Quan điểm của Chủ nghĩa xã hội khoa học về Cách mạng xã hội chủ nghĩa. Liên hệ vấn đề ở Việt Nam môn Tư tưởng Hồ Chí Minh | Trường đại học kinh doanh và công nghệ Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48541417
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH DOANH VÀ CÔNG NGHỆ HÀ NỘI TIỂU LUẬN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC Đề tài :
Quan điểm của Chủ nghĩa xã hội khoa học về Cách mạng
xã hội chủ nghĩa. Liên hệ vấn đề ở Việt Nam
Giảng viên hướng dẫn : Lê Thị Nguyệt
Sinh viên thực hiện
: Vương Ngọc Chi Mã sinh viên : 1823L10007 Hà Nội - 2024 Lớp : 18L1YK. 01
Hà Nội, tháng 04 năm 2024 1 lOMoAR cPSD| 48541417 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………..….3
NỘI DUNG…………………………………………………………………………...4
Chương 1. Cơ sở lí luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay......5
Chương 2. Giai cấp công nhân và việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân hiện nay…………………………………………………………………10
Chương 3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp công
nhân Việt Nam hiện nay……………………………………………………...13
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………14
LIÊN HỆ…………………………………………………………………………….15
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………………….16 2 lOMoAR cPSD| 48541417 MỞ ĐẦU
1.Đặt vấn đề, tính cấp thiết :
Việt Nam là đất nước với xuất phát điểm thấp. Sau hai cuộc chiến tranh trường kì
chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mĩ, Việt Nam đã phát triển đất nước theo một con
đường mới, chưa từng có tiền lệ trong lịch sử - bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa mà
quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đây là bước quá độ để Việt Nam có thể sánh vai với các
cường quốc hùng mạnh trên thế giới , để chúng ta tiến đến chế độ mới - chế độ chủ
nghĩa cộng sản - chế độ mà mọi người đều được hưởng ấm no, hạnh phúc và công
bằng.Ngày nay đứng trước tình hình phát triển mới của đất nước và thế giới, nhân
loại bước vào thiên niên kỷ mới, trong bối cảnh toàn cầu hóa và phát triển kinh tế tri
thức, giai cấp công nhân ngày nay ở các nước, nhất là các nước đang phát triển, là
một trong những lực lượng xã hội quan trọng nhất, đang tham gia tích cực vào các
chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia. Từ tình hình trên, nhận
thấy việc nghiên cứu về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay là hết sức
cầt thiết, giúp cho việc tìm hiểu thêm về giai cấp công nhân ngày nay từ đó đưa ra các
mục tiên và giải pháp cho sự phát triển của giai cấp công nhân và cũng là sự phát triển của đất nước.
2. Mục đích và đối tượng nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay.
Phân tích được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế giới và Việt Nam
trong thời đại ngày nay. 3. Phạm vi nghiên cứu - Không gian: VIỆT NAM
4. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp được sử dụng trong quá trình nghiên cứu: phương pháp so sánh, phân tích- tổng hợp
5. Đóng góp của đề tài
Đề tài phân tích chính xác và làm rõ tầm quan trọng cũng như sứ mệnh của
giai cấp công nhân đối với nền kinh tế và xã hội Việt Nam ngày nay. 3 lOMoAR cPSD| 48541417
6. Kết cấu của đề tài
Đề tài được chia làm ba phần chính: phần mở đầu, phần nội dung và kết luận. NỘI DUNG
1 . Chủ nghĩa xã hội khoa học Khái niệm
Chủ nghĩa xã hội khoa học là một lý thuyết được phát triển để nghiên cứu và am
hiểu về xã hội theo cách khoa học. Học thuyết này cung cấp một phương pháp nghiên
cứu chất lượng cao, khách quan và có tính phổ biến để nghiên cứu các hiện tượng và quy luật xã hội.
Chủ nghĩa xã hội khoa học áp dụng các phương pháp khoa học và lý thuyết để
nghiên cứu về cách xã hội hoạt động, tương tác giữa cá nhân và nhóm, cũng như các
quy luật và mô hình xã hội.
Chủ nghĩa xã hội khoa học được sáng lập và phát triển bởi Karl Marx và
Friedrich Engels. Hai nhà tư tưởng này đã đóng góp rất nhiều cho lý thuyết và phương
pháp nghiên cứu xã hội khoa học. Các công trình quan trọng của họ như "Mô tả của sự
bị áp bức" và "Chủ nghĩa Mác - Lênin" đã định hình nền tảng cho chủ nghĩa xã hội
khoa học và có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực này.
Karl Marx và Friedrich Engels đã khám phá và phân tích sự phân chia giai cấp,
quy luật phát triển xã hội, cũng như vai trò của kinh tế trong quá trình lịch sử, góp phần
quan trọng vào sự hiểu biết về xã hội và thực tiễn cải cách xã hội.
Chức năng và nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học
Giải thích và hiểu biết xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học giúp chúng ta hiểu rõ
hơn về cấu trúc và hoạt động của xã hội. Phân tích các quy luật và quy tắc xã hội, giải
thích sự tương tác giữa con người và môi trường xã hội của họ.
Phân tích các vấn đề xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học giúp chúng ta phân tích
các vấn đề xã hội phức tạp như bất công, phân chia giai cấp, xung đột xã hội hay biến 4 lOMoAR cPSD| 48541417
đổi xã hội. Chủ nghĩa xã hội còn cung cấp một khung nhìn chính quyền và phân tích
sắc bén để con người có thể hiểu về các thách thức và vấn đề mà xã hội đang đối mặt.
Xây dựng hệ thống xã hội công bằng và công lý: Chủ nghĩa xã hội khoa học
cung cấp một cơ sở lý thuyết để xây dựng các hệ thống xã hội công bằng và công lý.
Nhiệm vụ này nhằm đóng góp vào việc đề xuất các phương pháp cũng như chính sách
để giảm bất bình đẳng xã hội, xóa bỏ áp bức và tạo ra một xã hội công bằng hơn.
Nghiên cứu mối quan hệ xã hội: Chủ nghĩa xã hội khoa học tập trung vào nghiên
cứu mối quan hệ xã hội và tương tác giữa con người. Ngoài ra, chủ nghĩa xã hội còn
tập trung khám phá các yếu tố như quyền lực, văn hóa, kinh tế, chính trị và tác động
của chúng lên hành vi cũng như sự phát triển xã hội.
Chương I : Cơ sở lí luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay
1.1 Quan niệm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Leenin về giai cấp công nhân và sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân Về giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng
với quá trình hình thành và phát triển của nền sản xuất công nghiệp hiện đại, với
nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hoá ngày càng cao; là
lực lượng sản xuấ cơ bản và tiên tiến, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá
trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là lực
lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
Trên cơ sở chủ nghĩa duy vật lịch sử và phương pháp tư duy biện chứng, C. Mác
và Ph. Ăngghen đã nghiên cứu thực trạng xã hội tư bản phát triển những năm đầu
thế kỷ XVIII và đưa ra quan niệm khoa học chung nhất về một giai cấp mới xuất
hiện trong xã hội lúc đó _ giai cấp công nhân “con đẻ của nền đại công nghiệp”;
gồm những người lao động không có tư liệu bán sức lao động cho giai cấp tư sản
và theo đó phải chịu áp bức, bóc lột giá trị thặng sản xuất. Họ không có con
đường nào khác để kiếm sống ngoài việc tự do dư để làm giàu cho giai cấp tư sản;
Họ là lực lượng lao động trực tiếp vận hành các công cụ sản xuất trong nền công
nghiệp hiện đại _ đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến. Nhưng họ là giai
cấp cách mạng nhất, có tinh thần quốc tế vô sản trong sáng, đoàn kết với nhau
trong quá trình đấu tranh chống lại kẻ thù giai cấp chung là giai cấp tư sản.
Trên cơ sở những quan niệm của C. Mác và Ph. Ăngghen về giai cấp công nhân,
V. I. Lênin đã phát triển khái niệm giai cấp công nhân trong thời đại mới _ quá độ
từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Từ đó, làm hoàn chỉnh và phong phú
thêm lý luận về giai cấp công nhân trong điều kiện: đã giành được chính quyền và 5 lOMoAR cPSD| 48541417
lãnh đạo chính quyền xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa hiện thực. Theo quan niệm
của V. I. Lênin, giai cấp công nhân trở thành giai cấp cầm quyền phải tỏ ra có
“khả năng tổ chức thực tiễn” với việc thông qua Đảng tiền phong của mình lãnh
đạo toàn xã hội cải tạo xã hội cũ, tổ chức xây dựng xã hội mới, tổ chức xây dựng
đất nước, tiến hành kiểm kê, kiểm soát, sử dụng chuyên gia tư sản, đẩy mạnh sản
xuất và tổ chức thi đua; họ đã là người làm chủ nhà nước, làm chủ tập thể đối với
tư liệu sản xuất do nhà nước sở hữu quản lý, là giai cấp giữ vai trò chủ đạo trong
nền kinh tế quốc dân, giai cấp thống trị về chính trị.
Về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Trong thời kỳ lịch sử mới, Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục kiên định nội
dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân theo quan niệm cơ bản của chủ nghĩa
Mác – Lênin và Chủ tịch Hồ Chí Minh, làm cơ sở cho nhiệm vụ xây dựng giai cấp
công nhân thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường, kinh
tế tri thức và hội nhập quốc tế. Những quan điểm, đường lối của Đảng được đưa ra
chính là cơ sở chung cho các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương triển khai
thực hiện nhiệm vụ chính trị vô cùng quan trọng là xây dựng đội ngũ công nhân
vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa góp phần
hoàn thành sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.Quá trình này cần có những tác
động tích cực, tự giác, sáng tạo từ mọi phía:
Đảng, bản thân công nhân, nhân dân lao động… nhằm xây dựng được một giai
cấp công nhân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
hướng tới mục tiêu chung: dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
1 .2 Điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.2.1 Điều kiện khách quan
Khẳng định tính tất yếu khách quan sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, Các Mác
và Ph.Ăngghen đã nêu rõ: “...Cùng với sự phát triền của đại công nghiệp, chính cái nền
tảng trên đó giai cấp tư sàn đã sản xuất và chiếm hữu sán phẩm của nó, đã bị phá sập
dưới chân giai cấp tư sản. Trước hết, giai cấp tư sản sản sinh ra người đào huyệt chôn
chính nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sàn và tháng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”.
Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bao gồm:
Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân.
Giai cấp công nhân là con đẻ, là sản phẩm của nền đại công nghiệp có tính xã hội hóa
ngày càng cao, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Vì thế, giai cấp công
nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại. Do
lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại, giai cấp công nhân là 6 lOMoAR cPSD| 48541417
người sàn xuất ra của cải vật chất chù yếu cho xã hội, làm giàu cho xã hội, có vai trò
quyết định sự phát triển của xã hội hiện đại.
Điều kiện khách quan này là nhân tố kinh tế, quy định giai cấp công nhân là lực lượng
phá vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền về tay mình, chuyển từ
giai cấp “tự nỏ” thành giai cấp ‘Vì nó”. Giai cấp công nhân trở thành đại biểu cho sự
tiến hóa tất yếu của lịch sử, là lực lượng duy nhất có đù điều kiện đề tồ chức và lãnh
đạo xã hội, xây dựng và phát triền lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng chủ nghĩa xã hội với tư cách là một chế độ
xã hội kiểu mới, không còn chế độ người áp bức, bóc lột người.
Thứ hai, do địa vị chính trị -xã hội của giai cấp công nhân quy định
Địa vị kinh tế -xã hội đã tạo cho giai cấp công nhân có những đặc điểm chính trị -xã
hội mà những giai cấp khác không thể có được, đó là những đặc điểm cơ bản sau đây:
- Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng.
Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng vì họ đại biểu cho phương thức
sản xuất tiên tiến, gắn liền với những thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại. Đó là
giai cấp được trang bị bởi một lý luận khoa học, cách mạng và luôn luôn đi đầu trong
mọi phong trào cách mạng theo mục tiêu xóa bỏ xã hội cũ lạc hậu, xây dựng xã hội
mới tiến bộ, nhờ đó có thể tập hợp được đông đảo các giai cấp, tầng lớp khác vào phong trào cách mạng.
- Giai cấp công nhân là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để nhất thời đại ngày nay.
Trong cuộc cách mạng tư sản, giai cấp tư sản chỉ có tinh thần cách mạng trong thời kỳ
đấu tranh chống chế độ phong kiến, còn khi giai cấp này đã giành được chính quyền
thì họ quay trở lại bóc lột giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, những giai cấp đã
từng kề vai sát cánh với giai cấp này trong cuộc cách mạng dân chủ tư sản. Khác với
giai cấp tư sản, giai cấp công nhân bị giai cấp tư sản bóc lột, có lợi ích cơ bản đối lập
trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư sản. Điều kiện sống, điều kiện lao động trong chế
độ tư bản chủ nghĩa đã chỉ cho họ thấy: họ chỉ có thể được giải phóng bằng giải phóng
toàn xã hội khỏi chế độ tư bản chủ nghĩa. Trong Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, C.Mác
và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ: "Trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư
sản thì chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thật sự cách mạng... Các tầng lớp trung đẳng
là những tiểu công nghiệp, tiểu thương, thợ thủ công và nông dân, tất cả đều đấu tranh
chống giai cấp tư sản để cứu lấy sự sống còn của họ với tính cách là những tầng lớp
trung đẳng. Cho nên họ không cách mạng mà bảo thủ".
- Giai cấp công nhân là giai cấp có ý thức tổ chức kỷ luật cao.
Giai cấp công nhân lao động trong nền sản xuất đại công nghiệp với hệ thống sản xuất
mang tính chất dây chuyền và nhịp độ làm việc khẩn trương buộc giai cấp này phải
tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động; cùng với cuộc sống đô thị tập trung đã tạo nên
tính tổ chức, kỷ luật chặt chẽ cho giai cấp công nhân. 7 lOMoAR cPSD| 48541417
Tính tổ chức và kỷ luật cao của giai cấp này được tăng cường khi nó phát triển thành
một lực lượng chính trị lớn mạnh, có tổ chức: được sự giác ngộ bởi một lý luận khoa
học, cách mạng và tổ chức ra được chính đảng có nó -đảng cộng sản. Giai cấp công
nhân không có ý thức tổ chức kỷ luật cao thì không thể giành được thắng lợi trong cuộc
đấu tranh chống lại giai cấp tư sản và xây dựng chế độ xã hội mới.
- Thứ ba, giai cấp công nhân có bản chất quốc tế.
Chủ nghĩa Mác -Lênin cho rằng, giai cấp tư sản là một lực lượng quốc tế. Giai cấp tư
sản không chỉ bóc lột giai cấp công nhân ở chính nước họ mà còn bóc lột giai cấp công
nhân ở các nước thuộc địa. Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản
xuất, sản xuất mang tính toàn cầu hóa. Tư bản của nước này có thể đầu tư sang nước
khác là một xu hướng khách quan. Nhiều sản phẩm không phải do một nước sản xuất
ra mà là kết quả lao động của nhiều quốc gia. Vì thế, phong trào đấu tranh của giai cấp
công nhân không chỉ diễn ra đơn lẻ ở từng doanh nghiệp, ở mỗi quốc gia mà ngày càng
phải có sự gắn bó giữa phong trào công nhân các nước, có như vậy, phong trào công
nhân mới có thể giành được thắng lợi. V.I.Lênin chỉ rõ: "... không có sự ủng hộ của
cách mạng quốc tế của thế giới thì thắng lợi của cách mạng vô sản là không thể có
được", "Tư bản là một lực lượng quốc tế. Muốn thắng nó, cần phải có sự liên minh quốc tế".
Tóm lại, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân sở dĩ được thực hiện bởi giai cấp công
nhân, vì nó là một giai cấp cách mạng, đại biểu cho lực lượng sản xuất hiện đại, cho
phương thức sản xuất tiên tiến thay thế phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, xác lập
phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa, hình thái kinh tế -xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi lên của tiến trình
phát triển lịch sử. Đây là đặc tính quan trọng, quyết định bản chất cách mạng của giai
cấp công nhân. Hoàn toàn không phải vì nghèo khổ mà giai cấp công nhân là một giai
cấp cách mạng. Tình trạng nghèo khổ của giai cấp công nhân dưới chù nghĩa tư bản là
hậu quả của sự bóc lột, áp bức mà giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản tạo ra đối với
công nhân. Đó là trạng thái mà cách mạng sẽ xóa bỏ để giải phóng giai cấp công nhân và giải phóng xã hội.
1.2.2 Điều kiện chủ quan
Chủ nghĩa Mác -Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để giai cấp
công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là: Sự phát triển của bản thân giai
cấp công nhân cả về sổ lượng và chất lượng. Thông qua sự phát triển này có thể thấy
sự lớn mạnh của giai cấp công nhân cùng với quy mô phát triền của nền sản xuất vật
chất hiện đại trên nền tảng của công nghiệp, của kỹ thuật và công nghệ.
Sự phát triển về số lượng phải gán liền với sự phát triển về chất lượng giai cấp công
nhân hiện đại, đàm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ mệnh lịch sử của
mình. Chất lượng giai cấp công nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý thức 8 lOMoAR cPSD| 48541417
chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức được vai trò và trọng
trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công nhân phải được giác ngộ
về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác -Lênin.
Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, chất lượng giai cấp
công nhân còn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ thuật và công
nghệ hiện đại, nhất là trong diều kiện hiện nay.
Để phát triển giai cấp công nhân về số lượng và chất lượng, theo chủ nghĩa Mác Lênin
phải đặc biệt chú ý đến hai biện pháp cơ bản:
- Phát triền công nghiệp -“tiền đề thực tiễn tuyệt đối cần thiết”
- Sự trường thành của Đảng Cộng sản - hạt nhân chính trị quan trọng của giai cấp công nhân.
Chỉ với sự phát triền về số lượng và chất lượng, đặc biệt về chất lượng, giai cấp công
nhân mới có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực hiện
thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
- Đảng Cộng sản - đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận vai trò
lãnh đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp công
nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
- Quy luật chung, phổ biến cho sự ra đời của Đảng Cộng sàn là sự kết hợp giữa chù
nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác -Lênin với phong trào công nhân.
- Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và nguồn bổ sung lực lượng quan trọng nhất của
Đảng, làm cho Đảng mang bản chất giai cấp công nhân trờ thành đội tiên phong, bộ
tham mưu chiến đấu của giai cấp. Đảng Cộng sàn đại biểu trung thành cho lợi ích
của giai cấp cồng nhân, của dân tộc và xã hội. Sức mạnh của Đảng không chỉ thể
hiện ở bản chất giai cấp cồng nhân mà còn ở mối liên hệ mật thiết giữa Đàng với
nhân dân. với quằn chúng lao động đông đảo trong xã hội, thực hiện cuộc cách mạng
do Đảng lãnh đạo để giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội. - Ngoài hai điều kiện
thuộc về nhân tố chủ quan nêu trên chủ nghĩa Mác - Lênin còn chỉ rõ, để cuộc cách
mạng thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đi tới thắng lợi, phải có sự
liên minh giai cấp giữa giai cắp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao
động khác do giai cấp công nhân thông qua đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo.
- Đây cũng là một điều kiện quan trọng không thể thiếu để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Chương 2: Giai cấp công nhân và việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân hiện nay
2.1 Giai cấp công nhân hiện nay 9 lOMoAR cPSD| 48541417
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là lực lượng sản xuất hang đầu của xã hội hiện
đại.Ở các nước phát triển, có một tỷ lệ thuận giữa sự phát triển của giai cấp công nhân
với sự phát triển kinh tế. Ở các nước phát triển, có một tỷ lệ thuận giữa sự phát triển
của giai cấp công nhân với sự phát triển kinh tế,quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa với
chế độ sở hữu tư nhân sản sinh ra tình trạng bóc lột này vẫn còn tồn tại. Thực tế đó
cho thấy, xung đột về lợi ích cơ bản giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân vẫn
tồn tại, vẫn là nguyên nhân cơ bản, sâu xa của đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại
ngày nay. Phong trào cộng nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng đi đầu trong các
cuộc đấu tranh vì hòa bình, ngày càng tăng, phong phú đa dạng hơn và đòi hỏi chất
lượng thụ tinh thần cao hơn.
2 . 2 Đặc điểm và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
2.2.1 Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam trước hết mang những đặc điểm của giai cấp công nhân
nói chung. Có thể thấy giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất và cách mạng nhất,
là lực lượng xã hội duy nhất có sứ mệnh lịch sử: xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, xóa bỏ chế
độ người bóc lột người, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động và giải phóng
toàn thể nhân loại khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn lạc hậu, xây dựng xã hội mới
– xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.
Nghiên cứu giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã hội và
chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, Mác và Ăngghen đã không những đưa lại
quan niệm khoa học về giai cấp công nhận mà còn làm sáng tỏ những đặc điểm quan
trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sứ mệnh lịch sử thế giới. Có thể
khái quát những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân bao gồm: -
Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công nghiệp
với đặc trưng công cụ lao động là máy móc, tạo ra năng suất lao động cao, quá trình
lao động mang tính chất xã hội hóa. -
Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể của
quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng
sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn tại và phát triển
của xã hội hiện đại. -
Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện cho
giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh
thần hợp tác và tâm lý lao động công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có tinh
thần cách mạng triệt để.
Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai
trò lãnh đạo cách mạng.
Giai cấp công nhân là một bộ phận của giai cấp công nhân quốc tế nên có những đặc
điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế nêu trên; ngoài ra, giai cấp công nhân Việt 10 lOMoAR cPSD| 48541417
Nam ra đời và phát triển trong điều kiện cụ thể của dân tộc Việt Nam nên còn có những
đặc điểm riêng, ảnh hưởng đến việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam:
– Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước cả giai cấp tư sản Việt Nam, là giai cấp
đối kháng trực tiếp với tư bản thực dân Pháp. Sinh ra và lớn lên ở một nước thuộc địa,
nửa phong kiến, dưới sự thống trị của thực dân Pháp, một thứ chủ nghĩa tư bản thực
lợi không quan tâm mấy đến phát triển công nghiệp, nên giai cấp công nhân Việt Nam
phát triển chậm. Sau khi cuộc xâm lăng và bình định đã cơ bản hoàn thành, thực dân
Pháp liền bắt tay tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất với quy mô mở rộng ra cả
nước. Theo số liệu thống kê trước chiến tranh thế giới lần thứ nhất, tổng số công nhân
của Việt Nam khoảng trên 10 vạn người. Dù Pháp đô hộ đã giúp hình thành và phát
triển giai cấp công nhân nhưng chúng đã ra sức bóc lột, truyền bá những tư tưởng sai
lệch để ngu dân, mị dân làm người dân nói chung và công nhân Việt Nam nói riêng có
những suy nghĩ sai lệch, cạn kiệt tài nguyên đất nước.
Mặc dù ra đời muộn, số lượng ít, trình độ nghề nghiệp thấp chưa bằng giai cấp công
nhân thế giới, còn mang nhiều tàn dư của tâm lý và tập quán nông dân, song giai cấp
công nhân Việt Nam đã nhanh chóng vươn lên đảm đương vai trò lãnh đạo cách mạng
Việt Nam, thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình là giải phóng dân tộc để giành độc lập
dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
– Dù lượng giai cấp công nhân Việt Nam ra đời còn ít nhưng đã sớm có tinh thần
đoàn kết chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp. Giai cấp công nhân Việt Nam tiếp thu
và kế thừa truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc.
Giai cấp công nhân khi ra đời vừa chịu nỗi nhục mất nước, vừa bị áp bức bóc lột của
giai cấp tư sản đế quốc nên họ có tinh thần cách mạng kiên cường, triệt để, sớm nhận
thức được mối quan hệ giữa sự nghiệp giải phóng dân tộc và sự nghiệp giải phóng giai
cấp, giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế.
– Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trong điều kiện các giai cấp khác đã bế tắc về
con đường cứu nước thì chỉ có giai cấp công nhân mới có khả năng tìm thấy lối thoát cho cách mạng.
– Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời khi Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười
Nga thành công, mở ra một chế độ xã hội mới trong lịch sử nhân loại, đó là chế dộ xã
hội xã hội chủ nghĩa và cùng lúc đó Nguyễn Ái Quốc đã tìm ra con đường cứu nước
giảỉ phóng dân tộc là con đường cách mạng vô sản dưới sự lãnh đạo của giai cấp công
nhân. Đó là yếu tố hết sức quan trọng khích lệ, thúc đẩy giai cấp công nhân Việt Nam
đứng lên làm cách mạng để giải phóng dân tộc.
– Phần lớn những người công nhân nước ta vốn xuất thân từ nông dân và các tầng
lớp nhân dân lao động khác, nên có quan hệ mật thiết, tự nhiên với nông dân và đông
đảo nhân dân lao động. Chính vì vậy, giai cấp công nhân Việt Nam sớm liên minh với
nông dân, tạo thành khối liên minh công – nông và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đảm
bảo cho sự lãnh đạo của giai cấp công nhân trong suốt quá trình cách mạng. Đây cũng 11 lOMoAR cPSD| 48541417
là điều kiện cần thiết đảm bảo cho cách mạng Việt Nam giành được thắng lợi. – Giai
cấp công nhân Việt Nam ra đời sau một thời gian ngắn thì Đảng Cộng sản Việt Nam
ra đời. Đảng Cộng sản đã đem yếu tố tự giác vào phong trào công nhân, làm cho phong
trào công nhân có một bước phát triển nhảy vọt về chất. Giai cấp công nhân, dưới sự
lãnh đạo của Đảng, trở thành lực lượng chính trị độc lập, giành được quyền lãnh đạo
cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt.
– Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản dân tộc và sớm có Đảng
lãnh đạo nên không bị tác động bởi các khuynh hướng cơ hội chủ nghĩa, cải lương, xét
lại, không bị giai cấp tư sản đầu độc về tư tưởng nên luôn luôn đoàn kết, thống nhất
trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp và bọn địa chủ phong kiến tay sai. Ngoài
những đặc điểm nói trên, thể hiện những ưu điểm của giai cấp công nhân Việt Nam,
cho đến nay giai cấp công nhân Việt Nam còn có những hạn chế cần phải khắc phục:
Số lượng còn ít, trình độ văn hoá, chuyên môn và nghiệp vụ cũng như khoa học kĩ thuật
còn thấp; tư tưởng bảo thủ, chủ quan, cách làm ăn tuỳ tiện, manh mún của người sản
xuất nhỏ còn ảnh hưởng khá nặng nề.
Nguyên nhân là do nền công nghiệp nước ta chưa phát triển và thành phần đa số xuất
thân từ nông dân. Tuy vậy, những hạn chế trên không thuộc về bản chất nên giai cấp
công nhân Việt Nam vẫn có đủ khả năng và điều kiện để đảm đương sứ mệnh lịch sử
của mình đối với dân tộc.
2.2.2 Sứ mệnh của giai cấp công nhân hiện nay -
Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là
đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành
lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. -
Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu
sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình. -
Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong
khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã xác định vai trò giai cấp công nhân và sử mệnh lịch
sử to lớn của giai cấp công nhân ở nước ta.
“Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân nước ta có sứ mệnh lịch sử to lớn; là giai
cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai
cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện 12 lOMoAR cPSD| 48541417
đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh, lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và
đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng”.
Thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn đó, giai cấp công nhân Việt Nam phát huy vai trò
của một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự
lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội
dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Chương 3: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam hiện nay
3.1 Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, có giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị
vững vàng; có ý thức công dân, yêu nước, yêu CNXH, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa
của dân tộc; có tinh thần đoàn kết dân tộc, hợp tác quốc tế, thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng
XHCN nước ta đã có phương hướng xây dựng giai cấp công nhân hiện nay là: đối với
giai cấp công nhân, phát triển về số lượng, chất lượng; nâng cao giác ngộ và bản lĩnh
chính trị, trình độ học vấn xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.
Giải quyết việc làm, giảm tối đa số công nhân thiếu việc và thất nghiệp. Thực hiện tốt
chính sách và pháp luật đối với công nhân và lao động, có chính sách ưu đãi nhà ở đối
với công nhân bậc cao. Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên công đoàn, nghiệp
đoàn đều khắp ở các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế. Chăm
lo đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú.Đồng thời, chú
trọng xây dựng, phát huy vai trò của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân,đội ngũ trí
thức, đội ngũ doanh nhân đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Vì
vậy, Đảng và Nhà nước phải quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển giai
cấp công nhân; bảo đảm việc làm, nhà ở, các công trình phúc lợi phục vụ cho công
nhân; sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo
hiểm y tế,… để bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của công nhân.
3.2 Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay. - Nâng cao
nhận thức kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng
thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng Sản Việt Nam - Xây dựng giai cấp công nhân 13 lOMoAR cPSD| 48541417
lớn mạnh gắn với xây dựng và phát huy sức mạnh của liên minh giai cấp công nhân
với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng
- Cải cách triệt để hệ thống giáo dục và đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ và tay nghề cho giai cấp công nhân
- Thiết thực chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của giai cấp công nhân
- Xây dựng giai cấp công nhân gắn liền với cuộc vận động thực hiện Quy chế Dân chủ
ở cơ sở và chống tham nhũng
- Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức chính trị - xã hội trong
các doanh nghiệp; đồng thời, đổi mới hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội
trong các doanh nghiệp phù hợp với tình hình mới KẾT LUẬN
Từ các phân tích trên về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay cho ta thấy
một điều: giai cấp công nhân ngày nay là môt giai cấp tiên tiến, có vai trò to lớn trong
lịch sử phát triển xã hội, là một lực lượng tiên phong trong công cuộc cải tạo khoa
học công nghệ vào sản xuất của xã xã hội.
Mỗi cá nhân trong xã hội cần không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp,
về nhận thức xã hội để nâng cao tri thức văn hoá của mình, giúp cho giai cấp công
nhân luôn là giai cấp nòng cốt cho sự phát triển của xã hội LIÊN HỆ
Trong cương lĩnh xây dựng đất nước ta trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(năm 1991) đã xác định được 7 phương hướng cơ bản, phản ánh rõ nét con đường quá
độ lên chủ nghĩa xã hội. Tại hội XI, trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời
quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung và phát triển năm 2011) đã xác định được 8
phương hướng: Một là, cần phải đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với
phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường. Hai là, cần phát triển nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ba là, phải xây dựng nền văn hóa tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực
hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Bốn là, luôn bảo đảm vững chắc quốc phòng và an
ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Năm là, cần thực hiện đường lối đối ngoại độc
lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; chủ động và tích cực hội nhập
quốc tế. Sáu là, phải xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết
toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất. Bảy là, phải xây
dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân. Tám là, phải xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Trong quá trình thực hiện
các phương hướng cơ bản đó, Đảng đã yêu cầu cần phải đặc biệt chú trọng nắm vững
và giải quyết tốt các mối quan hệ lớn và quan trọng. Phải từng bước từng bước chấp
nhận và khắc phục những khó khăn trong quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội. Mở rộng 14 lOMoAR cPSD| 48541417
hợp tác quốc tế để có thể đáp ứng các nhu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, nhằm để xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, tạo
nền tảng cho sự tăng trưởng nhanh, hiệu quả cao và bền vững của nền kinh tế để có
thể thu hút được nhiều vốn nước ngoài. Chuyển giao kỹ thuật, công nghệ, máy móc
hiện đại, đẩy mạnh việc buôn bán thương mại quốc tế giữa các nước, học tập kinh
nghiệm và cách thức quản lý tiên tiến của các nước trên thế giới, tạo môi trường ổn
định để phát triển, luôn tiếp thu văn hoá nhân loại để xây dựng một nền văn hoá đậm
đà bản sắc dân tộc. Từng bước thiết lập các mối quan hệ sản xuất của nền xã hội chủ
nghĩa từ thấp lên cao cùng những sự đa dạng về hình thái sở hữu. Tuỳ vào trình độ
phát triển nhanh hay chậm của lực lượng sản xuất mà thiết lập được những hình thức
quan hệ sản xuất mới sao cho phù hợp với tình hình thực tế. Cần phải chống lại
những tư tưởng nóng vội, xoá bỏ ngay lập tức chế độ tư hữu và cần phải xác lập chế
độ công hữu về tư liệu sản xuất. Phải phát triển kinh tế hàng hoá theo định hướng xã
hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước. Phải thực
hiện hình thức phân phối, lấy phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế làm
chủ yếu, Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu tiếng Việt.
1.1. Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc đại học - không
chuyên lý luận chính trị) (2019), Nxb Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hà Nội.
1.2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ XII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
1.2. Tại Điều 4 Hiến Pháp 2013
2. Tài liệu trực tuyến.
2.1. Quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam theo tinh thần Đại hội XI của
Đảng PGS, TS. Nguyễn Linh Khiếu - Tạp chí Cộng sản.
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/van-kien-tu-lieu-ve-dang/gioi-
thieuvan-kiendang/qua-do-len-chu-nghia-xa-hoi-o-viet-nam-theo-tinh-
than-dai-hoixi-cua-dangpgs-ts-nguyen-linh-khieu-tap-862
2.2. Quá độ lên chủ nghĩa xã hội - Một tất yếu lịch sử.
https://tuyengiao.vn/nghiencuu/ly-luan/qua-do-len-chu-nghia-xa-hoimot- tat-yeu-lich-su-113142
2.3. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội: Lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin
và thực tiễn trên thế giới một thế kỷ qua. 15 lOMoAR cPSD| 48541417
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-macangghen-lenin-ho-chiminh/c-
mac/nghien-cuu-hoc-tap-tu-tuong/thoi-ky-qua-do-lenchu-nghia-xa-hoily-
luan-cua-chu-nghia-mac-lenin-va-thuc-tien-tren-the-gioi-mot-the3424
2.4. Thời kì quá độ lên Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam:
https://kmacle.duytan.edu.vn/Home/ArticleDetail/vn/101/1052/thoi-kyqua- do-lenchu-nghia-xa-o-viet-nam
2.5. Điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân:
https://luatminhkhue.vn/dieu-kien-quy-dinh-su-menh-lich-su-cua-giai-cap- congnhan.aspx 16