“PHÔNG BẠT” : HỘI CHỨNG KHOE KHOANG TRÊN MẠNG XÃ HỘI VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG | Môn Pháp luật đại cương - Học viện Hành chính Quốc gia

lOMoAR cPSD| 46342985
BÀI DỰ THI LUẬT HỌC VUI VẺ (IG LAW)
“PHÔNG BẠT” : HỘI CHỨNG KHOE KHOANG
TRÊN MẠNG XÃ HỘI VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG Hà nội – 2025 lOMoAR cPSD| 46342985 I. LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Đi cùng với xã hội phát triển, nhu cầu khẳng định giá trị bản thân của mỗi người
ngày càng được thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, việc thể hiện bản thân
một cách quá đà trên mạng xã hội - nơi không có các công cụ kiểm duyệt một cách rõ
ràng, đã dẫn đến những hệ lụy xấu. Đó là lối sống khoe khoang với những bức ảnh xa
hoa, cuộc sống sang chảnh cho đến những bài đăng đầy màu sắc thành công. Đặc biệt,
khi những hành động này trở nên quá đà, xa rời thực tế thì khái niệm “khẳng định giá
trị bản thân” bị đánh tráo, đồng thời mang những tác động tiêu cực, làm ảnh hưởng
đến tâm lý cá nhân và có thể gây ra những hệ lụy xã hội, hậu quả pháp lý nhất định.
Khi ấy, một khái niệm mới ra đời: “PHÔNG BẠT”.
2.Mục tiêu của đề tài
Phân tích nguyên nhân và bản chất của hội chứng khoe khoang trên mạng xã
hội, đồng thời đề xuất những giải pháp pháp lý và xã hội độc đáo để giảm thiểu tác
động tiêu cực của nó.
3.Câu hỏi nghiên cứu -
Nguyên nhân chính dẫn đến hội
chứng khoe khoangtrên mạng xã hội là gì? -
Những tác động tiêu cực của hội
chứng này đối với cánhân và xã hội là gì? -
Làm thế nào để giảm thiểu tác động
tiêu cực của hộichứng khoe khoang thông qua các giải pháp pháp lý và xã hội?
4.Phương pháp nghiên cứu
Bài viết sẽ sử dụng phương pháp phân tích xã hội học, kết hợp với các nghiên
cứu, khảo sát về hành vi người dùng trên mạng xã hội và các ví dụ thực tế về trào lưu
“khoe khoang quá đà” (PHÔNG BẠT) để giải quyết các câu hỏi trên. lOMoAR cPSD| 46342985
II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Bản chất, nguyên nhân của lối sống “PHÔNG BẠT” trên mạng xã hội
1.1. Bản chất của hội chứng “PHÔNG BẠT” trên mạng xã hội
Hội chứng khoe khoang trên mạng xã hội phần lớn xuất phát từ nhu cầu được
công nhận và kết nối của con người. Nhu cầu này thuộc về nhu cầu được kính trọng (Esteem
Needs), bao gồm cả lòng tự trọng với bản thân và mong muốn danh tiếng, sự tôn trọng
của người khác. Đặc biệt, sự phát triển của công nghệ thông tin và mạng xã hội đã tạo
điều kiện cho việc thể hiện bản thân trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Trào lưu
"PHÔNG BẠT” là một ví dụ điển hình, khi người dùng nào cũng muốn có một chỗ trống
để có thể “căng phông kẻ bạt”. Vậy, “PHÔNG BẠT” là gì?
“PHÔNG” - “BẠT”, một cái dùng để trang trí, một cái dùng để căng làm che hay
bọc phủ đồ. Nhiều công dụng như vậy mà giờ đây lại phải chịu những ánh mắt chê bai
thì lỗi chắc không phải của phông, bạt mà là của Người Phông Bạt.
Không khó để lý giải lối sống PHÔNG BẠT mà người dùng trên mạng xã hội hiện
nay lên án là gì. Nó là cụm từ ám chỉ việc làm quá phô trương, tô vẽ lên những gì không
có thật hoặc chỉ tồn tại một phần nhỏ trong thực tế. "Phông bạt" ám chỉ một lối sống
lộng lẫy bề ngoài nhưng thiếu chân thật bên trong. Nếu phân tích sâu hơn, sự phù
phiếm đó được hiện thực hóa trong đời sống hàng ngày là:
Thứ nhất, những con người này không quan trọng việc sửa đổi bản thân, họ
quan trọng việc sửa ảnh hơn.
Thứ hai, họ không cần mơ lớn, chỉ mơ giấc mơ có nhiều lượt chia sẻ.
Và cuối cùng, đáng chú ý nhất là: Thành công không quan trọng, quan trọng ai
nhìn vào cũng nghĩ bạn đã thành công.
1.2 Nguyên nhân dẫn đến lối sống “PHÔNG BẠT” trên MXH. lOMoAR cPSD| 46342985
Lối sống "phông bạt" được nuôi dưỡng bởi hai nguồn động lực chính: nội công
(tâm lý cá nhân) và ngoại công (tác nhân bên ngoài). Ở mặt trận nội bộ, hội thích khoe
thường mang trong mình "siêu năng lực" ham hư vinh và khát khao mãnh liệt được
cộng đồng mạng tung hô. Chỉ cần “lỡ tay thêm nhầm vài con số 0” vào minh chứng
chuyển khoản, là dopamine (hormone hạnh phúc) tăng vọt như chứng khoán mùa
bơm thổi. Theo khoa học tâm lý, khoe khoang không chỉ là một bộ môn thể thao cảm
xúc, mà còn là một cách để vá víu sự thiếu tự tin - nói đơn giản là kiểu "tôi không chắc
mình giàu, nhưng nếu mọi người tin thế thì... chắc là tôi giàu thật!".
Không chỉ xuất phát từ niềm đam mê "sống ảo" cháy bỏng, hội chứng "phông
bạt" còn được tiếp nhiên liệu từ những tác động bên ngoài, như việc thiếu vắng một
khóa đào tạo chính quy về giá trị thực sự của bản thân, "Làm sao để sống thật mà vẫn
sang". Mạng xã hội trở thành một đấu trường ảo, nơi ai cũng muốn giành huy chương
vàng trong bộ môn "Tỏ ra giàu có". Thấy người ta đi du lịch châu Âu, ta cũng phải chụp
ảnh ở khách sạn 5 sao (dù chỉ đứng nhờ sảnh). Thấy người ta ủng hộ 10 triệu đồng, ta
cũng phải sửa số tiền từ 10 nghìn đồng thành 10 tỷ. Và thế là vòng xoáy so sánh, ganh
đua, "chạy KPI sống ảo" cứ thế cuốn tất cả vào một cuộc thi không hồi kết.
Trong khi đó, nhờ sự "chống lưng" của các thuật toán tăng tương tác, những nội
dung chân thật như "Hôm nay tôi ăn mì gói" hoàn toàn bị lu mờ trước những "Buổi
sáng cùng siêu xe, chiều chill du thuyền" (dù chỉ là cắt, ghép, chỉnh sửa ảnh). Kết quả
là, ai cũng cảm thấy phải "phông" thật to để không bị "lép". Cứ thế, ta không còn biết
đâu là thật, đâu là ảo – chỉ biết tài khoản ngân hàng thì lúc nào cũng thật một cách đau lòng.
2. Những tác động tiêu cực của lối sống PHÔNG BẠT đối với cá nhân và xã hội
Hội chứng “PHÔNG BẠT” không chỉ là một trào lưu, trò đùa trên mạng mà nó
còn để lại nhiều hệ lụy tiêu cực đối với các cá nhân và xã hội:
Trước hết, hội chứng này đem tới những áp lực về việc phải trở nên hoàn hảo,
hình thành lối sống “sĩ diện hão”. Chứng kiến thế giới xa hoa chưa rõ thực ảo trên
không gian mạng khi người thì vi vu châu Âu, kẻ thì sáng uống cà phê ở Thái Công, tối lOMoAR cPSD| 46342985
ngắm hoàng hôn ở Bali, cảm giác như cả thế giới đều đang thành công rực rỡ, chỉ có
mình là thua thiệt, trong khi thực tế, những hình ảnh lung linh đó đôi khi chỉ là cắt,
ghép, chỉnh sửa chứ không hề có thật. Ban đầu là ngưỡng mộ, sau đó là ghen tị, ganh
đua, muốn khoe khoang cho bằng bạn bằng bè mà bất chấp làm những việc xa rời
thực tế. Người trẻ lao vào một cuộc đua “phông không to không phải người, bạt không
lớn không phải thánh nhân”, “sống ảo đến hơi thở cuối cùng”, bất chấp việc khác xa
thực tế cả chân trời. Lối sống này tạo ra một thế hệ sống vì cái nhìn của người khác,
của tiêu chuẩn mạng xã hội.
Ngoài ra, lối sống "PHÔNG BẠT" không chỉ tạo ra những trang cá nhân sang
chảnh trên mạng, mà đôi khi còn tạo ra những tội phạm công nghệ cao. Chúng xâm
phạm quyền riêng tư, ăn cắp thông tin cá nhân, tạo ra các tài khoản giả mạo để làm
việc xấu, làm hạ thấp danh dự, nhân phẩm, uy tín người khác. Chỉ cần vài thao tác “hô
biến” trên Photoshop (ứng dụng chỉnh sửa ảnh), một người bình thường có thể trở
thành đại gia, tỷ phú, thậm chí có thể “ảo” luôn giấy tờ, tài khoản, rồi tận dụng sự lấp
lánh giả tạo để đi lừa thiên hạ. Khi vẻ ngoài bóng bẩy ấy được gây dựng đủ uy tín, họ
tha hồ nhận các công việc quảng cáo và kiếm tiền dù không có kiến thức hay kĩ năng.
Hoặc mở các khóa học làm giàu với cam kết chắc nịch: “Chỉ cần bạn tin, tiền sẽ tự chảy
vào túi!” – tất nhiên là chảy vào túi của kẻ lừa đảo. Hệ quả là hàng nghìn người háo
hức đăng ký, đầu tư một khoản tiền không nhỏ với hy vọng “không làm mà vẫn có ăn”,
nhưng cuối cùng lại ngỡ ngàng khi ví tiền mỏng đi, còn kinh nghiệm xương máu dày
lên. Trong khi đó, những người có năng lực thực sự, dù không khoác vest bảnh bao,
không hô hào về giấc mơ tỷ phú lại không nhận được sự đón nhận.
Đặc biệt, lối sống "phông bạt" còn tạo nên một môi trường trực tuyến độc hại
với nội dung và các hành vi bạo lực mạng. Thế giới ảo giờ đây trở thành một sàn đấu,
nơi người dùng thường xuyên so sánh và ganh ghét nhau. Khi đó, chiến tranh bàn
phím nổ ra với tốc độ nhanh hơn cả tin khuyến mãi. Một bức ảnh sang chảnh có thể
đổi lấy cả tá bình luận tiêu cực, xúc phạm,... Không những vậy, ngày nay, kết bạn không
còn quan trọng bằng chụp ảnh chung sao cho đẹp, bài đăng sao cho thật ảo. Mối quan
hệ không đo bằng sự chân thành nữa mà bằng số lần nhắc đến nhau trong tin, và một
tình bạn bền là khi vẫn theo dõi nhau sau một trận cãi nhau nảy lửa. Cuộc sống cứ thế lOMoAR cPSD| 46342985
mà trôi, ai cũng phô trương cái đẹp nhất lên mạng, còn những khoảnh khắc chán
chường, mệt mỏi thì giữ lại một mình.
Ngoài ra, khi lối sống phông bạt dần lên ngôi, công nghệ phải chạy theo để đáp
ứng nhu cầu “sống ảo”. Ngày xưa, con người tạo ra công nghệ để phục vụ cuộc sống.
Ngày nay, công nghệ tạo ra con người…. Nhu cầu sống ảo tăng cao đến mức AI cũng
phải “học hỏi” để bắt kịp, tạo ra những video và giọng nói giả trân nhưng lại y như
thật. Chẳng mấy chốc người thật cũng phải chứng minh mình không phải AI, còn AI thì
cứ ngày càng thật hơn, nó ung dung sống hộ cuộc đời của loài người ưa ảo. Đặc biệt
phải kể đến trào lưu biến hình trang phục chỉ trong tích tắc nhờ ứng dụng chỉnh sửa
ảnh BeautyCam. Hình ảnh chiếc váy hồng lấp lánh phủ sóng khắp các mạng xã hội,
khiến nhiều người không khỏi tò mò. Thực chất, đây là tính năng “Tủ đồ AI” (AI
Wardrobe), cho phép “lên đồ” chỉ bằng một cú chạm duy nhất với những outfit ảo mà
như thật, tạo nên một cơn sốt thời trang AI đầy thú vị. Thế nhưng, mặt trái của sự thú
vị ấy là việc ứng dụng này đánh cắp dữ liệu cá nhân về ngoại hình, khuôn mặt. Nó tạo
điều kiện cho kẻ xấu, cắt, ghép, chỉnh sửa vào những thước phim, bức ảnh phản cảm, tống tiền,... III. GIẢI PHÁP
Thành lập “Hội đồng Check Var” (Hiệp hội những người yêu hòa bình chống
phông bạt) trên mọi nền tảng mạng xã hội ( Nhất là đối với ứng dụng được nhiều
người sử dụng như Facebook, Instagram,...) để có thể kiểm duyệt, chọn lọc thông tin
một cách xác đáng nhất. “Hội đồng Check Var” với thành phần chủ chốt gồm mọi độ
tuổi, giới tính tạo ra những góc nhìn đa chiều về vấn đề “PHÔNG BẠT”.
Tổ chức chương trình “THE LIEMS VIETNAM” kết hợp với đài truyền hình VTV,
thành phần ban giám khảo là những giảng viên từ trường Đại học Luật - ĐHQGHN - cơ lOMoAR cPSD| 46342985
sở đào tạo Luật hàng đầu cả nước. Từ đó, tìm ra những con người với phẩm chất liêm
khiết, chính trực, xứng đáng là “Con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ”.
Trao tặng bằng khen “Phòng chống “PHÔNG BẠT” cấp quốc gia” với những tấm
gương “người tốt việc tốt” phát hiện ra hành vi “PHÔNG BẠT” ở mức độ nguy hiểm.
“PHÔNG BẠT” ở mức độ nguy hiểm không chỉ dừng lại ở việc sống ảo trên mạng xã
hội, hội chứng “thích làm màu” mà hơn hết còn là việc sao kê nhầm thêm số không ở
mỗi đợt quyên góp. Đó quả thực là những hành vi đáng lên án, vì thế phải có những
hình thức tuyên dương cho những “anh hùng” dám đứng lên phòng chống “PHÔNG BẠT”.
Nhằm bảo vệ trật tự an ninh mạng và sự bình yên trong lòng người dân, trân
trọng đề xuất bổ sung một điều khoản mới vào Luật An ninh mạng Việt Nam về tội
“PHÔNG BẠT” – hành vi sống ảo quá mức, khoe khoang không có thật, gây ảnh hưởng
nghiêm trọng đến tinh thần, túi tiền và lòng tự trọng của cư dân mạng. Về hình phạt: -
Mức nhẹ: Phạt cấm up ảnh sang chảnh trong 3 tháng. -
Mức trung bình: Bị yêu cầu livestream
bóc sao kê tàichính, chứng minh thu nhập. -
Mức nặng: Tịch thu tài khoản mạng xã
hội trong 6 tháng, bị buộc phải đăng clip xin lỗi kèm hashtag #Hối Hận Không Muộn
#Bớt Nổ Để Đời Đỡ Khổ.
Kết hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp xây
dựng nội dung với những khóa đào tạo chính quy về “Làm sao để sống thật mà vẫn
sang”, tạo hứng thú cho các bạn trẻ về vấn đề này. Chương trình đào tạo chính quy sẽ
gồm những môn học đề xuất sau: “Sống thật nhập môn”; “Tài chính căn bản”; “Tâm lý
học 4.0”; “Cẩm nang check-in chân thực” . Ngoài ra, tổ chức thêm những workshop
thực chiến với chủ đề: “Tự tin đăng ảnh cơm nhà” (Bớt filter, thêm hạnh phúc), “Xây
dựng thương hiệu cá nhân bền vững…”. Sau mỗi lần tham gia, sẽ đều nhận được lOMoAR cPSD| 46342985
chứng chỉ “Công dân mạng ưu tú”- do Hiệp hội những người yêu hòa bình chống phông bạt cấp. IV. TỔNG KẾT
Tóm lại, "PHÔNG BẠT" không chỉ là một phong cách sống, mà nó đã đạt đến
tầm... bộ môn nghệ thuật! Trong kỷ nguyên mạng xã hội, ai cũng muốn lung linh nhất
có thể, nên việc "tô điểm" bản thân bằng vài ba hiệu ứng và một chút "kỹ xảo” đã trở
thành chuyện thường ngày. Nhưng khi ánh đèn sân khấu ảo vụt tắt, ta lại phải đối diện
với chính mình – không hiệu ứng, không góc nghiêng thần thánh, chỉ còn sự thật trần trụi.
Vậy nên, thay vì cố "phông bạt" để được công nhận, tại sao không thử "sống
thật" để được thoải mái là chính mình? Hãy nhớ rằng, điều khiến bạn tỏa sáng không
phải là số lượt yêu thích hay lượng người theo dõi, mà chính là con người thật của
bạn – không cần chỉnh màu, không cần “ảo tung cảo” vẫn “chất hơn nước cất”!
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.
CỤC PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH VÀ
THÔNG TINĐIỆN TỬ-BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG. (2022,
December 17). Giải pháp phát triển văn hóa, hành vi ứng xử trên mạng xã hội tại
Việt Nam. Báo Nhân Dân điện tử. https://nhandan.vn/giai-phap-phat-trien-van-
hoa-hanh-viung-xu-tren-mang-xa-hoi-tai-viet-nam-post730324.html 2.
Mai Lâm (2023, July 21). Cẩn trọng
trước trào lưuphô trương, khoe mẽ. hanoimoi.vn.
https://hanoimoi.vn/can-trong-truoc-trao-luu-pho-truongkhoe-me-635895.html 3.
Một số giải pháp thúc đẩy lành mạnh
hóa khônggian mạng. (n.d.). Tuyengiao.vn. Retrieved March 1, 2025, from lOMoAR cPSD| 46342985
https://www.tuyengiao.vn/mot-so-giai-phap-thuc-daylanh-manh-hoa-khong- gian-mang-150977 4.
Diệu Nhi (2023, July 20). Giới trẻ nói
gì về trào lưuFlex đang “gây sốt” mạng xã hội? Báo điện tử Tiền Phong.
https://tienphong.vn/gioi-tre-noi-gi-ve-trao-luu-flex-danggay-sot-mang-xa-hoi- post1552884.tpo 5.
Viết Thịnh (2024, December 14).
Khoe khoang vềsự xa hoa, lối sống “phông bạt” có thể ảnh hưởng đến người trẻ.
Báo Pháp Luật TP. Hồ Chí Minh.
https://plo.vn/khoe-khoang-ve-su-xa-hoa-loi-song-phongbat-co-the-anh-huong- den-nguoi-tre-post824526.html 6.
VTV [@vtv24]. (n.d.). Thời sự toàn
cảnh tối 12/3: Họa đến từ thói quen khoe khoang trên MXH | VTV24. Youtube.
Retrieved March 1, 2025, from https://www.youtube.com/watch?v=ZqKeQ7c9BJY 7.
VnExpress. (2021, September 13). Tác hại của việckhoe của trên mạng. Báo VnExpress.
https://vnexpress.net/tac-hai-cua-viec-khoe-cua-tren-mang4355537.html 8.
Online T. T. (2018, May 29). Mặt tối của hội chứng
“gì cũng khoe” trên Facebook. tuoitre.vn.
https://tuoitre.vn/mat-toi-cua-hoi-chung-gi-cung-khoe-trenfacebook- 20180529082656961.htm 9.
Flexing: Trào lưu vô hại và những hệ lụy về nhậnthức. (2023, September 15). Https://songtre.com.Vn/.
https://songtre.com.vn/flexing-trao-luu-vo-hai-va-nhung-heluy-ve-nhan-thuc- p26350.html 10.
Min Min (2024, September 16). Hiện
tượng 'Phông Bạt": Góc Nhìn Tâm Lý Học - PSYEZ Media. Mẫu web tin tức - Ninh
Bình Web. https://psyezmedia.vn/hien-tuongphong-bat-flexing-trong-tam-ly-hoc/ lOMoAR cPSD| 46342985 11.
Lđcđ M. A. (2023, July 16). Trào lưu
flex - con dao hai lưỡi. Tạp chí Lao động và Công đoàn.
https://laodongcongdoan.vn/trao-luu-flex-con-dao-hai-luoi98071.html Phụ lục
I. LỜI MỞ ĐẦU......................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................1
2. Mục tiêu của đề tài.........................................................1
3. Câu hỏi nghiên cứu.........................................................1
4. Phương pháp nghiên cứu................................................2
II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................2
1. Bản chất, nguyên nhân của lối sống “PHÔNG BẠT” trên
mạng xã hội.........................................................................2
1.1. Bản chất của hội chứng “PHÔNG BẠT” trên mạng xã
hội.....................................................................................2
1.2 Nguyên nhân dẫn đến lối sống “PHÔNG BẠT” trên MXH.
..........................................................................................3
2. Những tác động tiêu cực của lối sống PHÔNG BẠT đối với
cá nhân và xã hội.................................................................4 III. GIẢI
PHÁP...........................................................................6IV. TỔNG
KẾT..........................................................................8
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................9