúc mới,

đem đến cho tâm hồn con người những sự trải nghiệm phong phú. Ta tự hỏi vì sao

trong sáu câu thơ đầu tác giả chỉ cho chúng ta hai đặc điểm tự nhiên, vốn có của con

sóng? Để giải đáp cho điều này nữ sĩ viết tiếp hai câu thơ:

“Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Đến đây ta đã cảm nhận được sự xuất hiện của một con sóng nữa đó là con sóng của

tâm hồn, là con sóng của tình yêu, mà lại là tình yêu của tuổi trẻ đang bồi hồi, đang

thổn thức trong trái tim, trong lồng ngực. Khát vọng tình yêu cháy bỏng mãnh liệt

đang trào dâng trong lòng nữ sĩ. Như vậy đứng trước biển, trước những con sóng ào ạt

ạt vỗ bờ dòng cảm xúc trong lòng nữ sĩ cũng trào dâng. Những con sóng biển ở sáu

câu thơ đầu đã gọi những con sóng tình trong lòng nhà thơ. Sóng biển đã gọi sóng tình

hay sóng biển chính là yếu tố khơi nguồn cảm xúc trong lòng thi sĩ.

Vì sao sóng biển lại gọi được sóng tình, lại có sức khơi gợi cảm xúc mãnh liệt như

vậy? Có lẽ giữa sóng biển và sóng tình có sự tương đồng, nếu sóng biển biển chứa

đựng những trạng thái đối lập thì tâm trạng người con gái đang yêu cũng có những lúc

giận dỗi, hờn ghen, có những lúc yêu thương dịu dàng đằm thắm:

“Em bảo anh đi đi

Sao anh không đứng lại?

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay?”

Con gái khi yêu luôn là như thế, luôn mâu thuẫn, đối lập trong lời nói và hành động.

Nếu yêu một người con gái mà không biết nhìn thẳng vào mắt người đó thì chắc chắn

một điều rằng anh chàng sẽ khó lòng hiểu và yêu thương cô gái trọn vẹn.Hành trình

của sóng chính là hành trình của tình yêu. Nếu con sóng luôn luôn chủ động chối bỏ

những chật chội hẹp hòi để vươn tới những điều rộng lớn thì người con gái đang yêu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

cũng luôn luôn có khát khao như thế .Họ dũng cảm từ bỏ những ích kỉ, nhỏ nhen để

vươn tới tình yêu bao dung . Việt Nam là một nước có lịch sử ơn một nghìn năm

phong kiến và chế độ phong kiến đã đè nặng tư tưởng phụ nữ Việt. Thời kì những

năm 1967 ảnh hưởng của tư tưởng hệ phong kiến chắc chắn còn, mà thậm chí còn rơi

rớt đến một số thế hệ trẻ hiện nay thế nhưng ở Xuân Quỳnh ta bắt gặp một con người

hiện đại, thông minh và sắc sảo,luôn khát khao hướng tới một tình yêu vĩ đại.

Bài văn mẫu 3

tình yêu là chủ đề muôn thuở của thi ca nhạc họa. Đứng trước tình yêu, con người

luôn có những khát khao thấu hiểu và lý giải. Chính khát khao ấy đi vào văn học đã

chuyển hóa thành những thi phẩm tình ca xuất sắc. Một trong những mối duyên tình

đẹp của thơ ca Việt Nam chính là cuộc tình đẹp nhiều dở dang của Lưu Quang Vũ và

Xuân Quỳnh. Bằng trái tim rạo rực của tình yêu, Xuân Quỳnh đã bộc lộ những nét

tính cách của người con gái khi đang yêu vừa táo bạo lại vừa dịu dàng e ấp. Điều ấy

được thể hiện rõ nét qua bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh, đặc biệt là hai khổ đầu là khắc

họa rõ nét người phụ nữ trong tình yêu.

Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của người phụ nữ luôn da diết trong tình yêu và khát

vọng hạnh phúc đời thường. Đó cũng là tiếng lòng của biết bao người con gái khát

trong tình yêu. Sóng được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi vùng biển Diêm

Điền, là bài thơ xuất sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân

Quỳnh được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”.

Ý nghĩa hình tượng “Sóng” khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng được thể hiện qua

cảm thức của nữ sĩ – qua tâm trạng của người con gái đang yêu. Khi cảm nhận 2 khổ

thơ đầu bài sóng, ta sẽ thấy rất rõ điều này.

Từ xa xưa, người con trai đã mượn “sóng” để nói lên lời vàng đá:

“Bao giờ cho sóng bỏ gành

Cù lao bỏ bể anh mới đành bỏ em”

(Ca dao)

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Trong phong trào Thơ mới, thi sĩ Xuân Diệu cũng đã từng mượn chuyện của sóng,

biển và bờ để giãi bày tình yêu của mình:

“Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em

Hôn thật khẽ, thật êm

Hồn êm đềm mãi mãi”

(Biển – Xuân Diệu)

Trước Xuân Quỳnh, hình ảnh “sóng” thường tượng trưng cho tình yêu của người con

trai mạnh mẽ, nồng nàn, quyết liệt… Trong bài thơ “Sóng”, hình tượng bao trùm,

xuyên suốt bài thơ chính là “sóng”. Ở lớp nghĩa thực, sóng được miêu tả cụ thế, sinh

động là những con sóng ngoài biển khơi bao la với nhiều trạng thái mâu thuẫn, trái

ngược nhau. Ở lớp nghĩa biểu tượng, sóng là tình cảm trong tâm hồn người con gái

với trái tim rạo rực khao khát yêu thương.

Hai hình tượng “sóng” và “em” sánh đôi với nhau như hai nhân vật trữ tình, tuy hai

mà một, hỗ trợ, bổ sung cho nhau, cùng khắc họa những trạng thái xúc cảm, những

khao khát mãnh liệt của tác giả. Đây chính là cái nhìn mới mẻ của Xuân Quỳnh: người

con gái trực tiếp giãi bày khát vọng tình yêu của mình một cách tự nhiên, táo bạo mà

cũng rất chân tình và thiết tha.

Khổ thơ đầu diễn tả trạng thái tâm lý đặc biệt của tâm hồn người con gái đang yêu:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Bằng hình thức đối lập và cách ngắt nhịp 2/1/2 đều đặn tả nhịp điệu con sóng khi trào

lên lúc lắng xuống nhịp nhàng. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra những đặc tính đối cực

của sóng trên biển lúc phong ba cả. Hai từ “dữ dội”, “ồn ào” miêu tả cảnh “sóng” lúc

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

phong ba bão tố: “sóng” dữ dằn không ngừng uốn lượn, phóng lên cao và liên tục gầm

gào tạo ra những bọt tung trắng xóa.

Hai hình ảnh “dịu êm”, “lặng lẽ” là cảnh “sóng” lúc trời trong, gió thoảng: “sóng”

nhấp nhô dịu dàng, nhẹ nhàng, êm ả vỗ vào bờ cát như thầm lặng một nỗi niềm. Khi

cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy khi ngồi trước biển khơi rộng lớn bao la,

Xuân Quỳnh có những phát hiện thật tinh tế, sắc về sóng cũng là về vẻ đẹp của biển

cả, của thiên nhiên mênh mông, dào dạt.

Cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy sóng là ẩn dụ cho tâm hồn người con gái

đang yêu nên khi nhà thơ phát hiện những đặc điểm đối cực của sóng thì đó cũng

chính là phát hiện về bản tính thất thường đầy mâu thuẫn trong tâm hồn người con gái

đang yêu. Khi yêu người con gái cũng có lúc khát khao cháy bỏng không kìm nén

được cảm xúc của mình nên bộc lộ ra bên ngoài bằng sự cuồng nhiệt, sôi nổi, “dữ dội”

đến “ồn ào”. Nhưng cũng có lúc cảm xúc ấy lắng sâu vào bên trong bằng sự “dịu êm”,

“lặng lẽ”, nồng nàn của nhớ thương.

Và đôi khi tình cảm ấy ở người con gái cũng có sự đảo ngược. “Dịu êm”, “lặng lẽ”

bình tĩnh đến phớt lờ ở bên ngoài và cháy bùng ngọn lửa yêu thương đang khao khát

“dữ dội” đến “ồn ào” ở bên trong. Những cung bậc tình cảm đó của người con gái đã

được Puskin – nhà thơ Nga thế kỉ XIX đề cập đến trong bài thơ “Sao mà anh ngốc

thế”:

“Em bảo anh đi đi

Sao anh không đứng lại

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay?

Lời nói gió thoảng bay

Đôi mắt huyền đẫm lễ

Sao mà anh ngốc thế

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Chẳng nhìn vào mắt em!”

Bản chất người con gái khi yêu là vậy, luôn mâu thuẫn, đối lập với chính mình Hai

câu thơ là lời tự thú táo bạo mà êm đềm của Xuân Quỳnh khi phát hiện trong trạng

thái phong phú, phức tạp đầy biến động trong trái tim người phụ nữ đang yêu.

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng, ta thấy những hình ảnh “sông”, “sóng”, “bể”

miêu tả hành trình, quy luật của sóng đi từ sông ra biển cả. Biện pháp nhân hóa “sông

không hiểu” và “sóng tìm ra” cho thấy sóng khát khao mạnh mẽ được vẫy vùng trong

một không gian dào dạt, mênh mông. “Sông” tượng trưng cho sự bé nhỏ, chật chội,

“bể” là hình ảnh của sự rộng lớn, không cùng. “Sông” dẫu dài, rộng đến đâu cũng

chưa thể là nơi để “sóng” thỏa sức vẫy vùng. Với đặc tính “dữ dội”, “ồn ào” và “dịu

êm”, “lặng lẽ” thì “sóng” chỉ có “tìm ra tận bể” bao la để hiểu rõ mình hơn.

Phân tích 2 khổ thơ đầu bài sóng, người đọc cũng nhận ra bằng những hình ảnh ấy, tác

giả đã gắn vào sóng nhưng mạnh mẽ, chín chắn của người phụ nữ trong tình yêu. Như

sóng, người con gái không dễ dàng chấp nhận tình yêu trong giới hạn của sự bình

thường hay tầm thường mà khao khát vươn tới những cái rộng lớn bao la để tự khám

phá và nhận thức.

Trong xã hội phong kiến, với những định kiến của Nho giáo như “cha mẹ đặt đâu con

ngồi đấy”, cùng với đạo tam tòng: “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng

tử”, mà phụ nữ phải cất lên lời than thân trách phận cho cuộc đời mình:

“Thân em như tấm lụa đào;

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”.

(Ca dao)

Nhưng Xuân Quỳnh đã đại diện cho tiếng nói của người phụ nữ hiện đại. Người con

gái trong tình yêu không còn cam chịu, nhẫn nhục nữa mà đã minh bạch, quyết liệt rời

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

xa tình yêu vị kỷ, bé nhỏ để đến với tình yêu cao thượng, vị tha, bao dung, Pascal năm

xưa và Xuân Quỳnh ngày nay đều cảm nhận: “Tình yêu nâng cao con người thoát khỏi

sự tầm thường”.

Khổ thứ hai, nhà thơ đã phát hiện ra quy luật của sóng cũng là quy luật của tình yêu

con người

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Ngồi trước biển khơi rộng lớn bao la, nữ sĩ phát hiện mối tình bất tử giữa sóng và bờ.

Thán từ “ôi” cùng những từ chỉ thời gian như “ngày xưa”, “ngày sau”, “vẫn thế” đã

thể hiện niềm sung sướng của nữ sĩ khi phát hiện quy luật của “sóng” là quy luật của

sự vĩnh hằng: Con song ngày xưa, ngày nay, sau vẫn thế – nghĩa là sóng ngàn năm

vẫn vỗ mãi vào bờ thể hiện niềm khát khao bờ trong mối tình thủy chung, bất diệt.

Sóng muôn đời không thay đổi thì tình yêu sẽ mãi mãi song hành cùng với con người

và khát vọng tình yêu cũng sẽ là khát vọng muôn đời mà thể hiện rõ nhất là tuổi trẻ.

Những từ “khát vọng”, “bồi hồi” và hình ảnh “trong ngực trẻ” đã diễn tả thật mãnh

liệt một trái tim với những nhịp đập dồn dập vì khát khao, một tâm hồn đang rạo rực

niềm đam mê tình yêu của tuổi trẻ. Khi cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài sóng của Xuân

Quỳnh, ta thấy thật ra, con người có thể yêu ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng tuổi trẻ là độ

tuổi khát khao tình yêu cháy bỏng nhất. Với Xuân Quỳnh, còn tuổi trẻ là còn khát

vọng của tình yêu bồi hồi…

Trong ca dao, trai gái ngày xưa cũng đã từng khao khát như thế:

“Thấy anh như thấy mặt trời;

Chói chang khó ngó, trao lời khó trao”.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

(Ca dao)

Trong văn học trung đại, nhân vật Thúy Kiều của Nguyễn Du cũng vì tiếng sét ái tình

mà đã vượt lên lễ giáo phong kiến, dù đêm hôm nhưng vẫn “Xăm xăm băng lối vườn

khuya một mình” để đến tình tự cùng Kim Trọng. Còn ông hoàng tình yêu Xuân Diệu

– đại diện cho tiếng nói của Phong trào Thơ mới – cũng đã từng da diết cháy bỏng

trong tình yêu: “Làm sao sống được mà không yêu; Không nhớ, không thương một kẻ

nào”. Bốn câu thơ cho thấy nữ sĩ Xuân Quỳnh đã diễn tả đúng tâm trạng của những

người khi bắt gặp vầng sáng chói lóa của tình yêu.

Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh, ta thấy hai hình tượng “sóng” và

“em” vừa tương đồng vừa bổ sung soi chiếu vào nhau để làm rõ tình cảm, khát vọng

của nhân vật trữ tình. Sóng hiển hiện không chỉ bởi hình ảnh mà còn hiển hiện qua âm

điệu. Âm điệu của bài thơ “Sóng” là âm điệu của những con sóng trên biển cả, là nhịp

của những con sóng lòng trong trái tim thi sĩ. Âm điệu đó được tạo nên bởi hai yếu tố

chính: thể thơ năm chữ và cách tổ chức ngôn từ, hình ảnh thể hiện tâm trạng bùng

cháy ngọn lửa mãnh liệt của người con gái trong tình yêu.Giọng điệu ấy cũng chính là

giọng điệu tâm hồn của thi nhân.

Qua hình tượng sóng và trên cơ sở khám phá sự tương đồng giữa “sóng” và “em”, lần

đầu tiên trong văn học Việt Nam, một nhà thơ nữ đã lấy sóng để bộc lộ thẳng thắn,

mạnh mẽ tình yêu của người con gái và chủ động bày tỏ những rung động, rạo rực

trong tâm hồn, trực tiếp nói lên niềm thương nỗi nhớ. Tâm hồn đó luôn khát vọng

được sống trọn vẹn cho tình yêu. Đây cũng chính là vẻ đẹp thủy chung, thuần hậu

trong tình yêu của người phụ nữ Việt Na

Phân tích hai khổ thơ đầu bài thơ Sóng ngắn gọn

Bài văn mẫu 1

Trong nền thơ ca Việt Nam nếu người ta thường nhắc Xuân Diệu trong danh xưng là

ông hoàng thơ tình thì Xuân Quỳnh chính là bà hoàng thơ tình. Ở Xuân Quỳnh luôn

đem đến cho độc giả những cái nhìn sâu sắc về tình yêu, nhà thơ thổn thức những lời

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

thơ chân thành, có chút hồn nhiên, da diết của một trái tim khao khát yêu đương. Bài

thơ Sóng không chỉ thành công trong cách truyền đạt ngôn ngữ mà còn ở việc nhà thơ

tạo nên nhịp điệu riêng để thơ đi vào lòng người đọc một cách thú vị. Một người phụ

nữ luôn da diết yêu và được yêu được nhà thơ mượn hình tượng sóng cùng nhịp điệu

của sóng để nói về tiếng lòng mình. Vì thế mà bao trùm toàn bộ bài thơ là hình ảnh ẩn

dụ độc đáo “Sóng”:

“Dữ dội và dịu êm

…

Sóng tìm ra tận bể”

Nhà thơ đã nhìn thấy chính lòng mình hiện tại trước đại dương bao la với những con

sóng có lúc nổi lúc lại lặng yên kia. Đã bao lần chúng ta tìm về biển xanh để nói hết

nỗi niềm, suy nghĩ trong bản thân, để khi đứng trước sự mênh mông, lớn lao kia, đợt

sóng lần lượt va vào nhau dội lại mới thấy được trong nhà thơ những rung cảm đến

thế. Biển mang khúc ca hát lên câu chuyện về con người, cuộc đời trong suy nghĩ của

nhà thơ qua trái tim đa sầu đa cảm của thi sĩ. Với từ ngữ ngắn gọn ở khổ thơ đầu tiên

nhưng lại khá lạ, tạo nên nét đặc biệt cho thơ Xuân Quỳnh. Nghệ thuật đối lập sử dụng

linh hoạt ở các cặp từ: “Dữ dội – dịu êm”, “Ồn ào – lặng lẽ” đấy chính là những trạng

thái trái ngược của con sóng biển hay chính là con sóng lòng. Đại dương, biển cả sẽ có

lúc này lúc kia, khi hiền hòa thì ta sẽ thấy những đợt sóng nhẹ nhàng, thướt tha từng

đợt nhưng một khi bão đến, biến động biển cả thì con sóng ấy bỗng nổi cơn hùng vĩ,

va đập vào nhau. Nhìn thấy trạng thái của sóng như thế nhà thơ thấy lòng mình trước

tình yêu cũng có những lúc đối cực như vậy. Trái tim có lúc reo vui, bình yên nhưng

không tránh khỏi những ngày buồn bã, rạo rực, đấu tranh bão tố. Trong tình yêu

không phải lúc nào cũng êm ả niềm vui, hạnh phúc, tiếng cười mà sẽ có lúc dỗi hờn,

giận dữ, trách móc, buồn phiền… và chính con sóng lúc êm đềm và dữ dội nói thay

những cảm xúc đa dạng của người phụ nữ trong tình yêu. Bởi “Vì tình yêu muôn thuở/

Có bao giờ đứng yên”.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Hình ảnh của dòng sông, bể chúng ta có thể mường tượng là biển và đaị dương. Dù

chảy thể nào, trôi về đâu thì đích cuối cùng suối sẽ trở về sông, trăm sông lại timg đến

biển lớn, đặc biệt con sóng kia không chịu những ràng buột, giới hạn nhỏ bé nên nó

tìm về nơi thuộc về đó là biển lớn, đại dương. Nối liền mạch thơ ở đây chính là trái

tim của người con gái khi yêu luôn mong muốn có được một điểm tựa vững chắc, hứa

hẹn sẽ làm , đích đến đúng nghĩa chứ không phải những lời hoa mỹ tầm thường rồi để

đó. Xuân Quỳnh cho thấy nét hiện đại trong suy nghĩ và viết thơ của mình, một quan

điểm táo bạo, hướng ngoại mới mẻ về người phụ nữ hiện đại luôn mãnh liệt chủ động,

sống hết mình, vượt qua tất cả để có được tình yêu cho mình.

Khổ thơ thứ hai không dừng lại trong khuôn khổ về trạng thái của sóng nữa, lúc này

nhà thơ đặt cả lòng mình nương nhờ con sóng nói lên tất cả mọi điều:

“Ôi con sóng… trong ngực trẻ”

Trong con sóng ngoài kia tình yêu chứa đựng là những khát khao yêu và được yêu,

cảm giác trong tình yêu của lứa đôi. Thán từ “ôi” ở ngay câu đầu của đoạn thơ đủ cho

ta thấy được xúc cảm dâng trào nổi trội trong lòng nhà thơ. Rồi tiếp đến cặp từ “ngày

xưa” – “ngày sau” tiếp tục đưa lối người đọc khám phá trạng thái đối lập để khẳng

định thời gian muôn đời của con sóng từ quá khứ đến tương lai và dù thế nào thì sóng

vẫn vận hành theo quy luật của chính nó. Trạng từ “vẫn thế” theo cùng để một lần nữa

khẳng định chắc nịch hơn chân lí đó mãi không đổi thay. Ở những dòng thơ trên nhà

thơ muốn diễn tả những đặc điểm tự nhiên của con sóng chỉ để đến đây nhằm nói đến

con sóng tâm hồn chứ không chỉ là sóng biển, sóng lòng nữa. Trái tim khát khao tình

yêu nơi tác giả lúc này trào dâng đến đỉnh điểm, nó luôn thường trực, chất chứa trong

trái tim tuổi trẻ.

Câu chuyện tình yêu sẽ không là của riêng một ai, trong trái tim chúng ta đều tồn tại

một tình yêu có lúc bình lặng rồi sẽ có lúc trào dâng mạnh mẽ, luôn muốn yêu và

được yêu. Hai khổ thơ đầu bài Sóng cho thấy rõ hơn về phong cách thơ của Xuân

Quỳnh và nét hiện đại của thi sĩ trước tình yêu nồng nàn, sôi nổi, chủ động.

Bài văn mẫu 2

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh vẫn qua từng câu thơ, từng điệu hồn mà khát mong được đồng cảm,

đồng điệu với tâm hồn của người đọc muôn thế hệ, và Sóng dường như là tiếng thơ

tha thiết nhất chị gửi lại trước khi rời xa, là tiếng thơ mang đậm dấu ấn tâm hồn chị,

và hai khổ thơ đầu bài thơ Sóng chính là những khát khao cháy bỏng, chảy tràn tự

nhiên từ hồn thơ của nữ sĩ về khát vọng được khám phá, được thấu hiểu bản thể, và

đồng thời bày tỏ chân lí về quy luật bất tử của tình yêu của tâm hồn trẻ tuổi.

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”.

Đoạn thơ mở đầu bằng những thái cực, bằng những sắc thái đối lập, giữa dữ dội và dịu

êm, giữa ồn ào và lặng lẽ. Đó là hai vẻ đẹp đối chọi mà hòa điệu của con sóng biển

khơi, hay chăng nó cũng đồng thời là vẻ đẹp trong tâm hồn người phụ nữ, vừa mang

nét dịu dàng đằm thắm, vừa mang những khát khao cháy bỏng mãnh liệt. Nhưng có

một điều, nếu thực sự chú ý ta mới nhận ra sự tinh tế trong cách đặt từ của Xuân

Quỳnh, đó là dù ở hai thế cực đối lập nhau, nhưng chốt hạ ở cuối mỗi câu thơ đều là

những gì rất đỗi dịu êm, lắng sâu. Phải chăng đó cũng là mong muốn của sóng với bến

bờ của mình, luôn luôn hi vọng khao khát được nương mình vào điểm tựa bình yên,

Và đó, có lẽ cũng là lúc ta nhận ra nét đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh, rằng chị hay

bao nhiêu người phụ nữ khác, dẫu vinh quang tột cùng với ánh đèn, sân khấu hay con

chữ, thì niềm khao khát mãnh liệt nhất, bình dị nhất vẫn là khao khát tìm được bến đỗ

bình yên, bến đỗ hạnh phúc ấm êm. Đó cũng là lâu đài mà bất kể người phụ nữ nào

đều vun vén, đắp xây.

Nhưng người con gái ấy, không phải chỉ vì khát khao hạnh phúc ấm êm mãnh liệt, mà

chấp nhận đánh mất mình, trái lại, nếu sông không hiểu nổi mình, sóng chủ động tìm

ra tận bể. Không phải đợi, chờ một ai đến để dẫn dắt, để quyết định, Sóng chủ động

hòa mình để kiếm tìm, chinh phục, và đặc biệt là để thấu hiểu, để khám phá chính bản

thể thẳm sâu của mình. Từ đó, giúp người đọc nhận ra, hóa ra tình yêu không chỉ cần

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

cảm giác bình yên của một điểm tựa, mà còn cần sự thấu hiểu rất nhiều và rất sâu từ

cả hai phía, có như vậy mới đạt đến sự vĩnh cửu của một tình yêu chân chính.

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Mượn sự vĩnh hằng, bất tử và bất biến của con sóng biển khơi để nói về nỗi khát khao

tình yêu cháy bỏng trong lồng ngực trẻ, còn sự ví von nào giàu xúc cảm và giàu sức

gợi đến thế. Trái tim ngực trẻ vẫn mãi một tình yêu, vẫn mãi một niềm rong ruổi bất

tận cho hạnh phúc của đời mình, bởi như Xuân Diệu cũng từng nói, tuổi trẻ là mùa

xuân của đời người, và tình yêu làm mùa xuân ấy trở nên thắm sắc đượm hương hơn.

Có thể thấy trong ý thơ của Xuân Quỳnh, cũng có sự gặp gỡ, đồng điệu với những gì

Xuân Diệu từng gợi nhắc, nhưng chính hình tượng sóng đã giúp cách diễn đạt trở nên

mới mẻ, giàu chất thơ hơn.

Hai khổ thơ đầu giống như khúc nhạc dạo đầu, đã mở ra toàn bộ mạch cảm xúc của

bài thơ Sóng, đồng thời gợi cho người đọc những cảm nhận mới lạ bởi cách diễn đạt

trẻ trung, mà vô cùng sâu sắc, đậm chất thơ Xuân Quỳnh.

Bài văn mẫu 3

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hai khổ thơ đầu bài Sóng của Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ trẻ xuất sắc trưởng thành từ kháng chiến

chống Mỹ và là một trong số ít những nhà thơ nữ viết rất nhiều và rất thành công về

đề tài tình yêu. Một trong những thành công xuất sắc về đề tài này của nữ sĩ là bài thơ

“Sóng”, hai khổ thơ đầu bài thơ nữ thi sĩ viết:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”