Phân Tích Lý Luận Nguyên Tắc Tính Khách Quan | Môn Triết học Mác - Lênin - Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 61601779
Đề bài : Phân tích cơ sở lý luận của nguyên tắc tính khách quan và phát huy
tính năng động chủ quan. Liên hệ đời sống và học tập của sinh viên Mối quan
hệ giữa vật chất và ý thức : Có thể nói vật chất và ý thức như hai mặt của một vấn
đề về chúng có mối quan hệ hai chiều tác động biện chứng chặt chẽ, trong đó vật
chất quyết định ý thức và ý thức tác động tích cực trở lại vật chất.
Vật chất có vai trò quyết định đối với ý thức
Thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức :
Vật chất có trước, ý thức có sau: Sự tồn tại của vật chất là điều kiện tiên quyết cho
sự ra đời của ý thức.
Vật chất là nguồn gốc của ý thức: Ý thức được sinh ra từ sự tác động của thế giới
vật chất lên bộ não con người, một dạng vật chất có tổ chức cao.
Bộ não là cơ quan hình thành ý thức: Qua quá trình lao động, hoạt động thực tiễn và
ngôn ngữ, bộ não con người tiếp thu và xử lý thông tin từ thế giới bên ngoài để tạo ra ý thức.
 Không có vật chất sẽ không có ý thức
Thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức :
Ý thức phản ánh hiện thực: Mọi ý tưởng, khái niệm, cảm xúc... đều bắt nguồn từ thế
giới bên ngoài, từ những trải nghiệm thực tế của con người.
Thế giới vật chất quyết định nội dung ý thức: Hoạt động thực tiễn của con người,
đặc biệt là hoạt động xã hội - lịch sử, là yếu tố chính hình thành nên nội dung của ý thức.
Sự phát triển của thực tiễn làm phong phú ý thức: Khi cuộc sống và xã hội thay đổi,
ý thức của con người cũng không ngừng phát triển và đa dạng.
 Nội dung của ý thức mang tính khách quan, do thế giới khách quan quy định
Thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức :
Phản ánh và sáng tạo là hai thuộc tính không tách rời trong bản chất của ý thức.
nhưng sự phản ánh của con người không phải là “soi gương”, chụp ảnh hoặc là phản
ánh tâm lý mà là phản ánh tích cực, tự giác, sáng tạo thông qua thực tiễn
Chính thực tiễn là hoạt động vật chất có tính cải biến thế giới của con người – là cơ
sở để hình thành, phát triển ý thức, trong đó có ý thức của con người vừa phản ánh
để sáng tạo và sáng tạo trong phản ánh
 Bản chất sáng tạo và bản chất xã hội của ý thức cũng do những tiền đề vật chất quyết định
Thứ tư, vật chất quyết định phương hướng tồn tại và kết cấu của tri thức : lOMoAR cPSD| 61601779
Vật chất đi trước, ý thức đi sau: Sự thay đổi của thế giới vật chất (tự nhiên và xã
hội) luôn tác động trực tiếp đến sự hình thành và biến đổi của ý thức con người.
Ý thức là sản phẩm của quá trình phản ánh thế giới vật chất: Con người nhận
thức và phản ánh thế giới xung quanh thông qua ý thức, và quá trình phản ánh
này không ngừng được hoàn thiện và phát triển.
Sự phát triển của vật chất kéo theo sự phát triển của ý thức: Khi điều kiện vật
chất thay đổi, ý thức của con người cũng phải điều chỉnh để thích nghi với hoàn cảnh mới.
 Tri thức và các yếu tố của ý thức đều dựa tThứ hai, ý thức độc lập tương đối
và tác động trở lại vật chất.
Thứ hai, ý thức độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất.
- Ý thức có tính độc lập tương đối
- Ý thức tác động với vật chất phải thông qua hoạt động thực tiễn của con người
- Ý thức chỉ đạo hoạt động, hành động của con người
- Xã hội ngày càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn
 Sự tác động của ý thức trở lại vật chất cũng chỉ với mức độ nhất định, nó
không thể sinh ra hay phá vỡ các quy luật vận động của vật chất. Ý thức không
thể vượt quá những tiền đề vật chất đã xác định, phải dựa trên những điều kiện
khách quan, năng lực chủ quan của chủ thể để hoạt động. Nếu bỏ qua điều này
thì con người sẽ rơi vào chủ nghĩa chủ quan, duy tâm và không tránh khỏi thất
bại trong hoạt động thực tiễn
(Vì vật chất quyết định ý thức -> tôn trọng nguyên tắc tính khách quan)
Vật chất là nguồn gốc khách quan sản sinh ra ý thức, ý thức chỉ là sản phẩm,
là phản ánh thế giới khách quan, vì vậy trong hoạt động nhận thức và hoạt
động thực tiễn phải luôn xuất phát từ thực tế khách quan, tôn trọng và hành
động theo quy luật khách quan, biết tạo điều kiện và phương tiện vật chất, tổ
chức lực lượng thực hiện biến khả năng thành hiện thực, cụ thể: a. Trong
hoạt động nhận thức
- Chống thái độ duy ý chí, nóng vội, bất chấp quy luật khách quan, không
đếm xỉa đến điều kiện vật chất khách quan, tùy tiện, phiến diện; lấy ý muốn
nguyện vọng cảm tính làm xuất phát điểm cho chủ trương. chính sách, hậu quả lOMoAR cPSD| 61601779
là đường lối không hiện thực và hoang tưởng và tất yếu sẽ đi đến thất bại trong hoạt động thực tiễn.
- Cần khái quát, tổng kết hoạt động thực tiễn để thường xuyên nâng caonăng lực
nhận thức, năng lực chỉ đạo thực tiễn, chống tư tưởng thụ động, ngồi chờ, ỷ lại
vào hoàn cảnh và điều kiện vật chất.
- Phát huy tính năng động sáng tạo của ý thức, của nhân tố con người đểcải tạo thế
giới khách quan và tạo ra động lực hoạt động cho con người bằng cách quan tâm
tới đời sống kinh tế, lợi ích thiết thực của quần chúng, phát huy dân chủ rộng rãi.
b. Trong hoạt động thực tiễn -
Phải xuất phát từ điều kiện vật chất khách quan đã và đang có làm cơ
sởcho mọi hoạt động của mình. Không được lấy ý kiến chủ quan làm quan điểm xuất phát. -
Khi đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và các biện pháp thực hiện người lãnh
đạophải nắm chắc tình hình thực tế khách quan, có như vậy thì mới nêu ra
mục đích chủ trương và sẽ đi đến thắng lợi trong hoạt động thực tiễn. - Phát
huy vai trò năng động sáng tạo của nhân tố chủ quan (Vì ý thức có sự tác
động -> phát huy tính năng động chủ quan) Phát huy tính năng động chủ quan:
Ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn. Bởi vậy
con người cần phải phát huy tính năng động chủ quan của mình. Phát huy
tính năng động chủ quan tức là phát huy vai trò tích cực năng động, sáng tạo
của ý thức. Phát huy vai trò tích cực của nhân tố con người trong việc vật
chất hóa tính tích cực năng động sáng tạo ấy. Muốn ý thức có thể tác động
lại trở lại đời sống vật chất cần những hành động thực tiễn nhất định
Liên hệ đời sống và học tập của sinh viên :
(phát huy tính năng động chủ quan)
Với vai trò là sinh viên chúng ta muốn phát huy được tính năng động chủ quan trong
việc học tập của bản thân, có thể thực hiện qua một số hành động cụ thể sau: lOMoAR cPSD| 61601779 -
Ra sức học tập, tích cực nghiên cứu khoa học để làm giàu thêm
khotàng tri thức của bản thân ở cả các môn chuyên ngành lẫn đại cương. Vì
đây là tiền đề, cơ sở để sinh viên tiếp xúc với kiến thức chuyên ngành hiệu quả hơn. -
Tích cực tham gia các cuộc thi học thuật để mở rộng hiểu biết, giao
lưuvà học hỏi với bạn bè trong nước và quốc tế. -
Vận dụng những kiến thức học tập ở trường lớp trong thực tiễn,
hànhđộng. Sinh viên phải biết truyền bá nó vào quần chúng để nó trở thành
tri thức, niềm tin của quần chúng; phổ biến tri thức khoa học cho mọi người cùng biết. -
Tham gia các chương trình tình nguyện để lan tỏa sự tốt đẹp, tử tế
trongcộng đồng và phát triển bản thân ngày một hoàn thiện hơn. -
Tổ chức học nhóm để giúp đỡ nhau trong học tập, bù đắp những
thiếusót và phát huy thế mạnh của bản thân. -
Sinh viên còn phải biết kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa
dântộc, tinh hoa của nhân loại. Tiếp thu giá trị văn hóa tiến bộ nhưng vẫn
lưu giữ được giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống, tốt đẹp của dân tộc như
có lòng yêu nước nồng nàn, uống nước nhớ nguồn, hiếu thảo, lễ phép, kính
trên nhường dưới, đoàn kết, siêng năng, tháo vát… Sinh viên cần nhận thức
đúng vai trò, trách nhiệm của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội, từ
đó rút ra cho mình phương pháp phù hợp để nâng cao trình độ, phát triển
bản thân, vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống và học tập.
Sinh viên cần phát triển khả năng chủ động, linh hoạt trong mọi trường hợp,
tu dưỡng đạo đức, rèn luyện sự tự tin để phát huy tích cực hơn tính năng động chủ quan.
Không chỉ sinh viên mà mọi người cần phát huy tính năng động sáng tạo của
ý thức và vai trò nhân tố con người để tác động, cải tạo thế giới khách quan, lOMoAR cPSD| 61601779
đồng thời phải khắc phục bệnh bảo thủ trì trệ, thái độ tiêu cực, thụ động, ỷ
lại, ngồi chờ trong quá trình đổi mới hiện đại.
(Liên hệ nguyên tắc tính khách quan)
Tôn trọng khách quan là tôn trọng tính khách quan của vật chất, các quy luật
tự nhiên và xã hội. Điều này đòi hỏi trong hoạt động nhận thức và hoạt động
thực tiễn sinh viên phải xuất phát từ thực tế khách quan lấy thực tế khách
quan làm căn cứ cho mọi hoạt động của mình.
Hiểu được nội dung của nguyên tắc tôn trọng khách quan sinh viên phải biết
vận dụng vào trong quá trình học tập của bản thân để đạt kết quả cao trong học
tập. Trước tiên trong nhận thức sinh viên phải phản ánh trung thực nội dung
của bản chất sự vật hiện tượng không được lấy ý kiến chủ quan, định kiến của
mình áp đặt cho sự vật hiện tượng.
- Chấp hành nghiêm chỉnh nội quy của nhà trường vì nội quy dành cho
sinh viên trong nhà trường là tiêu chuẩn đánh giá về tác phong, đạo đức. Mỗi
người sinh viên không nên có tư tưởng cá nhân là nội quy nhà trường rườm
rà, làm ảnh hưởng đến việc học tập, đến thời gian cá nhân mà không thực
hiện theo thì sẽ dẫn đến hậu quả không tốt, làm ảnh hưởng đến nề nếp kỉ cương của thế hệ.
- Khi đề bạt tranh cử ban cán sự lớp phải đảm bảo tính công bằng, đánh
giá trung thực năng lực của từng cá nhân để bổ nhiệm vào đúng vị trí phù
hợp, dẫn dắt tập thể lớp đi lên. Không nên vì định kiến cá nhân mà đánh giá
không trung thực sẽ ảnh hưởng đến sự đoàn kết, thi đua của tập thể.
- Khi đánh giá điểm rèn luyện cho các bạn trong lớp nên thực hiện công
khai, khách quan, tránh đánh giá theo cảm tính cá nhân. Như thế sẽ tạo ra
mâu thuẫn nội bộ không kích thích được sự thi đua phấn đấu của mọi người.
- Sinh viên phải trung thực trong các kỳ kiểm tra thường xuyên, thi hết
môn. Sinh viên phải tích cực ôn luyện và làm bài bằng kiến thức của mình.
Không nên có hành vi quay cóp bài của bạn. Vì dù điểm cao đó cũng không lOMoAR cPSD| 61601779
phải là số điểm mà bản thân đạt được, không phản ánh đúng lượng kiến thức bạn có.
Bên cạnh đó sinh viên phải lấy hiện thực khách quan làm cơ sở để đưa ra đường
lối, chủ trương, kế hoạch học tập, mục tiêu cho phù hợp.
- Trong năm 1,2,3,4 đại học, đặt mục tiêu đạt được các loại học bổng
trong và ngoài nước thì mục tiêu cần phải xuất phát từ thực tế khách quan
như điều kiện ,năng lực , tố chất của bản thân, tình hình học tập và mục tiêu
của các bạn trong lớp như thế nào, môi trường tập thể xung quanh đoàn khoa
như thế nào, cần các điều kiện bắt buộc nào để có thể đạt được các xuất học
bổng, tổng quỹ học bỗng là bao nhiêu ,... - Những mục tiêu và ước mơ mà
chúng ta đặt ra, tiêu biểu như việc lựa chọn ngành học hay tìm kiếm công
việc sau này phải phù hợp với thực tế khách quan, cần biết và phát huy những
điểm mạnh cũng như khắc phục điểm yếu nào của bản thân, các yếu tố xã hội
, môi trường phát triển xung quanh như thế nào....
Ngoài ra sinh viên còn phải biết sử dụng lực lượng vật chất để thực hiện đường
lối, chính sách, kế hoạch, mục tiêu đã đề ra. Vì vật chất là cơ sở để thực hiện hóa ý thức.
- Để có thể ra trường đúng hạn ngoài sự nỗ lực trong học tập thôi chưa
đủ sinh viên còn phải đóng tiền học phí đầy đủ và đúng hạn.
- Để có thể học tập nghiên cứu sinh viên phải có sách vở, tài liệu, bút
viết, phương tiện đi lại...
- Để có thể tồn tại sinh viên phải được đáp ứng các yêu cầu cơ bản như
ăn, mặc, nhà ở… Vật chất là gì ?
Vật chất là một phạm trù triết học, dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho
con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh
và tồn tại khách quan không lệ thuộc vào cảm giác”
Vật chất theo định nghĩa của Vladimir Ilyich Lenin là cái có trước, vật chất là cái
tồn tại khách quan bên ngoài ý thức và không phụ thuộc vào ý thức và là cái quyết
định ý thức; là cái tác động lại vật chất; và nó có quan hệ biện chứng qua lại với nhau. lOMoAR cPSD| 61601779
Ý thức là gì ?
Ý thức là sự phản ánh năng động, sáng tạo thế giới khách quan vào đầu óc con người,
là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. Ý thức là toàn bộ sản phẩm những
hoạt động tinh thần của con người, bao gồm những tri thức, kinh nghiệm, những
trạng thái tình cảm, ước muốn, hy vọng, ý chí niềm tin, ... của con người trong cuộc
sống. Ý thức là sản phẩm của quá trình phát triển của tự nhiên và lịch sử - xã hội, là
kết quả của quá trình phản ánh thế giới khách quan vào trong đầu óc của con người.
Ý thức theo định nghĩa của triết học Mác - Lenin là một phạm trù được quyết định
với phạm trù vật chất, theo đó ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất khách quan
vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo. Ý thức có mối quan biện chứng với vật chất.