Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (Sơ đồ tư duy) Ngữ Văn 8 | Kết nối tri thức

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (Sơ đồ tư duy) Ngữ Văn 8 | Kết nối tri thức. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 81 trang tổng hợp các kiến thức chọn lọc giúp các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

51 26 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Sơ đồ tư duy Phân tích Lặng lẽ Sa Pa

Dàn ý Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa

Dàn ý 1

A. Mở bài: Giới thiệu tác giả tác phẩm Nguyễn Thành Long là một cây bút

truyện ngắn và giới thiệu tác phẩm mang âm hưởng nhẹ nhàng đậm chất thơ.

Lặng lẽ Sapa là một trong những tác phẩm mang đầy chất thơ của Nguyễn

Thành Long.

B. Thân bài

- Thiên nhiên Sapa với những hình ảnh mây Sapa được tóc giả miêu tả rất đẹp

và kỳ lạ. Sa Pa được tô điểm thêm những màu sắc tươi sáng của các loại cây lạ

và các loại hoa. Bức tranh thiên nhiên Sa Pa hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ,

thơ mộng, hữu tình như một bức tranh mà thiên nhiên ban tặng.

- Vẻ đẹp con người Sapa được thể hiện qua nhân vật Anh thanh niên:

• Trong hoàn cảnh sống và làm việc đặc biệt mới 27 tuổi

• Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2.600 m.

• Công việc làm công tác khí tượng kiêm Vật lý địa cầu đo nắng, đo gió, đo

mưa. Đó là một công việc gian khổ, đòi sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh

thần trách nhiệm cao.

• Những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên sống có lý tưởng. Sống giữa

những năm tháng chống Mỹ, anh luôn khát khao được cầm súng ra mặt

trận.

• Ý thức được ý nghĩa thiêng liêng của công việc, anh sẵn sàng vượt qua

thử thách gian khổ. Đặc biệt là nỗi cô đơn để hoàn thành nhiệm vụ.

• Anh đặc biệt yêu nghề và say mê với công việc của mình. Lòng yêu nghề

say mê với công việc có tinh thần trách nhiệm cao.

• Anh một mình làm việc trên đỉnh núi cao, chấp nhận cuộc sống cô đơn,

xa cách với cộng đồng, với điều kiện thời tiết khắc nghiệt

• Nhưng thái độ của anh luôn vui vẻ, trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống

• Căn phòng, nhà cửa gọn gàng, ngăn nắp

• Anh trồng hoa tô Điểm thêm cho cuộc sống của mình, anh nuôi gà tự sản

xuất phục vụ cuộc sống

• Anh thanh niên có một tinh thần lạc quan yêu đời, sống khoa học, chiến

Thắng nỗi cô đơn

• Tạo ra cho mình một cuộc sống đẹp đẽ và đầy ý nghĩa

• Tính tình anh thanh niên niềm nở, vui vẻ, hiền hậu, sự ham học hỏi,

khiêm tốn và tế nhị

- Cô kỹ sư với tính cách dễ gần, hồn nhiên, trẻ trung, lãng mạn. Quyết tâm bỏ

thành phố về nơi núi rừng yêu mến ông họa sĩ và anh thanh niên

- Ông họa sĩ là một người đam mê nghệ thuật, thân thiện và quý người. Đây là

biểu tượng cho những con người từng trải, kinh nghiệm sống và am hiểu nghệ

thuật

- Bác lái xe gắn bó với con đường lên Sapa đã 30 năm, tính tình nhân hậu, sẵn

sàng giúp đỡ người khác

- Với ngôn ngữ nghệ thuật và chất tạo hình thức thơ, xây dựng tình huống

truyện bất ngờ và hợp lý, nghệ thuật miêu tả thiên nhiên gợi tả, nghệ thuật xây

dựng nhân vật.

C. Kết bài: Cảm nhận khái quát về tác phẩm truyện ngắn

Dàn ý 2

A. MỞ BÀI:

Truyện ngắn LẶNG LẼ SA PA là kết quả chuyến đi lên Lào Cai hè 1970 của

tác giả. Truyện từ tập “Giữa trong xanh” in năm 1972. Tác phẩm ca ngợi những

người lao động như anh thanh niên làm công tác khí tượng và cái thế giới của

những con người như anh. Qua đó, tác giả muốn nói với người đọc: “ Trong cái

im lặng của Sa Pa, có những con người làm việc và lo nghĩ cho đất nước”.

Truyện cũng gợi ra những vấn đề về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác,

vì những mục đích chân chính đối với con người.

B. THÂN BÀI:

Xe tới chân đỉnh Yên Sơn, bác lái xe dừng lại, giới thiệu với ông hoạ sĩ già và

cô kỹ sư trẻ một anh thanh niên làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu sống

một mình trên núi. Trong cuộc gặp gỡ 30 phút ngắn ngủi, anh thanh niên kể về

công việc của mình, công việc đơn giản nhưng gian khổ và cô đơn. Anh đã bộc

lộ những suy nghĩ đúng đắn về công việc và cuộc đời. Khi ong hoạ sĩ định vẽ

anh, anh đã giới thiệu những người khác mà anh cho là đáng vẽ hơn như ông kỹ

sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét. Những điều khám phá được ở anh thanh niên

làm cho người khách vô cùng xúc động. Khi họ trở về, anh còn tặng cô gái một

bó hoa và tặng bác già một làn trứng ăn đường.

1. Nhân vật anh thanh niên.

Anh thanh niên là nhân vật chính của truyện, dù không xuất hiện ngay từ đầu

truyện mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ chốc lát giữa các nhân vật kia với anh,

khi xe của họ dừng lại nghỉ nhưng đã dù để các nhân vật khác kịp ghi nhận một

ấn tượng, một “ký hoạ chân dung” về anh rồi dường như anh lại khuất lấp vào

trong mây mù bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi cao Sa Pa.

- Hoàn cảnh sống và làm việc khá đặc biệt:

+ Một mình trên đỉnh núi cao 2600m quanh năm suốt tháng cô đơn giữa cỏ cây

và mây mù lạnh lẽo. Công việc của anh là “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây,

đo chấn động mặt đất, dựa vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản

xuất và chiến đấu. Ngày đêm 4 lần (1 giờ, 4 giờ, 11 giờ, 19 giờ) đều đặn và

chính xác, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao dù mưa nắng, gió bão, nửa đêm

tuyết rơi đều phải đi ốp.

+ Tuy nhiên cái gian khổ của công việc chưa đáng sợ bằng cái gian khổ của

hoàn cảnh sống, đó là sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên

đỉnh núi cao không một bóng người. Cô đơn đến mức “thèm người” quá phải

kiểm kê dừng xe qua đường để được gặp người.

→ Quả thực, điều kiện sống và làm việc đó là một thử thách lớn đối với tuổi trẻ

vốn khát khao và hành động nhưng anh đã vượt qua hoàn cảnh bằng những suy

nghĩ rất đẹp, giản dị mà sâu sắc.

- Vẻ đẹp tính cách:

+ Trước hết đó là ý thức về công việc của mình và lòng yêu nghề, thấy được ý

nghĩa cao quý trong công việc thầm lặng của mình là có ích cho cuộc sống, cho

mọi người. (Cụ thể khi ấy là cuộc kháng chiến chống Mỹ). Anh không tô đậm

cái gian khổ của công việc, nhưng anh nhấn mạnh niềm hạnh phúc khi biết được

mình đã góp phần phát hiện kịp thời một đám mây khô mà nhờ đó ô không quân

ta hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng”.

+ Anh đã có những suy nghĩ và quan niệm đúng đắn về cuộc sống và công việc

của con người. Công việc của anh gắn bó với bao người, hằng ngày anh vẫn

phải 4 lần nói chuyện với trung tâm. Huống chi còn bao người làm việc trong

hoàn cảnh khó khăn, cô độc hơn, chẳng hạn như anh bạn ở đỉnh Hoàng Liên

Sơn cao 3142m mới là độ cao lý tưởng! Nếu không có công việc, không vì công

việc thì đó mới là cuộc sống cô đơn thực sự, buồn đến chết. Có lẽ đây là những

tâm sự chân thành mà sâu sắc nhất của anh: “khi ta làm việc, ta với công việc là

đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với công việc

của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ

cất nó đi, cháu buồn đến chất mất”.

- Nhưng cuộc sống của anh không hề cô đơn vì anh còn có những nguồn vui

khác nữa ngoài công việc - đó là niềm vui đọc sách mà anh thấy như lúc nào

cũng có người để trò chuyện (khi bác lái xe đưa gói sách cho anh, anh “mừng

quýnh” như bắt được vàng.

+ Anh biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống khoa học, ngăn nắp, tươi tắn, chủ động:

đọc sách, chăm hoa, nuôi gà, tự học… Thế giới riêng của anh là công việc: “một

căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm”.

Cuộc sống riêng của anh “thu gọn lại một gác trái gian với chiếc giường con,

một chiếc bàn học, một giá sách”.

- Ở người anh thanh niên ấy còn có nhiều nét tính cách và phẩm chất rất đáng

mến:

+ Sự cởi mở, chân thành, rất quý trọng tình cảm của mọi người, khao khát được

gặp gỡ và trò chuyện với mọi người..

Biểu hiện:

+ Tinh thần với bác lái xe, thái độ ân cần chu đáo khi tiếp đãi những người khác

xa đến thăm bất ngờ: pha nước, hái hoa tặng khách - cô gái Hà Nội đầu tiên sau

4 năm làm việc, đến thăm anh, thành thực bộc lộ “những điều mà đáng lẽ người

ta chỉ nghĩ” đến cảm động.

+ Đếm từng phút vì sợ hết mất ba mươi phút gặp gỡ vô cùng quý báu.

+ Lưu luyến với khách khi chia tay, xúc động đến nỗi phải “quay mặt đi” và ấn

vào tay ông hoạ sĩ già cái làn trứng làm quả, không dám tiễn khách ra xe dù

chưa đến giờ “ốp”.

- Anh còn là người rất khiêm tốn, thành thực cảm thấy công việc và những lời

giới thiệu nhiệt tình của bác lái xe là chưa xứng đáng, đóng góp của mình chỉ là

bình thường nhỏ bé, anh vẫn thua ông bố vì chưa được đi bộ đội, trực tiếp ra

chiến trường đánh giặc. Khi ông hoạ sĩ ký hoạ chân dung, anh từ chối, e ngại và

nhiệt tình giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn anh nhiều (ông kỹ sư ở

vườn rau Sa Pa, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét…).

→ Dù anh thanh niên chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc của truyện, nhưng bằng

vài chi tiết tiêu biểu, tác giả đã phác hoạ được chân dung nhân vật chính với

những nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống,

về ý nghĩa của công việc.

2. Nhân vật ông hoạ sĩ.

- Tâm trạng của nhân vật họa sĩ khi gặp anh thanh niên: ông xúc động và bối rối:

“Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết”. Ông có nhiều

cảm xúc và suy tư về anh thanh niên và về nhiều điều khác (nghệ thuật với sức

mạnh và sự bất lực của nó, về mảnh đất Sa Pa).

- Dù không phải là nhân vật chính nhưng ông hoạ sĩ có vai trò rất quan trọng

trong truyện: người kể chuyện đã nhập vào cái nhìn và những ý nghĩ của ông

hoạ sĩ để trần thuật, để quan sát và miêu tả từ cảnh thiên nhiên đến nhân vật

chính của truyện. Qua nhân vật này, tác giả muốn gửi gắm những suy nghĩ về

con người, về cuộc sống, về nghệ thuật.

- Ông hoạ sĩ là người nghệ sĩ có tâm hồn nhạy cảm. Ngay từ những lời giới

thiệu của bác lái xe về anh thanh niên, ông hoạ sĩ đã xúc động mạnh khi nhìn

thấy người con trai tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt

chạy lại chỗ xe đỗ”. Sau đó ông lại ngạc nhiên khi thấy anh thanh niên đang hái

hoa, cảm động và bị cuốn hút trước sự cởi mở chân thành của anh. Rồi ông lại

cảm giác “mình bối rối” khi nghe anh thanh niên kể về công việc. Bằng sự từng

trải nghề nghiệp và niềm khao khát của người nghệ sĩ sáng tạo đi tìm đối tượng

của nghệ thuật, ông biết mình đang xúc động và bối rối vì đã “bắt gặp một điều

thật ra ông vẫn ao ước được biết, một nét thôi dù khẳng định một tâm hồn, khơi

gợi một ý sáng tác, một nét mới dù là giá trị một chuyến đi dài”. Anh thanh niên

là một con người như thế và có thể là nhân vật tương lai trong một tác phẩm của

ông.

- Cảm hứng được khơi gợi đã thôi thúc người hoạ sĩ sáng tác. Anh thanh niên

muốn dành 20 phút để nghe chuyện dưới xuôi. Ông hoạ sĩ hứa mười ngày nữa

trở lại, còn bây giờ ông muốn dành trọn vẹn 20 phút ngắn ngủi để hiểu thật kỹ

về người thanh niên, về đối tượng mà ông đang định thể hiện trong bức tranh

của mình. Ông muốn làm một bức phác hoạ chân dung về anh thanh niên nhưng

làm thế nào “cho người xem hiểu được anh ta, mà không phải hiểu như một

ngôi sao xa? Và làm thế nào đặt được chính tấm lòng của nhà hoạ sĩ vào giữa

bức tranh đó? Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu

cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài”.

- Ông chấp nhận những thử thách của quá trình sáng tác, đã bắt cảm hứng của

mình hiện lên trang giấy: “cũng may mà bằng mấy nét, hoạ sĩ đã ghi xong, lần

đầu gương mặt của người thanh niên, người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm

cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về

những điều anh suy nghĩ”.

- Những xúc cảm và suy tư của ông hoạ sĩ về anh thanh niên và về những vấn

đề của nghệ thuật, của đời sống được gợi lên từ câu chuyện của anh thanh niên

đã làm cho chân dung nhân vật chính thêm sáng đẹp và tạo nên chiều sâu tư

tưởng.

3. Nhân vật cô gái.

- Đây là cô gái dám rời Hà Nội, bỏ lại sau lưng “mối tình đầu nhạt nhẽo” để lên

công tác ở miền cao Tây Bắc.

- Tâm trạng của nhân vật cô kĩ sư khi gặp anh thanh niên: Cuộc gặp gỡ bất ngờ

với anh thanh niên, những điều anh nói, câu chuyện anh kể về những người

khác đã khiến cô “bàng hoàng”, cô hiểu thêm cuộc sống một mình dũng cảm

tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà

anh kể và về con đường có đang đi tới?”. Nhờ cái bàng hoàng ấy, cô mới nhận

ra mối tình của mình bấy lâu nay nhạt nhẽo biết bao, cuộc sống của mình lâu

nay tầm thường biết bao, thế giới của mình lâu nay nhỏ bé biết bao! Khoảnh

khắc bàng hoàng ấy chính là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao, cao đẹp

khi người ta bắt gặp được những ánh sáng đẹp đẽ toả ra từ cuộc sống, từ tâm

hồn người khác.

- Cùng với sự bàng hoàng ấy là “một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng

cô gái. Không phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra

đời. Mà vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng

ngẫu nhiên anh dành cho thêm cô”. Cô đánh giá đúng, yên tâm hơn về quyết

định từ bỏ cuộc tình nhạt nhẽo.

- Cuộc gặp gỡ đã khơi lên trong tâm tư cô gái trẻ những tình cảm và suy nghĩ

mới mẻ, cao đẹp về con người, về cuộc sống. Cô như được tiếp thêm sức mạnh,

có nghị lực khi vào đời. Qua tâm tư của cô gái, ta nhận ra vẻ đẹp và sức ảnh

hưởng của nhân vật anh thanh niên.

4. Chất trữ tình trong truyện.

* Những chi tiết thể hiện chất trữ tình trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”.

- Cảnh thiên nhiên Sa Pa đẹp như những bức tranh, giàu chất thơ: “Nắng đã mạ

bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiếu

làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo.”

- Từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị trong lòng mỗi người: Vẻ đẹp

của anh thanh niên; những tình cảm, cảm xúc mới nảy nở của bác họa sĩ và cô

gái.

+ “Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà

chỉ nghe tên, người ta chỉ nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm

việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”.

+ “Không phải vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra đời. Mà

vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên

anh cho thêm cô. Và vì một cái gì đó nữa mà lúc này cô chưa kịp nghĩ kĩ.”

→ Tác giả tạo không khí trữ tình cho tác phẩm, nâng cao ý nghĩa và vẻ đẹp của

những sự việc, con người rất bình dị được miêu tả.

5. Tình huống truyện đặc sắc.

- Tình huống cơ bản của truyện “Lặng lẽ Sa Pa” chính là cuộc gặp gỡ của người

thanh niên làm việc một mình ở trạm khí tượng với bác lái xe và hai hành khách

trên chuyến xe ấy - ông hoạ sĩ và cô kỹ sư lên thăm trong chốc lát nơi ở và làm

việc của anh thanh niên.

- Tình huống gặp gỡ này là cơ hội thuận tiện để nhân vật chính được hiện ra qua

sự quan sát, suy nghĩ của những nhân vật khác, đặc biệt là ông hoạ sĩ già. Chính

vì thế nhân vật chính không chỉ hiện ra một cách tự nhiên mà còn được soi

chiếu, đánh giá từ cái nhìn và cảm xúc của những nhân vật khác, rồi lại tác động

đến tình cảm và suy nghĩ của những nhân vật ấy.

- Cuộc gặp gỡ bất ngờ nhưng đã để lại trong lòng mỗi nhân vật những ấn tượng

sâu sắc về lí tưởng và mục đích sống. Cách tạo tình huống như vậy nhà văn

Nguyễn Thành Long muốn làm nổi bật hình ảnh những con người đang lao

động âm thầm lặng lẽ, đầy trách nhiệm để cống hiến hết mình cho đất nước, cho

công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Miền Bắc những năm 70 của thế kỷ XX.

C. KẾT BÀI:

Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa khắc họa thành công hình ảnh những người lao động

bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình

trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và

ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

Dàn ý 3

1. Mở bài: giới thiệu tác giả Nguyễn Thành Long, tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa

2. Thân bài: phân tích chi tiết tác phẩm

a. Cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa

• Nắng đốt cháy rừng cây, mạ bạc con đèo…

• Cây hoa tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh

của rừng.

• Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương,

rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.

=> Vài nét chấm phá điểm xuyết, nghệ thuật nhân hóa, so sánh -> Tác giả đã

khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ, thơ mộng, hữu

tình. Miêu tả bức tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu

như có đường nét, hình khối, sắc màu. Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu

mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất nước.

• Có thể nói, vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa hoàn toàn tương xứng và hài hòa

với vẻ đẹp của con người giàu chất mộng mơ, đầy ý nghĩa.

b. Nhân vật anh thanh niên

Hoàn cảnh sống và làm việc

- Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên khá đặc biệt:

• Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, “bốn bề chỉ có cây cỏ và

mây mù lạnh lẽo” => hoàn cảnh sống cô đơn, vắng vẻ, cô đơn đến mức

“thèm người”.

• Công việc: làm công tác khí tượng, kiêm vật lí địa cầu, đo nắng, đo gió,

đo mưa, tính mây, đo chấn động mặt đất dự vào việc báo trước thời tiết

hằng ngày để phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu => Công việc đòi hỏi

sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nghiệm cao.

• Công việc không khó nhưng giản khổ: bốn lần trong một ngày đêm đều

đặn, dù mưa, nắng, gió, bão,…

Những phẩm chất tốt đẹp

- Lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm về công việc:

• Anh thanh niên hiểu rằng công việc mình làm tuy nhỏ bé nhưng liên quan

đến công việc chung của đất nước, của mọi người.

• Làm việc một mình trên đỉnh núi cao,không có ai giám sát, thúc giục anh

vẫn luôn tự giác, tận tụy: suốt mấy năm ròng rã ghi và báo “ốp” đúng giờ,

phải ghi và báo về nhà trong mưa tuyết lạnh cóng, gió lớn và đêm tối lúc

1h sáng, anh vẫn không ngần ngại.

• Anh đã sống thật hạnh phúc khi được biết do kịp thời phát hiện đám mây

khô mà anh đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta trên bầu trời

Hàm Rồng.

• Anh yêu công việc của mình, anh kể về nó một cách say sưa và tự hào.

• Với anh, công việc là niềm vui, là lẽ sống: “Công việc của cháu gian khổ

thế đấy chứ cất nó đi cháu buồn đến chết mất” => anh đã thực sự tìm thấy

niềm vui và hạnh phúc trong công việc thầm lặng giữa Sa Pa và sương

mù bao phủ.

- Biết sắp xếp một cuộc sống một cách khoa học

• Anh chủ động, sắp xếp cho mình một cuộc sống ngăn nắp, đầy đủ, phong

phú và thơ mộng: trồng hoa, nuôi gà, đọc sách…

• Trong cái cuộc sống lẻ loi của mình, ngoài công việc anh còn tìm thấy

một niềm vui khác nữa – đó là đọc sách. Với anh, đọc sách không chỉ là

nâng cao kiến thức mà còn để trò chuyện, để thanh lọc tâm hồn

- Sự chân thành, cởi mở và lòng hiếu khách

• Vì “thèm người” mà anh đã đẩy một khúc gỗ ra chắn giữa đường, buộc

xe khách đi qua phải dừng lại => niềm khao khát được gặp gỡ, được trò

chuyện với mọi người

• Anh quan tâm đến người khác một cách thật lòng: gửi biếu vợ bác lái xe

củ tâm thất vì hôm nọ “bác chẳng bảo bác gái vừa ốm dậy là gì?”, đón

tiếp ông họa sĩ và cô kĩ sư thật thân tình, nồng hậu

• Lòng mến khách của anh đã khiến ông họa sĩ xúc động: “người con trai

ấy đáng yêu thật!”.

• Anh có cách sống đẹp và những suy nghĩ khiến chúng ta phải ngạc nhiên,

khâm phục: Bác lái xe đùa anh là “người cô độc nhất thế gian” nhưng anh

lại thổ lộ với ông họa sĩ: “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi

là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh

em đồng chí dưới kia.” Và anh tâm sự cùng cô kĩ sư: “Lúc nào tôi cũng

có người trò chuyện nghĩa là có sách ấy mà”. Anh nhớ người nhưng

không phải là nỗi nhớ phồn hoa đô thị bởi “người thì ai mà chả thèm,

song mình sinh ra để làm gì? Mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc?”

=> Từ đó ta thấy thực chất của nỗi khát khao là được hòa nhập, được

sống vì mọi người. Anh đã lập được những kì tích trong công việc, trong

cuộc sống khiến ông họa sĩ cảm phục và xúc động.

- Sự khiêm tốn, thành thật

• Khi ông họa sĩ phác họa bức chân dung anh, anh đã khẩn khoản: “Không,

xin bác đừng mất công vẽ cháu. Cháu không xứng đáng đâu, để cháu giới

thiệu với bác những người khác đáng vẽ hơn” => Anh cảm thấy mình là

người bình thường trong muôn vàn những người khác.

• Dù còn trẻ tuổi nhưng anh đã thấm thía cái nghĩa, cái tình của mảnh đất

Sa Pa nơi mà mình được sinh ra và lớn lên; thấm thía sự hi sinh thầm lặng

của những con người ngày đêm làm việc và lo nghĩ cho đất nước.

• Có thể nói, qua cuộc gặp gỡ và trò chuyện, nhân vật anh thanh niên được

khắc họa giản dị, khiêm nhường, đẹp trong suy nghĩ, trong cách sống và

trong tâm hồn. Đó là nét vẽ đơn sơ, chân dung một con người có tầm vóc

nhỏ bé mà nét mặt rạng rỡ.

c. Các nhân vật khác

Nhân vật ông họa sĩ

• Tuy không dùng cách kể ở ngôi thứ nhất nhưng hầu như người kể chuyện

đã nhập vào cái nhìn và suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ để quan sát và

miêu tả từ cảnh thiên nhiên đến nhân vật chính của chuyện. Từ đó, gửi

gắm suy nghĩ về con người, về nghệ thuật.

• Ngay từ những phút ban đầu gặp gỡ anh thanh niên, bằng sự từng trải

nghề nghiệp và niềm khao khát của người nghệ sĩ đi tìm đối tượng của

nghệ thuật, ông đã xúc động và bối rối.

• Ông muốn ghi lại hình ảnh anh thanh niên bằng nét bút kí họa và “người

con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm cho ông nhọc quá”. Những xúc cảm

và suy tư của nhân vật ông họa sĩ về người thanh niên và về những điều

khác nữa được gợi lên từ câu chuyện của anh làm cho chân dung nhân vật

chính thêm sáng đẹp và chứa đựng những chiều sâu tư tưởng.

Nhân vật cô kĩ sư

• Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên, những điều anh nói, cả những

chuyện anh kể đã khiến cô vô cùng bàng hoàng. Cô hiểu thêm cuộc sống

một mình dũng cảm, tuyệt đẹp của người thanh niên, về thế giới những

con người như anh và quan trọng hơn nữa là về con đường cô đã lựa

chọn, cô đang đi tới. Đây là cái “bàng hoàng” đáng lẽ cô phải biết khi

yêu, nó giúp cô đánh giá đúng hơn mối tình nhạt nhẽo mà cô đã từ bỏ và

yên tâm hơn về quyết định của mình. Đó là sự bừng dậy của những tình

cảm lớn lao, cao đẹp khi người ta gặp được những ánh sáng đẹp đẽ tỏa ra

từ cuộc sống, từ tâm hồn của người khác.

• Cùng với sự “bàng hoàng” ấy, là một tình cảm hàm ơn với người thanh

niên không phải chỉ vì bó hoa to mà anh tặng cô một cách hết sức vô tư

mà còn vì “một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ

mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô”.

Bác lái xe

Có vai trò giới thiệu nhân vật chính với ông họa sĩ và cô kĩ sư. Chính điều này,

đã tạo ra sự thu hút chú ý của người đọc. Qua cảm xúc, suy nghĩ và thái độ cảm

mến của bác lái xe, cô kĩ sư, ông họa sĩ, hình ảnh anh thanh niên được hiện ra

càng rõ nét và đẹp hơn. Chủ đề của tác phẩm mở rộng thêm và gợi ra nhiều ý

nghĩa. Bức chân dung nhân vật chính như được soi rọi nhiều luồng ánh sáng

khiến nó thêm rạng rỡ và ánh lên nhiều màu sắc.

Ông kĩ sư dưới vườn rau Sa Pa

Kiên trì, bền bỉ, làm việc trong âm thầm lặng lẽ “ngày này sang ngày khác”.

Ông ngồi im trong vườn su hào rình xem cách ong lấy phấn, thụ phận cho hoa

su hào. Và tự ông đi thụ phấn cho từng cây su hào để củ su hào nhân dân toàn

miền Bắc ăn được to hơn, ngọt hơn. Ông kĩ sư làm cho anh thanh niên cảm thấy

cuộc đời đẹp quá! Công việc thầm lặng ấy chỉ những con người nơi mảnh đất Sa

Pa mói hiểu hết được ý nghĩa của nó.

Anh kĩ sư bản đồ sét

Anh luôn ở trong tư thế sẵn sằng suốt ngày chờ sét “nửa đêm mưa gió,rét

buốt,mặc, cứ nghe sét là choáng choàng chạy ra”. Anh đã hi sinh hạnh phúc cá

nhân vì niềm đam mê công việc để khai thác “của chìm nông, của chìm sâu”

dưới lòng đất làm giàu cho Tổ quốc.

3. Kết bài: Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

Dàn ý 4

I. Mở bài

- Giới thiệu truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, và tác giả Nguyễn Thành Long

- Dẫn dắt vấn đề: Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là truyện ngắn giàu chất thơ

II. Thân bài

Chất thơ trong truyện ngắn: là sự tổng hòa nội dung và nghệ thuật tác phẩm, với

sự dạt dào cảm xúc tinh tế mà mãnh liệt, việc miêu tả những bức tranh thiên

nhiên thơ mộng, với sự tưởng tượng bay bổng thể hiện trong một ngôn ngữ giàu

chất nhạc, đầy âm vang tạo thành những âm vang trong văn xuôi

Chất thơ trong truyện ngắn lặng lẽ Sa Pa

- Tên truyện giàu chất thơ: nhan đề gợi sự nhẹ nhàng, man mác, khiến người

đọc liên tưởng đến bài thơ trữ tình

+ Chất thơ từ tên truyện làm căn cốt, lan tỏa rộng khắp tác phẩm

- Chất thơ trong bối cảnh câu chuyện

+ Tình huống truyện là cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ và thú vị giữa những con người

khác nhau về nghề nghiệp, địa vị, giống nhau trong tình yêu công việc

+ Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi nhân vật

những cảm xúc đẹp đẽ

+ Cuộc gặp diễn ra ở nơi thơ mộng, lãng mạn đầy ý nghĩa giữa núi rừng, thiên

nhiên thơ mộng của Sa Pa

- Chất thơ trong cách xây dựng các nhân vật

+ Bằng con mắt nghệ thuật, tác giả phát hiện ra những con người thật đẹp luôn

cống hiến hết mình cho công việc, đất nước, ở họ tình yêu với công việc thật

đẹp và cao cả: nhân vật anh thanh niên, ông kĩ sư vườn rau dưới Sa Pa, người

nghiên cứu bản đồ sét

+ Tác giả không đặt tên riêng rõ ràng, không chú ý về ngoại hình, hành động

ngôn ngữ đối thoại, mà tập trung vào thế giới tâm hồn của nhân vật với suy

nghĩ, cảm xúc sâu lắng, nhẹ nhàng

+ Những con người ở Sa Pa cống hiến thầm lặng tuổi trẻ, sức lao động cho đất

nước, đó là những con người giàu sức sống và nghị lực

- Chất thơ trong ngôn ngữ:

+ Những câu văn dài kết hợp với hình ảnh đẹp, thơ mộng núi rừng Sa Pa

+ Giọng văn nhẹ nhàng, êm dịu nhưng sâu lắng như bản nhạc ca ngợi vẻ đẹp

thiên nhiên và con người

III. Kết bài

- Chất thơ thể hiện tư tưởng nghệ thuật của tác phẩm: ca ngợi thiên nhiên, con

người ngày đêm lao động thầm lặng, cống hiến cho đất nước

- Chất thơ trong truyện góp phần tạo nên dấu ấn phong cách nghệ thuật của nhà

văn Nguyễn Thành Long

Dàn ý 5

1, Mở bài:

Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

• Tác giả Nguyễn Thành Long: nổi tiếng với nhiều truyện ngắn, bút kí;

thường viết về cuộc sống của người dân miền Bắc xây dựng XHCN.

• Tác phẩm viết về những người lao động thầm lặng trên núi cao, cống hiến

cho công cuộc xây dựng đất nước thời kì tạm hòa bình ở miền Bắc, tiếp

tục kháng chiến chống Mĩ ở miền Nam.

2, Thân bài:

a, Nội dung truyện: ca ngợi con người lao động, chứa đựng nhiều triết lí nhân

sinh.

* Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp

• Nắng: được miêu tả rực rỡ, chói chang như đốt cháy rừng cây, mạ bạc

con đèo.

• Sự hài hòa của màu sắc: màu bạc của cây thông trước nắng, màu hoa cà

của những cây tử kinh điểm xuyết giữa màu xanh của rừng.

• Hình ảnh nhân hóa mây và nắng như một đứa trẻ chơi đá bóng: “Mây bị

nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi

xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe”.

⇒ một bức tranh thiên nhiên sống động, rực rỡ đầy sức sống.

* Hệ thống nhân vật mang ý nghĩa biểu tượng.

- Nhân vật anh thanh niên:

• Công việc: làm nghiên cứu khí tượng thủy văn trên đỉnh núi, vất vả, nguy

hiểm.

• Cuộc sống: sống một mình nhưng ngăn nắp gọn gàng, chỉ dành cho mình

một góc nhỏ còn lại cho công việc; trồng hoa quanh nhà - cho thấy một

tâm hồn thi sĩ, yêu cái đẹp.

• Phẩm chất con người: hết lòng vì công việc, coi sự cống hiến của mình là

lẽ đương nhiên; sống có lí tưởng, khiêm tốn; tốt bụng, niềm nở.

• Những trăn trở suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống: suy nghĩ xem “thèm

người” là gì, con người với con người có ý nghĩa gì; luôn coi bản thân với

công việc là đôi, coi những người làm cùng ngành dù ở xa dưới thành phố

cũng là đồng nghiệp; luôn nhắc nhở bản thân rằng còn phải cống hiến hơn

nữa cho đất nước (việc thi thố với người cha).

• Mở rộng: câu nói của Bác Hồ “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là

hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho

nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình

đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?”

⇒ Biểu tượng cho những con người sống hết mình, cống hiến vì đất nước.

- Nhân vật cô gái:

• Tính cách dễ gần, hồn nhiên trẻ trung, lãng mạn: trông thấy hoa anh thanh

niên trồng liền rất vui vẻ, không hề e ngại rụt rè, tận hưởng những bông

hoa tươi thắm.

• Mang quyết tâm bỏ thành phố để đến nơi núi rừng sâu thẳm, nhưng chưa

hiểu rõ được nhiều điều trong cuộc sống.

• Cô yêu mến bác họa sĩ và anh thanh niên; những biểu hiện trên gương

mặt, cách cô lắng nghe câu chuyện của anh, cô cố tình để lại chiếc khăn

tay làm tin nhưng bị anh vô tình ngây ngô trả lại, họ không nói với nhau

nhiều nhưng người đọc cảm nhận được một tình cảm nhen nhóm giữa hai

người.

⇒ Cô gái biểu tượng cho những người trẻ có tinh thần nhiệt huyết, nhiều mộng

mơ, chưa nhiều kinh nghiệm thực tế nhưng sẵn sàng học hỏi.

- Nhân vật bác hoạ sĩ:

• Đam mê nghệ thuật: đi thực tế trước khi về hưu, yêu mến anh thanh niên

liền đem giấy bút ra phác họa anh ngay, đoạn suy nghĩ của bác lúc vẽ anh

là những cảm nhận sâu sắc về nghệ thuật đối với cuộc sống; bác hứa sẽ

quay lại ở với anh mấy ngày để tìm hiểu công việc của anh.

• Bác thân thiện, quý người: nhanh chóng kết thân với cô gái trẻ làm bạn

đồng hành, quý nhau như cha con; trò chuyện niềm nở với bác lái xe; quý

mến và cảm phục anh thanh niên cùng những con người lặng lẽ làm việc

nơi đây

⇒ Là biểu tượng cho những con người từng trải, giàu kinh nghiệm sống.

- Những nhân vật vô hình: chỉ được nhắc đến qua lời kể của anh thanh niên

• Nhà nghiên cứu sét: cứ trời sét là chạy ra quan sát, liên tục trong 11 năm,

không màng chuyện hạnh phúc cá nhân.

• Ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa: tỉ mỉ quan sát ong thụ phấn, tận tâm với

công việc, tự tay thụ phấn cho cây su hào, nghiên cứu ra giống cây su hào

chất lượng.

⇒ Họ đại diện cho muôn vàn người đang lặng lẽ cống hiến cho đất nước.

b, Nghệ thuật truyện

- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà hợp lí, giản dị mà ý nghĩa: từ sự giới

thiệu của bác lái xe đến cuộc gặp gỡ của ba người, trò chuyện, chia tay.

- Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên: chấm phá, gợi tả.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

• Nhân vật không rõ mặt, không đặt tên: khái quát chung cho muôn vạn

người lao động yêu nước.

• Xây dựng tính cách, phẩm chất của anh thanh niên câu chuyện anh kể cho

bác họa sĩ và cô gái trẻ, thông qua suy nghĩ của bác họa sĩ

• Không miêu tả dài dòng, chỉ bằng một vài điểm đã nêu bật được nội tâm,

tính cách nhân vật.

• Những đoạn độc thoại nội tâm của nhân vật chứa đựng triết lí nhân sinh,

tạo cảm giác tự nhiên cho câu chuyện, không bị mang tính giáo điều.

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba, giọng kể tự nhiên, khách quan, nhịp

điệu truyện diễn ra nhanh, mạch lạc.

3, Kết bài:

Nhấn mạnh giá trị tác phẩm: truyện vừa mang tính tự sự vừa mang tính trữ tình,

như một bài tùy bút về vẻ đẹp thiên nhiên và con người lao động ở SaPa; ca

ngợi những lí tưởng, phẩm chất cao đẹp của thanh niên.

Phân tích Lặng lẽ Sa Pa ngắn gọn

Tác giả Nguyễn Thành Long là một cây bút chuyên về truyện ngắn xuất sắc, các

tác phẩm nổi tiếng của ông như: Giữa trong xanh (1972), Lý Sơn mùa tỏi (1980).

Và đoạn trích “Lặng lẽ Sa Pa” được rút ra từ tập truyện “Giữa trong xanh”.

Truyện được viết vào một chuyến nhà văn đi công tác lại Lào Cai, ca ngợi

những con người sống ở nơi non xanh lặng lẽ đang ngày đêm cống hiến thầm

lặng cho Tổ quốc.

Mở đầu tác phẩm là bức tranh thiên nhiên đầy chất thơ của mảnh đất Lào Cai –

nơi miền Tây Bắc của Tổ quốc, nơi đây không hề mang vẻ hoang vu mà trái lại

còn rất hữu tình và tráng lệ. Xe của đoàn vừa “trèo lên núi” đã thấy “mây hắt

từng chiếc quạt trắng lên từ các thung lũng”, trạm dừng là nơi “con suối có thác

trắng xóa”, những cây thông “rung tít trong nắng”,…Trên nền của bức tranh

thiên nhiên ấy, hiện lên hình ảnh cuộc sống của con người, làm cho bức tranh

càng thêm nồng nàn, ý vị “nắng chiều làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ và làm

cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo”.

Trong chuyến xe lên Lào Cai ấy, có bác lái xe vui tính, cởi mở và nhiệt tình với

hành khách; có ông họa sĩ già nhưng vì tình yêu nghệ thuật nên vẫn khao khát

những chuyến đi thực tế tìm kiếm cái đẹp, lúc nào ông cũng trăn trở một điều

“phải vẽ được một cái gì suốt đời mình thích”; bên cạnh đó là cô kĩ sư trẻ mới ra

trường, tinh thần hăng hái xung phong lên Lào Cai công tác, bước vào cuộc

sống bát ngát sau những năm tháng đại học khiến cho cô rất háo hức. Tại Sa Pa

đoàn khách của tác giả đã được biết đến ông kĩ sư ở vườn rau, suốt đời làm việc

nghiên cứu và lai tạo giống cây trồng phục vụ dân sinh và xuất khẩu.

Đồng chí ấy đã mười một năm không một ngày xa cơ quan, bỏ mặc hạnh phúc

riêng tư. Tiêu biểu nhất cho con người nơi đây chính là anh thanh niên 27 tuổi

làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu tại đỉnh núi Yên Sơn cao 2600 mét.

Sống một mình trên đỉnh núi, anh thanh niên theo lời giới thiệu của bác lái xe là

“người cô độc nhất thế gian”. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng,

tính mây, đo chấn động mặt đất” phục vụ cho sản xuất và chiến đấu. Hoàn cảnh

làm việc một mình, đôi lúc thời tiết khắc nghiệt như bão tuyết, mưa rét nhưng

anh vẫn một mình xách đèn bão ra vườn lấy số liệu.

Chẳng cần có người giám sát, thúc giục, anh thanh niên vẫn làm việc với tinh

thần trách nhiệm cao. Anh còn là một người rất lạc quan, yêu đời và có lối sống

khoa học, sống một mình nhưng vẫn trồng hoa, chăn gà và đọc sách. Anh cũng

rất nhiệt thành và chu đáo với mọi người, đồng thời rất khiêm tốn. Anh là tấm

gương về một con người có lý tưởng sống đẹp, vì quê hương đất nước mà quên

đi bản thân mình. Tóm lại những nhân vật trên đã tạo nên bức chân dung về

những con người sống đẹp, hy sinh thầm lặng và cống hiến hết mình vì sự

nghiệp của đất nước.

Có thể thấy, truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” như một bài thơ trữ tình bằng văn

xuôi rất trong sáng và nhẹ nhàng. Trên nền cảnh của thiên nhiên núi rừng Sa Pa,

những con người hiện lên thật đáng yêu, đáng quý và đáng trân trọng.

Phân tích Lặng lẽ Sa Pa chi tiết

Nhạc sĩ Trần Long Ẩn từng có trong mình nỗi khắc khoải rằng:

“Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng

Gian khổ biết giành phần ai”

Thì nhà thơ Thanh Hải đã tự nguyện lấy tuổi trẻ của mình để dâng cho đời, dâng

cả “mùa xuân nho nhỏ” của mình cho đất nước, cho quê hương. Và rồi có một

“mùa xuân nho nhỏ” tuổi 20 lặng lẽ hiến dâng cho đời tuổi trẻ, công sức và trí

tuệ của mình cho đất nước như thế trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành

Long.

Tình huống được Nguyễn Thành Long xây dựng nên đó là cuộc gặp gỡ đầy bất

ngờ và tình cờ của anh thanh niên làm việc một mình trên trạm khí tượng với

bác lái xe và hai hành khách trên chuyến xe ấy. Nhân vật chính của tác phẩm là

anh thanh niên nhưng anh không trực tiếp kể câu chuyện này mà thông qua cuộc

hội thoại giữa các nhân vật. Nhân vật được hiện lên trong khoảnh khắc với một

số nét đẹp về phẩm chất: suy nghĩ đẹp, hành động đẹp và phong cách sống đẹp

nhưng chưa được xây dựng tính cách hoàn chỉnh và chưa có cá tính nổi bật.

Các nhân vật phụ có vai trò làm nổi bật lên nhân vật chính, các nhân vật thì

thường không có tên và dường như điều đó là cả ẩn dụ của tác giả, tác giả ý

muốn nói đến những người vô danh đang ngày đêm thầm lặng, say mê cống

hiến cho quê hương, đất nước.

Anh thanh niên 27 tuổi làm việc một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600 mét.

Quanh năm suốt tháng làm việc với sương mù và cây cỏ. theo như lời giới thiệu

của anh lái xe thì anh là người “cô độc nhất thế gian”. Anh thèm người đến mức

từng chặt cây ngáng đường xe chạy chỉ để được trông và nghe tiếng người nói

mà thôi.

Công việc chính của anh là anh làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu.

công việc hằng ngày chỉ quanh quẩn với mấy chiếc máy ngoài vườn với nhiệm

vụ đo lượng nắng, đo gió, đo mưa và tính giây, đo chấn động mặt đất, dự báo

trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu, công việc đòi hỏi tính

phải chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao.

Tuy vậy, dù công việc có phần nhàm chán và tẻ nhạt lại còn cô đơn một mình

nhưng anh chưa bao giờ cảm thấy cô đơn và buồn, anh luôn nghĩ rằng “ta với

công việc là đôi, công việc gắn liền với việc của bao nhiêu anh em, đồng chí

đang làm dưới kia, công việc gian khổ thế đấy nhưng cứ cất nó đi cháu đến chết

mất”. điều này cho thấy anh là con người sống và chiến đấu hết mình, không

bao giờ cho mình được nghỉ ngơi, bởi công việc là niềm vui, là trách nhiệm, là

nghĩa vụ, nếu mình chỉ cần sơ sẩy, không chú ý một lúc thôi là hậu quả hết sức

khôn lường, ảnh hưởng tới cả một hệ thống, cả kế hoạch của ta.

Anh là người tràn trề nghị lực, vượt qua mọi cô đơn, gian khổ, gắn bó với công

việc. 4 năm nay anh chưa một lần nghỉ phép về nhà, chưa bỏ sót lấy một lần nào

việc bỏ sót những con số để báo cáo về cơ quan cho anh em, đồng đội, đồng

nghiệp phân tích và tính toán. Anh là người yêu sách và ham đọc sách, anh

không cảm thấy cô đơn vì biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống của mình khoa học,

trồng hoa, nuôi gà, trồng cây thuốc quý, nhà cửa ngăn nắp, gọn gàng. Anh

không để mỗi phút, mỗi giây anh ở đây còn sống và cống hiến thì anh không thể

bỏ sót và lãng phí được.

Tính cách, phẩm chất đáng quý, sự cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm của

mọi người, anh còn là người khiêm tốn, thành thực, là người ân cần, chu đáo,

hiếu khách, anh cảm thấy vui sướng khi việc của mình làm không những góp

phần cho sản xuất và còn đóng góp cho việc đấu tranh chống Mỹ thắng lợi. Anh

thanh niên là tiêu biểu cho hàng ngàn thanh niên ngày đêm thầm lặng cống hiến

cho đất nước.

Tác giả đã tài tình xây dựng tình huống truyện hợp lý, cách kể chuyện tự nhiên,

có sự kết hợp giữa tự sự, miêu tả và bình luận. Nguyễn Thành Long đã góp một

tiếng nói ca ngợi cuộc sống và tái hiện một cách đầy đủ vẻ đẹp của con người

qua nhân vật anh thanh niên. Khẳng định con người lao động có ý nghĩa thầm

lặng, niềm hạnh phúc của con người trong lao động có ích

Trong không khí đất nước đang náo nức và tưng bừng, phấn khởi để xây dựng

và phát triển đất nước trong thời bình theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa

đất nước. Là một thanh niên của thế hệ mới, chúng ta cần phải ra sức học tập và

lao động hăng say để có thể đưa đất nước đi lên, sánh vai cùng với 5 châu bốn

biển trên thế giới được.

Với nhan đề vừa mâu thuẫn nhưng lại vô cùng hợp lý, “lặng lẽ” những con

người nơi đây đang âm thầm và làm việc một cách khẩn trương, để kịp hoàn

thành nhiệm vụ giao cho cấp trên, lao động một cách hăng say, đầy nhiệt huyết

của một tuổi trẻ đang trong độ tuổi nhiệt huyết nhất, công việc thầm lặng của họ

lại có ý nghĩa lớn lao, đáng được tôn vinh. Truyện ngắn là tiếng nói, là bản hùng

ca nhưng lại chỉ lặng lẽ, để mọi người hiểu và yêu mến những con người này

thôi, tác giả hay anh thanh niên chưa bao giờ nghĩ mình sẽ được đền đáp, công

việc của mình lại có ý nghĩa to lớn như vậy.

Bên cạnh nhân vật chính thì còn có sự xuất hiện của các nhân vật khác, đó là

bác lái xe, cô kỹ sư trẻ, bác họa sĩ. Truyện được kể theo ngôi kể thứ ba nhưng

lại được nhìn theo điểm nhìn của ông họa sĩ. Hầu như người kể chuyện đã nhập

vào điểm nhìn và tư tưởng của ông họa sĩ để quan sát và miêu tả cảnh thiên

nhiên. Qua cảm xúc và suy nghĩ của ông họa sĩ thì nhân vật anh thanh niên được

hiện lên rõ nét, đẹp hơn và có chiều sâu về tư tưởng.

Cô kỹ sư cũng là một hình tượng đẹp, một bức chân dung sáng ngời về tuổi trẻ

tài cao và dám chinh phục ước mơ của mình. Trong cuộc gặp gỡ với anh thanh

niên, những điều anh kể, những gì cô nghe thấy, khiến cô gái cảm thấy “bàng

hoàng” cô hiểu thêm về cuộc sống phải sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của

anh thanh niên. Về thế giới của những người như anh. Đây là cái “bàng hoàng”

lẽ ra cô nên biết từ lâu mà giờ cô mới biết, nó giúp cô đánh giá đúng hơn về mối

quan hệ nhạt nhẽo mà cô đã từ bỏ.

Với cô, anh thanh niên giống như là người đi trước, khiến cô cảm thấy vững

vàng hơn, tự tin hơn trên hành trình mà cô đã chọn, bên cạnh sự bàng hoàng thì

đó là sự hàm ơn, nó không phải chỉ vì bó hoa mà còn vì một “bó hoa nào khác,

bó hoa của một háo hức và hạnh phúc ngẫu nhiên anh cho thêm cô”.

Qua truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” ta thấy được tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy

sinh tuổi trẻ của mình để cống hiến trí tuệ và sức lực của mình vào sự nghiệp

chung của đất nước. Những lời thơ của Tố Hữu là lời đúc kết về con đường mà

thế hệ thanh niên chúng ta đang đi:

“Hỡi những chàng trai, những cô gái yêu

Trên những tầng mây, những tầng núi đá

Hai bàn tay ta làm nên tất cả”

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 1

Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, nhân vật ông hoạ sĩ

già ít được bạn đọc chú ý tới. Có phải vì đó chỉ là một nhân vật phụ? Song, nếu

biết lắng lại trong cảm xúc, tìm tới những mạch sau ý nghĩa của ngôn từ, cội

nguồn cảm hứng của nhà văn, chúng ta sẽ thấy ông họa sĩ không là người phụ.

Ông vừa là nhân vật tham gia câu chuyện, đẩy các sự việc, tình tiết tiến tới, vừa

là người kể chuyện. Dường như chính tác giả Nguyễn Thành Long hóa thân vào

người nghệ sĩ cao tuổi, giàu kinh nghiệm, say mê sự nghiệp sáng tạo ấy để gửi

tới bạn đọc những điều tâm đắc nhất về cuộc sống, về con người. Một trong

những điều tâm đắc nhất phải chăng đã được biểu hiện trong giây phút xáo động

tâm hồn của nhà hoạ sĩ. Khi trò chuyện với anh thanh niên làm việc tại trạm khí

tượng, ông đã nghĩ: “Những điều suy nghĩ đứng đắn bao giờ cũng có những

vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác…”. Vậy, những

vang âm nào đã ngân lên từ tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa”.

Trước hết, đó là vang âm của cuộc gặp gỡ giữa ông hoạ sĩ, cô kĩ sư nông nghiệp

và anh thanh niên khí tượng. Làm một công việc âm thầm, lặng lẽ, trên đỉnh núi

cao hai ngàn sáu trăm mét, giữa mênh mông đất trời, sương tuyết, anh thanh

niên vẫn yêu đời, đầy trách nhiệm, cần cù, dũng cảm. Anh không để xảy ra sơ

suất nào trong nhiệm vụ đã dành, anh còn biết tự tạo một cuộc sống nền nếp,

phong phú và thơ mộng: nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. Thỉnh thoảng xuống núi,

anh tìm gặp bác lái xe, cùng khách các đoàn để thăm hỏi, giúp đỡ, để vơi bớt

nỗi cô đơn, nỗi “nhớ người”…Con người ấy đã biết sống một cuộc sống thật

đẹp, thật phong phú, một cuộc sống làm chủ mình, giúp ích cho đời. Kể về một

lần nhờ anh góp phần phát hiện một đám mây khô nên không quân ta hạ được

bao nhiêu phản lực, anh đã sung sướng nói với ông hoạ sĩ: “Từ hôm ấy cháu

sống thật hạnh phúc”. Ý thức sâu sắc mục đích việc mình, say mê làm việc để

đạt hiệu quả, thấm thìa niềm vui, tìm được hạnh phúc trong cuộc sống, phong

cách sống ấy của anh thanh niên khí tượng khiến ông hoạ sĩ xúc động nhủ thầm

“người con trai ấy đáng yêu thật”. Phải chăng đó chính là những vang âm từ

một cách sống? Đối với ông hoạ sĩ, anh thanh niên không chỉ đáng yêu vì cách

sống mà còn vì những điều anh suy nghĩ. Đó cũng là những âm vang vừa có

chiều sâu vừa có sức khơi gợi. Thứ nhất, về quan niệm “người cô độc”, anh nói

với bác hoạ sĩ: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi… huống chi việc của

cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia”. Thứ hai, về nỗi “nhớ

người”, anh cho rằng: “người thì ai mà chả “thèm”… Mình sinh ra làm gì, mình

đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?”. Thứ ba, về vị trí cuộc sống, về ấn tượng mà

mỗi con người tạo ra trong đời, anh luôn luôn cảm thấy mình nhỏ bé, bình

thường so với nhiều người khác. So độ cao nơi ở, anh không bằng người bạn

“trên trạm đỉnh Phăng-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét”. Tìm một

chân dung cho tác phẩm hội hoạ, anh giới thiệu ông kĩ sư vườn rau, ngày này

sang ngày khác rình xem cách ong thụ phấn cho su hào để nâng cao năng suất

trồng rau; rồi một người làm công tác nghiên cứu khoa học, mười năm không

một ngày xa cơ quan, luôn trong tư thế sẵn sàng đợi sét để lập bản đồ sét, tìm

cho ra của chìm dưới lòng đất của Tổ quốc. Thứ tư, về vùng đất anh đang sống

và làm việc mà anh thấu hiểu hơn ai hết: “Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới

những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến

chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất

nước”. Thế đấy, mỗi suy nghĩ của con người trẻ tuổi ấy đều thấm đẫm tình yêu

con người, yêu cuộc sống, yêu mến và tự hào về mảnh đất mình đang sống.

Chính những suy nghĩ và tình cảm ấy đã trở thành sức mạnh, thành điểm tựa để

anh làm việc, học tập, vươn lên những đỉnh cao trong cuộc sống. Anh biết sống

cho một sự nghiệp lớn lao là công cuộc xây dựng đất nước, cũng biết sống cho

riêng mình và chia sẻ với mọi người. Vì thế, gặp gỡ, trò chuyện với anh, ông

hoạ sĩ cảm thấy “nhọc quá”,cô kĩ sư nông nghiệp dạt lên trong lòng “một ấn

tượng hàm ơn”…

Trước anh chàng trẻ tuổi đáng yêu, ông họa sĩ ngỡ như lồng ngực có thêm một

quả tim nữa, hay chính là quả tim cũ được “để cao” lên? Đang bước vào tuổi già,

tuổi của những nghỉ ngơi, ông bỗng trẻ lại, thấy yêu thêm cuộc sống, khao khát

sống, khao khát sáng tạo. Vừa nói chuyện, ông vừa kí hoạ. Bàn tay ông như có

thần, trái tim rung động, trí tuệ minh mẫn, suy nghĩ bao nhiêu điều tốt lành về

cuộc sống, con người và mảnh đất Sa Pa. Như vậy, cảm giác “nhọc mệt” của

người nghệ sĩ ấy chính là một niềm vui, niềm hạnh phúc. Còn cô kĩ sư nông

nghiệp, cái ấn tượng hàm ơn dạt lên trong lòng là những gì? Có phải đó cũng là

những thu lượm bổ ích, phong phú, tươi non về nhận thức, về tâm hồn? Từ lúc

bắt đầu lên xe, rồi được gần ông hoạ sĩ, được ông giúp đỡ, chăm sóc như với

con gái, đến khi thăm vườn hoa, căn nhà và trò chuyện với anh khí tượng, cô gái

hiểu ra bao nhiêu điều về cuộc sống. Cô hiểu anh thanh niên, hiểu cái thế giới

những con người mà anh kể, và quan trọng, thiêng liêng sâu sắc nhất là “cô hiểu

con đường cô đang đi tới”. Cô gái bàng hoàng, xúc động như giây phút tuổi trẻ

đón nhận một tình yêu, tình yêu đích thực, chứ không phải mối tình nhạt nhẽo,

sai lầm vừa qua. Cô yên tâm và tin tưởng ở con đường mình đang đi tới, ở công

việc mình đã lựa chọn. Do đó, khi ôm bó hoa anh thanh niên tặng, cô gái hồi

hộp và sung sướng vì nhận được một kỉ niệm đẹp của một tấm lòng, cũng “vì

một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mộng mơ” đang bừng

nở với muôn vàn hương sắc trong tâm hồn cô. Cô kĩ sư nông nghiệp đã “đi một

ngày đàng học một sàng khôn”. Tuy là hai nhân vật phụ, cô kĩ sư cũng như ông

hoạ sĩ vẫn được nhà văn trân trọng gửi gắm nhiều ý tưởng. Hình ảnh cuối cùng

của họ – “Ông xách cái làn trứng, cô ôm bó hoa to. Lúc bấy giờ, nắng đã bạc cả

con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiều làm cho

bó hoa càng thêm rực rỡ” – hệt như một bức tranh óng ánh sắc màu. Có thể nói,

cuộc gặp gỡ của ba nhân vật giữa mịt mờ sương tuyết mà vẫn nồng ấm tình

người, y như một mối duyên kì ngộ. Chỉ tiếp xúc trong ba mươi phút, họ đủ

hiểu nhau, tỏa sáng cho nhau, khơi gợi trong nhau biết bao điều bổ ích. Điều bổ

ích lớn lao nhất cho cả ba con người thuộc hai thế hệ khác nhau là sự ý thức về

vị trí, trách nhiệm mỗi con người trong công cuộc dựng xây đất nước. Dù họ

chia tay nhau, điều bổ ích ấy vẫn vang trong họ và từ họ, vang âm sang người

đọc chúng ta.

Thực ra, những vang âm của tác phẩm không đợi đến cuộc gặp gỡ giữa ba nhân

vật ở phần hai. Nó ngân nga, nhẹ nhàng, ấm áp ngay trong những dòng đầu, khi

bác lái xe giới thiệu đã vào Sa Pa, khi những nhân vật bắt đầu gặp gỡ, chuyện

trò. Họ nói về phong cảnh Sa Pa, về những hoạ sĩ đã quá cố, rồi về cuộc sống,

con người ngày nay. Cảnh Sa Pa cứ hiện dần, mỗi lúc một đẹp đẽ, mơ màng.

Những nhân vật cũng được khắc họa rõ nét dần. Cánh thơ mộng, người mộng

mơ. Tất cả, từ bác lái xe, đến các hành khách, ông hoạ sĩ, cô kĩ sư… Dường như

trên chuyến xe ấy, mọi người đang đi tìm một điều gì thật giản dị nhưng cũng

thật là thiêng liêng, những khát vọng, những háo hức… Đọc văn, có cảm giác

được lần lần ngắm những tác phẩm hội hoạ lung linh kì ảo: “Nắng bắt đầu len

tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng

những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh

thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng, Mây bị nắng xua,

cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương rơi”. Ôi, phong cảnh đẹp

biết nhường nào! Còn con người thì, như ta đã thấy, mỗi chân dung, mỗi lời nói,

ý nghĩa, hành động đều như ngân lên những vang âm ngọt ngào, êm ái. Mỗi chữ,

mỗi câu trong tác phẩm có hình khối, đường nét, màu sắc… đậm đà chất hội

hoạ. Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu, âm thanh, êm ái, mang âm hưởng

của một bài thơ…

“Lặng lẽ Sa Pa” – mới đọc tên, ngỡ tác phẩm nói về một điều gì… im ắng, hắt

hiu, giá lạnh. Vậy mà, thật kì diệu, trong cái lặng lẽ của Sa Pa vẫn vang ngân

lên những âm thanh trong sáng, vẫn ánh lên những sắc màu lung linh, lan tỏa

hơi ấm tình người và sự sống, sự sông những rừng cây, những đóa hoa, những

tấm lòng nhân hậu. Chính những vang âm, sắc màu và hơi ấm của một vùng

lặng lẽ ấy đã khơi gợi trong biết bao lớp người đọc tác phẩm này tình yêu Tổ

quốc, tình yêu con người, những con người đã một thời biết sống đẹp, suy nghĩ

đẹp, để từ đó mà hướng tới, tìm cho mình một vẻ đẹp riêng trong sự sống, cách

sống mỗi con người.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 2

Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa được Nguyễn Thành Long sáng tác năm 1970. Lúc

này miền Bắc đang trong thời kì xây dựng xã hội chủ nghĩa, làm hậu phương

lớn cho miền Nam. Trong chuyến đi thực tế dài ngày ở Lào Cai, được trực tiếp

hòa mình vào cuộc sống lao động, chiến đấu của con người nơi đây tác giả đã

viết lên tác phẩm này. Tác phẩm là lời khẳng định về vẻ đẹp của người lao động

và ý nghĩa của những công việc thầm lặng đối với Tổ quốc.

Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa có cốt truyện hết sức đơn giản, xoay quanh tình

huống là cuộc gặp gỡ ngắn ngủi của giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ và anh

thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. Qua tình huống ấy vẻ đẹp

phẩm chất của các nhân vật dần dần được hé mở.

Mở đầu tác phẩm là khung cảnh Sa Pa vô cùng nên thơ, trữ tình với những rặng

đào, những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong thung lũng hai

bên đường, khiến mọi người ngỡ ngàng trước đẹp một cách kì lạ của mảnh đất

này. Những hàng thông xanh rì rung tít trong nắng như những ngón tay bằng

bạc, cây tử quang, với ánh nắng vàng tươi len tới đốt cháy rừng cây, rồi tinh

nghịch xua mây cuộn tròn lại thành từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương. Vẻ

đẹp huyền ảo của mây khói hòa trong màu xanh rì của các loài cây đã tạo nên

chất thơ, chất trữ tình cho tác phẩm. Đến với căn nhà nhỏ của anh thanh niên,

người đọc cũng không khỏi ngỡ ngàng, bất ngờ trước vườn hoa rực rỡ màu sắc:

hoa dơn, hoa thược dược,… những con ong cái bướm dập dờn bay lượn. Thiên

nhiên nơi đây thật đa dạng, phong phú, nó là sự hòa quyện của vẻ đẹp nên thơ

với vẻ hùng vĩ.

Trong bức tranh thiên nhiên ấy, anh thanh niên hiện lên thật đẹp đẽ, mang trong

mình những phẩm quý báu, đáng trân trọng. Anh thanh niên làm việc trên đỉnh

Yên Sơn quanh năm suốt tháng mây mù bao phủ. Công việc của anh là đo gió,

đo mưa, tính mây,.. dự báo thời tiết hàng ngày để phục vụ cho sản xuất và chiến

đấu. Công việc của anh tuy thầm lặng, những có ý nghĩa to lớn với sản xuất,

chiến đấu.

Anh thanh niên trước hết là người thiết tha yêu cuộc sống. Tình yêu cuộc sống

ấy thể hiện qua tình cảm gắn bó, sự quan tâm chân thành của anh với những

người xung quanh. Những ngày đầu mới lên công tác, anh nhớ và thèm người

nên đã đẩy khúc gỗ chắn ngang đường để xe dừng lại. Hành động ấy của anh

cho thấy khao khát được giao tiếp, được sẻ chia, trò chuyện với mọi người.

Không chỉ vậy những hành động nhỏ của anh như đưa củ tam thất cho bác lái

xe, tặng hoa hay giỏ trứng cho những người lần đầu gặp gỡ lại càng cho thấy rõ

trái tim biết yêu thương và sẻ chia với những người xung quanh. Anh thanh niên

là người có trái tim nhân hậu, biết yêu thương và sẻ chia với mọi người. Trong

hoàn cảnh sống cô đơn, chỉ có một mình làm bạn với cây cỏ nhưng anh luôn

bộc lộ tinh thần lạc quan. Anh trồng hoa trước nhà, chăn nuôi để xua đi cuộc

sống nhàm chán, buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống gọn gàng, ngăn nắp khiến cho

ông họa sĩ cũng phải ngỡ ngàng, bất ngờ. Không chỉ vậy anh còn làm giàu có

vốn tri thức của bản thân bằng việc đọc sách hàng ngày. Dù cuộc sống vật chất

còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng anh thanh niên biết cách vượt lên, tìm

cách làm phong phú đời sống tinh thần cho bản thân.

Vẻ đẹp phẩm chất của anh thanh niên còn thể hiện ở phương diện anh là người

sống có lí tưởng, có niềm say mê và trách nhiệm với công việc. Dù tuổi đời còn

trẻ, anh không sợ cái buồn, anh chấp nhận sống và làm việc trên đỉnh núi cao

mấy nghìn mét. Hẳn là anh phải có tình yêu công việc tha thiết mới chấp nhận

và có thể vượt lên nỗi cô đơn để nhận nhiệm vụ thiêng liêng ấy. Anh có những

quan niệm về công việc và hạnh phúc rất đẹp: ta với công việc là đôi hay niềm

hạnh phúc của anh là khi làm việc, dự báo thời tiết chính xác giúp người nông

dân sản xuất, giúp không quân bắn rơi máy bay địch. Dù công việc gian nan, có

những lần đi ốp vào một giờ sáng, mưa gió cũng không làm anh chùn bước, anh

vượt qua cái gió, cái lạnh để hoàn thành công việc của mình. Anh là người có

trung thực và ý thức trách nhiệm cao cả với nghề. Tất cả những vẻ đẹp ấy đều

bắt nguồn từ lí tưởng sống đẹp của anh: anh muốn góp sức mình vào công cuộc

xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Anh không thấy cô đơn lẻ loi vì luôn có những

người đồng nghiệp đồng hành bên anh như ông kĩ sư vườn rau, cán bộ lập bản

đồ sét. Tất cả họ đều kiên trì, bền bỉ và thầm lặng với công việc của mình. Anh

thanh niên là đại diện tiêu biểu cho vẻ đẹp của những người đang thầm lặng góp

sức xây dựng cuộc sống mới cho quê hương, đất nước.

Ngoài nhân vật anh thanh niên ta cũng không thể nhắc không đến một ông họa

sĩ dày dặn kinh nghiệm sống, có tình yêu tha thiết với công việc. Dù tuổi đã cao

nhưng trước khi về hưu ông vẫn muốn đi tìm cảm hứng nghệ thuật cho mình.

Ông là người có tâm hồn nhạy cảm để phát hiện ra vẻ đẹp Sa Pa và con người

nơi đây. Ông họa sĩ hội tụ đầy đủ vẻ đẹp phẩm chất của người họa sĩ chân

chính. Cô kĩ sư trẻ xuất hiện góp phần tô đậm vẻ đẹp của anh thanh niên nhưng

cũng là nét vẽ không thể thiếu về vẻ đẹp của con người mới. Cô mang trong

mình lí tưởng cao cả, nhiệt huyết tuổi trẻ: bỏ lại mối tình nhạt nhẽo, xa gia đình

xung phong công tác ở vùng núi cao. Cô mang trong mình bản lĩnh nghị lực phi

thường. Bên cạnh đó cũng cần nhắc đến ông kĩ sư vườn su hào, cán bộ bản đồ

sét những con người cống hiến thầm lặng cho đất nước.

Tác phẩm được trần thuật ngôi thứ ba, các nhân vật được nhìn nhận một cách

khách quan, chân thực. Truyện có sự kết hợp giữa tự sự, miêu tả và bình luận,

làm cho tác phẩm sâu sắc hơn. Ngoài ra tác phẩm thẫm đẫm chất trữ tình, với

ngôn ngữ nhẹ nhàng, giản dị, chân thực, giàu chất suy tư.

Lặng lẽ Sa Pa là thiên truyện ngắn giàu chất trữ tình, bàng bạc chất thơ. Tác

phẩm đã xây dựng thành công vẻ đẹp của thế hệ trẻ giai đoạn đất nước xây dựng

cuộc sống mới mà tiêu biểu là anh thanh niên. Qua đó tác phẩm khẳng định vẻ

đẹp của người lao động và ý nghĩa của những hi sinh, cống hiến thầm lặng.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 3

Lặng lẽ Sa Pa một trong những tác phẩm xuất sắc của nhà văn Nguyễn Thành

Long. Tác phẩm được sáng tác trong một lần tác giả đi công tác tại Lào Cai. Tác

phẩm là lời ca ngợi cuộc sống và con người lao động bình dị, lặng lẽ cống hiến

tuổi xuân cho đất nước. Bằng một giọng văn tình cảm, nhẹ nhàng Nguyễn

Thành Long đã tạo nên một thiên truyện thấm đẫm chất trữ tình từ khung cảnh

thiên nhiên đến con người.

Chất trữ tình trong tác phẩm trước hết là ở bức tranh thiên nhiên thẫm đẫm chất

thơ, mơ mộng và đầy lãng mạn. Mỗi khi nhắc đến Sa Pa có lẽ người ta chỉ nghĩ

đến những khung cảnh lạnh lẽo, với mưa phùn rả rích, cái lạnh thấm vào da thịt

và cảnh vật. Nhưng Sa Pa dưới ngòi bút Nguyễn Thành Long lại hiện lên rất

khác, rất mộng mơ, trữ tình. Đó là những rặng đào, với những chú bò cổ đeo

chuông đang thủng thẳng gặm cỏ ở thung lũng hai bên đường. Và cả một thiên

đường đã vẽ ra trước mặt tác giả, bằng con mắt tinh tế và vô cùng tài hoa, người

nghệ sĩ già đã vẽ ra trước mắt người đọc thật tuyệt mĩ: “Nắng bây giờ bắt đầu

len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng

những ngón tay bằng bạc, dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh

thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua,

cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luôn

cả vào gầm xe”. Bằng điểm nhìn từ trên cao hạ thấp dần xuống dưới người họa

sĩ đã nắm bắt trọn vẹn cái thần, cái hồn của cảnh vật. Bức tranh thiên thiên Sa

Pa tươi sáng, rực rỡ với ánh nắng ngập đầy đã khiến cả không gian trở nên ấm

áp, và dường như ánh nắng vàng óng ả kia như những chai mật ong, rót xuống

triền thung lũng, cỏ cây khiến chúng ngọt ngào hơn bao giờ hết. Hòa trong

khung cảnh ấy là cái bồng bềnh, lãng đãng trôi của những đám mây. Chính

trong khung cảnh đó đã tạo nên cuộc gặp đầy chất trữ tình ở phía sau.

Chất trữ tình của tác phẩm không chỉ ở khung cảnh nên thơ, lãng mạn mà còn

toát lên từ chính cuộc sống của người thanh niên “cô độc” trên đỉnh Yên Sơn.

Anh thanh niên quê ở Lào Cai, anh hai mươi bảy tuổi – cái tuổi đầy hoài bão,

mơ ước được bay nhảy, nhưng anh lại lựa chọn cho mình một cuộc sống rất

khác đó là làm việc khí tượng một mình tại đỉnh Yên Sơn hoang vu. Bác lái xe

vẫn gọi anh là kẻ cô độc nhất thế gian, lần anh thèm người quá phải lấy khúc gỗ

chắn ngang đường, lần ấy cũng tạo nên cơ duyên để anh được gặp bác lái xe,

sau là ông họa sĩ và cô kĩ sư. Anh thèm được trò chuyện, được quan tâm và yêu

thương, chứ không phải sự thèm người và chốn phồn hoa đô hội đơn thuần. Anh

thanh niên đã từng quan niệm, bản thân và công việc là một đôi, vậy sao có thể

gọi là một mình được, khi trò chuyện cùng bác họa sĩ.

Dưới con mắt của nhà họa sĩ, đầy mộng mơ mà cũng hết sức thực tế, cuộc sống

anh thanh niên hiện lên thật giản dị, mộc mạc mà cũng hết sức thơ mộng. Anh

thanh niên sống trong một ngôi nhà ba gian nhỏ, bàn ghế được sắp xếp gọn

gàng, sạch sẽ cùng những phương tiện, công cụ làm việc của anh: biểu đồ,

thống kê, máy bộ đàm. Và nơi nhỏ góc phòng chính là chiếc giường đơn và cái

giá sách. Sống một mình nhưng cuộc sống của anh hết sức gọn gàng ngăn nắp.

Anh làm việc đúng giờ, dù giờ ốp có vào một giờ đêm giá rét anh vẫn dạy thực

hiện nhiệm vụ của mình. Để làm cho đời sống thêm phong phú, sau những giờ

làm việc mệt nhọc anh thanh niên còn nuôi gà và có một giá sách hết sức đồ sộ

nhờ sự giúp đỡ của bác lái xe. Anh thanh niên biết làm cho cuộc sống của mình

thêm phong phú, ý nghĩa, biết liên tục trau dồi tri thức cho bản thân.

Cuộc sống của anh đâu chỉ có ngăn nắp, gọn gàng mà ta còn thấy một nét vẽ rất

khác trong cung cách sinh hoạt ấy, đó là cuộc sống đầy mộng mơ, lãng mạn với

vườn hoa vô vàn màu sắc trước cửa nhà. Những bông hoa dơn, hoa thược dược

rực rỡ,… không khỏi làm cho cô kĩ sư xúc động, tự nhiên nhận lấy bó hoa

người con trai trao tặng cho cô. Quả là dưới con mắt của người nghệ sĩ, mọi sự

vật đều trở nên nên thơ hơn, trữ tình hơn. Và chính trong khung cảnh đầy lãng

mạn ấy đã bồi đắp, khiến cho cô kĩ sư vững tâm hơn với lựa chọn của mình, bỏ

lại sau lưng mối tình nhạt nhẽo, đem thanh xuân của mình cống hiến cho đất

nước.

Không chỉ lãng mạn, thơ mộng, chất trữ tình còn toát lên từ chính tính cách của

anh thanh niên. Anh là người chu đáo, hết sức quan tâm đến mọi người, nào củ

tam thất dành cho vợ bác lái xe tẩm bổ, nào là giỏ trứng cho bố con cô họa sĩ ăn

dọc đường và bó hoa to anh dành tặng cho cô kĩ sư, đã đem đến cho cô biết bao

niềm tin và động lực về quyết định của mình. Không chỉ vậy anh còn là người

có trách nhiệm với công việc. Mưa gió, cái lạnh thấu da cũng không thể cản

bước chân anh, anh vẫn hoàn thành các giờ ốp, báo đều đặn về cho “nhà” hoàn

thành nhiệm vụ được giao. Niềm hạnh phúc của anh thật giản dị và chân thành,

đó là khi báo được đám mây khô, giúp ta tiêu diệt lực lượng địch. Và anh còn là

một con người hết sức khiêm tốn. Khi nhận thấy bác họa sĩ vẽ mình anh đã vội

vàng xua tay và giới thiệu những người đáng để vẽ hơn. Những nét tính cách

đẹp đẽ đó đã góp phần làm nên chất trữ tình đậm nét cho tác phẩm.

Cả tác phẩm bàng bạc chất thơ, thẫm đẫm tình người từ khung cảnh cho đến con

người lao động. Bằng những cảm nhận tinh tế và hết sức tài hoa, Nguyễn Thành

Long đã đem đến một cái nhìn mới về thiên nhiên Sa Pa, một cái nhìn đúng về

thế hệ trẻ trong thời kì xây dựng đất nước. Anh thanh niên chính là đại diện tiêu

biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam, cống hiến tuổi xuân, sức lực vì quê hương, tổ

quốc.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 4

“Lặng lẽ Sa Pa” là truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Thành Long sáng tác năm

1970. Truyện ra đời trong hoàn cảnh miền Bắc đang đẩy mạnh công cuộc xây

dựng chủ nghĩa xã hội, là hậu phương lớn cho tiền tuyến miền Nam. Ra đời

trong giai đoạn ấy, truyện mang dấu ấn của một thời điểm lịch sử mà mọi người

dân đều có ý thức sống cho cái chung và dường như quên đi chính bản thân

mình. Người thanh niên làm khí tượng trong truyện là một điển hình cho thế hệ

thanh niên chỉ biết xả thân mình cho đất nước. Đọc “Lặng lẽ Sa Pa”, chúng ta

chợt thấy mình như lắng lại trong chiều sâu xúc cảm.

Truyện bắt đầu thật tự nhiên theo vòng quay của bánh chiếc xe chở khách lên

Tây Bắc và lời kể của người lái xe. Hình ảnh người thanh niên chạy xuống đón

xe khi xe ngừng đã ngay lập tức làm người đọc phải chú ý: “người con trai tầm

vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ”. Phải, chính người con trai ấy là nhân vật chính

trong truyện, là người làm nên những điều bất ngờ không những chỉ cho người

hoạ sĩ già và cô kĩ sư trẻ mà còn cho cả người đọc.

Giá trị của “Lặng lẽ Sa Pa” là ở chỗ tác phẩm đã khắc hoạ được chân dung của

những con người trẻ tuổi dám nghĩ, dám làm, dám sống đầy bản lĩnh và nghị

lực, sống tốt cho mình và cho mọi người.

Nhân vật đầu tiên phải nhắc đến là anh thanh niên hai mươi bảy tuổi đời, sống

và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai ngàn sáu trăm mét. Anh đã

sống thật đặc biệt và nghĩ suy thật đặc biệt ở cái độ tuổi tưởng chừng chưa

“chín” ấy. Sống một mình trên đỉnh núi mây mờ quanh năm bao phủ, mọi người

phong cho anh biệt hiệu “người cô độc nhất thế gian”, nhưng anh vẫn vui vẻ và

yêu đời, sống tốt. Nhìn vườn hoa quanh nhà anh với đủ các loại hoa rực rỡ, nhìn

căn phòng ngăn nắp, sạch sẽ của anh, người ta buộc phải hiểu đây là một con

người nghiêm túc, có chiều sâu. Càng phải hiểu điều đó hơn nữa khi nghe

những lời anh tâm sự. Anh cũng là người, cũng biết buồn, biết sợ. Lúc mới lên

làm việc, anh buồn đến nỗi khiêng cây chắn ngang đường để chặn xe lại, để gặp

mọi người, vì anh “thèm người lắm”. Ôi, cái cảm giác “thèm người” ấy mới

chân thật làm sao! Quả thực làm sao mà sống nổi khi quanh ta không có ai.

Còn nữa, anh quan niệm cũng thật thú vị: “Khi ta làm việc, ta với công việc là

đôi”, và sách nữa, sách cũng là bạn, là người để anh tâm sự, trò chuyện. Suy

nghĩ như vậy, anh cảm thấy bớt cô đơn. Rõ ràng, con người ấy sống bằng ý chí,

bằng một tình yêu thật lớn với cuộc đời.

Chính cách sống và nghĩ suy của anh đã làm cho người hoạ sĩ già và cô gái trẻ

phải suy ngẫm. Người hoạ sĩ già đang cảm thấy mình như trẻ lại với ước ao làm

được thật nhiều việc có ý nghĩa. Còn cô gái, “trong cô dâng lên cảm giác hàm

ơn”, có lẽ, chính anh đã thắp sáng lên trong cô bao hoài bão, bao ước nguyện

thánh thiện được dâng hiến sức lực của mình cho cuộc đời.

Nhân vật thứ hai trong truyện có lẽ nên nói về cô gái này. Cô vừa ra trường,

nhận công tác tại công ty Nông nghiệp Lai Châu. Chính tác giả đã khẳng định

về cô: “Cô là thanh niên thì ra trường có thể đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì,

nhận bất kì lương hưởng, tiếp đón thế nào, cô thấy lòng cô cũng nhẹ nhàng”.

Như vậy, chính cô gái cũng là một mẫu người dám xông pha, dám sống cao hơn

cuộc sống chật hẹp của đời thường. Lần đầu xa Hà Nội, cô thấy mình háo hức,

đầy những xúc cảm kì lạ. Cô bấy giờ chính là anh của những năm tháng trước, ở

cô, người đọc có quyền tin tưởng rồi đây, tại một nơi nào đấy, cô cũng sẽ vui vẻ

hoàn thành mọi công việc được giao, ở buổi ban đầu bước vào đời, cô gặp anh

để một lần nữa thấy được hướng đi đúng cho mình và bước đi mạnh mẽ, can

đảm hơn.

Như vậy, hai người trẻ tuổi ấy đã gặp nhau trong niềm say mê chung đối với

công việc, trong ý thức chung về sự cống hiến cho đất nước. Niềm mê say tràn

đầy nhựa sống ấy của họ làm bừng lên sức trẻ cho tác phẩm. Và chính người

họa sĩ ở vào tuổi đã chuẩn bị về hưu lại muốn mình được tiếp tục sống và làm

việc cho đời. Ông dự định đi “thực tế” chuyến cuối cùng rồi về cùng anh em

liên hoan tiễn biệt. Nhưng đến đây, ông bỗng cảm nhận mình còn phải sống và

hiến dâng. Ông quyết sẽ trở lại, để “biết cái yên lặng lúc một giờ sáng chon von

trên cao nó thế nào”.

Ra đời năm 1970, trong không khí hai miền đang hăng say xây dựng và chiến

đấu, “Lặng lẽ Sa Pa” đã từ trong lặng lẽ mà tạo nên những âm vang rất riêng,

góp phần giúp cho mọi người nhìn nhận người mà sống tốt hơn, dâng hiến nhiều

hơn. Hình ảnh chàng trai và cô gái với những suy nghĩ và việc làm của họ nghe

cứ như một huyền thoại khiến cho lớp trẻ ngày nay chợt giật mình để nghĩ suy

về mình nhiều hơn. Liệu chúng ta có dám tự nguyện sống và hành động, suy

nghĩ như họ không? Đó là câu hỏi mà chúng ta, những học sinh cần phải biết trả

lời cho một ngày không xa của tương lai mình.

Bằng giọng kể chân thật, hồn hậu mà cũng thật giản dị, bằng cách xây dựng

truyện theo một trình tự tự nhiên trước – sau, bằng cách kết hợp miêu tả cảnh

với tình, tác giả Nguyễn Thành Long đã khéo léo đưa người đọc đến với đỉnh

cao Yên Sơn ngập tràn mây và gió, để tiếp xúc và hiểu được những con người

thật sự lí tưởng, để yêu thêm cuộc sống, yêu thêm công việc.

“Lặng lẽ” mà lại không lặng lẽ, tác phẩm của Nguyễn Thành Long đã để lại

tiếng vang cho hôm nay. Hy vọng, đó sẽ là những vang vọng trong tâm hồn của

nhiều thế hệ thanh niên mai sau.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 5

Trong văn học Việt Nam, hiện đại có những cây bút văn xuôi chỉ chuyên về

truyện ngắn và kí. Nguyễn Thành Long (1925- 1991) là một trong số đó. Bắt

đầu viết văn trong những năm cuối cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở

liên khu V, Nguyễn Thành Long được khẳng định như một cây bút truyện ngắn

và kí đáng chú ý trong những năm 60-70 với cả gần chục tập sách đã in. Ông là

một cây bút cần mẫn và nghiêm túc trong lao động nghệ thuật, lại rất chú trọng

thâm nhập thực tế đời sống. Nhiều sáng tác của Nguyễn Thành Long là kết quả

trực tiếp của những chuyến "thâm nhập thực tế" như thế, nhưng truyện ngắn

Lặng lẽ Sa Pa lại là một trường hợp đặc biệt.

Mùa hè năm 1970 theo lời kể tác giả, ông cùng một người bạn văn quyết định đi

nghỉ ở Sa Pa. Vì thế mà nhà văn không vào các cơ quan, đơn vị của địa phương

để tìm hiểu thực tế hay tìm gặp những "điển hình tiên tiến" như những lần đi

thực tế của các văn nghệ sĩ. Nhưng điều may mắn lại chính là do chỗ không lăm

le tìm hiểu thực tế theo lối khá công thức lúc bấy giờ của giới văn nghệ sĩ mà

Nguyễn Thành Long đã bắt gặp câu chuyện về người thanh niên công tác ở trạm

khí tượng trên đỉnh Yên Sơn một mình giữa lặng lẽ của Sa Pa. Bằng sự nhạy

cảm nghề nghiệp, nhà văn đã nắm lấy chất liệu thực tế ấy, bồi đắp thêm bằng

sức tưởng tượng sáng tạo và truyền vào đấy những suy ngẫm, quan niệm về đời

sống, về nghệ thuật của một cây bút từng trải làm nên một truyện ngắn hay.

Thành công của Nguyễn Thành Long trong truyện ngắn này, có lẽ trước hết là

đã tạo dựng một chất thơ trong sáng, làm nên không khí và sắc điệu riêng của tá

phẩm được toát lên từ sự hài hòa giữa phong cảnh thiên nhiên đẹp lộng lẫy và

mơ màng của Sa Pa với vẻ đẹp trong những suy nghĩ, cảm xúc và công việc của

các nhân vật cùng mối quan hệ của họ. Lặng lẽ Sa Pa có một cốt truyện đơn

giản, xoay quanh tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư vừa

mới ra trường với anh thanh niên một mình sống và làm việc ở trạm khí tượng

trên đỉnh Yên Sơn. Cuộc gặp gỡ chỉ trong chốc lát nhưng đã đủ để nhân vật

chính xuất hiện gây được ấn tượng và gợi ra những suy nghĩ, cảm xúc với nhiều

âm vang ở những nhân vật khác trong truyện. Sáng tạo được tình huống ấy và

lựa chọn được nhiều điểm nhìn trần thuật từ cái nhìn và tâm trạng người họa sĩ

già – Một nghệ sĩ nhiều từng trải và chiêm nghiệm về cuộc đời và nghệ thuật,

thì có thể nói tác giả đã nắm chắc được sự thành công của đứa con tinh thần của

mình.

Truyện có 4 nhân vật: Bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên. Họ

thuộc hai thế hệ già và trẻ, nghề nghiệp khác nhau nhưng ở họ có rất nhiều điểm

rất gần gũi mà trước hết là những nét đẹp trong suy nghĩ, trong thái độ đối với

cuộc sống với công việc và với những người khác. Những nhân vật ấy (và ả

những nhân vật chỉ được nói đến trong lời kể của người thanh niên) đều không

được tác giả đặt tên. Điều này hẳn không phải là không có dụng ý của tác giả:

Nhà văn muốn thể hiện họ là những con người bình thường, bình dị trong cuộc

gặp gỡ bất ngờ trên hành trình của một chuyến xe khách, như là chúng ta có thể

gặp những con người như thế ở nhiều nơi trên đất nước. Những nhân vật trong

truyện ít nhiều đều có màu sắc lý tưởng, nhưng họ cũng những hình ảnh những

con người mang vẻ đẹp của một thời kì lịch sử.

Nhân vật chính của truyện – anh thanh niên chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng

vẫn là điểm sáng chói nổi bật nhất của bức tranh mà tác giả tập trung thể hiện.

Để chuẩn bị cho sự xuất hiện của anh, tác giả đã qua lời bác lái xe để giới thiệu

về anh: Hai mươi bảy tuổi, người cô độc nhất thế gian, một mình trên trạm khí

tượng ở đỉnh cao hai ngàn sáu trăm mét, rất "thèm người". Cách giới thiệu ấy đã

gây hứng thú và chuẩn bị tâm thế cho nhân vật ông họa sĩ trước cuộc gặp gỡ.

Khi xe dừng, người thanh niên xuất hiện với dáng vẻ nhanh nhẹn tự nhiên và

vóc dáng hơi nhỏ bé dường như không ó gì đặc biệt. Sức thu hút của anh chính

là ở thái độ và những suy nghĩ về cuộc sống và công việc của một người một

mình lặng lẽ của thiên nhiên. Cái mà tác giả muốn làm nổi bật ở những nhân vật

này không phải là những công việc khó khăn đòi hỏi phải có tinh thần trách

nhiệm cao, mà là một hoàn cảnh sống và làm việc thật đặc biệt: một mình trên

đỉnh núi cao Yên Sơn quanh năm suốt tháng giữa cái lặng lẽ mênh mông của cỏ

cây mây núi. Cái khó khăn, thách thức lớn nhất với anh chính là sự cô độc. Cái

gì giúp anh vượt qua được hoàn cảnh ấy?

Trước hết đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu với công việc. Công việc hằng

ngày của anh "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào

việc báo trước thời tiết hằng ngày phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu". Anh

hiểu rõ công việc thầm lặng của mình là cần thiết và có ích cho mọi người, nó

gắn liền anh với mọi người và cuộc sống chung của đất nước. Anh yêu công

việc của mình: "Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ nếu cháu cất nó đi,

cháu buồn đến chết mất".

Nét đẹp ở nhân vật này không chỉ là ở cách sống có lí tưởng mà còn ở những

suy nghĩ sâu sắc về công việc và cuộc sống. Chẳng hạn, về sự cô độc, anh đã

nghĩ thế nào?

"Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kỹ mới thấy một ngôi sao

xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này,

cháu không nghĩ như vậy nữa. Vả khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao

gọi là một mình được? Huống chi, việc của cháu gắn liền với việc của bao an

hem, đồng chí dưới kia". Còn đây là về nỗi "thèm người" – như cách nói của

bác lái xe, anh nghĩ "Con người thì a mà chả "thèm" hả bác? Mình sinh ra là gì,

mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?" Những nỗi "nhớ người" với anh, quyết

không thể là nỗi nhớ "phồn hoa đô thị".

Trong cuộc sống lẻ loi của mình, anh còn tìm thấy một nguồn vui, đó là sách,

mà anh thấy lúc nào đọc cũng như có người bạn để trò chuyện.

Chính vì tất cả những điều trên mà cuộc sống của người thanh niên ấy giữa núi

cao mây mù không buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống một mình ở trạm khí tượng

thật ngăn nắp và chủ động: trồng hoa, trồng rau, nuôi gà, đọc sách ngoài những

giờ làm việc có mối giao lưu thân thiết với bác lái xe, những cuộc gặp gỡ với

mọi người. Ở người thanh niên ấy còn có một nét rất đáng mến nữa là sự cởi

mở, chân thành với mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện với người

khác. Tình thân của anh với bác lái xe, thái độ ân cần, nhiệt thành, sự săn sóc

chu đáo của anh với ông họa sĩ và cô gái mới lần đầu gặp gỡ đã nói lên nét đáng

mến ấy ở anh.

Trong truyện, ngoài nhân vật người thanh niên, các nhân vật phụ (bác lái xe,

ông họa sĩ già, cô kĩ sư mới ra trường ...) không chỉ tham gia vào câu chuyện,

làm rõ nét hơn cho nhân vật chính, mà còn làm phong phú và sâu hơn cho chủ

đề truyện. Trong số đó, đáng chú ý nhất là nhân vật ông họa sĩ già. Tác giả đã

hầu như "nhập" vào cái nhìn và tâm trạng của nhân vật này để trần thuật, bao

gồm cả quan sat, miêu tả và suy ngẫm, bình luận. Qua cái nhìn của ông họa sĩ,

chân dung nhân vật chính được hiện ra rõ nét hơn, đẹp hơn và khơi gợi những

suy ngẫm về cuộc đời con người và nghệ thuật.

Ngay những phút đầu gặp gỡ với người thanh niên, bằng sự từng trải của một

người nghệ sĩ, ông xúc động đến bối rối vì đã "bắt gặp một điều thật ra ông vẫn

ao ước được biết, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng

tác". Và với ông "người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá:

với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh và những điều anh suy nghĩ.

Và đúng như người họa sĩ đã nghĩ: "Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ

cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác".

Ví như, từ câu chuyện với người thanh niên, ông họa sĩ đã suy nghĩ về nghệ

thuật với cả sức mạnh và sự bất lực của nó so với cuộc đời, về con người và

mảnh đất Sa Pa.

Còn với cô kĩ sư trẻ mới ra trường thì cuộc gặp gỡ với anh thanh niên cùng với

những điều anh kể đã khiến cô bàng hoàng, "cô hiểu thêm cuộc sống một mình

dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới của những con người

như anh". Quan trọng hơn nữa, cô hiểu và tin hơn vào con đường mà cô đã lựa

chọn.

Như vậy qua cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật khác, hình ảnh người thanh

niên như được soi rọi dưới một ánh sáng trong trẻo và rực rỡ khiến nó đẹp hơn,

ánh lên nhiều màu sắc hơn. Đó là cái thủ pháp mà người xưa gọi là "vẽ mây để

nảy trăng".

Lặng lẽ Sa Pa chưa phải là một truyện ngắn xuất sắc. Có thể ra những chi tiết

chưa thật đắt, những chỗ tác giả đã nói thay nhân vật, phát biểu quá lộ liễu về

chủ đề của tác phẩm. Nhưng dù sao truyện ngắn này cũng là một thành công

đáng ghi nhận của cây bút truyện ngắn Nguyễn Thành Long. Tác phẩm như một

bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của những con người lao động

bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai đoạn lịch sử có nhiều

gian khổ, hi sinh nhưng cũng thật trong sáng đẹp đẽ. Từ hình ảnh những con

người ấy cũng gợi lên cho ta những suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống, của lao động

tự giác, về con người và về nghệ thuật.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 6

Nguyễn Thành Long (1925 - 1991) quê ở Quảng Nam, là cây bút truyện ngắn

xuất sắc, nổi tiếng với các tác phẩm như: Giữa trong xanh (1972), Lý Sơn mùa

tỏi (1980)... Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa rút trong tập Giữa trong xanh. Truyện

ca ngợi những con người sống giữa non xanh lặng lẽ nhưng vô cùng sôi nổi, hết

lòng vì Tổ quốc, có trái tim nhân hậu rất đẹp.

Một bức tranh thiên nhiên rất đẹp, đầy chất thơ. Lào Cai, miền Tây Bắc của Tổ

quốc, không hề hoang vu mà trái lại, rất hữu tình, tráng lệ. Khi xe vừa "trèo lên

núi" thì "mây hắt từng chiếc quạt trắng lên từ các thung lũng". Trạm rừng là nơi

"con suối có thác trắng xóa". Giữa màu xanh của rừng, những cây thông "rung

tít trong nắng", những cây tử kinh "màu hoa cà " hiện lên đầy thơ mộng. Có lúc,

cảnh tượng núi rừng vô cùng tráng lệ, đó là khi "nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt

cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn". Sa Pa với những rặng đào, với

đàn bò lang cổ đeo chuông... như dẫn hồn du khách vào miền đất lạ kì thú.

Trên cái nền bức tranh thiên nhiên ấy, cuộc sống của con người nơi miền Tây

Tổ quốc thân yêu càng thêm nồng nàn ý vị: "nắng chiều làm cho bó hoa càng

thêm rực rỡ và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo". Có thể nói đó là

những nét vẽ rất tinh tế và thơ mộng.

Con người đáng yêu nơi Sa Pa lặng lẽ.

Bác lái xe vui tính, cởi mở, nhiệt tình với hành khách.

Ông họa sĩ già say mê nghệ thuật, "xin anh em hoãn bữa tiệc đến cuối tuần sau"

để ông đi thực tế chuyến cuối cùng lên Lào Cai trước lúc về hưu. Lúc nào ông

cũng trăn trở "phải vẽ được một cái gì suốt đời mình thích".

Cô kĩ sư trẻ mới ra trường đã hăng hái xung phong lên Lào Cai công tác, bước

qua cuộc đời học trò chật hẹp, bước vào cuộc sống bát ngát mới tinh, cái gì

cũng làm cho cô háo hức. Cô khao khát đất rộng trời cao, cô có thể đi bất kì

đâu, làm bất cứ việc gì...

Ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa suốt đời nghiên cứu và lai tạo giống su hào to củ và

ngọt để phục vụ dân sinh và xuất khẩu. Đồng chí cán bộ nghiên cứu khoa học

"suốt ngày chờ sét", nửa đêm mưa gió hễ nghe sét là "choáng choàng chạy ra",

mười một năm không một ngày xa cơ quan, "không đi đến đâu mà tìm vợ", lo

"làm một bản đồ sét riêng cho nước ta", cái bản đồ ấy "thật lắm của, thật vô

giá". Trán đồng chí ấy cứ hói dần đi!

Tiêu biểu nhất là anh thanh niên 27 tuổi, làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa

cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 m, "một trong những người cô độc nhất thế

gian". Anh có nhiệm vụ "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt

đất" góp phần dự báo thời tiết, phục vụ sản xuất và chiến đấu. Những đêm bão

tuyết, rét ghê gớm, một mình một đèn bão ra "vườn" lấy số liệu vào lúc nửa

đêm cả thân hình ảnh "như bị gió chặt ra từng khúc", xong việc, trở vào nhà,

"không thể nào ngủ lại được". Anh đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao,

với ý chí và nghị lực to lớn để vượt qua gian khổ và đơn độc giữa non xanh. Chí

tiến thủ là một nét đẹp ở anh: đọc sách, tự học. Cần cù và chịu khó: nuôi gà lấy

trứng, trồng hoa... làm cho cuộc sống thêm phong phú. Rất khiêm tốn khi nói về

mình, dành những lời tốt đẹp nhất ngợi ca những gương sáng nơi Sa Pa lặng lẽ.

Rất hiếu khách, anh mừng rỡ, quý mến khi khách lạ đến chơi. Một bó hoa đẹp

tặng cô kĩ sư trẻ, một làn trứng gà tươi biếu ông họa sĩ già, một củ tam thất gửi

biếu vợ bác lái xe mới ốm dậy... là biểu hiện của một tấm lòng yêu thương, đối

xử chân tình với đồng loại. Anh sống và làm việc vì lí tưởng cao đẹp, vì quê

hương đất nước thân yêu, như anh thổ lộ với ông họa sĩ già: "Mình sinh ra là gì,

mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?". Vì thế sau khi vẽ xong chân dung anh

cán bộ khí tượng, họa sĩ nghĩ về anh: "Người con trai ấy đáng yêu thật..."

Tóm lại, những nhân vật trên đây là hình ảnh những con người mới đã sống đẹp,

giàu tình nhân ái, hết lòng phục vụ đất nước và nhân dân. Sống nơi lặng lẽ non

xanh nhưng họ chẳng lặng lẽ chút nào! Trái lại, cuộc đời của họ vô cùng sôi nổi,

đầy tâm huyết và giàu nhiệt tình cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói: "Đất

nước ta là một vườn hoa đẹp. Mỗi người là một bông hoa đẹp". Nhà văn

Nguyễn Thành Long đã dành những lời tốt đẹp nhất nói về những con người

đang sống và cống hiến giữa Sa Pa lặng lẽ. Mỗi người nơi non xanh ấy là một

gương sáng, là một bông hoa ngát hương.

Truyện Lặng lẽ Sa Pa là một bài thơ bằng văn xuôi rất trong sáng, trữ tình. Trên

cái nền tráng lệ của thiên nhiên rừng, suối Sa Pa hiện lên bao con người đáng

yêu. Mỗi người chỉ một vài nét vẽ mà tác giả đã lột tả được tâm hồn, tính cách,

dáng vẻ của họ. Nguyễn Thành Long rất chân thực trong kể và tả, nhờ thế mà ta

thấy những nhân vật như bác lái xe, ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ, anh thanh niên...

rất gần gũi và mến yêu.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 7

Giá như không có chuyến ô tô khách, có lẽ cũng chẳng mấy ai được đặt chân

đến Sa Pa, để cảm nhận được vẻ đẹp thanh tú, cái "lặng lẽ" của một vùng núi

non trùng điệp mù sương và mộng mơ cao nhất nước Việt này/ trong bản đồ địa

hình, Sa Pa nằm bên hữu ngạn sông Hồng, còn con đường sắt dọc theo sông lại

nằm ở phía tả ngạn. Cho nên đã thành thông lệ, ai đến Sa Pa hãy đi đường sắt

lên chót Lào Cai rồi từ Lào Cai lại đi ô tô khách leo dốc núi 80 km nữa mới đến

Sa Pa. Chuyến xe khách Lào Cai - Sa Pa vô tình đã trở thành cầu nối, trở thành

người dẫn chuyện. Trên chuyến xe khách có ba nhân vật, ngoài người lái xe già

trước cách mạng tháng Tám 1945 còn có ông họa sĩ già vui tính và cô kĩ sư

nông nghiệp trẻ lần đầu đi Tây Bắc. Họ quen nhau trên một chuyến xe, dù sao

cũng là một chuyện bình thường. Tuy nhiên tác giả Nguyễn Thành Long đã

miêu tả họ thành ba nhân vật có tâm hồn trong sáng, dễ mến.

Truyện ngắn này tác giả đã viết vào những năm 60, không khí xã hội bấy giờ

còn thấm đẫm hương vị ngọt ngào của cuộc sống mới và những con người mới.

Cho nên ta gặp ở đây một người lái xe già không hay cau có mà lại vui tính, "có

máu nghệ sĩ", một ông họa sĩ già vẫn ham đi thực tế các vùng xa xôi để sáng

tác, một cô kĩ sư nông nghiệp trẻ măng sẵn sàng đi đi lên Tây Bắc nhận công

tác. Họ tuy là những người người xa lạ, gặp nhau lần đầu nhưng tâm hồn họ

trong sáng, cùng chung mục đích ý tưởng, lại sẵn tình cảm chân thật nên họ đã

gặp nhau. Cuộc trò chuyện giữa họ cho ta thấy thế nào là nét đẹp của cuộc sống

mới. Tuy nhiên, mặc dù có đến ba, nhưng họ vẫn chưa phải là nhân vật chính.

Phải chờ xe đi đến Sa Pa, nghỉ chân ở đấy ba mươi phút, ta mới có điều kiện

tiếp cận với nhân vật chính. Đó là anh thanh niên mới hai mươi bảy tuổi, làm

công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai ngàn sáu trăm

mét. Tất nhiên khi gặp gỡ với người lái xe già đã từng quen biết, với ông họa sĩ

già vui tính và cô kĩ sư trẻ, anh thanh niên này không hề tỏ ra ít nói chút nào,

nhưng cái tên truyện lặng lẽ Sa Pa chính là dành cho anh, bởi anh "lặng lẽ" làm

việc một mình trên đỉnh núi cao, là "một con người cô độc nhất thế gian" (như

lời giới thiệu của người lái xe già), nhưng công việc lại liên quan đến cả nước.

Làm một công việc đo gió, đo mây dự báo thời tiết âm thầm, lặng lẽ trên đỉnh

núi vao hai ngàn sáu trăm mét, giữa mênh mông đất trời sương tuyết, anh thanh

niên vẫn yêu đời, đầy trách nhiệm cần cù, dũng cảm. Anh không để xảy ra sơ

suất nào trong nhiệm vụ đã đành, anh còn biết tự tạo cho mình một cuộc sống

nền nếp, phong phú và thơ mộng: nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. Tuy vậy anh

thanh niên vẫn thỉnh thoảng xuống núi tìm gặp người lái xe già cùng khách qua

đường để vơi bớt nỗi cô đơn, nỗi "nhớ người"... Đây là một chi tiết rất người mà

tác giả đã nắm bắt, phát hiện bởi vì đã là con người thì ai chả sợ nỗi cô đơn.

Nhưng cái cách để gặp người của anh thanh niên này cũng khá lạ lẫm. Người lái

xe già kể: "Cách đây bốn năm, có hôm tôi cũng đang đi như thế này chợt thấy

một khúc thân cây chắn ngang đường, phải hãm lại. Một anh thanh niên ở đâu

chạy đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi. Hỏi ở

đây mà ai đẩy cây ra giữa đường thế này anh chỉ đỏ mặt". Thì còn ai nữa, chính

anh ta chứ ai! "Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi,

bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh ta

kiếm kế dừng xe lại để gặp chúng tôi, nhìn trông và nói chuyện một lát". Và cái

kết của anh thanh niên đó chính là đẩy khúc câu ra giữa đường để xe khách phải

dừng lại. Ôi đó cũng là một cái kế sách lạ lẫm hết mức!

Nhưng đó là câu chuyện của 4 năm trước, còn bây giờ, hãy xem, anh ta vẫn

"mừng quýnh" khi thấy xe khách lên Rồi khi đưa khách lên chơi nhà, anh ta

khẩn trương, tất bật đến từng phút đủ để làm các công việc cắt hoa, mới nước,

kể về công việc và nghe chuyện của khách trong khoảng thời gian 30 phút, thời

gian mà chiếc xe khách có thể đỗ lại nơi đây. Người đọc thấy anh ta nói hơi

nhiều, nói nhanh, "nói xong chạy vụt đi cũng tất tả như khi đến" cũng có thể nói

tiếng người với những đồng bào của mình, còn ngày thường thì anh ta hát to

chăng nữa cũng chỉ có mây núi có mây núi nghe mà thôi. Nhưng trong tất cả các

lần gặp người, lần này có lẽ anh ta gặp may hơn. Ngoài người lái xe già anh đã

từng quen biết, anh lại gặp được một họa sĩ già vui tính "xúc động mạnh" vì rất

quý trọng công việc và con người anh, và đặc biệt cô kĩ sư trẻ rất xúc động. Cô

đã "bất giác đỏ mặt lên" khi nghe người lái xe già kể chuyện về anh, lại xúc

động đến lại một cái gì đó" khi "nhìn thấy người con trai tầm vóc bé nhỏ, nét

mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt chạy lại chỗ xe đỗ". Đến khi anh thanh

niên tặng hoa "... cô kĩ sư chỉ ô lên một tiếng! ... quên mất e lệ, cô chạy đến bên

người con trai đang đang cắt hoa. Anh con trai rất tự nhiên như với một người

bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô

đỡ lấy". Tác giả đã miêu tả rất sự diễn biến tâm lí trẻ của một cô gái trẻ dễ xúc

động. Vì tâm hồn cô đầy những khát vọng và ước mơ, nên cô gái đã đón nhận

câu chuyện và bó hoa của người thanh niên "cô độc nhất thế gian" một cách thật

lòng. Ngay cả lúc người thanh niên nói những câu có lẽ hơi đột ngột: "Thôi

chấm dứt tiết mục hái hoa - Người con trai bất chợt quyết định - bác lái xe chỉ

cho ba mươi phút thôi. Hết năm phút rồi..." thì cô gái vẫn "ôm nguyên bó hoa

trong tay, tai lắng nghe". Để đến lúc đọc sách của anh, khi ông họa sĩ già đang

thực hành sáng tác, cô gái đã cảm thấy "bàng hoàng" về một cái gì đó chớm nở

trong cô giúp cô xóa bỏ cái nhạt nhẽo của một tình cảm đã qua. Rồi vô tình hay

hữu ý, cô đã để lại một chiếc khăn tay "kỉ niệm lần đầu gặp gỡ này. Một cái cỏn

con gì rồi ra có thể biến thành một chút xíu dịu dàng, một chút xíu dũng cảm

trong cuộc sống của anh ta". Người đọc có thể cho là sự phát triển tình cảm của

cô gái hơi nhanh nhưng ai mà hiểu được trong hoàn cảnh ấy, sự chia tay trong

"bạt ngàn" Tây Bắc, rất có thể là không gặp lại, lại không đưa người ta đến

những cảm xúc tương tự. Cho nên cái bắt tay cuối cùng của cô đối với anh

thanh niên cũng khác: "Có chia tay ra cho anh nắm, cẩn trọng rõ ràng, như

người ta cho nhau cai gì chứ không phải là cái bắt tay".

Truyện ngắn của Nguyễn Thành Long có nhiều bất ngờ với những chi tiết vừa

thực vừa lạ. Tác giả khéo léo kể lại chuyện gặp gỡ gỡ theo mạch từ tồn, chậm

rãi mà vẫn vui, hóm hỉnh. Ngôn ngữ đối thoại của truyện rất phù hợp với từng

nhân vật: anh thanh niên vui khỏe hồn nhiên, cô kĩ sư e ấp dễ xao xuyến, ông

họa sĩ già lịch duyệt rất tâm lí. Rõ ràng cuộc sống là một dòng chảy đáng yêu

đáng mến. Những người trong sáng nhiệt tình sớm muộn gì họ sẽ có dịp gặp gỡ

và hòa cảm trong cùng một mục đích, ý tưởng chung. Và cuộc sống thật đáng

trân trọng biết bao khi ở trên đỉnh Sa a kia, ngoài anh thanh niên kia còn có bao

nhiêu người như ông kĩ sư vườn rau sáng tạo giống su hào mới, như đồng chí

nghiên cứu khoa học suốt ngày trong tư thế sẵn sàng chờ set để lập bản đồ sét

đến mức "trán đồng chí cứ hói dần đi. Nhưng cái bản đồ sét thì sắp xong rồi".

Tác giả viết: "Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa

Pa... có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Phải chăng

đó là chủ đề chính của truyện ngắn này mà tác giả muốn gửi đến người đọc.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 8

Nguyễn Thành Long là một cây bút chuyên viết về truyện ngắn. Ông cũng có

khá nhiều tác phẩm nhưng tiêu biểu trong đó là tác phẩm Lặng Lẽ Sa Pa.

Truyện ngắn này là kết quả một chuyến đi công tác ở Lào Cai năm 1970. Qua

câu chuyện nhà văn muốn ca ngợi những phẩm chất của những thế hệ thanh

niên cống hiến hết mình cả tuổi trẻ, tình yêu cho Tổ Quốc trong thời kì đổi mới

đi lên xã hội chủ nghĩa ở Miền Bắc.

Lặng lẽ Sa Pa nói được nhà văn xây dựng một tình huống truyện khá giản dị

bình thường thế nhưng qua đó những nhân vật với tính cách tốt đẹp của mình lại

được bộc lộ rõ nét và tự nhiên. Đó là cuộc gặp gỡ bất ngờ của anh thanh niên

trên núi Sa Pa và ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ.

Cuộc gặp gỡ ấy ta thấy ấn tượng với hình ảnh anh thanh niên và những phẩm

chất của mình. Qua đó nhà văn muốn ca ngợi hình ảnh những thế hệ thanh niên

sẵn sàng hi sinh tuổi tác của mình để cống hiến hết mình cho tổ Quốc. Anh

thanh niên hiện lên trong cách nhìn và sự đánh giá của những nhân vật phụ như

ông họa sĩ, cô kĩ sư bác lái xe.

Đến với Sa Pa Nguyễn Thành Long không quên nói đến những cảnh đẹp thiên

nhiên nơi đây. Nào là ánh nắng tới đốt cháy rừng cây, mây trời thì như từng cục

lăn tròn, những cây thông cao quá đầu thì rung tít trong nắng. Có thể nói chỉ cần

vài nét chấm phá mà nhà văn đã mang đến cho chúng ta một khung cảnh Sa Pa

có nắng, có gió, có mây và có thông.

Mây gần người như rơi xuống đường cái, lăn vào cả bánh xe. Nói chung khung

cảnh ấy thật giống như một chốn bồng lai tiên cảnh. Cứ thế Sa Pa hiện lên với

những vẻ đẹp trong sáng nhất, trong trẻo mộng mơ nhất. Bức tranh dường như

có đủ cả đường nét, hình khối và màu sắc.

Xe dừng nghỉ tại chỗ và chính khoảng thời gian ấy đã khiến cho cuộc gặp gỡ

giữa họ diễn ra. Họ dành cho nhau một khoảng thời gian ngắn nhưng lại có thể

biết hết chỗ ở cũng như là công việc của anh thanh niên kia. Anh thanh niên

xuất hiện gián tiếp qua lời nói của bác lái xe rằng anh là một người “cô độc nhất

thế gian” và anh mắc bệnh “thèm người” và ông họa sĩ nếu gặp thì thế nào cũng

thích vẽ cho mà xem.

Và rồi không cần ai phải nói đến nữa mà họ đã dành cho nhau ba mươi phút,

ông họa sĩ kịp thời vẽ một bức tranh kí họa về chân dung của anh thanh niên áy

còn cô kĩ sư có chút bàng hoàng và biết ơn anh. Để rồi khi họ đi anh lại lặng lẽ

một mình trong mây ngàn gió núi ấy.

Nhân vật anh thanh niên quả thật đã để lại trong ta biết bao nhiêu là niềm

thương mến. Anh hai mươi bảy tuổi, anh sống và làm việc trên đỉnh núi cao

2600 mét. Công việc của anh là theo dõi những diễn biến của thời tiết để báo vệ

bảo vệ mùa màng sản xuất cho người dân.

Trách nhiệm ấy vô cùng cao cả mặc thời tiết khắc nghiệt “Nửa đêm dù mưa

tuyết, gió lạnh, đúng giờ ốp thì cũng phải trở dậy ra ngoài trời làm việc”. Cũng

chính vì hoàn cảnh sống ấy cho nên anh phải lặng lẽ một mình không có ai ở

trên đó với anh cả. Anh sống trong cảnh heo hút, thế nhưng tâm hồn anh vẫn trẻ

trung lạc quan yêu đời đến thế.

Có lẽ mỗi chúng ta thấy được ở nhân vật này một tình cảm yêu công việc rất

lớn. Sống trong cảnh cô đơn không có ai bên cạnh thế nhưng anh vẫn quyết tâm

làm việc ở đó để cống hiến công sức của mình cho công cuộc đưa đất nước đi

lên. Khi có người hỏi thì anh nói “Khi làm ta với công việc là đôi”. Có lẽ chính

vì thế mà người ta thì thấy anh cô đơn còn anh thì không hề thấy điều đó. Anh

không cần ai thúc giục vẫn tận tụy với công việc của mình.

Sống một mình như thế nhưng anh vẫn xây dựng cho mình được một nếp sống

rất văn minh sạch sẽ gọn gàng. Cái sự gọn gàng của anh khiến cho nhiều cô gái

còn phải thua xa. Chính vì thế mà ông họa sĩ và cô kĩ sư không khỏi ngạc nhiên

về điều đó. Không những thế anh còn có cả trà để pha. Ngoài công việc anh còn

nuôi gà, trồng hoa và thật ngạc nhiên khi anh cầm những cành hoa ấy tặng cho

cô kĩ sư trẻ. Cô chỉ biết đỏ mặt ngượng nghịu e thẹn trước hành động vô cùng

ga lăng lãng mạn của anh. Anh có thói quen đọc sách và chính vì thế mà anh

không hề cô độc.

Qua đây ta thấy anh thanh niên là một người rất cởi mở với khách, thân thiện

giúp người. Anh biết vợ bác lái xe ôm thì đã đem tặng cho bác củ tam thất về

cho bác gái. Chỉ cần bấy nhiêu thôi đã khiến cho ông họa sĩ cô kĩ sư có cái nhìn

khâm phục anh thanh niên ấy. Anh khiêm tốn nhận những lời khen của bác lái

xe như thế là không xứng đáng.

Về những nhân vật phụ trong truyện thì họ có vai trò làm cho nhân vật anh

thanh niên hiện lên một cách tự nhiên chân thành. Bác họa sĩ thì có thêm một

bức tranh chân dung tuyệt vời còn cô kĩ sư thì nhận ra sau những câu chuyện

của anh thanh niên về cuộc sống. Cô nhận thấy mối tình bấy lâu nay của mình là

nhạt nhẽo. Còn Bác lái xe thì luôn là người yêu cuộc sống và đã quá thân thiết

với anh thanh niên kia.

Như vậy nhà văn Nguyễn Thành Long đã mang đến cho chúng ta một hình ảnh

anh thanh niên hết lòng vì công việc. Anh thanh niên ấy không có một cái tên cụ

thể không phải nhà văn không nghĩ ra được một cái tên cho anh mà đó là ý đồ

nghệ thuật. Nhà văn muốn nói tới biết bao nhiêu thanh niên cống hiến cho tổ

quốc quên mình trong xã hội ấy.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 9

Vẻ đẹp nghệ thuật trong các sáng tác của Nguyễn Thành Long không nằm ở

những phát hiện sắc sảo, táo bạo xung đột mạnh mẽ mà nghiêng về tạo dựng

chất thơ nhẹ nhàng trong trẻo lặng thầm, kín đáo nhưng vẫn có sức ngân vang

sâu rộng lâu bền. Lặng lẽ Sa Pa tiêu biểu cho phong cách đó của ông. Tác giả đã

giới thiệu với chúng ta một vùng đất lặng thầm nhưng ở đó vẫn có những con

người đang ngày đêm làm việc cống hiến quên mình cho quê hương đất nước.

"Lặng lẽ Sa Pa" là một truyện ngắn nhưng giống như một bản nhạc nhẹ nhàng

nhưng thú vị và ẩn chứa bên trong nhiều ý vị sâu sắc. Nó ca ngợi vẻ đẹp của

một cuộc sống giản dị nhưng chất chứa tình người.

Câu chuyện kể lại một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi trong khoảng thời gian chưa đầy

ba mươi phút đồng hồ giữa bốn người, giữa một không gian đẹp như hư ảo của

Sa Pa đầy núi cao và mây trắng. Ở cái nơi lặng lẽ đến lạnh người ấy, kì lạ thay,

tình con người lại bộc lộ ra trọn vẹn nhất, ấm áp nhất. Qua tất cả những lời lẽ đã

nói với nhau giữa bốn người, một bác lái xe khách, một họa sĩ già sắp về hưu,

một cô sinh viên mới tốt nghiệp, một anh cán bộ quan trắc khí tượng, người đọc

đã hiểu ra ý nghĩa trong truyện mà nhà văn muốn bày tỏ: lòng tốt của con người

đối với công việc, đối với đất nước, đối với nhau, bao giờ cũng là điều quan

trọng nhất, có sức mạnh nhất.

Nhân vật ấn tượng là anh thanh niên quan trắc khí tượng, anh ta sống và làm

việc một mình giữa một trạm khí tượng trên đỉnh đèo cao, xung quanh đầy các

thứ máy đo gió, gió nổi, nhưng vắng bặt con người và âm thanh của con người,

anh khao khát được gặp con người, được nói chuyện với con người. Chả thế mà

hồi đầu nhận công tác, anh đã khuân một thân cây ra chắn ngang giữa đường xe

chạy, cho xe dừng lại, dù chỉ trong vài phút, để được cùng người lái xe khuân

cái cây ấy, nói được dăm ba lời nói, để được nhìn thấy người. Thế nhưng tất cả

những sự vất vả, khó nhọc, thiếu thốn với anh nào có kể gì, thấm tháp gì đâu so

với sự lạnh lẽo buồn cô đơn đến “thèm người”. Ở chốn rừng sâu hoang vu vắng

lặng, anh chỉ biết làm bạn với chim kêu vượn hót. Xuất phát từ lòng yêu nghề,

tinh thần trách nhiệm tự giác, ý thức được nhiệm vụ của tuổi trẻ: “Đâu cần

thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Ở anh còn có một tấm lòng nhiệt tình say

mê nghề nghiệp, nghiên cứu, sáng tạo và luôn tìm thấy niềm vui từ công việc.

Anh từng tâm sự: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi”.

Ngoài là người có học thức, có trình độ, anh thanh niên lại còn có một tâm hồn

trong sáng, cao đẹp, yêu đời, yêu cuộc sống, yêu nơi mình gắn bó, làm việc

bằng cách tự tạo ra niềm vui từ công việc hiện thực – đẩy lùi buồn tẻ cô đơn

như đọc sách – nghiên cứu – trồng rau – trồng hoa, nuôi gà, cải thiện cuộc sống.

“Thèm người” anh thanh niên tìm cách gặp người, gặp bạn để trao đổi, trò

chuyện thân mật và cởi mở, luôn quan tâm chu đáo đến người khác. Anh tự tạo

ra một cuộc sống ngăn nắp, khoa học, một thói quen chủ động trong mọi tình

huống và công việc. Trong giao tiếp ở anh thanh niên toát lên một phong cách,

một vẻ đẹp trong phong cách lời ăn tiếng nói khiêm tốn, vui vẻ, chân tình, lịch

sự luôn biết sống vì mọi người.

Sống trong cảnh cô đơn, giữa chốn hoang vu ấy người ta dễ trở nên buông thả,

bất cẩn. Nhưng anh thanh niên này lại là một con người đầy trách nhiệm với cả

chính mình, với công việc, với mọi người. Ngôi nhà anh ở, không vì chỉ có một

người mà tuềnh toàng, bừa bộn, trái lại, nó được sắp xếp gọn gàng, tươm tất, lại

đẹp nữa, các thứ hoa tươi như lúc nào cũng sẵn sàng đón tiếp khách quý, mặc

dù không có khách nhưng ngày nào anh cũng chuẩn vị tươm tất để đón khách

của mình.

Với anh công việc nói chung dễ, chỉ cần chính xác. Gian khổ nhất là lần ghi và

báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy, nửa đêm đang

nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi… Xách đèn ra

vườn, gió tuyết và lặng yên ở bên ngoài như chỉ chực mình ra là ào ào xô tới…

Anh ta đã không bỏ qua, không chậm trễ một lần nào, dầu lúc giữa ngày hay lúc

nửa đêm, khi gió lớn hay khi tuyết rơi, bởi vì anh đã có ý thức một cách rành rõ

và dứt khoát về công việc của mình, một khâu nhỏ trong cả chuỗi công việc của

mọi người. Dù mưa gió khó khăn gian khổ anh vẫn quyết tâm hoàn thành nhiệm

vụ.

Thiếu một lượng thông tin nhỏ bé từ cái đài quan sát heo hút của anh, biết đâu

việc dự báo thời tiết cho cả một huyện, một tỉnh, một vùng, chả vì thế mà kém

chính xác đi, hoặc còn tệ hơn, sai lệch đi? Ai biết tác hại nào sẽ xảy ra nếu

người ta đã không dự báo kịp thời sự xuất hiện của một đợt gió, một cơn giông,

hay đôi khi chỉ là một làn mây nhẹ nhàng? Thật rất đúng khi một đoàn đại biểu

bộ đội không quân đã cử người đến thăm để cảm ơn anh vì công việc lặng lẽ của

anh đã góp phần tạo nên chiến thắng. Con người thật sự không cô đơn và không

thể cô đơn, bởi vì giữa con người có biết bao mối quan hệ ràng buộc, tác động

với nhau, nương tựa vào nhau để tồn tại. Anh cán bộ trẻ trên đài khí tượng này

dẫu là một con người vô danh (có lẽ việc tác giả không đặt tên cho nhân vật là

có dụng ý), nhưng thực là một con người với mọi ý nghĩa tốt đẹp của danh từ

ấy, bởi anh đã sống với ý thức trách nhiệm đầy đủ của một con người.

Thật là đầy ý nghĩa khi tác giả đưa vào câu chuyện chi tiết về vườn hoa của

chàng trai với bao nhiêu hoa đơn, hoa thược dược vàng tím, đỏ, hồng phấn, tổ

ong… Đó không chỉ là hoa của thiên nhiên, đó còn là cái gì tốt đẹp nhất của

cuộc đời, đó chính là tâm hồn của anh. Và chính anh đã hào phóng tặng nó cho

mọi người, cho ông họa sĩ, cho cô kĩ sư mới ra trường… Từ chi tiết ấy toát lên

một triết lí sống: hãy sống tốt đẹp, hãy đến với cuộc sống, với mọi người bằng

những gì tốt đẹp nhất của mình.

Chàng thanh niên xuất hiện trong truyện mang một vẻ đẹp trong sáng của người

thanh niên thời đại mang trong mình những hiểu biết về tri thức, sống tận tuỵ,

yêu nghề, yêu đời, hiểu được việc làm và chỗ đứng của mình từ đó mà hoàn

thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ở anh còn toả sáng và sưởi ấm cho bao tâm

hồn khác dẫu chỉ một lần gặp gỡ ngắn ngủi cho những người đến Sa Pa.

Ông kỹ sư nông nghiệp ở vườn ươm su hào và ông kĩ sư nghiên cứu bản đồ

chống sét đều là những người sống lặng thầm trên mảnh đất Sa Pa. Họ là những

con người lao động chân chính, cần mẫn, say mê, quên mình vì mục đích chung

của mọi người. Họ đang làm nên cái “lặng lẽ” mà ngân vang sôi động ở Sa Pa.

Cô kĩ sư mới ra trường, hăm hở biết bao nhưng cũng e ngại và âu lo biết bao

trước cuộc đời mà cô sắp bước tới. May mắn thay, ngay trên ngưỡng cửa của

cuộc đời mình, cô đã có một cuộc gặp gỡ tốt lành. Cô sẽ giữ mãi ấn tượng này

để mai sau, dẫu có gặp thất bại hay đắng cay, cô vẫn vững tin rằng cuộc đời

thực ra rất đẹp vì trong đời có biết bao nhiêu con người tốt đẹp. Chuyến đi đã

mang lại cho cô một động lực lớn để cô vượt qua những chông gai thử thách

trong cuộc đời mà cô chưa đi qua.

Cuộc gặp gỡ giữa bốn người diễn ra ngắn ngủi mà thật thú vị, đó là cuộc gặp gỡ

của những con người trong sáng, thánh thiện. Cuộc gặp gỡ đã như kéo dài ra

thành vô tận vì tác động của nó đối với mỗi con người rất lớn lao. Cùng với ba

con người ấy, cả bác lái xe già cũng là một con người rất đáng yêu. Bốn con

người ấy, hoàn toàn khác nhau về tuổi tác, quê hương, nghề nghiệp nhưng rất dễ

thông cảm với nhau, bởi vì họ đều là những con người trung thực, yêu đời và

điều này rất quan trọng, biết yêu thương và quan tâm đến với người khác.

Bác lái xe trong vai người dẫn truyện là điểm dừng cho mọi cuộc gặp gỡ, tình

cảm nảy sinh trong cuộc gặp gỡ đặc biệt là trong 30 phút ngắn ngủi giữa ông

họa sĩ và cô kỹ sư là một kỉ niệm tốt đẹp. Bác là người am hiểu anh thanh niên

hơn ai về cuộc sống, sinh hoạt của anh và chính bác đã tạo ra cho anh thanh

niên những niềm vui về tinh thần, đẩy lùi sự cô đơn, buồn vắng. Ông họa sĩ là

nhân vật hoá thân của nhà văn, người xem đây là một chuyến đi may mắn trong

cuộc đời nghệ thuật của mình, ông có cơ hội vẽ lên một bức tranh trong đó có

những con người mang tâm hồn cao cả, đáng trân trọng hơn bất cứ thứ gì. Còn

đối với cô kĩ sư trẻ, cô đã phát hiện ra nhiều điều mới mẻ trong chuyến đi đầu

đời giúp cô nhận thức về tình yêu nghề nghiệp cuộc sống vững tin hơn trong sự

lựa chọn của mình. Người ta gọi đây là những tâm hồn đồng điệu đến với Sa Pa.

Lặng lẽ Sa Pa không có những chi tiết đặc biệt, không có những nhân vật và

hành động lạ lùng, không có những gay go, nhưng nó lại có sức lôi cuốn người

đọc đến lạ thường. Truyện ngắn như một lời kể chuyện duyên dáng về những

điều vẫn diễn ra bình thường trong cuộc sống bình thường. Cuộc đời thật là

đáng sống, con người thật là tốt đẹp. Mỗi người cần phải sống tốt đẹp, bởi sống

như thế thật là hạnh phúc. Đọc Lặng lẽ Sa Pa, điệp khúc ấy vang mãi trong hồn

ta.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 10

Nguyễn Thành Long là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Truyện ngắn của

ông thực sự là sự chắt lọc hiện thực của cuộc sống sôi động đang diễn ra hằng

ngày trên đất nước ta, nhưng thường có những ẩn ý sâu sắc. Sau một chuyến đi

nghỉ hè ở Sa Pa ông viết tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa”. Đây là một truyện ngắn hay

có phong cách nhẹ nhàng ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của những người lao động

mới đang ngày đêm âm thầm cống hiến hết sức mình cho đất nước.

Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của chuyến đi Lào Cai trong mùa hè

1970 của tác giả. Truyện rút từ tập Giữa rừng xanh in năm 1972.

Truyện ca ngợi những con người sống đẹp. Trước hết đây là câu chuyện về anh

thanh niên sống một mình trên đỉnh núi cao “bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù

lạnh lẽo”, anh vẫn chủ động gắn mình với cuộc sống chung. Qua công việc đo

gió đo mưa, dự báo thời tiết hằng ngày, anh gắn bó với hàng chục triệu đồng

bào miền xuôi. Ở nơi anh làm việc quanh năm vắng hẳn bóng người. Cảm giác

cô đơn, “thèm người” khiến anh có lần nghĩ kế lăn khúc cây chặn xe đò lại để

gặp người, nói chuyện vài câu cho đỡ nhớ. Một hành động buồn cười mà thật

cảm động và thật đáng yêu vì nó rất “người”.

Phẩm chất nổi bật của anh là tinh thần trách nhiệm, tự giác vượt khó khăn để

hoàn thành nhiệm vụ. Mỗi lần có bốn lần đi “ốp”, anh không bỏ qua lần nào dù

ban ngày hay đêm, khi gió lớn hay lúc tuyết rơi. Anh còn có trách nhiệm với

bản thân. Qua đó ta thấy ở anh một mẫu người lao động cần cù, chịu thương

chịu khó, tự tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong công việc phục vụ cho đời.

Qua cuộc tiếp xúc với ông họa sĩ và cô kĩ sư anh còn bộc lộ một tác phong bộc

trực vô tư hồn nhiên, khiêm tốn giới thiệu người khác mà anh cho là đáng vẽ

hơn. Anh tặng thuốc quý cho vợ bác lái xe, tặng hoa cho cô gái và tặng cả một

làn trứng để đưa tiễn những người khách chỉ tình cờ gặp gỡ. Yêu con người, yêu

cuộc sống gắn bó với công việc không ngừng học hỏi quan sát qua sách vở, đó

là cách sống, là tác phong làm việc của cán bộ khoa học trẻ luôn có tinh thần

cầu tiến trong thời đại ngày nay. Giữa khung cảnh Sa Pa lặng lẽ, nhân cách của

anh cũng lặng lẽ tỏa sáng.

Những nhân vật khác trong truyện cũng sống đẹp, cũng đáng quý đáng yêu

không kém. Đó là bác lái xe gắn bó suốt ba mươi năm với con đường từ Hà Nội

đi Sa Pa khúc khuỷu, gập ghềnh, lắm đèo, nhiều dốc. Đó là ông họa sĩ già một

đời theo đuổi nghệ thuật. Đó là cô kĩ sư trẻ hăm hở bước vào đời như con chim

khao khát trời rộng. Rồi ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa tự tay thụ phấn hoa cho su

hào to củ để “nhân dân miền Bắc ăn được ngon hơn”, anh cán bộ nghiên cứu về

sét, suốt mười năm không một ngày xa cơ quan, để hoàn thành tấm bản đồ sét

cho đất nước.

Sa Pa lạnh lẽo nhưng quan hệ giữa người với người thật đầm ấm, nồng hậu. Bốn

con người hoàn toàn khác nhau về quê hương tuổi tác, nghề nghiệp nhưng rất dễ

thông cảm với nhau, bởi họ đều là những con người trung thực, yêu đời và biết

yêu thương quan tâm đến người khác. Bác lái xe làm “môi giới” cho cuộc gặp

gỡ. Anh thanh niên “thèm người” tặng củ tam thất cho vợ bác lái xe, tặng hoa

cho cô gái, tặng trứng cho mọi người. Ông họa sĩ coi “cô gái như con”, vẽ anh

thanh niên và muốn “đặt được chính tấm lòng nhà họa sĩ vào giữa bức tranh đó.

Cô kĩ sư “để quên” chiếc khăn tay làm kỉ niệm đẹp cho anh thanh niên.. Cách

biểu hiện của mỗi người khác nhau nhưng đều bộc lộ mối quan hệ tốt đẹp, thấm

đượm tình người. Vì vậy đọc truyện lòng ta như ấm lại với một mối đồng cảm

sâu sắc.

Tóm lại “Lặng lẽ Sa Pa” là một truyện ngắn hay, cho thấy mối quan hệ giữa

người với người, giữa người với công việc thật đẹp. Những vẻ đẹp của tâm hồn,

của tính cách nhân vật, của cảnh thiên nhiên được tái hiện trong tác phẩm bằng

một lối viết văn nhẹ nhàng mà lôi cuốn và có chiều sâu tư tưởng. Từ những vẻ

đẹp đó, độc giả sẽ tự soi vào mình để sống tốt hơn. Đó là ý nghĩa giáo dục của

tác phẩm.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 11

Trong cuộc sống lao động mới, con người là nòng cốt cơ bản để có sự tạo dựng

vững chắc. Những phẩm chất tốt đẹp sẽ khẳng định vai trò làm chủ cuộc sống

mới. Nhân vật anh thanh niên trong thiên truyện Lặng lẽ Sa Pa là một người như

thế.

Để nhân vật anh thanh niên hiện rõ những đức tính đáng quý, Nguyễn Thành

Long đã để ông họa sĩ làm việc đó qua điểm nhìn của mình. Nội dung truyện

đơn giản, không có tình huống thắt nút, gay cấn cho nên câu chuyện giàu chất

trữ tình hơn là tự sự. Sự xuất hiện của anh thanh niên, tuy là nhân vật chính với

nhiều biểu hiện tốt đẹp nhưng đến rất bất ngờ, gián tiếp qua lời kể của bác lái

xe. Và cũng như khi đến, anh lại lặng lẽ khuất lấp vào mây mù trong cái tĩnh

lặng muôn thuở của Sa Pa. Hình ảnh anh thanh niên với nhiều phẩm chất như

khiêm tốn, yêu lao động, tận tâm với công việc... tất cả thể hiện trên một bức

họa lớn nhưng đến ông họa sĩ cũng phải thốt lên: ông biết rõ sự bất lực của nghệ

thuật. Con người bé nhỏ nhưng những nét đáng quý khiến anh trở nên lớn lao

đến như thế.

Trong lao động, anh thanh niên hiện ra là một con người yêu lịch sử và sẵn sàng

cống hiến vì lao động. Quan niệm rất mới lạ khi anh nhận xét về công việc được

coi là cô độc nhất thế gian này: khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi

là một mình được? Từ quan niệm ấy, anh vượt lên chính bản thân mình để đi

tìm niềm hạnh phúc trong lao động. Có lẽ chỉ có quan niệm như thế mới khiến

anh thấy mình không cô đơn, không lẻ loi một mình. Từ tâm sự của anh thanh

niên, ngay ông họa sĩ và cả người đọc đều sửng sốt trước thái độ trân trọng, gắn

bó với lao động như đã ngấm sâu vào máu của con người trẻ tuổi này: công việc

của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn chết mất. Tự xác định với

bản thân về vai trò quan trọng không thể thiếu của lao động đối với mọi người

nói chung và đặc biệt đối với chính bản thân anh. Một suy nghĩ mới và độc đáo

khi anh lấy gian khổ nhiều hay ít để xem ai một mình hơn, cô đơn hơn anh bạn

trên trạm đỉnh Phang-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một

mình hơn cháu. Phải chăng chính những suy nghĩ và tâm sự vượt hơn cả tuổi tác

như anh thanh niên đã giúp anh hạnh phúc hơn khi ý thức được mối liên quan

giữa bản thân với tập thể trong sự đóng góp cho đất nước: cháu ở đây có nhiệm

vụ đo gió, đo mưa... phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu.

Trong công việc anh thấy được vai trò của mình và hơn cả biết được mình vì ai

mà lao động. Những suy nghĩ ấy khiến cho con người nhỏ bé này cảm nhận

được niềm hạnh phúc trong lao động nhiều hơn nữa. Thấy được vai trò của lao

động đối với bản thân nên anh đã có những thái độ tự giác và nghiêm túc đối

với lao động. Công việc của anh thanh niên rất đặc biệt với sự cô lập tuyệt đối.

Tuổi trẻ, sức xuân của anh bị đánh đổi bởi công việc tẻ nhạt cắt vụn ngày đêm:

công việc của cháu cũng quanh quẩn ở mấy chiếc máy ngoài vườn này thôi.

Cháu lấy những con số báo về nhà bằng máy bộ đàm: bốn giờ, mười một giờ,

bảy giờ tối và một giờ sáng. Bất chấp tất cả công việc vẫn được hoàn thành một

cách xuất sắc. Không phải là người có lòng kiên nhẫn, tự giác cao thì anh không

thể làm đi làm lại công việc buồn chán này đặc biệt giờ ốp lúc một giờ sáng: gió

tuyết và Lặng im... chỉ chực đợi mình ra lũ ào ào xô tới. Ngay cả thời tiết khắc

nghiệt cũng không khuất phục được con người yêu lao động và sống rất có trách

nhiệm đối với lao động. Chẳng ai kiểm tra thường xuyên nhưng không vì thế

mà anh lơ là, làm việc cho xong, cho nhanh. Công việc luôn được hoàn thành

chính xác, tỉ mỉ, cẩn thận với tinh thần trách nhiệm nghiêm túc tự giác cao. Anh

thanh niên không chỉ đẹp trong lao động mà anh còn đẹp trong lối sống.

Anh thanh niên còn là một con người sống cởi mở, chân thành và hiếu khách.

Ngay từ cách anh muốn tìm người trò chuyện, đẩy khúc thân cây chắn ngang

đường để xe đi qua có dịp nghỉ chân, anh chạy xuống trò chuyện cho đỡ thèm

người đã thấy trong đó một trái tim rộng mở muốn quen và muốn thân. Khi

được bác lái xe giới thiệu những vị khách sẽ lên thăm nhà anh thì anh mừng ra

mặt và chân thành, có thiện ý mời họ lên nhà anh trên đỉnh Yên Sơn cao hai

nghìn sáu trăm mét. Ông họa sĩ, cô kĩ sư chỉ là những người xa lạ chưa một lần

gặp mặt và cũng có thể đây là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng họ gặp nhau

nhưng anh vẫn rất nhiệt tình trao bó hoa đã cắt cho người con gái rồi mời hai

người uống thứ trà pha nước mưa, thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh.

Anh thân thiện vô cùng, đãi khách bằng những thứ bình dân nhưng rất quý đối

với bản thân anh cũng như với hai vị khách đặc biệt từ dưới xuôi lên. Giữa họ

giờ như không còn khoảng cách bởi chính tình người, sự tự nhiên của anh thanh

niên đã xóa đi sự xa lạ. Anh nói: cái này để ăn trưa cho bác, cho cô, và bác lái

xe - một giỏ trứng thể hiện tình cảm rất chân thành.

Anh sống một mình không những không đòi hỏi sự quan, tâm của người khác

mà chính bản thân anh lại rất quan tâm chu đáo với những người sống xung

quanh. Củ tam thất cháu vừa đào thấy, cháu gửi bác gái ngâm rượu uống, Hôm

nọ bác chăng báo bác gái vừa ốm dậy là gì? Anh quan tâm đến cả người anh

chưa một lần gặp mặt, người có lẽ chỉ qua lời kể của bác lái xe. Một con người

biết cách sống tốt với mọi người chỉ đơn giản là qua sự quan tâm rất chân thành.

Ngay trong cuộc trò chuyện với ông họa sĩ việc anh thanh niên nhắc đi nhắc lại

những cái máy vườn trạm khí tượng nào cũng có thể hiện sự khiêm tốn trong lối

nói và lối nghĩ. Không khoe mẽ, tự cao, anh coi mình cũng chỉ là con người thật

bình thường và giản đơn như bao người khác. Thế cho nên việc ông họa sĩ tay

hí hoáy vào cuốn sổ tì trên đầu gối khiến anh phải ngăn lại bởi anh thấy bản

thân chưa xứng đáng với niềm vinh dự mà với anh thật lớn lao như thế. Không

những không để ông họa sĩ vẽ mình, anh còn giới thiệu cho ông: ông kĩ sư vườn

rau và đồng chí nghiên cứu khoa học - họ cũng cống hiến quên mình cho Tổ

Quốc, cho xã hội, cho cuộc sống mới.

Anh có suy nghĩ thật đúng đắn khi thấy cuộc đời đẹp quá bởi có những người

đang ngày đêm hết lòng hết sức lao động bằng trách nhiệm và tinh thần cao.

Một điều khiến ông họa sĩ và ngay chính người đọc cũng ngỡ ngàng vì sự sắp

xếp cuộc sống hết sức khoa học và ngăn nắp của anh thanh niên. Hoa dơn, hoa

thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong... - đó là vườn của do bàn tay của

chàng trai trẻ tuổi này tạo dựng nên. Cuộc sống một mình mà muôn màu muôn

vẻ rực rỡ sắc hoa. Phải là con người có nghị lực sống phi thường thì mới có thể

có đời sống tinh thần phong phú đến như thế. Và ngay cả khi công việc trên

trạm khí tượng này của anh đã có thể coi là yên ổn thì ngày ngày anh vẫn nhờ

bác lái xe mua sách dưới xuôi gửi lên, anh vẫn không ngừng trau dồi thêm vốn

kiến thức để rồi anh lại có thể tìm ra một cái gì đó mà cống hiến hơn nữa cho

một đất nước thời kì đổi mới này.

Những con người như anh thanh niên đang ngày ngày làm giàu có thêm cho đất

nước Việt Nam. Anh là lớp người trẻ tuổi tiếp bước lòng nhiệt huyết lao động

của lớp người đi trước như bác lái xe, ông họa sĩ... Anh thanh niên và chính vẻ

đẹp tâm hồn của anh đã tác động mạnh mẽ tới ông họa sĩ và đặc biệt cô kĩ sư

dưới xuôi lên Sa Pa nhận công tác. Và không chỉ các nhân vật trong truyện ngắn

này mà ngay chính người đọc chúng ta cùng cần suy nghĩ nhiều hơn nữa về

công việc lao động hiện tại của bản thân và sẽ cần phải cố gắng nhiều hơn nữa

theo hướng tích cực để xã hội sẽ tốt đẹp hơn, phát triển hơn bởi có những con

người với nhiều phẩm chất cao quý như anh thanh niên.

Thiên truyện Lặng lẽ Sa Pa gấp lại để lại vấn vương cho mỗi người đọc. Đặc

biệt nhân vật anh thanh niên đã có sức hấp dẫn, lay động tâm hồn mỗi người.

Ngợi ca con người anh chính là cách chúng ta ngợi ca lao động và không quên

đánh giá lại bản thân.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 12

Truyện có bốn nhân vật: bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên. Họ

thuộc hai thế hệ già và trẻ, nghề nghiệp khác nhau nhưng ở họ lại có nhiều điểm

rất gần gũi mà trước hết là những nét đẹp trong suy nghĩ, trong thái độ với cuộc

sống, với công việc và với những người khác. Những nhân vật ấy (và cả những

nhân vật chỉ được nói đến trong lời kể của người thanh niên) đều được tác giả

đặt tên. Điều này hẳn không phải là không có dụng ý của tác giả. Nhà văn muốn

thể hiện họ là những con người bình thường, bình dị trong một cuộc gặp gỡ bất

ngờ trên hành trình của một chuyến xe khách, như là chúng ta có thể gặp những

con người như thế ở nhiều nơi trên đất nước. Những nhân vật trong truyện ít

nhiều đều có màu sắc lí tưởng, nhưng họ cũng là hình ảnh những con người

mang vẻ đẹp của mỗi thời kì lịch sử.

Nhân vật chính của truyện - anh thanh niên - chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng

vẫn là điểm sáng nổi bật nhất của bức tranh mà tác giả tập trung thể hiện. Để

chuẩn bị cho sự xuất hiện của anh: hai mươi bảy tuổi, người cô độc nhất thế

gian, một mình trên trạm khí tượng ở đỉnh cao hai ngàn sáu trăm mét, rất "thèm

người"... Cách giới thiệu ấy đã gây hứng thú và chuẩn bị tâm thế cho nhân vật

ông họa sĩ và cô kĩ sư trước cuộc gặp gỡ. Khi xe dừng, người thanh niên xuất

hiện với dáng vẻ nhanh nhẹn, tự nhiên và vóc dáng hơi nhỏ bé dường như

không có gì đặc biệt. Sức thu hút của anh ta chính là ở thái độ và những suy

nghĩ về cuộc sống và công việc của một người một mình giữa lặng lẽ của thiên

nhiên. Cái mà tác giả muốn làm nổi bật ở nhân vật này không phải là những

công việc khó khăn đòi hỏi phải có tinh thần trách nhiệm cao, mà là một hoàn

cảnh sống và làm việc thật đặc biệt: Một mình trên đỉnh núi Yên Sơn quanh

năm suốt tháng giữa cái lặng lẽ mênh mông của cỏ cây, mây núi. Cái khó khăn,

thách thức lớn nhất với anh chính là sự cô độc. Cái gì đã giúp anh vượt qua

được hoàn cảnh ấy?

Trước hết, đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu đối với công việc. Công việc

của anh là "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào

việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu". Anh

hiểu rõ công việc thầm lặng của mình là cần thiết và có ích cho mọi người, nó

gắn liền anh với mọi người và cuộc sống chung với đất nước. Anh yêu công

việc của mình: "Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn

đến chết mất".

Nét đẹp ở nhân vật này không chỉ là ở cách sống có lí tưởng mà còn ở những

suy nghĩ sâu sắc về công việc và cuộc sống. Chẳng hạn, về sự cô độc, anh đã

nghĩ: "Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một

ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm

nghề này cháu không nghĩ như vậy nữa. Và khi ta làm việc, ta với công việc là

đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của

bao anh em đồng chí dưới kia". Còn đây là về nỗi "thèm người" - như cách nói

của bác lái xe - anh nghĩ: "Còn người thì ai mà chả "thèm" hở bác? Mình sinh ra

là gì? Mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc?". Nhưng nỗi "nhớ người", với

anh, quyết không thể là nỗi nhớ "phồn hoa đô thị".

Trong cuộc sống lẻ loi của mình, anh còn tìm thấy một nguồn vui, đó là sách,

mà anh thấy lúc nào đọc cũng như có người bạn để trò chuyện. Chính vì tất cả

những điều trên mà cuộc sống của người thanh niên ấy giữa núi cao mây mù

không buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống một mình ở trạm khí tượng thật ngăn nắp

và chủ động: trồng rau, trồng hoa, nuôi gà, đọc sách ngoài những giờ làm việc

và có mối giao lưu thân thiết với bác lái xe, những cuộc gặp gỡ với mọi người.

Ở người thanh niên ấy còn có một nét rất đáng mến nữa là sự cởi mở, thẳng

thắn, chân thành với mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện với những

người khác. Tình thân của anh với bác lái xe, thái độ ân cần, nhiệt thành, sự săn

sóc chu đáo của anh với ông họa sĩ và cô gái mới lần đầu gặp gỡ đã nói lên nét

đáng mến ấy ở anh.

Trong truyện, ngoài nhân vật người thanh niên, các nhân vật phụ (bác lái xe,

ông họa sĩ già, cô kĩ sư mới ra trường) không chỉ tham gia vào câu chuyện, làm

rõ nét hơn cho nhân vật chính mà còn làm phong phú và sâu hơn cho chủ đề của

truyện. Trong số đó, đáng chú ý nhất là nhân vật ông họa sĩ già. Tác giả đã hầu

như "nhập" vào cái nhìn và tâm trạng của nhân vật này để trần thuật, bao gồm

và quan sát, miêu tả và suy ngẫm, bình luận. Qua cái nhìn của ông họa sĩ, chân

dung nhân vật chính như hiện ra rõ nét hơn, đẹp hơn và khơi gợi những suy

ngẫm về cuộc đời, con người và nghệ thuật.

Như vậy, qua cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật khác, hình ảnh người thanh

niên như được soi rọi dưới một ánh sáng trong trẻo và rực rỡ khiến nó như đẹp

hơn, ánh lên nhiều màu sắc hơn. Đó là cái thủ pháp mà người xưa gọi là "vẽ

mây để nảy trăng".

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 13

Nguyễn Thành Long là nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.

Ông là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí đáng chú ý trong những năm 60-

70 của thế kỉ XX. Những truyện ngắn của Nguyễn Thành Long không gân guốc

mà pha chất kí, mang vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng. Truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" là

một minh chứng tiêu biểu cho nét phong cách đó. Tác phẩm kết quả của chuyến

đi thực tế lên Lào Cai vào mùa hè năm 1970 của nhà văn. Qua thiên truyện, nhà

văn muốn giới thiệu với chúng ta về một mảnh đất giàu đẹp ở phía Tây tổ quốc,

ở đó có những con người lao động bình dị đang miệt mài cống hiến thầm lặng

cho quê hương, đất nước.

Đọc nhan đề truyện "Lặng lẽ Sa Pa", người đọc cứ ngỡ tưởng nhà văn sẽ đi sâu

vào việc khắc họa một bức tranh thiên nhiên, một vùng đất hứa mơ mộng, nơi

thăm quan nghỉ dưỡng nổi tiếng của con người, nhưng đằng sau những núi rừng

bạt ngàn mây phủ ấy lại là cuộc sống sôi nổi của những con người lao động, trẻ

tuổi, trẻ lòng đầy trách nhiệm, đang ra sức cống hiến tài trí và sức lực thầm lặng

cho quê hương, đất nước thêm giàu đẹp. Đó là những con người có lối sống đẹp,

giàu ước mơ, giàu lí tưởng, khát vọng và đặc biệt họ là những người có bản

lĩnh, có trí tuệ nghề nghiệp mà tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên làm công tác

khí tượng thủy văn kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600m.

Trước hết, truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" được xây dựng dựa trên tình huống

truyện độc đáo, đó là cuộc gặp gỡ giữa mấy người khách trên chuyến xe với anh

thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa. Với cách tạo ra

tình huống ấy, tác giả để câu chuyên được phát triển tự nhiên. Các nhân vật tự

hiện hình nổi sắc lên qua cái nhìn, đánh giá, ấn tượng của nhân vật khác. Từ đó,

góp phần làm nổi bật lên chủ đề tác phẩm: lời ngợi ca những con người lao

động bình thường mà đáng quí xung quanh ta.

Đầu tiên là nhân vật anh thanh niên. Là nhân vật chính trong truyện nhưng anh

thanh niên lại không xuất hiện một cách trực tiếp ngay ở mở đầu câu chuyện mà

lại xuất hiện qua lời giới thiệu của bác lái xe với ông họa sĩ và cô gái khi họ

nghỉ ngơi bên dọc đường. Điều đó cho thấy cách dẫn truyện rất khéo léo của

Nguyễn Thành Long, đồng thời cũng làm cho nhân vật hiện lên tự nhiên, chân

thực, khách quan qua cái nhìn và đánh giá của nhân vật khác. Cuộc gặp gỡ tình

cờ giữa anh thanh niên và ông họa sĩ, cô kĩ sư tuy rất ngắn ngủi nhưng người

đọc cũng đủ cảm nhận thật sâu sắc hoàn cảnh sống, làm việc và những phẩm

chất tốt đẹp, cũng như những cống hiến thầm lặng của anh thanh niên đối với

quê hương, đất nước. Đúng như nhà văn đã nói về tác phẩm của mình: “Nghĩ

cho cùng Lặng Lẽ Sa Pa là một chân dung…”. Đó là chân dung đẹp đẽ - gương

mặt tinh thần – có sức tỏa sáng của người thanh niên hai mươi bảy tuổi, làm

công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600 mét giữa rừng núi Sa Pa.

Dưới cái nhìn của bác lái xe, anh thanh niên được gọi bằng một cái tên vô cùng

đặc biệt “người cô độc nhất thế gian”. Cách gọi ấy quả thực rất đúng với hoàn

cảnh sống của anh khi mà quanh năm suốt tháng, bốn bề anh chỉ biết làm bạn

với cỏ cây, mây núi Sa Pa. Buồn tẻ tới mức anh phải hạ cây chắn ô tô lại để

được trông thấy và nghe thấy tiếng người nói vì “thèm người quá”.Công việc

của anh là: “Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào

việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”. Công

việc này đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và phải có tinh thần trách nhiệm cao. Nửa

đêm, đúng giờ “ốp” thì dù mưa tuyết hay lạnh giá thế nào thì vẫn phải trở dậy ra

ngoài trời làm công việc đã qui định. Đặc biệt là khi thời tiết khắc nghiệt trên

cao, khi làm việc xong thì trở về không tài nào ngủ được nữa. Nhưng có lẽ, cái

gian khổ nhất với chàng trai trẻ này là sự cô đơn, quanh năm suốt tháng không

có một bóng người qua lại. Thế nhưng anh không hề cảm thấy buồn tẻ, chán nản

hay một phút buông lơi trách nhiệm với công việc. Bởi anh tâm niệm: “Khi ta

làm việc, ta với công việc đôi, sao gọi là một mình được. Huống chi công việc

của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia, công việc của cháu gian

khổ thế đấy, chứ cất nó đi cháu buồn chết mất”. Anh coi công việc chính là

người bạn đồng hành với mình trong cuộc sống.Thậm chí anh hiểu sự cống hiến

của mình và nó sợ dây để gắn kết anh với mọi người xung quanh anh. Đối với

anh, hạnh phúc là khi được cống hiến, tận tụy với công việc. Khi biết một lần

tình cờ phát hiện ra một đám mây khô mà không quân ta hạ được bao nhiêu là

phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng, anh thấy mình “thật hạnh phúc”. Hạnh phúc

đối với anh thật ý nghĩa biết bao khi anh cảm thấy mình đã góp phần vào thắng

lợi của đất nước trong kháng chiến chống Mĩ. Có lẽ, chính những suy nghĩ với

thái độ sống tích cực ấy đã khiến anh vượt qua khó khăn trong hoàn cảnh sống

và công việc của mình mà hướng tới cuộc sống đẹp và ý nghĩa hơn.

Mặc dù sống có một mình trên núi cao, những trong cuộc sống thường ngày,

anh luôn sống có kỉ luật cao, luôn sống gọn gàng, ngăn nắp, đúng giờ giấc. Còn

trong công việc anh luôn tôn trọng nghề nghiệp của chính mình. Ngày nào cũng

thế, nửa đêm đúng giờ “ốp”, dù mưa tuyết lạnh giá thế nào anh cũng trở dậy ra

ngoài trời làm việc. Anh làm việc đều đặn, chính xác đủ bốn lần trong ngày vào

lúc bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối và một giờ sáng. Để bớt đi cô đơn và tự

thưởng thú vui tinh thần của chính mình, anh tự trồng hoa, nuôi gà, cấy rau...

Trong giao tiếp với mọi người, ở anh toát lên một phong cách đẹp, một nét đẹp

trong cử chỉ, hành động, lời nói khiêm tốn, vui vẻ, chân tình, chu đáo và lịch sự:

anh tặng củ tam thất cho vợ bác lái xe bị ốm, tặng hoa và tặng trứng cho cô kĩ

sư nông nghiệp và ông họa sĩ già. Và khi chia tay thì anh cảm thấy thật lưu

luyến và không quên hẹn gặp lại mọi người…

Có thể nói, ở anh thanh niên hình ảnh tiêu biểu đại diện cho những con người ở

Sa Pa, là chân dung của người lao động mới mang trong mình sự hiểu biết về tri

thức, sống tận tụy với công việc, luôn lạc quan, tin tưởng mạnh mẽ trong cuộc

sống với một lí tưởng sống có ích cho cuộc đời. Chính điều đó đã giúp anh hoàn

thành công việc xuất sắc, tỏa nắng và sưởi ấm cho mọi người xung quanh, ngay

từ giây phút gặp gỡ ban đầu.

Bên cạnh nhân vật anh thanh niên, trên mảnh đất Sa Pa thơ mộng còn có những

con người lao động khác, họ cũng có một lối sống đẹp: sự cống hiến thầm lặng

trong công việc, làm giàu đẹp cho quê hương. Đó là ông kĩ sư nông nghiệp ở

vườn rau su hào, anh kĩ sư nghiên cứu bản đồ sét trên đỉnh núi cao trên ba nghìn

mét, mười một năm ròng túc trực, quên cả hạnh phúc riêng để hoàn thành bản

đồ sét giúp tìm tài nguyên cho đất nước. Tất cả những con người ấy đều lao

động cần cù, chịu thương chịu khó với một sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và có

tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của đất nước, quê hương. Tuy lặng lẽ, âm

thầm, lẩn khuất trong mây khói, sương núi Sa Pa nhưng luôn vang vọng, sôi

động mạnh mẽ, vươn lên chiến thắng, khẳng định giá trị bản thân với cuộc đời.

Và một vài nhân vật nữa cũng cần phải nhắc tới trong câu chuyện, đó là bác lái

xe, ông họa sĩ già, và cô gái kĩ sư. Tuy đây là nhân vật phụ trong truyện nhưng

lại có một vai trò không thể thiếu trong diễn biến cốt truyện. Nhờ có bác lái xe

mà diễn biến truyện mới được mở ra một cách tự nhiên, bác là cầu nối cuộc gặp

gỡ giữa người miền xuôi với miền ngược, tạo nên cuộc gặp gỡ bất ngờ và thú vị

giữa anh thanh niên với ông họa sĩ, cô gái kĩ sư nông nghiệp. Từ đó, toàn bộ

những suy ngẫm, phẩm chất, hành động của nhân vật trong truyện được mở ra,

để lại một ấn tượng, kỉ niệm đẹp trong lòng mọi người về mảnh đất Sa Pa giàu

mơ ước. Còn ông họa sĩ chính là sự hóa thân của nhà văn, khi phát hiện ra chân

lí của nghệ thuật và cảm hứng sáng tác. Còn cô gái kĩ sư nông nghiệp trẻ tuổi

vừa ra trường, trong chuyến đi đầu đời của mình, cô đã tìm được nguồn động

lực trong công việc của riêng mình, từ đó vững tin hơn trong cuộc sống và sự

lựa chọn nghề nghiệp của cô.

Đọc tác phẩm, chúng ta nhận ra các nhân vật trong truyện đều không có một cái

tên cụ thể, chỉ được tác giả gọi chung chung bằng việc lấy tên nghề nghiệp đặt

tên cho nhân vật của mình. Điều đó là một dụng ý nghệ thuật của nhà văn: ngợi

ca những con người vô danh đang lặng lẽ cống hiến cho đất nước. Họ ở mọi lứa

tuổi, nghề nghiệp, ở mọi nơi trên dải đất chữ S này, họ lặng lẽ dâng hiến sức lực

và trí tuệ của mình cho đời, cho công việc, cho đất nước quê hương thêm giàu

đẹp, tươi vui. Đó cũng là vẻ đẹp của con người Việt Nam trong những năm

kháng chiến chống giặc ngoại xâm và xây dựng cuộc sống mới, xây dựng Chủ

nghĩa xã hội.

Xét về mặt nghệ thuật, truyện đã xây dựng được tình huống truyện hợp lí, cách

kể chuyện hợp lí, tự nhiên theo ngôi thứ ba nhưng chủ yếu qua điểm nhìn của

nhân vật họa sĩ, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn. Tác phẩm có sự kết hợp

giữa tự sự, trữ tình với bình luận. Chất trữ tình là một trong những yếu tố tạo

nên sức hấp dẫn và góp vào thành công của truyện. Nó toát ra ngay từ nhan đề,

từ phong cảnh thiên nhiên đẹp và thơ mộng của núi rừng Sa Pa được miêu tả

qua cái nhìn của họa sĩ, từ vẻ đẹp trong cuộc sống một mình giữa thiên nhiên

lặng lẽ của anh thanh niên, từ sự miệt mài, hăng say cống hiến trong lặng lẽ mà

khẩn trương của con người nơi đây, từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị

trong lòng ba nhân vật, từ những suy nghĩ về con người, cuộc sống, về nghệ

thuật của các nhân vật. Chất trữ tình còn tạo nên lời văn mượt mà, trau chuốt

đầy chất thơ, giàu chất họa, âm thanh nhẹ nhàng, êm ái mà đầy suy tư, một ngôn

ngữ như được chắp cánh thơ, nâng người đọc đến những cảm xúc thẩm mĩ sâu

sắc.

Khép lại thiên truyện, âm vang của núi rừng Sa Pa cứ ngân nga, réo rắc, cuộn

xoáy trong lòng người đọc những cánh rừng ngút ngàn. Và ẩn sau cái màu xanh

mênh mông ấy là những con người lao động bình dị, vô danh mà tiêu biểu là

anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn. Họ là những con

người mang vẻ đẹp trí tuệ với một lý tưởng sống, một lối sống đẹp, có ích với

sự hi sinh thầm lặng đáng quí trọng, đáng ngợi khen.

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 14

Xanh ngát trong nền văn học Việt Nam thế kỉ 20, nổi bật lên cây bút Nguyễn

Thành Long. Không khai thác hiện thực cuộc sống khốc liệt, sắc cạnh và sôi sục

như các nhà văn khác, Nguyễn Thành Long đã lựa chọn cách biểu đạt nhẹ

nhàng, sâu lắng như chính tâm hồn ông, bởi ông yêu văn, yêu cả cuộc sống.

Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” thể hiện sâu sắc phong cách nghệ thuật ấy. Vẻ đẹp

Lặng lẽ Sa Pa trầm lắng nhưng rạo rực và tinh tế vô cùng.

Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” được xây dựng xoay quanh một tình huống truyện

khá đơn giản mà tự nhiên. Đó chính là cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người

khách trên chuyến xe lên Sa Pa với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên

đỉnh Yên Sơn. Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi cũng đủ để tác giả khắc họa “bức chân

dung” anh thanh niên – nhân vật chính một cách tự nhiên và tập trung, qua sự

quan sát của các nhân vật khác và qua chính lời lẽ, hành động của anh.

Đồng thời, qua “bức chân dung” của người thanh niên, qua sự cảm nhận của các

nhân vật khác về anh và những người như anh, tác giả đã làm nổi bật được chủ

đề của tác phẩm: Trong cái lặng lẽ, vắng vẻ trên núi cao Sa Pa, nơi mà nghe tên

người ta chỉ nghĩ đến sự nghỉ ngơi, vẫn có bao nhiêu người đang ngày đêm làm

việc miệt mài, say mê, cống hiến sức mình dựng xây đất nước.

Đọc Lặng lẽ Sa Pa, người đọc lặng lẽ bước theo bước chân của các vị du khách,

rời Hà Nội, rời xa phố phường chật chội đến với thiên nhiên thắm xanh Tây

Bắc. Cái thú vị đầu tiên là mở đầu thiên truyện, nhà văn đã hướng ngòi bút vào

miêu tả vẻ đẹp cảnh sắc thiên nhiên Tây Bắc, rồi đến cái đẹp tĩnh mịch, mê hồn

của Sa Pa.

Có lẽ nhà văn luôn mong đợi điều đó. Ông cũng yêu thiên nhiên lắm, thế nên

đến với với Tây Bắc ông cũng hồ hởi như con trẻ, say đắm biểu đạt nó. Tây Bắc

hiện ra với nắng đốt cháy rừng cây, nắng mạ bạc con đèo… Cây hoa tử kinh

thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng

xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái,

luồn cả vào gầm xe.

Chỉ vài nét chấm phá điểm xuyết như trong thơ cổ, nghệ thuật nhân hóa, so sánh

đặc sắc, tác giả đã mau chóng khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp

trong trẻo, thơ mộng, quyện tròn tình người. Người đọc không hề thấy một Tây

Bắc dữ dội với đèo cao, vực thẳm, dốc đá trơ trọi,… mà chỉ thấy một Tây Bắc

tươi xanh, trẻ đẹp như một sơn nữ, thấp thoáng trong làn sương mờ ẩn vừa hữu

tình vừa khơi gợi đam mê khám phá.

Miêu tả bức tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu như

có đường nét, hình khối, sắc màu. Người đọc cứ rộn ràng theo nhịp điệu văn

mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất nước, thôi thúc lòng người đến

với miền địa đầu tổ quốc.

Có thể nói, Nguyễn Thành Long đã khéo léo để cho bức tranh ấy được cảm

nhận bởi du khách, với nhiều tâm trạng, nhiều lứa tuổi, nhiều trải nghiệm khác

nhau. Có khi rất quen thuộc của người lái xe, có khi lạ lẫm của cô kĩ sư, có khi

triết lí của ông họa sĩ. Hình ảnh thiên nhiên được lột tả nhiều mặt, chuyển đổi

liên tục, càng ngày càng rõ, có sức cuốn hút vô cùng.

Trên nền cảnh hùng vĩ ấy, nhân vật anh thanh niên dần dần hiện lên qua lời giới

thiệu của bác lái xe trong cuộc trò chuyện với khách. Đó là “một trong những

người cô độc nhất thế gian”, rằng anh ta rất “thèm người” và nếu họa sĩ đến gặp

thì thế nào “cũng thích vẽ”. Lời mào đầu đã thực sự gây hứng thú đối với ông

họa sĩ và cô kĩ sư – những người luôn mong ước được gặp gỡ để ghi nhận

những anh hùng người thầm lặng trên khắp đất nước mình.

Không để cho các nhân vật chờ đợi lâu hơn nữa, Nguyễn Thành Long đã rất hạn

chế diễn giải dài dòng, cuộc gặp gỡ diễn ra ngay sau đó. Đúng như lời bác tài xế

đã giới thiệu, anh thanh niên quả thật tuyệt vời. Cuộc sống đơn độc, công việc

vất vả nhưng không vì thế mà tâm hồn khô héo, nó vẫn tươi xanh và tràn đầy

sinh lực. Anh vẫn nhớ tặng bác tài xế củ tam thất cho bác gái bồi bổ sức khỏe.

Vừa tiếp chuyện, anh vẫn kịp chạy đi cắt mấy bông hoa tặng cô kĩ sư trẻ. Cuộc

sống của anh lúc nào cũng rộn ràng dù chỉ có mình anh trên đỉnh mây mù.

Lật từng trang văn của Nguyễn Thành Long, ta thấy anh thanh niên 27 tuổi sống

và làm việc một mình trên đỉnh núi cao 2600m, quanh năm làm bạn với mây mù

và cây cỏ. Công việc của anh là hằng ngày là “đo gió, đo mưa, đo nắng,tính mây

và đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất và

phục vụ chiến đấu”. Một công việc gian khó nhưng đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ

và tinh thần trách nhiệm cao. Hoàn cảnh làm việc khó khăn, lại không có ai

quản lí thế nhưng anh không hề sao nhãng hay lười biếng: “nửa đêm dù mưa

tuyết, gió lạnh, đúng giờ ốp thì cũng phải trở dậy ra ngoài trời làm việc”.

Sự heo hút, vắng vẻ của núi rừng Tây Bắc; cuộc sống và công việc có phần đơn

điệu, nhàm chán…là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ vốn sung sức và khát

khao trời rộng, khát khao hành động. Nhưng cái gian khổ nhất đối với chàng trai

trẻ ấy là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ quanh năm suốt tháng ở nơi núi cao

không một bóng người.

Thú vị nhất là chi tiết cô đơn đến mức “thèm người”, anh thanh niên phải lăn

cây chặn đường dừng xe khách qua núi để được gặp gỡ, trò chuyện. Người đọc

sẽ mỉm cười khi đến đoạn này và càng yêu mến anh hơn. Thật có gì khủng

khiếp hơn khi tách ta ra khỏi cuộc sống con người. Đó cũng là bản năng của con

người mà anh thanh niên quyết giữ gìn lấy, không để cho cái lạnh và làn sương

mù Tây Bắc làm cho khô kiệt đi.

Chỉ 30 phút trò chuyện nhưng cũng đủ để những người tiếp xúc kịp ghi một ấn

tượng sâu sắc, kịp để ông họa sĩ thực hiện bức kí họa chân dung, kịp để cô kỹ sư

bối rối và có những cái gì đó thật thân thiết với anh thanh niên. Rồi dường như

anh lại khuất lấp vào trong mây mù bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi

cao Sa Pa. Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa,

Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những người

làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước.

Văn Nguyễn Thành Long có giọng buồn êm dịu như một bài thơ, nhỏ xinh run

rẩy như một bông cúc nở trong sương sớm. Ta ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của bông

hoa và đắm say trước đất trời hòa thắm yêu thương. Nhiều khi, hồn văn Nguyễn

Thành Long làm dịu mát lòng ta như mạch nguồn trong trẻo, dịu dàng. Truyện

ngắn của Nguyễn Thành Long lúc nào cũng nhẹ nhàng, tình cảm, thường pha

chất kí và giàu chất thơ, thấm đẫm chất trữ tình. Văn ông thường ánh lên vẻ đẹp

của con người nên có khả năng thanh lọc làm trong sáng tâm hồn, khiến chúng

ta thêm yêu cuộc sống.

Người lao động ở vị trí trung tâm, tư thế hoàn toàn chủ động khi làm chủ quê

hương, làm chủ cuộc đời. Con thuyền vốn nhỏ bé trước biển trời bao la đã trở

thành con thuyền kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ. Thuyền có gió làm bánh lái, có

trăng làm cánh buồm, lướt giữa mây cao với biển bằng, giữa mây trời và sóng

nước:

Thuyền ta lái gió với buồm trăng

Lướt giữa mây cao với biển bằng

Ra đậu dặm xa dò bụng biển

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Con người thắng thế, thu về thật nhiều thành quả sau một đêm lao động. Họ vui

vẻ trở về cùng thành quả lao động:

“Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.

Trong bức tranh kì vĩ của thiên nhiên vũ trụ, con người ngư dân xuất hiện trong

tư thế sánh ngang với mặt trời, với thiên nhiên, vũ trụ: “Đoàn thuyền chạy đua

cùng mặt trời”. Từ “với”, “cùng” đã diễn tả sự hài hòa cân đối giữa thiên nhiên

và con người lao động. Nếu trong thơ xưa, con người thường chìm khuất trước

thiên nhiên thì nay, dưới cái nhìn của người chiến sĩ cách mạng trong thời đại

mới, con người hiện lên thật tự tin, mạnh mẽ trong tư thế “chạy đua” với vũ trụ,

trời đất. Và sự thực thì con người đã chiến thắng.

Mở đầu bài thơ lúc ra khơi bắt cá là câu hát và khép lại bài thơ khi đoàn thuyền

đánh cá trở về cũng là câu hát của con người lao động ngư dân làng chài, điều

đó cho thấy cả hành trình đánh bắt cá của ngư dân đã trở thành bài ca lao động.

Nếu tiếng hát mở đầu khi ra khơi là tiếng hát biểu trưng cho tinh thần lạc quan,

niềm hi vọng, tin tưởng để rồi khi trở về sẽ bắt được nhiều cá tôm, làm giàu cho

tổ quốc thân yêu thì câu hát ở cuối bài thơ lại biểu tượng cho niềm vui sướng,

hạnh phúc trước thành quả lao động mà họ đã gặt hái được sau một đêm kéo

lưới vất vả.

Khổ thơ cuối đã khắc họa thành công hình ảnh đoàn thuyền và con người ngư

dân hiện lên thật lớn lao, kì vĩ, thể hiện niềm vui, niềm hân hoan vào thành quả

lao động, niềm tin tưởng vào cuộc sống mới, vào ngày mai tươi sáng của đất

nước. Lời thơ ngợi ca vẻ đẹp con người lao động mới, ca ngợi khí thế lao động

hăng say, yêu đời của người lao động mới đã được giải phóng, đang làm chủ

bản thân, làm chủ cuộc đời và đất nước: Tập làm chủ, tập làm người xây dựng.

Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!

Nguyễn Thành Long đã rất thành công khi chọn cách kể chuyện nhỏ nhẹ như lời

tâm tình. Sự hòa lẫn giữa lời dẫn chuyện và sự dẫn dắt giữa các nhân vật làm

cho câu chuyện trở nên tự nhiên, cảnh vật phô bày trước mắt người đọc. Nhân

vật chính hiện lên đa chiều giúp người đọc nhanh chóng cảm nhận khá toàn

diện. Với Lặng lẽ Sa Pa, Nguyễn Thành Long đã đóng góp một tiếng nói thầm

lặng ngợi ca những người anh hùng đã quên mình làm việc, góp sức xây dựng

quê hương, đất nước trong thời đại mới. Đó cũng là một phát hiện khá mới mẻ,

một điểm nhìn đặc sắc của nhà văn.

Chứng minh rằng trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, Sa Pa không

lặng lẽ

Với vẻ đẹp nên thơ, trữ tình, mảnh đất Sa Pa đã trở thành nguồn cảm hứng của

biết bao người nghệ sĩ trên hành trình khám phá các giá trị thẩm mĩ. Điều này

đã được thể hiện rõ thông qua tác phẩm "Lặng lẽ Sa Pa" của nhà văn Nguyễn

Thành Long. Tuy nhiên, trong truyện ngắn này, bên ngoài chiếc vỏ bọc của sự

thầm lặng là một Sa Pa không hề lặng lẽ.

Trước hết, độc giả có thể thấy được sự "lặng lẽ" của Sa Pa thông qua vẻ đẹp trữ

tình của thiên nhiên làm say đắm lòng người. Bức tranh nên thơ của phong cảnh,

tạo vật đã được làm nổi bật thông qua những nét vẽ đầy thơ mộng: những rặng

đào cùng "những đường núi quanh co uốn lượn kề bên con thác trắng xóa,

những cánh đồng cỏ với sắc xanh tươi non trong thung lũng cùng những đàn bò

lang "cổ đeo chuông đang thung thăng gặm cỏ", cây cối xuất hiện với gam màu

tươi tắn: "những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu

xanh của rừng", các loài hoa được phác họa qua sự phong phú, đa dạng qua vẻ

đẹp rực rỡ và tỏa ngát hương ngay giữa mùa hè với " hoa dơn, thược dược, lay

ơn, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong...". Bối cảnh nên thơ, trữ tình của thiên

nhiên trong không gian cao rộng chính là phông nền để tác giả miêu tả những

chi tiết thi vị, lãng mạn. Ánh nắng trên núi rừng Sa Pa được miêu tả với một vẻ

đẹp kì lạ, đầy sắc màu làm mê hoặc và say đắm lòng người: "Nắng bây giờ bắt

đầu len tới đốt cháy rừng cây, những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong

nắng những ngón tay bằng bạc...", rồi "nắng mạ bạc cả con đèo". Những tia

nắng đó còn là yếu tố tô đậm vẻ đẹp của mây mù chốn núi rừng Sa Pa: "mây bị

nắng xua,cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương". Qua sự tinh tế

trong việc lựa chọn chi tiết, hình ảnh, tài năng trong việc sử dụng ngôn từ, nhà

văn Nguyễn Thành Long đã phác họa thành công bức tranh thiên nhiên Sa Pa

với vẻ đẹp "lặng lẽ", thơ mộng, trữ tình và trầm tư. Qua đó, chúng ta có thể thấy

được tình yêu thiên nhiên, sự rung động trước cái đẹp của tác giả.

Trên phông nền lãng mạn, nên thơ của thiên nhiên, cuộc sống con người chốn

núi rừng Sa Pa xuất hiện cùng lòng nhiệt thành, say mê lao động. Điều này được

thể hiện qua hình ảnh nhân vật anh thanh niên âm thầm làm việc, cống hiến với

sự nhiệt huyết, hăng say, tận tụy. Dù công việc diễn ra khó khăn trong điều kiện

thời tiết khắc nghiệt nhưng anh vẫn hoàn thành trong "lặng lẽ", không ồn ào,

không khoa trương và chưa bao giờ nghĩ đến ngày sẽ được tôn vinh, đền đáp.

Tuy có nhan đề "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa không hề lặng lẽ như chiếc vỏ bọc

của sự nên thơ. Bên trong vẻ đẹp trữ tình của thiên nhiên tạo vật là sự cống hiến

thầm lặng nhưng vẫn diễn ra hằng ngày của con người lao động. Chính những

phẩm chất cao đẹp và sự hi sinh của họ đã phá vỡ không khí tưởng chừng như

thầm lặng của Sa Pa. Nhân vật anh thanh niên chính là hình tượng thể hiện rõ

chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. Giữa sự lặng lẽ của những đám mây, cây cỏ,

loài hoa, anh thanh niên vẫn tận tụy làm việc với lòng nhiệt thành, hăng say và

tinh thần trách nhiệm với triết lí: "[...] khi ta làm việc, ta với công việc là đôi,

sao gọi là một mình được? Huống chi công việc của cháu gắn liền với việc của

bao anh em đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó

đi, cháu buồn đến chết mất". Lời nói chân thành mà anh bộc bạch với người họa

sĩ cùng sự say mê, niềm tự hào đã cho thấy anh luôn coi công việc là lẽ sống.

Sống một mình trên đỉnh núi cao 2700 mét, anh còn rèn luyện cho bản thân một

lối sống văn minh và nề nếp. Đó là những thói quen tích cực như trồng rau, nuôi

gà và đặc biệt, anh luôn xem sách là một người bạn thân thiết, gần gũi để mở

mang hiểu biết và giao tiếp với thế giới bên ngoài. Tất cả những hành động đó

đã giúp anh vượt qua sự khắc nghiệt của thời tiết, khó khăn trong công việc,

đồng thời chống chọi với nỗi cô đơn và sự "thèm người". Cuộc gặp gỡ đầy bất

ngờ nhưng thú vị giữa anh, cô kỹ sư nông nghiệp và bác họa sĩ đã tô đậm hơn

nữa sự cởi mở, lòng nhiệt tình và trân quý tình cảm của anh thanh niên. Như

vậy, anh thanh niên chính là đại diện tiêu biểu cho bức chân dung của con người

lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Bên cạnh nhân vật anh thanh niên, trong tác phẩm "Lặng lẽ Sa Pa", nhà văn

Nguyễn Thành Long còn phác họa chân dung những con người âm thầm làm

việc, phá vỡ chiếc vỏ bọc "lặng lẽ" của Sa Pa. Dù chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời

kể của anh thanh niên nhưng họ đều để lại những ấn tượng sâu sắc. Đó là ông kĩ

sư vườn ra Sa Pa "ngày này qua ngày khác" ngồi im trong vườn su hào để quan

sát cách những chú ong lấy phấn, thụ phấn một cách tỉ mỉ, và ông kiên trì đi thụ

phụ phấn cho từng cây su hào để tạo ra năng suất cao hơn và nâng cao chất

lượng. Đó là anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét vượt qua những khắc nghiệt của

thời tiết, luôn ở trong tư thế sẵn sàng làm việc: "nửa đêm mưa gió,rét buốt,mặc,

cứ nghe sét là choáng choàng chạy ra". Như vậy, bên trong một Sa Pa với vẻ

đẹp nên thơ là những con người làm việc trong âm thầm, nhưng cũng chính điều

đó đã phá vỡ vỏ bọc lặng lẽ của thiên nhiên núi rừng Sa Pa, bởi những cống

hiến của họ dù thầm lặng nhưng rất đỗi cao cả, góp phần tạo nên một bản anh

hùng ca về công cuộc lao động của con người mới.

Như vậy, qua những gì đã phân tích, chúng ta có thể hoàn toàn khẳng định rằng,

khác với nhan đề "Lặng lẽ Sa Pa", Sa Pa không hề lặng lẽ. Bên trong vẻ đẹp nên

thơ, trữ tình của thiên nhiên tạo vật là cuộc sống của những con người ngày

ngày lao động miệt mài, hăng say không ngừng nghỉ để cống hiến hết mình cho

công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.

Nhận định hay về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa

1. “Tập trung nhiệt thành ca ngợi những con người lao động mới, dám nghĩ,

dám làm, không sợ khó khăn gian khổ, say mê trong lao động sáng tạo, nhân

hậu và tha thiết yêu cuộc sống…Truyện của Nguyễn Thành Long hấp dẫn người

đọc bằng giọng văn trong sáng, giàu chất thơ, nhẹ nhàng, thoải mái, cốt truyện

tưởng như đơn giản mà giàu ý nghĩa khái quát… Tuy tính cách và nghề nghiệp

của các nhân vật khác nhau nhưng tất cả đều có chung một thái độ sống, lao

động, làm việc và cống hiến hết mình cho Tổ quốc một cách vô tư, âm thầm,

lặng lẽ. Đó là một truyện ngắn hay và tiêu biểu cho phong cách Nguyễn Thành

Long: nhẹ nhàng, kín đáo mà rất sâu sắc và thấm đẫm chất thơ.”

(Từ điển tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam dùng trong nhà trường).

2. “Cảnh thơ mộng, người mộng mơ. Tất cả, từ bác lái xe đến các hành khách,

ông họa sĩ, cô kĩ sư…Dường như trên chuyến xe ấy, mọi người đang đi tìm một

điều gì thật giản dị nhưng cũng thật thiêng liêng, những khát vọng, những háo

hức…Đọc văn, có cảm giác được lần lần ngắm những tác phẩm hội họa lung

linh, kì ảo: "Nắng bây giờ đã bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây

thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái

nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên

trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các

vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe…”. Ôi, phong cảnh

đẹp biết nhường nào! Còn con người thì ta đã thấy, mỗi chân dung, mỗi lời nói,

ý nghĩ, hành động đều như ngân lên những vang âm ngọt ngào êm ái. Mỗi chữ,

mỗi câu trong tác phẩm có hình khối, đường nét, màu sắc, đậm chất hội họa.

Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu, âm thanh, êm ái, mang âm hưởng của

một bài thơ.”

(Vũ Dương Quỹ, Những vang âm trong lặng lẽ, Bình giảng văn học lớp 9)

3. “Nguyễn Thành Long là một cây bút truyện ngắn nhưng vẻ đẹp nghệ thuật

không nằm ở những phát hiện sắc sảo-táo bạo xung đột mạnh mẽ mà nghiêng về

tạo dựng chất thơ nhẹ nhàng trong trẻo lặng thầm, kín đáo nhưng vẫn có sức

vang ngân sâu rộng, lâu bền.”

4. “Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long tương tự như một mảnh đời, một

trang đời, một nét của cuộc sống chắt ra. Ta thường gặp ở Nguyễn Thành Long

những nhận xét nho nhỏ như nhắc khẽ người đọc.” – Tô Hoài

5. “Văn Nguyễn Thành Long như một bài thơ buồn êm dịu, một bông cúc nhỏ

xinh run rẩy nở trong sương sớm. Ta ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của bông hoa mà

quên mất bông hoa ấy đã từng được bàn tay của người làm vườn chăm tưới.

Nhiều khi, hồn văn Nguyễn Thành Long làm dịu mát lòng ta như mạch nguồn

trong trẻo, dịu dàng.”

| 1/81

| | Tải xuống

Preview text:

Sơ đồ tư duy Phân tích Lặng lẽ Sa Pa 1
Dàn ý Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa Dàn ý 1
A. Mở bài: Giới thiệu tác giả tác phẩm Nguyễn Thành Long là một cây bút
truyện ngắn và giới thiệu tác phẩm mang âm hưởng nhẹ nhàng đậm chất thơ.
Lặng lẽ Sapa là một trong những tác phẩm mang đầy chất thơ của Nguyễn Thành Long. B. Thân bài
- Thiên nhiên Sapa với những hình ảnh mây Sapa được tóc giả miêu tả rất đẹp
và kỳ lạ. Sa Pa được tô điểm thêm những màu sắc tươi sáng của các loại cây lạ
và các loại hoa. Bức tranh thiên nhiên Sa Pa hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ,
thơ mộng, hữu tình như một bức tranh mà thiên nhiên ban tặng.
- Vẻ đẹp con người Sapa được thể hiện qua nhân vật Anh thanh niên:
• Trong hoàn cảnh sống và làm việc đặc biệt mới 27 tuổi
• Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2.600 m.
• Công việc làm công tác khí tượng kiêm Vật lý địa cầu đo nắng, đo gió, đo
mưa. Đó là một công việc gian khổ, đòi sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao.
• Những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên sống có lý tưởng. Sống giữa
những năm tháng chống Mỹ, anh luôn khát khao được cầm súng ra mặt trận.
• Ý thức được ý nghĩa thiêng liêng của công việc, anh sẵn sàng vượt qua
thử thách gian khổ. Đặc biệt là nỗi cô đơn để hoàn thành nhiệm vụ.
• Anh đặc biệt yêu nghề và say mê với công việc của mình. Lòng yêu nghề
say mê với công việc có tinh thần trách nhiệm cao. 2
• Anh một mình làm việc trên đỉnh núi cao, chấp nhận cuộc sống cô đơn,
xa cách với cộng đồng, với điều kiện thời tiết khắc nghiệt
• Nhưng thái độ của anh luôn vui vẻ, trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống
• Căn phòng, nhà cửa gọn gàng, ngăn nắp
• Anh trồng hoa tô Điểm thêm cho cuộc sống của mình, anh nuôi gà tự sản
xuất phục vụ cuộc sống
• Anh thanh niên có một tinh thần lạc quan yêu đời, sống khoa học, chiến Thắng nỗi cô đơn
• Tạo ra cho mình một cuộc sống đẹp đẽ và đầy ý nghĩa
• Tính tình anh thanh niên niềm nở, vui vẻ, hiền hậu, sự ham học hỏi, khiêm tốn và tế nhị
- Cô kỹ sư với tính cách dễ gần, hồn nhiên, trẻ trung, lãng mạn. Quyết tâm bỏ
thành phố về nơi núi rừng yêu mến ông họa sĩ và anh thanh niên
- Ông họa sĩ là một người đam mê nghệ thuật, thân thiện và quý người. Đây là
biểu tượng cho những con người từng trải, kinh nghiệm sống và am hiểu nghệ thuật
- Bác lái xe gắn bó với con đường lên Sapa đã 30 năm, tính tình nhân hậu, sẵn
sàng giúp đỡ người khác
- Với ngôn ngữ nghệ thuật và chất tạo hình thức thơ, xây dựng tình huống
truyện bất ngờ và hợp lý, nghệ thuật miêu tả thiên nhiên gợi tả, nghệ thuật xây dựng nhân vật.
C. Kết bài: Cảm nhận khái quát về tác phẩm truyện ngắn Dàn ý 2 A. MỞ BÀI: 3
Truyện ngắn LẶNG LẼ SA PA là kết quả chuyến đi lên Lào Cai hè 1970 của
tác giả. Truyện từ tập “Giữa trong xanh” in năm 1972. Tác phẩm ca ngợi những
người lao động như anh thanh niên làm công tác khí tượng và cái thế giới của
những con người như anh. Qua đó, tác giả muốn nói với người đọc: “ Trong cái
im lặng của Sa Pa, có những con người làm việc và lo nghĩ cho đất nước”.
Truyện cũng gợi ra những vấn đề về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác,
vì những mục đích chân chính đối với con người. B. THÂN BÀI:
Xe tới chân đỉnh Yên Sơn, bác lái xe dừng lại, giới thiệu với ông hoạ sĩ già và
cô kỹ sư trẻ một anh thanh niên làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu sống
một mình trên núi. Trong cuộc gặp gỡ 30 phút ngắn ngủi, anh thanh niên kể về
công việc của mình, công việc đơn giản nhưng gian khổ và cô đơn. Anh đã bộc
lộ những suy nghĩ đúng đắn về công việc và cuộc đời. Khi ong hoạ sĩ định vẽ
anh, anh đã giới thiệu những người khác mà anh cho là đáng vẽ hơn như ông kỹ
sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét. Những điều khám phá được ở anh thanh niên
làm cho người khách vô cùng xúc động. Khi họ trở về, anh còn tặng cô gái một
bó hoa và tặng bác già một làn trứng ăn đường.
1. Nhân vật anh thanh niên.
Anh thanh niên là nhân vật chính của truyện, dù không xuất hiện ngay từ đầu
truyện mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ chốc lát giữa các nhân vật kia với anh,
khi xe của họ dừng lại nghỉ nhưng đã dù để các nhân vật khác kịp ghi nhận một
ấn tượng, một “ký hoạ chân dung” về anh rồi dường như anh lại khuất lấp vào
trong mây mù bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi cao Sa Pa.
- Hoàn cảnh sống và làm việc khá đặc biệt:
+ Một mình trên đỉnh núi cao 2600m quanh năm suốt tháng cô đơn giữa cỏ cây
và mây mù lạnh lẽo. Công việc của anh là “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, 4
đo chấn động mặt đất, dựa vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản
xuất và chiến đấu. Ngày đêm 4 lần (1 giờ, 4 giờ, 11 giờ, 19 giờ) đều đặn và
chính xác, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao dù mưa nắng, gió bão, nửa đêm
tuyết rơi đều phải đi ốp.
+ Tuy nhiên cái gian khổ của công việc chưa đáng sợ bằng cái gian khổ của
hoàn cảnh sống, đó là sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên
đỉnh núi cao không một bóng người. Cô đơn đến mức “thèm người” quá phải
kiểm kê dừng xe qua đường để được gặp người.
→ Quả thực, điều kiện sống và làm việc đó là một thử thách lớn đối với tuổi trẻ
vốn khát khao và hành động nhưng anh đã vượt qua hoàn cảnh bằng những suy
nghĩ rất đẹp, giản dị mà sâu sắc. - Vẻ đẹp tính cách:
+ Trước hết đó là ý thức về công việc của mình và lòng yêu nghề, thấy được ý
nghĩa cao quý trong công việc thầm lặng của mình là có ích cho cuộc sống, cho
mọi người. (Cụ thể khi ấy là cuộc kháng chiến chống Mỹ). Anh không tô đậm
cái gian khổ của công việc, nhưng anh nhấn mạnh niềm hạnh phúc khi biết được
mình đã góp phần phát hiện kịp thời một đám mây khô mà nhờ đó ô không quân
ta hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng”.
+ Anh đã có những suy nghĩ và quan niệm đúng đắn về cuộc sống và công việc
của con người. Công việc của anh gắn bó với bao người, hằng ngày anh vẫn
phải 4 lần nói chuyện với trung tâm. Huống chi còn bao người làm việc trong
hoàn cảnh khó khăn, cô độc hơn, chẳng hạn như anh bạn ở đỉnh Hoàng Liên
Sơn cao 3142m mới là độ cao lý tưởng! Nếu không có công việc, không vì công
việc thì đó mới là cuộc sống cô đơn thực sự, buồn đến chết. Có lẽ đây là những
tâm sự chân thành mà sâu sắc nhất của anh: “khi ta làm việc, ta với công việc là
đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với công việc 5
của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ
cất nó đi, cháu buồn đến chất mất”.
- Nhưng cuộc sống của anh không hề cô đơn vì anh còn có những nguồn vui
khác nữa ngoài công việc - đó là niềm vui đọc sách mà anh thấy như lúc nào
cũng có người để trò chuyện (khi bác lái xe đưa gói sách cho anh, anh “mừng
quýnh” như bắt được vàng.
+ Anh biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống khoa học, ngăn nắp, tươi tắn, chủ động:
đọc sách, chăm hoa, nuôi gà, tự học… Thế giới riêng của anh là công việc: “một
căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm”.
Cuộc sống riêng của anh “thu gọn lại một gác trái gian với chiếc giường con,
một chiếc bàn học, một giá sách”.
- Ở người anh thanh niên ấy còn có nhiều nét tính cách và phẩm chất rất đáng mến:
+ Sự cởi mở, chân thành, rất quý trọng tình cảm của mọi người, khao khát được
gặp gỡ và trò chuyện với mọi người.. Biểu hiện:
+ Tinh thần với bác lái xe, thái độ ân cần chu đáo khi tiếp đãi những người khác
xa đến thăm bất ngờ: pha nước, hái hoa tặng khách - cô gái Hà Nội đầu tiên sau
4 năm làm việc, đến thăm anh, thành thực bộc lộ “những điều mà đáng lẽ người
ta chỉ nghĩ” đến cảm động.
+ Đếm từng phút vì sợ hết mất ba mươi phút gặp gỡ vô cùng quý báu.
+ Lưu luyến với khách khi chia tay, xúc động đến nỗi phải “quay mặt đi” và ấn
vào tay ông hoạ sĩ già cái làn trứng làm quả, không dám tiễn khách ra xe dù
chưa đến giờ “ốp”. 6
- Anh còn là người rất khiêm tốn, thành thực cảm thấy công việc và những lời
giới thiệu nhiệt tình của bác lái xe là chưa xứng đáng, đóng góp của mình chỉ là
bình thường nhỏ bé, anh vẫn thua ông bố vì chưa được đi bộ đội, trực tiếp ra
chiến trường đánh giặc. Khi ông hoạ sĩ ký hoạ chân dung, anh từ chối, e ngại và
nhiệt tình giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn anh nhiều (ông kỹ sư ở
vườn rau Sa Pa, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét…).
→ Dù anh thanh niên chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc của truyện, nhưng bằng
vài chi tiết tiêu biểu, tác giả đã phác hoạ được chân dung nhân vật chính với
những nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống,
về ý nghĩa của công việc.
2. Nhân vật ông hoạ sĩ.
- Tâm trạng của nhân vật họa sĩ khi gặp anh thanh niên: ông xúc động và bối rối:
“Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết”. Ông có nhiều
cảm xúc và suy tư về anh thanh niên và về nhiều điều khác (nghệ thuật với sức
mạnh và sự bất lực của nó, về mảnh đất Sa Pa).
- Dù không phải là nhân vật chính nhưng ông hoạ sĩ có vai trò rất quan trọng
trong truyện: người kể chuyện đã nhập vào cái nhìn và những ý nghĩ của ông
hoạ sĩ để trần thuật, để quan sát và miêu tả từ cảnh thiên nhiên đến nhân vật
chính của truyện. Qua nhân vật này, tác giả muốn gửi gắm những suy nghĩ về
con người, về cuộc sống, về nghệ thuật.
- Ông hoạ sĩ là người nghệ sĩ có tâm hồn nhạy cảm. Ngay từ những lời giới
thiệu của bác lái xe về anh thanh niên, ông hoạ sĩ đã xúc động mạnh khi nhìn
thấy người con trai tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt
chạy lại chỗ xe đỗ”. Sau đó ông lại ngạc nhiên khi thấy anh thanh niên đang hái
hoa, cảm động và bị cuốn hút trước sự cởi mở chân thành của anh. Rồi ông lại
cảm giác “mình bối rối” khi nghe anh thanh niên kể về công việc. Bằng sự từng 7
trải nghề nghiệp và niềm khao khát của người nghệ sĩ sáng tạo đi tìm đối tượng
của nghệ thuật, ông biết mình đang xúc động và bối rối vì đã “bắt gặp một điều
thật ra ông vẫn ao ước được biết, một nét thôi dù khẳng định một tâm hồn, khơi
gợi một ý sáng tác, một nét mới dù là giá trị một chuyến đi dài”. Anh thanh niên
là một con người như thế và có thể là nhân vật tương lai trong một tác phẩm của ông.
- Cảm hứng được khơi gợi đã thôi thúc người hoạ sĩ sáng tác. Anh thanh niên
muốn dành 20 phút để nghe chuyện dưới xuôi. Ông hoạ sĩ hứa mười ngày nữa
trở lại, còn bây giờ ông muốn dành trọn vẹn 20 phút ngắn ngủi để hiểu thật kỹ
về người thanh niên, về đối tượng mà ông đang định thể hiện trong bức tranh
của mình. Ông muốn làm một bức phác hoạ chân dung về anh thanh niên nhưng
làm thế nào “cho người xem hiểu được anh ta, mà không phải hiểu như một
ngôi sao xa? Và làm thế nào đặt được chính tấm lòng của nhà hoạ sĩ vào giữa
bức tranh đó? Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu
cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài”.
- Ông chấp nhận những thử thách của quá trình sáng tác, đã bắt cảm hứng của
mình hiện lên trang giấy: “cũng may mà bằng mấy nét, hoạ sĩ đã ghi xong, lần
đầu gương mặt của người thanh niên, người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm
cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về
những điều anh suy nghĩ”.
- Những xúc cảm và suy tư của ông hoạ sĩ về anh thanh niên và về những vấn
đề của nghệ thuật, của đời sống được gợi lên từ câu chuyện của anh thanh niên
đã làm cho chân dung nhân vật chính thêm sáng đẹp và tạo nên chiều sâu tư tưởng.
3. Nhân vật cô gái. 8
- Đây là cô gái dám rời Hà Nội, bỏ lại sau lưng “mối tình đầu nhạt nhẽo” để lên
công tác ở miền cao Tây Bắc.
- Tâm trạng của nhân vật cô kĩ sư khi gặp anh thanh niên: Cuộc gặp gỡ bất ngờ
với anh thanh niên, những điều anh nói, câu chuyện anh kể về những người
khác đã khiến cô “bàng hoàng”, cô hiểu thêm cuộc sống một mình dũng cảm
tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà
anh kể và về con đường có đang đi tới?”. Nhờ cái bàng hoàng ấy, cô mới nhận
ra mối tình của mình bấy lâu nay nhạt nhẽo biết bao, cuộc sống của mình lâu
nay tầm thường biết bao, thế giới của mình lâu nay nhỏ bé biết bao! Khoảnh
khắc bàng hoàng ấy chính là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao, cao đẹp
khi người ta bắt gặp được những ánh sáng đẹp đẽ toả ra từ cuộc sống, từ tâm hồn người khác.
- Cùng với sự bàng hoàng ấy là “một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng
cô gái. Không phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra
đời. Mà vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng
ngẫu nhiên anh dành cho thêm cô”. Cô đánh giá đúng, yên tâm hơn về quyết
định từ bỏ cuộc tình nhạt nhẽo.
- Cuộc gặp gỡ đã khơi lên trong tâm tư cô gái trẻ những tình cảm và suy nghĩ
mới mẻ, cao đẹp về con người, về cuộc sống. Cô như được tiếp thêm sức mạnh,
có nghị lực khi vào đời. Qua tâm tư của cô gái, ta nhận ra vẻ đẹp và sức ảnh
hưởng của nhân vật anh thanh niên.
4. Chất trữ tình trong truyện.
* Những chi tiết thể hiện chất trữ tình trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”.
- Cảnh thiên nhiên Sa Pa đẹp như những bức tranh, giàu chất thơ: “Nắng đã mạ
bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiếu
làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo.” 9
- Từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị trong lòng mỗi người: Vẻ đẹp
của anh thanh niên; những tình cảm, cảm xúc mới nảy nở của bác họa sĩ và cô gái.
+ “Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà
chỉ nghe tên, người ta chỉ nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm
việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”.
+ “Không phải vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra đời. Mà
vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên
anh cho thêm cô. Và vì một cái gì đó nữa mà lúc này cô chưa kịp nghĩ kĩ.”
→ Tác giả tạo không khí trữ tình cho tác phẩm, nâng cao ý nghĩa và vẻ đẹp của
những sự việc, con người rất bình dị được miêu tả.
5. Tình huống truyện đặc sắc.
- Tình huống cơ bản của truyện “Lặng lẽ Sa Pa” chính là cuộc gặp gỡ của người
thanh niên làm việc một mình ở trạm khí tượng với bác lái xe và hai hành khách
trên chuyến xe ấy - ông hoạ sĩ và cô kỹ sư lên thăm trong chốc lát nơi ở và làm việc của anh thanh niên.
- Tình huống gặp gỡ này là cơ hội thuận tiện để nhân vật chính được hiện ra qua
sự quan sát, suy nghĩ của những nhân vật khác, đặc biệt là ông hoạ sĩ già. Chính
vì thế nhân vật chính không chỉ hiện ra một cách tự nhiên mà còn được soi
chiếu, đánh giá từ cái nhìn và cảm xúc của những nhân vật khác, rồi lại tác động
đến tình cảm và suy nghĩ của những nhân vật ấy.
- Cuộc gặp gỡ bất ngờ nhưng đã để lại trong lòng mỗi nhân vật những ấn tượng
sâu sắc về lí tưởng và mục đích sống. Cách tạo tình huống như vậy nhà văn
Nguyễn Thành Long muốn làm nổi bật hình ảnh những con người đang lao 10
động âm thầm lặng lẽ, đầy trách nhiệm để cống hiến hết mình cho đất nước, cho
công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Miền Bắc những năm 70 của thế kỷ XX. C. KẾT BÀI:
Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa khắc họa thành công hình ảnh những người lao động
bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình
trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và
ý nghĩa của những công việc thầm lặng. Dàn ý 3
1. Mở bài: giới thiệu tác giả Nguyễn Thành Long, tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa
2. Thân bài: phân tích chi tiết tác phẩm
a. Cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa
• Nắng đốt cháy rừng cây, mạ bạc con đèo…
• Cây hoa tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng.
• Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương,
rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.
=> Vài nét chấm phá điểm xuyết, nghệ thuật nhân hóa, so sánh -> Tác giả đã
khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ, thơ mộng, hữu
tình. Miêu tả bức tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu
như có đường nét, hình khối, sắc màu. Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu
mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất nước.
• Có thể nói, vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa hoàn toàn tương xứng và hài hòa
với vẻ đẹp của con người giàu chất mộng mơ, đầy ý nghĩa. 11
b. Nhân vật anh thanh niên
Hoàn cảnh sống và làm việc
- Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên khá đặc biệt:
• Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, “bốn bề chỉ có cây cỏ và
mây mù lạnh lẽo” => hoàn cảnh sống cô đơn, vắng vẻ, cô đơn đến mức “thèm người”.
• Công việc: làm công tác khí tượng, kiêm vật lí địa cầu, đo nắng, đo gió,
đo mưa, tính mây, đo chấn động mặt đất dự vào việc báo trước thời tiết
hằng ngày để phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu => Công việc đòi hỏi
sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nghiệm cao.
• Công việc không khó nhưng giản khổ: bốn lần trong một ngày đêm đều
đặn, dù mưa, nắng, gió, bão,…
Những phẩm chất tốt đẹp
- Lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm về công việc:
• Anh thanh niên hiểu rằng công việc mình làm tuy nhỏ bé nhưng liên quan
đến công việc chung của đất nước, của mọi người.
• Làm việc một mình trên đỉnh núi cao,không có ai giám sát, thúc giục anh
vẫn luôn tự giác, tận tụy: suốt mấy năm ròng rã ghi và báo “ốp” đúng giờ,
phải ghi và báo về nhà trong mưa tuyết lạnh cóng, gió lớn và đêm tối lúc
1h sáng, anh vẫn không ngần ngại.
• Anh đã sống thật hạnh phúc khi được biết do kịp thời phát hiện đám mây
khô mà anh đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta trên bầu trời Hàm Rồng.
• Anh yêu công việc của mình, anh kể về nó một cách say sưa và tự hào.
• Với anh, công việc là niềm vui, là lẽ sống: “Công việc của cháu gian khổ
thế đấy chứ cất nó đi cháu buồn đến chết mất” => anh đã thực sự tìm thấy 12
niềm vui và hạnh phúc trong công việc thầm lặng giữa Sa Pa và sương mù bao phủ.
- Biết sắp xếp một cuộc sống một cách khoa học
• Anh chủ động, sắp xếp cho mình một cuộc sống ngăn nắp, đầy đủ, phong
phú và thơ mộng: trồng hoa, nuôi gà, đọc sách…
• Trong cái cuộc sống lẻ loi của mình, ngoài công việc anh còn tìm thấy
một niềm vui khác nữa – đó là đọc sách. Với anh, đọc sách không chỉ là
nâng cao kiến thức mà còn để trò chuyện, để thanh lọc tâm hồn
- Sự chân thành, cởi mở và lòng hiếu khách
• Vì “thèm người” mà anh đã đẩy một khúc gỗ ra chắn giữa đường, buộc
xe khách đi qua phải dừng lại => niềm khao khát được gặp gỡ, được trò chuyện với mọi người
• Anh quan tâm đến người khác một cách thật lòng: gửi biếu vợ bác lái xe
củ tâm thất vì hôm nọ “bác chẳng bảo bác gái vừa ốm dậy là gì?”, đón
tiếp ông họa sĩ và cô kĩ sư thật thân tình, nồng hậu
• Lòng mến khách của anh đã khiến ông họa sĩ xúc động: “người con trai ấy đáng yêu thật!”.
• Anh có cách sống đẹp và những suy nghĩ khiến chúng ta phải ngạc nhiên,
khâm phục: Bác lái xe đùa anh là “người cô độc nhất thế gian” nhưng anh
lại thổ lộ với ông họa sĩ: “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi
là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh
em đồng chí dưới kia.” Và anh tâm sự cùng cô kĩ sư: “Lúc nào tôi cũng
có người trò chuyện nghĩa là có sách ấy mà”. Anh nhớ người nhưng
không phải là nỗi nhớ phồn hoa đô thị bởi “người thì ai mà chả thèm,
song mình sinh ra để làm gì? Mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc?”
=> Từ đó ta thấy thực chất của nỗi khát khao là được hòa nhập, được 13
sống vì mọi người. Anh đã lập được những kì tích trong công việc, trong
cuộc sống khiến ông họa sĩ cảm phục và xúc động.
- Sự khiêm tốn, thành thật
• Khi ông họa sĩ phác họa bức chân dung anh, anh đã khẩn khoản: “Không,
xin bác đừng mất công vẽ cháu. Cháu không xứng đáng đâu, để cháu giới
thiệu với bác những người khác đáng vẽ hơn” => Anh cảm thấy mình là
người bình thường trong muôn vàn những người khác.
• Dù còn trẻ tuổi nhưng anh đã thấm thía cái nghĩa, cái tình của mảnh đất
Sa Pa nơi mà mình được sinh ra và lớn lên; thấm thía sự hi sinh thầm lặng
của những con người ngày đêm làm việc và lo nghĩ cho đất nước.
• Có thể nói, qua cuộc gặp gỡ và trò chuyện, nhân vật anh thanh niên được
khắc họa giản dị, khiêm nhường, đẹp trong suy nghĩ, trong cách sống và
trong tâm hồn. Đó là nét vẽ đơn sơ, chân dung một con người có tầm vóc
nhỏ bé mà nét mặt rạng rỡ.
c. Các nhân vật khác
Nhân vật ông họa sĩ
• Tuy không dùng cách kể ở ngôi thứ nhất nhưng hầu như người kể chuyện
đã nhập vào cái nhìn và suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ để quan sát và
miêu tả từ cảnh thiên nhiên đến nhân vật chính của chuyện. Từ đó, gửi
gắm suy nghĩ về con người, về nghệ thuật.
• Ngay từ những phút ban đầu gặp gỡ anh thanh niên, bằng sự từng trải
nghề nghiệp và niềm khao khát của người nghệ sĩ đi tìm đối tượng của
nghệ thuật, ông đã xúc động và bối rối.
• Ông muốn ghi lại hình ảnh anh thanh niên bằng nét bút kí họa và “người
con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm cho ông nhọc quá”. Những xúc cảm
và suy tư của nhân vật ông họa sĩ về người thanh niên và về những điều 14
khác nữa được gợi lên từ câu chuyện của anh làm cho chân dung nhân vật
chính thêm sáng đẹp và chứa đựng những chiều sâu tư tưởng.
Nhân vật cô kĩ sư
• Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên, những điều anh nói, cả những
chuyện anh kể đã khiến cô vô cùng bàng hoàng. Cô hiểu thêm cuộc sống
một mình dũng cảm, tuyệt đẹp của người thanh niên, về thế giới những
con người như anh và quan trọng hơn nữa là về con đường cô đã lựa
chọn, cô đang đi tới. Đây là cái “bàng hoàng” đáng lẽ cô phải biết khi
yêu, nó giúp cô đánh giá đúng hơn mối tình nhạt nhẽo mà cô đã từ bỏ và
yên tâm hơn về quyết định của mình. Đó là sự bừng dậy của những tình
cảm lớn lao, cao đẹp khi người ta gặp được những ánh sáng đẹp đẽ tỏa ra
từ cuộc sống, từ tâm hồn của người khác.
• Cùng với sự “bàng hoàng” ấy, là một tình cảm hàm ơn với người thanh
niên không phải chỉ vì bó hoa to mà anh tặng cô một cách hết sức vô tư
mà còn vì “một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ
mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô”. Bác lái xe
Có vai trò giới thiệu nhân vật chính với ông họa sĩ và cô kĩ sư. Chính điều này,
đã tạo ra sự thu hút chú ý của người đọc. Qua cảm xúc, suy nghĩ và thái độ cảm
mến của bác lái xe, cô kĩ sư, ông họa sĩ, hình ảnh anh thanh niên được hiện ra
càng rõ nét và đẹp hơn. Chủ đề của tác phẩm mở rộng thêm và gợi ra nhiều ý
nghĩa. Bức chân dung nhân vật chính như được soi rọi nhiều luồng ánh sáng
khiến nó thêm rạng rỡ và ánh lên nhiều màu sắc.
Ông kĩ sư dưới vườn rau Sa Pa
Kiên trì, bền bỉ, làm việc trong âm thầm lặng lẽ “ngày này sang ngày khác”.
Ông ngồi im trong vườn su hào rình xem cách ong lấy phấn, thụ phận cho hoa 15
su hào. Và tự ông đi thụ phấn cho từng cây su hào để củ su hào nhân dân toàn
miền Bắc ăn được to hơn, ngọt hơn. Ông kĩ sư làm cho anh thanh niên cảm thấy
cuộc đời đẹp quá! Công việc thầm lặng ấy chỉ những con người nơi mảnh đất Sa
Pa mói hiểu hết được ý nghĩa của nó.
Anh kĩ sư bản đồ sét
Anh luôn ở trong tư thế sẵn sằng suốt ngày chờ sét “nửa đêm mưa gió,rét
buốt,mặc, cứ nghe sét là choáng choàng chạy ra”. Anh đã hi sinh hạnh phúc cá
nhân vì niềm đam mê công việc để khai thác “của chìm nông, của chìm sâu”
dưới lòng đất làm giàu cho Tổ quốc.
3. Kết bài: Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Dàn ý 4 I. Mở bài
- Giới thiệu truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, và tác giả Nguyễn Thành Long
- Dẫn dắt vấn đề: Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là truyện ngắn giàu chất thơ II. Thân bài
Chất thơ trong truyện ngắn: là sự tổng hòa nội dung và nghệ thuật tác phẩm, với
sự dạt dào cảm xúc tinh tế mà mãnh liệt, việc miêu tả những bức tranh thiên
nhiên thơ mộng, với sự tưởng tượng bay bổng thể hiện trong một ngôn ngữ giàu
chất nhạc, đầy âm vang tạo thành những âm vang trong văn xuôi
Chất thơ trong truyện ngắn lặng lẽ Sa Pa
- Tên truyện giàu chất thơ: nhan đề gợi sự nhẹ nhàng, man mác, khiến người
đọc liên tưởng đến bài thơ trữ tình 16
+ Chất thơ từ tên truyện làm căn cốt, lan tỏa rộng khắp tác phẩm
- Chất thơ trong bối cảnh câu chuyện
+ Tình huống truyện là cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ và thú vị giữa những con người
khác nhau về nghề nghiệp, địa vị, giống nhau trong tình yêu công việc
+ Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi nhân vật
những cảm xúc đẹp đẽ
+ Cuộc gặp diễn ra ở nơi thơ mộng, lãng mạn đầy ý nghĩa giữa núi rừng, thiên
nhiên thơ mộng của Sa Pa
- Chất thơ trong cách xây dựng các nhân vật
+ Bằng con mắt nghệ thuật, tác giả phát hiện ra những con người thật đẹp luôn
cống hiến hết mình cho công việc, đất nước, ở họ tình yêu với công việc thật
đẹp và cao cả: nhân vật anh thanh niên, ông kĩ sư vườn rau dưới Sa Pa, người
nghiên cứu bản đồ sét
+ Tác giả không đặt tên riêng rõ ràng, không chú ý về ngoại hình, hành động
ngôn ngữ đối thoại, mà tập trung vào thế giới tâm hồn của nhân vật với suy
nghĩ, cảm xúc sâu lắng, nhẹ nhàng
+ Những con người ở Sa Pa cống hiến thầm lặng tuổi trẻ, sức lao động cho đất
nước, đó là những con người giàu sức sống và nghị lực
- Chất thơ trong ngôn ngữ:
+ Những câu văn dài kết hợp với hình ảnh đẹp, thơ mộng núi rừng Sa Pa
+ Giọng văn nhẹ nhàng, êm dịu nhưng sâu lắng như bản nhạc ca ngợi vẻ đẹp
thiên nhiên và con người III. Kết bài 17
- Chất thơ thể hiện tư tưởng nghệ thuật của tác phẩm: ca ngợi thiên nhiên, con
người ngày đêm lao động thầm lặng, cống hiến cho đất nước
- Chất thơ trong truyện góp phần tạo nên dấu ấn phong cách nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Thành Long Dàn ý 5 1, Mở bài:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
• Tác giả Nguyễn Thành Long: nổi tiếng với nhiều truyện ngắn, bút kí;
thường viết về cuộc sống của người dân miền Bắc xây dựng XHCN.
• Tác phẩm viết về những người lao động thầm lặng trên núi cao, cống hiến
cho công cuộc xây dựng đất nước thời kì tạm hòa bình ở miền Bắc, tiếp
tục kháng chiến chống Mĩ ở miền Nam. 2, Thân bài:
a, Nội dung truyện: ca ngợi con người lao động, chứa đựng nhiều triết lí nhân sinh.
* Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp
• Nắng: được miêu tả rực rỡ, chói chang như đốt cháy rừng cây, mạ bạc con đèo.
• Sự hài hòa của màu sắc: màu bạc của cây thông trước nắng, màu hoa cà
của những cây tử kinh điểm xuyết giữa màu xanh của rừng.
• Hình ảnh nhân hóa mây và nắng như một đứa trẻ chơi đá bóng: “Mây bị
nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi
xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe”. 18
⇒ một bức tranh thiên nhiên sống động, rực rỡ đầy sức sống.
* Hệ thống nhân vật mang ý nghĩa biểu tượng.
- Nhân vật anh thanh niên:
• Công việc: làm nghiên cứu khí tượng thủy văn trên đỉnh núi, vất vả, nguy hiểm.
• Cuộc sống: sống một mình nhưng ngăn nắp gọn gàng, chỉ dành cho mình
một góc nhỏ còn lại cho công việc; trồng hoa quanh nhà - cho thấy một
tâm hồn thi sĩ, yêu cái đẹp.
• Phẩm chất con người: hết lòng vì công việc, coi sự cống hiến của mình là
lẽ đương nhiên; sống có lí tưởng, khiêm tốn; tốt bụng, niềm nở.
• Những trăn trở suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống: suy nghĩ xem “thèm
người” là gì, con người với con người có ý nghĩa gì; luôn coi bản thân với
công việc là đôi, coi những người làm cùng ngành dù ở xa dưới thành phố
cũng là đồng nghiệp; luôn nhắc nhở bản thân rằng còn phải cống hiến hơn
nữa cho đất nước (việc thi thố với người cha).
• Mở rộng: câu nói của Bác Hồ “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là
hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho
nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình
đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?”
⇒ Biểu tượng cho những con người sống hết mình, cống hiến vì đất nước. - Nhân vật cô gái:
• Tính cách dễ gần, hồn nhiên trẻ trung, lãng mạn: trông thấy hoa anh thanh
niên trồng liền rất vui vẻ, không hề e ngại rụt rè, tận hưởng những bông hoa tươi thắm.
• Mang quyết tâm bỏ thành phố để đến nơi núi rừng sâu thẳm, nhưng chưa
hiểu rõ được nhiều điều trong cuộc sống. 19
• Cô yêu mến bác họa sĩ và anh thanh niên; những biểu hiện trên gương
mặt, cách cô lắng nghe câu chuyện của anh, cô cố tình để lại chiếc khăn
tay làm tin nhưng bị anh vô tình ngây ngô trả lại, họ không nói với nhau
nhiều nhưng người đọc cảm nhận được một tình cảm nhen nhóm giữa hai người.
⇒ Cô gái biểu tượng cho những người trẻ có tinh thần nhiệt huyết, nhiều mộng
mơ, chưa nhiều kinh nghiệm thực tế nhưng sẵn sàng học hỏi. - Nhân vật bác hoạ sĩ:
• Đam mê nghệ thuật: đi thực tế trước khi về hưu, yêu mến anh thanh niên
liền đem giấy bút ra phác họa anh ngay, đoạn suy nghĩ của bác lúc vẽ anh
là những cảm nhận sâu sắc về nghệ thuật đối với cuộc sống; bác hứa sẽ
quay lại ở với anh mấy ngày để tìm hiểu công việc của anh.
• Bác thân thiện, quý người: nhanh chóng kết thân với cô gái trẻ làm bạn
đồng hành, quý nhau như cha con; trò chuyện niềm nở với bác lái xe; quý
mến và cảm phục anh thanh niên cùng những con người lặng lẽ làm việc nơi đây
⇒ Là biểu tượng cho những con người từng trải, giàu kinh nghiệm sống.
- Những nhân vật vô hình: chỉ được nhắc đến qua lời kể của anh thanh niên
• Nhà nghiên cứu sét: cứ trời sét là chạy ra quan sát, liên tục trong 11 năm,
không màng chuyện hạnh phúc cá nhân.
• Ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa: tỉ mỉ quan sát ong thụ phấn, tận tâm với
công việc, tự tay thụ phấn cho cây su hào, nghiên cứu ra giống cây su hào chất lượng.
⇒ Họ đại diện cho muôn vàn người đang lặng lẽ cống hiến cho đất nước. 20
b, Nghệ thuật truyện
- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà hợp lí, giản dị mà ý nghĩa: từ sự giới
thiệu của bác lái xe đến cuộc gặp gỡ của ba người, trò chuyện, chia tay.
- Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên: chấm phá, gợi tả.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
• Nhân vật không rõ mặt, không đặt tên: khái quát chung cho muôn vạn
người lao động yêu nước.
• Xây dựng tính cách, phẩm chất của anh thanh niên câu chuyện anh kể cho
bác họa sĩ và cô gái trẻ, thông qua suy nghĩ của bác họa sĩ
• Không miêu tả dài dòng, chỉ bằng một vài điểm đã nêu bật được nội tâm, tính cách nhân vật.
• Những đoạn độc thoại nội tâm của nhân vật chứa đựng triết lí nhân sinh,
tạo cảm giác tự nhiên cho câu chuyện, không bị mang tính giáo điều.
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba, giọng kể tự nhiên, khách quan, nhịp
điệu truyện diễn ra nhanh, mạch lạc. 3, Kết bài:
Nhấn mạnh giá trị tác phẩm: truyện vừa mang tính tự sự vừa mang tính trữ tình,
như một bài tùy bút về vẻ đẹp thiên nhiên và con người lao động ở SaPa; ca
ngợi những lí tưởng, phẩm chất cao đẹp của thanh niên.
Phân tích Lặng lẽ Sa Pa ngắn gọn
Tác giả Nguyễn Thành Long là một cây bút chuyên về truyện ngắn xuất sắc, các
tác phẩm nổi tiếng của ông như: Giữa trong xanh (1972), Lý Sơn mùa tỏi (1980).
Và đoạn trích “Lặng lẽ Sa Pa” được rút ra từ tập truyện “Giữa trong xanh”.
Truyện được viết vào một chuyến nhà văn đi công tác lại Lào Cai, ca ngợi 21
những con người sống ở nơi non xanh lặng lẽ đang ngày đêm cống hiến thầm lặng cho Tổ quốc.
Mở đầu tác phẩm là bức tranh thiên nhiên đầy chất thơ của mảnh đất Lào Cai –
nơi miền Tây Bắc của Tổ quốc, nơi đây không hề mang vẻ hoang vu mà trái lại
còn rất hữu tình và tráng lệ. Xe của đoàn vừa “trèo lên núi” đã thấy “mây hắt
từng chiếc quạt trắng lên từ các thung lũng”, trạm dừng là nơi “con suối có thác
trắng xóa”, những cây thông “rung tít trong nắng”,…Trên nền của bức tranh
thiên nhiên ấy, hiện lên hình ảnh cuộc sống của con người, làm cho bức tranh
càng thêm nồng nàn, ý vị “nắng chiều làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ và làm
cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo”.
Trong chuyến xe lên Lào Cai ấy, có bác lái xe vui tính, cởi mở và nhiệt tình với
hành khách; có ông họa sĩ già nhưng vì tình yêu nghệ thuật nên vẫn khao khát
những chuyến đi thực tế tìm kiếm cái đẹp, lúc nào ông cũng trăn trở một điều
“phải vẽ được một cái gì suốt đời mình thích”; bên cạnh đó là cô kĩ sư trẻ mới ra
trường, tinh thần hăng hái xung phong lên Lào Cai công tác, bước vào cuộc
sống bát ngát sau những năm tháng đại học khiến cho cô rất háo hức. Tại Sa Pa
đoàn khách của tác giả đã được biết đến ông kĩ sư ở vườn rau, suốt đời làm việc
nghiên cứu và lai tạo giống cây trồng phục vụ dân sinh và xuất khẩu.
Đồng chí ấy đã mười một năm không một ngày xa cơ quan, bỏ mặc hạnh phúc
riêng tư. Tiêu biểu nhất cho con người nơi đây chính là anh thanh niên 27 tuổi
làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu tại đỉnh núi Yên Sơn cao 2600 mét.
Sống một mình trên đỉnh núi, anh thanh niên theo lời giới thiệu của bác lái xe là
“người cô độc nhất thế gian”. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng,
tính mây, đo chấn động mặt đất” phục vụ cho sản xuất và chiến đấu. Hoàn cảnh
làm việc một mình, đôi lúc thời tiết khắc nghiệt như bão tuyết, mưa rét nhưng
anh vẫn một mình xách đèn bão ra vườn lấy số liệu. 22
Chẳng cần có người giám sát, thúc giục, anh thanh niên vẫn làm việc với tinh
thần trách nhiệm cao. Anh còn là một người rất lạc quan, yêu đời và có lối sống
khoa học, sống một mình nhưng vẫn trồng hoa, chăn gà và đọc sách. Anh cũng
rất nhiệt thành và chu đáo với mọi người, đồng thời rất khiêm tốn. Anh là tấm
gương về một con người có lý tưởng sống đẹp, vì quê hương đất nước mà quên
đi bản thân mình. Tóm lại những nhân vật trên đã tạo nên bức chân dung về
những con người sống đẹp, hy sinh thầm lặng và cống hiến hết mình vì sự
nghiệp của đất nước.
Có thể thấy, truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” như một bài thơ trữ tình bằng văn
xuôi rất trong sáng và nhẹ nhàng. Trên nền cảnh của thiên nhiên núi rừng Sa Pa,
những con người hiện lên thật đáng yêu, đáng quý và đáng trân trọng.
Phân tích Lặng lẽ Sa Pa chi tiết
Nhạc sĩ Trần Long Ẩn từng có trong mình nỗi khắc khoải rằng:
“Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng
Gian khổ biết giành phần ai”
Thì nhà thơ Thanh Hải đã tự nguyện lấy tuổi trẻ của mình để dâng cho đời, dâng
cả “mùa xuân nho nhỏ” của mình cho đất nước, cho quê hương. Và rồi có một
“mùa xuân nho nhỏ” tuổi 20 lặng lẽ hiến dâng cho đời tuổi trẻ, công sức và trí
tuệ của mình cho đất nước như thế trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Tình huống được Nguyễn Thành Long xây dựng nên đó là cuộc gặp gỡ đầy bất
ngờ và tình cờ của anh thanh niên làm việc một mình trên trạm khí tượng với
bác lái xe và hai hành khách trên chuyến xe ấy. Nhân vật chính của tác phẩm là
anh thanh niên nhưng anh không trực tiếp kể câu chuyện này mà thông qua cuộc
hội thoại giữa các nhân vật. Nhân vật được hiện lên trong khoảnh khắc với một 23
số nét đẹp về phẩm chất: suy nghĩ đẹp, hành động đẹp và phong cách sống đẹp
nhưng chưa được xây dựng tính cách hoàn chỉnh và chưa có cá tính nổi bật.
Các nhân vật phụ có vai trò làm nổi bật lên nhân vật chính, các nhân vật thì
thường không có tên và dường như điều đó là cả ẩn dụ của tác giả, tác giả ý
muốn nói đến những người vô danh đang ngày đêm thầm lặng, say mê cống
hiến cho quê hương, đất nước.
Anh thanh niên 27 tuổi làm việc một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600 mét.
Quanh năm suốt tháng làm việc với sương mù và cây cỏ. theo như lời giới thiệu
của anh lái xe thì anh là người “cô độc nhất thế gian”. Anh thèm người đến mức
từng chặt cây ngáng đường xe chạy chỉ để được trông và nghe tiếng người nói mà thôi.
Công việc chính của anh là anh làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu.
công việc hằng ngày chỉ quanh quẩn với mấy chiếc máy ngoài vườn với nhiệm
vụ đo lượng nắng, đo gió, đo mưa và tính giây, đo chấn động mặt đất, dự báo
trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu, công việc đòi hỏi tính
phải chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao.
Tuy vậy, dù công việc có phần nhàm chán và tẻ nhạt lại còn cô đơn một mình
nhưng anh chưa bao giờ cảm thấy cô đơn và buồn, anh luôn nghĩ rằng “ta với
công việc là đôi, công việc gắn liền với việc của bao nhiêu anh em, đồng chí
đang làm dưới kia, công việc gian khổ thế đấy nhưng cứ cất nó đi cháu đến chết
mất”. điều này cho thấy anh là con người sống và chiến đấu hết mình, không
bao giờ cho mình được nghỉ ngơi, bởi công việc là niềm vui, là trách nhiệm, là
nghĩa vụ, nếu mình chỉ cần sơ sẩy, không chú ý một lúc thôi là hậu quả hết sức
khôn lường, ảnh hưởng tới cả một hệ thống, cả kế hoạch của ta.
Anh là người tràn trề nghị lực, vượt qua mọi cô đơn, gian khổ, gắn bó với công
việc. 4 năm nay anh chưa một lần nghỉ phép về nhà, chưa bỏ sót lấy một lần nào 24
việc bỏ sót những con số để báo cáo về cơ quan cho anh em, đồng đội, đồng
nghiệp phân tích và tính toán. Anh là người yêu sách và ham đọc sách, anh
không cảm thấy cô đơn vì biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống của mình khoa học,
trồng hoa, nuôi gà, trồng cây thuốc quý, nhà cửa ngăn nắp, gọn gàng. Anh
không để mỗi phút, mỗi giây anh ở đây còn sống và cống hiến thì anh không thể
bỏ sót và lãng phí được.
Tính cách, phẩm chất đáng quý, sự cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm của
mọi người, anh còn là người khiêm tốn, thành thực, là người ân cần, chu đáo,
hiếu khách, anh cảm thấy vui sướng khi việc của mình làm không những góp
phần cho sản xuất và còn đóng góp cho việc đấu tranh chống Mỹ thắng lợi. Anh
thanh niên là tiêu biểu cho hàng ngàn thanh niên ngày đêm thầm lặng cống hiến cho đất nước.
Tác giả đã tài tình xây dựng tình huống truyện hợp lý, cách kể chuyện tự nhiên,
có sự kết hợp giữa tự sự, miêu tả và bình luận. Nguyễn Thành Long đã góp một
tiếng nói ca ngợi cuộc sống và tái hiện một cách đầy đủ vẻ đẹp của con người
qua nhân vật anh thanh niên. Khẳng định con người lao động có ý nghĩa thầm
lặng, niềm hạnh phúc của con người trong lao động có ích
Trong không khí đất nước đang náo nức và tưng bừng, phấn khởi để xây dựng
và phát triển đất nước trong thời bình theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Là một thanh niên của thế hệ mới, chúng ta cần phải ra sức học tập và
lao động hăng say để có thể đưa đất nước đi lên, sánh vai cùng với 5 châu bốn
biển trên thế giới được.
Với nhan đề vừa mâu thuẫn nhưng lại vô cùng hợp lý, “lặng lẽ” những con
người nơi đây đang âm thầm và làm việc một cách khẩn trương, để kịp hoàn
thành nhiệm vụ giao cho cấp trên, lao động một cách hăng say, đầy nhiệt huyết
của một tuổi trẻ đang trong độ tuổi nhiệt huyết nhất, công việc thầm lặng của họ
lại có ý nghĩa lớn lao, đáng được tôn vinh. Truyện ngắn là tiếng nói, là bản hùng 25
ca nhưng lại chỉ lặng lẽ, để mọi người hiểu và yêu mến những con người này
thôi, tác giả hay anh thanh niên chưa bao giờ nghĩ mình sẽ được đền đáp, công
việc của mình lại có ý nghĩa to lớn như vậy.
Bên cạnh nhân vật chính thì còn có sự xuất hiện của các nhân vật khác, đó là
bác lái xe, cô kỹ sư trẻ, bác họa sĩ. Truyện được kể theo ngôi kể thứ ba nhưng
lại được nhìn theo điểm nhìn của ông họa sĩ. Hầu như người kể chuyện đã nhập
vào điểm nhìn và tư tưởng của ông họa sĩ để quan sát và miêu tả cảnh thiên
nhiên. Qua cảm xúc và suy nghĩ của ông họa sĩ thì nhân vật anh thanh niên được
hiện lên rõ nét, đẹp hơn và có chiều sâu về tư tưởng.
Cô kỹ sư cũng là một hình tượng đẹp, một bức chân dung sáng ngời về tuổi trẻ
tài cao và dám chinh phục ước mơ của mình. Trong cuộc gặp gỡ với anh thanh
niên, những điều anh kể, những gì cô nghe thấy, khiến cô gái cảm thấy “bàng
hoàng” cô hiểu thêm về cuộc sống phải sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của
anh thanh niên. Về thế giới của những người như anh. Đây là cái “bàng hoàng”
lẽ ra cô nên biết từ lâu mà giờ cô mới biết, nó giúp cô đánh giá đúng hơn về mối
quan hệ nhạt nhẽo mà cô đã từ bỏ.
Với cô, anh thanh niên giống như là người đi trước, khiến cô cảm thấy vững
vàng hơn, tự tin hơn trên hành trình mà cô đã chọn, bên cạnh sự bàng hoàng thì
đó là sự hàm ơn, nó không phải chỉ vì bó hoa mà còn vì một “bó hoa nào khác,
bó hoa của một háo hức và hạnh phúc ngẫu nhiên anh cho thêm cô”.
Qua truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” ta thấy được tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy
sinh tuổi trẻ của mình để cống hiến trí tuệ và sức lực của mình vào sự nghiệp
chung của đất nước. Những lời thơ của Tố Hữu là lời đúc kết về con đường mà
thế hệ thanh niên chúng ta đang đi: 26
“Hỡi những chàng trai, những cô gái yêu
Trên những tầng mây, những tầng núi đá
Hai bàn tay ta làm nên tất cả”
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 1
Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, nhân vật ông hoạ sĩ
già ít được bạn đọc chú ý tới. Có phải vì đó chỉ là một nhân vật phụ? Song, nếu
biết lắng lại trong cảm xúc, tìm tới những mạch sau ý nghĩa của ngôn từ, cội
nguồn cảm hứng của nhà văn, chúng ta sẽ thấy ông họa sĩ không là người phụ.
Ông vừa là nhân vật tham gia câu chuyện, đẩy các sự việc, tình tiết tiến tới, vừa
là người kể chuyện. Dường như chính tác giả Nguyễn Thành Long hóa thân vào
người nghệ sĩ cao tuổi, giàu kinh nghiệm, say mê sự nghiệp sáng tạo ấy để gửi
tới bạn đọc những điều tâm đắc nhất về cuộc sống, về con người. Một trong
những điều tâm đắc nhất phải chăng đã được biểu hiện trong giây phút xáo động
tâm hồn của nhà hoạ sĩ. Khi trò chuyện với anh thanh niên làm việc tại trạm khí
tượng, ông đã nghĩ: “Những điều suy nghĩ đứng đắn bao giờ cũng có những
vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác…”. Vậy, những
vang âm nào đã ngân lên từ tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa”.
Trước hết, đó là vang âm của cuộc gặp gỡ giữa ông hoạ sĩ, cô kĩ sư nông nghiệp
và anh thanh niên khí tượng. Làm một công việc âm thầm, lặng lẽ, trên đỉnh núi
cao hai ngàn sáu trăm mét, giữa mênh mông đất trời, sương tuyết, anh thanh
niên vẫn yêu đời, đầy trách nhiệm, cần cù, dũng cảm. Anh không để xảy ra sơ
suất nào trong nhiệm vụ đã dành, anh còn biết tự tạo một cuộc sống nền nếp,
phong phú và thơ mộng: nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. Thỉnh thoảng xuống núi,
anh tìm gặp bác lái xe, cùng khách các đoàn để thăm hỏi, giúp đỡ, để vơi bớt
nỗi cô đơn, nỗi “nhớ người”…Con người ấy đã biết sống một cuộc sống thật
đẹp, thật phong phú, một cuộc sống làm chủ mình, giúp ích cho đời. Kể về một
lần nhờ anh góp phần phát hiện một đám mây khô nên không quân ta hạ được 27
bao nhiêu phản lực, anh đã sung sướng nói với ông hoạ sĩ: “Từ hôm ấy cháu
sống thật hạnh phúc”. Ý thức sâu sắc mục đích việc mình, say mê làm việc để
đạt hiệu quả, thấm thìa niềm vui, tìm được hạnh phúc trong cuộc sống, phong
cách sống ấy của anh thanh niên khí tượng khiến ông hoạ sĩ xúc động nhủ thầm
“người con trai ấy đáng yêu thật”. Phải chăng đó chính là những vang âm từ
một cách sống? Đối với ông hoạ sĩ, anh thanh niên không chỉ đáng yêu vì cách
sống mà còn vì những điều anh suy nghĩ. Đó cũng là những âm vang vừa có
chiều sâu vừa có sức khơi gợi. Thứ nhất, về quan niệm “người cô độc”, anh nói
với bác hoạ sĩ: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi… huống chi việc của
cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia”. Thứ hai, về nỗi “nhớ
người”, anh cho rằng: “người thì ai mà chả “thèm”… Mình sinh ra làm gì, mình
đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?”. Thứ ba, về vị trí cuộc sống, về ấn tượng mà
mỗi con người tạo ra trong đời, anh luôn luôn cảm thấy mình nhỏ bé, bình
thường so với nhiều người khác. So độ cao nơi ở, anh không bằng người bạn
“trên trạm đỉnh Phăng-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét”. Tìm một
chân dung cho tác phẩm hội hoạ, anh giới thiệu ông kĩ sư vườn rau, ngày này
sang ngày khác rình xem cách ong thụ phấn cho su hào để nâng cao năng suất
trồng rau; rồi một người làm công tác nghiên cứu khoa học, mười năm không
một ngày xa cơ quan, luôn trong tư thế sẵn sàng đợi sét để lập bản đồ sét, tìm
cho ra của chìm dưới lòng đất của Tổ quốc. Thứ tư, về vùng đất anh đang sống
và làm việc mà anh thấu hiểu hơn ai hết: “Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới
những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến
chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất
nước”. Thế đấy, mỗi suy nghĩ của con người trẻ tuổi ấy đều thấm đẫm tình yêu
con người, yêu cuộc sống, yêu mến và tự hào về mảnh đất mình đang sống.
Chính những suy nghĩ và tình cảm ấy đã trở thành sức mạnh, thành điểm tựa để
anh làm việc, học tập, vươn lên những đỉnh cao trong cuộc sống. Anh biết sống
cho một sự nghiệp lớn lao là công cuộc xây dựng đất nước, cũng biết sống cho
riêng mình và chia sẻ với mọi người. Vì thế, gặp gỡ, trò chuyện với anh, ông 28
hoạ sĩ cảm thấy “nhọc quá”,cô kĩ sư nông nghiệp dạt lên trong lòng “một ấn tượng hàm ơn”…
Trước anh chàng trẻ tuổi đáng yêu, ông họa sĩ ngỡ như lồng ngực có thêm một
quả tim nữa, hay chính là quả tim cũ được “để cao” lên? Đang bước vào tuổi già,
tuổi của những nghỉ ngơi, ông bỗng trẻ lại, thấy yêu thêm cuộc sống, khao khát
sống, khao khát sáng tạo. Vừa nói chuyện, ông vừa kí hoạ. Bàn tay ông như có
thần, trái tim rung động, trí tuệ minh mẫn, suy nghĩ bao nhiêu điều tốt lành về
cuộc sống, con người và mảnh đất Sa Pa. Như vậy, cảm giác “nhọc mệt” của
người nghệ sĩ ấy chính là một niềm vui, niềm hạnh phúc. Còn cô kĩ sư nông
nghiệp, cái ấn tượng hàm ơn dạt lên trong lòng là những gì? Có phải đó cũng là
những thu lượm bổ ích, phong phú, tươi non về nhận thức, về tâm hồn? Từ lúc
bắt đầu lên xe, rồi được gần ông hoạ sĩ, được ông giúp đỡ, chăm sóc như với
con gái, đến khi thăm vườn hoa, căn nhà và trò chuyện với anh khí tượng, cô gái
hiểu ra bao nhiêu điều về cuộc sống. Cô hiểu anh thanh niên, hiểu cái thế giới
những con người mà anh kể, và quan trọng, thiêng liêng sâu sắc nhất là “cô hiểu
con đường cô đang đi tới”. Cô gái bàng hoàng, xúc động như giây phút tuổi trẻ
đón nhận một tình yêu, tình yêu đích thực, chứ không phải mối tình nhạt nhẽo,
sai lầm vừa qua. Cô yên tâm và tin tưởng ở con đường mình đang đi tới, ở công
việc mình đã lựa chọn. Do đó, khi ôm bó hoa anh thanh niên tặng, cô gái hồi
hộp và sung sướng vì nhận được một kỉ niệm đẹp của một tấm lòng, cũng “vì
một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mộng mơ” đang bừng
nở với muôn vàn hương sắc trong tâm hồn cô. Cô kĩ sư nông nghiệp đã “đi một
ngày đàng học một sàng khôn”. Tuy là hai nhân vật phụ, cô kĩ sư cũng như ông
hoạ sĩ vẫn được nhà văn trân trọng gửi gắm nhiều ý tưởng. Hình ảnh cuối cùng
của họ – “Ông xách cái làn trứng, cô ôm bó hoa to. Lúc bấy giờ, nắng đã bạc cả
con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiều làm cho
bó hoa càng thêm rực rỡ” – hệt như một bức tranh óng ánh sắc màu. Có thể nói,
cuộc gặp gỡ của ba nhân vật giữa mịt mờ sương tuyết mà vẫn nồng ấm tình
người, y như một mối duyên kì ngộ. Chỉ tiếp xúc trong ba mươi phút, họ đủ 29
hiểu nhau, tỏa sáng cho nhau, khơi gợi trong nhau biết bao điều bổ ích. Điều bổ
ích lớn lao nhất cho cả ba con người thuộc hai thế hệ khác nhau là sự ý thức về
vị trí, trách nhiệm mỗi con người trong công cuộc dựng xây đất nước. Dù họ
chia tay nhau, điều bổ ích ấy vẫn vang trong họ và từ họ, vang âm sang người đọc chúng ta.
Thực ra, những vang âm của tác phẩm không đợi đến cuộc gặp gỡ giữa ba nhân
vật ở phần hai. Nó ngân nga, nhẹ nhàng, ấm áp ngay trong những dòng đầu, khi
bác lái xe giới thiệu đã vào Sa Pa, khi những nhân vật bắt đầu gặp gỡ, chuyện
trò. Họ nói về phong cảnh Sa Pa, về những hoạ sĩ đã quá cố, rồi về cuộc sống,
con người ngày nay. Cảnh Sa Pa cứ hiện dần, mỗi lúc một đẹp đẽ, mơ màng.
Những nhân vật cũng được khắc họa rõ nét dần. Cánh thơ mộng, người mộng
mơ. Tất cả, từ bác lái xe, đến các hành khách, ông hoạ sĩ, cô kĩ sư… Dường như
trên chuyến xe ấy, mọi người đang đi tìm một điều gì thật giản dị nhưng cũng
thật là thiêng liêng, những khát vọng, những háo hức… Đọc văn, có cảm giác
được lần lần ngắm những tác phẩm hội hoạ lung linh kì ảo: “Nắng bắt đầu len
tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng
những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh
thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng, Mây bị nắng xua,
cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương rơi”. Ôi, phong cảnh đẹp
biết nhường nào! Còn con người thì, như ta đã thấy, mỗi chân dung, mỗi lời nói,
ý nghĩa, hành động đều như ngân lên những vang âm ngọt ngào, êm ái. Mỗi chữ,
mỗi câu trong tác phẩm có hình khối, đường nét, màu sắc… đậm đà chất hội
hoạ. Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu, âm thanh, êm ái, mang âm hưởng của một bài thơ…
“Lặng lẽ Sa Pa” – mới đọc tên, ngỡ tác phẩm nói về một điều gì… im ắng, hắt
hiu, giá lạnh. Vậy mà, thật kì diệu, trong cái lặng lẽ của Sa Pa vẫn vang ngân
lên những âm thanh trong sáng, vẫn ánh lên những sắc màu lung linh, lan tỏa
hơi ấm tình người và sự sống, sự sông những rừng cây, những đóa hoa, những 30
tấm lòng nhân hậu. Chính những vang âm, sắc màu và hơi ấm của một vùng
lặng lẽ ấy đã khơi gợi trong biết bao lớp người đọc tác phẩm này tình yêu Tổ
quốc, tình yêu con người, những con người đã một thời biết sống đẹp, suy nghĩ
đẹp, để từ đó mà hướng tới, tìm cho mình một vẻ đẹp riêng trong sự sống, cách sống mỗi con người.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 2
Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa được Nguyễn Thành Long sáng tác năm 1970. Lúc
này miền Bắc đang trong thời kì xây dựng xã hội chủ nghĩa, làm hậu phương
lớn cho miền Nam. Trong chuyến đi thực tế dài ngày ở Lào Cai, được trực tiếp
hòa mình vào cuộc sống lao động, chiến đấu của con người nơi đây tác giả đã
viết lên tác phẩm này. Tác phẩm là lời khẳng định về vẻ đẹp của người lao động
và ý nghĩa của những công việc thầm lặng đối với Tổ quốc.
Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa có cốt truyện hết sức đơn giản, xoay quanh tình
huống là cuộc gặp gỡ ngắn ngủi của giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ và anh
thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. Qua tình huống ấy vẻ đẹp
phẩm chất của các nhân vật dần dần được hé mở.
Mở đầu tác phẩm là khung cảnh Sa Pa vô cùng nên thơ, trữ tình với những rặng
đào, những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong thung lũng hai
bên đường, khiến mọi người ngỡ ngàng trước đẹp một cách kì lạ của mảnh đất
này. Những hàng thông xanh rì rung tít trong nắng như những ngón tay bằng
bạc, cây tử quang, với ánh nắng vàng tươi len tới đốt cháy rừng cây, rồi tinh
nghịch xua mây cuộn tròn lại thành từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương. Vẻ
đẹp huyền ảo của mây khói hòa trong màu xanh rì của các loài cây đã tạo nên
chất thơ, chất trữ tình cho tác phẩm. Đến với căn nhà nhỏ của anh thanh niên,
người đọc cũng không khỏi ngỡ ngàng, bất ngờ trước vườn hoa rực rỡ màu sắc:
hoa dơn, hoa thược dược,… những con ong cái bướm dập dờn bay lượn. Thiên 31
nhiên nơi đây thật đa dạng, phong phú, nó là sự hòa quyện của vẻ đẹp nên thơ với vẻ hùng vĩ.
Trong bức tranh thiên nhiên ấy, anh thanh niên hiện lên thật đẹp đẽ, mang trong
mình những phẩm quý báu, đáng trân trọng. Anh thanh niên làm việc trên đỉnh
Yên Sơn quanh năm suốt tháng mây mù bao phủ. Công việc của anh là đo gió,
đo mưa, tính mây,.. dự báo thời tiết hàng ngày để phục vụ cho sản xuất và chiến
đấu. Công việc của anh tuy thầm lặng, những có ý nghĩa to lớn với sản xuất, chiến đấu.
Anh thanh niên trước hết là người thiết tha yêu cuộc sống. Tình yêu cuộc sống
ấy thể hiện qua tình cảm gắn bó, sự quan tâm chân thành của anh với những
người xung quanh. Những ngày đầu mới lên công tác, anh nhớ và thèm người
nên đã đẩy khúc gỗ chắn ngang đường để xe dừng lại. Hành động ấy của anh
cho thấy khao khát được giao tiếp, được sẻ chia, trò chuyện với mọi người.
Không chỉ vậy những hành động nhỏ của anh như đưa củ tam thất cho bác lái
xe, tặng hoa hay giỏ trứng cho những người lần đầu gặp gỡ lại càng cho thấy rõ
trái tim biết yêu thương và sẻ chia với những người xung quanh. Anh thanh niên
là người có trái tim nhân hậu, biết yêu thương và sẻ chia với mọi người. Trong
hoàn cảnh sống cô đơn, chỉ có một mình làm bạn với cây cỏ nhưng anh luôn
bộc lộ tinh thần lạc quan. Anh trồng hoa trước nhà, chăn nuôi để xua đi cuộc
sống nhàm chán, buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống gọn gàng, ngăn nắp khiến cho
ông họa sĩ cũng phải ngỡ ngàng, bất ngờ. Không chỉ vậy anh còn làm giàu có
vốn tri thức của bản thân bằng việc đọc sách hàng ngày. Dù cuộc sống vật chất
còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng anh thanh niên biết cách vượt lên, tìm
cách làm phong phú đời sống tinh thần cho bản thân.
Vẻ đẹp phẩm chất của anh thanh niên còn thể hiện ở phương diện anh là người
sống có lí tưởng, có niềm say mê và trách nhiệm với công việc. Dù tuổi đời còn
trẻ, anh không sợ cái buồn, anh chấp nhận sống và làm việc trên đỉnh núi cao
mấy nghìn mét. Hẳn là anh phải có tình yêu công việc tha thiết mới chấp nhận 32
và có thể vượt lên nỗi cô đơn để nhận nhiệm vụ thiêng liêng ấy. Anh có những
quan niệm về công việc và hạnh phúc rất đẹp: ta với công việc là đôi hay niềm
hạnh phúc của anh là khi làm việc, dự báo thời tiết chính xác giúp người nông
dân sản xuất, giúp không quân bắn rơi máy bay địch. Dù công việc gian nan, có
những lần đi ốp vào một giờ sáng, mưa gió cũng không làm anh chùn bước, anh
vượt qua cái gió, cái lạnh để hoàn thành công việc của mình. Anh là người có
trung thực và ý thức trách nhiệm cao cả với nghề. Tất cả những vẻ đẹp ấy đều
bắt nguồn từ lí tưởng sống đẹp của anh: anh muốn góp sức mình vào công cuộc
xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Anh không thấy cô đơn lẻ loi vì luôn có những
người đồng nghiệp đồng hành bên anh như ông kĩ sư vườn rau, cán bộ lập bản
đồ sét. Tất cả họ đều kiên trì, bền bỉ và thầm lặng với công việc của mình. Anh
thanh niên là đại diện tiêu biểu cho vẻ đẹp của những người đang thầm lặng góp
sức xây dựng cuộc sống mới cho quê hương, đất nước.
Ngoài nhân vật anh thanh niên ta cũng không thể nhắc không đến một ông họa
sĩ dày dặn kinh nghiệm sống, có tình yêu tha thiết với công việc. Dù tuổi đã cao
nhưng trước khi về hưu ông vẫn muốn đi tìm cảm hứng nghệ thuật cho mình.
Ông là người có tâm hồn nhạy cảm để phát hiện ra vẻ đẹp Sa Pa và con người
nơi đây. Ông họa sĩ hội tụ đầy đủ vẻ đẹp phẩm chất của người họa sĩ chân
chính. Cô kĩ sư trẻ xuất hiện góp phần tô đậm vẻ đẹp của anh thanh niên nhưng
cũng là nét vẽ không thể thiếu về vẻ đẹp của con người mới. Cô mang trong
mình lí tưởng cao cả, nhiệt huyết tuổi trẻ: bỏ lại mối tình nhạt nhẽo, xa gia đình
xung phong công tác ở vùng núi cao. Cô mang trong mình bản lĩnh nghị lực phi
thường. Bên cạnh đó cũng cần nhắc đến ông kĩ sư vườn su hào, cán bộ bản đồ
sét những con người cống hiến thầm lặng cho đất nước.
Tác phẩm được trần thuật ngôi thứ ba, các nhân vật được nhìn nhận một cách
khách quan, chân thực. Truyện có sự kết hợp giữa tự sự, miêu tả và bình luận,
làm cho tác phẩm sâu sắc hơn. Ngoài ra tác phẩm thẫm đẫm chất trữ tình, với
ngôn ngữ nhẹ nhàng, giản dị, chân thực, giàu chất suy tư. 33
Lặng lẽ Sa Pa là thiên truyện ngắn giàu chất trữ tình, bàng bạc chất thơ. Tác
phẩm đã xây dựng thành công vẻ đẹp của thế hệ trẻ giai đoạn đất nước xây dựng
cuộc sống mới mà tiêu biểu là anh thanh niên. Qua đó tác phẩm khẳng định vẻ
đẹp của người lao động và ý nghĩa của những hi sinh, cống hiến thầm lặng.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 3
Lặng lẽ Sa Pa một trong những tác phẩm xuất sắc của nhà văn Nguyễn Thành
Long. Tác phẩm được sáng tác trong một lần tác giả đi công tác tại Lào Cai. Tác
phẩm là lời ca ngợi cuộc sống và con người lao động bình dị, lặng lẽ cống hiến
tuổi xuân cho đất nước. Bằng một giọng văn tình cảm, nhẹ nhàng Nguyễn
Thành Long đã tạo nên một thiên truyện thấm đẫm chất trữ tình từ khung cảnh
thiên nhiên đến con người.
Chất trữ tình trong tác phẩm trước hết là ở bức tranh thiên nhiên thẫm đẫm chất
thơ, mơ mộng và đầy lãng mạn. Mỗi khi nhắc đến Sa Pa có lẽ người ta chỉ nghĩ
đến những khung cảnh lạnh lẽo, với mưa phùn rả rích, cái lạnh thấm vào da thịt
và cảnh vật. Nhưng Sa Pa dưới ngòi bút Nguyễn Thành Long lại hiện lên rất
khác, rất mộng mơ, trữ tình. Đó là những rặng đào, với những chú bò cổ đeo
chuông đang thủng thẳng gặm cỏ ở thung lũng hai bên đường. Và cả một thiên
đường đã vẽ ra trước mặt tác giả, bằng con mắt tinh tế và vô cùng tài hoa, người
nghệ sĩ già đã vẽ ra trước mắt người đọc thật tuyệt mĩ: “Nắng bây giờ bắt đầu
len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng
những ngón tay bằng bạc, dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh
thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua,
cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luôn
cả vào gầm xe”. Bằng điểm nhìn từ trên cao hạ thấp dần xuống dưới người họa
sĩ đã nắm bắt trọn vẹn cái thần, cái hồn của cảnh vật. Bức tranh thiên thiên Sa
Pa tươi sáng, rực rỡ với ánh nắng ngập đầy đã khiến cả không gian trở nên ấm
áp, và dường như ánh nắng vàng óng ả kia như những chai mật ong, rót xuống 34
triền thung lũng, cỏ cây khiến chúng ngọt ngào hơn bao giờ hết. Hòa trong
khung cảnh ấy là cái bồng bềnh, lãng đãng trôi của những đám mây. Chính
trong khung cảnh đó đã tạo nên cuộc gặp đầy chất trữ tình ở phía sau.
Chất trữ tình của tác phẩm không chỉ ở khung cảnh nên thơ, lãng mạn mà còn
toát lên từ chính cuộc sống của người thanh niên “cô độc” trên đỉnh Yên Sơn.
Anh thanh niên quê ở Lào Cai, anh hai mươi bảy tuổi – cái tuổi đầy hoài bão,
mơ ước được bay nhảy, nhưng anh lại lựa chọn cho mình một cuộc sống rất
khác đó là làm việc khí tượng một mình tại đỉnh Yên Sơn hoang vu. Bác lái xe
vẫn gọi anh là kẻ cô độc nhất thế gian, lần anh thèm người quá phải lấy khúc gỗ
chắn ngang đường, lần ấy cũng tạo nên cơ duyên để anh được gặp bác lái xe,
sau là ông họa sĩ và cô kĩ sư. Anh thèm được trò chuyện, được quan tâm và yêu
thương, chứ không phải sự thèm người và chốn phồn hoa đô hội đơn thuần. Anh
thanh niên đã từng quan niệm, bản thân và công việc là một đôi, vậy sao có thể
gọi là một mình được, khi trò chuyện cùng bác họa sĩ.
Dưới con mắt của nhà họa sĩ, đầy mộng mơ mà cũng hết sức thực tế, cuộc sống
anh thanh niên hiện lên thật giản dị, mộc mạc mà cũng hết sức thơ mộng. Anh
thanh niên sống trong một ngôi nhà ba gian nhỏ, bàn ghế được sắp xếp gọn
gàng, sạch sẽ cùng những phương tiện, công cụ làm việc của anh: biểu đồ,
thống kê, máy bộ đàm. Và nơi nhỏ góc phòng chính là chiếc giường đơn và cái
giá sách. Sống một mình nhưng cuộc sống của anh hết sức gọn gàng ngăn nắp.
Anh làm việc đúng giờ, dù giờ ốp có vào một giờ đêm giá rét anh vẫn dạy thực
hiện nhiệm vụ của mình. Để làm cho đời sống thêm phong phú, sau những giờ
làm việc mệt nhọc anh thanh niên còn nuôi gà và có một giá sách hết sức đồ sộ
nhờ sự giúp đỡ của bác lái xe. Anh thanh niên biết làm cho cuộc sống của mình
thêm phong phú, ý nghĩa, biết liên tục trau dồi tri thức cho bản thân.
Cuộc sống của anh đâu chỉ có ngăn nắp, gọn gàng mà ta còn thấy một nét vẽ rất
khác trong cung cách sinh hoạt ấy, đó là cuộc sống đầy mộng mơ, lãng mạn với
vườn hoa vô vàn màu sắc trước cửa nhà. Những bông hoa dơn, hoa thược dược 35
rực rỡ,… không khỏi làm cho cô kĩ sư xúc động, tự nhiên nhận lấy bó hoa
người con trai trao tặng cho cô. Quả là dưới con mắt của người nghệ sĩ, mọi sự
vật đều trở nên nên thơ hơn, trữ tình hơn. Và chính trong khung cảnh đầy lãng
mạn ấy đã bồi đắp, khiến cho cô kĩ sư vững tâm hơn với lựa chọn của mình, bỏ
lại sau lưng mối tình nhạt nhẽo, đem thanh xuân của mình cống hiến cho đất nước.
Không chỉ lãng mạn, thơ mộng, chất trữ tình còn toát lên từ chính tính cách của
anh thanh niên. Anh là người chu đáo, hết sức quan tâm đến mọi người, nào củ
tam thất dành cho vợ bác lái xe tẩm bổ, nào là giỏ trứng cho bố con cô họa sĩ ăn
dọc đường và bó hoa to anh dành tặng cho cô kĩ sư, đã đem đến cho cô biết bao
niềm tin và động lực về quyết định của mình. Không chỉ vậy anh còn là người
có trách nhiệm với công việc. Mưa gió, cái lạnh thấu da cũng không thể cản
bước chân anh, anh vẫn hoàn thành các giờ ốp, báo đều đặn về cho “nhà” hoàn
thành nhiệm vụ được giao. Niềm hạnh phúc của anh thật giản dị và chân thành,
đó là khi báo được đám mây khô, giúp ta tiêu diệt lực lượng địch. Và anh còn là
một con người hết sức khiêm tốn. Khi nhận thấy bác họa sĩ vẽ mình anh đã vội
vàng xua tay và giới thiệu những người đáng để vẽ hơn. Những nét tính cách
đẹp đẽ đó đã góp phần làm nên chất trữ tình đậm nét cho tác phẩm.
Cả tác phẩm bàng bạc chất thơ, thẫm đẫm tình người từ khung cảnh cho đến con
người lao động. Bằng những cảm nhận tinh tế và hết sức tài hoa, Nguyễn Thành
Long đã đem đến một cái nhìn mới về thiên nhiên Sa Pa, một cái nhìn đúng về
thế hệ trẻ trong thời kì xây dựng đất nước. Anh thanh niên chính là đại diện tiêu
biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam, cống hiến tuổi xuân, sức lực vì quê hương, tổ quốc.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 4
“Lặng lẽ Sa Pa” là truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Thành Long sáng tác năm
1970. Truyện ra đời trong hoàn cảnh miền Bắc đang đẩy mạnh công cuộc xây 36
dựng chủ nghĩa xã hội, là hậu phương lớn cho tiền tuyến miền Nam. Ra đời
trong giai đoạn ấy, truyện mang dấu ấn của một thời điểm lịch sử mà mọi người
dân đều có ý thức sống cho cái chung và dường như quên đi chính bản thân
mình. Người thanh niên làm khí tượng trong truyện là một điển hình cho thế hệ
thanh niên chỉ biết xả thân mình cho đất nước. Đọc “Lặng lẽ Sa Pa”, chúng ta
chợt thấy mình như lắng lại trong chiều sâu xúc cảm.
Truyện bắt đầu thật tự nhiên theo vòng quay của bánh chiếc xe chở khách lên
Tây Bắc và lời kể của người lái xe. Hình ảnh người thanh niên chạy xuống đón
xe khi xe ngừng đã ngay lập tức làm người đọc phải chú ý: “người con trai tầm
vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ”. Phải, chính người con trai ấy là nhân vật chính
trong truyện, là người làm nên những điều bất ngờ không những chỉ cho người
hoạ sĩ già và cô kĩ sư trẻ mà còn cho cả người đọc.
Giá trị của “Lặng lẽ Sa Pa” là ở chỗ tác phẩm đã khắc hoạ được chân dung của
những con người trẻ tuổi dám nghĩ, dám làm, dám sống đầy bản lĩnh và nghị
lực, sống tốt cho mình và cho mọi người.
Nhân vật đầu tiên phải nhắc đến là anh thanh niên hai mươi bảy tuổi đời, sống
và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai ngàn sáu trăm mét. Anh đã
sống thật đặc biệt và nghĩ suy thật đặc biệt ở cái độ tuổi tưởng chừng chưa
“chín” ấy. Sống một mình trên đỉnh núi mây mờ quanh năm bao phủ, mọi người
phong cho anh biệt hiệu “người cô độc nhất thế gian”, nhưng anh vẫn vui vẻ và
yêu đời, sống tốt. Nhìn vườn hoa quanh nhà anh với đủ các loại hoa rực rỡ, nhìn
căn phòng ngăn nắp, sạch sẽ của anh, người ta buộc phải hiểu đây là một con
người nghiêm túc, có chiều sâu. Càng phải hiểu điều đó hơn nữa khi nghe
những lời anh tâm sự. Anh cũng là người, cũng biết buồn, biết sợ. Lúc mới lên
làm việc, anh buồn đến nỗi khiêng cây chắn ngang đường để chặn xe lại, để gặp
mọi người, vì anh “thèm người lắm”. Ôi, cái cảm giác “thèm người” ấy mới
chân thật làm sao! Quả thực làm sao mà sống nổi khi quanh ta không có ai. 37
Còn nữa, anh quan niệm cũng thật thú vị: “Khi ta làm việc, ta với công việc là
đôi”, và sách nữa, sách cũng là bạn, là người để anh tâm sự, trò chuyện. Suy
nghĩ như vậy, anh cảm thấy bớt cô đơn. Rõ ràng, con người ấy sống bằng ý chí,
bằng một tình yêu thật lớn với cuộc đời.
Chính cách sống và nghĩ suy của anh đã làm cho người hoạ sĩ già và cô gái trẻ
phải suy ngẫm. Người hoạ sĩ già đang cảm thấy mình như trẻ lại với ước ao làm
được thật nhiều việc có ý nghĩa. Còn cô gái, “trong cô dâng lên cảm giác hàm
ơn”, có lẽ, chính anh đã thắp sáng lên trong cô bao hoài bão, bao ước nguyện
thánh thiện được dâng hiến sức lực của mình cho cuộc đời.
Nhân vật thứ hai trong truyện có lẽ nên nói về cô gái này. Cô vừa ra trường,
nhận công tác tại công ty Nông nghiệp Lai Châu. Chính tác giả đã khẳng định
về cô: “Cô là thanh niên thì ra trường có thể đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì,
nhận bất kì lương hưởng, tiếp đón thế nào, cô thấy lòng cô cũng nhẹ nhàng”.
Như vậy, chính cô gái cũng là một mẫu người dám xông pha, dám sống cao hơn
cuộc sống chật hẹp của đời thường. Lần đầu xa Hà Nội, cô thấy mình háo hức,
đầy những xúc cảm kì lạ. Cô bấy giờ chính là anh của những năm tháng trước, ở
cô, người đọc có quyền tin tưởng rồi đây, tại một nơi nào đấy, cô cũng sẽ vui vẻ
hoàn thành mọi công việc được giao, ở buổi ban đầu bước vào đời, cô gặp anh
để một lần nữa thấy được hướng đi đúng cho mình và bước đi mạnh mẽ, can đảm hơn.
Như vậy, hai người trẻ tuổi ấy đã gặp nhau trong niềm say mê chung đối với
công việc, trong ý thức chung về sự cống hiến cho đất nước. Niềm mê say tràn
đầy nhựa sống ấy của họ làm bừng lên sức trẻ cho tác phẩm. Và chính người
họa sĩ ở vào tuổi đã chuẩn bị về hưu lại muốn mình được tiếp tục sống và làm
việc cho đời. Ông dự định đi “thực tế” chuyến cuối cùng rồi về cùng anh em
liên hoan tiễn biệt. Nhưng đến đây, ông bỗng cảm nhận mình còn phải sống và
hiến dâng. Ông quyết sẽ trở lại, để “biết cái yên lặng lúc một giờ sáng chon von trên cao nó thế nào”. 38
Ra đời năm 1970, trong không khí hai miền đang hăng say xây dựng và chiến
đấu, “Lặng lẽ Sa Pa” đã từ trong lặng lẽ mà tạo nên những âm vang rất riêng,
góp phần giúp cho mọi người nhìn nhận người mà sống tốt hơn, dâng hiến nhiều
hơn. Hình ảnh chàng trai và cô gái với những suy nghĩ và việc làm của họ nghe
cứ như một huyền thoại khiến cho lớp trẻ ngày nay chợt giật mình để nghĩ suy
về mình nhiều hơn. Liệu chúng ta có dám tự nguyện sống và hành động, suy
nghĩ như họ không? Đó là câu hỏi mà chúng ta, những học sinh cần phải biết trả
lời cho một ngày không xa của tương lai mình.
Bằng giọng kể chân thật, hồn hậu mà cũng thật giản dị, bằng cách xây dựng
truyện theo một trình tự tự nhiên trước – sau, bằng cách kết hợp miêu tả cảnh
với tình, tác giả Nguyễn Thành Long đã khéo léo đưa người đọc đến với đỉnh
cao Yên Sơn ngập tràn mây và gió, để tiếp xúc và hiểu được những con người
thật sự lí tưởng, để yêu thêm cuộc sống, yêu thêm công việc.
“Lặng lẽ” mà lại không lặng lẽ, tác phẩm của Nguyễn Thành Long đã để lại
tiếng vang cho hôm nay. Hy vọng, đó sẽ là những vang vọng trong tâm hồn của
nhiều thế hệ thanh niên mai sau.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 5
Trong văn học Việt Nam, hiện đại có những cây bút văn xuôi chỉ chuyên về
truyện ngắn và kí. Nguyễn Thành Long (1925- 1991) là một trong số đó. Bắt
đầu viết văn trong những năm cuối cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở
liên khu V, Nguyễn Thành Long được khẳng định như một cây bút truyện ngắn
và kí đáng chú ý trong những năm 60-70 với cả gần chục tập sách đã in. Ông là
một cây bút cần mẫn và nghiêm túc trong lao động nghệ thuật, lại rất chú trọng
thâm nhập thực tế đời sống. Nhiều sáng tác của Nguyễn Thành Long là kết quả
trực tiếp của những chuyến "thâm nhập thực tế" như thế, nhưng truyện ngắn
Lặng lẽ Sa Pa lại là một trường hợp đặc biệt. 39
Mùa hè năm 1970 theo lời kể tác giả, ông cùng một người bạn văn quyết định đi
nghỉ ở Sa Pa. Vì thế mà nhà văn không vào các cơ quan, đơn vị của địa phương
để tìm hiểu thực tế hay tìm gặp những "điển hình tiên tiến" như những lần đi
thực tế của các văn nghệ sĩ. Nhưng điều may mắn lại chính là do chỗ không lăm
le tìm hiểu thực tế theo lối khá công thức lúc bấy giờ của giới văn nghệ sĩ mà
Nguyễn Thành Long đã bắt gặp câu chuyện về người thanh niên công tác ở trạm
khí tượng trên đỉnh Yên Sơn một mình giữa lặng lẽ của Sa Pa. Bằng sự nhạy
cảm nghề nghiệp, nhà văn đã nắm lấy chất liệu thực tế ấy, bồi đắp thêm bằng
sức tưởng tượng sáng tạo và truyền vào đấy những suy ngẫm, quan niệm về đời
sống, về nghệ thuật của một cây bút từng trải làm nên một truyện ngắn hay.
Thành công của Nguyễn Thành Long trong truyện ngắn này, có lẽ trước hết là
đã tạo dựng một chất thơ trong sáng, làm nên không khí và sắc điệu riêng của tá
phẩm được toát lên từ sự hài hòa giữa phong cảnh thiên nhiên đẹp lộng lẫy và
mơ màng của Sa Pa với vẻ đẹp trong những suy nghĩ, cảm xúc và công việc của
các nhân vật cùng mối quan hệ của họ. Lặng lẽ Sa Pa có một cốt truyện đơn
giản, xoay quanh tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư vừa
mới ra trường với anh thanh niên một mình sống và làm việc ở trạm khí tượng
trên đỉnh Yên Sơn. Cuộc gặp gỡ chỉ trong chốc lát nhưng đã đủ để nhân vật
chính xuất hiện gây được ấn tượng và gợi ra những suy nghĩ, cảm xúc với nhiều
âm vang ở những nhân vật khác trong truyện. Sáng tạo được tình huống ấy và
lựa chọn được nhiều điểm nhìn trần thuật từ cái nhìn và tâm trạng người họa sĩ
già – Một nghệ sĩ nhiều từng trải và chiêm nghiệm về cuộc đời và nghệ thuật,
thì có thể nói tác giả đã nắm chắc được sự thành công của đứa con tinh thần của mình.
Truyện có 4 nhân vật: Bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên. Họ
thuộc hai thế hệ già và trẻ, nghề nghiệp khác nhau nhưng ở họ có rất nhiều điểm
rất gần gũi mà trước hết là những nét đẹp trong suy nghĩ, trong thái độ đối với
cuộc sống với công việc và với những người khác. Những nhân vật ấy (và ả 40
những nhân vật chỉ được nói đến trong lời kể của người thanh niên) đều không
được tác giả đặt tên. Điều này hẳn không phải là không có dụng ý của tác giả:
Nhà văn muốn thể hiện họ là những con người bình thường, bình dị trong cuộc
gặp gỡ bất ngờ trên hành trình của một chuyến xe khách, như là chúng ta có thể
gặp những con người như thế ở nhiều nơi trên đất nước. Những nhân vật trong
truyện ít nhiều đều có màu sắc lý tưởng, nhưng họ cũng những hình ảnh những
con người mang vẻ đẹp của một thời kì lịch sử.
Nhân vật chính của truyện – anh thanh niên chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng
vẫn là điểm sáng chói nổi bật nhất của bức tranh mà tác giả tập trung thể hiện.
Để chuẩn bị cho sự xuất hiện của anh, tác giả đã qua lời bác lái xe để giới thiệu
về anh: Hai mươi bảy tuổi, người cô độc nhất thế gian, một mình trên trạm khí
tượng ở đỉnh cao hai ngàn sáu trăm mét, rất "thèm người". Cách giới thiệu ấy đã
gây hứng thú và chuẩn bị tâm thế cho nhân vật ông họa sĩ trước cuộc gặp gỡ.
Khi xe dừng, người thanh niên xuất hiện với dáng vẻ nhanh nhẹn tự nhiên và
vóc dáng hơi nhỏ bé dường như không ó gì đặc biệt. Sức thu hút của anh chính
là ở thái độ và những suy nghĩ về cuộc sống và công việc của một người một
mình lặng lẽ của thiên nhiên. Cái mà tác giả muốn làm nổi bật ở những nhân vật
này không phải là những công việc khó khăn đòi hỏi phải có tinh thần trách
nhiệm cao, mà là một hoàn cảnh sống và làm việc thật đặc biệt: một mình trên
đỉnh núi cao Yên Sơn quanh năm suốt tháng giữa cái lặng lẽ mênh mông của cỏ
cây mây núi. Cái khó khăn, thách thức lớn nhất với anh chính là sự cô độc. Cái
gì giúp anh vượt qua được hoàn cảnh ấy?
Trước hết đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu với công việc. Công việc hằng
ngày của anh "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu". Anh
hiểu rõ công việc thầm lặng của mình là cần thiết và có ích cho mọi người, nó
gắn liền anh với mọi người và cuộc sống chung của đất nước. Anh yêu công 41
việc của mình: "Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ nếu cháu cất nó đi,
cháu buồn đến chết mất".
Nét đẹp ở nhân vật này không chỉ là ở cách sống có lí tưởng mà còn ở những
suy nghĩ sâu sắc về công việc và cuộc sống. Chẳng hạn, về sự cô độc, anh đã nghĩ thế nào?
"Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kỹ mới thấy một ngôi sao
xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này,
cháu không nghĩ như vậy nữa. Vả khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao
gọi là một mình được? Huống chi, việc của cháu gắn liền với việc của bao an
hem, đồng chí dưới kia". Còn đây là về nỗi "thèm người" – như cách nói của
bác lái xe, anh nghĩ "Con người thì a mà chả "thèm" hả bác? Mình sinh ra là gì,
mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?" Những nỗi "nhớ người" với anh, quyết
không thể là nỗi nhớ "phồn hoa đô thị".
Trong cuộc sống lẻ loi của mình, anh còn tìm thấy một nguồn vui, đó là sách,
mà anh thấy lúc nào đọc cũng như có người bạn để trò chuyện.
Chính vì tất cả những điều trên mà cuộc sống của người thanh niên ấy giữa núi
cao mây mù không buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống một mình ở trạm khí tượng
thật ngăn nắp và chủ động: trồng hoa, trồng rau, nuôi gà, đọc sách ngoài những
giờ làm việc có mối giao lưu thân thiết với bác lái xe, những cuộc gặp gỡ với
mọi người. Ở người thanh niên ấy còn có một nét rất đáng mến nữa là sự cởi
mở, chân thành với mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện với người
khác. Tình thân của anh với bác lái xe, thái độ ân cần, nhiệt thành, sự săn sóc
chu đáo của anh với ông họa sĩ và cô gái mới lần đầu gặp gỡ đã nói lên nét đáng mến ấy ở anh.
Trong truyện, ngoài nhân vật người thanh niên, các nhân vật phụ (bác lái xe,
ông họa sĩ già, cô kĩ sư mới ra trường ...) không chỉ tham gia vào câu chuyện,
làm rõ nét hơn cho nhân vật chính, mà còn làm phong phú và sâu hơn cho chủ 42
đề truyện. Trong số đó, đáng chú ý nhất là nhân vật ông họa sĩ già. Tác giả đã
hầu như "nhập" vào cái nhìn và tâm trạng của nhân vật này để trần thuật, bao
gồm cả quan sat, miêu tả và suy ngẫm, bình luận. Qua cái nhìn của ông họa sĩ,
chân dung nhân vật chính được hiện ra rõ nét hơn, đẹp hơn và khơi gợi những
suy ngẫm về cuộc đời con người và nghệ thuật.
Ngay những phút đầu gặp gỡ với người thanh niên, bằng sự từng trải của một
người nghệ sĩ, ông xúc động đến bối rối vì đã "bắt gặp một điều thật ra ông vẫn
ao ước được biết, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng
tác". Và với ông "người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá:
với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh và những điều anh suy nghĩ.
Và đúng như người họa sĩ đã nghĩ: "Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ
cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác".
Ví như, từ câu chuyện với người thanh niên, ông họa sĩ đã suy nghĩ về nghệ
thuật với cả sức mạnh và sự bất lực của nó so với cuộc đời, về con người và mảnh đất Sa Pa.
Còn với cô kĩ sư trẻ mới ra trường thì cuộc gặp gỡ với anh thanh niên cùng với
những điều anh kể đã khiến cô bàng hoàng, "cô hiểu thêm cuộc sống một mình
dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới của những con người
như anh". Quan trọng hơn nữa, cô hiểu và tin hơn vào con đường mà cô đã lựa chọn.
Như vậy qua cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật khác, hình ảnh người thanh
niên như được soi rọi dưới một ánh sáng trong trẻo và rực rỡ khiến nó đẹp hơn,
ánh lên nhiều màu sắc hơn. Đó là cái thủ pháp mà người xưa gọi là "vẽ mây để nảy trăng".
Lặng lẽ Sa Pa chưa phải là một truyện ngắn xuất sắc. Có thể ra những chi tiết
chưa thật đắt, những chỗ tác giả đã nói thay nhân vật, phát biểu quá lộ liễu về
chủ đề của tác phẩm. Nhưng dù sao truyện ngắn này cũng là một thành công 43
đáng ghi nhận của cây bút truyện ngắn Nguyễn Thành Long. Tác phẩm như một
bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của những con người lao động
bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai đoạn lịch sử có nhiều
gian khổ, hi sinh nhưng cũng thật trong sáng đẹp đẽ. Từ hình ảnh những con
người ấy cũng gợi lên cho ta những suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống, của lao động
tự giác, về con người và về nghệ thuật.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 6
Nguyễn Thành Long (1925 - 1991) quê ở Quảng Nam, là cây bút truyện ngắn
xuất sắc, nổi tiếng với các tác phẩm như: Giữa trong xanh (1972), Lý Sơn mùa
tỏi (1980)... Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa rút trong tập Giữa trong xanh. Truyện
ca ngợi những con người sống giữa non xanh lặng lẽ nhưng vô cùng sôi nổi, hết
lòng vì Tổ quốc, có trái tim nhân hậu rất đẹp.
Một bức tranh thiên nhiên rất đẹp, đầy chất thơ. Lào Cai, miền Tây Bắc của Tổ
quốc, không hề hoang vu mà trái lại, rất hữu tình, tráng lệ. Khi xe vừa "trèo lên
núi" thì "mây hắt từng chiếc quạt trắng lên từ các thung lũng". Trạm rừng là nơi
"con suối có thác trắng xóa". Giữa màu xanh của rừng, những cây thông "rung 44
tít trong nắng", những cây tử kinh "màu hoa cà " hiện lên đầy thơ mộng. Có lúc,
cảnh tượng núi rừng vô cùng tráng lệ, đó là khi "nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt
cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn". Sa Pa với những rặng đào, với
đàn bò lang cổ đeo chuông... như dẫn hồn du khách vào miền đất lạ kì thú.
Trên cái nền bức tranh thiên nhiên ấy, cuộc sống của con người nơi miền Tây
Tổ quốc thân yêu càng thêm nồng nàn ý vị: "nắng chiều làm cho bó hoa càng
thêm rực rỡ và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ theo". Có thể nói đó là
những nét vẽ rất tinh tế và thơ mộng.
Con người đáng yêu nơi Sa Pa lặng lẽ.
Bác lái xe vui tính, cởi mở, nhiệt tình với hành khách.
Ông họa sĩ già say mê nghệ thuật, "xin anh em hoãn bữa tiệc đến cuối tuần sau"
để ông đi thực tế chuyến cuối cùng lên Lào Cai trước lúc về hưu. Lúc nào ông
cũng trăn trở "phải vẽ được một cái gì suốt đời mình thích".
Cô kĩ sư trẻ mới ra trường đã hăng hái xung phong lên Lào Cai công tác, bước
qua cuộc đời học trò chật hẹp, bước vào cuộc sống bát ngát mới tinh, cái gì
cũng làm cho cô háo hức. Cô khao khát đất rộng trời cao, cô có thể đi bất kì
đâu, làm bất cứ việc gì...
Ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa suốt đời nghiên cứu và lai tạo giống su hào to củ và
ngọt để phục vụ dân sinh và xuất khẩu. Đồng chí cán bộ nghiên cứu khoa học
"suốt ngày chờ sét", nửa đêm mưa gió hễ nghe sét là "choáng choàng chạy ra",
mười một năm không một ngày xa cơ quan, "không đi đến đâu mà tìm vợ", lo
"làm một bản đồ sét riêng cho nước ta", cái bản đồ ấy "thật lắm của, thật vô
giá". Trán đồng chí ấy cứ hói dần đi!
Tiêu biểu nhất là anh thanh niên 27 tuổi, làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa
cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 m, "một trong những người cô độc nhất thế
gian". Anh có nhiệm vụ "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt 45
đất" góp phần dự báo thời tiết, phục vụ sản xuất và chiến đấu. Những đêm bão
tuyết, rét ghê gớm, một mình một đèn bão ra "vườn" lấy số liệu vào lúc nửa
đêm cả thân hình ảnh "như bị gió chặt ra từng khúc", xong việc, trở vào nhà,
"không thể nào ngủ lại được". Anh đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao,
với ý chí và nghị lực to lớn để vượt qua gian khổ và đơn độc giữa non xanh. Chí
tiến thủ là một nét đẹp ở anh: đọc sách, tự học. Cần cù và chịu khó: nuôi gà lấy
trứng, trồng hoa... làm cho cuộc sống thêm phong phú. Rất khiêm tốn khi nói về
mình, dành những lời tốt đẹp nhất ngợi ca những gương sáng nơi Sa Pa lặng lẽ.
Rất hiếu khách, anh mừng rỡ, quý mến khi khách lạ đến chơi. Một bó hoa đẹp
tặng cô kĩ sư trẻ, một làn trứng gà tươi biếu ông họa sĩ già, một củ tam thất gửi
biếu vợ bác lái xe mới ốm dậy... là biểu hiện của một tấm lòng yêu thương, đối
xử chân tình với đồng loại. Anh sống và làm việc vì lí tưởng cao đẹp, vì quê
hương đất nước thân yêu, như anh thổ lộ với ông họa sĩ già: "Mình sinh ra là gì,
mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc?". Vì thế sau khi vẽ xong chân dung anh
cán bộ khí tượng, họa sĩ nghĩ về anh: "Người con trai ấy đáng yêu thật..."
Tóm lại, những nhân vật trên đây là hình ảnh những con người mới đã sống đẹp,
giàu tình nhân ái, hết lòng phục vụ đất nước và nhân dân. Sống nơi lặng lẽ non
xanh nhưng họ chẳng lặng lẽ chút nào! Trái lại, cuộc đời của họ vô cùng sôi nổi,
đầy tâm huyết và giàu nhiệt tình cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói: "Đất
nước ta là một vườn hoa đẹp. Mỗi người là một bông hoa đẹp". Nhà văn
Nguyễn Thành Long đã dành những lời tốt đẹp nhất nói về những con người
đang sống và cống hiến giữa Sa Pa lặng lẽ. Mỗi người nơi non xanh ấy là một
gương sáng, là một bông hoa ngát hương.
Truyện Lặng lẽ Sa Pa là một bài thơ bằng văn xuôi rất trong sáng, trữ tình. Trên
cái nền tráng lệ của thiên nhiên rừng, suối Sa Pa hiện lên bao con người đáng
yêu. Mỗi người chỉ một vài nét vẽ mà tác giả đã lột tả được tâm hồn, tính cách,
dáng vẻ của họ. Nguyễn Thành Long rất chân thực trong kể và tả, nhờ thế mà ta 46
thấy những nhân vật như bác lái xe, ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ, anh thanh niên...
rất gần gũi và mến yêu.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 7
Giá như không có chuyến ô tô khách, có lẽ cũng chẳng mấy ai được đặt chân
đến Sa Pa, để cảm nhận được vẻ đẹp thanh tú, cái "lặng lẽ" của một vùng núi
non trùng điệp mù sương và mộng mơ cao nhất nước Việt này/ trong bản đồ địa
hình, Sa Pa nằm bên hữu ngạn sông Hồng, còn con đường sắt dọc theo sông lại
nằm ở phía tả ngạn. Cho nên đã thành thông lệ, ai đến Sa Pa hãy đi đường sắt
lên chót Lào Cai rồi từ Lào Cai lại đi ô tô khách leo dốc núi 80 km nữa mới đến
Sa Pa. Chuyến xe khách Lào Cai - Sa Pa vô tình đã trở thành cầu nối, trở thành
người dẫn chuyện. Trên chuyến xe khách có ba nhân vật, ngoài người lái xe già
trước cách mạng tháng Tám 1945 còn có ông họa sĩ già vui tính và cô kĩ sư
nông nghiệp trẻ lần đầu đi Tây Bắc. Họ quen nhau trên một chuyến xe, dù sao
cũng là một chuyện bình thường. Tuy nhiên tác giả Nguyễn Thành Long đã
miêu tả họ thành ba nhân vật có tâm hồn trong sáng, dễ mến. 47
Truyện ngắn này tác giả đã viết vào những năm 60, không khí xã hội bấy giờ
còn thấm đẫm hương vị ngọt ngào của cuộc sống mới và những con người mới.
Cho nên ta gặp ở đây một người lái xe già không hay cau có mà lại vui tính, "có
máu nghệ sĩ", một ông họa sĩ già vẫn ham đi thực tế các vùng xa xôi để sáng
tác, một cô kĩ sư nông nghiệp trẻ măng sẵn sàng đi đi lên Tây Bắc nhận công
tác. Họ tuy là những người người xa lạ, gặp nhau lần đầu nhưng tâm hồn họ
trong sáng, cùng chung mục đích ý tưởng, lại sẵn tình cảm chân thật nên họ đã
gặp nhau. Cuộc trò chuyện giữa họ cho ta thấy thế nào là nét đẹp của cuộc sống
mới. Tuy nhiên, mặc dù có đến ba, nhưng họ vẫn chưa phải là nhân vật chính.
Phải chờ xe đi đến Sa Pa, nghỉ chân ở đấy ba mươi phút, ta mới có điều kiện
tiếp cận với nhân vật chính. Đó là anh thanh niên mới hai mươi bảy tuổi, làm
công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai ngàn sáu trăm
mét. Tất nhiên khi gặp gỡ với người lái xe già đã từng quen biết, với ông họa sĩ
già vui tính và cô kĩ sư trẻ, anh thanh niên này không hề tỏ ra ít nói chút nào,
nhưng cái tên truyện lặng lẽ Sa Pa chính là dành cho anh, bởi anh "lặng lẽ" làm
việc một mình trên đỉnh núi cao, là "một con người cô độc nhất thế gian" (như
lời giới thiệu của người lái xe già), nhưng công việc lại liên quan đến cả nước.
Làm một công việc đo gió, đo mây dự báo thời tiết âm thầm, lặng lẽ trên đỉnh
núi vao hai ngàn sáu trăm mét, giữa mênh mông đất trời sương tuyết, anh thanh
niên vẫn yêu đời, đầy trách nhiệm cần cù, dũng cảm. Anh không để xảy ra sơ
suất nào trong nhiệm vụ đã đành, anh còn biết tự tạo cho mình một cuộc sống
nền nếp, phong phú và thơ mộng: nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. Tuy vậy anh
thanh niên vẫn thỉnh thoảng xuống núi tìm gặp người lái xe già cùng khách qua
đường để vơi bớt nỗi cô đơn, nỗi "nhớ người"... Đây là một chi tiết rất người mà
tác giả đã nắm bắt, phát hiện bởi vì đã là con người thì ai chả sợ nỗi cô đơn.
Nhưng cái cách để gặp người của anh thanh niên này cũng khá lạ lẫm. Người lái
xe già kể: "Cách đây bốn năm, có hôm tôi cũng đang đi như thế này chợt thấy
một khúc thân cây chắn ngang đường, phải hãm lại. Một anh thanh niên ở đâu
chạy đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi. Hỏi ở 48
đây mà ai đẩy cây ra giữa đường thế này anh chỉ đỏ mặt". Thì còn ai nữa, chính
anh ta chứ ai! "Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi,
bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh ta
kiếm kế dừng xe lại để gặp chúng tôi, nhìn trông và nói chuyện một lát". Và cái
kết của anh thanh niên đó chính là đẩy khúc câu ra giữa đường để xe khách phải
dừng lại. Ôi đó cũng là một cái kế sách lạ lẫm hết mức!
Nhưng đó là câu chuyện của 4 năm trước, còn bây giờ, hãy xem, anh ta vẫn
"mừng quýnh" khi thấy xe khách lên Rồi khi đưa khách lên chơi nhà, anh ta
khẩn trương, tất bật đến từng phút đủ để làm các công việc cắt hoa, mới nước,
kể về công việc và nghe chuyện của khách trong khoảng thời gian 30 phút, thời
gian mà chiếc xe khách có thể đỗ lại nơi đây. Người đọc thấy anh ta nói hơi
nhiều, nói nhanh, "nói xong chạy vụt đi cũng tất tả như khi đến" cũng có thể nói
tiếng người với những đồng bào của mình, còn ngày thường thì anh ta hát to
chăng nữa cũng chỉ có mây núi có mây núi nghe mà thôi. Nhưng trong tất cả các
lần gặp người, lần này có lẽ anh ta gặp may hơn. Ngoài người lái xe già anh đã
từng quen biết, anh lại gặp được một họa sĩ già vui tính "xúc động mạnh" vì rất
quý trọng công việc và con người anh, và đặc biệt cô kĩ sư trẻ rất xúc động. Cô
đã "bất giác đỏ mặt lên" khi nghe người lái xe già kể chuyện về anh, lại xúc
động đến lại một cái gì đó" khi "nhìn thấy người con trai tầm vóc bé nhỏ, nét
mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt chạy lại chỗ xe đỗ". Đến khi anh thanh
niên tặng hoa "... cô kĩ sư chỉ ô lên một tiếng! ... quên mất e lệ, cô chạy đến bên
người con trai đang đang cắt hoa. Anh con trai rất tự nhiên như với một người
bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô
đỡ lấy". Tác giả đã miêu tả rất sự diễn biến tâm lí trẻ của một cô gái trẻ dễ xúc
động. Vì tâm hồn cô đầy những khát vọng và ước mơ, nên cô gái đã đón nhận
câu chuyện và bó hoa của người thanh niên "cô độc nhất thế gian" một cách thật
lòng. Ngay cả lúc người thanh niên nói những câu có lẽ hơi đột ngột: "Thôi
chấm dứt tiết mục hái hoa - Người con trai bất chợt quyết định - bác lái xe chỉ
cho ba mươi phút thôi. Hết năm phút rồi..." thì cô gái vẫn "ôm nguyên bó hoa 49
trong tay, tai lắng nghe". Để đến lúc đọc sách của anh, khi ông họa sĩ già đang
thực hành sáng tác, cô gái đã cảm thấy "bàng hoàng" về một cái gì đó chớm nở
trong cô giúp cô xóa bỏ cái nhạt nhẽo của một tình cảm đã qua. Rồi vô tình hay
hữu ý, cô đã để lại một chiếc khăn tay "kỉ niệm lần đầu gặp gỡ này. Một cái cỏn
con gì rồi ra có thể biến thành một chút xíu dịu dàng, một chút xíu dũng cảm
trong cuộc sống của anh ta". Người đọc có thể cho là sự phát triển tình cảm của
cô gái hơi nhanh nhưng ai mà hiểu được trong hoàn cảnh ấy, sự chia tay trong
"bạt ngàn" Tây Bắc, rất có thể là không gặp lại, lại không đưa người ta đến
những cảm xúc tương tự. Cho nên cái bắt tay cuối cùng của cô đối với anh
thanh niên cũng khác: "Có chia tay ra cho anh nắm, cẩn trọng rõ ràng, như
người ta cho nhau cai gì chứ không phải là cái bắt tay".
Truyện ngắn của Nguyễn Thành Long có nhiều bất ngờ với những chi tiết vừa
thực vừa lạ. Tác giả khéo léo kể lại chuyện gặp gỡ gỡ theo mạch từ tồn, chậm
rãi mà vẫn vui, hóm hỉnh. Ngôn ngữ đối thoại của truyện rất phù hợp với từng
nhân vật: anh thanh niên vui khỏe hồn nhiên, cô kĩ sư e ấp dễ xao xuyến, ông
họa sĩ già lịch duyệt rất tâm lí. Rõ ràng cuộc sống là một dòng chảy đáng yêu
đáng mến. Những người trong sáng nhiệt tình sớm muộn gì họ sẽ có dịp gặp gỡ
và hòa cảm trong cùng một mục đích, ý tưởng chung. Và cuộc sống thật đáng
trân trọng biết bao khi ở trên đỉnh Sa a kia, ngoài anh thanh niên kia còn có bao
nhiêu người như ông kĩ sư vườn rau sáng tạo giống su hào mới, như đồng chí
nghiên cứu khoa học suốt ngày trong tư thế sẵn sàng chờ set để lập bản đồ sét
đến mức "trán đồng chí cứ hói dần đi. Nhưng cái bản đồ sét thì sắp xong rồi".
Tác giả viết: "Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa
Pa... có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Phải chăng
đó là chủ đề chính của truyện ngắn này mà tác giả muốn gửi đến người đọc.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 8 50
Nguyễn Thành Long là một cây bút chuyên viết về truyện ngắn. Ông cũng có
khá nhiều tác phẩm nhưng tiêu biểu trong đó là tác phẩm Lặng Lẽ Sa Pa.
Truyện ngắn này là kết quả một chuyến đi công tác ở Lào Cai năm 1970. Qua
câu chuyện nhà văn muốn ca ngợi những phẩm chất của những thế hệ thanh
niên cống hiến hết mình cả tuổi trẻ, tình yêu cho Tổ Quốc trong thời kì đổi mới
đi lên xã hội chủ nghĩa ở Miền Bắc.
Lặng lẽ Sa Pa nói được nhà văn xây dựng một tình huống truyện khá giản dị
bình thường thế nhưng qua đó những nhân vật với tính cách tốt đẹp của mình lại
được bộc lộ rõ nét và tự nhiên. Đó là cuộc gặp gỡ bất ngờ của anh thanh niên
trên núi Sa Pa và ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ.
Cuộc gặp gỡ ấy ta thấy ấn tượng với hình ảnh anh thanh niên và những phẩm
chất của mình. Qua đó nhà văn muốn ca ngợi hình ảnh những thế hệ thanh niên
sẵn sàng hi sinh tuổi tác của mình để cống hiến hết mình cho tổ Quốc. Anh
thanh niên hiện lên trong cách nhìn và sự đánh giá của những nhân vật phụ như
ông họa sĩ, cô kĩ sư bác lái xe.
Đến với Sa Pa Nguyễn Thành Long không quên nói đến những cảnh đẹp thiên
nhiên nơi đây. Nào là ánh nắng tới đốt cháy rừng cây, mây trời thì như từng cục 51
lăn tròn, những cây thông cao quá đầu thì rung tít trong nắng. Có thể nói chỉ cần
vài nét chấm phá mà nhà văn đã mang đến cho chúng ta một khung cảnh Sa Pa
có nắng, có gió, có mây và có thông.
Mây gần người như rơi xuống đường cái, lăn vào cả bánh xe. Nói chung khung
cảnh ấy thật giống như một chốn bồng lai tiên cảnh. Cứ thế Sa Pa hiện lên với
những vẻ đẹp trong sáng nhất, trong trẻo mộng mơ nhất. Bức tranh dường như
có đủ cả đường nét, hình khối và màu sắc.
Xe dừng nghỉ tại chỗ và chính khoảng thời gian ấy đã khiến cho cuộc gặp gỡ
giữa họ diễn ra. Họ dành cho nhau một khoảng thời gian ngắn nhưng lại có thể
biết hết chỗ ở cũng như là công việc của anh thanh niên kia. Anh thanh niên
xuất hiện gián tiếp qua lời nói của bác lái xe rằng anh là một người “cô độc nhất
thế gian” và anh mắc bệnh “thèm người” và ông họa sĩ nếu gặp thì thế nào cũng thích vẽ cho mà xem.
Và rồi không cần ai phải nói đến nữa mà họ đã dành cho nhau ba mươi phút,
ông họa sĩ kịp thời vẽ một bức tranh kí họa về chân dung của anh thanh niên áy
còn cô kĩ sư có chút bàng hoàng và biết ơn anh. Để rồi khi họ đi anh lại lặng lẽ
một mình trong mây ngàn gió núi ấy.
Nhân vật anh thanh niên quả thật đã để lại trong ta biết bao nhiêu là niềm
thương mến. Anh hai mươi bảy tuổi, anh sống và làm việc trên đỉnh núi cao
2600 mét. Công việc của anh là theo dõi những diễn biến của thời tiết để báo vệ
bảo vệ mùa màng sản xuất cho người dân.
Trách nhiệm ấy vô cùng cao cả mặc thời tiết khắc nghiệt “Nửa đêm dù mưa
tuyết, gió lạnh, đúng giờ ốp thì cũng phải trở dậy ra ngoài trời làm việc”. Cũng
chính vì hoàn cảnh sống ấy cho nên anh phải lặng lẽ một mình không có ai ở
trên đó với anh cả. Anh sống trong cảnh heo hút, thế nhưng tâm hồn anh vẫn trẻ
trung lạc quan yêu đời đến thế. 52
Có lẽ mỗi chúng ta thấy được ở nhân vật này một tình cảm yêu công việc rất
lớn. Sống trong cảnh cô đơn không có ai bên cạnh thế nhưng anh vẫn quyết tâm
làm việc ở đó để cống hiến công sức của mình cho công cuộc đưa đất nước đi
lên. Khi có người hỏi thì anh nói “Khi làm ta với công việc là đôi”. Có lẽ chính
vì thế mà người ta thì thấy anh cô đơn còn anh thì không hề thấy điều đó. Anh
không cần ai thúc giục vẫn tận tụy với công việc của mình.
Sống một mình như thế nhưng anh vẫn xây dựng cho mình được một nếp sống
rất văn minh sạch sẽ gọn gàng. Cái sự gọn gàng của anh khiến cho nhiều cô gái
còn phải thua xa. Chính vì thế mà ông họa sĩ và cô kĩ sư không khỏi ngạc nhiên
về điều đó. Không những thế anh còn có cả trà để pha. Ngoài công việc anh còn
nuôi gà, trồng hoa và thật ngạc nhiên khi anh cầm những cành hoa ấy tặng cho
cô kĩ sư trẻ. Cô chỉ biết đỏ mặt ngượng nghịu e thẹn trước hành động vô cùng
ga lăng lãng mạn của anh. Anh có thói quen đọc sách và chính vì thế mà anh không hề cô độc.
Qua đây ta thấy anh thanh niên là một người rất cởi mở với khách, thân thiện
giúp người. Anh biết vợ bác lái xe ôm thì đã đem tặng cho bác củ tam thất về
cho bác gái. Chỉ cần bấy nhiêu thôi đã khiến cho ông họa sĩ cô kĩ sư có cái nhìn
khâm phục anh thanh niên ấy. Anh khiêm tốn nhận những lời khen của bác lái
xe như thế là không xứng đáng.
Về những nhân vật phụ trong truyện thì họ có vai trò làm cho nhân vật anh
thanh niên hiện lên một cách tự nhiên chân thành. Bác họa sĩ thì có thêm một
bức tranh chân dung tuyệt vời còn cô kĩ sư thì nhận ra sau những câu chuyện
của anh thanh niên về cuộc sống. Cô nhận thấy mối tình bấy lâu nay của mình là
nhạt nhẽo. Còn Bác lái xe thì luôn là người yêu cuộc sống và đã quá thân thiết với anh thanh niên kia.
Như vậy nhà văn Nguyễn Thành Long đã mang đến cho chúng ta một hình ảnh
anh thanh niên hết lòng vì công việc. Anh thanh niên ấy không có một cái tên cụ 53
thể không phải nhà văn không nghĩ ra được một cái tên cho anh mà đó là ý đồ
nghệ thuật. Nhà văn muốn nói tới biết bao nhiêu thanh niên cống hiến cho tổ
quốc quên mình trong xã hội ấy.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 9
Vẻ đẹp nghệ thuật trong các sáng tác của Nguyễn Thành Long không nằm ở
những phát hiện sắc sảo, táo bạo xung đột mạnh mẽ mà nghiêng về tạo dựng
chất thơ nhẹ nhàng trong trẻo lặng thầm, kín đáo nhưng vẫn có sức ngân vang
sâu rộng lâu bền. Lặng lẽ Sa Pa tiêu biểu cho phong cách đó của ông. Tác giả đã
giới thiệu với chúng ta một vùng đất lặng thầm nhưng ở đó vẫn có những con
người đang ngày đêm làm việc cống hiến quên mình cho quê hương đất nước.
"Lặng lẽ Sa Pa" là một truyện ngắn nhưng giống như một bản nhạc nhẹ nhàng
nhưng thú vị và ẩn chứa bên trong nhiều ý vị sâu sắc. Nó ca ngợi vẻ đẹp của
một cuộc sống giản dị nhưng chất chứa tình người.
Câu chuyện kể lại một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi trong khoảng thời gian chưa đầy
ba mươi phút đồng hồ giữa bốn người, giữa một không gian đẹp như hư ảo của
Sa Pa đầy núi cao và mây trắng. Ở cái nơi lặng lẽ đến lạnh người ấy, kì lạ thay,
tình con người lại bộc lộ ra trọn vẹn nhất, ấm áp nhất. Qua tất cả những lời lẽ đã
nói với nhau giữa bốn người, một bác lái xe khách, một họa sĩ già sắp về hưu,
một cô sinh viên mới tốt nghiệp, một anh cán bộ quan trắc khí tượng, người đọc
đã hiểu ra ý nghĩa trong truyện mà nhà văn muốn bày tỏ: lòng tốt của con người
đối với công việc, đối với đất nước, đối với nhau, bao giờ cũng là điều quan
trọng nhất, có sức mạnh nhất.
Nhân vật ấn tượng là anh thanh niên quan trắc khí tượng, anh ta sống và làm
việc một mình giữa một trạm khí tượng trên đỉnh đèo cao, xung quanh đầy các
thứ máy đo gió, gió nổi, nhưng vắng bặt con người và âm thanh của con người,
anh khao khát được gặp con người, được nói chuyện với con người. Chả thế mà 54
hồi đầu nhận công tác, anh đã khuân một thân cây ra chắn ngang giữa đường xe
chạy, cho xe dừng lại, dù chỉ trong vài phút, để được cùng người lái xe khuân
cái cây ấy, nói được dăm ba lời nói, để được nhìn thấy người. Thế nhưng tất cả
những sự vất vả, khó nhọc, thiếu thốn với anh nào có kể gì, thấm tháp gì đâu so
với sự lạnh lẽo buồn cô đơn đến “thèm người”. Ở chốn rừng sâu hoang vu vắng
lặng, anh chỉ biết làm bạn với chim kêu vượn hót. Xuất phát từ lòng yêu nghề,
tinh thần trách nhiệm tự giác, ý thức được nhiệm vụ của tuổi trẻ: “Đâu cần
thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Ở anh còn có một tấm lòng nhiệt tình say
mê nghề nghiệp, nghiên cứu, sáng tạo và luôn tìm thấy niềm vui từ công việc.
Anh từng tâm sự: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi”.
Ngoài là người có học thức, có trình độ, anh thanh niên lại còn có một tâm hồn
trong sáng, cao đẹp, yêu đời, yêu cuộc sống, yêu nơi mình gắn bó, làm việc
bằng cách tự tạo ra niềm vui từ công việc hiện thực – đẩy lùi buồn tẻ cô đơn
như đọc sách – nghiên cứu – trồng rau – trồng hoa, nuôi gà, cải thiện cuộc sống.
“Thèm người” anh thanh niên tìm cách gặp người, gặp bạn để trao đổi, trò
chuyện thân mật và cởi mở, luôn quan tâm chu đáo đến người khác. Anh tự tạo
ra một cuộc sống ngăn nắp, khoa học, một thói quen chủ động trong mọi tình
huống và công việc. Trong giao tiếp ở anh thanh niên toát lên một phong cách,
một vẻ đẹp trong phong cách lời ăn tiếng nói khiêm tốn, vui vẻ, chân tình, lịch
sự luôn biết sống vì mọi người.
Sống trong cảnh cô đơn, giữa chốn hoang vu ấy người ta dễ trở nên buông thả,
bất cẩn. Nhưng anh thanh niên này lại là một con người đầy trách nhiệm với cả
chính mình, với công việc, với mọi người. Ngôi nhà anh ở, không vì chỉ có một
người mà tuềnh toàng, bừa bộn, trái lại, nó được sắp xếp gọn gàng, tươm tất, lại
đẹp nữa, các thứ hoa tươi như lúc nào cũng sẵn sàng đón tiếp khách quý, mặc
dù không có khách nhưng ngày nào anh cũng chuẩn vị tươm tất để đón khách của mình. 55
Với anh công việc nói chung dễ, chỉ cần chính xác. Gian khổ nhất là lần ghi và
báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy, nửa đêm đang
nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi… Xách đèn ra
vườn, gió tuyết và lặng yên ở bên ngoài như chỉ chực mình ra là ào ào xô tới…
Anh ta đã không bỏ qua, không chậm trễ một lần nào, dầu lúc giữa ngày hay lúc
nửa đêm, khi gió lớn hay khi tuyết rơi, bởi vì anh đã có ý thức một cách rành rõ
và dứt khoát về công việc của mình, một khâu nhỏ trong cả chuỗi công việc của
mọi người. Dù mưa gió khó khăn gian khổ anh vẫn quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.
Thiếu một lượng thông tin nhỏ bé từ cái đài quan sát heo hút của anh, biết đâu
việc dự báo thời tiết cho cả một huyện, một tỉnh, một vùng, chả vì thế mà kém
chính xác đi, hoặc còn tệ hơn, sai lệch đi? Ai biết tác hại nào sẽ xảy ra nếu
người ta đã không dự báo kịp thời sự xuất hiện của một đợt gió, một cơn giông,
hay đôi khi chỉ là một làn mây nhẹ nhàng? Thật rất đúng khi một đoàn đại biểu
bộ đội không quân đã cử người đến thăm để cảm ơn anh vì công việc lặng lẽ của
anh đã góp phần tạo nên chiến thắng. Con người thật sự không cô đơn và không
thể cô đơn, bởi vì giữa con người có biết bao mối quan hệ ràng buộc, tác động
với nhau, nương tựa vào nhau để tồn tại. Anh cán bộ trẻ trên đài khí tượng này
dẫu là một con người vô danh (có lẽ việc tác giả không đặt tên cho nhân vật là
có dụng ý), nhưng thực là một con người với mọi ý nghĩa tốt đẹp của danh từ
ấy, bởi anh đã sống với ý thức trách nhiệm đầy đủ của một con người.
Thật là đầy ý nghĩa khi tác giả đưa vào câu chuyện chi tiết về vườn hoa của
chàng trai với bao nhiêu hoa đơn, hoa thược dược vàng tím, đỏ, hồng phấn, tổ
ong… Đó không chỉ là hoa của thiên nhiên, đó còn là cái gì tốt đẹp nhất của
cuộc đời, đó chính là tâm hồn của anh. Và chính anh đã hào phóng tặng nó cho
mọi người, cho ông họa sĩ, cho cô kĩ sư mới ra trường… Từ chi tiết ấy toát lên
một triết lí sống: hãy sống tốt đẹp, hãy đến với cuộc sống, với mọi người bằng
những gì tốt đẹp nhất của mình. 56
Chàng thanh niên xuất hiện trong truyện mang một vẻ đẹp trong sáng của người
thanh niên thời đại mang trong mình những hiểu biết về tri thức, sống tận tuỵ,
yêu nghề, yêu đời, hiểu được việc làm và chỗ đứng của mình từ đó mà hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ở anh còn toả sáng và sưởi ấm cho bao tâm
hồn khác dẫu chỉ một lần gặp gỡ ngắn ngủi cho những người đến Sa Pa.
Ông kỹ sư nông nghiệp ở vườn ươm su hào và ông kĩ sư nghiên cứu bản đồ
chống sét đều là những người sống lặng thầm trên mảnh đất Sa Pa. Họ là những
con người lao động chân chính, cần mẫn, say mê, quên mình vì mục đích chung
của mọi người. Họ đang làm nên cái “lặng lẽ” mà ngân vang sôi động ở Sa Pa.
Cô kĩ sư mới ra trường, hăm hở biết bao nhưng cũng e ngại và âu lo biết bao
trước cuộc đời mà cô sắp bước tới. May mắn thay, ngay trên ngưỡng cửa của
cuộc đời mình, cô đã có một cuộc gặp gỡ tốt lành. Cô sẽ giữ mãi ấn tượng này
để mai sau, dẫu có gặp thất bại hay đắng cay, cô vẫn vững tin rằng cuộc đời
thực ra rất đẹp vì trong đời có biết bao nhiêu con người tốt đẹp. Chuyến đi đã
mang lại cho cô một động lực lớn để cô vượt qua những chông gai thử thách
trong cuộc đời mà cô chưa đi qua.
Cuộc gặp gỡ giữa bốn người diễn ra ngắn ngủi mà thật thú vị, đó là cuộc gặp gỡ
của những con người trong sáng, thánh thiện. Cuộc gặp gỡ đã như kéo dài ra
thành vô tận vì tác động của nó đối với mỗi con người rất lớn lao. Cùng với ba
con người ấy, cả bác lái xe già cũng là một con người rất đáng yêu. Bốn con
người ấy, hoàn toàn khác nhau về tuổi tác, quê hương, nghề nghiệp nhưng rất dễ
thông cảm với nhau, bởi vì họ đều là những con người trung thực, yêu đời và
điều này rất quan trọng, biết yêu thương và quan tâm đến với người khác.
Bác lái xe trong vai người dẫn truyện là điểm dừng cho mọi cuộc gặp gỡ, tình
cảm nảy sinh trong cuộc gặp gỡ đặc biệt là trong 30 phút ngắn ngủi giữa ông
họa sĩ và cô kỹ sư là một kỉ niệm tốt đẹp. Bác là người am hiểu anh thanh niên
hơn ai về cuộc sống, sinh hoạt của anh và chính bác đã tạo ra cho anh thanh 57
niên những niềm vui về tinh thần, đẩy lùi sự cô đơn, buồn vắng. Ông họa sĩ là
nhân vật hoá thân của nhà văn, người xem đây là một chuyến đi may mắn trong
cuộc đời nghệ thuật của mình, ông có cơ hội vẽ lên một bức tranh trong đó có
những con người mang tâm hồn cao cả, đáng trân trọng hơn bất cứ thứ gì. Còn
đối với cô kĩ sư trẻ, cô đã phát hiện ra nhiều điều mới mẻ trong chuyến đi đầu
đời giúp cô nhận thức về tình yêu nghề nghiệp cuộc sống vững tin hơn trong sự
lựa chọn của mình. Người ta gọi đây là những tâm hồn đồng điệu đến với Sa Pa.
Lặng lẽ Sa Pa không có những chi tiết đặc biệt, không có những nhân vật và
hành động lạ lùng, không có những gay go, nhưng nó lại có sức lôi cuốn người
đọc đến lạ thường. Truyện ngắn như một lời kể chuyện duyên dáng về những
điều vẫn diễn ra bình thường trong cuộc sống bình thường. Cuộc đời thật là
đáng sống, con người thật là tốt đẹp. Mỗi người cần phải sống tốt đẹp, bởi sống
như thế thật là hạnh phúc. Đọc Lặng lẽ Sa Pa, điệp khúc ấy vang mãi trong hồn ta.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 10
Nguyễn Thành Long là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Truyện ngắn của
ông thực sự là sự chắt lọc hiện thực của cuộc sống sôi động đang diễn ra hằng
ngày trên đất nước ta, nhưng thường có những ẩn ý sâu sắc. Sau một chuyến đi
nghỉ hè ở Sa Pa ông viết tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa”. Đây là một truyện ngắn hay
có phong cách nhẹ nhàng ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của những người lao động
mới đang ngày đêm âm thầm cống hiến hết sức mình cho đất nước.
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của chuyến đi Lào Cai trong mùa hè
1970 của tác giả. Truyện rút từ tập Giữa rừng xanh in năm 1972.
Truyện ca ngợi những con người sống đẹp. Trước hết đây là câu chuyện về anh
thanh niên sống một mình trên đỉnh núi cao “bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù
lạnh lẽo”, anh vẫn chủ động gắn mình với cuộc sống chung. Qua công việc đo 58
gió đo mưa, dự báo thời tiết hằng ngày, anh gắn bó với hàng chục triệu đồng
bào miền xuôi. Ở nơi anh làm việc quanh năm vắng hẳn bóng người. Cảm giác
cô đơn, “thèm người” khiến anh có lần nghĩ kế lăn khúc cây chặn xe đò lại để
gặp người, nói chuyện vài câu cho đỡ nhớ. Một hành động buồn cười mà thật
cảm động và thật đáng yêu vì nó rất “người”.
Phẩm chất nổi bật của anh là tinh thần trách nhiệm, tự giác vượt khó khăn để
hoàn thành nhiệm vụ. Mỗi lần có bốn lần đi “ốp”, anh không bỏ qua lần nào dù
ban ngày hay đêm, khi gió lớn hay lúc tuyết rơi. Anh còn có trách nhiệm với
bản thân. Qua đó ta thấy ở anh một mẫu người lao động cần cù, chịu thương
chịu khó, tự tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong công việc phục vụ cho đời.
Qua cuộc tiếp xúc với ông họa sĩ và cô kĩ sư anh còn bộc lộ một tác phong bộc
trực vô tư hồn nhiên, khiêm tốn giới thiệu người khác mà anh cho là đáng vẽ
hơn. Anh tặng thuốc quý cho vợ bác lái xe, tặng hoa cho cô gái và tặng cả một
làn trứng để đưa tiễn những người khách chỉ tình cờ gặp gỡ. Yêu con người, yêu
cuộc sống gắn bó với công việc không ngừng học hỏi quan sát qua sách vở, đó
là cách sống, là tác phong làm việc của cán bộ khoa học trẻ luôn có tinh thần
cầu tiến trong thời đại ngày nay. Giữa khung cảnh Sa Pa lặng lẽ, nhân cách của
anh cũng lặng lẽ tỏa sáng.
Những nhân vật khác trong truyện cũng sống đẹp, cũng đáng quý đáng yêu
không kém. Đó là bác lái xe gắn bó suốt ba mươi năm với con đường từ Hà Nội
đi Sa Pa khúc khuỷu, gập ghềnh, lắm đèo, nhiều dốc. Đó là ông họa sĩ già một
đời theo đuổi nghệ thuật. Đó là cô kĩ sư trẻ hăm hở bước vào đời như con chim
khao khát trời rộng. Rồi ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa tự tay thụ phấn hoa cho su
hào to củ để “nhân dân miền Bắc ăn được ngon hơn”, anh cán bộ nghiên cứu về
sét, suốt mười năm không một ngày xa cơ quan, để hoàn thành tấm bản đồ sét cho đất nước. 59
Sa Pa lạnh lẽo nhưng quan hệ giữa người với người thật đầm ấm, nồng hậu. Bốn
con người hoàn toàn khác nhau về quê hương tuổi tác, nghề nghiệp nhưng rất dễ
thông cảm với nhau, bởi họ đều là những con người trung thực, yêu đời và biết
yêu thương quan tâm đến người khác. Bác lái xe làm “môi giới” cho cuộc gặp
gỡ. Anh thanh niên “thèm người” tặng củ tam thất cho vợ bác lái xe, tặng hoa
cho cô gái, tặng trứng cho mọi người. Ông họa sĩ coi “cô gái như con”, vẽ anh
thanh niên và muốn “đặt được chính tấm lòng nhà họa sĩ vào giữa bức tranh đó.
Cô kĩ sư “để quên” chiếc khăn tay làm kỉ niệm đẹp cho anh thanh niên.. Cách
biểu hiện của mỗi người khác nhau nhưng đều bộc lộ mối quan hệ tốt đẹp, thấm
đượm tình người. Vì vậy đọc truyện lòng ta như ấm lại với một mối đồng cảm sâu sắc.
Tóm lại “Lặng lẽ Sa Pa” là một truyện ngắn hay, cho thấy mối quan hệ giữa
người với người, giữa người với công việc thật đẹp. Những vẻ đẹp của tâm hồn,
của tính cách nhân vật, của cảnh thiên nhiên được tái hiện trong tác phẩm bằng
một lối viết văn nhẹ nhàng mà lôi cuốn và có chiều sâu tư tưởng. Từ những vẻ
đẹp đó, độc giả sẽ tự soi vào mình để sống tốt hơn. Đó là ý nghĩa giáo dục của tác phẩm.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 11
Trong cuộc sống lao động mới, con người là nòng cốt cơ bản để có sự tạo dựng
vững chắc. Những phẩm chất tốt đẹp sẽ khẳng định vai trò làm chủ cuộc sống
mới. Nhân vật anh thanh niên trong thiên truyện Lặng lẽ Sa Pa là một người như thế.
Để nhân vật anh thanh niên hiện rõ những đức tính đáng quý, Nguyễn Thành
Long đã để ông họa sĩ làm việc đó qua điểm nhìn của mình. Nội dung truyện
đơn giản, không có tình huống thắt nút, gay cấn cho nên câu chuyện giàu chất
trữ tình hơn là tự sự. Sự xuất hiện của anh thanh niên, tuy là nhân vật chính với
nhiều biểu hiện tốt đẹp nhưng đến rất bất ngờ, gián tiếp qua lời kể của bác lái 60
xe. Và cũng như khi đến, anh lại lặng lẽ khuất lấp vào mây mù trong cái tĩnh
lặng muôn thuở của Sa Pa. Hình ảnh anh thanh niên với nhiều phẩm chất như
khiêm tốn, yêu lao động, tận tâm với công việc... tất cả thể hiện trên một bức
họa lớn nhưng đến ông họa sĩ cũng phải thốt lên: ông biết rõ sự bất lực của nghệ
thuật. Con người bé nhỏ nhưng những nét đáng quý khiến anh trở nên lớn lao đến như thế.
Trong lao động, anh thanh niên hiện ra là một con người yêu lịch sử và sẵn sàng
cống hiến vì lao động. Quan niệm rất mới lạ khi anh nhận xét về công việc được
coi là cô độc nhất thế gian này: khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi
là một mình được? Từ quan niệm ấy, anh vượt lên chính bản thân mình để đi
tìm niềm hạnh phúc trong lao động. Có lẽ chỉ có quan niệm như thế mới khiến
anh thấy mình không cô đơn, không lẻ loi một mình. Từ tâm sự của anh thanh
niên, ngay ông họa sĩ và cả người đọc đều sửng sốt trước thái độ trân trọng, gắn
bó với lao động như đã ngấm sâu vào máu của con người trẻ tuổi này: công việc
của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn chết mất. Tự xác định với
bản thân về vai trò quan trọng không thể thiếu của lao động đối với mọi người
nói chung và đặc biệt đối với chính bản thân anh. Một suy nghĩ mới và độc đáo
khi anh lấy gian khổ nhiều hay ít để xem ai một mình hơn, cô đơn hơn anh bạn
trên trạm đỉnh Phang-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một
mình hơn cháu. Phải chăng chính những suy nghĩ và tâm sự vượt hơn cả tuổi tác
như anh thanh niên đã giúp anh hạnh phúc hơn khi ý thức được mối liên quan
giữa bản thân với tập thể trong sự đóng góp cho đất nước: cháu ở đây có nhiệm
vụ đo gió, đo mưa... phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu.
Trong công việc anh thấy được vai trò của mình và hơn cả biết được mình vì ai
mà lao động. Những suy nghĩ ấy khiến cho con người nhỏ bé này cảm nhận
được niềm hạnh phúc trong lao động nhiều hơn nữa. Thấy được vai trò của lao
động đối với bản thân nên anh đã có những thái độ tự giác và nghiêm túc đối
với lao động. Công việc của anh thanh niên rất đặc biệt với sự cô lập tuyệt đối. 61
Tuổi trẻ, sức xuân của anh bị đánh đổi bởi công việc tẻ nhạt cắt vụn ngày đêm:
công việc của cháu cũng quanh quẩn ở mấy chiếc máy ngoài vườn này thôi.
Cháu lấy những con số báo về nhà bằng máy bộ đàm: bốn giờ, mười một giờ,
bảy giờ tối và một giờ sáng. Bất chấp tất cả công việc vẫn được hoàn thành một
cách xuất sắc. Không phải là người có lòng kiên nhẫn, tự giác cao thì anh không
thể làm đi làm lại công việc buồn chán này đặc biệt giờ ốp lúc một giờ sáng: gió
tuyết và Lặng im... chỉ chực đợi mình ra lũ ào ào xô tới. Ngay cả thời tiết khắc
nghiệt cũng không khuất phục được con người yêu lao động và sống rất có trách
nhiệm đối với lao động. Chẳng ai kiểm tra thường xuyên nhưng không vì thế
mà anh lơ là, làm việc cho xong, cho nhanh. Công việc luôn được hoàn thành
chính xác, tỉ mỉ, cẩn thận với tinh thần trách nhiệm nghiêm túc tự giác cao. Anh
thanh niên không chỉ đẹp trong lao động mà anh còn đẹp trong lối sống.
Anh thanh niên còn là một con người sống cởi mở, chân thành và hiếu khách.
Ngay từ cách anh muốn tìm người trò chuyện, đẩy khúc thân cây chắn ngang
đường để xe đi qua có dịp nghỉ chân, anh chạy xuống trò chuyện cho đỡ thèm
người đã thấy trong đó một trái tim rộng mở muốn quen và muốn thân. Khi
được bác lái xe giới thiệu những vị khách sẽ lên thăm nhà anh thì anh mừng ra
mặt và chân thành, có thiện ý mời họ lên nhà anh trên đỉnh Yên Sơn cao hai
nghìn sáu trăm mét. Ông họa sĩ, cô kĩ sư chỉ là những người xa lạ chưa một lần
gặp mặt và cũng có thể đây là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng họ gặp nhau
nhưng anh vẫn rất nhiệt tình trao bó hoa đã cắt cho người con gái rồi mời hai
người uống thứ trà pha nước mưa, thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh.
Anh thân thiện vô cùng, đãi khách bằng những thứ bình dân nhưng rất quý đối
với bản thân anh cũng như với hai vị khách đặc biệt từ dưới xuôi lên. Giữa họ
giờ như không còn khoảng cách bởi chính tình người, sự tự nhiên của anh thanh
niên đã xóa đi sự xa lạ. Anh nói: cái này để ăn trưa cho bác, cho cô, và bác lái
xe - một giỏ trứng thể hiện tình cảm rất chân thành. 62
Anh sống một mình không những không đòi hỏi sự quan, tâm của người khác
mà chính bản thân anh lại rất quan tâm chu đáo với những người sống xung
quanh. Củ tam thất cháu vừa đào thấy, cháu gửi bác gái ngâm rượu uống, Hôm
nọ bác chăng báo bác gái vừa ốm dậy là gì? Anh quan tâm đến cả người anh
chưa một lần gặp mặt, người có lẽ chỉ qua lời kể của bác lái xe. Một con người
biết cách sống tốt với mọi người chỉ đơn giản là qua sự quan tâm rất chân thành.
Ngay trong cuộc trò chuyện với ông họa sĩ việc anh thanh niên nhắc đi nhắc lại
những cái máy vườn trạm khí tượng nào cũng có thể hiện sự khiêm tốn trong lối
nói và lối nghĩ. Không khoe mẽ, tự cao, anh coi mình cũng chỉ là con người thật
bình thường và giản đơn như bao người khác. Thế cho nên việc ông họa sĩ tay
hí hoáy vào cuốn sổ tì trên đầu gối khiến anh phải ngăn lại bởi anh thấy bản
thân chưa xứng đáng với niềm vinh dự mà với anh thật lớn lao như thế. Không
những không để ông họa sĩ vẽ mình, anh còn giới thiệu cho ông: ông kĩ sư vườn
rau và đồng chí nghiên cứu khoa học - họ cũng cống hiến quên mình cho Tổ
Quốc, cho xã hội, cho cuộc sống mới.
Anh có suy nghĩ thật đúng đắn khi thấy cuộc đời đẹp quá bởi có những người
đang ngày đêm hết lòng hết sức lao động bằng trách nhiệm và tinh thần cao.
Một điều khiến ông họa sĩ và ngay chính người đọc cũng ngỡ ngàng vì sự sắp
xếp cuộc sống hết sức khoa học và ngăn nắp của anh thanh niên. Hoa dơn, hoa
thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong... - đó là vườn của do bàn tay của
chàng trai trẻ tuổi này tạo dựng nên. Cuộc sống một mình mà muôn màu muôn
vẻ rực rỡ sắc hoa. Phải là con người có nghị lực sống phi thường thì mới có thể
có đời sống tinh thần phong phú đến như thế. Và ngay cả khi công việc trên
trạm khí tượng này của anh đã có thể coi là yên ổn thì ngày ngày anh vẫn nhờ
bác lái xe mua sách dưới xuôi gửi lên, anh vẫn không ngừng trau dồi thêm vốn
kiến thức để rồi anh lại có thể tìm ra một cái gì đó mà cống hiến hơn nữa cho
một đất nước thời kì đổi mới này. 63
Những con người như anh thanh niên đang ngày ngày làm giàu có thêm cho đất
nước Việt Nam. Anh là lớp người trẻ tuổi tiếp bước lòng nhiệt huyết lao động
của lớp người đi trước như bác lái xe, ông họa sĩ... Anh thanh niên và chính vẻ
đẹp tâm hồn của anh đã tác động mạnh mẽ tới ông họa sĩ và đặc biệt cô kĩ sư
dưới xuôi lên Sa Pa nhận công tác. Và không chỉ các nhân vật trong truyện ngắn
này mà ngay chính người đọc chúng ta cùng cần suy nghĩ nhiều hơn nữa về
công việc lao động hiện tại của bản thân và sẽ cần phải cố gắng nhiều hơn nữa
theo hướng tích cực để xã hội sẽ tốt đẹp hơn, phát triển hơn bởi có những con
người với nhiều phẩm chất cao quý như anh thanh niên.
Thiên truyện Lặng lẽ Sa Pa gấp lại để lại vấn vương cho mỗi người đọc. Đặc
biệt nhân vật anh thanh niên đã có sức hấp dẫn, lay động tâm hồn mỗi người.
Ngợi ca con người anh chính là cách chúng ta ngợi ca lao động và không quên
đánh giá lại bản thân.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 12
Truyện có bốn nhân vật: bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên. Họ
thuộc hai thế hệ già và trẻ, nghề nghiệp khác nhau nhưng ở họ lại có nhiều điểm
rất gần gũi mà trước hết là những nét đẹp trong suy nghĩ, trong thái độ với cuộc
sống, với công việc và với những người khác. Những nhân vật ấy (và cả những
nhân vật chỉ được nói đến trong lời kể của người thanh niên) đều được tác giả
đặt tên. Điều này hẳn không phải là không có dụng ý của tác giả. Nhà văn muốn
thể hiện họ là những con người bình thường, bình dị trong một cuộc gặp gỡ bất
ngờ trên hành trình của một chuyến xe khách, như là chúng ta có thể gặp những
con người như thế ở nhiều nơi trên đất nước. Những nhân vật trong truyện ít
nhiều đều có màu sắc lí tưởng, nhưng họ cũng là hình ảnh những con người
mang vẻ đẹp của mỗi thời kì lịch sử.
Nhân vật chính của truyện - anh thanh niên - chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng
vẫn là điểm sáng nổi bật nhất của bức tranh mà tác giả tập trung thể hiện. Để 64
chuẩn bị cho sự xuất hiện của anh: hai mươi bảy tuổi, người cô độc nhất thế
gian, một mình trên trạm khí tượng ở đỉnh cao hai ngàn sáu trăm mét, rất "thèm
người"... Cách giới thiệu ấy đã gây hứng thú và chuẩn bị tâm thế cho nhân vật
ông họa sĩ và cô kĩ sư trước cuộc gặp gỡ. Khi xe dừng, người thanh niên xuất
hiện với dáng vẻ nhanh nhẹn, tự nhiên và vóc dáng hơi nhỏ bé dường như
không có gì đặc biệt. Sức thu hút của anh ta chính là ở thái độ và những suy
nghĩ về cuộc sống và công việc của một người một mình giữa lặng lẽ của thiên
nhiên. Cái mà tác giả muốn làm nổi bật ở nhân vật này không phải là những
công việc khó khăn đòi hỏi phải có tinh thần trách nhiệm cao, mà là một hoàn
cảnh sống và làm việc thật đặc biệt: Một mình trên đỉnh núi Yên Sơn quanh
năm suốt tháng giữa cái lặng lẽ mênh mông của cỏ cây, mây núi. Cái khó khăn,
thách thức lớn nhất với anh chính là sự cô độc. Cái gì đã giúp anh vượt qua được hoàn cảnh ấy?
Trước hết, đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu đối với công việc. Công việc
của anh là "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu". Anh
hiểu rõ công việc thầm lặng của mình là cần thiết và có ích cho mọi người, nó
gắn liền anh với mọi người và cuộc sống chung với đất nước. Anh yêu công
việc của mình: "Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất".
Nét đẹp ở nhân vật này không chỉ là ở cách sống có lí tưởng mà còn ở những
suy nghĩ sâu sắc về công việc và cuộc sống. Chẳng hạn, về sự cô độc, anh đã
nghĩ: "Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một
ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm
nghề này cháu không nghĩ như vậy nữa. Và khi ta làm việc, ta với công việc là
đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của
bao anh em đồng chí dưới kia". Còn đây là về nỗi "thèm người" - như cách nói
của bác lái xe - anh nghĩ: "Còn người thì ai mà chả "thèm" hở bác? Mình sinh ra 65
là gì? Mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc?". Nhưng nỗi "nhớ người", với
anh, quyết không thể là nỗi nhớ "phồn hoa đô thị".
Trong cuộc sống lẻ loi của mình, anh còn tìm thấy một nguồn vui, đó là sách,
mà anh thấy lúc nào đọc cũng như có người bạn để trò chuyện. Chính vì tất cả
những điều trên mà cuộc sống của người thanh niên ấy giữa núi cao mây mù
không buồn tẻ. Anh tổ chức cuộc sống một mình ở trạm khí tượng thật ngăn nắp
và chủ động: trồng rau, trồng hoa, nuôi gà, đọc sách ngoài những giờ làm việc
và có mối giao lưu thân thiết với bác lái xe, những cuộc gặp gỡ với mọi người.
Ở người thanh niên ấy còn có một nét rất đáng mến nữa là sự cởi mở, thẳng
thắn, chân thành với mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện với những
người khác. Tình thân của anh với bác lái xe, thái độ ân cần, nhiệt thành, sự săn
sóc chu đáo của anh với ông họa sĩ và cô gái mới lần đầu gặp gỡ đã nói lên nét đáng mến ấy ở anh.
Trong truyện, ngoài nhân vật người thanh niên, các nhân vật phụ (bác lái xe,
ông họa sĩ già, cô kĩ sư mới ra trường) không chỉ tham gia vào câu chuyện, làm
rõ nét hơn cho nhân vật chính mà còn làm phong phú và sâu hơn cho chủ đề của
truyện. Trong số đó, đáng chú ý nhất là nhân vật ông họa sĩ già. Tác giả đã hầu
như "nhập" vào cái nhìn và tâm trạng của nhân vật này để trần thuật, bao gồm
và quan sát, miêu tả và suy ngẫm, bình luận. Qua cái nhìn của ông họa sĩ, chân
dung nhân vật chính như hiện ra rõ nét hơn, đẹp hơn và khơi gợi những suy
ngẫm về cuộc đời, con người và nghệ thuật.
Như vậy, qua cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật khác, hình ảnh người thanh
niên như được soi rọi dưới một ánh sáng trong trẻo và rực rỡ khiến nó như đẹp
hơn, ánh lên nhiều màu sắc hơn. Đó là cái thủ pháp mà người xưa gọi là "vẽ mây để nảy trăng".
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 13 66
Nguyễn Thành Long là nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.
Ông là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí đáng chú ý trong những năm 60-
70 của thế kỉ XX. Những truyện ngắn của Nguyễn Thành Long không gân guốc
mà pha chất kí, mang vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng. Truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" là
một minh chứng tiêu biểu cho nét phong cách đó. Tác phẩm kết quả của chuyến
đi thực tế lên Lào Cai vào mùa hè năm 1970 của nhà văn. Qua thiên truyện, nhà
văn muốn giới thiệu với chúng ta về một mảnh đất giàu đẹp ở phía Tây tổ quốc,
ở đó có những con người lao động bình dị đang miệt mài cống hiến thầm lặng
cho quê hương, đất nước.
Đọc nhan đề truyện "Lặng lẽ Sa Pa", người đọc cứ ngỡ tưởng nhà văn sẽ đi sâu
vào việc khắc họa một bức tranh thiên nhiên, một vùng đất hứa mơ mộng, nơi
thăm quan nghỉ dưỡng nổi tiếng của con người, nhưng đằng sau những núi rừng
bạt ngàn mây phủ ấy lại là cuộc sống sôi nổi của những con người lao động, trẻ
tuổi, trẻ lòng đầy trách nhiệm, đang ra sức cống hiến tài trí và sức lực thầm lặng
cho quê hương, đất nước thêm giàu đẹp. Đó là những con người có lối sống đẹp,
giàu ước mơ, giàu lí tưởng, khát vọng và đặc biệt họ là những người có bản
lĩnh, có trí tuệ nghề nghiệp mà tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên làm công tác
khí tượng thủy văn kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600m.
Trước hết, truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" được xây dựng dựa trên tình huống
truyện độc đáo, đó là cuộc gặp gỡ giữa mấy người khách trên chuyến xe với anh
thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa. Với cách tạo ra
tình huống ấy, tác giả để câu chuyên được phát triển tự nhiên. Các nhân vật tự
hiện hình nổi sắc lên qua cái nhìn, đánh giá, ấn tượng của nhân vật khác. Từ đó,
góp phần làm nổi bật lên chủ đề tác phẩm: lời ngợi ca những con người lao
động bình thường mà đáng quí xung quanh ta.
Đầu tiên là nhân vật anh thanh niên. Là nhân vật chính trong truyện nhưng anh
thanh niên lại không xuất hiện một cách trực tiếp ngay ở mở đầu câu chuyện mà
lại xuất hiện qua lời giới thiệu của bác lái xe với ông họa sĩ và cô gái khi họ 67
nghỉ ngơi bên dọc đường. Điều đó cho thấy cách dẫn truyện rất khéo léo của
Nguyễn Thành Long, đồng thời cũng làm cho nhân vật hiện lên tự nhiên, chân
thực, khách quan qua cái nhìn và đánh giá của nhân vật khác. Cuộc gặp gỡ tình
cờ giữa anh thanh niên và ông họa sĩ, cô kĩ sư tuy rất ngắn ngủi nhưng người
đọc cũng đủ cảm nhận thật sâu sắc hoàn cảnh sống, làm việc và những phẩm
chất tốt đẹp, cũng như những cống hiến thầm lặng của anh thanh niên đối với
quê hương, đất nước. Đúng như nhà văn đã nói về tác phẩm của mình: “Nghĩ
cho cùng Lặng Lẽ Sa Pa là một chân dung…”. Đó là chân dung đẹp đẽ - gương
mặt tinh thần – có sức tỏa sáng của người thanh niên hai mươi bảy tuổi, làm
công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600 mét giữa rừng núi Sa Pa.
Dưới cái nhìn của bác lái xe, anh thanh niên được gọi bằng một cái tên vô cùng
đặc biệt “người cô độc nhất thế gian”. Cách gọi ấy quả thực rất đúng với hoàn
cảnh sống của anh khi mà quanh năm suốt tháng, bốn bề anh chỉ biết làm bạn
với cỏ cây, mây núi Sa Pa. Buồn tẻ tới mức anh phải hạ cây chắn ô tô lại để
được trông thấy và nghe thấy tiếng người nói vì “thèm người quá”.Công việc
của anh là: “Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”. Công
việc này đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và phải có tinh thần trách nhiệm cao. Nửa
đêm, đúng giờ “ốp” thì dù mưa tuyết hay lạnh giá thế nào thì vẫn phải trở dậy ra
ngoài trời làm công việc đã qui định. Đặc biệt là khi thời tiết khắc nghiệt trên
cao, khi làm việc xong thì trở về không tài nào ngủ được nữa. Nhưng có lẽ, cái
gian khổ nhất với chàng trai trẻ này là sự cô đơn, quanh năm suốt tháng không
có một bóng người qua lại. Thế nhưng anh không hề cảm thấy buồn tẻ, chán nản
hay một phút buông lơi trách nhiệm với công việc. Bởi anh tâm niệm: “Khi ta
làm việc, ta với công việc đôi, sao gọi là một mình được. Huống chi công việc
của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia, công việc của cháu gian
khổ thế đấy, chứ cất nó đi cháu buồn chết mất”. Anh coi công việc chính là
người bạn đồng hành với mình trong cuộc sống.Thậm chí anh hiểu sự cống hiến
của mình và nó sợ dây để gắn kết anh với mọi người xung quanh anh. Đối với 68
anh, hạnh phúc là khi được cống hiến, tận tụy với công việc. Khi biết một lần
tình cờ phát hiện ra một đám mây khô mà không quân ta hạ được bao nhiêu là
phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng, anh thấy mình “thật hạnh phúc”. Hạnh phúc
đối với anh thật ý nghĩa biết bao khi anh cảm thấy mình đã góp phần vào thắng
lợi của đất nước trong kháng chiến chống Mĩ. Có lẽ, chính những suy nghĩ với
thái độ sống tích cực ấy đã khiến anh vượt qua khó khăn trong hoàn cảnh sống
và công việc của mình mà hướng tới cuộc sống đẹp và ý nghĩa hơn.
Mặc dù sống có một mình trên núi cao, những trong cuộc sống thường ngày,
anh luôn sống có kỉ luật cao, luôn sống gọn gàng, ngăn nắp, đúng giờ giấc. Còn
trong công việc anh luôn tôn trọng nghề nghiệp của chính mình. Ngày nào cũng
thế, nửa đêm đúng giờ “ốp”, dù mưa tuyết lạnh giá thế nào anh cũng trở dậy ra
ngoài trời làm việc. Anh làm việc đều đặn, chính xác đủ bốn lần trong ngày vào
lúc bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối và một giờ sáng. Để bớt đi cô đơn và tự
thưởng thú vui tinh thần của chính mình, anh tự trồng hoa, nuôi gà, cấy rau...
Trong giao tiếp với mọi người, ở anh toát lên một phong cách đẹp, một nét đẹp
trong cử chỉ, hành động, lời nói khiêm tốn, vui vẻ, chân tình, chu đáo và lịch sự:
anh tặng củ tam thất cho vợ bác lái xe bị ốm, tặng hoa và tặng trứng cho cô kĩ
sư nông nghiệp và ông họa sĩ già. Và khi chia tay thì anh cảm thấy thật lưu
luyến và không quên hẹn gặp lại mọi người…
Có thể nói, ở anh thanh niên hình ảnh tiêu biểu đại diện cho những con người ở
Sa Pa, là chân dung của người lao động mới mang trong mình sự hiểu biết về tri
thức, sống tận tụy với công việc, luôn lạc quan, tin tưởng mạnh mẽ trong cuộc
sống với một lí tưởng sống có ích cho cuộc đời. Chính điều đó đã giúp anh hoàn
thành công việc xuất sắc, tỏa nắng và sưởi ấm cho mọi người xung quanh, ngay
từ giây phút gặp gỡ ban đầu.
Bên cạnh nhân vật anh thanh niên, trên mảnh đất Sa Pa thơ mộng còn có những
con người lao động khác, họ cũng có một lối sống đẹp: sự cống hiến thầm lặng
trong công việc, làm giàu đẹp cho quê hương. Đó là ông kĩ sư nông nghiệp ở 69
vườn rau su hào, anh kĩ sư nghiên cứu bản đồ sét trên đỉnh núi cao trên ba nghìn
mét, mười một năm ròng túc trực, quên cả hạnh phúc riêng để hoàn thành bản
đồ sét giúp tìm tài nguyên cho đất nước. Tất cả những con người ấy đều lao
động cần cù, chịu thương chịu khó với một sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và có
tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của đất nước, quê hương. Tuy lặng lẽ, âm
thầm, lẩn khuất trong mây khói, sương núi Sa Pa nhưng luôn vang vọng, sôi
động mạnh mẽ, vươn lên chiến thắng, khẳng định giá trị bản thân với cuộc đời.
Và một vài nhân vật nữa cũng cần phải nhắc tới trong câu chuyện, đó là bác lái
xe, ông họa sĩ già, và cô gái kĩ sư. Tuy đây là nhân vật phụ trong truyện nhưng
lại có một vai trò không thể thiếu trong diễn biến cốt truyện. Nhờ có bác lái xe
mà diễn biến truyện mới được mở ra một cách tự nhiên, bác là cầu nối cuộc gặp
gỡ giữa người miền xuôi với miền ngược, tạo nên cuộc gặp gỡ bất ngờ và thú vị
giữa anh thanh niên với ông họa sĩ, cô gái kĩ sư nông nghiệp. Từ đó, toàn bộ
những suy ngẫm, phẩm chất, hành động của nhân vật trong truyện được mở ra,
để lại một ấn tượng, kỉ niệm đẹp trong lòng mọi người về mảnh đất Sa Pa giàu
mơ ước. Còn ông họa sĩ chính là sự hóa thân của nhà văn, khi phát hiện ra chân
lí của nghệ thuật và cảm hứng sáng tác. Còn cô gái kĩ sư nông nghiệp trẻ tuổi
vừa ra trường, trong chuyến đi đầu đời của mình, cô đã tìm được nguồn động
lực trong công việc của riêng mình, từ đó vững tin hơn trong cuộc sống và sự
lựa chọn nghề nghiệp của cô.
Đọc tác phẩm, chúng ta nhận ra các nhân vật trong truyện đều không có một cái
tên cụ thể, chỉ được tác giả gọi chung chung bằng việc lấy tên nghề nghiệp đặt
tên cho nhân vật của mình. Điều đó là một dụng ý nghệ thuật của nhà văn: ngợi
ca những con người vô danh đang lặng lẽ cống hiến cho đất nước. Họ ở mọi lứa
tuổi, nghề nghiệp, ở mọi nơi trên dải đất chữ S này, họ lặng lẽ dâng hiến sức lực
và trí tuệ của mình cho đời, cho công việc, cho đất nước quê hương thêm giàu
đẹp, tươi vui. Đó cũng là vẻ đẹp của con người Việt Nam trong những năm 70
kháng chiến chống giặc ngoại xâm và xây dựng cuộc sống mới, xây dựng Chủ nghĩa xã hội.
Xét về mặt nghệ thuật, truyện đã xây dựng được tình huống truyện hợp lí, cách
kể chuyện hợp lí, tự nhiên theo ngôi thứ ba nhưng chủ yếu qua điểm nhìn của
nhân vật họa sĩ, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn. Tác phẩm có sự kết hợp
giữa tự sự, trữ tình với bình luận. Chất trữ tình là một trong những yếu tố tạo
nên sức hấp dẫn và góp vào thành công của truyện. Nó toát ra ngay từ nhan đề,
từ phong cảnh thiên nhiên đẹp và thơ mộng của núi rừng Sa Pa được miêu tả
qua cái nhìn của họa sĩ, từ vẻ đẹp trong cuộc sống một mình giữa thiên nhiên
lặng lẽ của anh thanh niên, từ sự miệt mài, hăng say cống hiến trong lặng lẽ mà
khẩn trương của con người nơi đây, từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị
trong lòng ba nhân vật, từ những suy nghĩ về con người, cuộc sống, về nghệ
thuật của các nhân vật. Chất trữ tình còn tạo nên lời văn mượt mà, trau chuốt
đầy chất thơ, giàu chất họa, âm thanh nhẹ nhàng, êm ái mà đầy suy tư, một ngôn
ngữ như được chắp cánh thơ, nâng người đọc đến những cảm xúc thẩm mĩ sâu sắc.
Khép lại thiên truyện, âm vang của núi rừng Sa Pa cứ ngân nga, réo rắc, cuộn
xoáy trong lòng người đọc những cánh rừng ngút ngàn. Và ẩn sau cái màu xanh
mênh mông ấy là những con người lao động bình dị, vô danh mà tiêu biểu là
anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn. Họ là những con
người mang vẻ đẹp trí tuệ với một lý tưởng sống, một lối sống đẹp, có ích với
sự hi sinh thầm lặng đáng quí trọng, đáng ngợi khen.
Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 14
Xanh ngát trong nền văn học Việt Nam thế kỉ 20, nổi bật lên cây bút Nguyễn
Thành Long. Không khai thác hiện thực cuộc sống khốc liệt, sắc cạnh và sôi sục
như các nhà văn khác, Nguyễn Thành Long đã lựa chọn cách biểu đạt nhẹ
nhàng, sâu lắng như chính tâm hồn ông, bởi ông yêu văn, yêu cả cuộc sống. 71
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” thể hiện sâu sắc phong cách nghệ thuật ấy. Vẻ đẹp
Lặng lẽ Sa Pa trầm lắng nhưng rạo rực và tinh tế vô cùng.
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” được xây dựng xoay quanh một tình huống truyện
khá đơn giản mà tự nhiên. Đó chính là cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người
khách trên chuyến xe lên Sa Pa với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên
đỉnh Yên Sơn. Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi cũng đủ để tác giả khắc họa “bức chân
dung” anh thanh niên – nhân vật chính một cách tự nhiên và tập trung, qua sự
quan sát của các nhân vật khác và qua chính lời lẽ, hành động của anh.
Đồng thời, qua “bức chân dung” của người thanh niên, qua sự cảm nhận của các
nhân vật khác về anh và những người như anh, tác giả đã làm nổi bật được chủ
đề của tác phẩm: Trong cái lặng lẽ, vắng vẻ trên núi cao Sa Pa, nơi mà nghe tên
người ta chỉ nghĩ đến sự nghỉ ngơi, vẫn có bao nhiêu người đang ngày đêm làm
việc miệt mài, say mê, cống hiến sức mình dựng xây đất nước.
Đọc Lặng lẽ Sa Pa, người đọc lặng lẽ bước theo bước chân của các vị du khách,
rời Hà Nội, rời xa phố phường chật chội đến với thiên nhiên thắm xanh Tây
Bắc. Cái thú vị đầu tiên là mở đầu thiên truyện, nhà văn đã hướng ngòi bút vào
miêu tả vẻ đẹp cảnh sắc thiên nhiên Tây Bắc, rồi đến cái đẹp tĩnh mịch, mê hồn của Sa Pa.
Có lẽ nhà văn luôn mong đợi điều đó. Ông cũng yêu thiên nhiên lắm, thế nên
đến với với Tây Bắc ông cũng hồ hởi như con trẻ, say đắm biểu đạt nó. Tây Bắc
hiện ra với nắng đốt cháy rừng cây, nắng mạ bạc con đèo… Cây hoa tử kinh
thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng
xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.
Chỉ vài nét chấm phá điểm xuyết như trong thơ cổ, nghệ thuật nhân hóa, so sánh
đặc sắc, tác giả đã mau chóng khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp
trong trẻo, thơ mộng, quyện tròn tình người. Người đọc không hề thấy một Tây 72
Bắc dữ dội với đèo cao, vực thẳm, dốc đá trơ trọi,… mà chỉ thấy một Tây Bắc
tươi xanh, trẻ đẹp như một sơn nữ, thấp thoáng trong làn sương mờ ẩn vừa hữu
tình vừa khơi gợi đam mê khám phá.
Miêu tả bức tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu như
có đường nét, hình khối, sắc màu. Người đọc cứ rộn ràng theo nhịp điệu văn
mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất nước, thôi thúc lòng người đến
với miền địa đầu tổ quốc.
Có thể nói, Nguyễn Thành Long đã khéo léo để cho bức tranh ấy được cảm
nhận bởi du khách, với nhiều tâm trạng, nhiều lứa tuổi, nhiều trải nghiệm khác
nhau. Có khi rất quen thuộc của người lái xe, có khi lạ lẫm của cô kĩ sư, có khi
triết lí của ông họa sĩ. Hình ảnh thiên nhiên được lột tả nhiều mặt, chuyển đổi
liên tục, càng ngày càng rõ, có sức cuốn hút vô cùng.
Trên nền cảnh hùng vĩ ấy, nhân vật anh thanh niên dần dần hiện lên qua lời giới
thiệu của bác lái xe trong cuộc trò chuyện với khách. Đó là “một trong những
người cô độc nhất thế gian”, rằng anh ta rất “thèm người” và nếu họa sĩ đến gặp
thì thế nào “cũng thích vẽ”. Lời mào đầu đã thực sự gây hứng thú đối với ông
họa sĩ và cô kĩ sư – những người luôn mong ước được gặp gỡ để ghi nhận
những anh hùng người thầm lặng trên khắp đất nước mình.
Không để cho các nhân vật chờ đợi lâu hơn nữa, Nguyễn Thành Long đã rất hạn
chế diễn giải dài dòng, cuộc gặp gỡ diễn ra ngay sau đó. Đúng như lời bác tài xế
đã giới thiệu, anh thanh niên quả thật tuyệt vời. Cuộc sống đơn độc, công việc
vất vả nhưng không vì thế mà tâm hồn khô héo, nó vẫn tươi xanh và tràn đầy
sinh lực. Anh vẫn nhớ tặng bác tài xế củ tam thất cho bác gái bồi bổ sức khỏe.
Vừa tiếp chuyện, anh vẫn kịp chạy đi cắt mấy bông hoa tặng cô kĩ sư trẻ. Cuộc
sống của anh lúc nào cũng rộn ràng dù chỉ có mình anh trên đỉnh mây mù.
Lật từng trang văn của Nguyễn Thành Long, ta thấy anh thanh niên 27 tuổi sống
và làm việc một mình trên đỉnh núi cao 2600m, quanh năm làm bạn với mây mù 73
và cây cỏ. Công việc của anh là hằng ngày là “đo gió, đo mưa, đo nắng,tính mây
và đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất và
phục vụ chiến đấu”. Một công việc gian khó nhưng đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ
và tinh thần trách nhiệm cao. Hoàn cảnh làm việc khó khăn, lại không có ai
quản lí thế nhưng anh không hề sao nhãng hay lười biếng: “nửa đêm dù mưa
tuyết, gió lạnh, đúng giờ ốp thì cũng phải trở dậy ra ngoài trời làm việc”.
Sự heo hút, vắng vẻ của núi rừng Tây Bắc; cuộc sống và công việc có phần đơn
điệu, nhàm chán…là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ vốn sung sức và khát
khao trời rộng, khát khao hành động. Nhưng cái gian khổ nhất đối với chàng trai
trẻ ấy là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ quanh năm suốt tháng ở nơi núi cao không một bóng người.
Thú vị nhất là chi tiết cô đơn đến mức “thèm người”, anh thanh niên phải lăn
cây chặn đường dừng xe khách qua núi để được gặp gỡ, trò chuyện. Người đọc
sẽ mỉm cười khi đến đoạn này và càng yêu mến anh hơn. Thật có gì khủng
khiếp hơn khi tách ta ra khỏi cuộc sống con người. Đó cũng là bản năng của con
người mà anh thanh niên quyết giữ gìn lấy, không để cho cái lạnh và làn sương
mù Tây Bắc làm cho khô kiệt đi.
Chỉ 30 phút trò chuyện nhưng cũng đủ để những người tiếp xúc kịp ghi một ấn
tượng sâu sắc, kịp để ông họa sĩ thực hiện bức kí họa chân dung, kịp để cô kỹ sư
bối rối và có những cái gì đó thật thân thiết với anh thanh niên. Rồi dường như
anh lại khuất lấp vào trong mây mù bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi
cao Sa Pa. Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa,
Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những người
làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước.
Văn Nguyễn Thành Long có giọng buồn êm dịu như một bài thơ, nhỏ xinh run
rẩy như một bông cúc nở trong sương sớm. Ta ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của bông
hoa và đắm say trước đất trời hòa thắm yêu thương. Nhiều khi, hồn văn Nguyễn 74
Thành Long làm dịu mát lòng ta như mạch nguồn trong trẻo, dịu dàng. Truyện
ngắn của Nguyễn Thành Long lúc nào cũng nhẹ nhàng, tình cảm, thường pha
chất kí và giàu chất thơ, thấm đẫm chất trữ tình. Văn ông thường ánh lên vẻ đẹp
của con người nên có khả năng thanh lọc làm trong sáng tâm hồn, khiến chúng ta thêm yêu cuộc sống.
Người lao động ở vị trí trung tâm, tư thế hoàn toàn chủ động khi làm chủ quê
hương, làm chủ cuộc đời. Con thuyền vốn nhỏ bé trước biển trời bao la đã trở
thành con thuyền kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ. Thuyền có gió làm bánh lái, có
trăng làm cánh buồm, lướt giữa mây cao với biển bằng, giữa mây trời và sóng nước:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Con người thắng thế, thu về thật nhiều thành quả sau một đêm lao động. Họ vui
vẻ trở về cùng thành quả lao động:
“Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.
Trong bức tranh kì vĩ của thiên nhiên vũ trụ, con người ngư dân xuất hiện trong
tư thế sánh ngang với mặt trời, với thiên nhiên, vũ trụ: “Đoàn thuyền chạy đua
cùng mặt trời”. Từ “với”, “cùng” đã diễn tả sự hài hòa cân đối giữa thiên nhiên
và con người lao động. Nếu trong thơ xưa, con người thường chìm khuất trước 75
thiên nhiên thì nay, dưới cái nhìn của người chiến sĩ cách mạng trong thời đại
mới, con người hiện lên thật tự tin, mạnh mẽ trong tư thế “chạy đua” với vũ trụ,
trời đất. Và sự thực thì con người đã chiến thắng.
Mở đầu bài thơ lúc ra khơi bắt cá là câu hát và khép lại bài thơ khi đoàn thuyền
đánh cá trở về cũng là câu hát của con người lao động ngư dân làng chài, điều
đó cho thấy cả hành trình đánh bắt cá của ngư dân đã trở thành bài ca lao động.
Nếu tiếng hát mở đầu khi ra khơi là tiếng hát biểu trưng cho tinh thần lạc quan,
niềm hi vọng, tin tưởng để rồi khi trở về sẽ bắt được nhiều cá tôm, làm giàu cho
tổ quốc thân yêu thì câu hát ở cuối bài thơ lại biểu tượng cho niềm vui sướng,
hạnh phúc trước thành quả lao động mà họ đã gặt hái được sau một đêm kéo lưới vất vả.
Khổ thơ cuối đã khắc họa thành công hình ảnh đoàn thuyền và con người ngư
dân hiện lên thật lớn lao, kì vĩ, thể hiện niềm vui, niềm hân hoan vào thành quả
lao động, niềm tin tưởng vào cuộc sống mới, vào ngày mai tươi sáng của đất
nước. Lời thơ ngợi ca vẻ đẹp con người lao động mới, ca ngợi khí thế lao động
hăng say, yêu đời của người lao động mới đã được giải phóng, đang làm chủ
bản thân, làm chủ cuộc đời và đất nước: Tập làm chủ, tập làm người xây dựng.
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!
Nguyễn Thành Long đã rất thành công khi chọn cách kể chuyện nhỏ nhẹ như lời
tâm tình. Sự hòa lẫn giữa lời dẫn chuyện và sự dẫn dắt giữa các nhân vật làm
cho câu chuyện trở nên tự nhiên, cảnh vật phô bày trước mắt người đọc. Nhân
vật chính hiện lên đa chiều giúp người đọc nhanh chóng cảm nhận khá toàn
diện. Với Lặng lẽ Sa Pa, Nguyễn Thành Long đã đóng góp một tiếng nói thầm
lặng ngợi ca những người anh hùng đã quên mình làm việc, góp sức xây dựng
quê hương, đất nước trong thời đại mới. Đó cũng là một phát hiện khá mới mẻ,
một điểm nhìn đặc sắc của nhà văn. 76
Chứng minh rằng trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, Sa Pa không lặng lẽ
Với vẻ đẹp nên thơ, trữ tình, mảnh đất Sa Pa đã trở thành nguồn cảm hứng của
biết bao người nghệ sĩ trên hành trình khám phá các giá trị thẩm mĩ. Điều này
đã được thể hiện rõ thông qua tác phẩm "Lặng lẽ Sa Pa" của nhà văn Nguyễn
Thành Long. Tuy nhiên, trong truyện ngắn này, bên ngoài chiếc vỏ bọc của sự
thầm lặng là một Sa Pa không hề lặng lẽ.
Trước hết, độc giả có thể thấy được sự "lặng lẽ" của Sa Pa thông qua vẻ đẹp trữ
tình của thiên nhiên làm say đắm lòng người. Bức tranh nên thơ của phong cảnh,
tạo vật đã được làm nổi bật thông qua những nét vẽ đầy thơ mộng: những rặng
đào cùng "những đường núi quanh co uốn lượn kề bên con thác trắng xóa,
những cánh đồng cỏ với sắc xanh tươi non trong thung lũng cùng những đàn bò
lang "cổ đeo chuông đang thung thăng gặm cỏ", cây cối xuất hiện với gam màu
tươi tắn: "những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu
xanh của rừng", các loài hoa được phác họa qua sự phong phú, đa dạng qua vẻ
đẹp rực rỡ và tỏa ngát hương ngay giữa mùa hè với " hoa dơn, thược dược, lay
ơn, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong...". Bối cảnh nên thơ, trữ tình của thiên
nhiên trong không gian cao rộng chính là phông nền để tác giả miêu tả những
chi tiết thi vị, lãng mạn. Ánh nắng trên núi rừng Sa Pa được miêu tả với một vẻ
đẹp kì lạ, đầy sắc màu làm mê hoặc và say đắm lòng người: "Nắng bây giờ bắt
đầu len tới đốt cháy rừng cây, những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong
nắng những ngón tay bằng bạc...", rồi "nắng mạ bạc cả con đèo". Những tia
nắng đó còn là yếu tố tô đậm vẻ đẹp của mây mù chốn núi rừng Sa Pa: "mây bị
nắng xua,cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương". Qua sự tinh tế
trong việc lựa chọn chi tiết, hình ảnh, tài năng trong việc sử dụng ngôn từ, nhà
văn Nguyễn Thành Long đã phác họa thành công bức tranh thiên nhiên Sa Pa
với vẻ đẹp "lặng lẽ", thơ mộng, trữ tình và trầm tư. Qua đó, chúng ta có thể thấy
được tình yêu thiên nhiên, sự rung động trước cái đẹp của tác giả. 77
Trên phông nền lãng mạn, nên thơ của thiên nhiên, cuộc sống con người chốn
núi rừng Sa Pa xuất hiện cùng lòng nhiệt thành, say mê lao động. Điều này được
thể hiện qua hình ảnh nhân vật anh thanh niên âm thầm làm việc, cống hiến với
sự nhiệt huyết, hăng say, tận tụy. Dù công việc diễn ra khó khăn trong điều kiện
thời tiết khắc nghiệt nhưng anh vẫn hoàn thành trong "lặng lẽ", không ồn ào,
không khoa trương và chưa bao giờ nghĩ đến ngày sẽ được tôn vinh, đền đáp.
Tuy có nhan đề "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa không hề lặng lẽ như chiếc vỏ bọc
của sự nên thơ. Bên trong vẻ đẹp trữ tình của thiên nhiên tạo vật là sự cống hiến
thầm lặng nhưng vẫn diễn ra hằng ngày của con người lao động. Chính những
phẩm chất cao đẹp và sự hi sinh của họ đã phá vỡ không khí tưởng chừng như
thầm lặng của Sa Pa. Nhân vật anh thanh niên chính là hình tượng thể hiện rõ
chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. Giữa sự lặng lẽ của những đám mây, cây cỏ,
loài hoa, anh thanh niên vẫn tận tụy làm việc với lòng nhiệt thành, hăng say và
tinh thần trách nhiệm với triết lí: "[...] khi ta làm việc, ta với công việc là đôi,
sao gọi là một mình được? Huống chi công việc của cháu gắn liền với việc của
bao anh em đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó
đi, cháu buồn đến chết mất". Lời nói chân thành mà anh bộc bạch với người họa
sĩ cùng sự say mê, niềm tự hào đã cho thấy anh luôn coi công việc là lẽ sống.
Sống một mình trên đỉnh núi cao 2700 mét, anh còn rèn luyện cho bản thân một
lối sống văn minh và nề nếp. Đó là những thói quen tích cực như trồng rau, nuôi
gà và đặc biệt, anh luôn xem sách là một người bạn thân thiết, gần gũi để mở
mang hiểu biết và giao tiếp với thế giới bên ngoài. Tất cả những hành động đó
đã giúp anh vượt qua sự khắc nghiệt của thời tiết, khó khăn trong công việc,
đồng thời chống chọi với nỗi cô đơn và sự "thèm người". Cuộc gặp gỡ đầy bất
ngờ nhưng thú vị giữa anh, cô kỹ sư nông nghiệp và bác họa sĩ đã tô đậm hơn
nữa sự cởi mở, lòng nhiệt tình và trân quý tình cảm của anh thanh niên. Như
vậy, anh thanh niên chính là đại diện tiêu biểu cho bức chân dung của con người
lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. 78
Bên cạnh nhân vật anh thanh niên, trong tác phẩm "Lặng lẽ Sa Pa", nhà văn
Nguyễn Thành Long còn phác họa chân dung những con người âm thầm làm
việc, phá vỡ chiếc vỏ bọc "lặng lẽ" của Sa Pa. Dù chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời
kể của anh thanh niên nhưng họ đều để lại những ấn tượng sâu sắc. Đó là ông kĩ
sư vườn ra Sa Pa "ngày này qua ngày khác" ngồi im trong vườn su hào để quan
sát cách những chú ong lấy phấn, thụ phấn một cách tỉ mỉ, và ông kiên trì đi thụ
phụ phấn cho từng cây su hào để tạo ra năng suất cao hơn và nâng cao chất
lượng. Đó là anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét vượt qua những khắc nghiệt của
thời tiết, luôn ở trong tư thế sẵn sàng làm việc: "nửa đêm mưa gió,rét buốt,mặc,
cứ nghe sét là choáng choàng chạy ra". Như vậy, bên trong một Sa Pa với vẻ
đẹp nên thơ là những con người làm việc trong âm thầm, nhưng cũng chính điều
đó đã phá vỡ vỏ bọc lặng lẽ của thiên nhiên núi rừng Sa Pa, bởi những cống
hiến của họ dù thầm lặng nhưng rất đỗi cao cả, góp phần tạo nên một bản anh
hùng ca về công cuộc lao động của con người mới.
Như vậy, qua những gì đã phân tích, chúng ta có thể hoàn toàn khẳng định rằng,
khác với nhan đề "Lặng lẽ Sa Pa", Sa Pa không hề lặng lẽ. Bên trong vẻ đẹp nên
thơ, trữ tình của thiên nhiên tạo vật là cuộc sống của những con người ngày
ngày lao động miệt mài, hăng say không ngừng nghỉ để cống hiến hết mình cho
công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.
Nhận định hay về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa
1. “Tập trung nhiệt thành ca ngợi những con người lao động mới, dám nghĩ,
dám làm, không sợ khó khăn gian khổ, say mê trong lao động sáng tạo, nhân
hậu và tha thiết yêu cuộc sống…Truyện của Nguyễn Thành Long hấp dẫn người
đọc bằng giọng văn trong sáng, giàu chất thơ, nhẹ nhàng, thoải mái, cốt truyện
tưởng như đơn giản mà giàu ý nghĩa khái quát… Tuy tính cách và nghề nghiệp
của các nhân vật khác nhau nhưng tất cả đều có chung một thái độ sống, lao
động, làm việc và cống hiến hết mình cho Tổ quốc một cách vô tư, âm thầm, 79
lặng lẽ. Đó là một truyện ngắn hay và tiêu biểu cho phong cách Nguyễn Thành
Long: nhẹ nhàng, kín đáo mà rất sâu sắc và thấm đẫm chất thơ.”
(Từ điển tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam dùng trong nhà trường).
2. “Cảnh thơ mộng, người mộng mơ. Tất cả, từ bác lái xe đến các hành khách,
ông họa sĩ, cô kĩ sư…Dường như trên chuyến xe ấy, mọi người đang đi tìm một
điều gì thật giản dị nhưng cũng thật thiêng liêng, những khát vọng, những háo
hức…Đọc văn, có cảm giác được lần lần ngắm những tác phẩm hội họa lung
linh, kì ảo: "Nắng bây giờ đã bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây
thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái
nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên
trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các
vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe…”. Ôi, phong cảnh
đẹp biết nhường nào! Còn con người thì ta đã thấy, mỗi chân dung, mỗi lời nói,
ý nghĩ, hành động đều như ngân lên những vang âm ngọt ngào êm ái. Mỗi chữ,
mỗi câu trong tác phẩm có hình khối, đường nét, màu sắc, đậm chất hội họa.
Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu, âm thanh, êm ái, mang âm hưởng của một bài thơ.”
(Vũ Dương Quỹ, Những vang âm trong lặng lẽ, Bình giảng văn học lớp 9)
3. “Nguyễn Thành Long là một cây bút truyện ngắn nhưng vẻ đẹp nghệ thuật
không nằm ở những phát hiện sắc sảo-táo bạo xung đột mạnh mẽ mà nghiêng về
tạo dựng chất thơ nhẹ nhàng trong trẻo lặng thầm, kín đáo nhưng vẫn có sức
vang ngân sâu rộng, lâu bền.”
4. “Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long tương tự như một mảnh đời, một
trang đời, một nét của cuộc sống chắt ra. Ta thường gặp ở Nguyễn Thành Long
những nhận xét nho nhỏ như nhắc khẽ người đọc.” – Tô Hoài 80
5. “Văn Nguyễn Thành Long như một bài thơ buồn êm dịu, một bông cúc nhỏ
xinh run rẩy nở trong sương sớm. Ta ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của bông hoa mà
quên mất bông hoa ấy đã từng được bàn tay của người làm vườn chăm tưới.
Nhiều khi, hồn văn Nguyễn Thành Long làm dịu mát lòng ta như mạch nguồn trong trẻo, dịu dàng.” 81

Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (Sơ đồ tư duy) Ngữ Văn 8 | Kết nối tri thức

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 32 | Ngữ văn 8 sách Kết nối tri thức

Soạn bài Giới thiệu về một cuốn sách (truyện) | Ngữ văn 8 sách Kết nối tri thức

Soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm (truyện) | Ngữ văn 8 sách Kết nối tri thức

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 23 | Ngữ văn 8 Bài 6: Chân dung cuộc sống sách Kết nối tri thức

Soạn bài Bếp lửa | Ngữ văn 8 Bài 6: Chân dung cuộc sống sách Kết nối tri thức