Phân tích nhân vật Tràng trong Vợ nhặt chọn lọc hay nhất
1. Lập dàn ý chi tiết phân tích nhân vật Tràng
1.1 Mở bài nhân vật Tràng
- Giới thiệu tác giả Kim Lân và truyện ngắn Vợ Nhặt:
+ Kim Lân (1920 – 2007) là cây bút viết truyện ngắn chuyên nghiệp, ông tập trung viết về cảnh nông thôn,
hình tượng người nông dân lao động.
+ "Vợ Nhặt" được sáng tác năm 1955 đã khắc họa rất thành công bức tranh của nạn đói khủng khiếp năm
1945 với hơn 2 triệu người chết.
– Giới thiệu khái quát về nhân vật Tràng: Tràng là hình tượng đại diện cho số phận của những người nông
dân giai đoạn này, nghèo đói, bất hạnh đến cùng cực nhưng lại có một tấm lòng giàu tình thương người và
chưa bao giờ từ bỏ sự sống, vẫn luôn khao khát về một hạnh phúc ở tương lai.
1.2 Thân bài phân tích nhân vật Tràng
- Khái quát về hoàn cảnh sáng tác: "Vợ nhặt" viết năm 1955 được in lần đầu trong tập truyện ngắn "Con chó
xấu xí". Truyện có tiền thân là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” tác phẩm viết sau Cách mạng tháng Tám nhưng còn
dang dở và bị mất bản thảo. Sau khi hoà bình lập lại, tác giả đã dựa vào cốt truyện cũ để sáng tác và đặt
tên cho tác phẩm là Vợ nhặt
- Hoàn cảnh nhân vật Tràng:
+ Hoàn cảnh xã hội: Năm 1945, nạn đói khủng khiếp xảy ra tràn lan khắp nơi, người chết như ngả rạ, người
sống cũng dật dờ như những bóng ma. Cái đói khiến không gian trở nên ảm đạm, xám xịt, nặng nề.
+ Hoàn cảnh gia đình: Tràng là dân ngụ cư, làm nghề đẩy xe bò, cha mất sớm, sống cùng với mẹ già, nhà ở
tồi tàn, xiêu vẹo, cuộc sống bấp bênh,...
+ Hoàn cảnh bản thân: Tràng vốn bản tính hiền lành nhưng ngoại hình xấu xí, thô kệch, “hai con mắt nhỏ tí”,
“hai bên quai hàm bạnh ra”, trí tuệ ngờ nghệch, vụng về,... Ở Tràng, người ta thấy đủ những yếu tố khiến
anh không thể lấy được vợ.
- Tình huống nhặt vợ: Tràng - anh nông dân nghèo thô kệch, dân ngụ cư bỗng "nhặt" được vợ trong nạn đói
khủng khiếp năm 1945. Đây là một tình huống truyện rất độc đáo, nhưng lại là tiền đề cho câu chuyện diễn ra tự nhiên
Lần gặp 1: lời hò của Tràng chỉ là lời nói đùa của người nông dân trong lao động chứ không có tình ý gì với
cô gái đẩy xe cùng mình. Lần gặp 2:
• Khi bị cô gái mắng, Tràng chỉ cười toét miệng và mời cô ta ăn dù cũng chẳng nuôi nổi bản thân mình. Đó
là hành động của người nông dân hiền lành tốt bụng trong cái hoàn cảnh đói khổ ấy.
• Khi người đàn bà quyết định theo Tràng về, Tràng trợn nghĩ về việc bản thân mình và mẹ già còn chẳng
nuôi nổi, lại phải đèo bòng thêm miệng ăn, nhưng rồi tặc lưỡi "chậc, kệ". Đây không phải quyết định của kẻ
bồng bột mà là thái độ dũng cảm, chấp nhận hoàn cảnh, khát khao hạnh phúc, thương yêu người cùng
cảnh ngộ, bởi ngay từ đâu, Tràng cũng đã thoáng có sự lo lắng về việc nhà mình có thêm một miệng ăn.
⇒ Từ tình huống truyện, có thể thấy trong cái nạn đói khủng khiếp của năm 1945, người ta nuôi thân còn
chả xong vậy mà Tràng lại đem về một người vợ.
- Tâm trạng và hành động của Tràng:
+ Lúc đầu Tràng tỏ ra lo lắng trước cảnh nghèo, đến bản thân mình với mẹ già còn lo chưa xong, lại còn
đèo bòng thêm người đàn bà. Sau cùng Tràng cũng tặc lưỡi "chậc, kệ".
+ Trên đường về, khi đã gạt đi sự lo lắng ban đầu, Tràng tỏ ra vui vẻ, hãnh diên lắm, khi dắt được vợ về
nhà: Vẻ mặt "có cái gì phơn phởn khác thường"; "tủm tỉm cười một mình", "cảm thấy vênh vênh tự đắc"
+ Khi về đến nhà, Tràng tỏ ra là người đã biết vun vén cho gia đình và cũng rất mong chờ sự chấp nhận của
người mẹ với mối hôn sự này:
• Xăm xăm bước vào dọn dẹp sơ qua, thanh minh về sự bừa bộn vì thiếu bàn tay của đàn bà. Đây là hành
động ngượng nghịu nhưng chân thật, mộc mạc.
• Khi bà cụ Tứ chưa về, Tràng có cảm giác "sờ sợ" vì lo rằng người vợ sẽ bỏ đi vì gia cảnh quá khó khăn,
sợ hạnh phúc vừa có quá dễ dàng sẽ tuột khỏi tay.
• Sốt ruột chờ mong bà cụ Tứ về để thưa chuyện vì trong cảnh đói khổ vẫn phải nghĩ đến quyết định của mẹ.
• Khi bà cụ Tứ về: Tràng vốn là một người ngờ nghệch, vụng về, nhưng đối với chuyện "nhặt vợ", Tràng
thưa chuyện một cách trịnh trọng, biện minh lí do lấy vợ là "phải duyên", chứ không phải là "nhặt được",
Tràng căng thẳng mong chờ sự chấp nhận từ mẹ. Khi bà cụ Tứ tỏ ý chấp nhận thì Tràng thở phào, ngực nhẹ hẳn đi.
+ Sáng hôm sau khi tỉnh dậy: Tràng nhận ra vai trò và vị trí của người đàn bà trong gia đình và anh cũng
thấy mình trưởng thành hơn nhiều lắm, có trách nhiệm hơn với gia đình, với mẹ, với vợ và những đứa con sau này.
⇒ Từ khi nhặt được vợ, nhân vật Tràng đã có sự biến đổi theo chiều hướng tích cực: hào phóng, quên đi
hết những cay cực tăm tối trên đời, chấp nhận cuộc sống khốn khó cùng vợ vượt qua tất cả, tin tưởng hạnh phúc sẽ tới.
- Đặc sắc nghệ thuật: Tác giả đã xây dựng tình huống truyện độc đáo và hấp dẫn, cùng với đó là ngòi bút
phân tích, miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật đỉnh cao. Tác giả đã đặt nhân vật vào tình huống éo le, độc đáo
để làm ngời sáng tính cách nhân vật.
1.3 Kết bài nhân vật Tràng
- Đánh giá, cảm nhận chung về nhân vật Tràng và khái quát giá trị nghệ thuật xây dựng nhân vật.
2. Phân tích nhân vật Tràng
Kim Lân là một cây bút nằm trong danh sách những nhà văn viết truyện ngắn tài hoa của nền văn học
đương đại Việt Nam. Ông thường viết về cuộc sống nông thôn và những người dân quê chất phác, giản dị
nhưng chan chứa tình thương. "Vợ nhặt" là một trong những sáng tác tiêu biểu của ông. Tác phẩm đã khắc
họa thành công nhân vật Tràng, một người lao động nghèo nhưng hiền lành, nhân hậu, luôn khao khát hạnh
phúc gia đình giản dị và biết hướng tới tương lai tươi đẹp.
Trong truyện ngắn "Vợ nhặt", Kim Lân bộc lộ quan điểm nhân văn sâu sắc của mình. Tác giả tìm thấy vẻ
đẹp kì diệu của người lao động giữa cảnh đói khổ cùng cực, trong mọi hoàn cảnh éo le họ vẫn vượt qua cái
chết, tìm đến cuộc sống. Tiêu biểu trong đó chính là nhân vật Tràng của Kim Lân.
Tác giả đã mượn bối cảnh ngày đói vô cùng thê thảm ở nông thôn Việt Nam do thực dân Pháp và phát xít
Nhật gây ra năm 1945 để khắc hoạ nổi bật lên hình tượng nhân vật Tràng. Những người năm đói được
miêu tả với "khuôn mặt hốc hác u tối", "Những gia đình từ những vùng Nam Định, Thái Bình, đội chiếu lũ
lượt bồng bế, dắt díu nhau lên xanh xám như những bóng ma", và "bóng những người đói dật dờ đi lại lặng
lẽ như những bóng ma". Trong không gian của thế giới ngổn ngang người sống kẻ chết ấy, tiếng quạ "gào
lên từng hồi thê thiết" cùng với "mùi gây của xác người" càng tô đậm cảm giác tang tóc thê lương. Không
gian mà nhà văn Kim Lân xây dựng lên trong bối cảnh ấy thật khủng khiếp. Cả không gian dường như chỉ
ảm đạm một màu u ám vì cái đói, cái chết, sự tang thương đang bủa vây. Tuy nhiên chính trong không gian
u ám đến đáng sợ ấy, tác giả lại có thể vẽ lên một chuyện tình khá độc đáo. Đó là một mối tình táo bạo, dở
khóc dở cười giữa Tràng và thị, một câu chuyện tình bắt đầu từ bốn bát bánh giữa một ngày đói. Đây được
coi là tình huống truyện rất độc đáo, tưởng chừng như vô lý nhưng lại hợp lý vô cùng. Tình huống
truyện này đã gợi ra một dòng tâm lí rất tinh tế ở mỗi nhân vật, đặc biệt là Tràng.
Anh cu Tràng ngốc nghếch, ngờ nghệch, bỗng nhiên trở thành người thực sự hạnh phúc. Nhưng niềm hạnh
phúc quá lớn, lại đến quá đột ngột khiến Tràng rất đỗi bất ngờ "đến bây giờ hắn vẫn còn ngờ ngợ như
không phải thế. Ra hắn đã có vợ rồi đấy ư?". Đó là niềm hạnh phúc mà hắn và cả mẹ hắn hay tất cả người
dân xóm ngụ cư đều coi là chỉ có trong cổ tích. Rồi cái ngỡ ngàng trước hạnh phúc kia cũng nhanh chóng
đẩy thành niềm vui hữu hình cụ thể. Đó là niềm vui về hạnh phúc gia đình - một niềm vui giản dị nhưng đẹp
đẽ và đáng quý đến mức không gì có thể sánh nổi. Người thanh niên ấy chợt thấy thương yêu gắn bó với
cái nhà của hắn lạ lùng.
Nhắc đến vợ, chúng ta vẫn hiểu đó là người phụ nữ sẽ gắn bó với gia đình cả đời, là người phụ nữ được
cưới hỏi đàng hoàng và là người được hết mực trân trọng, yêu thương. Vì vậy, dù người vợ là do Tràng
"nhặt" về, chẳng có cưới xin, dạm ngõ, nhưng Tràng cũng không hề rẻ rúng, khinh miệt thị. Trái lại, Tràng vô
cùng trân trọng, coi chuyện lấy thị và xây dựng hạnh phúc gia đình với thị là một điều nghiêm túc. Khát vọng
mái ấm gia đình đã khiến Tràng vượt qua lo lắng về cái đói "đến thân còn chẳng lo nổi, lại còn đèo bòng".
Tràng chậc lưỡi "kệ" cái đói, mua cho thị cái thúng con, vài xu dầu và dẫn thị về căn nhà lụp xụp rách nát
của mẹ con mình. Tràng hồi hộp chờ câu đồng ý chấp thuận của bà cụ Tứ. Tâm lý và suy nghĩ của Tràng
được tác giả xây dựng theo một diễn biến rất hợp lý. Tràng đưa thị về làm vợ không phải xuất phát từ suy
nghĩ bốc đồng của một anh chàng ngờ nghệch. Tràng cũng đã thoáng lo về cái đói, lo lắng bản thân mình
phải đèo bòng. Nhưng vì niềm khao khát hạnh phúc gia đình quá lớn nên Tràng đã gạt bỏ hết những nỗi lo
ấy để tiến tới tương lai.
Sau khi lấy vợ, Tràng thấy khoan khoái như người từ trong giấc mơ đi ra. Hắn không ngờ rằng bản thân đã
có một gia đình. Hắn nghĩ ra viễn cảnh tương lai sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm
che mưa che nắng. Đó là một điều thật bình dị nhưng lại có ý nghĩa vô cùng lớn lao trong cuộc đời Tràng.
Hắn thấy hắn nên người và cần phải có trách nhiệm với gia đình nhiều lắm. Một nguồn vui rạo rực bỗng
dâng tràn trong lòng. "Một niềm vui thật cảm động, lẫn cả hiện thực lẫn giấc mơ. Chi tiết: "Hắn xăm xăm
chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà" đã thể hiện sự thay đổi lớn
trong chính con người Tràng, là một bước ngoặt đổi thay cả số phận lẫn tính cách của Tràng. Từ một chàng
trai ngờ nghệch, vụng về, Tràng đã có một ý thức bổn phận sâu sắc: "hắn thấy hắn có bổn phận lo lắng cho vợ con sau này".
Dường như câu chuyện đã có thể kết thúc tại thời điểm Tràng thực sự trưởng thành, nhận ra trách nhiệm
của mình, nhưng với ngòi bút tài hoa của Kim Lân thì câu chuyện đã có một cái kết sâu sắc hơn. Câu kết
truyện "Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới chứa đựng bao sức nặng về
nghệ thuật và nội dung cho thiên truyện. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng là tín hiệu tích cực về một sự đổi thay
trong xã hội, có ý nghĩa quyết định với sự đổi thay của mỗi số phận con người. Chi tiết này rất mới mẻ bởi
những tác phẩm của nền văn học hiện thực vào thời điểm trước Cách mạng tháng Tám không thể nhìn thấy
được. Đó là sự đổi thay và giác ngộ rất lớn trong tư tưởng cách mạng. Nền văn học mới sau Cách mạng
tháng tám đã đặt vấn đề và giải quyết vấn đề số phận con người theo một cách khác, lạc quan hơn, nhiều hi vọng hơn.
Có thể nói, Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân, là tác phẩm giàu giá trị hiện thực, nhân
đạo, là bài ca về tình người ở những người nghèo khổ, ca ngợi niềm tin bất diệt vào tương lai tươi sáng của
con người. Truyện xây dựng thành công hình tượng nhân vật Tràng, một người lao động nghèo khổ dù có
những nét ngốc ngếch, ngờ nghệch nhưng tâm hồn vẫn đẹp như một viên ngọc sáng.