-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc hay chọn lọc nhất | Văn mẫu 12
Phân tích khổ 8 bài thơ Việt Bắc mang đến gợi ý cách viết và 13 bài văn mẫu cực chất đạt điểm cao của các bạn học sinh giỏi trên cả nước. Phân tích Việt Bắc khổ 8 giúp các em lớp 12 hiểu được trình tự làm bài, trình tự quan sát, biết cách liên tưởng, so sánh, nhân hoá. Biết cách lựa chọn ngôn từ, chỉnh sửa câu nói cho phù hợp với giọng văn của mình. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Dàn ý khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc Dàn ý số 1 1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Tố Hữu
- Giới thiệu bài thơ Việt Bắc
- Giới thiệu đoạn trích 2. Thân bài:
- Phân tích 12 câu thơ trên thành 2 luận điểm:
● Luận điểm 1: 8 câu đầu chính là khí thế dũng mãnh của cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp ở Việt Nam
● Luận điểm 2: 4 câu còn lại chính là khí thế, niềm vui chiến thắng tại các chiến trường khác nhau.
1. Khí thế dũng mãnh của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Việt Nam
+ 2 câu đầu: M.6ở ra một cảnh tượng sôi động của Việt Bắc trong những đêm hành quân vào chiến dịch:
- “Những đường Việt Bắc”: không gian vô cùng rộng lớn.
- Điệp từ “đêm đêm” “thời gian liên tục tiếp nối.
- So sánh “như là đất nung” + từ láy “rầm rập” ” Khí thế hào hùng làm rung đất chuyển trời.
- Sự lớn mạnh của quân đội ta về lực lượng, khí thế.
+ 6 câu tiếp: Sự phối hợp các lực lượng chiến đấu: * Đoàn quân:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
- Từ láy: “ điệp điệp trùng trùng” ” những đoàn quân tiếp nhau bước đi như những đợt
sóng trào kéo dài vô tận.
- Hình ảnh “ánh sao đầu súng” là một tứ thơ đẹp gợi nhiều liên tưởng:
- Nghệ thuật nhân hóa: ánh sao theo chân đoàn quân, treo lơ lửng trên đầu súng, soi
sáng khắp các ngả đường hành quân _thiên nhiên đã thành người bạn đồng hành cùng chiến sĩ.
- Ần dụ: ánh sao _lí tưởng cách mạng luôn soi sáng dẫn đường, đến tương lai tươi
sáng _niềm tin tưởng lạc quan đầy khí thế. * Đoàn dân công:
- Những bó đuốc đỏ rực soi đường, làm sáng bừng lên hình ảnh những đoàn quân dân
công tiếp lương, tải đạn với đủ cả: già, trẻ, gái, trai… họ đến từ những miền quê với
đủ mọi phương tiện chuyên chở: xe đạp thồ, gùi, cáng…quyết tâm kiên cường vượt
qua khó khăn nguy hiểm để bảo đàm vũ khí, thuốc men, lương thực…cho tiến tuyến.
- Cách nói cường điệu “bước…bay”: vừa diễn tả lực lượng đông đảo vừa diễn tả một
sức mạnh hùng hậu phục vụ chiến trường. Cuộc chiến đấu cảu ta là đấu tranh nhân
dân, đã phát huy sức mạnh toàn dân.
- Hình ảnh thơ thật đẹp “ muôn tàn lửa bay”, “đỏ đuốc” _ xua tan những lạnh lẽo, tăm tối nơi rừng núi.
- Từ láy” điệp điệp” “trùng trùng” + từ “nát đá” ” góp phần tạo nên âm điệu hùng tráng mạnh mẽ.
* Đoàn ô tô quân sự:
- Hình ảnh “ đèn pha bật sáng” ” ánh sáng rực rỡ xuyên thủng đêm dày tăm tối. - Hình ảnh ẩn dụ:
“nghìn đêm” Quá khứ nô lệ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
“sương dày”: những khó khăn vất vả, thiếu thốn trong hiện tại.
- So sánh: “Như ngày mai lên” “niềm tin tưởng, lạc quan _hình ảnh thơ mang ý nghĩa
biểu trưng cho tương lai tươi sáng của đất nước.
- Nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ, gấp gáp. Âm hưởng hào hùng, sôi nổi nào nức; hình
ảnh thơ hoành tráng, mỹ lệ.
- Đoạn thơ tràn ngập ánh sáng: ánh sao, ánh đuốc, ánh đèn pha…, ánh sáng của niềm
tin tưởng, niềm vui tràn ngập. Tất cả tạo thành khúc hùng ca chiến thắng. Việt Bắc
không còn là của mình hay là cảu riêng ta mà là của ta – của chúng ta, của tất cả mọi
người Việt Nam kháng chiến.
2. Niềm vui khi tin chiến thắng cũa mọi miền đất nước tiếp nối báo về:
- Điệp từ ”vui” như tiếng reo mừng chiến thắng, cảm xúc náo nức, vui sướng, tự hào
khi tin vui chiến thắng dồn dập đổ về từ khắp mọi miền đất nước.
- Liệt kê những địa danh kết hợp từ “trăm miền” mở ra không gian rộng lớn của chiến
thắng từ miền núi đến đồng bằng, từ bắc tới nam.
- Nhịp điệu thơ dồn dập, tươi vui, náo nức cho thấy tốc độ thần kỳ, nhanh chóng của những chiến thắng.
- Những từ: “vui về”, “vui lên”, ‘vui từ” đã đặt Việt Bắc làm tâm điểm của mọi niềm vui.
- Giọng thơ say mê, náo nức tràn ngập niềm vui sướng trong lòng hàng triệu con người từ bắc chí nam. 3. Kết bài: - Khái quát vấn đề Dàn ý số 2 a) Mở bài:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
- Khái quát một vài nét tác giả tác phẩm và dẫn dắt ra đoạn thơ
- Nội dung chính của đoạn thơ trên: Khí thế của quân dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. b) Thân bài:
* Khí thế dũng mãnh của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Việt Nam
- 2 câu đầu: Mở ra một cảnh tượng sôi động của Việt Bắc trong những đêm hành quân vào chiến dịch:
● “Những đường Việt Bắc”: không gian vô cùng rộng lớn.
● Điệp từ “đêm đêm”: thời gian liên tục tiếp nối.
● So sánh “như là đất nung” + từ láy “rầm rập”: Khí thế hào hùng làm rung đất chuyển trời.
● Sự lớn mạnh của quân đội ta về lực lượng, khí thế.
- 6 câu tiếp: Sự phối hợp các lực lượng chiến đấu: + Đoàn quân:
● Từ láy “điệp điệp trùng trùng”: những đoàn quân tiếp nhau bước đi như những
đợt sóng trào kéo dài vô tận.
● Hình ảnh “ánh sao đầu súng” là một tứ thơ đẹp gợi nhiều liên tưởng:
● Nghệ thuật nhân hóa: ánh sao theo chân đoàn quân, treo lơ lửng trên đầu súng,
soi sáng khắp các ngả đường hành quân - thiên nhiên đã thành người bạn đồng hành cùng chiến sĩ.
● Ần dụ: ánh sao - lí tưởng cách mạng luôn soi sáng dẫn đường, đến tương lai
tươi sáng - niềm tin tưởng lạc quan đầy khí thế. + Đoàn dân công:
● Những bó đuốc đỏ rực soi đường, làm sáng bừng lên hình ảnh những đoàn
quân dân công tiếp lương, tải đạn với đủ cả: già, trẻ, gái, trai… họ đến từ
những miền quê với đủ mọi phương tiện chuyên chở: xe đạp thồ, gùi, cáng…
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
quyết tâm kiên cường vượt qua khó khăn nguy hiểm để bảo đảm vũ khí, thuốc
men, lương thực… cho tiến tuyến.
● Cách nói cường điệu “bước… bay”: vừa diễn tả lực lượng đông đảo vừa diễn tả
một sức mạnh hùng hậu phục vụ chiến trường. Cuộc chiến đấu của ta là đấu
tranh nhân dân, đã phát huy sức mạnh toàn dân.
● Hình ảnh thơ thật đẹp “muôn tàn lửa bay”, “đỏ đuốc”: xua tan những lạnh lẽo, tăm tối nơi rừng núi.
● Từ láy "điệp điệp”, “trùng trùng” + từ “nát đá” : góp phần tạo nên âm điệu hùng tráng mạnh mẽ. + Đoàn ô tô quân sự:
● Xe kéo pháo, chở súng đạn, thuốc men, lương thực, chở quân rùng rùng ra trận:
● Hình ảnh “đèn pha bật sáng”, "ánh sáng rực rỡ xuyên thủng đêm dày tăm tối".
● Hình ảnh ẩn dụ “nghìn đêm” - quá khứ nô lệ; “sương dày” : những khó khăn
vất vả, thiếu thốn trong hiện tại.
● So sánh “Như ngày mai lên”, “niềm tin tưởng, lạc quan : hình ảnh thơ mang ý
nghĩa biểu trưng cho tương lai tươi sáng của đất nước.
● Nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ, gấp gáp. Âm hưởng hào hùng, sôi nổi náo nức;
hình ảnh thơ hoành tráng, mỹ lệ.
● Đoạn thơ tràn ngập ánh sáng: ánh sao, ánh đuốc, ánh đèn pha…, ánh sáng của
niềm tin tưởng, niềm vui tràn ngập. Tất cả tạo thành khúc hùng ca chiến thắng.
Việt Bắc không còn là của mình hay là của riêng ta mà là của ta – của chúng ta,
của tất cả mọi người Việt Nam kháng chiến.
* Niềm vui khi tin chiến thắng của mọi miền đất nước tiếp nối báo về:
● Điệp từ ”vui” như tiếng reo mừng chiến thắng, cảm xúc náo nức, vui sướng, tự
hào khi tin vui chiến thắng dồn dập đổ về từ khắp mọi miền đất nước.
● Liệt kê những địa danh kết hợp từ “trăm miền” mở ra không gian rộng lớn của
chiến thắng từ miền núi đến đồng bằng, từ bắc tới nam.
● Nhịp điệu thơ dồn dập, tươi vui, náo nức cho thấy tốc độ thần kỳ, nhanh chóng của những chiến thắng.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
● Những từ: “vui về”, “vui lên”, ‘vui từ” đã đặt Việt Bắc làm tâm điểm của mọi niềm vui.
● Giọng thơ say mê, náo nức tràn ngập niềm vui sướng trong lòng hàng triệu con người từ bắc chí nam. c) Kết bài:
- Chỉ với 12 câu thơ mà tác giả đã thể hiện thành công cảm hứng ngợi ca của cuộc
chiến tranh chống thực dân Pháp của nhân dân ta.
- Không chỉ là cảm hứng, qua Việt Bắc ta còn phải thốt lên lời khen ngợi với vẻ đẹp
bức tranh tứ bình vô cùng xuất sắc nữa. Dàn ý số 3 1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Tố Hữu, tác phẩm Việt Bắc và khổ tám bài thơ "Việt Bắc". 2. Thân bài:
a. Trình bày khái quát về tác giả, tác phẩm và khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
- Tố Hữu (1920 - 2002) là con chim đầu đàn của thơ ca cách mạng Việt Nam.
- "Việt Bắc" được sáng tác vào tháng 10 năm 1954 khi chính phủ rời Việt Bắc về tiếp quản thủ đô.
- Khổ tám bài thơ là không khí sôi nổi, khẩn trương của cuộc kháng chiến chống Pháp.
b. Hai câu thơ đầu của khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
- Tác giả tái hiện lại không khí của cuộc chiến toàn dân, toàn diện "những đường Việt Bắc của ta".
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
- Khí thế dũng mãnh của cuộc kháng chiến trong thời gian "đêm đêm", không khí
"rầm rập" được tác giả so sánh "như là đất rung".
- Không khí của cuộc kháng chiến được khơi gợi mang tầm vóc sử thi, gợi âm hưởng hùng tráng, thiết tha.
c. Sáu câu thơ tiếp theo của khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
- Tác giả tái hiện không khí của cuộc kháng chiến:
+ Hình ảnh đoàn quân được khắc họa "điệp điệp trùng trùng" cho thấy số lượng đông
đảo của một cuộc tổng duyệt "Bốn mươi thế kỉ cùng ra trận".
+ Hình ảnh của những con người tham gia chiến tranh được kết hợp với các chiến sĩ
tạo nên không khí mang tầm vóc sử thi.
+ Nhà thơ đã thể hiện được niềm tin, sự lạc quan cách mạng về ngày mai, cảm hứng
ấy được khởi nguồn từ niềm hăng say lãng mạn cách mạng.
d. Bốn câu thơ cuối của khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
- Niềm vui của cuộc kháng chiến có sự đan chéo, chất chồng và dồn dập bởi nó là
niềm tự hào của con người trong cuộc kháng chiến.
- Niềm vui gắn liền với chiến thắng trăm miền, các địa danh dày đặc: Hoà Bình, Tây
Bắc, Điện Biên, Đồng Tháp, An Khê, Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.
- Sự ngợi ca, niềm tự hào của nhà thơ trước những chiến công được thể hiện qua điệp từ "vui". e. Đánh giá:
- Nghệ thuật: Giọng thơ lãng mạn, mang cảm hứng sử thi, sử dụng biện pháp tu từ liệt
kê cho thấy niềm vui, niềm tự hào của tác giả.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
- Nội dung: Đoạn thơ thực sự là một niềm vui lớn trong kháng chiến, khí thế của cuộc
kháng chiến được miêu tả đầy đủ qua lực lượng tham gia chiến đấu, những con đường
nối liền giữa các miền đã mang đến một bức tranh hiện thực vô cùng hoành tráng. 3. Kết bài:
- Khái quát lại nội dung của khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
Phân tích Việt Bắc khổ 8 - Mẫu 1
Sau những năm kháng chiến chống Pháp đầy gian khổ, cuối cùng quân và dân ta cũng
đã giành được thắng lợi. Tháng 10 năm 1954, Đảng và các cơ quan Chính phủ đã
chuyển từ vùng kháng chiến Việt Bắc về lại Thủ đô Hà Nội. Nhân dịp này, nhà thơ Tố
Hữu viết "Việt Bắc", kể lại một cách chân thực và sinh động chín năm nằm gai nếm
mật nơi núi rừng. Trong bài, ông đã tái hiện lại khung cảnh ra trận rất hùng vĩ của đoàn quân.
"Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung"
Hai câu thơ đầu đã cho người đọc thấy khí thế sôi nổi của những con người đang
chuẩn bị cho chiến dịch lớn. Lời thơ đã khẳng định chủ quyền của quê hương yêu dấu
"Những đường" chứ không phải là "một đường" hay vài đường "của ta". "Đêm đêm"
là thời gian liên tục, nối tiếp nhau hết đêm này tới đêm khác. Trong khoảng thời gian
và không gian đó, có những con người kháng chiến đang thực hiện nhiệm vụ của
mình. "Rầm rập" thường diễn tả bước hành quân đầy khí thế với sức mạnh áp đảo của
đội ngũ rất đông đảo và chỉnh tề. Từ láy tượng thanh "rầm rập" kết hợp với phép so
sánh "như là đất rung" đã thể hiện khí thế hào hùng, mạnh mẽ, làm rung chuyển trời đất của toàn quân.
Tinh thần đoàn kết dân tộc, sự phối hợp nhịp nhàng giữa các lực lượng quân và dân
được thể hiện rất rõ ràng ở đoạn thơ này. Từ những đoàn quân, đoàn dân công đến
những chiếc xe chở lương thực, đạn dược cùng hòa mình vào chiến dịch:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
"Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên."
Đầu tiên, hình ảnh những người chiến sĩ hiện lên với khí thế mạnh mẽ, hào hùng qua
từ láy "điệp điệp", "trùng trùng". Đây là từ thường dùng để chỉ những con sóng nhấp
nhô, trùng điệp nối tiếp nhau vỗ vào bờ không bao giờ dứt. Từ đó, ta thấy được số
lượng đông đảo của đoàn quân ta, tạo âm hưởng như những đợt sóng vô tận, hết lớp
này đến lớp khác. Hành quân trong đêm tối, người lính không hề cô đơn mà đã có
"ánh sao đầu súng" làm bạn. Đây dường như là một hình ảnh nhân hóa. Ánh sao như
những người bạn thân thiết, tri kỉ đồng hành trong từng bước đi. Thế nhưng "ánh sao"
cũng có thể ẩn dụ cho ánh sáng của lí tưởng cách mạng. Lí tưởng ấy ở ngay trên đầu
mũ, luôn soi sáng, dẫn đường, tiếp thêm sức mạnh cho người chiến sĩ hoàn thành nhiệm vụ.
Đoàn dân công cũng mang sức mạnh to lớn không kém gì những người lính. Họ có
một đội ngũ đông đảo, góp phần lớn sức người cho chiến dịch. Biện pháp nói quá
"Bước chân nát đá" thể hiện khí thế mạnh mẽ, vượt trội không thể xem thường cùng
quyết tâm đánh thắng kẻ thù của con người Việt Nam. Người trong đoàn dân công
cầm những ngọn đuốc mang ánh sáng xua tan đi cái lạnh lẽo, tăm tối nơi núi rừng. Sắc
"đỏ" của ngọn "đuốc" và "lửa bay" cũng mang màu sắc bay bổng, thể hiện niềm vui,
sự hứng khởi như người dân đang chuẩn bị tham gia ngày hội lửa trại vậy. Câu thơ
này khiến ta nhớ đến lời Các Mác nói "Cách mạng là ngày hội của quần chúng".
Góp phần thành công cho chiến dịch chính là những đoàn xe chở lương thực, thuốc
men, đạn dược đến tiếp tế cho chiến trường. Mặc cho "Nghìn đêm thăm thẳm sương
dày" thì vẫn sẽ có "Đèn pha bật sáng như ngày mai lên". Hai câu thơ là biện pháp ẩn
dụ độc đáo của tác giả. "Nghìn đêm", "sương dày" nói về những năm tháng trong quá
khứ, khi chưa có Cách mạng, nhân dân ta phải chịu sự áp bức và bóc lột dã man của
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
bọn thực dân đế quốc. Chúng ta đã từng mất mát, chịu đựng đau thương nhưng chưa
từng đớn hèn, biết bao nhiêu cuộc cách mạng đã nổ ra, với sự kiên trì của nhân dân,
nhất định chúng ta sẽ chiến thắng. "Đèn pha bật sáng" chính là ánh sáng của tương lai
ấm no, hạnh phúc, ánh sáng của lí tưởng cách mạng xua tan đi lớp sương chướng khí
hút máu nhân dân. Mặc dù đoạn thơ miêu tả khung cảnh hành quân vào ban đêm
nhưng không hề tối tăm, mù mịt mà lại có rất nhiều ánh sáng: "ánh sao", ánh lửa từ
ngọn đuốc, "đèn pha". Nhà thơ Tố Hữu như muốn ngầm thể hiện rằng tuy cuộc kháng
chiến còn nhiều khó khăn gian khổ, đêm tối chưa tàn nhưng nhưng nhất định chúng ta
sẽ giành lại được chiến thắng, gọi "ngày mai lên".
Và niềm tin ấy đã trở thành sự thật. Sau những ngày tháng chiến đấu gian khổ, tin vui
cũng đã được truyền đến, chiến thắng đã về với mọi miền Tổ quốc:
"Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng."
"Tin vui" chính là tin báo thắng trận. Tác giả đã liệt kê tên của rất nhiều tỉnh thành, địa
danh trên đất nước, từ Bắc tới Nam, từ miền núi tới đồng bằng. Mọi mặt trận của
chúng ta đều đã chiến thắng. Đất nước Việt Nam được hoàn toàn độc lập. Từ "vui"
được điệp lại cùng tên những địa danh như tiếng reo mừng, thể hiện cảm xúc vui
sướng, tự hào của tác giả, của toàn dân. Nhịp thơ ngắn, dồn dập, náo nức cũng cho ta
thấy sự bất ngờ, hạnh phúc đến nghẹn ngào.
Có thể khẳng định rằng "Việt Bắc" chính là đỉnh cao của đời thơ Tố Hữu nói riêng và
của thơ ca Cách mạng nói chung. Nghệ thuật của bài thơ là sự tổng hòa của rất nhiều
yếu tố đặc sắc. Thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc rất dễ đọc, dễ nghe, dễ nhớ
giúp tác phẩm trở nên gần gũi, bình dị hơn. Hình ảnh thơ giàu sức liên tưởng, tưởng
tượng như "ánh sao", "ánh sáng" gợi ra tương lai tươi sáng, hạnh phúc. Hệ thống từ
láy giàu sức gợi hình "rầm rập", "điệp điệp", "trùng trùng" như cho ta thấy khí thế
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
mạnh mẽ, quyết tâm của toàn dân tộc. Các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân
hóa cũng được sử dụng khéo léo, thể hiện dụng ý của tác giả một cách hết sức rõ ràng.
Chỉ bằng một vài câu thơ lục bát ngắn ngủi, Tố Hữu đã khắc họa được bức tranh toàn
cảnh những ngày tháng cả dân tộc cùng nhau chung tay thực hiện chiến dịch giành lại
độc lập cho dân tộc. Bức tranh đó có khí thế dũng mãnh của quân dân ta, có niềm
sung sướng, hạnh phúc khi nghe tin chiến thắng từ mọi miền đất nước. Âm hưởng đầy
tự hào, ngợi ca đất nước ấy đã trở thành cảm hứng quen thuộc trong những bài ca sau này của Tố Hữu:
"Mây trời của ta, trời thắm của ta
Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa"
Phân tích khổ 8 Việt Bắc siêu hay - Mẫu 2
Nhà văn Tố Hữu, lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam, đã từng chia sẻ:
Tôi phải lòng đất nước và nhân dân mình và cũng đã nói nhiều về đất nước và nhân
dân mình như người đàn bà mình yêu. Có thể nói, thơ Tố Hữu là bản tình ca về đất
nước và con người Việt Nam. Trong số những bản tình ca ấy, ta không thể không nói
kể tới "Việt Bắc" - đỉnh cao của Tố Hữu, là tác phẩm xuất sắc trong văn học kháng
chiến chống Pháp. Việt Bắc không chỉ là bản tình ca sâu sắc mặn nồng giữa kẻ ở
người đi mà còn là khúc hùng ca về những người anh hùng dân tộc. Bên cạnh những
vần thơ trữ tình ngọt ngào, ta còn bắt gặp những vần thơ tràn đầy khí thế chiến thắng của quân và dân ta:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Tin vui thắng trận trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng
Việt Bắc là một tác phẩm gồm 150 câu thơ lục bát, được viết vào tháng 10/1954 khi
Trung ương Đảng và chính phủ, Bác Hồ và cán bộ từ giã "Thủ đô gió ngàn" đề về với
"Thủ đô nắng Ba Đình" Bài thơ được chia làm hai phần: phần đầu tái hiện những kỉ
niệm cách mạng và kháng chiến, phấn sau gợi viễn cảnh tươi sáng của đất nước và
ngợi ca công ơn của Đảng, Bác Hồ đối với dân tộc. Đoạn thơ "Những đường Việt Bắc
của ta...Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng" tập trung tái hiện lại không khí hào hùng
của cuộc kháng chiến lúc quân và dân ta đang dành được lợi thế.
Trong 8 câu thơ đầu, nhà thơ đã tái hiện lại một cách chân thực hình ảnh đêm Việt
Bắc trong mùa chiến dịch:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Câu thơ Những đường Việt Bắc của ta vang lên khỏe khoắn, hùng tráng, chứa chan
niềm tự hào kiêu hãnh. Trăng ngả, trăng đường hướng về Việt Bắc, trăm nẻo đường từ
Việt Bắc tỏa đi muôn nơi đều là "của ta": Hai tiếng của ta giản dị mà vô cùng thiêng
liêng. Chúng thể hiện rõ ý thức làm chủ của người kháng chiến đất nước mình cũng
như niềm tự hào về sự bất khả xâm phạm của vùng căn cứ. Có sống trong những ngày
kháng chiến chống Pháp đầy gian khổ khó khăn, ta mới thấm thía niềm tự hào kiêu
hãnh chống Pháp gian khổ khó khăn. Sau bao ngày tháng trong tình thế ngặt nghèo,
phải phòng thủ ta đã vươn lên giành thế chủ động trong mọi mặt trận. Những con
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
đường từng bị giặc chiếm đóng nay đã là của ta. Hình ảnh thơ Đêm đêm rầm rập như
là đất rừng đặc tả sự lớn mạnh nhanh chóng, vượt bậc và khí thế ra trận hào hứng,
ngất trời của đoàn quân và dân ta. Không phải ngẫu nhiên mà tác giả lại chọn thời
điểm ban đêm. Trong cuộc sống, đêm là lúc yên bình, tĩnh mịch, vạn vật đã chìm vào
giấc ngủ say nồng nhưng trong kháng chiến, đêm thường là điểm khởi đầu của những
hoạt động, chiến dịch chuẩn bị cho ngày mai thắng lợi. Trong màn đêm bao la bao
phủ, trùm khắm, đoàn quân của ta ra trận rầm rập như vũ bão khiến đất rung, trời lờ.
Với những từ láy rắn rỏi, hình ảnh so sánh, phóng đại, nhịp thơ đanh, chắc kết hợp với
những phụ âm rung, câu thơ bật lên âm hưởng khỏe khoắn hùng tráng góp phần tái
hiện sống động cuộc diễu binh hùng vĩ. Có thể nói, tinh thần chiến đấu quả cảm, khí
thế ra trận hào hùng của cha ông trong suốt bồn nghìn năm dựng nước, giữ nước đã
sống dậy trong ngày tháng ra trận.
Chúng ta từng tự hào trước các tráng sĩ thời Trần mang tinh thần Sát Thát, về nghĩa
quân Lam Sơn với sức mạnh Đánh một trận sạch không kình ngạc - Đánh hai trận tan
tác chim muông. Và cho đến bây giờ, chúng ta lại càng tự hào về cuộc kháng chiến
thần thánh của thời đại cách mạng:
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng, bạn cùng mũ nan
Các từ tượng thanh và các từ tượng hình như rầm rập, điệp điệp, trùng trùng được sử
dụng một cách tài tình, diễn tả chính xác khí thế tự tin, hồ hởi bao trùm cả dòng người
đang ra trận với sức mạnh như dòng thác tuôn trào, không gì có thể cản bước nổi quân
ta. Hình ảnh thơ ánh sao đầu súng đậm chất lãng mạn. Nơi đầu súng của người lính cụ
Hồ người sáng ánh sao lí tưởng cách mạng, hòa bình của niềm tin chiến thắng. Hình
ảnh ánh sao đầu súng gợi liên tƣởng đến hình ảnh đầu súng trăng treo trong bài thơ
Đồng chí của nhà thơ Chính Hữu. Chỉ bằng một hình ảnh thơ, Tố Hữu đã tạc khắc
chân dung của đoàn quân chủ lực bình dị mà cao cả.
Cùng ra trận với những đoàn quân chủ lực còn có lực lượng dân công hỏa tuyến hùng
hậu. Tuy là bức tranh buổi đêm nhưng vẫn rừng rực ánh sáng - ánh sáng của đuốc đỏ, tàn lửa, đèn pha:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm, sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Dân công đỏ đuốc từng đoàn và muôn tàn lửa bay là những hình ảnh huy hoàng, rực
rỡ tái hiện không khí ra trận sôi nổi của lực lượng tiến công. Với khát vọng giải phóng
đất nước cháy bỏng, những đoàn quân lấy đêm là ngày, từng đoàn, từng đoàn, với bó
đuốc rực cháy trên tay hối hả nối nhau ra trận. Với bước chân nát đá, muôn tàn lửa
bay ấy, núi rừng như bừng thức. sự im lặng, tăm tối bỗng bị xé toang bởi ánh sáng đèn
pha. Hình ảnh Đèn pha bật sáng như ngày mai lên vừa cực tả ánh sáng chói lòa của
đoàn xe cơ giới, vừa nên bật sự trưởng thành lớn mạnh của quân đội ta, đồng thời, nó
cũng thể hiện niềm tin vào một ngày mai huy hoàng, sáng chói.
Khúc hùng ca Việt Bắc ra trận được khép lại bằng tiếng reo ca khi toàn thắng về ta:
Tin vui thắng trận trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng
Diệp từ "vui" được điệp đi, điệp lại nhiều lần cùng với nhịp thơ ngắn, nhanh mạnh tạo
nên âm hưởng hào sảng, hùng tráng. Những cụm vui từ, vui về, vui lên tạo nên không
khí phấn chấn, vui tươi, hồ hởi. Từ Việt Bắc, tốc độ của chiến thắng bùng lên, chiến
thắng nối tiếp chiến thắng, niềm vui gọi niềm vui. Điểm đáng chú ý trong đoạn thơ là
việc liệt kê hàng loạt các địa danh mà không làm mất đi sự hấp dẫn của đoạn thơ. Nếu
ở Tây Tiếm, những địa danh của Quang Dũng xuất hiện với niềm thương nỗi nhớ thì
Tố Hữu lại gọi tên những địa danh lừng lẫy chiến công mà làm bừng tỉnh lòng người.
Có thể nói, đây là điểm độc đáo trong thơ Tố Hữu.
Nhìn chung, đoạn thơ Việt Bắc ra trận là minh chứng tiêu biểu cho phong cách thơ
đậm tính sử thi và dạt dào cảm hứng lãng mạn của Tố Hữu. Đọc đoạn thơ, ta thấy như
một khúc ca thắng trận của quân dân Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp Khẳng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
định, ngợi ca, tự hào về quê hương Việt Bắc " Quê hương cách mạng dựng nên cộng hòa".
Phân tích khổ 8 Việt Bắc - Mẫu 3
"Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim" (Tố Hữu)
Ánh sáng cách mạng chính là ngọn đuốc chỉ đường giúp cho nhân dân ta tìm thấy độc
lập, tự do. Là một nhà thơ trưởng thành từ những cuộc kháng chiến, Tố Hữu đã đem
đến cho bạn đọc rất nhiều tác phẩm trữ tình lãng mạn cách mạng với một lòng yêu
nước sâu sắc. Trong khổ thơ thứ tám của bài thơ "Việt Bắc", nhà thơ đã dựng lại bức
tranh hiện thực của cuộc kháng chiến chống Pháp với niềm tự hào to lớn.
Tố Hữu (1920 - 2002) là con chim đầu đàn của thơ ca cách mạng Việt Nam, ông đã có
những đóng góp và cống hiến lớn cho cách mạng và cho nền văn học nước nhà. Tố
Hữu chính là người viết biên niên sử bằng thơ và là nhà thơ trữ tình lãng mạn cách
mạng lớn nhất thế kỷ XX. Bài thơ Việt Bắc được sáng tác vào tháng 10 năm 1954 khi
chính phủ rời Việt Bắc về tiếp quản thủ đô. Bài thơ được in trong tập thơ cùng tên và
được đánh giá là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của thơ ca thời kì kháng
chiến chống Pháp. Khổ tám bài thơ chính là không khí sôi nổi, khẩn trương của cuộc
kháng chiến chống Pháp được đã được tác giả tái hiện lại vô cùng sinh động bằng
chính ngòi bút điêu luyện của mình.
Mở đầu khổ thơ, tác giả khơi gợi lại không khí của cuộc chiến toàn dân, toàn diện với
những con đường Việt Bắc của ta:
"Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung"
Đêm thường là thời gian để con người nghỉ ngơi nhưng trong cuộc kháng chiến chống
Pháp, nhân dân ta đã sục sôi một lòng chiến đấu vì Tổ quốc. Khí thế dũng mãnh của
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
cuộc kháng chiến trong thời gian "đêm đêm" với tiếng hành quân "rầm rập" được tác
giả so sánh "như là đất rung" cho thấy không chí chiến đấu đang diễn ra vô cùng khẩn
trương. Tiếng "rầm rập" ấy còn cho thấy sự hùng mạnh của quân dân ta luôn dũng
cảm tiến về phía trước. Không khí của cuộc kháng chiến được khơi gợi mang tầm vóc
sử thi với những âm hưởng hùng tráng đã khiến cho bài thơ được đánh giá vừa là một
bản tình ca lại vừa là một khúc tráng ca.
Tác giả tái hiện lại không khí của cuộc kháng chiến ở sáu câu tiếp theo của khổ thơ thứ tám:
"Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng, bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên."
Đêm chính là khoảng thời gian quân dân ta làm chủ cả đất trời, tuy màn đêm đen tối
nhưng đó chính là sự khởi đầu cho một cuộc chiến đấu đầy cam go và khốc liệt. Hình
ảnh đoàn quân được khắc họa "điệp điệp trùng trùng" cho thấy số lượng đông đảo của
một cuộc tổng duyệt "Bốn mươi thế kỉ cùng ra trận". Con người chính là chủ nhân
trên mặt đất, ngước lên trời cao ta lại thấy hình ảnh của "ánh trăng" chiếu sáng mọi
nẻo đường. Trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu ta cũng đã bắt gặp hình ảnh
"Đầu súng trăng treo" vừa mang ý nghĩa tả thực lại vừa mang ý nghĩa tượng trưng.
Trăng không chỉ là bạn của mọi nhà mà trăng còn tượng trưng cho sự hòa bình, cho
một tương lai tươi sáng phía trước. Trong cuộc kháng chiến ấy không chỉ có chiến sĩ
mà còn có cả bộ đội, dân công, những con người hậu phương được kết hợp lại với
nhau tạo nên "Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay". Những bước chân gân guốc, khỏe
khoắn đã tạo nên sức mạnh "giẫm nát" quân thù. Mặc dù tác giả miêu tả cảnh đêm tối
nhưng cảnh đêm tối trong "Việt Bắc" không phải là một đêm tối mịt mù mà nó luôn
được soi sáng bởi ngọn đuốc, bởi ánh trăng, bởi đèn pha. Màn đêm dường như tan
biến bởi sự kết hợp giữa ánh sáng của ngọn đuốc, ánh trăng, đèn pha bởi sự kết hợp ấy
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
đã tạo nên thứ ánh sáng sáng như "ngày mai lên". Từ không khí sôi động của cuộc
kháng chiến, nhà thơ đã thể hiện được niềm tin, sự lạc quan cách mạng về ngày mai,
cảm hứng ấy được khởi nguồn từ niềm hăng say lãng mạn cách mạng.
Sự quyết tâm của quân dân ta đã tạo nên một chiến thắng vang dội đất trời khi hòa
bình được lập lại, miền Bắc được giải phóng. Nhà thơ đã lột tả niềm vui tột cùng ấy
qua bốn câu thơ cuối của khổ tám bài thơ "Việt Bắc":
"Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng."
Tin thắng trận vang cả núi rừng, niềm vui của cuộc kháng chiến có sự đan chéo, chất
chồng và dồn dập bởi nó là niềm tự hào của con người trong cuộc kháng chiến. Nếu
như tám câu thơ đầu của khổ thơ tác giả đã khơi gợi được không khí căng thẳng, khẩn
trương của chiến trận thì bốn câu thơ sau, nhà thơ đã mở ra một chân trời hòa bình với
niềm vui sôi nổi trăm miền. Niềm vui gắn liền với các địa danh dày đặc như Hoà
Bình, Tây Bắc, Điện Biên, Đồng Tháp, An Khê, Việt Bắc, đèo De, núi Hồng. Điệp từ
"vui" gắn liền với niềm vui chiến thắng, niềm tự hào trước những chiến công cũng
chính là niềm tự hào tác giả trước cuộc kháng chiến thần thánh.
Giọng thơ lãng mạn, mang cảm hứng sử thi, biện pháp tu từ liệt kê là những dụng ý
nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng trong khổ thơ. Đoạn thơ thực sự là một niềm vui lớn
trong kháng chiến, khí thế của cuộc kháng chiến được miêu tả đầy đủ qua lực lượng
tham gia chiến đấu, những con đường nối liền giữa các miền đã mang đến một bức
tranh hiện thực vô cùng hoành tráng.
Khổ thơ tám của bài thơ "Việt Bắc" khiến cho người đọc như được sống lại trong
những năm tháng kháng chiến với khí thế hào hùng, mãnh liệt. Đoạn thơ mang tầm
vóc sử thi hoành tráng đã tạo nên một bức tranh lịch sử vô cùng đẹp với sự quyết tâm
ra trận, giành chiến thắng của nhân ta.
Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 4
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Việt Bắc là bài thơ được Tố Hữu sáng tác sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết
thúc thắng lợi bằng chiến dịch Điện Biên Phủ vang dội, chấn động thế giới. Có thể coi
Việt Bắc là một bản tổng kết về một giai đoạn lịch sử bằng thơ, tái hiện lại hiện thực
đau thương và oanh liệt của cuộc kháng chiến chín năm chống thực dân Pháp xâm
lược bảo vệ chủ quyền độc lập tự do của dân tộc Việt Nam. Đoạn trích dưới đây là
bức tranh sống động, hào hùng về khí thế tiến công như vũ bão của quân dân ta:
Những đường Việt Bắc của ta .........
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng…
Nhà thơ đã tập trung thể hiện không khí hào hùng trong giai đoạn thứ ba của cuộc
kháng chiến khi sức ta đã mạnh, người ta đã đông. Theo dòng hồi tưởng, nhà thơ dẫn
dắt người đọc vào khung cảnh Việt Bắc chiến đấu với không gian là núi rừng rộng
lớn, với những hoạt động tấp nập, những hình ảnh, những âm thanh sôi nổi, dồn dập
làm náo nức lòng người. Ánh sáng cách mạng đã xua tan vẻ âm u, hiu hắt của núi
rừng, đồng thời khơi dậy sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên và con người Việt Bắc.
Đoạn thơ mang dáng vẻ một sử thi hiện đại, tràn đầy âm hưởng anh hùng ca. Giọng
điệu dìu dặt, du dương ở những đoạn thơ trước đến đây đã chuyển thành giọng điệu
dồn dập, rắn rỏi và phấn khích.
Tố Hữu miêu tả rất chân thực và sinh động khung cảnh chiến khu Việt Bắc trong mùa
chiến dịch qua hình ảnh những con đường đêm đêm rầm rập bước chân của bộ đội,
dân công, bập bùng ánh sáng của lửa đuốc và ánh đèn pha của những đoàn xe ra trận.
Trong thời gian đó, ban ngày máy bay địch bắn phá dữ dội nhưng ban đêm thì chúng
đành bất lực. Màn đêm bao la đã mang lại ưu thế cho quân dân ta. Không phải ngẫu
nhiên mà thơ ca kháng chiến có nhiều bài tả cảnh ban đêm:
Những đêm dài hành quân nung nấu,
Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu
(Đất nước – Nguyễn Đình Thi)
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Đêm nay, rừng hoang sương muối,
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới,
Đầu súng trăng treo
(Đồng Chí – Chính Hữu).
Trong đời sống bình thường, ban đêm là lúc vạn vật chìm trong giấc ngủ, là thời điểm
nghỉ ngơi yên tĩnh của con người. Nhưng trong chiến tranh, đêm thường là điểm khởi
đầu của những trận đánh, những chiến dịch lớn nối tiếp nhau: Những đường Việt Bắc
của ta, Đêm đêm rầm rập như là đất rung. Hai từ của ta thể hiện rõ ý thức làm chủ của
người dân đối với đất nước, đồng thời thể hiện niềm tự hào về tính chất bất khả xâm
phạm của vùng căn cứ địa kháng chiến.
Trên các nẻo đường ra hỏa tuyến, bộ đội, dân công với súng đạn, gánh gồng, với khí
thế bừng bừng xung trận. Các từ tượng thanh và tượng hình như rầm rập, điệp điệp,
trùng trùng được sử dụng rất phù hợp diễn tả chính xác không khí tự tin, hồ hởi và sức
mạnh như triều dâng thác lũ của quân dân ta. Hình ảnh so sánh: Đêm đêm rầm rập như
là đất rừng đặc tả quy mô lớn của các trận đánh chuẩn bị diễn ra. Tác giả đã thể hiện
được sự thống nhất, hòa hợp giữa con người với thiên nhiên trong một thời điểm lịch sử đặc biệt.
Bên cạnh những nét vẽ trải ra theo chiều rộng, trong bức tranh kháng chiến bằng thơ
này còn có những nét vẽ theo chiều cao. Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan là một
nét vẽ như thế. Ánh sao trước hết là một hình ảnh thực; bên cạnh đó nó còn là hình
ảnh giàu ý nghĩa tượng trưng. Có thể hiểu ánh sao như ánh sáng của niềm tin, ánh
sáng của lí tưởng cách mạng soi đường dẫn lối cho người chiến sĩ chiến đấu. Ba sự
vật: ánh sao, mũi súng, mũ nan hợp thành một hình tượng khỏe khoắn, vững chãi về
mặt tạo hình, phản ánh tính chất chính nghĩa của cuộc kháng chiến cũng như tinh thần
lạc quan, tin tưởng vào chiến thắng tất yếu của quân dân ta.
Tuy tả cảnh đêm Việt Bắc những bức tranh không thiếu các chi tiết nói về ánh sáng.
Bên cạnh ánh sáng xanh của sao trời là ánh sáng đỏ của lửa đuốc, của muôn tàn lửa
bay, của đèn pha bật sáng… Hai câu thơ "Dân công đỏ đuốc từng đoàn,/ Bước chân
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
nát đá, muôn tàn lửa bay" vẽ ra một cảnh tượng rực rỡ và hừng hực khí thế bằng
những nét bút gân guốc, mạnh mẽ. Cách nói thậm xưng bước chân nát đá diễn tả rất
ấn tượng sức mạnh đạp bằng mọi gian khó của những đoàn người trên đường ra hỏa
tuyến. Những bước chân dồn dập ấy đã làm cho núi rừng bừng thức. Màn đêm thăm
thẳm sương dày bị xua tan bởi ánh đèn pha, gợi liên tưởng đến chiến thắng đã gần kề
trước mặt. Hình ảnh so sánh trong câu: Đèn pha bật sáng như ngày mai lên thoạt nghe
có vẻ cường điệu nhưng phải so sánh như thế thì nhà thơ mới nói hết được niềm phấn
chấn đang tràn ngập lòng người trước sự lớn mạnh vượt bậc của quân đội ta khi cuộc
kháng chiến đang bước vào giai đoạn cuối cùng: giai đoạn tổng phản công giành thắng lợi:
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng…
Tin thắng trận từ khắp các chiến trường trong cả nước dồn dập đổ về chiến khu Việt
Bắc. Những cụm từ vui về, vui từ, vui lên vừa tạo được không khí phấn chấn, rộn ràng
vừa biểu đạt ý: chiến khu Việt Bắc chính là đầu não của cuộc kháng chiến và niềm vui
thắng lợi từ khắp nơi dồn tụ về đó, để rồi từ đó lại tỏa đi trăm ngả.
Điều đáng chú ý là sự xuất hiện của hàng loạt địa danh. Thơ ca kháng chiến có nhiều
bài nhắc đến tên của những địa phương gắn liền với các sự kiện lịch sử. Chẳng hạn
như bài Tây Tiến của Quang Dũng, bài Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm…
Những cách đưa địa danh vào thơ của Tố Hữu có khác. Nếu Quang Dũng chú ý tới
những tên đất gợi ấn tượng về sự xa xôi, hoang dã, heo hút và bí ẩn; Hoàng Cầm chú
ý tới những cái tên gợi lên những sắc màu truyền thống của quê hương thì Tố Hữu lại
quan tâm tới những địa danh lừng lẫy chiến công mà tên gọi của chúng làm náo nức
lòng người. Có thể nói ít khi thấy những địa danh bình thường mà lại chan chứa chất
sử, chất thơ và vang vọng trong lòng người đến như thế.
Đoạn thơ trên giàu chất sử thi, thể hiện rất rõ khả năng tạo dựng những bức tranh
hoành tráng về lịch sử cách mạng của Tố Hữu bằng ngôn ngữ thơ ca. Đọc đoạn thơ,
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
chúng ta tưởng như đang được sống lại trong không khí sục sôi của một thời lửa đạn
không thể nào quên – cái thời của những sự kiện lớn lao và những niềm vui, niềm tin
tưởng, cũng rất đỗi tự hào.
Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 5
Tố Hữu là một trong những tác gia xuất sắc, thơ anh để lại chính là một phần to lớn
trong lịch sử đất nước từ trước đến nay. Gắn liền với cách mạng Việt Nam, thơ ca Tố
Hữu đã phản ánh những điều trọng đại trong lịch sử nước mình. Trong đó có tác phẩm
thơ Việt Bắc cùng khổ thơ ra trận đã để lại trong lòng bạn đọc những giá trị khó phai mờ.
Là một tác gia lớn, không quá ngạc nhiên khi thơ ca Tố Hữu rất dễ đi vào lòng bạn
đọc, viết về kháng chiến nhưng có một điều đặc biệt lại thể hiện được những cảm xúc
vẫn rất đỗi trữ tình, ngọt ngào đằm thắm – một chất Huế rất riêng trong con người anh.
Vốn là một chiến sĩ cách mạng, lấy Đảng là chân lí, là ánh sáng điểm tựa, là nơi anh
sẽ nguyện trung thành đi cùng và gắn bó. Vì thế, từ khi chọn lựa chân lí giác ngộ lí
tưởng đảng đến khi Việt Bắc ra đời, chính là lúc Tố Hữu hiện thực hóa những lí tưởng
cao đẹp của mình. Anh đã nguyện sống và kháng chiến với họ để cùng gắn bó cùng
cùng sẻ chia. Khổ thơ ra trận đã phản ánh rõ điều đó:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân quân đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Những đoàn dân quân trùng trùng điệp điệp nối tiếp nhau ra trận trên khắp mọi nẻo
đường. Nổi bật lên một tư thế làm chủ, những đoàn quân cứ thế bước đi cứ thế nối
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
nhau, như thể hiện tinh thần hăng say, ý chí quyết liệt, ngày đêm nối tiếp ra trận.
Những từ ngữ chỉ số nhiều “những” “đêm đêm” “của” chỉ sự sở hữu. So sánh “như là
đất rung” và từ láy rầm rập thể hiện khí thế sôi động, lực lượng đông đảo, sức mạnh
và tinh thần to lớn như kết thành làn sóng không gì có thể ngăn cản được.
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Tiếp đó là hình ảnh “trùng điệp” được tách ra làm hai từ láy “điệp” và “trùng” để diễn
tả hình ảnh những đoàn quân nối dài, hoán dụ “ánh sao đầu súng” có thể là mũ của
những người dân công hỏa tuyến, cùng các lực lượng kháng chiến đang kề vai sát
cánh bên nhau. Nó đều là những hình ảnh thực, khi đặt cạnh nhau khiến thể hiện lên
rõ nét khối sức mạnh vĩ đại của dân tộc ta. Hình ảnh ấy càng được thể hiện đẹp đẽ hơn
sau khi nối tiếp những đoàn quân là những đoàn dân công hỏa tuyến. Những con
người giản dị, vốn chân lấm tay bùn chân thật mộc mạc, cũng ngày đêm nối tiếp nhau, tạo thành một làn sóng.
Dân quân đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Các từ ngữ chỉ số nhiều “từng” “muốn” chỉ những lực lượng đông đỏ, không chỉ bộ
đội chính quy mà con là những người dân công, từ “đỏ đuốc” là phép đảo trật tự từ
nhấn mạnh màu đỏ, một ánh lửa rực hồng ở những bó đuốc, và phải chăng hình ảnh
này còn biểu tượng cho nhiệt huyết của mỗi người dân Việt Nam, tinh thần kháng
chiến ác liệt, cách nói cường điệu “bước chân nát đá” như nhấn mạnh tới sức mạnh vô
địch của khối đại đoàn kết toàn dân. Một cảm hứng lãng mạn vô cùng.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Trên bước đường ra trận không thể thiếu được hình ảnh những chiếc xe tăng nối đuôi
nhau ngày đêm vượt núi vượt bom đạn để mang ra tiền tuyến. “nghìn đêm” cùng từ
láy “thăm thẳm” và hình ảnh “sương dày” gợi ý nghĩa biểu tượng đó chính là những
khó khăn đang luôn đợi chờ, những gian khổ gập ghềnh trong thời kì kháng chiến.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Phép so sánh “như ngày mai lên” ngược lại với những khó khăn, nó đã thể hiện một
niềm tin chiến thắng, một tinh thần lạc quan, những hi vọng vẫn luôn đợi chờ ta phía
trước, đó chính là sự xứng đáng cho sự đồng lòng đoàn kết của toàn dân tộc.
Bằng việc sử dụng thể thơ lục bát quen thuộc, và Tố Hữu được coi như một người có
tài năng sử dụng thành thạo, hóa phép cho câu thơ như bừng tỉnh, đẹp thêm trăm phần.
Cùng giọng thơ linh hoạt, lúc hăng say, lúc đằm thắm, tha thiết và vui tươi, đã cho ta
thấy những hình ảnh thật đẹp. Đó không chỉ là nguồn cổ vũ to lớn trong thời chiến mà
còn có ý nghĩa như động lực to lớn trong thời bình, ca ngợi và khẳng định giá trị của
khối đại đoàn kết dân tộc, không gì có thể ngăn cản, dập tắt được. Cảm ơn Tố Hữu,
cảm ơn khổ thơ ra trận, đã cho ta niềm tin, sức mạnh sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 6
Bức tranh "Việt Bắc ra quân" đã được Tố Hữu miêu tả thật là hoành tráng, với hào khí
ngất trời của những con người mới xuất quân mà như đã cầm chắc chiến thắng trong tay.
Hai câu đầu là nét tả khái quát. Tác giả tả con đường ra trận nhưng là để nói lên khí
thế dũng mãnh của những người ra trận.
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Tưởng như mặt đất cũng đang chuyển động dưới bàn chân những người chiến sĩ trong
mọi cuộc ra quân vĩ đại từ khắp các ngả đường của căn cứ địa cách mạng.
Hai câu 3, 4 là hình ảnh "quân đi" rất đẹp. Đẹp trong đội ngũ "điệp điệp trùng trùng"
như một sức mạnh vô tận. đẹp trong "ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan" gợi nhớ
hình ảnh "đầu súng trăng treo" trong thơ Chính Hữu. Cái ánh sao ở đây vừa như gần
gũi thân quen với mũ nan của anh, lại như rực sáng lý tưởng trên đầu mũi súng người
lính. Một hình ảnh thơ vừa hiện thực, vừa lãng mạn, gợi nhiều liên tưởng đẹp về anh bộ đội cụ Hồ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Hai câu 5, 6 là hình ảnh những đoàn dân công phục vụ tiền tuyến:
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ban ngày là của địch nhưng ban đêm là của ta.
Hình ảnh những đoàn dân công đỏ đuốc đi trong đêm là đúng với hiện thực. Nhưng
với ánh đuốc đỏ rực ấy cùng với "muôn tàn lửa hay" thì lại lãng mạn biết bao. Có
khác gì một hội hoa đăng! Còn "bước chân nát đá" là bước chân của những con người
đạp bằng mọi chông gai để đi tới. Lấy ý từ câu ca dao "trông cho chân cứng đá mềm",
Tố Hữu đã sáng tạo nên một hình ảnh thơ vừa quen thuộc vừa mới lạ để ngợi ca sức
mạnh của những con người chiến thắng.
Hai câu cuối là hình ảnh những đoàn xe ra trận mà đèn pha bật sáng quét sạch màn
sương đêm dày thăm thẳm của núi rừng Việt Bắc. Rất hiện thực mà cũng rất lãng
mạn. Đằng sau cái nghĩa thực, câu thơ còn mang nghĩa bóng - nghĩa tượng trưng -
trong một hình ảnh lạc quan phơi phới.
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Ngày mai đã lên từ trong đêm dày thăm thẳm nhờ đèn pha bật sáng, nhờ sức con
người tỏa sáng. Bởi họ đã cầm chắc chiến thắng trong tay ngay từ khi mới xuất quân.
Câu thơ để lại nhiều dư vị, dư vang về một cảnh ra quân hoành tráng, đầy hào khí.
Chỉ 8 câu thơ, Tố Hữu đã dựng lên bức tranh "Việt Bắc ra quân" thật đẹp. Bức tranh
không chỉ làm sống dậy những ngày tháng hào hùng của quân dân ta trên căn cứ địa
thần thánh mà còn đem đến cho ta niềm tin yêu quê hương cách mạng anh hùng. Nó
xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất của bài thơ Việt Bắc.
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 7
Bài thơ "Việt Bắc" không chỉ là khúc hùng ca hoành tráng về những người anh hùng
dân tộc mà còn là bản tình ca sâu sắc, mặn nồng giữa đồng bào chiến khu với cán bộ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
cách mạng. Đồng thời, đó cũng là bản tổng kết lịch sử kéo dài suốt 15 năm cách mạng
mà tiêu biểu là bức tranh "Việt Bắc ra quân":
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Bao trùm đoạn thơ là nỗi nhớ với tất cả niềm tự hào, nhớ những con đường chiến dịch,
những đoàn quân, dân công,... Qua đó, tác giả ngợi ca sức sống mãnh liệt của đất
nước, con người Việt Nam trong máu lửa chiến tranh
Từ những thắng lợi bước đầu Phủ Thông, đèo Giang, sông Lô, Cao Lạng, quân ta
đánh lên dành tự tin ở thế chủ động:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Hình ảnh thơ "Đêm đêm rầm rập như là đất rung" đã diễn tả sự trưởng thành, lớn
mạnh nhanh chóng vượt bậc và khí thế ra trận hào hùng, ngất trời tráng khí của bộ đội
ta. Nhớ ngày nào, trong lễ xuất quân của đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
chỉ vỏn vẹn 34 đồng chí. Vậy mà chỉ qua mấy năm kháng chiến, quân đội của ta đã
phát triển cả về lực và thế với bao sư đoàn, quân đoàn tinh nhuệ, thiện chiến. Ngày
cũng như đêm, đoàn quân ấy ra trận như vũ bão. Hình ảnh thơ "ánh sao đầu súng" vừa
đậm chất hiện thực vừa dạt dào cảm hứng lãng mạn. Nơi đầu súng của người lính cụ
hồ luôn người sáng ánh sao lấp lánh, cộng hưởng với ánh sao của lí tưởng Cách mạng
hòa bình, niềm tin chiến thắng.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Cùng ra trận với những đoàn quân chủ lực còn có lực lượng dân công phục vụ tiền tuyến:
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Hình ảnh "dân công đỏ đuốc từng đoàn" thật đúng với hiện thực. Từng đoàn, từng
đoàn dân công với bó đuốc trên tay rực cháy hối hả nối nhau ra trận. "Bước chân nát
đá muôn tàn lửa bay" là hình ảnh cường điệu, phóng đại, đậm chất lãng mạn bật lên
sức mạnh phi thường của lực lượng dân công trên tiền tuyến. Đó không chỉ là biểu
tượng cho sức mạnh của đoàn dân công mà còn là biểu tượng cho sức mạnh của toàn
dân tộc. Hình ảnh rực rỡ, âm hưởng câu thơ rộn rã niềm vui.
Hai câu cuối là hình ảnh đèn pha xuyên màn đêm đen thăm thẳm ở rừng Việt Bắc:
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Những câu thơ "Nghìn đêm thăm thẳm sương dày / Đèn pha bật sáng như ngày mai"
lên mang lại cảm nhận về niềm lạc quan, tin tưởng vào tương lai chiến thắng của dân
tộc. Ánh đèn pha của ô tô kéo pháo soi sáng màn đêm dày đặc, soi đường cho các
chiến sĩ nhưng đồng thời nó cũng mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Ánh sáng ấy sẽ
xuyên thủng màn đêm đen để hướng tới tương lai tươi sáng, tương lai hòa bình của dân tộc
Chỉ với 8 câu thơ, Tố hữu đã tái hiện lại chân thực, hào hùng khí thế ra trận của quân
và dân ta. Toàn quân ra trận với tốc độ khẩn trương, lực lượng hùng hậu, với ý chí
chiến đấu quyết tâm giành lại hòa bình cho dân tộc. Có thể nói, đây là một đoạn thơ
hay và đẹp trong "Việt Bắc.
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 8
Tố Hữu được đánh giá là lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam. Ông để lại
một sự nghiệp văn chương vô cùng phong phú, giàu giá trị và một phong cách nghệ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
thuật độc đáo mang tính trữ tình sâu sắc, đậm đà, tính dân tộc. Tiêu biểu cho những
tìm tòi, sáng tạo không ngừng của nhà thơ là bài thơ Việt Bắc. Việt Bắc không chỉ là
khúc ca ân tình mà còn là bản tổng kết 15 năm cách mạng. Bên cạnh những đoạn trữ
tình ngọt ngào, ta lại gặp những khúc ca hùng ca đầy khí thế chiến thắng của quân dân
ta mà tiêu biểu là bức tranh “Việt Bắc ra quân” hào hùng.
“Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”.
Việt Bắc được Tố Hữu sáng tác vào tháng 10 năm 1954 ngay sau khi cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, các cơ quan Trung ương Đảng và chính phủ Việt
Bắc về lại thủ đô Hà Nội. Tố Hữu cũng là một trong số những cán bộ kháng chiến
từng sống gắn bó nhiều năm với Việt Bắc, nay từ biệt chiến khu để về xuôi. Bài thơ
được viết trong buổi chia tay lưu luyến đó.
Hoàn cảnh sáng tác tạo nên một sắc thái tâm trạng đặc biệt đầy xúc động, bâng
khuâng. Tố Hữu đã vận dụng thành công thể thơ lục bát, sử dụng cặp đại từ nhân xưng
là mình với ta, lối đối đáp quen thuộc trong ca dao, giọng thơ tâm tình ngọt ngào mở
ra bao nỗi niềm nhớ thương, bác bỏ niệm thời kháng chiến oai hùng. Qua đó, nghĩa
tình gắn bó thắm thiết thủy chung của những người kháng chiến với nhân dân, với
Việt Bắc, với đất nước bộc lộ một cách thấm thía và cảm động.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Có thể nói, tinh hoa của tác phẩm lắng đọng trong mười hai câu thơ diễn tả nỗi nhớ
của người về xuôi với cảnh Việt Bắc hùng tráng trong kháng chiến. Và có lẽ, đẹp nhất
trong nỗi nhớ Việt Bắc là ấn tượng không phải về những con đường kháng chiến.
“Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung”
Với hình ảnh đầu tiên ra bắt gặp: “Những đường Việt Bắc của ta”. Tiếng gọi “của ta”
rất dứt khoát của quân và dân ta với tinh thần làm chủ đất nước. Nối tiếp là hình ảnh
“đêm đêm rầm rập như là đất rung”. Với từ láy “đêm đêm” và “rầm rập” kết hợp với
nghệ thuật so sánh “như là đất rung”, vừa hiện thực, vừa cường điệu, đã cho ta thấy
đất như rung chuyển dưới bàn chân của những người chiến sĩ. Đây là hình ảnh hào
hùng là âm vang của cuộc kháng chiến của dân tộc mà không có thế lực nào ngăn cản được.
Tiếp mạch hào hùng là đoàn quân vô cùng hùng hậu:
“Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”
Hình ảnh “quân đi” rất đẹp. Đẹp trong đội ngũ “điệp điệp trùng trùng” như một sức
mạnh vô tận. Hai từ láy “trùng trùng điệp điệp” đã ghi lại ấn tượng về cuộc hành quân
không ngừng nghỉ của một đoàn quân đông đào như trải dài khắp rừng Việt Bắc. Hình
ảnh hoán dụ “ánh sao đầu súng” “mũ nạn” vừa tả thực vừa gợi ra một vẻ đẹp thơ
mộng về đoàn quân kháng chiến. Hình ảnh “ánh sao đầu súng” ánh sao đến phản
chiếu vào nòng súng thép, ánh sao của bầu trời Việt Bắc, ánh sao của lý tưởng cách
mạng. Một hình ảnh thơ vừa hiện thực, vừa lãng mạn, gợi nhiều liên tưởng đẹp về anh bộ đội cụ Hồ.
Tiếp đến hình ảnh những người dân công phục vụ kháng chiến cũng được Tố Hữu tô đậm:
“Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Ước chân nát đá muôn tàn lửa bay”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Trong chiến tranh nhân dân ta lấy ngày làm đêm, lấy đêm làm ngày. Bởi thế giữa đêm
Việt Bắc ra quân, cảnh những đoàn quân đi ta còn thấy hình ảnh “Dân công đỏ đuốc
từng đoàn” họ cũng như những người lính hăng hái ra trận, hăng hái lên đường. giữa
cảnh hào hùng ấy, hình ảnh “muôn tàn lửa bay” ra từ những bó đuốc đỏ làm cho con
đường ra trận thêm lung linh và huyền ảo. Với cách nói cường điệu “bước chân nát
đá” diễn tả sức mạnh và lòng quyết tâm từ hàng vạn con người, họ sẵn sàng đạp bằng
mọi chông gai để đi tới chiến thắng. Đây là một sự sáng tạo của Tố Hữu khi ông đã
lấy ý tưởng của câu ca dao “trông cho chân cứng đá mềm – Đời yên biển lặng mới yên
tấm lòng”. Điều đó đã tạo nên một hình ảnh vừa quen thuộc, vừa mới lạ nhằm ca ngợi
sức mạnh của con người Việt Nam. Ý thơ mang tầm vóc sử thi.
Hai câu tiếp là hình ảnh những đoàn xe cơ giới, xe tăng, xe tải chở lính chở vũ khí và
lương thực góp phần làm cho không khí những con đường kháng chiến thêm phấn chấn
“Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên”
Đây là hình ảnh vừa thực nhưng cũng rất lãng mạn bỏ ra đằng sau cái nghĩa thực của
cuộc hành quân xé rừng vượt núi, xuyên qua sương dày đêm thăm thẳm và hình ảnh
của ngày mai lạc quan phơi phới “Đèn bật sáng như ngày mai lên”. Tác giả đã sử dụng
rất thành công biện pháp so sánh, phóng đại “đèn pha” được ví như mặt trời mọc, như
ngày mai đến từ trong đêm thăm thẳm nhờ có đèn bật sáng. Nhờ có sức mạnh của con
người cộng với lý tưởng cao đẹp. Thể hiện khí thế sôi nổi, hào hùng bộc lộ trọn niềm
vui sướng, tin tưởng tuyệt đối vào ngày mai chiến thắng
“Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”
Niềm tin tưởng đã được khẳng định, niềm vui của tác giả của nhân dân Việt Bắc trước
tin thắng trận trên khắp mọi miền đất nước dồn dập bay về. Hay các địa danh được liệt
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
kê: Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên,… Mỗi địa danh đều ghi dấu những chiến công,
niềm tự hào của dân tộc, cùng với những địa danh ấy là điệp từ “vui” kèm với các giới
từ “tin vui chiến thắng” “vui về – vui từ – vui lên” gợi tả những chiến thắng giòn
giã,dồn dập như tiếng reo mừng cất lên trong lòng hàng triệu con người từ Bắc chí Nam.
Đoạn thơ 12 cây diễn tả khí thế hào dùng sục sôi của Việt Bắc. Qua đó, đoạn thơ bộc
lộ niềm tự hào sâu sắc của dân tộc ta. Đoạn thơ có âm điệu sôi nổi, dồn dập, mạnh mẽ,
sử dụng nhiều hình ảnh phóng đại, là đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu.
Tóm lại, bức tranh Việt Bắc ra trận là một khúc ca hùng tráng, vang dội đến tận bây
giờ. là một học sinh, tôi cảm thấy mình thật may mắn khi được sống trong thời bình,
vô cùng biết ơn các chiến sĩ đã ngã xuống, giành lại độc lập cho quê hương, nước nhà.
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 9
Nguyễn Đình Thi từng nói, đại ý, trọn đời, Tố Hữu là nhà thơ và làm thơ về cách
mạng, và thơ Tố Hữu luôn thiết tha, dịu dàng với quê hương đất nước và con người
của đất nước quê hương. Ngày Tố Hữu ra đi, Nguyễn Đình Thi từng nói vậy, và ta
cảm thấy thật xúc động, tự hào vì điều đó. Ngay cả trong những vần thơ nói về khí thế
ra trận, miêu tả cảnh hùng hồn, hào hùng của dân tộc, ta vẫn luôn cảm thấy chút dịu
dàng rất Huế anh gửi gắm vào người Việt Nam mình. Và thật đặc biệt khi ta tìm ra
điều đó, được viết trong khổ thơ đặc tả khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc.
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Với từ “những” diễn tả thật nhiều đoàn quân trùng trùng điệp điệp nối tiếp nhau trên
giải đường Việt Bắc, một không khí ra trận tựa như có thể làm rung chuyển tất cả, khí
thế hào hùng, mạnh mẽ, một tâm thế của người chủ động, làm chủ đất nước. Từ láy
“đêm đêm” thể hiện một hành trình lặp đi lặp lại, liên tiếp trong nhiều ngày, những
bước chân “rầm rập” của nhiều người gợi thanh, chỉ hàng triệu bàn chân bước đi. Tố
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Hữu sử dụng biện pháp so sánh “như là đất rung” khẳng định khí thế quật cường,
mạnh mẽ, sôi động của lực lượng kháng chiến của ta lúc bấy giờ.
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Khí thế càng được thể hiện rõ nét hơn, từ “điệp trùng” được tách ra thành “điệp điệp”
“trùng trùng” thể hiện một số lượng rất lớn đoàn dân công đang lũ lượt tiến quân ra
trận. Chiến đấu nào chẳng có hy sinh, đọc đến đây ta có chút ngậm ngùi, họ biết khi ra
đi có thể khó có ngày trở về, chính tinh thần đồng lòng đồng tâm của họ khiến ta càng
thêm xúc động, tự hào. Hình ảnh hoán dụ “ánh sao đầu mũ” thật giống với hình ảnh
“đầu súng trăng treo” của Chính Hữu. Một hình ảnh lãng mạn, tráng lệ, tuyệt đẹp. Đó
là những người chiến sĩ giải phóng quân đang ngày đêm ra trận, hình ảnh họ không
chỉ kiêu hùng, mà còn thật lãng mạn. “Ánh sao đầu súng” sóng đôi cùng “bạn cùng
mũ nan” có thể là mũ của những người dân công hỏa tuyến, họ đang sát cánh cùng
nhau ra trận, những hình ảnh này đặt cạnh nhau đột nhiên ta thấy thật nên thơ. Càng tô
điểm thêm khối sức mạnh vĩ đại của toàn dân tộc.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Vẫn là những đoàn dân công đang nối nhau ra trận, những bước đi của họ gắn với
những bó đuốc đỏ thắm. Đây là những hình ảnh tả thực, đẹp và tráng lệ, từ đỏ đuốc
được đảo trật tự từ, từ đó nhấn mạnh tới màu đỏ, ánh lửa rực hồng ở bó đuốc. Và có lẽ
đó chính là biểu tượng của nhiệt huyết tinh thần, của khí thế sôi sục như máu chảy
trong tim, và ý chí quyết tâm của tất cả mọi người, và chính nó khiến cho những bước
chân của họ càng trở nên mạnh mẽ, dường như có thể làm “nát đá” trên những chặng đường khác nhau.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Những lần hành quân không tránh được những khó khăn nối tiếp khó khăn, đó là
những đêm khuya vắng lặng, u tối và bao trùm bởi sương giá của rừng già. Nhưng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
nhờ sự đồng lòng của mọi lực lượng kháng chiến, nên Tố Hữu đã sử dụng hình ảnh
biểu tượng “đèn pha bật sáng” như ẩn dụ cho hy vọng quyết tâm và đó sẽ là điều để
thắp lên ngọn lửa chiến thắng cho dân tộc ta, để “ngày mai lên” sẽ là một ngày huy
hoàng và trọn vẹn nhất.
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên việt bắc, đèo De, núi Hồng.
Trăm miền, không phải một miền, để chỉ chiến thắng sẽ là niềm vui lớn đến với toàn
dân tộc. Điệp từ vui, cùng cụm từ “vui về” “vui từ” “vui lên” chỉ một niềm vui tự hào
lớn, ta có cảm giác như niềm vui sẽ nhân lên từng nơi một, và lan tỏa khắp mọi nơi, là
điều quý giá ta đã gặt hái được trong những ngày cả nước hành quân đồng lòng ra
trận, cùng với đó là sự kết hợp với các địa danh trên khắp cả nước, nhằm khẳng định
lại một lần nữa kết quả chiến thắng của dân tộc ta, niềm vui sẽ lan tỏa đến khắp mọi
nơi trên mọi miền tổ quốc.
Ơi kháng chiến! mười năm qua như ngọn lửa
Nghìn năm sau còn đủ sức soi đường
Dường như Tố Hữu và Nguyễn Đình Thi đã gặp gỡ trong suy nghĩ này, tất cả những
hy sinh đấu tranh, tựa như một ngọn lửa lớn. Và chính ý chí quyết tâm ấy sẽ là kim chỉ
nang soi rọi trong tương lai, cổ vũ động viên nhân dân ta tiếp tục cố gắng giành thắng lợi trên mọi miền.
Khổ thơ Việt Bắc ra trận thể hiện tinh thần ý chí và đặc tả khung cảnh ra trận hào
hùng của nhân dân ta. Tố Hữu đã dùng lời thơ mình để tiếp thêm sức mạnh cho dân
tộc. Khí thế ấy là một niềm hi vọng lớn, giúp ta tiếp tục cố gắng đấu tranh giành độc
lập trong tương lai. Cảm ơn Tố Hữu vì điều đó, cảm ơn người đã giữ lửa tinh thần cho
dân tộc Việt Nam, để thế hệ sau tiếp tục giữ vững tinh thần của thế hệ cha anh thuở trước.
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 10
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Ngay từ những ngày đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp sắp đi vào giai đoạn
quyết liệt mà đỉnh cao là cuộc Cách mạng tháng Tám lịch sử, Tố Hữu được coi là điển
hình của một tuổi trẻ không ngại gian khổ hi sinh, hăng hái dấn thân vào sự nghiệp
giải phóng đất nước bằng cả con tim sục sôi và cả sinh mệnh của đời mình.
Tố Hữu được đánh giá là lá cờ đầu của nền văn học Việt Nam, ông để lại một sự
nghiệp văn chương vô cùng phong phú, giàu giá trị và một phong cách nghệ thuật độc
đáo mang tính trữ tình chính trị sâu sắc, đậm đà tính dân tộc. Việt Bắc là bản tổng kết
một chặng đường lịch sử gian lao và anh dũng của cuộc kháng chiến chống Pháp suốt
15 năm. Bên cạnh những đoạn thơ trữ tình ngọt ngào sâu lắng, ta lại gặp những khúc
ca hùng ca đầy khí thế chiến thắng của quân ta mà tiêu biểu là bức tranh “Việt Bắc ra quân” hào hùng.
Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Bốn câu thơ đầu tiên tác giả miêu tả con đường Việt Bắc đồng thời nói lên khí thế anh
dũng của những người ra trận:
Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Những con đường Việt Bắc cụ thể, cũng là những nẻo đường cách mạng của dân tộc
đã đến ngày rộng trải thênh thang. Con đường là hình ảnh quen thuộc trong thơ Tố
Hữu biểu trưng về đường cách mạng. Khí thế hào hùng được thể hiện qua hàng loạt
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
các phụ âm rung, các từ láy như "đêm đêm", "rầm rập", "điệp điệp", "trùng trùng".
Đoạn thơ gợi được không gian rộng lớn "những đường Việt Bắc" và thời gian đằng
đẵng " đêm đêm" của cuộc kháng chiến vĩ đại, trường kì. Với từ "rầm rập" đặc sắc ấy,
cuộc ra trận của quân ta bỗng trở thành một cuộc duyệt binh, diễu binh hùng tráng.
Khí thế xung trận được cảm nhận bằng âm thanh "rầm rập" - từ láy tượng thanh này
không chỉ diễn đạt được tiếng động mạnh của bước chân mà còn giúp người đọc hình
dung được nhịp độ khẩn trương, gấp gáp của một số lượng người đông đảo cùng hành
quân về một hướng. Tất cả tạo thành một sức mạnh tổng hợp làm rung chuyển cả mặt
đất. Hình ảnh thơ mang đậm màu sắc thần thoại. Trên con đường ấy dường như cả
nước cùng ra trận. Tất cả đã khắc họa đoàn quân đông đảo bước đi mạnh mẽ như
những đợt sóng dâng trào, đợt này nối tiếp đợt kia tưởng chừng kéo dài đến vô tận.
Tuy trang bị vật chất còn thiếu thốn nhưng đoàn quân "điệp điệp trùng trùng" chính là
hình ảnh tượng trưng cho sự trưởng thành vượt bậc của quân đội ta trong cuộc kháng
chiến. Hình ảnh tươi sáng ấy kết hợp với hình ảnh chiếc mũ nan giản dị tạo vẻ đẹp
bình dị mà cao cả, bình thường mà vĩ đại. Trong những đêm dài hành quân chiến đấu
ấy, ở đầu mũi súng của người lính ngời ngời ánh sao, đó là ánh sao sáng hiện thực
trong đêm tối cũng là một hình ảnh ẩn dụ ánh sao của lí tưởng chỉ đường dẫn lối cho
người chiến sĩ đánh đuổi kẻ thù bảo vệ độc lập, tự do cho tổ quốc. Hình ảnh gợi liên
tưởng tới hình ảnh "đầu súng trăng treo" trong Đồng chí của Chính Hữu. Nếu ánh
trăng trong Đồng chí là hình ảnh tượng trưng cho khát vọng hòa bình thì ánh sao ở bài
này là biểu tượng của lí tưởng, của niềm lạc quan chiến thắng trong tâm hồn người ra trận.
Khí thế mạnh mẽ của quân đội nhân dân được tác giả khắc họa bằng lối nói thậm xưng, phóng đại:
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay
Những bó đuốc rực soi rọi đường đã làm sáng bừng lên hình ảnh đoàn quân dân công
tiếp lương tải đạn, kiên cường vượt núi cao đèo dốc đảm bảo sức mạnh vật chất cho
bộ đội chiến đấu, chiến thắng. Những từ chỉ số nhiều từng đoàn, muôn tàn lửa kết hợp
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
với các động từ đỏ đuốc, bước chân, nát đá, lửa bay ca ngợi lòng nhiệt tình, sự hăng
hái, sự đông đảo và sức mạnh khiến thiên nhiên phải khuất phục của những đoàn dân
công. Sức mạnh bạt núi san rừng, tinh thần làm việc bất kể đêm ngày của họ khiến
cho núi cao cũng phải cúi đầu, đêm tối cũng phải bừng sáng. Thành ngữ có câu "chân
cứng đá mềm", Tố Hữu chuyển thành "Bước chân nát đá", hình ảnh khẳng định ý chí
phi thường, sức mạnh to lớn của nhân dân kháng chiến. Cuộc kháng chiến của ta là
cuộc kháng chiến toàn dân, nó phát huy cao độ sức mạnh toàn dân tộc chiến đấu cho
sự nghiệp chính nghĩa, vì thế ta nhất định thắng.
Từ những đêm Việt Bắc đó, một cảm hứng lãng mạn bay bổng về tương lai tươi sáng
của dân tộc chói lòa qua những câu thơ:
Nghìn đêm thăm thẳm sương dài
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Hình ảnh những đoàn xe ra trận mà đèn pha bật sáng quét sạch màn sương đêm dày
thăm thẳm của núi rừng Việt Bắc. Rất hiện thực mà cũng rất lãng mạn. Ánh sáng ấy sẽ
xuyên thủng màn đêm đen để hướng tới tương lai tươi sáng, tương lai hòa bình của
dân tộc. Tác giả đã sử dụng rất thành công biện pháp so sánh, phóng đại “đèn pha”
được ví như mặt trời mọc, như ngày mai đến từ trong đêm thăm thẳm nhờ có đèn bật
sáng. Nhờ có sức mạnh của con người cộng với lý tưởng cao đẹp. Thể hiện khí thế sôi
nổi, hào hùng bộc lộ trọn niềm vui sướng, tin tưởng tuyệt đối vào ngày mai chiến thắng.
Đoạn thơ trên như một dấu gạch nối, nếu không có những ngày tháng chiến đấu đầy
gian khổ mà hào hùng với tinh thần anh dũng quyết chiến quyết thắng của toàn dân
tộc thì ước mơ về ngày mai tươi đẹp ấy không bao giờ trở thành hiện thực. Hơn thế,
Tố Hữu còn nói lên niềm mong muốn đền đáp ân nghĩa với những con người thủy
chung son sắc, hi sinh tất cả cho cách mạng và kháng chiến xứng đáng được hưởng
một cuộc sống hạnh phúc, tươi đẹp. Cuộc sống ngày mai hạnh phúc, ấm no là cái đích
hướng tới, là lí tưởng cao đẹp, là một nguồn sức mạnh to lớn của những người kháng
chiến. Đoạn thơ có âm điệu sôi nổi, dồn dập, mạnh mẽ, sử dụng nhiều hình ảnh phóng
đại, là đoạn thơ tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 11
Bài thơ Việt Bắc là một trong những đỉnh cao của thơ Tố Hữu và thơ ca kháng chiến
chống Pháp, thông qua cuộc đối đáp có tính chất tưởng tượng của kẻ ở người đi đầy
lưu luyến vấn vương thương nhớ. Bài thơ không chỉ ngợi ca những tình cảm điển hình
của con người kháng chiến mà còn làm tái hiện lại một cách chân thực và sinh động
bức tranh “Việt Bắc ra trận” rất hùng vĩ qua những vần thơ đầy hào hùng:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Ngay ở câu thơ đầu tiên mở đầu đoạn thơ tác giả đã nêu lên cái nhìn khái quát chung
cuộc kháng chiến của ta là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Đây là một cuộc
chiến tranh sáng ngời chính nghĩa hợp với ý trời lòng dân. Cho nên lực lượng của ta
ngày càng trưởng thành lớn mạnh không ngừng. Từ một đội quân trên dưới 30 người
xuất phát từ cây đa Tân Trào hôm nào, dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ Nguyên Giáp,
hôm nay chúng ta đã có một đội quân hùng mạnh liên tiếp gặt hái được những chiến
công chói lọi: Thu Đông, Sông Lô, Biên Giới… Giờ đây, chúng ta đang chuẩn bị tổng
phản công bằng một chiến dịch lịch sử. Chúng ta hoàn toàn làm chủ chiến trường Việt
Bắc cả về thế lẫn lực. Cho nên đoàn quân ra trận hôm nay xuất phát từ mọi ngả đường
Việt Bắc như những gọng kìm nhằm bao vây quân giặc đang co cụm ở những cứ điểm cuối cùng:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
“Những đường” chứ không phải “một đường” và Việt Bắc là “của ta". Câu thơ bình dị
mà chất chứa biết bao niềm tự hào về quang cảnh ra trận và khí thế của ta trên chiến thắng.
Câu thơ thứ hai mở ra một bối cảnh khác, đó là ngày kháng chiến chống Pháp, máy
bay địch chủ yếu hoạt động ban ngày. Do đó ta phải hành quân đêm "xưa là rừng núi
là đêm” (Tố Hữu). Trên các nẻo đường Việt Bắc đêm nối đêm cứ "rầm rập” tiến quân
ra trận. Từ láy “rầm rập” là một từ tượng thanh rất gợi cảm. Nó diễn tả bước chân đi
đầy khí thế hăng say và sức mạnh áp đảo của một tập thể người đông đúc có đội ngũ
chỉnh tề. Với từ “rầm rập” đặc sắc ấy, cuộc ra trận của quân ta bỗng trở thành một
cuộc duyệt binh, diễu binh hùng tráng:
Xuân hãy xem cuộc diễn binh hùng vĩ
Ba mươi mốt triệu nhân dân Tất cả hành quân
Tất cả thành chiến sĩ.
Vì thế mà bước chân của đoàn quân ấy đêm đêm như làm rung chuyển cả mặt đất.
Hình ảnh thơ mang đậm màu sắc thần thoại.
Từ cái nhìn chung ở câu một và hai đến đây, tác giả đi vào cái nhìn cụ thể. Nếu câu
trên, tác giả tả khí thế ra trận của quân ta qua ấn tượng thính giác, thì các câu sau, tác
giả tả bằng thị giác: “Quân đi điệp điệp trùng trùng”. Từ láy “điệp điệp trùng trùng”
thật giàu ý nghĩa diễn tả. Nó gợi lên trong ta những đoàn quân ra trận nối dài vô tận và
rất hùng vĩ như những dãy núi kế tiếp nhau vậy. Sau này nhà thơ Phạm Tiến Duật cũng đã viết:
Từ nơi em gửi tới nơi anh
Những đoàn quân trùng trùng ra trận
Như tình yêu nối trời vô tận
Ở đây ta lại bắt gặp một hình ảnh thơ được viết với bút pháp cường điệu mang đậm
màu sắc anh hùng ca. Vì vậy sức mạnh khí thế của đoàn quân ra trận đã được nâng
ngang tầm với sức mạnh của thiên nhiên sông núi.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
“Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”. Câu thơ vừa có ý nghĩa tả thực vừa có ý nghĩa
khái quát tượng trưng sâu xa. Trước hết nó diễn tả đoàn quân đi trong đêm, đầu súng
lấp lánh ánh sao trời. Nhưng đó cũng là lấp lánh ánh sao lý tưởng.
Anh đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường (Vũ Cao)
Hình ảnh tươi sáng ấy kết hợp với hình ảnh chiếc mũ nan giản dị trang bị còn thiếu
thốn của anh bộ đội, tạo cho anh một vẻ đẹp bình dị mà cao cả, bình thường mà vĩ đại.
Nhà thơ Chính Hữu cùng đã có câu thơ rất hay “Đầu súng trăng treo”.
Cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến toàn dân toàn diện. Cho nên trong cuộc
tổng phản công hôm nay có đủ mọi binh chủng, tầng lớp ra trận. Tiếp theo những binh
đoàn bộ đội, là dân công tiếp tế lương thực, đạn dược. Cùng như những người chiến sĩ
rầm rập lên đường, những nam nữ dân công cũng vào trận đầy khí thế và sức mạnh.
“Nát đá” được viết theo phép đảo ngữ, từ dùng rất bạo khoẻ vừa gợi lên được những
gánh hàng rất nặng vừa nói lên bước chân đầy sức mạnh tiến công của họ. Ngày nào
dân ta mơ ước “Trông trời, trông đất, trông mây… trông cho chân cứng đá niềm” thì
giờ đây niềm mơ ước ấy đã trở thành hiện thực kì diệu ở chiến trường Điện Biên.
"Muôn tàn lửa bay” – một hình ảnh rất đẹp. Đoàn dân công đi dưới ánh đuốc, có
“muôn tàn lửa bay”. Đó là lửa của đuốc đang bay, hay có cả ánh từ trái tim của người
anh, chị dân công hoả tuyến? Ở hai câu thơ này, tác giả sử dụng được nhiều hình ảnh
giàu màu sắc tạo hình vừa chân thực, vừa bay bổng. Đoàn dân công đi vào chiến dịch
mà như thể đi trong đêm hội hoa đăng. Thật đẹp đẽ biết bao mà cũng tự hào biết bao
về khí thế và niềm vui ra trận của quân ta. Đúng “cách mạng là ngày hội của quần chúng” (Mác).
Hai câu thơ cuối cùng của đoạn thơ cho ta thấy khí thế khẩn trương của cuộc kháng chiến:
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Tiếp theo đoàn dân công là những đoàn xe chở vũ khí đạn dược ra chiến trường. Xe
nối đuôi nhau, đèn pha bật sáng trưng như ánh sáng ban ngày. Chi bằng một hình ảnh
ấy, Tố Hữu đã diễn tả được cái đông đảo hùng mạnh của lực lượng cơ giới quân ta.
Hai câu thơ có hai hình ảnh đối lập: “Nghìn đêm thăm thẳm sương dày” với “Đèn pha
bật sáng như ngày mai lên” đã làm nổi rõ được sự trưởng thành vượt bậc của quân ta
và niềm tin tất thắng của những người ra trận. Mới hôm nào, chúng ta phải mai phục,
nương náu nơi rừng sâu, núi thẳm hàng ngàn đêm tăm tối gian khổ “thăm thẳm sương
dày” để có giờ phút bừng sáng quật khởi đầy niềm tin chói lọi này.
Chi bằng tám câu thơ, Tố Hữu đã khắc hoạ được một bức tranh cả dân tộc ra trận bằng
cuộc chiến tranh nhân dân thật hùng tráng. Bức tranh không chỉ làm sống dậy một thời
kỳ hào hùng của dân tộc ở căn cứ địa Việt Bắc đang chuẩn bị cho một chiến công
“lừng lẫy Điện Biên chấn động địa cầu” mà còn đem lại cho ta niềm tin yêu quê
hương cách mạng anh hùng. Nó xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất của Việt Bắc.
Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 12
Bài thơ "Việt Bắc" là một trong những thành công lớn của thơ Tố Hữu và thơ ca
kháng chiến chống Pháp. Thông qua cuộc đối đáp có tính chất tưởng tượng của kẻ ở
người đi đầy lưu luyến, vấn vương thương nhớ trong cuộc chia tay người về miền xuôi
kẻ ở miền ngược sau ngày Thủ đô Hà Nội được giải phóng 10 - 10 - 1954, bài thơ
không chỉ ngợi ca những tình cảm điển hình của con người kháng chiến mà còn tái
hiện một cách chân thực và sinh động bức tranh "Việt Bắc ra trận" rất hùng vĩ qua những vần thơ hào hùng:
"Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên".
Ngay ở câu thơ đầu tiên mở đầu đoạn thơ, tác giả đã nêu lên cái nhìn khái quát chung
cuộc kháng chiến của ta là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Đây là một cuộc
chiến tranh sáng ngời chính nghĩa hợp với ý trời lòng dân. Cho nên lực lượng của ta
ngày càng trưởng thành lớn mạnh không ngừng. Từ một đội quân chỉ có ba mươi tư
người xuất phát từ cây đa Tân Trào hôm nào, dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ
Nguyên Giáp, hôm nay chúng ta đã có một đội quân hùng mạnh liên tiếp gặt hái được
những chiến công chói lọi: Thu Đông, Sông Lô, Biên Giới... Giờ đây, chúng ta đang
chuẩn bị tổng phản công bằng một chiến dịch lịch sử. Chúng ta hoàn toàn làm chủ
chiến trường Việt Bắc cả về thế và lực. Cho nên đoàn quân ra trận hôm nay xuất phát
từ mọi ngả đường Việt Bắc như những gọng kìm nhằm bao vây quân giặc đang co
cụm ở những cứ điểm cuối cùng:
"Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung"
"Những đường" chứ không phải "một đường" và Việt Bắc là "của ta". Câu thơ bình dị
mà chất chứa biết bao niềm tự hào về quang cảnh ra trận và khí thế của ta trên chiến trường.
Câu thơ thứ hai mở ra một bối cảnh khác, đó là ngày kháng chiến chống Pháp, máy
bay địch chủ yếu hoạt động ban ngày. Do đó ta phải hành quân đêm "xưa là rừng núi
là đêm" (Tố Hữu). Trên các nẻo đường Việt Bắc đêm nối đêm cứ "rầm rập" tiến quân
ra trận. Từ láy "rầm rập" là một từ tượng thanh rất gợi cảm. Nó diễn tả bước chân đi
đầy khí thế hăng say và sức mạnh áp đảo của một tập thể người đông đúc có đội ngũ
chỉnh tề. Với từ "rầm rập" đặc sắc ấy, cuộc ra trận của quân ta bỗng trở thành một
cuộc duyệt binh, diễu binh hùng tráng:
"Xuân hãy xem! Cuộc diễn binh hùng vĩ
Ba mươi mốt triệu nhân dân
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc Tất cả hành quân
Tất cả thành chiến sĩ".
Vì thế mà bước chân của đoàn quân ấy đêm đêm như làm rung chuyển cả mặt đất.
Hình ảnh thơ mang đậm màu sắc thần thoại.
Từ cái nhìn chung ở câu một và hai đến đây, tác giả đi vào cái nhìn cụ thể. Nếu câu
trên, tác giả tả khí thế ra trận của quân ta qua ấn tượng thính giác, thì các câu sau, tác
giả tả bằng thị giác: "Quân đi điệp điệp trùng trùng". Từ láy từ "điệp điệp trùng trùng"
thật giàu ý nghĩa diễn tả. Nó gợi lên trong ta những đoàn quân ra trận nối dài vô tận và
rất hùng vĩ như những dãy núi kế tiếp nhau vậy. Sau này nhà thơ Phạm Tiến Duật cũng đã viết:
"Từ nơi em gửi tới nơi anh
Những đoàn quân trùng trùng ra trận
Như tình yêu nối lời vô tận"
Ở đây ta lại bắt gặp một hình ảnh thơ được viết với bút pháp cường điệu mang đậm
màu sắc anh hùng ca. Vì vậy sức mạnh khí thế của đoàn quân ra trận đã được nâng
ngang tầm với sức mạnh của thiên nhiên sông núi
"Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan". Câu thơ vừa có ý nghĩa tả thực vừa có ý nghĩa
khái quát tượng trưng sâu xa. Trước hết nó diễn tả đoàn quân đi trong đêm, đầu súng
lấp lánh ánh sao trời. Nhưng đó cũng là lấp lánh ánh sao lí tưởng:
"Anh đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường" (Vũ Cao)
Hình ảnh tươi sáng ấy kết hợp với hình ảnh chiếc mũ nan giản dị trang bị còn thiếu
thốn của anh bộ đội, tạo cho anh một vẻ đẹp bình dị mà cao cả, bình thường mà vĩ đại.
Nhà thơ Chính Hữu cũng đã có câu thơ rất hay "Đầu súng trăng treo".
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến toàn dân toàn diện. Cho nên trong cuộc
tổng phản công hôm nay có đủ mọi binh chủng, tầng lớp ra trận. Tiếp theo những binh
đoàn bộ đội, là dân công tiếp tế lương thực, đạn dược. Cũng như những người chiến sĩ
rầm rập lên đường, những nam nữ dân công cũng vào trận đầy khí thế và sức mạnh:
"Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay" "Nát đá" được viết theo phép đảo ngữ, từ dùng
rất bạo khoẻ vừa gợi lên được những gánh hàng rất nặng vừa nói lên bước chân đầy
sức mạnh tiến công của họ. Ngày nào dân ta mơ ước "trông trời, trông đất, trông
mây... trông cho chân cứng đá mềm" thì giờ đây niềm mơ ước ấy đã trở thành hiện
thực kỳ diệu ở chiến trường Điện Biên. "Muôn tàn lửa bay" lại là một hình ảnh rất
đẹp. Đoàn dân công đi dưới ánh đuốc, có "muôn tàn lửa bay". Đó là lửa của đuốc đang
bay, hay có cả ánh lửa từ trái tim của những anh, chị dân công hoả tuyến? ở hai câu
thơ này, tác giả sử dụng được nhiều hình ảnh giàu màu sắc tạo hình vừa chân thực,
vừa bay bổng. Đoàn dân công đi vào chiến dịch mà như thể đi trong đêm hội hoa
đăng. Thật đẹp đẽ biết bao mà cũng tự hào biết bao về khí thế và niềm vui ra trận của
quân ta. Đúng "cách mạng là ngày hội của quần chúng" (Mác)
Hai câu thơ cuối cùng của đoạn thơ cho ta thấy khí thế khẩn trương của cuộc kháng chiến:
"Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên"
Tiếp theo đoàn dân công là những đoàn xe chở vũ khí đạn được ra chiến trường. Xe
nối đuôi nhau, đèn pha bật sáng trưng như ánh sáng ban ngày. Chỉ bằng một hình ảnh
ấy, Tố Hữu đã diễn tả được cái đông đảo hùng mạnh của lực lượng cơ giới quân ta.
Hai câu thơ có hai hình ảnh đối lập: "nghìn đêm thăm thẳm sương dày" với "đèn pha
bật sáng như ngày mai lên" đã làm nổi rõ được sự trưởng thành vượt bậc của quân ta
và niềm tin tất thắng của những người ra trận. Mới hôm nào, chúng ta phải mai phục,
nương náu nơi rừng sâu, núi thẳm hàng ngàn đêm tăm tối gian khổ "thăm thẳm sương
dày" để có giờ phút bừng sáng quật khởi đầy niềm tin chói lọi này.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Niềm vui nối tiếp niềm vui, "đèn pha bật sáng" để chiếu rọi hình ảnh nhân dân Việt
Nam anh hùng trên vũ đài thế giới với những chiến thắng lẫy lừng:
"Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng"
Hàng loạt các địa danh gắn với chiến thắng vang dội được liệt kê liên tiếp: Hòa Bình,
Tây Bắc, Điện Biên, Đồng Tháp, An Khê, Việt Bắc, Đèo De, Núi Hồng,... Nghe trong
câu thơ có cái hào sảng, có niềm tự hào của những chiến thắng "trúc chẻ tre bay" Lê
Lợi diệt giặc Minh trong "Bình Ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi ngày trước:
"Thừa thắng ruổi dài, Tây Kinh quân ta chiếm lại
Tuyển binh tiến đánh, Đông Đô đất cũ thu về
Ninh Kiều máu chảy thành sông tanh hôi vạn dặm
Tốt Động thây chất đầy nội, nhơ để ngàn năm".
Chỉ bằng mười hai câu thơ, Tố Hữu đã khắc họa được một bức tranh cả dân tộc ra trận
bằng cuộc chiến tranh nhân dân thật hùng tráng. Bức tranh không chỉ làm sống dậy
một thời kì hào hùng của dân tộc ở căn cứ địa Việt Bắc đang chuẩn bị cho một chiến
công "lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu" mà còn đem lại cho ta niềm tin yêu quê
hương cách mạng anh hùng. Nó xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất của "Việt Bắc".
Phân tích Những đường Việt Bắc của ta - Mẫu 13
Bài thơ Việt Bắc được nhà thơ Tố Hữu viết vào tháng 10 - 1954, tức sau chiến thắng
Điện Biên Phủ (5 - 1954), miền Bắc được giải phóng. Các cơ quan Trung ương của
Đảng và Nhà nước chuyển từ Việt Bắc (thủ đô của cuộc kháng chiến) về Hà Nội. Sự
lưu luyến kẻ ở người về là nguồn cảm xúc lớn cho Tố Hữu viết nên bài thơ này. Bài
thơ Việt Bắc được trích trong tập thơ Việt Bắc (1947 - 1954) của Tố Hữu. Bài thơ đã
bộc lộ nỗi nhớ của người cán bộ cách mạng (cũng chính là nhà thơ) đối với chiến khu
Việt Bắc khi rời chiến khu về thủ đô Hà Nội. Bài thơ là lời ca ngợi phong cảnh và con
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
người Việt Bắc: cảnh vật Việt Bắc đẹp, hùng vĩ... con người Việt Bắc đáng yêu, cảnh
vật và con người nơi đây đã ghi dấu nhiều chiến công là làm nên những kỉ niệm thật
vô cùng sâu sắc mà nhà thơ không thể nào quên được. Đặc biệt, trong bài thơ, Tố Hữu
đã viết nên một khúc ca hùng tráng về con người kháng chiến và cuộc kháng chiến.
Điều đó thể hiện rõ trong đoạn thơ sau:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như lá đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Dấu chân nát đá muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc đèo De, núi Hồng
Bài thơ có tiêu đề là Việt Bắc. Việt Bắc được xem là quê hương của cách mạng, ở đây
có Pắc Bó, nơi Bác Hồ đặt chân đầu tiên khi Người trở về nước (tháng 2/1941), ở đây,
diễn ra hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám, thành lập mặt trận Việt Minh. Việt Bắc
lại có mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào - nơi họp Quốc dân đại hội ngày
(16/8/1945) bầu ra ủy ban dân tộc giải phóng toàn quốc và cũng là nơi xuất phát của
đội quân cách mạng tiến về giải phóng Thái Nguyên
Trong kháng chiến chống Pháp, Việt Bắc là một chiến khu vững chãi, nơi đóng các cơ
quan của Đảng và Nhà nước. Việt Bắc cũng là nơi chứng kiến biết bao nhiêu chiến
công oanh liệt, thể hiện khí thế hào hùng của quân và dân ta trong chín năm kháng chiến.
Cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta là một cuộc kháng chiến toàn dân. Các
tầng lớp nhân dân bất phân già trẻ, gái trai, lớn bé đều tham gia kháng chiến. Trong
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
đó, nổi bật nhất là hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ. Người lính thời chống Pháp đã trải qua
biết bao nhiêu hi sinh gian khổ nhưng rất hùng tráng và đầy lạc quan.
Hình ảnh hào hùng của đoàn quân ấy được thể hiện trong hai câu đầu của đoạn thơ:
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Hai từ láy "điệp điệp" và "trùng trùng" đi liền nhau ở câu thơ có sức gợi tả đó, nó vừa
gợi lên hình ảnh của một đoàn quân đông đúc, vừa gợi lên sức mạnh, khí thế hào hùng
của một đoàn quân. Đoàn quân ra mặt trận hùng tráng, mang cả sức mạnh của lòng
yêu nước, của lí tưởng cách mạng, khát khao chiến đấu và chiến thắng quân thù.
Câu thơ thứ hai được ngắt theo nhịp 4/4: "Ánh sao đầu súng / bạn cùng mũ nan" càng
làm tăng thêm vẻ đẹp của người lính - một vẻ đẹp vừa mang tính lãng mạn vừa mang
tính hiện thực sâu sắc. Hình ảnh "Ánh sao đầu súng" có thể là hình ảnh ánh sao trời
treo trên đầu súng của những người lính trong mỗi đêm hành quân như "Đầu súng
trăng treo" trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu; "ánh sao đầu súng" ấy cũng có thể
là ánh sáng của ngôi sao gắn trên chiếc mũ nan của người lính, ánh sáng của lí tưởng
cách mạng soi cho người lính bước đi, như nhà thơ Vũ Cao trong bài Núi đôi đã viết:
Anh đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường
Góp phần vào sự hào hùng của cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta có cả một
tập thể quần chúng nhân dân tham gia kháng chiến. Họ là những "dân công đỏ đuốc
từng đoàn" tải lương thực, súng đạn để phục vụ cho chiến trường. Hình ảnh của họ
cũng thật đẹp, thật hào hùng và đầy lạc quan không kém những người lính:
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Dấu chân nát đá, muôn tàn lửa bay
Bằng một cách nói cường điệu "dấu chân nát đá ", nhà thơ đã làm nổi bật sức mạnh
yêu nước, yêu lí tưởng cách mạng, ý chí quyết tâm đánh thắng quân thù của người
nông dân lao động. Người nông dân lao động (lực lượng nòng cốt của cách mạng) là
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
lực lượng góp phần rất lớn để đưa cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi hoàn
toàn sau này - Họ là những người nông dân đôn hậu, chất phác, lớn lên từ bờ tre, gốc
lúa nhưng họ đi vào cuộc kháng chiến với tất cả những tình cảm và hành động cao
đẹp, họ bất chấp những hi sinh, gian khổ, chấp mưa bom bão đạn của quân thù, đạp
bằng mọi trở lực để đi theo tiếng gọi của lòng yêu nước và lí tưởng cách mạng như
nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã nói trong bài Đất Nước:
Ôm đất nước những người áo vải
Đã đứng lên thành những anh hùng.
Hai hình ảnh "dấu chân nát đá" và "muôn tàn lửa bay" đã thể hiện cái khí thế hào hùng đó của nhân dân.
Dù có trải qua bao nhiêu gian khổ, có nghìn đêm đi trong "thăm thẳm sương dày"
nhưng niềm lạc quan tin tưởng vào ngày mai thắng lợi vẫn sáng ngời. Như "ngọn đèn
pha bật sáng" giữa cái "nghìn đêm thăm thẳm sương dày" ấy, mang một ý nghĩa biểu
tượng sâu sắc, đó chính là ánh sáng của lí tưởng cách mạng soi đường cho dân tộc ta
bước qua đêm trường nô lệ để đến một ngày mai tươi sáng, một thời đại thắng lợi huy
hoàng của cách mạng - một thời đại độc lập, tự do:
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Chính những sức mạnh ấy, niềm tin ấy đã đem lại những niềm vui chiến thắng. Những
tin vui chiến thắng dồn dập, liên tục trên nhiều mặt trận được gửi về làm nức lòng quân và dân ta:
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc đèo De, núi Hồng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Điệp từ "vui" được lặp đi lặp lại nhiều lần gợi lên những đợt sóng tình cảm trào dâng,
đợt sóng này kế tiếp đợt sóng kia cứ dâng lên, dâng lên mãi, tràn ngập tâm hồn nhà
thơ, trong lòng quân dân cả nước.
Với lối thơ lục bát ngọt ngào như ca dao, với chất thơ trữ tình cách mạng, thật sôi nổi,
hào hùng, thiết tha, nhà thơ Tố Hữu trong đoạn thơ này đã thể hiện nổi bật khí thế hào
hùng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp ở Việt Bắc; đồng thời
đoạn thơ còn thể hiện niềm lạc quan cách mạng, ý chí chiến đấu và chiến thắng kẻ thù,
làm nên những chiến thắng vẻ vang, mang niềm vui về cho dân tộc. Đoạn thơ như một
đoạn sử thi của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Document Outline
- Dàn ý khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
- Dàn ý số 1
- Dàn ý số 2
- Dàn ý số 3
- Phân tích Việt Bắc khổ 8 - Mẫu 1
- Phân tích khổ 8 Việt Bắc siêu hay - Mẫu 2
- Phân tích khổ 8 Việt Bắc - Mẫu 3
- Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 4
- Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 5
- Phân tích khổ 8 bài Việt Bắc - Mẫu 6
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 7
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 8
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 9
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 10
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 11
- Phân tích khung cảnh ra trận trong bài Việt Bắc - Mẫu 12
- Phân tích Những đường Việt Bắc của ta - Mẫu 13