-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ (4 Dàn ý + 14 mẫu) | Văn mẫu 12
Phân tích Mị cởi trói cho A Phủ trong Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài gồm 14 bài văn mẫu siêu hay. Qua phân tích nhân vật Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ các bạn học sinh có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp, để sau đó nó trở thành kiến thức tâm đắc của chính mình.
Chủ đề: Văn mẫu 12
482 tài liệu
Môn: Ngữ Văn 12
812 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Dàn ý phân tích hành động cởi trói của Mị Dàn ý số 1 GIỚI THIỆU CHUNG
- Năm 1952, nhà văn Tô Hoài cùng với bộ đội tiến quân vào giải phóng Tây Bắc, đi
sâu vào những khu du kích của đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi. Chuyến đi kéo
dài tám tháng đã để lại cho Tô Hoài những ấn tượng sâu sắc. Nhà văn Tô Hoài từng
tâm sự: “Cái kết quả lớn nhất và trước nhất của chuyến đi tám tháng ấy là đất nước và
con người miền Tây đã để thương để nhớ cho tôi nhiều quá, tôi không bao giờ quên”.
“Truyện Tây Bắc” chính là kết quả của chuyến đi tám tháng ấy không bao giờ quên ấy.
- “Vợ chồng A Phủ” là truyện ngắn đặc sắc nhất trong tập “Truyện Tây Bắc”, cũng là
một trong những truyện ngắn Việt Nam xuất sắc trong giai đoạn kháng chiến chống
Pháp. Tác phẩm là bức tranh chân thực về cuộc sống và con người vùng Tây Bắc, tái
hiện số phận đau khổ của những người nông dân nghèo miền núi dưới ách áp bức của
thực dân, phong kiến. Đồng thời, tác phẩm cũng là một bài ca về sức sống và khát
vọng tự do của người miền núi, là hình ảnh con đường giải phóng và cuộc đổi đời của
họ trong cách mạng. Trong cả tác phẩm, nửa đầu của truyện: quãng đời của Mị và A
Phủ ở Hồng Ngài là phần truyện đặc sắc và có giá trị nghệ thuật hơn cả.
- Về hành động Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ và chạy theo A Phủ, có ý kiến cho rằng,
đó là hành động bất ngờ, bột phát. Ý kiến khác thì khẳng định: Hành động đó là hợp
lí, bắt nguồn từ sức sống tiềm tàng của nhân vật. Từ nội dung văn bản, có thể làm rõ hơn những ý kiến trên. PHÂN TÍCH
I. Giải thích các ý kiến
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
- Ý kiến thứ nhất: hành động Mị cắt dây cởi trói cứu A Phủ và chạy theo A Phủ là
hành động bất ngờ, bột phát: ý kiến này đánh giá kết thúc của truyện Vợ chồng A Phủ
là bất ngờ so với mạch truyện, tâm trạng nhân vật Mị và cả người đọc.
- Ý kiến thứ hai: Đó là hành động hợp lí, bắt nguồn từ sức sống tiềm tàng của nhân
vật: ý kiến này nhìn nhận, đánh giá kết thúc của tác phẩm trong mối quan hệ với lô gíc
diễn biến tâm trạng nhân vật Mị và mạch vận động tất yếu của đời sống con người:
khi bị dồn đẩy đến bước đường cùng, con người sẽ vùng lên tìm ánh sáng cho mình.
II. Phân tích, chứng minh
1. Vì sao hành động Mị cắt dây cởi trói cứu A Phủ và chạy theo A Phủlà hành
động bất ngờ, bột phát * Hoàn cảnh:
- Mị vốn là một cô gái con nhà nghèo - “nghèo từ trong trứng” – sinh ra đã mang theo
trên người món nợ truyền kiếp của cha mẹ; nhưng đó cũng là cô trẻ giàu lòng yêu đời,
ham sống và có tài thổi sáo; Mị còn là một cô gái chăm chỉ, một đứa con hiếu thảo...
Mị đang sống những tháng ngày tươi đẹp của tuổi trẻ, dù trong cảnh nghèo khó.
Không ít chàng trai theo đuổi cô gái nghèo ấy. Trong một đêm mùa xuân, Mị bị bắt về
làm dâu trừ nợ cho nhà thống lí Pá Tra vì món nợ truyền kiếp của bố mẹ Mị. Món nợ
ấy – nạn cho vay nặng lãi – đã cột chặt bao người nghèo vào số phận nô lệ.
* Diễn biến tâm trạng Mị khi làm dâu gạt nợ ở nhà thống lí Pá Tra:
- Những ngày đầu về làm dâu, Mị phản kháng quyết liệt: hàng mấy tháng ròng, đêm
nào Mị cũng khóc, Mị định tự tử bằng lá ngón. Nhưng Mị chết đi thì nợ kia vẫn còn.
Thương cha, Mị lại tiếp tục cuộc sống làm dâu gạt nợ.
- Lâu dần, chuỗi ngày triền miên những vất vả cực nhọc không dứt đã làm tê liệt cả ý
thức về bản thân và những mong muốn thay đổi số phận ở Mị. Giờ đây, Mị an phận và
cam chịu thân phận nô lệ trong nhà thống lí. “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi.
Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa… ngựa chỉ biết
việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi”.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
- Con người bị áp bức, nếu cứ nhẫn nhục chịu đựng, kéo dài đến một lúc nào đó, sẽ bị
tê liệt cả ý thức, tinh thần phản kháng. “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con
rùa nuôi trong xó cửa”. Mị cam chịu thân phận lùi lũi, chỉ biết ngồi trong cái buồng
kín mít, trông ra cửa sổ vuông mờ mờ trăng trắng, “đến bao giờ chết thì thôi”.
=> Mị sống như một cái bóng vật vờ, sống mà như đã chết, không còn cả ý thức về
thời gian nữa. Mị không còn nhớ mình về làm dâu nhà Pá Tra bao năm. Ý thức phản
kháng trong con người Mị tưởng chừng như đã bị tê liệt.
* Từ diễn biến tâm trạng trên, hành động Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ là hành động
bất ngờ, bột phát
- Trong tác phẩm, Mị và A Phủ cùng là nô lệ trong nhà thống lí Pá Tra, song họ không
có quan hệ tình cảm gì cụ thể, thậm chí là Mị đã gần như tê liệt hoàn toàn về ý thức,
chỉ còn như con trâu, con ngựa. Trong hoàn cảnh A Phủ bị trói đứng đến gần chết, Mị
vẫn thờ ơ đến mức như vô cảm trước nỗi khổ của A Phủ. Không ai có thể ngờ rằng,
người con dâu bất hạnh và câm lặng ấy lại đột ngột cắt nút dây cởi trói cho A Phủ rồi
chạy trốn theo anh. Đây là hành động hoàn toàn không hề có sự chuẩn bị, tính toán từ trước.
2. Vì sao đó là hành động hợp lí, bắt nguồn từ sức sống tiềm tàng của nhân vật
* Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng ham sống và khát vọng hạnh phúc ở Mị
- Mặc dù ở thân phận nô lệ, tù đày, mặc dù nỗi buồn khổ, tủi nhục đã biến Mị thành
một cái bóng lặng lẽ, âm thầm; nhưng trong con người Mị vẫn âm ỉ một khát vọng
sống, khát vọng hạnh phúc mãnh liệt.Bởi lẽ, Mị là cô gái ham sống, yêu đời, yêu tự
do, khát khao hạnh phúc. Sức sống tiềm tàng mãnh liệt ở Mị dù có bị vùi dập đến kiệt
cùng vẫn không lụi tắt. Sức sống ấy chỉ tạm thời bị phủ dưới lớp tro nguội lạnh để chờ
cơ hội bùng lên cháy sáng.
- Trong đêm tình mùa xuân: Lúc đầu, Mị nghe tiếng sáo quen thuộc, Mị nhẩm theo bài
hát, rồi Mị uống rượu và nhớ lại kỷ niệm đẹp thời tuổi trẻ... Mị ý thức được về bản
thân và về cuộc đời rồi Mị muốn đi chơi. Sợi dây của A Sử chỉ có thể “trói” được thân
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
xác Mị chứ không thể “trói” được tâm hồn của một cô gái đang hòa nhập với mùa xuân, với cuộc đời.
=> Đó là một đêm có ý nghĩa với Mị, là đêm cô thực sự sống cho riêng mình sau hàng
ngàn đêm cô sống vật vờ như một cái xác không hồn, là một đêm cô vượt lên uy
quyền và bạo lực đế sống theo tiếng gọi trái tim mình.
- Đêm mùa đông trên núi cao và sự gặp gỡ của hai người cùng cảnh ngộ:
+ Trong đêm mùa đông rét buốt như cắt da cắt thịt, Mị gặp A Phủ đang bị trói đứng
chờ chết giữa trời giá rét. Lúc đầu, Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay “Dù A Phủ là cái
xác chết đứng đó cũng thế thôi”. Tưởng chừng như Mị đã chìm trong trạng thái sống
gần như vô cảm, nhưng không phải vậy!
+ Đến một đêm, khi “Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một
dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại”. Đó là dòng nước mắt
của một kẻ nô lệ khi phải đối mặt với cái chết đến gần kề. Chính “dòng nước mắt lấp
lánh ấy” đã làm tan chảy lớp băng giá lạnh trong lòng Mị. Mị chợt nhận ra người ấy
giống mình về cảnh ngộ, mà những người cùng cảnh ngộ rất dễ cảm thông cho nhau.
Mị nhớ lại những chuyện thật khủng khiếp lúc trước kia, “chúng nó bắt trói đến chết
người đàn bà ngày trước cũng ở trong cái nhà này”. Lý trí giúp Mị nhận ra “Chúng nó thật độc ác”.
+ Nghĩ về mình, Mị lại nghĩ đến A Phủ “có chừng này, chỉ đêm nay thôi là người kia
chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Người kia việc gì mà phải chết như thế”.
Chứng kiến “dòng nước mắt lấp lánh” của A Phủ, tâm trạng của Mị diễn biến phức
tạp. Mị thông cảm với người cùng cảnh ngộ, Mị xót xa trước số phận của mình rồi Mị
lại nghĩ đến A Phủ; sau đó Mị lại tưởng tượng đến cái cảnh mình bị trói đứng… Một
loạt nét tâm lí ấy thúc đẩy Mị đến với hành động: dùng dao cắt dây cởi trói cho A Phủ.
Đó là một việc làm táo bạo và hết sức nguy hiểm nhưng nó phù hợp với nét tâm lí của
Mị trong đêm mùa đông này.
* Đặt hành động Mị cắt dây cởi trói và chạy theo A Phủ trong toàn bộ mạch phát triển
của câu chuyện và diễn biến tâm lý của nhân vật thì đây lại là một hành động tự nhiên,
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
tất yếu, hợp quy luật. Bởi lẽ, Mị là cô gái ham sống, yêu đời, yêu tự do, khát khao
hạnh phúc. Sức sống tiềm tàng mãnh liệt ở Mị dù có bị vùi dập đến kiệt cùng vẫn
không lụi tắt. Mặt khác, Mị vốn là cô gái giàu tình thương, vị tha, biết nghĩ, biết hi
sinh cho người khác. Hành động của Mị là kết quả tất yếu của sự bóc lột, đàn áp tàn
nhẫn của cha con thống lí nói riêng, tầng lớp phong kiến miền núi cao Tây Bắc nói
chung đối với những người lao động nghèo. Hành động ấy chứng tỏ sức phản kháng
mãnh liệt, sức sống tiềm tàng và khát khao hạnh phúc luôn cháy bỏng, khả năng
hướng về cách mạng một cách tự nhiên của người dân Tây Bắc. Hành động Mị cắt
dây cởi trói cho A Phủ cũng chính là cắt dây cởi trói cho cuộc đời mình. ĐÁNH GIÁ CHUNG
Cả hai ý kiến đều đúng, không đối lập mà bổ sung cho nhau, giúp người đọc hiểu rõ
hơn về tài năng kể chuyện, miêu tả nội tâm nhân vật của nhà văn Tô Hoài. Việc Mị cắt
dây trói giải thoát cho A Phủ rồi cùng A Phủ bỏ trốn khỏi Hồng Ngài thoạt nhìn có vẻ
bất ngờ, lạ lùng, nhưng xét kĩ, đó là hành động tất yếu, phản ánh bản chất và quá trình
phát triển tâm lý tự nhiên của một người luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt và luôn
khao khát hạnh phúc cháy bỏng.Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” có dáng dấp của một
thiên truyện phân tích tâm lý sắc sảo, tinh tế.
=> Tác phẩm giúp ta càng trân trọng hơn tấm lòng yêu thương, đồng cảm của tác giả
Tô Hoài đối với người dân nơi đây. Dàn ý số 2 1. Mở bài
● Giới thiệu khái quát về tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" của nhà văn Tô Hoài.
● Nêu sơ lược về hành động cởi trói cứu A Phủ của nhân vật Mị. 2. Thân bài
a. Giới thiệu khái quát về nhân vật Mị
● Trước khi về làm dâu nhà thống lí: Xinh đẹp, có tài thổi sáo, có niềm yêu đời,...
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
● Sau khi bị A Sử bắt về làm về: Mị bị trói buộc, áp bức.
b. Phân tích diễn biến tâm lí dẫn đến hành động cởi trói cứu A Phủ trong đêm đông của Mị
● Tâm trạng của Mị trước đêm cứu A Phủ
● Tâm trạng của Mị khi nhìn thấy giọt nước mắt lấp lánh bò xuống hõm má đã xám đen của A Phủ
- Hành động cắt dây cởi trói:
● Từ thương mình đến thương người
● Mị đứng lặng trong bóng tối và sau đó vụt chạy theo A Phủ
c. Ý nghĩa của hành động cởi trói cứu A Phủ trong đêm đông của Mị
● Hành động cắt dây cởi trói diễn ra dứt khoát và quyết liệt cho thấy nhân vật đã
tự giải thoát bản thân thoát khỏi sự trói buộc của cường quyền.
● Thể hiện rõ sự trỗi dậy mạnh mẽ của sức sống tiềm tàng trong tâm hồn nhân vật Mị
● Khẳng định tài năng miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật của nhà văn Tô Hoài. 3. Kết bài
Khẳng định ý nghĩa hành động cởi trói của Mị đối với giá trị nhân đạo của tác phẩm Dàn ý số 3
1. Nêu vấn đề nghị luận
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm - Dẫn 2 nhận định 2. Giải thích
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
- Ý kiến 1: Hành động hoàn toàn mang tính tự phát là nhấn mạnh vào tính bất ngờ,
bỗng dưng phát sinh và thiếu cân nhắc, suy nghĩ, nhận thức khi Mị quyết định cắt dây trói cứu A Phủ.
- Ý kiến 2: Hành động mang tính tất yếu, thể hiện bản chất con người Mị là nhấn
mạnh hệ quả đương nhiên của quá trình diễn biến tâm lí dẫn đến sự bừng tỉnh về nhận
thức và thúc đẩy hành động; là phản ứng đương nhiên của một con người vốn dĩ đã rất
can đảm, có ý thức phản kháng quyết liệt và giàu tình yêu thương,…
3. Phân tích, lí giải tình tiết
- Mị vốn dĩ là một cô gái trẻ trung, yêu đời, yêu tự do; can đảm và có tinh thần phản
kháng mạnh mẽ; giàu tình thương ( thổi sáo trong những đêm tình mùa xuân; không
muốn về làm dâu nhà thống lí, đã khóc hàng mấy tháng và có ý định tự tử; vì cha già
mà chấp nhận cuộc sống khổ nhục) (1.0)
- Dù chịu đựng nỗi đau đến mức gần như tê liệt những cảm xúc, sức sống nhưng Mị
cũng đã thức tỉnh và bừng lên một khát vọng mãnh liệt trong đêm tình mùa xuân. Tuy
nhiên, tất cả đã bị A Sử dập tắt tàn nhẫn.(0.5)
- Những đêm mùa đông thức sưởi ấm, lúc đầu thấy A Phủ bị trói, Mị vẫn lạnh lùng,
thản nhiên. Nhưng khi nhìn thấy dòng nước mắt của A Phủ, Mị nhớ lại tình cảnh của
mình, nhận ra sự độc ác của cha con thống lí Pá Tra. Thương mình từ đó mà cũng
thương người +nghĩ về số phận mình và cái chết vô lí của A Phủ đã thôi thúc Mị cởi trói cho A Phủ. (1.0)
4. Đánh giá nhận định
- Ý kiến thứ nhất đã đánh giá chưa đúng về hành động của Mị, hành động giải thoát
bất ngờ, đột ngột song không hoàn toàn là tự phát mà là kết quả của một quá trình
thay đổi từ tình cảm đến nhận thức và hành động, có đắn đo suy nghĩ trong quyết
định; là kết quả của một quá trình bị dồn nén, bức xúc về tinh thần đòi hỏi phải được giải thoát.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
- Ý kiến thứ hai xuất phát từ sự đánh giá toàn diện và hiểu biết sâu sắc về tác phẩm
đặc biệt là diễn biến nội tâm nhân vật Mị. Hành động này xuất phát vào đúng khoảnh
khắc có tính chất quyết định cho sự trỗi dậy của nhân vật. Nó là sự hồi sinh, là biểu
hiện của tinh thần phản kháng quyết liệt, là kết quả của tình thương và sự đồng cảm
của những con người cùng khổ, là hành động tất yếu của một con người khi đã thay
đổi về tình cảm lẫn nhận thức. Qua đó, tác giả đã phát hiện và ca ngợi vẻ đẹp của
người dân miền núi; tạo nên giá trị nhân đạo cho tác phẩm.
(Nếu hs cho rằng đây là hành động tự phát bởi tính đột ngột, không chủ định từ trước
thì phải có lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục) 5. Nghệ thuật
Phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo, ngôn ngữ đầy chất thơ, lời văn giàu chất tạo hình,…
6. Khẳng định vấn đề
Xem thêm: Phân tích nhân vật Mị trong Vợ chồng A Phủ Dàn ý số 4 1. Mở bài
Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ. 2. Thân bài
Phân tích tâm trạng Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ
– Giới thiệu sơ lược về A Phủ: một thanh niên có thân phận như Mị, cũng phải ở nhà
thống lý Pá Tra để gạt nợ. Do để mất bò mà bị trói đêm này sang đêm khác, ngày này sang ngày kia.
– Tâm trạng của Mị trước đêm cởi trói cho A Phủ:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
• Cuộc sống đọa đày trong nhà thống lý Pá Tra của Mị vẫn tiếp diễn. Thời gian
đọa đày biến cô trở thành người câm lặng trước mọi sự. Những gì diễn ra
chung quanh không khiến Mị quan tâm. Những đêm đầu Mị thổi lửa hơ tay.
Tâm hồn Mị như tê dại trước mọi chuyện, kể cả lúc ra sưởi lửa, bị A Sử đánh
ngã xuống bếp, hôm sau Mị vẫn thản nhiên ra sưởi lửa như đêm trước.
• Song, trong lòng, không phải chuyện gì Mị cũng bình thản. Mị rất sợ những
đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn. Khi trong nhà đã ngủ yên, Mị tìm đến
bếp lửa. Đối với Mị, nếu không có bếp lửa ấy, cô sẽ chết héo.
– Thương người cùng cảnh ngộ:
Chính nhờ ngọn lửa, đêm ấy, Mị trông sang A Phủ và nhìn thấy một dòng nước mắt
lấp lánh bò xuống má đã xám đen lại. Dòng nước mắt ấy khiến Mị chợt nhớ lại đêm
năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải đứng trói thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt
chảy xuống miệng, xuống cổ, không lau đi được. Rồi Mị phảng phất nghĩ gần nghĩ xa :
Cơ chừng này thì chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết.
Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì còn biết đợi ngày rũ xương ở
đây mà thôi… Người kia việc gì phải chết thế?
– Tình thương lớn hơn cái chết:
Mị xót xa cho A Phủ như xót xa cho chính bản thân mình. Mị thương cho A Phủ
không đáng phải chết. Cô cũng sợ nếu mình cởi trói cho chàng trai ấy, bố con Pá Tra
biết được sẽ tới thay vào đấy và lại phải chết trên cái cọc ấy… Song có lẽ tình thương
ở Mị đã lớn hơn cả sự chết. Tình thương ấy khiến cô đi đến hành động cởi trói cho A Phủ.
– Từ cứu người đến cứu mình :
• Khi cởi trói cho A Phủ xong, Mị đứng lặng trong bóng tối. Song, chính ngay
lúc ấy, trong lòng người đàn bà khốn khổ kia mọi chuyện diễn ra rất nhanh. Mị
cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Vì ở đây thì chết mất.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
• Đây không phải là hành động mang tính bản năng. Đúng hơn, cùng với sự trỗi
dậy của ký ức, khát vọng sống tự do, đã khiến Mị chạy theo người mà mình
vừa cứu. Mị giải thoát cho A Phủ Phủ và giải thoát cho cả bản thân mình! Hành
động táo bạo và bất ngờ ấy là kết quả tất yếu của sức sống tiềm tàng khi người
con gái yếu ớt dám chống lại cả cường quyền và thần quyền. 3. Kết luận:
• Qua tâm trạng của Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ, chúng ta thấy được cả sức
sống tiềm tàng ở một người phụ nữ bị đọa đày vả về thể xác lẫn tinh thần,
tưởng chừng như mất đi hết đời sống tâm hồn. Phải yêu thương và có một niềm
tin mãnh liệt vào con người nhà văn mới có được cái nhìn nhân đạo như vậy.
• Tô Hoài đã miêu tả diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị rất tự nhiên, hợp lý và
chân thực. Không thấy diễn biến tâm trạng của nhân vật sẽ không hiểu được
hành động của nhân vật đó. Hành động cuối cùng của Mị – cởi trói cho A Phủ
– có vẻ bất ngờ nhưng lại hợp với quy luật tâm lý con người, quy luật của cuộc
sống. Nhà văn không chỉ đem đến cho bạn đọc những nhân vật biết hành động
mà quan trọng hơn là vì sao có hành động ấy. Tô Hoài đã rất thành công khi
xây dựng một nhân vật có sức sống bên trong mãnh liệt đằng sau khuôn mặt vô
hồn, vô cảm của Mị. Bởi vậy, có người đã xem đây là “một nhân vật thành
công bậc nhất trong văn xuôi cách mạng đương đại Việt Nam”
Phân tích nhân vật Mị trong đêm cởi trói cho A Phủ - Mẫu 1
Nhà văn người Nga Léc – môn – tốp từng viết: “Cũng có những đêm không ngủ, mắt
rực cháy và thao thức, lòng ngập tràn nhung nhớ, … Khi đó, tôi viết”. Bất kỳ tác phẩm
nghệ thuật chân chính nào cũng bắt nguồn từ một trái tim dạt dào xúc cảm với đời của
nhà cầm bút. Để từ trái tim một con người, văn phẩm neo đậu mãi trong lòng người
đọc bao thế hệ. Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” là một trong số đó. Đây là tác phẩm sâu
nghĩa nặng Tô Hoài dành cho mảnh đất, con người Tây Bắc đã được gửi trọn vẹn qua
thiên truyện ngắn xuất sắc nhất đời văn của ông. Những trang văn viết về sức sống
tiềm tàng của nhân vật Mị thực sự là những trang viết ấn tượng, đầy xúc động, đặc
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
biệt qua hai đoạn trích: “Bây giờ Mị cũng không nói … váy hoa vắt ở phía trong
vách” và “lúc ấy trong nhà đã tối bưng, … thì thào một tiếng “Đi ngay!”…”
Trần Đăng Khoa từng nhận xét, Tô Hoài như “một pho sách sống mà không học giả,
viện sĩ nào có thể so sánh được”. Không chỉ là một người có sức sáng tạo dồi dào, ông
còn có những hiểu biết sâu rộng về những vùng miền của đất nước sau nhiều chuyến
đi thực tế. Tô Hoài đến với mảnh đất Tây Bắc năm 1952 trong chuyến đi theo bộ đội
vào giải phóng Tây Bắc, văn nhân cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc để tích lũy vốn
sống, để tăng tình cảm gắn bó, để tìm cảm hứng với đồng bào nơi đây. Và từ nơi ấy,
“Vợ chồng A Phủ” ra đời. Câu chuyện viết về số phận khổ đau, bất hạnh của những
người lao động trước Cách mạng. Nhưng bằng sức sống tiềm tàng, mãnh liệt, họ đã
vươn lên để bước sang một trang đời tươi sáng, hạnh phúc. Những trang văn viết về
sự trỗi dậy sức sống của Mị trong đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ
không chỉ thể hiện được sự tài hoa cùng ngòi bút nhân đạo của Tô Hoài mà còn cho ta
thấy khát vọng sống mãnh liệt của người lao động nghèo vùng cao.
Trước đó, Tô Hoài đã miêu tả Mị là một cô gái trẻ đẹp, tài hoa, thổi sáo giỏi và có tình
yêu tự do, khát vọng hạnh phúc mãnh liệt. Không chỉ có vậy, cô còn là một người con
gái hiếu thảo và yêu lao động. Thế nhưng, trớ trêu thay, do nhà nghèo, bố mẹ Mị khi
lấy nhau phải vay tiền nhà thống lí Pá Tra, đến tận khi mẹ Mị mất rồi, bố già yếu mà
vẫn chưa trả hết nợ. Cô bị bắt về làm con dâu gạt nợ nhà thống lí, làm vợ của A Sử
nhưng họ sống với nhau mà không có lòng với nhau. Và từ đây, chuỗi ngày địa ngục
của Mị với thân phận con dâu gạt nợ mở ra. Mị không chỉ bị chà đạp về thể xác, mà
còn phải chịu biết bao đau đớn về tinh thần. Ngày tháng trôi đi, sức sống tràn đầy của
Mị ngày nào, giờ đây dường như đã ngủ yên, thay vào đó là sự lầm lũi, cam chịu. “Ai
ở xa về, có việc vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy có một cô gái ngồi quay sợi
gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tày ngựa. Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa,
dệt vải, chẻ củi hay đi đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn
rười rượi”. Mị sống mà mà như chỉ tồn tại. Thế nhưng, bằng ngòi bút nhân đạo, trái
tim ấm nóng tình người của mình, Tô Hoài đã phát hiện ra: “Ở trong hình ảnh con rùa
lùi lũi ấy, còn có một con người”. Sự biến chuyển về tâm lí của nhân vật Mị đã được
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Tô Hoài miêu tả thành công, từ đó đã làm sáng lên sức sống tiềm tàng mãnh liệt của
cô trong đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ.
Đoạn trích thứ nhất đã khắc họa một cô Mị đang đắm chìm trong hạnh phúc, đang
nghĩ về những cuộc chơi xuân, để từ đó có những hành động mà lần đầu xuất hiện kể
từ khi cô bước chân vào nhà thống lí. Trạng ngữ chỉ thời gian “bây giờ” nói đến thời
điểm hiện tại, khi Mị đang ngược về quá khứ theo men say của rượu và tiếng sáo gọi
bạn đi chơi. Trước đó, bằng ngòi bút tả thực cùng sự am hiểu về phong tục tập quán
các vùng miền, Tô Hoài đã khắc họa chân thực bức tranh mùa xuân về trên Hồng Ngài
với màu sắc rực rỡ, sự no đủ và những hoạt động của đồng bào nơi đây. Thế nhưng,
trái ngược với bức tranh đầy sức sống đó, cô Mị lại thờ ơ, vô cảm, dường như không
quan tâm đến bất kỳ thứ gì xung quanh. Năm nay, cô lén uống rượu, cô uống “ừng ực
từng bát” và như một thói quen, cô đi thẳng vào căn buồng kín mít với một lỗ vuông
bé bằng bàn tay của mình. Mị ngồi trên giường, không làm gì cả. Có thể nói, từ khi
bước chân vào nhà thống lí, vào căn buồng được coi như thứ ngục thất trần gian này,
Mị dường như chỉ tồn tại với một cái xác không hồn, làm việc theo bản năng, chứ
không hề có cho mình những xúc cảm riêng. Nhưng đêm nay lại khác, cô ngồi trên
giường nhưng lòng cô đi theo men rượu, đi theo tiếng sáo để về với một thời quá khứ
tươi đẹp. Mị nhận ra mình còn trẻ, còn nhiều khát vọng: “Mị muốn đi chơi”. Việc nhớ
về quá khứ đã làm sống dậy một cô Mị trước khi vào làm dâu nhà thống lí, làm dấy
lên sức sống tiềm tàng trong cô. Từ đó, Mị có những hành động của một con người
đang thực sự sống, của một cô gái đang độ tuổi tươi đẹp.
“Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đèn”. Câu văn mộc mạc,
nhịp nhàng và chậm rãi nhưng lại gieo vào lòng người đọc những cảm xúc mới lạ.
Không cần đi tìm, Mị một mạch tiến đến góc nhà, thắp lên cây đèn đã lâu chưa được
cô ngó ngàng tới. Vậy là cây đèn vẫn luôn ở đó như biết trước rằng, rồi sẽ lại có một
ngày nó được thắp sáng lên bởi bàn tay của Mị. Mị biết vị trí của cây đèn rất rõ nhưng
tại sao trước đó, cô lại không thắp lên? Đó hẳn là vì sự chai lì, sự vô cảm của Mị với
đời, khiến cô không còn quan tâm đến việc căn phòng sáng hay tối nữa. Cho đến hôm
nay, khi sức sống căng tràn nơi nơi trái tim Mị, cô “xắn một miếng mỡ” bỏ vào đèn
làm bừng sáng cho gian phòng vốn tăm tối. Hành động thắp đèn của Mị không chỉ là
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
thắp sáng căn phòng, mà còn là thắp lên ngọn lửa đang cháy âm ỉ trong lòng cô nữa.
Căn phòng giờ đây không còn mang dáng vẻ của ngục thất trần gian, dáng vẻ của “nhà
mồ chôn sống” nữa mà nó đã trở thành không gian sống, một không gian thực thụ của
con người, dành cho con người. Chỉ bằng một hành động và câu văn nhỏ bé vậy thôi
nhưng Tô Hoài đã cho người đọc thấy sức sống tiềm tàng đang trỗi dậy mạnh mẽ bên trong Mị.
Không chỉ qua hành động thắp đèn, sức sống của Mị còn được hiện lên qua hành động
“cuốn lại tóc, với lấy cái váy hoa”. Tiếng sáo rập rờn trong đầu như đưa Mị đến gần
với những cuộc vui của ngày trước. Khát khao được vui tươi, được đi chơi của Mị
dâng trào một cách mãnh liệt hơn bao giờ hết. Cô để ý, chăm chút lại mái tóc thanh
xuân của mình, thay một cái váy hoa, chuẩn bị đi chơi. Trái tim cô đang rạo rực với ý
nghĩ được đi chơi thì A Sử về. Y cùng với sợi dây trói đã chặn đứng khát vọng của cô.
Hạnh phúc bỗng vụt tắt, cô lại trở về thành cô Mị vô cảm, thờ ơ với cuộc đời. Đêm
tình mùa xuân khép lại, dù chưa có những hành động bứt phá nhưng có thể thấy, lớp
băng phủ quanh trái tim của Mị đã dần xuất hiện vết nứt, chỉ chờ một sự tác động nữa
là lớp băng ấy sẽ tan biến. Cô Mị với khát vọng sống mãnh liệt sẽ hoàn toàn phục sinh.
Và tác nhân ấy sẽ xuất hiện trong đêm đông cởi trói cho A Phủ.
Chính nhờ giọt nước mắt của A Phủ, trong Mị đã trỗi dậy lòng thương mình, tình
thương đồng loại để từ đó có những hành động bất ngờ, táo bạo, tất yếu. “Lúc ấy” là
giữa đêm đông khuya khoắt, lạnh lẽo. Dù không gian bên ngoài giá lạnh, nhưng
dường như trái tim của Mị lại ấm nóng hơn bao giờ hết. Phải chăng, giọt nước mắt của
A Phủ đã chảy vào lòng Mị, làm tan đi cái lạnh giá nơi trái tim cô. Ngọn lửa Mị vẫn
ngồi hơ tay mỗi đêm đã lụi tàn, bóng tối bao trùm cả không gian, nuốt chửng Mị. Thế
nhưng, thay vì nhóm lửa lại, Mị “rón rén bước lại”, “cắt nút dây mây”, cởi trói cho A
Phủ. Hành động của Mị chỉ là “rón rén”, vì đây chỉ là hành động bộc phát, bất ngờ,
không có sự chuẩn bị từ trước. Mị “rón rén” vị sợ bị phát hiện, sợ A Sử phát hiện.
Nhưng cắt dây trói xong, chính bản thân cô cũng hoảng hốt trước hành động của chính
mình. “Mị hốt hoảng, Mị chỉ thì thào được một tiếng “Đi ngay””. Có thể nói, cô hốt
hoảng vì cô chưa từng nghĩ, mình lại có thể làm được những hành động như thế này.
Trước kia, cô chỉ bằng lòng, yên phận sống một cuộc đời “lầm lũi như con rùa nuôi
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
trong xó cửa”, sống mà chỉ như là tồn tại. Cô nghĩ rằng, cuộc đời này sống làm người
nhà thống lí, chết làm ma nhà thống lí, rồi cũng sẽ có một ngày rũ xương ở cái nơi địa
ngục trần gian này thôi, chứ cô chưa bao giờ nghĩ rằng, mình lại có thể quyết liệt đến
vậy. Tiếng thì thào của Mị như một chi tiết nghệ thuật đặc sắc, làm điểm sáng cho
đoạn trích này. Trong cả tác phẩm, dù là nhân vật chính, nhưng Mị lại chỉ có đúng ba
câu nói: một câu nói với cha và hai câu nói với A Phủ. Và tiếng thì thào “đi ngay” của
Mị nói với A Phủ là tiếng nói được cất lên từ đáy lòng Mị sau rất nhiều năm sống câm
lặng ở ngôi nhà này. Nhưng cũng từ đó, ta thấy được tình thương người lớn hơn
thương thân của Mị, đặc biệt thấy được cả sức sống tiềm tàng nơi cô. Hai tiếng “đi
ngay” ấy là lời của Mị nói với A phủ, nhưng dường như cũng là lời nói với chính
mình để sau đó, cô cũng chạy đi theo A Phủ. Tô Hoài đã rất tinh tế khi miêu tả dòng
chảy tâm lí của nhân vật Mị. Các câu văn ngắn, nhiều dấu phẩy tạo nên giọng văn gấp
rút như men theo những chuyển biến tâm lí tinh vi ở Mị. Tác giả dường như đã hóa
thân vào nhân vật để lột tả được hết những tâm trạng của Mị trong đêm đông cởi trói cho A Phủ.
Hai đoạn trích đã khắc họa được những nét diễn biến tâm lý phức tạp của Mị trong
đêm tình mùa xuân và đêm đông cởi trói cho A Phủ, từ đó người đọc thấy sức sống
tiềm tàng ẩn sâu trong con người Mị, trước những cơn gió xúc tác nó lại bùng lên
mạnh mẽ. Ở đoạn trích đầu tiên, ta thấy hiện ra một cô Mị còn trẻ, vẫn khao khát được
đi chơi, chìm đắm trong cuộc chơi, sức sống trong cô lúc này trỗi dậy mạnh mẽ. Còn ở
đoạn trích thứ hai, một cô Mị với tình thương người, tình yêu thương đồng loại (là A
Phủ) hiện lên đánh dấu sự trở lại hoàn toàn của Mị. Con người cô quay lại trở lại với
những gì đẹp đẽ nhất, căng tràn nhựa sống và khát khao tự do nhất – như những ngày
chưa bước chân vào nhà thống lí Pá Tra. Như thế, qua hai đoạn trích trên, ta thấy Mị
có những hành động mà trước đây cô chưa từng làm và ngay cả chính cô cũng không
không nghĩ rằng mình sẽ làm như vậy. Đó chính là biểu hiện rõ nét nhất của ngọn lửa
sức sống tiềm tàng đang bùng cháy trong Mị. Ngọn lửa đó chưa bao giờ bị dập tắt, nó
chỉ bị những thế lực tàn ác của thần quyền và cường quyền làm yếu đi, chờ đợi ngày
được bùng cháy. Từ đây, ta thấy được thông điệp mà Tô Hoài gửi gắm qua truyện
ngắn này: sức sống, khát vọng tự do, hạnh phúc của con người là bất diệt, dẫu có bị
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
các thế lực bóng tối chèn ép, đẩy đến bi kịch đến như thế nào cũng sẽ vẫn âm ỉ cháy,
và chắc chắn sẽ có một ngày bùng lên mãnh liệt.
Sự thành công của thiên truyện Vợ chồng A Phủ không chỉ nằm ở nội dung mà còn
nằm ở nghệ thuật. Với lối kể chuyện lôi cuốn, các tình tiết được dẫn dắt khéo léo, Tô
Hoài dễ dàng đưa người đọc đi men theo dòng chảy tâm lí của nhân vật Mị đầy tự
nhiên, không gượng ép. Ngôn ngữ phong phú, giàu sức tạo hình mang đậm màu sắc
miền núi cùng hàng loạt các danh từ, động từ mạnh đã góp phần khắc họa tâm trạng
của nhân vật Mị. Đặc biệt, lời văn nửa trực tiếp, bút pháp biện chứng tâm hồn tinh tế,
điêu luyện đã giúp nhà văn đưa người đọc đến gần hơn với những xúc cảm trong lòng
Mị, hòa vào Mị để thấu hiểu, để đồng cảm. Từ đó, làm ngời sáng lên một cô Mị với
nội tâm sâu sắc, sức sống tiềm tàng, mãnh liệt và trái tim nhân hậu, giàu yêu thương.
Tô Hoài từng có lần tâm sự về truyện ngắn của mình như thế này: “Nhưng điều kì
diệu là dẫu trong cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không giết được sức
sống con người. Lay lắt đói khổ, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng, mãnh
liệt”. Đọc những lời chia sẻ ấy của Tô Hoài tôi mới thấy rõ hơn cái tình mang nặng
của ông với mảnh đất và con người Tây Bắc. Tô Hoài yêu và hiểu nhân vật của mình
nên ông đi vào từng dòng tâm trạng, cử chỉ, hành động và lời nói của họ để phát hiện
bao hòn ngọc còn ẩn giấu trong tim những kiếp cùng cực ấy. Hai dòng tâm trạng trên
của Mị nói riêng và truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” nói chung đã thể hiện tình yêu
thương nhiều khi đến quặn thắt của Tô Hoài. Văn nhân đau từng cơn trước những lần
Mị bị đọa đày trong những phận trâu ngựa, trong cơn đòn roi hay nơi ngục thất tinh
thần. Ông căm phẫn làm sao trước bọn chúa đất miền núi với cường quyền và thần
quyền nặng nề bám riết lấy con người không buông, khiến người ta cứ sống kiếp mòn
đi, thơ ơ với mọi sự. Nhưng điều người đọc thấy trân quý biết bao ấy là tấm lòng cất
công đi tìm hòn than nóng bỏng sau lớp tro tàn ở Mị. Mị với khát vọng sống, khát
vọng hạnh phúc mãnh liệt chẳng bao giờ nguôi ngoai. Cũng vì lẽ đó văn nhân muốn
mở ra cho nhân vật một con đường giải thoát, muốn đưa cho con người ra ánh sáng tự
do. Mị cởi trói cho A Phủ nhưng cô cũng cởi trói cho chính mình. Rồi hai mảnh đời ấy
sẽ cuốn vào nhau và tiến tới con đường chân lý – con đường cách mạng. Đọc những
dòng văn đẹp ấy của “tấm lòng vàng” tôi mới trăn trở làm sao kiếp người bị vùi vào
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
tăm tối. Nhưng hơn hết tôi biết Tô Hoài muốn nhắn gửi chúng ta, con người dù trong
hoàn cảnh nào vẫn ẩn khuất những khát vọng đẹp. Hãy cứu đi, cứu lấy con người khỏi
chốn tối tăm khi còn có thể!
Sê – khốp từng nói: “Nhà văn trước hết phải là nhà nhân đạo từ trong cốt tủy”. Nếu
không có một trái tim thương người, đồng cảm với những số phận khổ đau, bị các thế
lực tàn ác chèn ép, đày đọa, Tô Hoài đã không thể viết nên những trang văn xuất sắc
và cảm động như thế. Và nếu không có một ngòi bút nhân đạo, Tô Hoài đã không thể
nào phát hiện được sức sống mãnh liệt vẫn luôn ẩn sâu trong Mị cũng như những
người dân lao động ở miền dẻo cao Tây Bắc. Một tấm lòng đẹp đã tỏa ngát trong vườn
văn Việt Nam, một sức sống đẹp đã nảy nở trong kho tàng văn học dân tộc. Và từ đó
một nhà văn cùng những trang viết xuất sắc ra đời. Người ta sẽ khó mà quên những
con chữ hồn nhiên tuổi ấu thơ trong vương quốc dế mèn, cũng không thấy được dòng
văn đập rộn ràng không khí thời đại trong “Chuyện cũ Hà Nội” hay những trang văn
xanh đời trong “Vợ chồng A Phủ”. Dẫu là khi bé thơ hay đã trưởng thành người ta vẫn
muốn đến với ông – đi trên con thuyền chở nặng hồn văn Tô Hoài.
Mị trong đêm đông cởi trói cho A Phủ - Mẫu 2
Tố Hữu, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, từng nói: “Cuộc đời là nơi xuất phát và
cũng là nơi đi tới của văn học”. Cũng chính vì thế, ta hiểu rằng văn học và đời sống
luôn song hành với nhau – văn chương chính là tấm gương phản chiếu rõ nét nhất
những hiện thực của đời sống thường ngày. Với ý niệm này, nhà văn Tô Hoài đã chấp
bút viết nên “Vợ chồng A Phủ” để tái hiện lại bức chân dung chân thực về các dân tộc
ở Tây Bắc xuyên suốt những năm tháng cách mạng. Được tác giả miêu tả sâu sắc nhất,
nhân vật Mị – bông hoa ban núi rừng hiện lên như một biểu tượng cho người phụ nữ
Tây Bắc lúc bấy giờ: hoàn cảnh ngặt nghèo, đau khổ nhưng vẫn luôn giữ được sức
sống tiềm tàng. Điều đó đặc biệt được Tô Hoài diễn tả qua đoạn trích đêm đông Mị
cởi trói cho A Phủ và bỏ trốn cùng anh: “Lúc ấy trong nhà đã tối bưng… thì thào một
tiếng “Đi ngay!”…. Qua đoạn trích, tư tưởng nhân đạo đầy tiến bộ của “cuốn từ điển
sống nghề văn” này đã được thể hiện sâu sắc, sáng rõ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Nhắc đến nhà văn Tô Hoài là nhắc đến một trong những cây đại thụ của nền văn học
cận đại Việt Nam. Xuyên suốt sự nghiệp sáng tác trải dài hơn 60 năm, Tô Hoài đã cho
ra gần 200 đầu sách khác nhau và gặt hái vô số thành công ở nhiều thể loại. Thế
nhưng tiêu biểu hơn cả là những trang văn chân thực, sâu sắc của ông về cuộc sống và
con người vùng Tây Bắc qua tập “Truyện Tây Bắc”. Qua tập truyện, nhà văn đã khắc
họa bức chân dung sinh động, xúc động về những nỗi đau thương, khổ cực mà nhân
dân miền núi phải gánh chịu dưới ách áp bức nặng nề của chế độ thực dân phong kiến,
đồng thời tác phẩm cũng là lời ngợi ca, trân trọng ông dành cho tinh thần kiên cường,
bất khuất của họ khi đã vùng lên đấu tranh, tham gia cả nước cùng kháng chiến. Tinh
thần, ý niệm này của Tô Hoài được bộc lộ rõ nhất, sáng ngời nhất qua tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”.
“Vợ chồng A Phủ” được chắp bút năm 1952, đây là kết quả của chuyến đi thực tế của
Tô Hoài đến các bản làng mới giải phóng và dành tám tháng cùng ăn, cùng ở, cùng
gắn bó với đồng bào các dân tộc miền núi nơi đây. Với quan niệm “Viết văn là một
quá trình đấu tranh để nói ra sự thật”. Ông đã chưng cất những “sự thật” xù xì, thô
nhám nơi đây để tạo nên một các hình tượng đẹp đẽ, là đại diện cho tinh thần, quan
niệm nhân sinh của mình, điển hình là nhân vật Mị, trung tâm của câu chuyện. Ẩn sau
hình ảnh người con gái tài năng, xinh đẹp là sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ và tinh thần
bất chấp những gông xiềng của hủ tục lạc hậu và ách áp bức, bóc lột của cường quyền – thần quyền.
Không phải ngẫu nhiên mà câu chuyện của Mị được bắt đầu bằng một nốt trầm: “dù
quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng
cúi mặt, mặt buồn rười rượi.” Mới không lâu, Mị còn là một bông hoa ban thuần khiết,
tươi mới, mới nở rộ của ngôi làng mà giờ đây Mị hiện lên với cuộc sống lầm lũi, buồn
khổ, tủi nhục trong thân phận vợ của A Sử, con dâu gạt nợ nhà thống lý Pá Tra. Cuộc
sống tươi đẹp, tự do trước kia giờ chỉ còn là những giọt nước mắt lăn dài, những mảnh
hồi ức rời rạc, xa xăm, ngoài tầm với của Mị. Cô không chỉ đánh mất cuộc đời cũ của
mình mà còn bị cha con nhà Pá Tra đày đọa cả thể xác và tinh thần: phải làm việc cả
ngày lẫn đêm; bị giam hãm trong căn buồng kín mít; bị chồng đánh, bị phạt, bị trói,…
Đến nỗi mà Mị dần trở nên chai sạn với nỗi đau: “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
như con rùa nuôi trong xó cửa”. Tâm hồn Mị, vốn thuộc về một cô gái trẻ trung, vui
tươi, yêu đời, đã dần tan nát, vụn vỡ dưới bàn tay hung bạo, áp chế của cha con nhà thống lý.
Những tưởng cuộc đời của Mị đã chấm hết, tinh thần của Mị rồi cũng sẽ héo mòn
dưới gông xiềng của hủ tục lạc hậu và nạn áp bức bóc lột tàn bạo nhưng không, ẩn sâu
dưới vẻ lầm lũi, câm lặng đó vẫn le lói một ánh lửa của sức sống, của khát khao hạnh
phúc, của mong muốn được tự do, luôn âm ỉ cháy chỉ chờ ngày bùng lên mãnh liệt.
Trái với các nhà văn cùng thời, dù viết về những tội ác của bọn thống trị và nỗi thống
khổ của dân nghèo, Tô Hoài bằng ngòi bút của mình đã không để cho các nhân vật
của mình chìm trong đau khổ, trong tuyệt vọng, bị cái ác, cái tàn độc dồn đến chân
đường cùng, đến cái chết. Thay vào đó, với tình thương yêu và sự trân trọng sâu sắc
ông dành cho người dân Tây Bắc, Tô Hoài đã khéo léo tận dụng tối đa nghệ thuật xây
dựng, khai thác nội tâm nhân vật để nêu bật hành trình hồi sinh, lấy lại khát vọng sống
của Mị. Đến đây độc giả chợt hiểu rằng: “Thiên chức của nhà văn cũng như những
chức vụ cao quý khác là phải nâng đỡ những cái tốt để trong đời có nhiều công bằng,
thương yêu hơn.” (Thạch Lam).
Sự chuyển biến trong tâm hồn Mị được đánh dấu bằng đêm hội mùa xuân. Sau những
tháng ngày bị giày vò, bị bóc lột đến mức chai sạn, trơ lì, thế nhưng trái tim Mị vẫn
không khỏi rung động trước vang âm của tiếng sáo, tiếng gọi bạn đánh pao từ trai gái
Hồng Ngài. Cái xác không hồn” ngày ngày “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”
như bừng tỉnh khỏi cơn ác mộng, Mị bỗng thấy “thiết tha bồi hồi”, trái tim khô quạnh
của cô được hồi sinh. Tiếng sáo trong trẻo đưa Mị tới bình rượu, tới hơi ấm của bếp
sưởi, tới niềm tin vào một cuộc sống tươi đẹp hơn. Thế nhưng chẳng mấy chốc, hy
vọng đó đã bị dập tắt bởi sợi dây trói của A Sử. Cuộc trỗi dậy lần thứ nhất của Mị
không thành, những đốm lửa vẫn còn đó, chực chờ cơ hội bùng cháy và thiêu rụi màn
đêm của gia đình thống lý. “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám chảy ngày mai”
(Lỗ Tấn), ở đây Tô Hoài không chỉ báo hiệu trước cho độc giả về số phận của Mị, mà
từ đó còn cho ta thêm hy vọng về sự hồi sinh, giải phóng hoàn toàn của Mị, đỉnh điểm
là vào đêm đông Mị cởi trói cho A Phủ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Có lẽ tâm hồn Mị sẽ mãi là tảng băng lạnh lùng, vô cảm, Mị vẫn sẽ tiếp tục trơ lì trước
cảnh tượng A Phủ bị trói nếu như không bắt gặp “dòng nước mắt lấp lánh bò xuống
hai hõm má đã xám đen lại”. Giọt nước mắt lăn dài xuống khuôn mặt hốc hác, phờ
phạc của A Phủ gợi lại cho Mị về chính mình vào đêm tình mùa xuân, về nỗi thống
khổ, tuyệt vọng cùng khát khao vùng dậy, phản kháng mãnh liệt mà cả hai cùng sẻ
chia. Bất chấp cái giá rét của cường quyền – thần quyền, dòng nước mắt đã kết nối hai
tâm hồn đồng điệu, cho họ một chút hơi ấm giữa đêm đông lạnh lẽo, khắc nghiệt này.
Trái tim Mị tan chảy khi tiếc thương thân phận chính mình, để rồi cháy rực lên khi Mị
nghĩ về A Phủ, nghĩ về hoàn cảnh tương đồng giữa hai người. Nếu bát cháo hành đơn
sơ của Thị Nở đã thức tỉnh Chí Phèo khởi cơn mê thuốc, khỏi sự tàn ác, đưa hắn quay
trở lại với cuộc đời thiện lương thì giọt nước mắt của A Phủ đã đánh thức khát vọng tự
do vốn bị vùi dập bấy lâu trong Mị, tiếp thêm cho cô sức mạnh để vùng lên phản
kháng. Lớp xiềng xích tàn bạo của cha con nhà thống lý cũng phải khuất phục trước
niềm căm phẫn sục sôi và sức sống mãnh liệt của Mị.
Ngọn lửa bếp đã tàn, thế nhưng một ngọn lửa mới đang trỗi dậy, xua tan bóng đêm
của ngôi nhà thống lý và đánh dấu sự thay đổi trong tâm hồn Mị. Thay vì nhóm lửa lại
theo thói quen, lòng trắc ẩn và sự đồng cảm đã thúc đẩy Mị vượt qua nỗi sợ ban đầu
để tiến đến hành động bột phát, mạnh bạo – Mị “rón rén bước lại”, “cắt nút dây mây”,
cởi trói cho A Phủ. Sau hàng năm trời phải sống im lặng, lủi thủi và cô độc như “con
rùa nuôi trong xó cửa”, trái tim của cô cuối cùng đã lên tiếng, không chỉ vì bản thân
mà còn vì A Phủ, vì những người dân Tây Bắc đang phải chịu sự bóc lột tàn bạo từ
bọn thực dân phong kiến lúc bấy giờ. Nỗi sợ xen lẫn sự quyết liệt mới mẻ này đã tạo
thành hai tiếng thì thào “đi ngay” của Mị dành cho A Phủ.
Thật ý nghĩa khi Tô Hoài dành lời nói đầu tiên của Mị trong tác phẩm này, là lời nói
thúc giục, giải thoát cho A Phủ. Chỉ hai chữ thôi nhưng câu nói ấy chứa đầy sự quyết
liệt & sức sống mạnh mẽ sau những tháng ngày sống lầm lũi, câm lặng trong đày đọa
của nhà thống lý Pá Tra. Hai chữ “đi ngay” không chỉ là tiếng thúc giục A Phủ mà còn
là lời nói Mị dành cho chính mình để sau đó cô bỏ trốn cùng anh. Tô Hoài đã rất tinh
tế khi miêu tả dòng chảy tâm lý của Mị. Bằng một loạt câu văn ngắn cùng nhịp điệu
gấp rút, dồn dập, nhà văn đã xuất sắc khắc họa chân dung người con gái Tây Bắc
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
trong đêm đông giá rét với những vẻ đẹp phi thường. Cái đêm “định mệnh” ấy chính
là nguồn động lực vô song giúp Mị chiến thắng tất cả mọi nỗi lo sợ, mọi cường quyền
và thần quyền để giải phóng cho chính mình và A Phủ, thay đổi cuộc sống của họ cho
những ngày tươi đẹp hơn.
Nhà văn Sê-khốp từng có lời nhận xét rằng: “Một nghệ sĩ chân chính phải là một nhà
nhân đạo từ trong cốt tủy”. Khi sáng tạo, người nghệ sĩ không chỉ cần cẩn trọng với
nét cọ hay những lớp màu mà họ còn phải thành tâm khắc họa, truyền tải những thông
điệp thông điệp nhân đạo ý nghĩa nhất tới mọi người. Ở nhân vật Mị, bên cạnh những
ngợi ca, những cảm thông, thương xót cho người con gái Tây Bắc ấy, tác giả còn lên
tiếng tố cáo chế động phong kiến miền núi đã đày đọa cả về thể xác lẫn tinh thần của
con người, dùng cường quyền và thần quyền để đẩy họ xuống những bùn đen của
cuộc đời. Đặc biệt, trong quá trình tạo dựng nhân vật trung tâm, thay vì lựa chọn một
hình tượng gần gũi, quen thuộc mà độc giả chúng ta thường thấy ở thôn quê, đồng
bằng thì trái lại, ông đã miêu tả chân dung một cô gái vùng núi Tây Bắc. Tinh thần
nhân đạo của Tô Hoài đã tỏa sáng ở sự đổi mới trong việc tìm kiếm đối tượng văn học,
và cả ở cách ông miêu tả diễn biến tâm trạng, hành động của Mị. Không dừng lại ở
hành động phản kháng, tự phát của cô (cởi trói cho A Phủ) mà Tô Hoài còn mở ra một
hướng đi mới cho cả hai – con đường giác ngộ lý tưởng Đảng, đi theo tiếng gọi của
Tổ quốc để góp công giải phóng các dân tộc vùng Tây Bắc, tiến đến một tương lai tốt
đẹp hơn. Chính tư tưởng, tinh thần nhân đạo tiến bộ của Tô Hoài đã góp phần không
nhỏ vào thành công của tác phẩm và khẳng định tên tuổi của ông trong làng văn chương Việt Nam.
Qua hai đoạn trích từ “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài đã khẳng định được ngòi bút tài
hoa cùng vị thế của mình trong thể loại truyện ngắn. Từ lối kể chuyện tự nhiên, sinh
động, đến vốn hiểu biết phong phú về phong tục tập quán đặc sắc, riêng biệt của Tây
Bắc, và đặc biệt là nghệ thuật xây dựng, miêu tả nội tâm nhân vật, tất cả đã tạo nên
một cõi văn rất riêng mang tên Tô Hoài – vừa tinh tế, khéo léo, vừa đậm đà chất trữ
tình, thơ mộng. Với sự xuất hiện của “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài không chỉ đứng từ
phía ngoài quan sát mà còn hòa làm một với thế giới nội tâm của các nhân vật làng
Hồng Ngài, để đồng cảm, để thấu hiểu, để yêu thương. Dòng chảy dạt dào của tình
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
cảm, của sự trân trọng trìu mến và da diết ông dành cho người dân miền Tây Bắc đã
kết tinh qua nhân vật Mị – người con gái phải chịu ách áp bức bóc lột nặng nề nhưng
luôn mang trong mình một sức sống mạnh mẽ, mãnh liệt.
Niềm ham sống cùng khát khao được tự do không chỉ hiện diện trong tâm hồn Mị mà
còn có thể được tìm thấy ở nhiều sáng tác khác, trong đó phải kể đến nhân vật thị từ
truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân. Hai nhà văn với những nét bút riêng biệt, thế
nhưng cả Tô Hoài và Kim Lân đều đã xuất sắc khắc họa bức chân dung người phụ nữ
Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến. Mị đại diện cho dân tộc Tây Bắc dưới
những xiềng xích của cường quyền – thần quyền, còn thị là hình mẫu tiêu biểu cho
nhân dân nước nhà dưới nạn đói năm 1945. Họ đều là những người con gái bị bóc lột,
bị áp bức, bị ách thống trị, đô hộ của bọn địa chủ – thực dân phong kiến dày vò đến độ
chai sạn, tê liệt tinh thần, nội tâm ngày càng trống rỗng, cõi lòng cả hai cứ thế mà chết
dần, chết mòn. Thế nhưng bất chấp những nghịch cảnh cuộc đời giáng xuống, cả Mị
và thị đều nuôi dưỡng trong mình ngọn lửa của sự sống, ngọn lửa của niềm tin, của hy
vọng vào một tương lai tươi sáng, tốt đẹp hơn, vào một buổi bình minh của độc lập, tự
do trên khắp mọi miền đất nước.
Để nói về Mị, Tô Hoài từng có lời nhận xét: “Số phận của cô là sự hồi sinh mãnh liệt
của con người cô. Sự hồi sinh của một con người là vô cùng quý giá.” Quả đúng như
vậy, bằng ngòi bút tài năng và tình cảm chân thành, sâu đậm ông dành cho các dân tộc
vùng núi, tác giả đã khắc họa bức chân dung Mị, từ đó gợi cho độc giả bức tranh toàn
cảnh về vẻ đẹp người dân Tây Bắc những năm tháng kháng chiến. Dẫu Mị phải chịu
đựng nhiều lớp xiềng xích – sự tàn bạo của A Sử, của gia đình nhà chồng cho đến
những hủ tục lạc hậu – thế nhưng tinh thần bất khuất cùng tình yêu đời, yêu cuộc sống
đã thắp sáng ngọn lửa của sức sống tiềm tàng bên trong chị, đặc biệt ở đêm đông năm
đó. Ngọn lửa của sức sống thầm lặng vào đêm xuân đã tiếp thêm cho Mị sức mạnh, ý
chí để vùng lên đấu tranh, giành lại tự do không chỉ cho chính mình hay A Phủ mà
còn biết bao người dân Tây Bắc khác đang phải chống chịu với ách xâm lược. Hình
tượng Mị nói riêng và nhân dân vùng núi nói chung trong “Vợ chồng A Phủ” đã trở
thành điểm sáng trong sự nghiệp sáng tác của Tô Hoài, đồng thời là tấm gương cho các
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
thế hệ sau noi theo và học tập để ngày mai chúng ta dựng xây một đất nước tươi đẹp, hạnh phúc, tiến bộ hơn.
Phân tích đoạn Mị cởi trói cho A Phủ đạt điểm cao - Mẫu 3
Văn chương không chỉ đơn giản là thú vui bình sinh lúc an nhàn mà còn là “điểm tựa”
cho con người mỗi phút giây yếu lòng. Nó đem lại cho ta niềm tin yêu cuộc sống và
vững tin vào chính mình để thay đổi. Những sự “đổi đời” không phải nhờ có phép
màu của ông Bụt, bà Tiên mà từ chính sức mạnh, tiềm lực bên trong. “Vợ chồng A
Phủ” của Tô Hoài đã làm được điều đó. Con người có thể thoát ra khỏi khổ đau để đến
với niềm vui chỉ bởi một hành động: hành động Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ.
Sau Cách mạng, Tô Hoài được ghi nhận là một trong những cây bút khai phá một
mảnh đất mới cho văn học cách mạng, đó là mảng văn học viết về miền núi Tây Bắc -
một vùng đất xa xôi, hoang vu nơi địa đầu Tổ quốc. Tập "Truyện Tây Bắc" là vụ mùa
thu hoạch từ chuyến đi thực tế lên Tây Bắc của Tô Hoài năm 1952. Trong số ba truyện
ngắn được giải Nhất Giải thưởng của Hội Văn Nghệ Việt Nam 1954 - 1955, "Vợ
chồng A Phủ" có lẽ là truyện ngắn đọng lại ấn tượng sâu sắc nhất. Có thể nói: “đất
nước và người miền Tây đã để thương để nhớ cho tôi nhiều quá, tôi không thể bao giờ
quên….” chẳng những nhắc nhớ người nghệ sĩ ấy ngày quay trở lạ mà còn “phải đem
trả cho những người thương ấy” “một tấm lòng mình, một cái gì làm hiện lại cả cuộc
đời người H'mông trung thực, chí tình…”.
Đọc truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ”, ta không thể quên được gương mặt “buồn rười
rượi” của Mị. Đó là gương mặt mang nỗi đau của một kiếp người không bằng ngựa
trâu. Đó là gương mặt tưởng như cam chịu, mất hết sức sống. Gương mặt buồn rười
rượi ấy không phải là gương mặt đầu tiên của cuộc đời Mị. Mị lớn lên, xinh đẹp với
bao nhiêu khát vọng hạnh phúc. Nhưng chính những hủ tục phong kiến đã biến người
con gái kia quên mất đi gương mặt hi vọng của mình mà trở nên lầm lũi, chẳng thiết
vui cũng nắng, xanh cùng cỏ cây. Và có lẽ Mị sẽ sống như thế đến chết nếu không có
đêm tình mùa xuân và đêm đông. Nhờ có hơi men rượu và hơi ấm của đêm tình mùa
xuân, Mị đã cảm nhận được sự sống, khát vọng ở bên trong mình. Nhưng sức sống
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
tiềm tàng bên trong thực sự biểu hiện thành khát vọng sống bên ngoài, thành hành
động chỉ xảy ra vào đêm đông ấy…
Ban đầu, khi chứng kiến cảnh A Phủ bị trói đứng, Mị vẫn “thản nhiên thổi lửa, hơ
tay”. Vì Mị đã quá quen với cảnh áp bức, bóc lột trong căn nhà này ròi. Đó là hệ quả
của chuỗi ngày bị đọa đày. Hơn nữa, Mị và A Phủ- kẻ bị trói đây khác nhau về trạng
thái nhưng thân phận cũng đâu có hơn nhau mà có thể nói hai chữ “cứu giúp”.
Nhưng “một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại” khiến Mị
nhớ lại đời mình, nhớ lại những đêm Mị cũng bị trói đứng như thế, những giọt nước
mắt còn không sao chảy ra được. Và như thế, từ mình mà nghĩ đến người, từ thương
thân Mị cũng hướng tới thương người để rồi căm giận những thế lực tàn ác đã gây ra
khổ đau cho những số phận như Mị. Rồi Mị tưởng tượng ra cảnh A Phủ trốn ra được
và Mị sẽ là người thế chỗ trong dây trói đó. “Nghĩ thế nào Mị cũng không sợ”, vì đó
vẫn là những hình dung, tưởng tượng rất xa.
Và Mị quyết định cởi trói cho A Phủ, chỉ thì thào một tiếng: “Đi ngay”. Rồi “Mị đứng
lặng trong bóng tối”, căng thẳng, hồi hộp trước một phút giờ quyết định. Câu văn
đứng riêng ra một dòng, là những giây phút quyết định cả cuộc đời và số phận của Mị.
Đó như là một bản lề khép mở hai phần đời của Mị: nô lệ - tự do, sống – chết, bóng
tối – ánh sáng. Cuối cùng, người con gái cũng chịu cất bước sau bao năm chỉ biết quỳ
gối, Mị chạy theo A Phủ, nói: “A Phủ cho tôi đi”, “Ở đây thì chết mất”. Mị đã quyết
định chạy trốn khỏi địa ngục, chạy trốn khỏi cái chết. Hành động cắt dây cởi trói cho
A Phủ là Mị đang làm ơn cho A Phủ? Không hẳn, cởi trói cho A Phủ khỏi sợi dậy hữu
hình, Mị đồng thời cũng là cởi trói cho chính mình khỏi sợi dây vô hình của nỗi sợ
hãi, buông xuôi và khổ đau, tù tối. Mị giải phóng cho A Phủ bằng con dao nhỏ còn
giải phóng cho mình bằng khát vọng sống. Khát vọng sống đã cứu Mị, mở đường
sống cho Mị thoát khỏi nơi địa ngục tối tăm và không có sự sống kia.
Đoạn văn ngắn chỉ có một vài câu thoại rời rạc, những hành động ngắn ngủi nhưng
với ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, không gian Tây Bắc vào đêm, bên ngọn lửa, nhân
vật như được soi tỏ và tỏa sáng. Nhân vật được miêu tả trong cả một quá trình từ thờ ơ
đến rung động, đấu tranh cuối cùng đi đến hành động rất nhanh nhưng lại phù hợp và
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
logic. Qua đó, Tô Hoài đã miêu tả sâu sắc và cảm động sức sống tiềm tàng của nhân
vật Mị. Sức sống ấy như ngọn lửa âm ỉ cháy không dễ gì có thế dập tắt được. Đó
chính là niềm tin mãnh liệt của Tô Hoài vào khả năng tự giải phóng để đến với tự do,
đến với cách mạng của những người lao động vùng cao bằng năng lượng tự thân của
chính họ. Không phải cách mạng là người khai sáng cho những con người khổ đau
kia, chính họ, bằng nghị lực và sức mạnh của mình mới có thể cứu được chính mình.
Và cách mạng, cùng Đảng là mở đường cho họ, dẫn lối để họ tìm thấy đích hạnh phúc
của mình. Ý nghĩa của câu chuyện đã vượt khỏi giá trị nhất thời của văn học: vận
động quần chúng, cổ vũ chiến đấu mà vươn tới giá trị nhân bản, nhân văn: đề cao giá
trị tự thân, khả năng tự giải phóng của con người – đó chính là giá trị cốt lõi và muôn đời của nhân loại.
Ai đó đã từng nói, khi một tác phẩm kết thúc, sự sống của nó mới thực sự bắt đầu. Sự
sống của Mị, của “Vợ chồng A Phủ” vẫn còn đó, dù dấu chấm hết đã điểm,, và sẽ còn
sống mãi đến chừng nào con người ta còn cần niêm tin, còn cần tiếp thêm sức mạnh
và còn cần “vịn vào để đứng dậy”.
Phân tích chi tiết Mị cởi trói cho A Phủ - Mẫu 4
Giá trị nhân đạo được coi là một trong hai dòng tư tưởng chủ đạo xuyên suốt văn học
Việt Nam. Bên cạnh đó, “ Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm
theo một vài kiểu mẫu đưa cho” nên ta có dịp gặp gỡ giá trị nhân đạo mới mẻ của ngòi
bút Tô Hoài gửi gắm trong tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”. Thông điệp của nhà văn kết
tinh trong đoạn văn Mỵ cởi trói cho A Phủ trong đêm đông.
Nhà văn Tô Hoài kiếm tìm cái đẹp rất thực giữa trang đời, “ cho dù phải đập vỡ những
thần tượng trong lòng người đọc”. Vậy nên, sau chuyến đi của nhà văn và bộ đội vào
giải phóng Tây Bắc, tám tháng nghĩa tình với đồng bào tạo nên chất men say chắp
cánh cảm hứng sáng tác “ Vợ chồng A Phủ” trích trong tập “ Truyện Tây Bắc”(1953).
Sau trang văn nhà văn khám phá vẻ đẹp tâm hồn người lao động và niềm thấu hiểu nỗi
thống khổ của con người nơi đây những năm cách mạng chưa về. Giá trị nhân đạo mới
mẻ do đặc điểm từng thời đại hay hạt nhân của tình thương yêu, nguyên tắc ứng xử
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
cao đẹp của con người với con người được nhà văn Tô Hoài thể hiện qua nhân vật Mị
và A Phủ trong tác phẩm.
Trong đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài, trai gái được mở hội lòng, A Phủ “ mắc tội”
đánh A Sử- con quan vì hắn dẫm đạp lên lệ làng. Sau đó, A Phủ bị bắt làm con ở gạt
nợ cho nhà thống lý. Một lần, A Phủ mải bẫy nhím, để hổ bắt mất con bò nên bị thống
lý trói đứng vào một cây cột trong góc nhà giữa cái lạnh cắt da, cắt thịt của vùng cao.
Trước những đêm đông trên núi cao và buồn, Mị cứ “thản nhiên” thổi lửa, hơ chân tay.
Chứng kiến cảnh hành hạ người ăn kẻ ở trong nhà thống lý- một chuyện cơm bữa,
quen thuộc không khiến cô bận tâm. Mỵ dửng dưng trước nỗi đau đồng loạt, nhưng
Mỵ không phải không có trái tim mà đáng thương hơn đáng trách. Bởi đó cũng chính
là sản phẩm của chuỗi ngày đau khổ nàng sống không bằng chết. Tuy Mỵ không bị
chói nhưng thực chất họ giống nhau ở thân trâu, kiếp ngựa trong phận tôi đòi.
Có lẽ Mỵ vẫn vô cảm như thế cho đến khi thấy “ một dòng nước mắt lấp lánh bò
xuống hai hõm má đã xám đen lại” của A Phủ cũng như chứng kiến giọt châu của loài
người muốn níu giữ cuộc sống mà đành bất lực. Hình ảnh đó khiến nàng nhớ lại đời
mình, “ đêm năm trước A Sử trói Mị, nhiều lần khóc không biết lau đi được”. Niềm
thương thân dẫn lối tới sự thương người “ người kia việc phải chết thế”, giúp Mỵ biết
căm phẫn kẻ gieo giắc cái khổ của đời mình “ Chúng nó thật độc ác”. Lúc đó, cô
tưởng tượng ngay cảnh mình cởi trói cho A Phủ, đến hôm sau bị trói thay vào chỗ đó.
Nhưng Mỵ không thấy sợ bởi đó chỉ là mường tượng, khoảng cách xa thực tại. Suy
nghĩ đó là chất xúc tác, dẫn tới hành động logic đưa Mị tới quyết định “ rút con dao
nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây”. Chi tiết “ đám than đã vạc hẳn lửa” chỉ thời gian, ánh
sáng ngoại lai tắt dần khi lửa lòng đã đủ sáng, đủ sưởi ấm. Khi được giải thoát, A Phủ
khuỵu xuống bởi bụng đói, cật rét, miệng khát nhưng chợt thấy nghe tiếng thì thầm
“ Đi ngay”, giữa ranh giới sự sống và cái chết mong manh, A Phủ bừng tỉnh “ quật sức vùng lên, chạy”.
Sau khi cởi trói cho A Phủ, “ Mị đứng lặng trong bóng tối”, câu văn ngắn đứng một
dòng. Đứng trước thời gian quyết định, như ngừng lại, tựa như tấm bản lề khép mở hai
trang đời của Mị hoặc ở lại hoặc trốn đi, giữa nô lệ và tự do, sống hay chết, bóng tối
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
hay ánh sáng. Mỵ lặng đi xét suy, bởi cô vẫn lo sợ trước sức mạnh của thần quyền và
uy quyền bủa vây suốt đời mình. Cuối cùng, nàng chọn nẻo đường thứ hai, nói theo
hơi gió thốc “ A Phủ cho tôi đi”, “ Ở đây thì chết mất”. Mị cũng trốn chạy cái chết,
hành động cởi trói cho A Phủ giống như cô tự giải cứu cho mình. Nếu nàng giải
phóng cho A Phủ bằng con dao nhỏ thì khát vọng sống mở đường cho Mỵ. Chi tiết
khép lại nhưng hứa hẹn bao điều tốt đẹp về cuộc sống mới.
Tác phẩm ra đời trong nhịp thở sôi nổi của văn học cách mạng, nên văn chương trở
thành vũ khí, nhà văn làm chiến sĩ trên mặt trận. Lúc đó, ngòi bút của Tô Hoài cất lên
góc nhìn nhân đạo độc đáo với sự cảm thông cho thân phận người lao động dưới ách
thống trị của chúa đất, chúa mường.
Ngợi ca sức sống tiềm tàng của người cùng khổ, và niềm tin tưởng khả năng tự giải
phóng của người lao động hướng tới tự do để đổi đời. Nhãn quan thời đại cách mạng
cho tác giả có cái nhìn tích cực của đời sống nhân dân không chỉ thấy họ là nạn nhân
mà thấy họ là chủ nhân khi đi từ bóng tối ra ánh sáng. Tư tưởng tác phẩm chạm tới
chân lý ngàn đời của con người vào khát vọng sống, tự do nên “ Vợ chồng A Phủ”
vượt lên sự băng hoại của thời gian.
Phân tích đoạn Mị cởi trói cho A Phủ - Mẫu 5
Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài hấp dẫn người đọc không chỉ ở hiện thực
cuộc sống con người miền núi Tây Bắc được tái hiện với những cảnh sắc thiên nhiên
tươi đẹp, những phong tục tập quán lạ lùng, mà còn ở sự bất ngờ của số phận nhân
vật. Người đọc khó lường trước những bước ngoặt trên đường đời các nhân vật chính.
Không ai ngờ, Mị - một người con gái trẻ trung, xinh đẹp, tài hoa, giàu nghị lực sống
lại trở thành một người buồn bã, không còn biết nói cười vì bị dìm xuống đáy sâu của
cuộc sống khổ đau. Rồi lại cũng không ngờ, chính con người nô lệ ấy đã cắt dây giải
thoát một người đàn ông bị trói đứng vào cột, để rồi cùng anh ta chạy trốn khỏi nơi bị đọa đày.
Hành động cắt dây giải thoát A Phủ của Mị là một hành động lạ lùng, bởi trước đó, Mị
đã rơi vào một tình trạng gần như hoàn toàn vô cảm. Những công việc nặng nhọc triền
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
miên cả ngày lẫn đêm, những hành động vũ phu tàn bạo của chồng, sự đối xử bất nhân
của nhà thống lí đã khiến Mị không còn ý thức về mình. Có những đêm giá lạnh, Mị
dậy ngồi hơ lửa, A Sử đi chơi về trông thấy, ngứa chân đạp ngã bên bếp, đêm sau Mị
vẫn dậy nhóm bếp hơ lửa như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Mị hành động như một
kiểu phản xạ có điều kiện của loài vật. Mấy ngày đêm chứng kiến cảnh A Phủ bị trói,
bị bỏ đói khát ngoài trời giá rét, Mị vẫn không hề động lòng. Thậm chí, nếu A Phủ
chết đứng, Mị cũng không thương cảm. Dường như nỗi đau khổ đã làm trái tim Mị trở nên chai lì.
Nhưng khi nhìn thấy giọt nước mắt chảy dài trên gò má sạm đen dưới ánh lửa bập
bùng của A Phủ, Mị đã động lòng thương. Mị đã biết nghĩ đến sự bất công nếu A Phủ
phải chết. Tính đến sự nguy hiểm nếu cắt dây cho A Phủ trốn thoát, Mị không sợ hãi.
Thế nhưng, khi dây trói đứt, A Phủ vùng chạy, chỉ còn một mình, nỗi sợ hãi lập tức ập
đến. Bản năng sống còn rất mạnh cho Mị hiểu rằng, cái cọc không kia chính là sự hiện
hình của cái chết. Câu nói: “A Phủ, cho tôi đi [...] Ở đây thì chết mất” cho thấy Mị vẫn
luôn luôn hướng về sự sống. Mị và A Phủ đã chạy băng rừng hàng tháng trời để thoát
khỏi nhà thống lí Pá Tra, thoát khỏi Hồng Ngài - nơi đối với họ thực sự là địa ngục trần gian.
Việc Mị cắt dây trói giải thoát cho A Phủ rồi cùng A Phủ bỏ trốn khỏi Hồng Ngài
thoạt nhìn có vẻ bất ngờ, lạ lùng, nhưng xét kĩ, đó là hành động tất yếu, phản ánh bản
chất của một người luôn tiềm tàng sức sống, luôn phản kháng quyết liệt. Những ngày
sống với cha, khi thống lí muốn đưa Mị về làm dâu trừ nợ, Mị đã chối từ dứt khoát.
Cô thà hằng năm phải cuốc nương ngô trả nợ còn hơn bị bán cho nhà giàu. Bị A Sử lợi
dụng tục cướp vợ lừa bắt, Mị đã dám tìm đến cái chết để tự giải thoát. Ngay cả trong
một đêm xuân, khi tâm hồn rạo rực trở lại, nếu có nắm lá ngón, Mị sẽ ăn cho chết đi,
không buồn nhớ đến nữa. với Mị, sống mà bị đọa đày đau khổ, thà chết còn hơn.
Những cái chết thoáng qua đầu óc Mị trong những cảnh ngộ cụ thể không làm mất đi
bản năng hướng về sự sống của cô. Cho nên, trong đêm tình mùa xuân, khi trai gái cất
tiếng sáo hẹn hò, khi nhớ lại những câu hát tình tứ ngày nào, khi hơi rượu đã làm
chếnh choáng, Mị muốn trở lại với thời trẻ trung sôi nổi để được sống với những gì mình khao khát.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Chuỗi sự kiện đời Mị mà Tô Hoài miêu tả trong phần đầu Vợ chồng A Phủ đã giúp
người đọc hình dung rõ nét bản chất của một con người. Nó cắt nghĩa vì sao giữa lúc
tưởng đã đối mặt với cái chết, Mị đã trỗi dậy khát vọng sống mãnh liệt, vùng lên, băng
vượt qua tất cả để tìm đến cuộc sống tự do.
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 6
Sự kiện nhân vật Mị cởi trói, giải thoát cho A Phủ và tự giải thoát cho mình trong
truyện Vợ chồng A Phủ là một sự kiện then chốt, thể hiện nổi bật chủ đề và giá trị
nhân đạo của tác phẩm. Xây dựng sự kiện này, nhà văn Tô Hoài đã chứng tỏ tài năng
xuất sắc của mình trong nghệ thuật dựng truyện và khắc họa tính cách nhân vật.
Thời điểm Mị cởi trói phù hợp với lôgic phát triển của mạch truyện. Nhà văn đã chuẩn
bị và tạo được sự diễn biến hết sức tự nhiên để sự kiện xảy ra như một sự tất yếu. Nếu
cho đến trước sự kiện này, người đọc chỉ thấy Mị là một con người không còn ý thức
về sự sống, sống mà như chết (Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị
cũng tưởng mình là con trâu, mình cũng là con ngựa, là con ngựa phải đổi ở cái tàu
ngựa nhà này đến cái tàu ngựa nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm thôi. [...]
Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa) thì sự trỗi dậy của
Mị thiếu cơ sở thuyết phục, sẽ khiên cưỡng, không tự nhiên. Song Tô Hoài đã rất tinh
tế và sâu sắc khi trước đó đã để lòng ham sống, khát khao hạnh phúc, ý thức về cuộc
sống của Mị thức dậy trong đêm mùa xuân. Từ những tác động, kích thích của không
khí đầy sức sống của mùa xuân, từ tiếng sáo gọi bạn tình và cả men rượu, trong Mị đã
dần sống lại những kỉ niệm, những khát khao của tuổi trẻ đã từng có trong chị, kéo
theo là ý thức về thời gian, cuộc sống, thân phận mình. Và Mị thắp cho đèn thêm
sáng, quấn lại tóc, lấy váy hoa chuẩn bị đi chơi. Ngay cả khi bị A Sử trói đứng vào cột
nhà, Mị vẫn nồng nàn tha thiết với niềm khao khát sống. Gần hơn với sự kiện cởi trói,
không ngẫu nhiên đúng đêm ấy Mị ra ngồi thổi lửa, hơ tay, hơ lưng mà đây là việc đã
trở thành thói quen của Mị từ trước, , ngay cả khi A Phủ đã bị bắt trói: Mỗi đêm, khi
nghe tiếng phù phù thổi bếp, A Phủ lại mở mắt. Ngọn lửa sưởi bùng lên, cùng lúc ấy
thì Mị nhìn sang, thấy mắt Ả Phủ trừng trừng, mới biết A Phủ còn sống. Mấy đêm nay
như thế. Nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
đấy, cũng thế thôi. Cho đến đêm diễn ra sự kiện cởi trói, khi Mị lé mắt trông sang,
thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mờ, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má
đã xám đen lại thì trong Mị mới chợt trào lên nỗi đồng cảm trước tình cảnh đau đớn,
tuyệt vọng của A Phủ. Thoạt đầu là sự đồng cảm của người cũng đã từng phải chịu
đựng cảnh trói đứng như thế, rồi Mị liên tưởng đến chuyện từng có người đàn bà bị
bắt trói cho đến chết cũng ở nhà này. Ý thức phản kháng bắt đầu nhen nhóm: Chúng
nó thật độc ác. Cơ chừng này chỉ đến mai là người kia chết, chết đau, chả đói, chết rét,
phải chết. [...] Người kia việc gì mà phải chết thế.. Đến thời điểm Mị nghĩ đến việc
phải trói thay vào đấy, chết trên cái cọc ấy mà Mị cũng không thấy sợ thì sự đồng
cảm, ý thức phản kháng đã đủ để biến thành hành động táo bạo: cắt dây trói cứu A
Phủ. Ngay sau đó, lòng ham sống, hy vọng sống, ý thức về sự sống của mình bừng lên
trong Mị và chị chạy theo A Phủ, tự giải thoát cho cuộc đời nô lệ của mình.
Như vậy, tùng bước, theo sự phát triển của mạch truyện và diễn biến tâm lí nhân vật,
hành động cởi trói của Mị là một lựa chọn nghệ thuật đích đáng. Trong sự khắc họa
tính cách nhân vật, có thể xâu chuỗi những biểu hiện nhất quán: dự định ăn lá ngón tự
tử đến dự định đi chơi trong đêm mùa xuân và cuối cùng là cởi trói. Điều đó nói lên,
sự sống, ý thức và niềm khao khát về hạnh phúc chưa hề lụi tàn trong con người Mị,
có khi nó được bộc lộ ra, có khi tiềm tàng sống đó là một sức sống mãnh liệt. Khẳng
định điều này, Tô Hoài đã bộc lộ một cách nổi bật tư tưởng nhân đạo của tác phẩm Vợ chồng A Phủ.
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 7
"Vợ chồng A Phủ" là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của nhà văn Tô Hoài.
Bằng tình yêu và vốn hiểu biết sâu rộng về nền văn hóa cùng phong tục tập quán của
nhiều miền đất, tác giả đã đưa độc giả khám phá cuộc sống của con người Tây Bắc
một cách chân thực, sinh động. Thông qua tác phẩm, độc giả có thể thấy được bức
tranh thiên nhiên núi rừng với vẻ đẹp thơ mộng cũng như cuộc sống lao động và số
phận của con người dưới ách áp bức của cường quyền bạo lực cùng sự trói buộc của
thần quyền lạc hậu. Tuy nhiên, nổi bật hơn cả là khúc ca về khát vọng tự do và sức
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
sống tiềm tàng của người dân lao động Tây Bắc được thể hiện tập trung qua nhân vật
Mị, đặc biệt là hành động cắt dây cởi trói cho A Phủ của Mị.
Bằng những lời giới thiệu độc đáo, tác giả Tô Hoài đã từ từ gợi mở về số phận của
một người con gái đẹp nhưng thân phận lại "không bằng con trâu, con ngựa" trong nhà
thống lí Pá Tra: "Ai ở xa về, có việc vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy một cô
gái quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa". Ít ai có thể ngờ rằng, Mị từng
là cô gái trẻ đẹp, thổi sáo rất giỏi với niềm yêu đời, yêu cuộc sống tự do và là niềm mơ
ước của biết bao chàng trai. Mị chính là hiện thân cho vẻ đẹp của người thiếu nữ núi
rừng Tây Bắc qua vẻ đẹp vừa tự nhiên, vừa khoáng đạt. Tuy nhiên, người con gái xinh
đẹp, tài năng đó lại trở thành nạn nhân của hủ tục và cường quyền bạo lực. Sau khi bị
A Sử bắt về, Mị bị trói buộc, áp bức về cả thể xác lẫn tinh thần và chỉ được xem như
một công cụ lao động, sống qua ngày âm thầm như một cái bóng.
Trước đêm cứu A Phủ, đã có lần sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy. Đó là khi ánh
sáng le lói của niềm ham sống lắng nghe, cảm nhận được tiếng sáo gọi bạn tình vang
vọng khiến tâm hồn của Mị "thiết tha bổi hổi". Sự đổi thay của ngoại cảnh khi mùa
xuân đến cùng hơi men rượu cay nồng cũng là chất xúc tác khiến Mị "phơi phới trở
lại" và nhận thức được "Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi". Tuy nhiên, khao khát vừa
mới chớm nở đó của Mị đã bị A Sử dập tắt.
Trước cảnh tượng A Phủ bị trói, ban đầu Mị hoàn toàn dửng dưng, vô cảm và lãnh
đạm, bởi Mị đã quá quen với những cảnh áp bức bóc lột mà cha con thống lí Pá Tra
gây ra. Tuy nhiên, khi nhìn thấy dòng nước mắt lấp lánh "chảy xuống gò má đã xám
đen lại" của A Phủ thì dòng nội tâm của của cô gái "Sống lâu trong cái khổ, Mị quen
khổ rồi" đột nhiên có những giằng xé và chuyển biến dữ dội. Ban đầu, sự đồng cảm và
tình yêu thương trỗi dậy trong tâm hồn của một cô gái tưởng chừng như đã tê liệt cảm
giác về sự sống. Mị nhớ lại đêm mà A Sử tàn nhẫn trói Mị, Mị thương mình và thương
người. Mị thoáng nghĩ đến hình phạt mà Mị sẽ phải gánh chịu khi cắt dây cởi trói cho
A Phủ, nhưng rồi, tình yêu thương, sự đồng cảm đã chiến thắng và trở thành động lực
thúc đẩy Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ. Sau hành động liều lĩnh đó, Mị đứng lặng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
trong bóng tối và vụt chạy theo A Phủ, giải thoát bản thân thoát khỏi hủ tục thần
quyền và ách áp bức bóc lột của cha con thống lí Pá Tra.
Hành động cắt dây cởi trói diễn ra dứt khoát và quyết liệt cho thấy nhân vật đã tự giải
thoát bản thân thoát khỏi sự trói buộc của cường quyền. Đồng thời, thể hiện rõ sự trỗi
dậy mạnh mẽ và sức sống tiềm tàng trong tâm hồn nhân vật Mị. Nếu như trong đêm
tình mùa xuân, ý thức về sự sống, về tuổi xuân mới chỉ chớm nở thì hành động cắt dây
cởi trói cho A Phủ đã thể hiện rõ ngọn lửa của sức phản kháng táo bạo vẫn luôn âm ỉ
trong tâm hồn Mị, bởi "cái cọc" và "dây mây" - hai dụng cụ được sử dụng để trói A
Phủ chính là hình ảnh ẩn dụ cho ách thống trị và bản chất tàn bạo của bọn cường
quyền, bọn chúa đất miền núi. Bởi vậy, hành động cắt dây mây cởi trói cho A Phủ
chính là hành động thể hiện khát vọng tự do vẫn luôn ẩn sâu trong tâm hồn của cô gái
tưởng chừng như đã mất đi ý niệm về cuộc đời. Qua đó, chúng ta có thể thấy được tài
năng của nhà văn Tô Hoài trong việc miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật. Từ đêm tình
mùa xuân đến đêm cắt dây cởi trói cho A Phủ là một hành trình mang tính quy luật để
tìm lại chính mình và tự giải thoát bản thân thoát khỏi "gông xiềng" của cường quyền.
Như vậy, qua hành động cắt dây cởi trói cho A Phủ của Mị, chúng ta có thể thấy được
sức sống tiềm tàng mãnh liệt luôn tồn tại trong tâm thức của cô gái ham sống và yêu
tự do mà không một "gông xiêng", sợi dây nào có thể trói buộc và dập tắt. Đó cũng
chính là một trong những yếu tố làm nên giá trị nhân đạo, nhân văn sâu sắc của tác
phẩm "Vợ chồng A Phủ".
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 8
Tô Hoài là nhà văn có sức sáng tạo bậc nhất trong nền văn học Việt Nam hiện đại với
gần 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, tiểu thuyết, kí, tự
truyện… và “Vợ chồng A Phủ” được xem là truyện ngắn đặc sắc nhất trích từ tập
Truyện Tây Bắc. “Vợ chồng A Phủ” đã khắc họa thành công bức tranh hiện thực của
người dân miền núi dưới ách thống trị của bọn thực dân nửa phong kiến. Đồng thời,
tác giả cũng thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc khi mở đường giải thoát cho thân phận
hai kẻ nô lệ bất đắc dĩ – Mị và A Phủ. Trong đó, diễn biến tâm trạng của Mị trong
đêm cởi trói cho A Phủ đã để lại cho người đọc những ấn tượng sâu đậm nhất.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Trước tiên, chúng ta cần khái quát lại nội dung của truyện. “Vợ chồng A Phủ” xoay
quanh cuộc đời của hai nhân vật chính – Mị và A Phủ. Đó là hai con người trẻ trung,
giàu sức sống, yêu đời và tài năng nhưng chẳng may lại trở thành nô lệ, mang lấy kiếp
trâu ngựa, bị áp bức bởi bọn thực dân phong kiến mà điển hình ở đây là gia đình thống
lý Pá Tra. Mị trước khi làm dâu là cô gái xinh đẹp, những ngày Tết “trai đến đứng
nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị”, hiếu thảo “Con nay đã biết cuốc nương làm ngô,
con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu”, tài năng
“Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi”. Còn A Phủ tuy chịu mất mát từ nhỏ “Anh của A Phủ,
em A Phủ chết, bố mẹ A Phủ cũng chết. Còn sót lại một mình A Phủ” nhưng lại có
bản lĩnh hơn người “không chịu ở dưới cánh đồng thấp”. Bên cạnh đó, A Phủ còn là
chàng trai khỏe mạnh, tài giỏi “đã biết đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và săn
bò tót rất bạo”, “A Phủ khỏe, chạy nhanh như ngựa, con gái trong làng nhiều người
mê”…. Mị vì món nợ gia đình mà trở thành con dâu gạt nợ. A Phủ vì tội đánh A Sử
mà trở thành nô lệ. Hai con người lương thiện phải chôn vùi cuộc đời tươi trẻ của
mình dưới gầm trời nhà thống lý. Trong đêm tình mùa xuân, Mị đã tỉnh lại quá khứ
tươi đẹp khi xưa nhờ men rượu và tiếng sáo. A Phủ vì để mất một con bò mà bị bắt
trói đứng nhiều đêm liền. Trước tình cảnh đó, ban đầu Mị dửng dưng, vô cảm. Dần
dần, lòng thương người trỗi dậy, Mị quyết định cắt dây cởi trói cho A Phủ. Có thể
thấy, diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị đã được Tô Hoài miêu tả một cách sinh động, tài hoa.
Trước đêm cởi trói cho A Phủ, Mị là cô gái vô cảm. Như chúng ta đã biết, sau khi về
làm dâu gạt nợ, thực chất là con ở không công nhà thống lý, Mị bị đày đọa về thể xác
và tước đoạt về linh hồn. Tô Hoài đã nhiều lần so sánh hình ảnh Mị với loài vật không
hơn không kém “Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa, là
con ngựa phải đổi ở cái tàu ngựa nhà này đến ở cái tàu ngựa nhà khác, ngựa chỉ biết
việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi”, “Con ngựa, con trâu làm còn có lúc, đêm nó còn được
đứng gãi chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này thì vùi vào việc làm cả đêm lẫn
ngày”, “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”… Sự
chai lì cảm xúc đã in hằng lên gương mặt xinh tươi ngày trước đến mức Mị chẳng còn
màng đến cái chết nữa bởi “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi”. Phải chi Mị còn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
muốn tự tử, phải chi Mị còn đau đớn bởi sự bất công, đày đọa của cuộc đời này thì ít
ra, ta còn thấy Mị còn sót lại chút lí tưởng sống. Đằng này, Mị gần như từ bỏ, gần như
buông xuôi, gần như chấp nhận sự phi lý, bất nhân của cuộc đời như một lẽ thường
hằng. Đến đêm tình mùa xuân đến, sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy nhưng lại
nhanh chóng bị dập tắt bởi sự bạo tàn của A Sử “A Sử bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng
trói hai tay Mị”. Bị trói đứng cả đêm nhưng Mị vẫn nghe hơi rượu, nghe tiếng sáo, vẫn
giật mình cựa quậy khi nhớ câu chuyện rùng rợn ngày trước “ở nhà thống lý Pá Tra có
một người trói vợ trong nhà rồi đi chơi, khi về nhìn đến thì vợ chết rồi”. Ý thức về sự
sống trỗi dậy nhưng có vẻ còn quá yếu ớt để đòi hỏi một sự giải thoát, một cuộc cách mạng.
Gặp A Phủ bị gia đình thống lý Pá Tra trừng phạt tàn nhẫn – trói đứng ngoài sân nhiều
đêm liền nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay “nếu A Phủ là cái xác chết đứng
đấy, cũng thế thôi”. Than ôi! Còn sự nhẫn tâm nào hơn! Mị từ cô gái vui vẻ, yêu đời
nay trở thành kẻ lạnh lùng, vô cảm. Trước những người cùng cảnh ngộ, Mị chẳng còn
đủ nước mắt để xót thương. Lúc ấy, chỉ còn Mị với ngọn lửa vô tri vô giác ngoài kia.
Trong lúc cởi trói cho A Phủ, tâm trạng Mị chuyển hóa từ vô cảm đến đồng cảm. Mị
mơ hồ thấy tội, thấy thương cho A Phủ. Mị đặt ra nghi vấn cho kiếp nô lệ mà chàng
trai bất hạnh kia phải gánh lấy. Mị nhớ đến đời mình như một điều tất yếu, một sự liên
hệ giữa những người cùng gánh lấy cuộc đời bi kịch, cùng là những con người thấp cổ
bé họng. Họ đã cam chịu bấy lâu nay, đã bị giày xéo thể xác lẫn linh hồn.
Chi tiết đánh dấu sự chuyển biến tâm lí của Mị là giọt nước mắt của A Phủ “Ngọn lửa
bập bùng sáng, Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng
nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại”. Lòng nhân đạo trong Mị
bừng tỉnh, Mị nhận ra tội ác của kẻ thù, xót thương cho tình cảnh của người vô tội
“Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta cho đến chết, nó bắt mình cũng chết thôi”, “chúng
nó thật độc ác”, “cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết
rét, phải chết”, “người kia việc gì mà phải chết thế”…. Cô Mị vô cảm ngày trước giờ
nhận ra sự phi lý trong kiếp đọa đày.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Từ đó, lòng thương người trong đã âm thầm mạnh mẽ lớn lên trong Mị, đưa Mị đến
một quyết định táo bạo: cắt dây cởi trói cho A Phủ “Mị lấy con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây”.
Sau khi cắt dây cởi trói cho A Phủ, Mị bắt đầu hiện thực hóa cuộc lội ngược dòng ý
thức cá nhân. Sự sống và cái chết gần trong tấc gang, buộc Mị phải thực sự đối đầu
với sự lựa chọn. Hoặc là trở thành cái xác thay thế cho A Phủ, hoặc là mạo hiểm làm
một cuộc giải thoát “Mị đứng lặng trong bóng tối”. Cuối cùng, sức sống tiềm tàng và
khao khát tự do đã chiến thắng “Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn
băng đi”. Bước chân của Mị bây giờ không có sự đàn áp nào của cường quyền, thần
quyền ngăn cản nổi “Ở đây thì chết mất”. Qua hành động chạy theo A Phủ, Tô Hoài
đã thể hiện giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc nhất, thể hiện tiếng nói cứu lấy
con người từ trong tận cùng đầy ải, đau thương “Người đàn bà chê chồng đó vừa cứu sống mình”.
Thông qua ba quá trình diễn biến tâm lí cơ bản: trước, trong và sau khi cắt dây cởi
trói, Tô Hoài đã thể hiện được tài năng của bản thân thông qua ngòi bút khắc họa nhân
vật. Từ ngoại hình đến tính cách, chân dung Mị và A Phủ hiện lên sinh động và mang
đậm màu sắc của người dân lao động vùng cao Tây Bắc. Đồng thời, người đọc còn
được thấy rõ sự phản kháng, tranh đấu, vượt thoát khỏi cuộc sống tăm tối để tìm đến
tự do, hạnh phúc trong chặng đời về sau.
Tóm lại, diễn biến tâm trạng trong đêm cởi trói cho A Phủ mang tính chuyển biến
mạnh mẽ, đánh dấu một cuộc lội ngược dòng táo bạo. Qua đó, ta thấy được con đường
giải thoát, niềm tin và lý tưởng của các nhân vật trong tác phẩm của nhà văn Tô Hoài
nói riêng và các nhà văn sau cách mạng nói chung.
Phân tích chi tiết Mị cởi trói cho A Phủ - Mẫu 9
Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài quyến rũ người đọc ko chỉ ở hiện thực
cuộc sống con người miền núi Tây Bắc được tái tạo với những cảnh sắc tự nhiên tươi
đẹp, những phong tục tập quán lạ thường, nhưng còn ở sự bất thần của số mệnh đối
tượng. Người đọc khó lường trước những bước đột phá trên đường đời các đối tượng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
chính. Không nào ngờ, Mị – 1 người con gái trẻ trung, xinh xắn, tài giỏi, giàu nghị lực
sống lại biến thành 1 người buồn chán, ko còn biết nói cười vì bị dìm xuống đáy sâu
của cuộc sống thống khổ. Rồi lại cũng ko ngờ, chính con người bầy tớ đấy đã cắt dây
đánh tháo 1 người con trai bị trói đứng vào cột, để rồi cùng anh ta chạy trốn khỏi nơi bị đọa đày.
Hành động cắt dây đánh tháo A Phủ của Mị là 1 hành động lạ thường, bởi trước đấy,
Mị đã rơi vào 1 trạng thái đa phần hoàn toàn vô cảm. Những công tác khó nhọc miên
man cả ngày lẫn đêm, những hành động vũ phu hung ác của chồng, sự đối xử bất nhân
của nhà thống lí đã khiến Mị ko còn tinh thần về mình. Có những đêm lạnh buốt, Mị
dậy ngồi hơ lửa, A Sử đi chơi về nhận ra, ngứa chân đạp ngã bên bếp, đêm sau Mị vẫn
dậy nhóm bếp hơ lửa như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Mị hành động như 1 kiểu
phản xạ có điều kiện của loài vật. Mấy ngày đêm chứng kiến cảnh A Phủ bị trói, bị bỏ
đói khát ngoài trời giá rét, Mị vẫn chẳng phải chạnh lòng. Thậm chí, nếu A Phủ chết
đứng, Mị cũng ko cảm thương. Chừng như nỗi âu sầu đã làm trái tim Mị trở thành chai lì.
Nhưng lúc nhận ra giọt nước mắt chảy dài trên gò má sạm đen dưới ánh lửa bập bùng
của A Phủ, Mị đã chạnh lòng thương. Mị đã biết nghĩ tới sự bất công nếu A Phủ phải
chết. Tính tới sự nguy khốn nếu cắt dây cho A Phủ trốn thoát, Mị ko khiếp sợ. Thế
nhưng mà, lúc dây trói đứt, A Phủ vùng chạy, chỉ còn 1 mình, nỗi khiếp sợ tức tốc ập
tới. Bản năng sống còn rất mạnh cho Mị hiểu rằng, cái cọc ko kia chính là sự hiện ảnh
của cái chết. Câu nói: “A Phủ, cho tôi đi […] Ở đây thì chết mất” cho thấy Mị vẫn
xoành xoạch hướng về sự sống. Mị và A Phủ đã chạy băng rừng hàng tháng trời để
thoát khỏi nhà thống lí Pá Tra, thoát khỏi Hồng Ngài – nơi đối với họ thực thụ là tuyền đài dương thế.
Việc Mị cắt dây trói đánh tháo cho A Phủ rồi cùng A Phủ bỏ trốn khỏi Hồng Ngài
thoạt nhìn có vẻ bất thần, lạ thường, nhưng mà xét kĩ, đấy là hành động thế tất, đề đạt
thực chất của 1 người luôn tiềm ẩn nhựa sống, luôn kháng cự quyết liệt. Những ngày
sống với cha, lúc thống lí muốn đưa Mị về làm dâu trừ nợ, Mị đã từ chối dứt khoát.
Cô thà hằng 5 phải cuốc nương ngô trả nợ còn hơn bị bán cho nhà giàu. Bị A Sử lợi
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
dụng tục cướp vợ lừa bắt, Mị đã dám tìm tới cái chết để tự đánh tháo. Ngay cả trong 1
đêm xuân, lúc tâm hồn rộn rực quay về, nếu có nắm lá ngón, Mị sẽ ăn cho chết đi, ko
buồn nhớ tới nữa. với Mị, sống nhưng bị đọa đày âu sầu, thà chết còn hơn. Những cái
chết thoáng qua đầu óc Mị trong những tình cảnh chi tiết ko làm mất đi bản năng
hướng về sự sống của cô. Cho nên, trong đêm tình mùa xuân, lúc trai gái cất tiếng sáo
hò hẹn, lúc nhớ lại những câu hát tình tứ ngày nào, lúc hơi rượu đã làm ngà ngà, Mị
muốn quay về với thời trẻ trung sôi nổi để được sống với những gì mình khát khao.
Chuỗi sự kiện đời Mị nhưng Tô Hoài mô tả trong phần đầu Vợ chồng A Phủ đã giúp
người đọc tưởng tượng rõ nét thực chất của 1 con người. Nó giải nghĩa tại sao giữa khi
tưởng đã đương đầu với cái chết, Mị đã trỗi dậy khát vọng sống mãnh liệt, vùng lên,
băng vượt qua tất cả để tìm tới cuộc sống tự do.
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 10
Với tác phẩm Vợ chồng A Phủ, tác giả Tô Hoài đã rất thành công khi phản ánh đời
sống của người dân tộc miền núi một cách chân thực, sâu sắc nhất. Bước tiến của nhà
văn Tô Hoài là hướng người dân đến với ánh sáng cách mạng sau khi tự giải thoát
khỏi ách thống trị của chế độ phong kiến cổ hủ, tàn bạo. Họ tự nguyện gắn bó cuộc
đời chính mình với cách mạng và từ đó trở về giải phóng những con người khác. Diễn
biến tâm trạng, hành động của nhân vật Mị trong cái đêm giải thoát chàng A Phủ khỏi
vùng đất Hồng Ngài là một minh chứng sinh động và đầy tính nhân văn.
Nhà văn đã xây dựng một không gian, thời gian phù hợp, có vai trò tạo điều kiện
thuận lợi cho nhân vật hành động và biểu lộ cảm xúc. Đó là tạo nên một đêm đông với
cách miêu tả “dài và buồn” khi A Phủ bị trói vào cây cọc trong tình trạng số phận
đang cận kề cái chết. Mỗi buổi tối, như thường lệ, Mị dậy sớm đốt lửa sưởi ấm, để
chia sẻ tâm tình với ngọn lửa. Qua ngọn lửa bếp ấy, Mị thấy A Phủ trừng mắt, lúc ấy
Mị biết hắn còn sống. Mấy đêm nay ngày nào cũng thế, Mị vẫn thản nhiên thổi lửa
vào tay nếu A Phủ là xác chết đứng thì cũng vậy thôi. Mị thấy dửng dưng trước con
người đang tàn tạ ấy, lạnh lùng trước số phận con người, trước đau khổ của họ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Bởi lẽ, chuyện có người bị trói là chuyện quen thuộc, rất đỗi bình thường trong cái gia
đình này. Bản thân Mị cũng đã từng là nạn nhân của cái thực tế tàn nhẫn và phi nhân
tính cay độc đó. Mị vẫn còn đang đắm chìm và chết dần trong sự đau khổ của hoàn
cảnh đó. Hơn nữa, nỗi đau của đời Mị quá lớn, nó như núi đè nặng khiến Mị không
còn khả năng, sức lực quan tâm hay chú ý đến người khác. Vì thế Mị lại rơi vào trạng thái lạnh lùng, thờ ơ.
Rồi như bao ngày khác một đêm khuya nữa lại đến, Mị tiếp tục dậy thổi lửa sưởi ấm
bàn tay. Cùng với ánh bếp lửa bập bùng cháy sáng Mị nheo mắt nhìn thấy A Phủ đang
mở mắt với một dòng nước mắt long lanh lăn dài trên gò má đã sạm đen. Đây là
những giọt nước mắt tận cùng bất lực của người đàn ông dũng cảm, nghị lực. Đó là
dòng nước mắt vô cùng đau thương gửi gắm bao nỗi lòng và thông điệp. Nó vừa là sự
tuyệt vọng, vừa là sự khẩn thiết cầu xin. Và quả thật, những giọt nước mắt ấy của A
Phủ đã gợi lên những nỗi đau của năm trước, khi ấy Mị cũng bị trói Mị cũng nhiều lần
khóc, nước mắt chảy dài xuống miệng, xuống cổ mà không sao lau được. Nó làm Mị
nhớ đến câu chuyện bi thảm được truyền ở trong ngôi nhà này về cái chết của một
người phụ nữ gầy gò và nó cũng đánh thức trong Mị những suy nghĩ rất mới mà trước
đây chưa từng có hoặc đã bị đáng lụi.
Giờ đây, Mị càng thấy rõ hơn sự tàn ác của những con người trong nhà thống lý Pá
Tra. Với tất cả sự đau đớn và xót thương cho những con người đang phải gánh chịu
đau khổ bên ngoài, Mị có thể dũng cảm kết luận: Chúng thật độc ác. Mị cũng nhận
thấy cái chết cận kề trong với A Phủ: chúng nó bắt “người ta chết, chết đau, chết đói,
chết rét, phải chết”. Mị muốn hành động và cứu A Phủ, giải thoát cho những con
người bất hạnh. Và rồi, tình người trỗi dậy nó chiến thắng nỗi sợ, Mị dũng cảm rút
con dao nhỏ để cắt lúa, cắt nút dây mây giải thoát A Phủ khỏi lưỡi hái của tử thần khỏi
cái địa ngục trần gian này. Đây có thể nói là giây phút thiêng liêng, đẹp đẽ trong cuộc
đời Mị. Hành động cao đẹp ấy xuất phát từ lòng nhân ái, tấm lòng yêu thương đồng
loại, hay có thể nói việc đánh thức ý thức sống không chỉ cho mình mà còn cho người
khác. Nhà văn đã khám phá ra nét đẹp này một cách cao thượng và nhân văn.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Khi A Phủ đã được giải thoát giờ chỉ còn lại Mị và bóng tối, điều đó khiến Mị “đứng
lặng trong bóng tối”. Trong cái ranh giới mong manh giữa sự sống với cái chết, Mị
thức tỉnh và nhận ra chính mình đang ở trong một tình thế của đường cùng. Mị thúc
giục A Phủ “đi ngay…”, và Mị cũng vội đi theo, đuổi kịp A Phủ “A Phủ cho tôi đi” và
được A Phủ đồng ý: “đi với tôi”. Bước đi của Mị chỉ đơn giản thể hiện một điều rằng
Mị muốn sống, tồn tại, được là chính mình dù không biết cuộc sống sau này sẽ ra sao,
hay đơn giản hơn là có thể thoát khỏi Hồng Ngải hay không. .
Giờ đây, Mị đã có thể dũng cảm vượt qua thế lực của con ma nhà thống lí, quên đi ách
thống trị của cha con thống lí Pá Tra. Cô đã mạnh mẽ thoát ra khỏi “ngục tù”, của sự
tủi nhục khốn khổ. Và hai con người cùng khổ ấy đã giúp nhau vượt qua bóng tối,
vượt qua ranh giới giữa sự sống với cái chết. Họ hướng về phía trước về thế giới của
tự do về một ngày mai tươi sáng huy hoàng. Dẫu còn nhiều gian nan thử thách, nhưng
tự do, tình yêu và hạnh phúc rồi sẽ đến, chân trời tươi sáng của cuộc đời, ánh hồng của
bình minh. Và cuối cùng cả hai người họ đã tìm đến con người để cứu cuộc đời họ đó
chính là ánh sáng của cách mạnh.
Nhà văn Tô Hoài không tô vẽ hay lý tưởng hóa nhân vật của mình trong hoàn cảnh
này mà để nhân vật tự hành động cố gắng hiểu và đi theo nó. Nhân vật Mị hành động
bằng chính nghị lực, sức sống của mình. Mị dám chấp nhận nghịch cảnh, vượt qua nó
để chiến thắng và khẳng định mình làm chủ cuộc đời mình. Đó là thành công lớn nhất
của tác giả Tô Hoài khi xây dựng hình tượng con người mới của thời đại cách mạng,
giác ngộ và dẫn dắt họ đến tương lai bằng chính sức mạnh vốn có của chính mình.
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 11
Mảnh đất Tây Bắc với thiên nhiên núi rừng hùng vĩ và con người nồng hậu chất phác
luôn để lại trong mỗi người ấn tượng sâu sắc. Tuy không sinh ra ở Tây Bắc, nhưng
những năm tháng sống và trải nghiệm cùng người dân nơi đây đã để lại cho nhà văn
Tô Hoài nhiều tình cảm sâu sắc, từ đó ông viết thành truyện ngắn vợ chồng A Phủ, kể
về cuộc đời Mị-cô gái Mèo xinh đẹp, tài năng nhưng phải chịu nhiều đắng cay, khổ
cực. Và bước ngoặt lớn nhất của cuộc đời Mị, cũng là của tác phẩm chính là đêm đông
chị cởi trói cho A Phủ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Mị là cô gái vùng cao xinh đẹp, có tài thổi sáo,nhiều chàng trai theo đuổi. Nhưng lẽ
đời vốn thế, hồng nhan thì bạc phận,vì món nợ gia đình khi bố mẹ lấy nhau mà Mị bị
A Sử-con thống lí Pá Tra lợi dụng tập tục cổ hủ bắt về làm con dâu gạt nợ. Từ đó,
cuộc đời cô bước sang những tháng ngày tăm tối thấm đẫm nước mắt. Cuộc sống cơ
cực, tủi nhục ở nhà thống lí Pá Tra đã vùi dập hết sức sống, nhận thức của Mị.
Ban đầu cô còn phản kháng, khóc lóc, toan ăn lá ngón tự tử nhưng rồi thương cha nên
Mị tiếp tục sống, lâu dần, Mị mất hẳn ý thức về cuộc đời, về thời gian, không gian, “ở
lâu trong cái khổ, Mị khổ quen rồi”, Mị sống mà như đã chết, không còn cả chút ý
niệm nào về cuộc sống diễn ra xung quanh.
Tuy nhiên, với sự tinh tế và nhạy cảm, Tô Hoài đã làm sống dậy nhân vật của mình
trong đêm tình mùa xuân với tiếng sáo gọi bạn tình ngân vang, tiếng sáo như một hiện
hữu trong tâm hồn Mị, thổi bùng lên đốm lửa khao khát tự do, khao khát thanh xuân
bấy lâu nay âm ỉ cháy trong sâu thẳm. Nhưng rồi A Sử đã nhẫn tâm dập tắt đốm lửa
ấy, hắn trói cô vào cột, tàn nhẫn không để chút niềm tin sống nào len lỏi lên trong
người con gái khốn khổ.
Còn A Phủ là một chàng trai khỏe mạnh, vì tội đánh con quan mà phải sống kiếp nô lệ
trả nợ, trong một lần mải mê bẫy nhím để hổ bắt mất con bò, A Phủ bị trói đứng vào
cột cho đến khi A Sử săn được hổ. Suốt mấy ngày liền gió rét dữ dội, hàng đêm Mị lại
trở dậy hơ tay,thản nhiên không quan tâm đến A Phủ bị trói ngay đấy, “dù cho A Phủ
có là cái xác đứng đấy cũng vậy thôi”.
Không phải vì cô quá vô tâm độc ác mà vì những chuyện như thế vẫn thường xuyên,
thường ngày diễn ra trong nhà này, Mị đã quá quen với những bất công vô lí mà chính
cô cũng từng là nạn nhân của chúng. Bỗng một đêm, Mị lén nhìn sang,chợt thấy dòng
nước mắt của A Phủ lăn xuống gò má xám xịt tím ngắt vì rét và đói, giọt nước mắt ấy
đã làm nhói lên lòng yêu thương trong Mị. Mị nhớ lại đêm xuân ấy, Mị cũng bị trói
đứng như thế, nước mắt chảy xuống vô kể mà không làm sao lau hết được, Mị nhớ lại
câu chuyện người đàn bà từng bị trói đến chết cũng ngay ở chỗ đó,cô căm thù tội ác
của bọn giặc thống lí.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Mị xót thương cho số phận của mình rồi xót thương cho A Phủ “cơ chừng này chỉ
đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết” Mị căm ghét những
tập tục cổ hủ đã ép buộc cô phải sống đến chết cũng phải rũ xương ở nơi này, nhưng
A Phủ không bị trình ma thì việc gì anh ta phải chết thế. Diễn biến tâm lí của Mị phức
tạp nhưng cũng rất tự nhiên, hợp lí, từ vô cảm đến xót thương, thương cho mình,
thương cho người rồi căm hận sâu sắc bọn chúa đất cường hào “chúng nó thật độc ác”.
Mị muốn cởi trói giải cứu A Phủ, Mị thoáng nghĩ về hậu quả sẽ bị trói thay vào đấy
đến chết nếu bị phát hiện, nhưng lúc này “dù có làm sao Mị cũng không thấy sợ” rồi
không dừng lại ở suy nghĩ, Mị hành động, cô cầm con dao mây cắt dây cởi trói cho A
Phủ. Hành động liều lĩnh này xuất phát từ lòng yêu thương, nỗi xót xa cho thân phận
mình và cho những kẻ đồng cảnh ngộ.
Sau một hồi đứng lặng trong bóng tối nhìn theo A Phủ, Mị chạy với theo, rồi hai
người trốn sang Phiềng Sa nên vợ nên chồng. Hành động này là hệ quả tất yếu của quá
trình bị áp bức, đè nén, cần được giải tỏa của con người, đồng thời nó cũng khẳng
định ý nghĩa cuộc sống và khát vọng tự do đến cháy bỏng của nhân dân lao động miền núi.
Với hình tượng nhân vật Mị, Tô Hoài đã chứng tỏ khả năng phân tích diễn biến tâm lí
nhân vật sắc sảo, thể hiện nỗi đau xót đến tận cùng của một số phận đắng cay,đồng
thời là sức sống tiềm tàng và tinh thần phản kháng mãnh liệt của Mị thể hiện qua đêm
tình mùa xuân và đặc biệt là đêm đông cứu A Phủ. Qua hành động đó, tác giả đã
chứng minh một chân lí : Chỉ cần tình yêu thương và lòng dũng cảm, con người có thể
cùng lúc thoát ra khỏi hai nhà tù ớn lạnh : cường quyền và thần quyền.
Phân tích hành động cởi trói của Mị - Mẫu 12
Dubos từng nói: “ Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”, phải chăng
nhà văn dụng công góp nhặt những hạt bụi vàng để kiếm tìm vẻ đẹp man mác trong
cuộc đời? Nhà văn Tô Hoài cũng vậy. Thậm chí tác giả còn phát hiện ra cái đẹp của
con người lao động trong khổ đau, bóng tối. Tư tưởng đó được nhà văn gửi gắm trong
cảnh Mị cởi trói cho A Phủ trích trong tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Văn học mang theo hơi thở cuộc sống. Vậy nên, sau chuyến đi của nhà văn Tô Hoài
và bộ đội tới giải phóng vùng Tây Bắc, suốt tám tháng nghĩa tình với đồng bào tạo
nên chất men say chắp cánh cảm hứng sáng tác truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ” trích
trong tập “ Truyện Tây Bắc”(1953). Sau trang văn nhà văn khám phá vẻ đẹp tâm hồn
người lao động và niềm thấu hiểu nỗi thống khổ của con người nơi đây những năm cách mạng chưa về.
Trong đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài, A Phủ “ mắc tội” đánh A Sử- con quan, kẻ
chà đạp lên tục lệ. Bởi vậy, A Phủ trở thành con ở gạt nợ ở nhà thống lý để chuộc tội.
Một lần, chàng để mất con bò, nhà thống lý nổi giận bắt trói đứng ở cột nhà giữa cái
lạnh thấu xương trên vùng cao. A Phủ vẫn chịu trói như thế suốt mấy ngày đêm, trong
khi cô Mỵ “ thản nhiên” trở dậy thổi lửa, hơ tay, chân để xua tan màn đêm “ dài và
buồn”, nơi có thể khiến Mỵ chết héo. Mị vẫn dửng dưng không đoái hoài đến sự xuất
hiện của A Phủ, bởi cảnh hành hạ người là chuyện cơm bữa ở nhà thống lý Pá Tra.
Hơn nữa, tuy không bị trói nhưng trái tim Mị cũng trở nên chai sạn, cùng phận tôi đòi,
đáng thương trong kiếp trâu, ngựa nhà quan.
Những tưởng rằng, cái chết gặm nhấm sẽ nhấn chìm A Phủ, nhưng mỗi khi thấy ánh
lửa, chàng lại mở mắt. Chi tiết “ một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã
xám đen lại” của A Phủ là hình ảnh thực chỉ giọt nước mắt long lanh ánh chiếu ngọn
lửa ấm nồng, nhưng chi tiết gợi lên giọt châu của tâm hồn loài người. Khi bị bắt, A
Phủ không kháng cự khiến ta tưởng rằng chàng yếu đuối, khuất phục. Nhưng không,
lần này khi cơ hội sống mong manh, dòng nước mắt nói lên khát vọng sống mãnh liệt mà bất lực.
Hình ảnh trong giây phút ngắn ngủi đó, làm sống dậy con người Mỵ. Cô nhớ lại bản
thân mình năm trước cũng bị A Sử trói tàn nhẫn như thế. Niềm thương thân dẫn lối tới
sự thương người “ người kia việc phải chết thế”, giúp Mỵ biết căm phẫn kẻ gieo giắc
cái khổ của đời mình “ Chúng nó thật độc ác”. Lúc đó, cô tưởng tượng ngay cảnh
mình cởi trói cho A Phủ, đến hôm sau bị trói thay vào chỗ đó. Nhưng Mỵ không thấy
sợ bởi đó chỉ là mường tượng. Suy nghĩ đó là chất xúc tác, dẫn tới hành động Mị “ rút
con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây”. Mị đưa ra quyết định dứt khoát, hợp logic tự
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
nhiên. Sau khi cởi trói, A Phủ khuỵu xuống bởi chịu cảnh bụng đói, cật rét, miệng
khát, chân tay tê cóng. Song nghe thấy tiếng thì thào “ Đi ngay”, chàng ý thức được sự
sống và cái chết mong manh nên “ quật sức vùng lên, chạy”. Niềm ham sống nâng
bước chân của chàng thoát khỏi số phận của mình.
Câu văn: “Mị đứng lặng trong bóng tối”, tách biệt một đoạn, tựa như tấm bản lề khép
mở hai trang đời của Mị hoặc ở lại hoặc trốn đi, giữa nô lệ và tự do, sống hay chết,
bóng tối hay ánh sáng. Mỵ lặng đi xét suy, bởi cô vẫn lo sợ trước sức mạnh của thần
quyền và uy quyền bủa vây suốt đời mình. Cuối cùng, nàng chọn nẻo đường thứ hai,
nói theo hơi gió thốc “ A Phủ cho tôi đi”, “ Ở đây thì chết mất”. Mị cũng trốn chạy cái
chết, cởi trói cứu A Phủ giống như cô tự giải cứu cho mình. Nếu nàng giải phóng cho
A Phủ bằng con dao nhỏ thì khát vọng sống mở đường cho Mỵ. Chi tiết khép lại
nhưng hứa hẹn bao điều tốt đẹp về cuộc sống mới của hai con người tự thay đổi cách
nghĩ, tìm tới ánh sáng tự do.
Với nghệ thuật dựng cảnh độc đáo và ngôn ngữ sống động như lời ăn tiếng nói của
người dân vùng cao, nhà văn truyền tải thông điệp sâu sắc mang nhãn quan thời đại.
Đó là sự ngợi ca sức sống tiềm tàng của con người lao động dù cuộc sống bị trói buộc,
kìm hãm. Cảnh Mị cởi trói cho A Phủ còn đậm tô niềm tin của nhà văn vào khả năng
tự giải phóng để đổi đời. Tư tưởng chạm tới chân lý sống cao đẹp, mang tính nhân bản
của nhân loại giúp tên tuổi nhà văn và truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ” mãi dư âm trong lòng độc giả.
Phân tích chi tiết Mị cởi trói cho A Phủ - Mẫu 13
Giá trị nhân đạo được coi là một trong hai dòng tư tưởng chủ đạo xuyên suốt văn học
Việt Nam. Bên cạnh đó, “ Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm
theo một vài kiểu mẫu đưa cho” nên ta có dịp gặp gỡ giá trị nhân đạo mới mẻ của ngòi
bút Tô Hoài gửi gắm trong tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”. Thông điệp của nhà văn kết
tinh trong đoạn văn Mị cởi trói cho A Phủ trong đêm đông.
Nhà văn Tô Hoài kiếm tìm cái đẹp rất thực giữa trang đời, “ cho dù phải đập vỡ những
thần tượng trong lòng người đọc”. Vậy nên, sau chuyến đi của nhà văn và bộ đội vào
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
giải phóng Tây Bắc, tám tháng nghĩa tình với đồng bào tạo nên chất men say chắp
cánh cảm hứng sáng tác “ Vợ chồng A Phủ” trích trong tập “ Truyện Tây Bắc”(1953).
Sau trang văn nhà văn khám phá vẻ đẹp tâm hồn người lao động và niềm thấu hiểu nỗi
thống khổ của con người nơi đây những năm cách mạng chưa về. Giá trị nhân đạo mới
mẻ do đặc điểm từng thời đại hay hạt nhân của tình thương yêu, nguyên tắc ứng xử
cao đẹp của con người với con người được nhà văn Tô Hoài thể hiện qua nhân vật Mị
và A Phủ trong tác phẩm.
Trong đêm tình mùa xuân ở Hồng Ngài, trai gái được mở hội lòng, A Phủ “ mắc tội”
đánh A Sử- con quan vì hắn dẫm đạp lên lệ làng. Sau đó, A Phủ bị bắt làm con ở gạt
nợ cho nhà thống lý. Một lần, A Phủ mải bẫy nhím, để hổ bắt mất con bò nên bị thống
lý trói đứng vào một cây cột trong góc nhà giữa cái lạnh cắt da, cắt thịt của vùng cao.
Trước những đêm đông trên núi cao và buồn, Mị cứ “thản nhiên” thổi lửa, hơ chân
tay. Chứng kiến cảnh hành hạ người ăn kẻ ở trong nhà thống lý- một chuyện cơm bữa,
quen thuộc không khiến cô bận tâm. Mỵ dửng dưng trước nỗi đau đồng loạt, nhưng
Mỵ không phải không có trái tim mà đáng thương hơn đáng trách. Bởi đó cũng chính
là sản phẩm của chuỗi ngày đau khổ nàng sống không bằng chết. Tuy Mỵ không bị
chói nhưng thực chất họ giống nhau ở thân trâu, kiếp ngựa trong phận tôi đòi.
Có lẽ Mỵ vẫn vô cảm như thế cho đến khi thấy “ một dòng nước mắt lấp lánh bò
xuống hai hõm má đã xám đen lại” của A Phủ cũng như chứng kiến giọt châu của loài
người muốn níu giữ cuộc sống mà đành bất lực. Hình ảnh đó khiến nàng nhớ lại đời
mình, “ đêm năm trước A Sử trói Mị, nhiều lần khóc không biết lau đi được”. Niềm
thương thân dẫn lối tới sự thương người “ người kia việc phải chết thế”, giúp Mỵ biết
căm phẫn kẻ gieo giắc cái khổ của đời mình “ Chúng nó thật độc ác”. Lúc đó, cô
tưởng tượng ngay cảnh mình cởi trói cho A Phủ, đến hôm sau bị trói tay vào chỗ đó.
Nhưng Mỵ không thấy sợ bởi đó chỉ là mường tượng, khoảng cách xa thực tại. Suy
nghĩ đó là chất xúc tác, dẫn tới hành động logic đưa Mỹ tới quyết định “ rút con dao
nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây”. Chi tiết “ đám than đã vạc hẳn lửa” chỉ thời gian, ánh
sáng ngoại lai tắt dần khi lửa lòng đã đủ sáng, đủ sưởi ấm. Khi được giải thoát, A Phủ
khuỵu xuống bởi bụng đói, cật rét, miệng khát nhưng chợt thấy nghe tiếng thì thầm “
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Đi ngay”, giữa ranh giới sự sống và cái chết mong manh, A Phủ bừng tỉnh “ quật sức vùng lên, chạy”.
Sau khi cởi trói cho A Phủ, “ Mị đứng lặng trong bóng tối”, câu văn ngắn đứng một
dòng. Đứng trước thời gian quyết định, như ngừng lại, tựa như tấm bản lề khép mở hai
trang đời của Mị hoặc ở lại hoặc trốn đi, giữa nô lệ và tự do, sống hay chết, bóng tối
hay ánh sáng. Mỵ lặng đi xét suy, bởi cô vẫn lo sợ trước sức mạnh của thần quyền và
ủy quyền bủa vây suốt đời mình. Cuối cùng, nàng chọn nẻo đường thứ hai, nói theo
hơi gió thốc “ A Phủ cho tôi đi”, “ Ở đây thì chết mất”. Mị cũng trốn chạy cái chết,
hành động cởi trói cho A Phủ giống như cô tự giải cứu cho mình. Nếu nàng giải
phóng cho A Phủ bằng con dao nhỏ thì khát vọng sống mở đường cho Mỵ. Chi tiết
khép lại nhưng hứa hẹn bao điều tốt đẹp về cuộc sống mới.
Tác phẩm ra đời trong nhịp thở sôi nổi của văn học cách mạng, nên văn chương trở
thành vũ khí, nhà văn làm chiến sĩ trên mặt trận. Lúc đó, ngòi bút của Tô Hoài cất lên
góc nhìn nhân đạo độc đáo với sự cảm thông cho thân phận người lao động dưới ách
thống trị của chúa đất, chúa mường.
Ngợi ca sức sống tiềm tàng của người cùng khổ, và niềm tin tưởng khả năng tự giải
phóng của người lao động hướng tới tự do để đổi đời. Nhãn quan thời đại cách mạng
cho tác giả có cái nhìn tích cực của đời sống nhân dân không chỉ thấy họ là nạn nhân
mà thấy họ là chủ nhân khi đi từ bóng tối ra ánh sáng. Tư tưởng tác phẩm chạm tới
chân lý ngàn đời của con người vào khát vọng sống, tự do nên “ Vợ chồng A Phủ”
vượt lên sự băng hoại của thời gian.
Hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ - Mẫu 14
Vợ chồng A Phủ là một truyện ngắn trong tập Truyện Tây Bắc của Tô Hoài được giải
nhất tiểu thuyết, giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954-1955. Tác phẩm ra đời từ
kết quả cuộc thâm nhập đời sống đồng bào các dân tộc miền núi Tây Bắc, kể về cuộc
đời khốn khó chăm chiều của người dân vùng cao khi chưa có ánh sáng của Đảng.
Đọc Vợ chồng A Phủ, ta không thể quên được chi tiết Mị cắt dây trói cứu A Phủ –
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
một chi tiết làm nên mọi giá trị tác phẩm. Và đúng như ai đó đã từng nói, khi cắt dây
cứu A Phủ, Mị đã tự cắt dây trói buộc cuộc đời mình với nhà thông lí Pá Tra.
Câu chuyện về Mị, được bắt đầu từ một hình ảnh rất giàu sức gợi: “Ai ở xa về, có việc
vào nhà thống lí Pá Tra, thường thấy có một cô gái ngồi quay sợi bên tảng đá, cạnh
tàu ngựa. Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi gai, thái cỏ ngựa, vải, chẻ củi hay cõng nước
dưới khe lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười”, chỉ với hai câu văn giản dị ấy thôi,
bản chất sự việc đã hiện lên khá nét. Câu văn cũng như dài thêm ra để độc giả lĩnh hội
một cách thấu đáo. Vị trí xuất hiện của Mị đã nói lên tất cả, ngồi quay sợi gai bên tảng
đá, cạnh tàu ngựa, thậm chí còn như gắn liền với chúng.
Mị vốn là một cô gái con nhà nghèo – “nghèo từ trong trứng”; cô trẻ giàu lòng yêu
đời, ham sống và có tài thổi sáo; Mị còn là một cô gái chăm là một đứa con hiếu
thảo… Nhưng, một thứ “nợ gia truyền” của người nghèo, cô phải “đi tù khổ sai” trong
nhà thống lí Pá Tra, dưới hình thức làm dâu gạt Biết bao thân phận người dân miền
núi, đã bị trả giá bằng cả đời người như bởi hình thức cho vay nặng lãi.
Thời gian đầu, khi mới ở “nhà tù Pá Tra”. Mị đau đớn, uất ức, phản quyết liệt. “Có
đến mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc”. Cô không thể chấp nhận làm thân phận nô lệ
cho nhà giàu. Nhưng, tất cả đã thành định mệnh Nàng Kiều của Nguyễn Du, trước khi
dấn thân vào cuộc đời ô nhục, cũng một lần nghĩ đến quyên sinh, mà cũng không thoát
khỏi kiếp đọa đày 15 năm đây, Mị còn khổ hơn, bởi món nợ vẫn còn đây, đổ lên đầu bố già.
Ở địa ngục trần gian nhà Pá Tra, bao vất vả, cực nhọc nhất đổ lên đầu. Mấy năm sau
khi bố già qua đời, Mị cũng không nghĩ đến cái chết nữa, bởi vì “Mị quen cái khổ rồi.
Bây giờ Mị tưởng như mình cũng là con trâu, con ngựa (…) biết việc ăn cỏ, biết đi
làm mà thôi”. Đời Mị chí là công việc nối tiếp nhau, mỗi năm, mỗi mùa, mỗi tháng cứ
thế làm đi làm lại: tết xong thì hái thuốc phiện, năm thì giặt đay, xe đay, cuối mùa thì
bẻ bắp… thêm vào sự đọa đày thể xác ấy còn là ách áp chế về tinh thần mê tín, thần
quyền đã hỗ trợ rất đắc lực cho giai cấp thống trị. Nó thực sự là thứ “thuốc phiện tinh
thần” như lời Mác nói.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
Không chỉ dừng lại ở đó, ở tầng sâu hơn ngòi bút Tô Hoài còn nêu lên một sự thực
đau lòng: con người bị áp bức, nếu cứ nhẫn nhục chịu đựng, kéo dài đến một lúc nào
đó, sẽ bị tê liệt cả tinh thần phản kháng. “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con
rùa nuôi trong xó cửa” thật không ở đâu mạng sống, nhân cách con người bị coi rẻ đến
thế! Cũng không ở đâu, con người lại tự mình coi rẻ mình một cách tuyệt vọng như
vậy. Mị cam chịu thân phận con rùa trong xó chỉ biết ngồi trong cái buồng kín mít,
trông ra cửa sổ vuông mờ mờ trăng trắng, “đến bao giờ chết thì thôi”.
Như đã nói ở phần đầu, Mị có một tuổi trẻ hạnh phúc, một khát khao làm chủ cuộc
sống tính cách ấy, phẩm chất ấy không bao giờ chết, nó chỉ tạm thời bị đè nén xuống.
Và ngọn gió để thổi bùng lên đốm lửa trong lòng Mị, là hoàn cảnh điển hình: mùa
xuân về trên vùng cao: “Hồng Ngài năm ấy, ăn tết vào lúc gió thổi cỏ gianh vàng ửng,
gió và rét rát dữ dội”. Dầu trong thời tiết khắc nghiệt, mùa xuân về cũng đem đến cho
người dân vùng cao một niềm vui sống, được Sức sống của tạo vật và con người như
bừng tỉnh: “trong các làng Mèo đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra treo trên các mỏm
đá, xoè ra như con bướm sặc sỡ. Hoa thuốc phiện vừa nở trắng, lại đổi ra màu đỏ au,
đỏ thẫm, rồi sang màu tím man mát. Đám trẻ đợi Tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi
trước nhà…”Sức mạnh của ngòi bút nhân đạo Tô Hoài không chỉ dừng lại ở tình cảm
xót thương Mị, ở sự tố cáo tính tàn bạo của giai cấp thống trị, mà còn ở chỗ nhìn ra
con người bên trong của nhân vật. Ông đã tìm sâu vào tận cùng của ý thức và trong
đáy sâu của tiềm thức nhân vật, cho thấy vẫn còn le lói chút ánh sáng, hơi ấm của
niềm ham sống, khát khao hạnh phúc, như lớp cho dày nguội lạnh vẫn còn ủ chút than
hồng, lớp than ấy chỉ cần ngọn gió thoáng qua là bùng lên. Tô Hoài đã góp thêm vào
truyền thống nhân đạo trong nền văn học dân tộc một tiếng nói có quyền năng và sức tái tạo riêng.
Hoàn cảnh ấy không thể tác động vào tâm hồn Mị. Trong các yếu tố “ngoại của mùa
xuân, phải kể đến tiếng sáo: “ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai sáo gọi bạn đi chơi.
Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi…”. Như vậy, với Mị, tiếng sáo là biểu
tượng lôi cuốn nhất của tình yêu, khát vọng ham sống. Trong không khí ấy Mị lại
được kích động bởi men rượu: “Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát”. Cách uống
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
rượu ấy như báo trước sự nổi loạn mà chính Mị cũng chưa ý thức rõ: “Rồi say, Mị lịm
mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng (…), còn Mị thì đang sống về ngày trước”.
Bằng việc nhớ lại quá khứ, Mị đã vượt qua tình trạng sống “phi thời gian” lâu nay của
mình. Tiếp đó, lòng ham sống trong cô trỗi dậy mãnh liệt: “Mị thấy phơi phới trở lại”.
Phản ứng đầu tiên đến trong tâm trí Mị là một ý nghĩ: “Nếu có nắm lá ngón trong tay
lúc này, Mị sẽ ăn cho hết ngay, chứ không thèm nhớ lại nữa…” ý nghĩ về cái chết lúc
này, là sự phản kháng quyết liệt với hoàn cảnh.
Trong khi ấy, tiếng sáo gọi bạn tình cứ thôi thúc, quyến rũ Mị. Nó là biểu tượng của
sự sống mà bấy lâu nay Mị đã quên, giờ đang trở lại. Tiếng sáo theo sát diễn biến tâm
trạng nhân vật. Tiếng sáo từ chỗ là một sự việc của thực tại bên ngoài (lơ lửng bay
ngoài đường), đã trở thành sự hiện hữu của đời sống bên trong (rập rờn trong đầu). Từ
những chuyển biến trong suy nghĩ, Mị đã có một hành động thật ý nghĩa “Mị đến góc
nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ vào đèn cho thêm sáng. Hành động này có ý nghĩa
là Mị đã thắp lên một ngọn đèn, soi rọi cuộc sống tối tăm triền miên của quá khứ.
Giữa lúc lòng ham sống trỗi dậy mãnh liệt, cũng là lúc nó bị vùi dập một cách tàn bạo.
A Sử bước vào, thản nhiên xách ra một thúng sợi dây, trói đứng Mị vào cột nhà. Suốt
cái đêm bị trói đứng vào cột nhà ấy, Mị đã sống trong sự giằng xé mãnh liệt giữa niềm
khao khát hạnh phúc cháy bỏng và thực tại tàn bạo, lạnh lùng. Lúc mới bị trói, Mị vẫn
còn như sống trong tâm trạng mê say với tiếng sáo ngoài kia. Mị như quên mình đang
bị trói, quên những đau đớn thể xác, đến nỗi trong giây phút khát khao cuộc sống
mãnh liệt, Mị đã “vùng bước đi”. Như thực tế phũ phàng là vòng dây trói đang thít
chặt, dẫu mong ước mãnh liệt đến mấy, Mị cũng không vượt qua được. Hai biểu
tượng của ước mơ và thực tại hiện ra trong hai âm thanh trái ngược, tiếng sáo gọi bạn
tình tha thiết và tiếng chân ngựa đạp vào vách khô khan.
“Mị không nghe tiếng sáo nữa, chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách (…) Mị
thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”- thực tại phũ phàng đã bóp nghẹt những
khát vọng tươi sáng. Kết cục ấy nói lên rằng, chỉ có những phản kháng tự phát, nhân
vật không tự giải thoát cho mình; đồng thời nó cũng hứa hẹn những cuộc nổi loạn
trong tương lai của nhân vật. Sau đêm xuân bị trói đứng, tình cảm u mê của Mị có
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
phần trầm trọng. Trước cảnh A Phủ bị trói đứng, lúc đầu Mị là người hoàn toàn vô
cảm, vô hồn, cô vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay. A Phủ có là cái xác chết đứng đây, Mị
cũng thế thôi. Đôi mắt mở trừng trừng của A Phủ chẳng gợi lên cho Mị một điều gì.
Nhưng như đã nói ở đoạn trên, khát vọng đi theo tiếng gọi tự do hãy còn đó hồn Mị.
Không phải ngẫu nhiên, hình ảnh ngọn lửa được tác giả lặp đi lặp nhiều lần trong một
đoạn văn miêu tả tâm lí nhân vật khá sâu sắc, tinh tế.
Nhưng, cái gì đã khiến Mị trở lại với con người thật của mình? Một lần trở dậy, “ngọn
lửa bập bừng sáng lên, Mị hé mắt trông sang thấy hai mắt A Phủ : vừa mở, một dòng
nước mắt lấp lánh bò xuống hai gò má đã xám đen lại”. Chao ôi! nước mắt. Cái giọt
đau, giọt khổ ấy đã làm Mị “chợt nhớ lại” việc Mị bị trói đứng năm trước, cũng nước
mắt chảy xuống miệng, xuống cổ không lau đi được; Mị lại nhớ đến người đàn bà đã
bị trói chết trong nhà này, và A Phủ chỉ đêm nay là chết thôi. Tết năm trước đã thế, lần
này, trí nhớ của Mị lại loé lên cách vô thức. Và như một phản ứng dây chuyền, nó nối
lại ba số phận. Mị không còn sống với ngọn lửa nữa. Lửa vạc đi mà cô không thổi. Mị
chìm vào tưởng tượng. Mị nghĩ mình có thể chết thay cho A Phủ. Cô đã đứng lên
trong một ý thức chấp nhận sự hi sinh về mình: lấy con dao nhỏ cắt cho A Phủ. Đó là
đỉnh cao của đời Mị và cũng là nơi tập trung giá trị nhân văn. Hành động của Mị, tuy
không thể đoán trước nhưng vẫn nằm trong sức sống nội tại nhân vật. Mị nguyện làm
rẫy, chịu khổ để trả nợ cho bố, đã toan chết để tìm sự giải thoát thì lẽ nào lại không
dám chết để cứu một con người vô tội?
Nhưng, tính cách Mị có sự hợp lí, quy luật mà vẫn gây cho ta sự bất ngờ, ngạc nhiên
thú vị. Vừa mới nghĩ đến việc có thể chết thay cho A Phủ, nhưng khi A Phủ chạy đi,
Mị đứng lặng trong bóng tối rồi cũng chạy theo. Một kết cấu chặt chẽ: Mị đã cứu A
Phủ, thì tại sao lại không tự cứu mình ? và “hai người lẳng lặng đỡ nhau lao xuống núi”.
Thực chất, quá trình Mị cắt dây trói và chạy theo A Phủ là một quá trình tự nhận thức:
Nhận thức tại xã hội tàn bạo, lạnh lùng. Mị cứu A Phủ bởi cô thấy sự bất công, phi lí
sắp giết chết một con người vô tội và nhận thức “người” cũng là để qua đó nhận thức,
soi sáng “mình” cho nên, có thể nói, Mị cắt dây trói cứu A Phủ, cũng là Mị đã tự cắt
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ
dây trói buộc cô với nhà thống lí Pá Tra. Điều đó hoàn toàn đúng với lí luận cũng như
thực tiễn thời đại. Dòng đầu liên của tuyên ngôn các Đảng cộng sản F. Ăng ghen từng
khẳng định: “Lịch sử loài người là lịch sử đấu tranh giai cấp, áp bức bóc lột của giai
cấp thống trị càng nặng nề, sự vùng lên đấu tranh càng mạnh mẽ.”