/13
lOMoARcPSD| 61601299
TRƯỜNGĐẠIHỌCSƯPHẠMTHÀNHPHỐHỒCHÍMINH
BÁOCÁOĐỀTÀI
QUANĐIỂMCỦAHỒCHÍMINHVỀVĂNHÓA
VAITRÒCỦASINHVIÊNTRONGXÂYDỰNGNỀNVĂN
HÓADÂNTỘC,KHOAHỌC,NHÂNVĂNHIỆNNAY
Nhómthựchiên:
Nhóm5
200512
POLI
2511
Giảngviênhướngdẫn:
ThS.NCS.LêThịHà
ThànhphốHồChíMinh,ngày18tháng10năm2025
lOMoARcPSD| 61601299
STT
Họ và tên
MSSV
Mức độ hoàn thành
1
Huỳnh Hà My
50.01.402.018
100%
2
Lê Nguyễn Linh Nga
50.01.608.043
100%
3
Đặng Nguyễn Thảo Ngân
50.01.104.096
100%
4
Phạm Thiên Ngân
50.01.901.112
100%
5
Võ Bảo Ngọc
50.01.105.027
100%
6
Nguyễn Trọng Thành Nhân
50.01.754.113
100%
7
La Thị Mỹ Nhi
50.01.606.050
100%
8
Nguyễn Tuyết Nhi
50.01.101.044
100%
9
Quảng Ngọc Yến Nhi
50.01.901.141
100%
10
Nguyễn Quỳnh Như
50.01.104.113
100%
lOMoARcPSD| 61601299
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………….………3
PHẦN 1. QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA………………….……….3
1.1Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực
khác………………………………………………………………………….………….3
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa…………………………………………...3
b. Quan điểm của Hồ chí Minh về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác……3
1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa………………………………..4
a. Văn hóa là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng……………………...…4
b. Văn hóa là một mặt trận……………………………………………………………5
c. Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân…………………………………...………5
1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới……………...………..6
Phần 2: VAI TRÒ CỦA SINH VIÊN TRONG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN
HÓA DÂN TỘC, KHOA HỌC, NHÂN VĂN, DÂN CHỦ HIỆN NAY…………………7
KẾT LUẬN……………………………………………………………………...…………11
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM………………………………………………………...…….11
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………...…13
1
lOMoARcPSD| 61601299
LỜI MỞ ĐẦU
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm sâu
sắc đến sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí
Minh nói chung và tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa nói riêng là tài sản tinh thần to lớn của
Đảng và dân tộc ta. Theo tư tưởng của Người, văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và
tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử, phản ánh trình độ phát triển của dân tộc và
phục vụ lợi ích của nhân dân. Người cho rằng một nền văn hóa tiến bộ phải mang tính dân
tộc, khoa học, nhân văn và dân ch-tức là vừa gìn giữ bản sắc, vừa phù hợp với xu hướng
phát triển của thế giới.
Trong thời kỳ hội nhập, khi nước ta đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của cuộc cách mạng
khoa học-công nghệ, vấn đề giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc ngày càng trở nên
cấp thiết. Bên cạnh đó, những cơ hội tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, chúng ta cũng
đang phải đối mặt với nhiều thách thức như lối sống thực dụng, thương mại hóa văn hóa, sự
xuống cấp về đạo đức và tinh thần dân tộc. Đặc biệt là đối với giới trẻ chúng ta, là chủ nhân
tương lai của đất nước, chính là người giữ vai trò quan trọng trong việc dựng xây và phát
triển nền văn hóa nước nhà. Không chỉ tiếp thu tri thức, sinh viên còn cần phải sáng tạo và
lan tỏa các giá trị tốt đẹp của dân tộc đến với bạn bè quốc tế, “Non sông việc Việt Nam có
trở nên tươi đẹp…có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu
được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em…”. Vì vậy, nhóm
chúng em xin phép trình bày về đề tài “Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa, vai trò của
sinh viên trong xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc, khoa học, nhân văn, dân chủ hiện
nay.”
PHẦN 1. QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA
1.1 Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực
khác
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa
Có 4 cách tiếp cận
Tiếp cận theo cách nghĩa rộng, tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt của con người;
Tiếp cận theo nghĩa hẹp là đời sống tinh thần của xã hội, thuộc kiến trúc thượng tầng;
lOMoARcPSD| 61601299
Tiếp cận theo nghĩa hẹp hơn là bàn đến các trường học, số người đi học, xóa nạn mù
chữ, biết đọc, biết viết;
Tiếp cận theo “phương thức sử dụng công cụ sinh hoạt”.
Hồ Chí Minh đã đưa ra quan niệm nhấn mạnh ý nghĩa của văn hóa: “Vì lẽ sinh tồn cũng
như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo
đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng
ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức
là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó
loài người đã sản sinh ra nhằm thích ng những nhu cầu đời sống đòi hỏi của sự sinh
tồn"
thể nói, đây quan niệm về văn hóa diễn ra trong 1 hoàn cảnh đặc biệt: Khi UNESCO
chưa được thành lập Quan niệm ra đời vào tháng 8/1943 khi Bác bị Tưởng Giới Thạch bắt
giam.Từ sau Cách mạng Tháng Tám, Hồ Chí Minh có bàn đến văn hóa nhưng theo nghĩa hẹp,
với ý nghĩa là kiến trúc thượng tầng, là toàn bộ đời sống tinh thần của xã hội.
b. Quan điểm của Hồ chí Minh về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
Quan hệ giữa văn hoá với chính trị Hồ Chí Minh cho rằng, trong đời sống 4 vấn đề
quan trọng ngang nhau sự tác động qua lại lẫn nhau: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội.Ở
nước Việt Nam thuộc địa, trước hết phải tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc, giành độc
lập dân tộc, xoá ách lệ, thiết lập nhà nước của dân, do dân, dân. => Đó chính sự giải
phóng chính trị để mở đường cho văn hoá phát triển.Tuy nhiên, văn hóa không thể đứng ngoài
mà ở trong chính trị, tức văn hóa phải phục vụ nhiệm vụ của chính trị; đồng thời mọi hoạt
động của tổ chức và nhà chính trị phải có hàm lượng văn hóa.Đồng thời mọi hoạt động của tổ
chức và nhà chính trị phải có hàm lượng văn hoá.
Quan hệ giữa văn hoá kinh tế văn hóa thuộc kiến trúc thượng tầng.Tuy nhiên, văn
hóa không thể đứng ngoài mà phải đứng trong kinh tế, nghĩa là văn hóa không hoàn toàn phụ
thuộc kinh tế , có vai trò c động tích cực trở lại kinh tế. Sự phát triển của chính trị,
kinh tế, hội sẽ thúc đẩy văn hoá phát triển. Ngược lại, mỗi bước phát triển của chính trị,
kinh tế, xã hội đều có sự khai sáng của văn hoá.
Quan hệ giữa văn hoá với xã hội giải phóng chính trị đồng nghĩa với giải phóng xã hội,
từ đó văn hoá mới điều kiện phát triển. Phải làm cách mạng giải phóng dân tộc, giành chính
lOMoARcPSD| 61601299
quyền về tay nhân dân, giải phóng chính trị, xã hội, đưa Đảng Cộng sản Việt Nam lên địa v
cầm quyền => giải phóng được văn hoá.Về giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, tiếp thu văn hoá
nhân loại Bản sắc văn hoá dân tộc những giá trị văn hoá bền vững của cộng đồng các dân
tộc Việt Nam. thành quả của quá trình lao động, sản xuất, chiến đấu giao lưu văn của
con người Việt Nam. Trong giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phải biết tiếp thu tinh hoa văn
hóa nhân loại. Tiếp biến văn hóa (tiếp nhận và biến đổi) là một quy luật của văn hóa. Theo Hồ
Chí Minh, “văn hóa Việt Nam ảnh hưởng lẫn nhau của văn hóa Đông phương và Tây phương
chung đúc lại... Tây phương hay Đông phương cái tốt ta học lấy để tạo ra một nền n
hóa Việt Nam.Bản sắc văn hoá dân tộc được nhìn nhận qua 2 lớp: Về nội dung, đó là lòng yêu
nước, thương nòi; tinh thần độc lập, tự cường, tự tôn dân tộc,.. Về hình thức, cốt cách văn hóa
dân tộc biểu hiện ngôn ngữ, phong tục, tập quán, lễ hội, truyền thống, cách cảm và nghĩ,..Hồ
Chí Minh chú trọng chắt lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Người chỉ mục đích của việc tiếp
thu văn hóa nhân loại là để làm giàu cho văn hóa Việt Nam, xây dựng văn hóa Việt Nam hợp
với tinh thần dân chủ.
1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa .
a. Văn hóa là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng
Văn hoá mục tiêu: Mục tiêu của cách mạng VN độc lập dân tộc chủ nghĩa
hội, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Theo quan điểm của HCM, văn hoá là mục
tiêu - nhìn nhận một cách tổng quát - quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do, quyền
mưu cầu hạnh phúc; khát vọng của nhân dân về các giá trị chân, thiện, mỹ. Đó một
hội dân chủ - dân là chủ và dân làm chủ - công bằng văn minh, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học hành; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân luôn luôn được quan tâm và
không ngừng nâng cao => con người có điều kiện phát triển toàn diện
Văn hoá là động lực: Động lực là cái thúc đẩy cho sự vật phát triển. Gồm các loại: động
lực vật chất, động lực tinh thần; động lực cộng đồng nhân; nội lực ngoại lực. Tất cả
quy tụ ở con ngườiđều có thể được xem xét dưới góc độ văn hóa.Tuy nhiên, nếu tiếp cận
các lĩnh vực văn hóa cụ thể trong tưởng Hồ Chí Minh, động lực thể nhận thức các
phương diện chủ yếu sau:
Văn hóa chính trị là một trong những động lực có ý nghĩa soi đường cho quốc dân đi,
lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường, tự chủ.
lOMoARcPSD| 61601299
Văn hóa văn nghệ góp phần nâng cao lòng yêu nước, lý tưởng, tình cảm cách mạng, sự
lạc quan ý chí, quyết tâm và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng.
Văn hóa giáo dục diệt giặc dốt, xóa mù chữ, giúp con người hiểu biết quy luật phát
triển của xã hội
Văn hóa đạo đức, lối sống nâng cao phẩm giá, phong cách lành mạnh cho con người,
hướng con người tới cái giá trị chân, thiện, mỹ.
Văn hóa pháp luật bảo đảm dân chủ, trật tự, kỷ cương, phép nước.
b. Văn hóa là một mặt trận
Mặt trận văn hóa là lĩnh vực hoạt động có tính độc lập, có mối quan hệ mật thiết với các
lĩnh vực khác, tính cam go, quyết liệt trong quá trình đấu tranh chống lại những tưởng -
văn hóa lỗi thời, lạc hậu.Nội dung mặt trận văn hóa phong phú (tư tưởng, n nghệ, báo chí,..)
, đấu tranh trên các lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống,..Bác cho rằng: anh chị em văn ngh
sĩ là chiến sĩ trên mặt trận ấy.Chiến sĩ nghệ thuật phải có lập trường tư tưởng vững vàng, ngòi
bút sắc bén, nghiêm khắc trước những thói xấu như tham ô, lười biếng.... và ca tụng chận thật
người tốt việc tốt theo tinh thần "kháng chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến”
c. Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
Theo Người, mọi hoạt động văn hóa phải trvề với cuộc sống thực tại của quần chúng,
phản ánh được tư tưởng và khát vọng của quần chúng.Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
là phải miêu tả cho hay, cho thật, cho hùng hồn: Viết cho ai? Mục đích viết? Lấy tài liệu đâu
viết? Cách viết như thế nào?Quần chúng những người sáng tác rất hay. Chính họ sẽ
cung cấp liệu đánh giá khách quan, trung thực, chính xác các tác phẩm, công trình văn
nghệ.
=> Phải giúp cho nhân dân là chủ thể hưởng thụ các giá trị văn hóa
1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới
Có thể chia quan điểm của Hồ Chí Minh thành ba giai đoạn chính:
Thứ nhất, Giai đoạn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945: Bác chủ trương xây
dựng văn hóa với 5 nội dung.
Xây dựng tâm lý: Tinh thần độc lập tự cường.
lOMoARcPSD| 61601299
Xây dựng luân lý: Biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng Xây
dựng xã hội: Mọi sự nghiệp liên quan đến phúc lợi của nhân dân
Xây dựng chính trị: Dân quyền.
Xây dựng kinh tế.
=>Nguyên nhân: Đất nước chịu ách thực dân, mọi tầng lớp đều có chung mâu thuẫn dân tộc
với Pháp; nhân dân truyền thống yêu nước, cùng mục tiêu giải phóng dân tộc để giành
quyền dân chủ, bảo vệ quyền con người và xây dựng cuộc sống tự do, hạnh phúc.
Thứ hai, Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp chủ trương xây dựng một nền
văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng, thể hiện qua bản Đề cương văn hóa Việt Nam (1943)
Thứ ba, Thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc (từ năm 1954). chủ trương xây
dựng nền văn hóa có nội dung chủ nghĩa xã hội và tính chất dân tộc.
PHẦN 2. VAI TRÒ CỦA SINH VIÊN TRONG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
NỀN VĂN HÓA DÂN TỘC, KHOA HỌC, NHÂN VĂN, DÂN HIỆN NAY
Sinh viên vai trò quan trọng trong việc xây dựng phát triển nền văn hóa dân tộc,
khoa học, nhân văn, n chủ bằng cách kế thừa, phát huy các giá trị truyền thống, sáng tạo
các giá trị mới, ứng dụng kiến thức vào thực tiễn đấu tranh chống lại cái tiêu cực, và tham gia
tích cực vào các hoạt động văn hóa, hội. Sinh viên những người góp phần quan trọng
trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng Nhà ớc. Họ
lực lượng trí thức trẻ, nguồn lực quan trọng trong kỷ ngun kinh tế tri thức, trách nhiệm
thực hiện các hoạt động học tập, nghiên cứu và cống hiến để đất nước phát triển bền vững.
Thứ nhất, Tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn
Lý luận:Sinh viên cần xây dựng nhân cách, trung thực, kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm
xã hội và chuyên môn vững vàng. Theo Hồ Chí Minh, con người văn hóa là con người vừa
có đạo đức vừa có tri thức, biết cống hiến và làm gương cho cộng đồng. Cũng như câu của
Người “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì
cũng khó.” Chính vì lẽ đó đó mà sinh viên - những thế hệ trẻ cần nhìn nhận lại việc học tập,
rèn luyện đạo đức là nền tảng để trở thành người có năng lực chuyên môn và đạo đức tốt.
Việc làm thiết thực:
lOMoARcPSD| 61601299
Một là, xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện cá nhân hằng kỳ; chủ động học hỏi, nghiên
cứu khoa học.
Hai là, tham gia các khóa học kỹ năng mềm, hoạt động ngoại khóa để hoàn thiện bản thân
toàn diện.
Thứ hai, Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc
Lý luận:Sinh viên phải nhận diện, duy trì và lan tỏa giá trị tinh thần dân tộc như hiếu
học, nhân nghĩa, đoàn kết, yêu nước. Hồ Chí Minh luôn khẳng định: “Dân ta có một lòng
nồng nàn yêu nước, đó là truyền thống quý báu của ta.” Người coi văn hoá dân tộc là sức
mạnh tinh thần giúp đất nước vượt qua mọi khó khăn, là sức mạnh giúp đất nước trường
tồn.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia, tổ chức các hoạt động “Ngày truyền thống”, “Uống nước nhớ nguồn”,
“Đền ơn đáp nghĩa”.
Hai là, làm tình nguyện viên trong các chương trình thiện nguyện, giúp đỡ người nghèo,
trẻ em vùng sâu vùng xa.
Thứ ba, Tham gia tuyên truyền, quảng bá giá trị nghệ thuật – văn học truyền thống
Lý luận: Tham gia hoạt động nghệ thuật, văn hóa giúp sinh viên nâng cao năng lực thẩm
mỹ, tinh thần cộng đồng, đồng thời góp phần giữ gìn di sản văn hoá dân tộc. Hồ Chí Minh
từng nhấn mạnh văn hoá phải gắn với đời sống, phục vụ con người. Vì vậy, sinh viên cần
tích cực tham gia các hoạt động văn hoá, văn nghệ, quảng bá giá trị truyền thống – đó là
cách thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và góp phần làm phong phú đời sống
tinh thần cộng đồng.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia hoặc hỗ trợ tổ chức các sự kiện như “Ngày hội đọc sách 21/4”, “Liên
hoan tiếng hát sinh viên”, “Tuần lễ văn hóa Việt”.
Hai là, sáng tạo nội dung tuyên truyền về văn hoá truyền thống trên mạng xã hội: chia sẻ
sách, ca dao, nhạc dân tộc,…
Thứ tư, Đấu tranh chống hủ tục, thói quen lạc hậu, phản tiến bộ
lOMoARcPSD| 61601299
Lý luận: Cần xây dựng nền văn hóa dân chủ và tiên tiến. Phát huy tinh thần dân chủ, tiến
bộ, xây dựng nếp sống văn minh, khoa học. Tham gia vào quá trình xây dựng, phê bình văn
học, nghệ thuật để định hướng thẩm mỹ cho xã hội. Đấu tranh chống lại các yếu tố văn hóa
tiêu cực, lạc hậu, mê tín dị đoan. Tự giác, tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, đóng
góp ý kiến xây dựng và đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực. Sinh viên cần phân biệt
giữa truyền thống tốt đẹp và hủ tục lạc hậu để có biện pháp thay đổi phù hợp bằng giáo dục,
tuyên truyền. Tư tưởng Hồ Chí Minh đề cao văn hoá phục vụ con người, hướng tới tiến bộ,
nhân văn và an toàn xã hội.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia các chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng
giới, bảo vệ môi trường, loại bỏ mê tín dị đoan.
Hai là, chủ động phản biện, nêu ý kiến trên diễn đàn, câu lạc bộ, hoặc các kênh mạng xã
hội để lan tỏa giá trị tiến bộ, văn minh. Do đó, sinh viên – với tri thức và nhận thức tiến bộ –
cần có trách nhiệm đấu tranh, phản biện những hành vi phản văn hoá, đồng thời tuyên
truyền lối sống văn minh, tôn trọng con người và bảo vệ giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Thứ năm, tuân thủ tốt và thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước về giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa.
Lý luận: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và động lực phát triển bền
vững đất nước. Đảng và Nhà nước có vai trò lãnh đạo, quản lý và định hướng phát triển văn
hóa thông qua các chủ trương, đường lối, chính sách. Việc tuân thủ chính sách là đảm bảo
tính thống nhất, đồng bộ, và hiệu quả trong việc bảo tồn, kế thừa và phát huy giá trị văn hóa
dân tộc, tránh tình trạng tự phát, làm sai lệch hoặc thương mại hóa quá mức các giá tr
truyền thống.
Việc phải làm:
Một là, chủ động tìm hiểu, tham gia các hoạt động, phong trào văn hóa tại địa phương,
trường học hoặc cơ quan.
Hai là, tuyên truyền, vận động người khác cùng tham gia bảo vệ giá trị văn hóa dân tộc.
Thứ sáu, chủ động hội nhập văn hóa quốc tế để tiếp thu tinh hoa văn hóa tốt đẹp, làm
giàu thêm sự trong sáng của văn hóa nước nhà.
lOMoARcPSD| 61601299
Lý luận: Văn hóa là một hệ thống mở, cần giao lưu và vận động để thích ứng và phát
triển. Việc chủ động hội nhập là cần thiết để tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn minh,
tiến bộ, khoa học kỹ thuật, và những tư tưởng nhân văn của nhân loại, từ đó làm phong phú
thêm nội dung và phương thức thể hiện của văn hóa dân tộc. Mục đích cuối cùng là nâng
cao vị thế của văn hóa nước nhà. Tuy nhiên, quá trình này được thực hiện trên nguyên tắc
duy trì và củng cố bản sắc dân tộc, coi đó là tài sản quý giá của quốc gia, không để bị đồng
hóa hoặc mất đi những nét riêng biệt vốn có.
Việc phải làm:
Một là, đánh giá và tiếp nhận những yếu tố văn hóa ngoại lai phù hợp với thuần phong mỹ
tục và giá trị Việt Nam.
Hai là,tích cực tham gia các hoạt động, sự kiện văn hóa quốc tế (liên hoan phim, triển lãm,
nghệ thuật biểu diễn...) để quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Thứ bảy, không ngừng đấu tranh chống lại các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan,..
Lý luận: Tệ nạn xã hội (như ma túy, mại dâm, cờ bạc...) và mê tín dị đoan (bói toán, cúng
lễ tốn kém, hành vi phản khoa học...) là những yếu tố gây nhiễu, làm suy thoái đạo đức, làm
xói mòn các giá trị văn hóa tốt đẹp, và cản trở sự phát triển lành mạnh, tiến bộ của xã hội.
Đấu tranh chống lại chúng là việc bảo vệ môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh, thúc
đẩy lối sống văn minh, khoa học.
Việc phải làm:
Một là, tích cực tham gia vận động, giám sát và giúp đỡ những người lầm lỡ tái hòa nhập
cộng đồng; phê phán và loại bỏ các hủ tục lạc hậu.
Hai là, tự trang bị kiến thức khoa học, kỹ năng sống để tự bảo vệ bản thân khỏi ma túy, cờ
bạc, lừa đảo đa cấp và các hình thức mê tín dị đoan trá hình.
lOMoARcPSD| 61601299
KẾT LUẬN
Tóm lại, văn hóa được xem là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng và phát triển
nước nhà, văn hóa tác động lên nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh tế, chính trị và xã hội.
Hồ Chí Minh cũng đã đề cao vai trò của văn hóa trong cuộc đấu tranh cách mạng, đồng thời
nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng nên văn hóa mới nhằm đem lại sự phát triển
toàn diện cho đất nước. Từ quan niệm và quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa và xây
dựng văn hóa mới, ta có thể thấy được vai trò quan trong của văn hóa trong sự phát triển của
một đất nước. Vì vậy, việc phát huy vai trò của sinh viên trong xây dựng nền văn hóa mới
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam hiện là điều vô cùng cần thiết.
CÂU HỎI CỦNG CỐ
Câu 1: Quan điểm :’Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu
hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi
của sự sinh tồn’ được Hồ Chí Minh đưa ra nhằm nói đến ý nghĩa của văn hóa trong bối
cảnh nào sau đây?
A. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
B. Trong Đề cương văn hóa Việt Nam năm 1945.
C. Trong nhà tù Tưởng Giới Thạch năm 1943.
D. Trong thời kỳ miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội 1954-1965.Đáp án : C
Câu 2: Từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, văn hóa được Hồ Chí Minh xác định là:
A. Đời sống vật chất và tinh thần của xã hội.
B. Đời sống tinh thần của xã hội thuộc về kiến trúc thượng tầng.
C. Thuộc về cơ sở hạ tầng.
D. Đời sống vật chất của xã hội.Đáp án: B
Câu 3. Khát vọng xây dựng đất nước độc lập, nhân dân tự do, hạnh phúc của Hồ Chí
Minh là một trong những biểu hiện của
A. Mục tiêu của văn hóa
B. Vai trò của văn hóa.
C. Đông lực của văn hóa
D. Cách thức xây dựng văn hóa.Đáp án: A
lOMoARcPSD| 61601299
Câu 4. Theo Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa văn hóa với chính trị thể hiện
A. Văn hóa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, hoạt động chính trị có hàm lượng
vănhóa.
B. Văn hóa quyết định chính trị, hoạt động chính trị có hàm lượng văn hóa.
C. Chính trị và văn hóa là hai lĩnh vực độc lập nhau.
D. Chính trị phục vụ nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới.
Đáp án: A
Câu 5. Theo Hồ Chí Minh, tính quần chúng của văn hóa được hiểu là
A. Mọi hoạt động văn hóa trở về với cuộc sống thực tại của quần chúng, phản
ánh khátvọng của quần chúng.
B. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi.
C. Văn hóa phải trở thành động lực thúc đẩy sự nghiệp cách mạng.
D. Văn hóa là công cụ để đưa quần chúng đến với trận tuyển cách mạng
Đáp án: A
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2019). Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh. Hà Nội: Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia Sự thật.
2. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh Toàn tập (Tập 11). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị
quốc gia Sự thật.
3. Ngô Khiêm - ơng Văn Tám - Lê Thị - Phạm Thị Thanh Huyền: Hướng dẫn
tự học môn tư tưởng Hồ Chí Minh,Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí
Minh.

Preview text:

lOMoAR cPSD| 61601299
TRƯỜNGĐẠIHỌCSƯPHẠMTHÀNHPHỐHỒCHÍMINH BÁOCÁOĐỀTÀI
QUANĐIỂMCỦAHỒCHÍMINHVỀVĂNHÓAVÀ
VAITRÒCỦASINHVIÊNTRONGXÂYDỰNGNỀNVĂN
HÓADÂNTỘC,KHOAHỌC,NHÂNVĂNHIỆNNAY Nhómthựchiên: Nhóm5 Mãhọcphần: 2511POLI 2 00512 Giảngviênhướngdẫn: ThS.NCS.LêThịHà
ThànhphốHồChíMinh,ngày18tháng10năm2025 lOMoAR cPSD| 61601299 STT Họ và tên MSSV Mức độ hoàn thành 1 Huỳnh Hà My 50.01.402.018 100% 2 Lê Nguyễn Linh Nga 50.01.608.043 100% 3 Đặng Nguyễn Thảo Ngân 50.01.104.096 100% 4 Phạm Thiên Ngân 50.01.901.112 100% 5 Võ Bảo Ngọc 50.01.105.027 100% 6 Nguyễn Trọng Thành Nhân 50.01.754.113 100% 7 La Thị Mỹ Nhi 50.01.606.050 100% 8 Nguyễn Tuyết Nhi 50.01.101.044 100% 9 Quảng Ngọc Yến Nhi 50.01.901.141 100% 10 Nguyễn Quỳnh Như 50.01.104.113 100% lOMoAR cPSD| 61601299 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………….………3
PHẦN 1. QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA………………….……….3
1.1Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực
khác………………………………………………………………………….………….3
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa…………………………………………...3
b. Quan điểm của Hồ chí Minh về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác……3
1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa………………………………..4
a. Văn hóa là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng……………………...…4
b. Văn hóa là một mặt trận……………………………………………………………5
c. Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân…………………………………...………5
1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới……………...………..6
Phần 2: VAI TRÒ CỦA SINH VIÊN TRONG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN
HÓA DÂN TỘC, KHOA HỌC, NHÂN VĂN, DÂN CHỦ HIỆN NAY…………………7
KẾT LUẬN……………………………………………………………………...…………11
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM………………………………………………………...…….11
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………...…13 1 lOMoAR cPSD| 61601299 LỜI MỞ ĐẦU
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm sâu
sắc đến sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí
Minh nói chung và tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa nói riêng là tài sản tinh thần to lớn của
Đảng và dân tộc ta. Theo tư tưởng của Người, văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và
tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử, phản ánh trình độ phát triển của dân tộc và
phục vụ lợi ích của nhân dân. Người cho rằng một nền văn hóa tiến bộ phải mang tính dân
tộc, khoa học, nhân văn và dân chủ-tức là vừa gìn giữ bản sắc, vừa phù hợp với xu hướng
phát triển của thế giới.
Trong thời kỳ hội nhập, khi nước ta đang chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của cuộc cách mạng
khoa học-công nghệ, vấn đề giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc ngày càng trở nên
cấp thiết. Bên cạnh đó, những cơ hội tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, chúng ta cũng
đang phải đối mặt với nhiều thách thức như lối sống thực dụng, thương mại hóa văn hóa, sự
xuống cấp về đạo đức và tinh thần dân tộc. Đặc biệt là đối với giới trẻ chúng ta, là chủ nhân
tương lai của đất nước, chính là người giữ vai trò quan trọng trong việc dựng xây và phát
triển nền văn hóa nước nhà. Không chỉ tiếp thu tri thức, sinh viên còn cần phải sáng tạo và
lan tỏa các giá trị tốt đẹp của dân tộc đến với bạn bè quốc tế, “Non sông việc Việt Nam có
trở nên tươi đẹp…có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu
được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em…”. Vì vậy, nhóm
chúng em xin phép trình bày về đề tài “Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa, vai trò của
sinh viên trong xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc, khoa học, nhân văn, dân chủ hiện nay.”
PHẦN 1. QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA
1.1 Một số nhận thức chung về văn hóa và quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa Có 4 cách tiếp cận
Tiếp cận theo cách nghĩa rộng, tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt của con người;
Tiếp cận theo nghĩa hẹp là đời sống tinh thần của xã hội, thuộc kiến trúc thượng tầng; lOMoAR cPSD| 61601299
Tiếp cận theo nghĩa hẹp hơn là bàn đến các trường học, số người đi học, xóa nạn mù
chữ, biết đọc, biết viết;
Tiếp cận theo “phương thức sử dụng công cụ sinh hoạt”.
Hồ Chí Minh đã đưa ra quan niệm nhấn mạnh ý nghĩa của văn hóa: “Vì lẽ sinh tồn cũng
như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo
đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng
ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức
là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó
mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn"
Có thể nói, đây là quan niệm về văn hóa diễn ra trong 1 hoàn cảnh đặc biệt: Khi UNESCO
chưa được thành lập Quan niệm ra đời vào tháng 8/1943 khi Bác bị Tưởng Giới Thạch bắt
giam.Từ sau Cách mạng Tháng Tám, Hồ Chí Minh có bàn đến văn hóa nhưng theo nghĩa hẹp,
với ý nghĩa là kiến trúc thượng tầng, là toàn bộ đời sống tinh thần của xã hội.
b. Quan điểm của Hồ chí Minh về quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác
Quan hệ giữa văn hoá với chính trị Hồ Chí Minh cho rằng, trong đời sống có 4 vấn đề
quan trọng ngang nhau và có sự tác động qua lại lẫn nhau: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội.Ở
nước Việt Nam thuộc địa, trước hết phải tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc, giành độc
lập dân tộc, xoá ách nô lệ, thiết lập nhà nước của dân, do dân, vì dân. => Đó chính là sự giải
phóng chính trị để mở đường cho văn hoá phát triển.Tuy nhiên, văn hóa không thể đứng ngoài
mà ở trong chính trị, tức là văn hóa phải phục vụ nhiệm vụ của chính trị; đồng thời mọi hoạt
động của tổ chức và nhà chính trị phải có hàm lượng văn hóa.Đồng thời mọi hoạt động của tổ
chức và nhà chính trị phải có hàm lượng văn hoá.
Quan hệ giữa văn hoá và kinh tế văn hóa thuộc kiến trúc thượng tầng.Tuy nhiên, văn
hóa không thể đứng ngoài mà phải đứng trong kinh tế, nghĩa là văn hóa không hoàn toàn phụ
thuộc và kinh tế , mà có vai trò tác động tích cực trở lại kinh tế. Sự phát triển của chính trị,
kinh tế, xã hội sẽ thúc đẩy văn hoá phát triển. Ngược lại, mỗi bước phát triển của chính trị,
kinh tế, xã hội đều có sự khai sáng của văn hoá.
Quan hệ giữa văn hoá với xã hội giải phóng chính trị đồng nghĩa với giải phóng xã hội,
từ đó văn hoá mới có điều kiện phát triển. Phải làm cách mạng giải phóng dân tộc, giành chính lOMoAR cPSD| 61601299
quyền về tay nhân dân, giải phóng chính trị, xã hội, đưa Đảng Cộng sản Việt Nam lên địa vị
cầm quyền => giải phóng được văn hoá.Về giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, tiếp thu văn hoá
nhân loại Bản sắc văn hoá dân tộc là những giá trị văn hoá bền vững của cộng đồng các dân
tộc Việt Nam. Là thành quả của quá trình lao động, sản xuất, chiến đấu và giao lưu văn của
con người Việt Nam. Trong giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phải biết tiếp thu tinh hoa văn
hóa nhân loại. Tiếp biến văn hóa (tiếp nhận và biến đổi) là một quy luật của văn hóa. Theo Hồ
Chí Minh, “văn hóa Việt Nam ảnh hưởng lẫn nhau của văn hóa Đông phương và Tây phương
chung đúc lại... Tây phương hay Đông phương có cái gì tốt ta học lấy để tạo ra một nền văn
hóa Việt Nam.Bản sắc văn hoá dân tộc được nhìn nhận qua 2 lớp: Về nội dung, đó là lòng yêu
nước, thương nòi; tinh thần độc lập, tự cường, tự tôn dân tộc,.. Về hình thức, cốt cách văn hóa
dân tộc biểu hiện ở ngôn ngữ, phong tục, tập quán, lễ hội, truyền thống, cách cảm và nghĩ,..Hồ
Chí Minh chú trọng chắt lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Người chỉ rõ mục đích của việc tiếp
thu văn hóa nhân loại là để làm giàu cho văn hóa Việt Nam, xây dựng văn hóa Việt Nam hợp với tinh thần dân chủ.
1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa .
a. Văn hóa là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng
Văn hoá là mục tiêu: Mục tiêu của cách mạng VN là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Theo quan điểm của HCM, văn hoá là mục
tiêu - nhìn nhận một cách tổng quát - là quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do, quyền
mưu cầu hạnh phúc; là khát vọng của nhân dân về các giá trị chân, thiện, mỹ. Đó là một xã
hội dân chủ - dân là chủ và dân làm chủ - công bằng văn minh, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học hành; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân luôn luôn được quan tâm và
không ngừng nâng cao => con người có điều kiện phát triển toàn diện
Văn hoá là động lực: Động lực là cái thúc đẩy cho sự vật phát triển. Gồm các loại: động
lực vật chất, động lực tinh thần; động lực cộng đồng và cá nhân; nội lực và ngoại lực. Tất cả
quy tụ ở con người và đều có thể được xem xét dưới góc độ văn hóa.Tuy nhiên, nếu tiếp cận
các lĩnh vực văn hóa cụ thể trong tư tưởng Hồ Chí Minh, động lực có thể nhận thức ở các
phương diện chủ yếu sau:
Văn hóa chính trị là một trong những động lực có ý nghĩa soi đường cho quốc dân đi,
lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường, tự chủ. lOMoAR cPSD| 61601299
Văn hóa văn nghệ góp phần nâng cao lòng yêu nước, lý tưởng, tình cảm cách mạng, sự
lạc quan ý chí, quyết tâm và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng.
Văn hóa giáo dục diệt giặc dốt, xóa mù chữ, giúp con người hiểu biết quy luật phát triển của xã hội
Văn hóa đạo đức, lối sống nâng cao phẩm giá, phong cách lành mạnh cho con người,
hướng con người tới cái giá trị chân, thiện, mỹ.
Văn hóa pháp luật bảo đảm dân chủ, trật tự, kỷ cương, phép nước.
b. Văn hóa là một mặt trận
Mặt trận văn hóa là lĩnh vực hoạt động có tính độc lập, có mối quan hệ mật thiết với các
lĩnh vực khác, tính cam go, quyết liệt trong quá trình đấu tranh chống lại những tư tưởng -
văn hóa lỗi thời, lạc hậu.Nội dung mặt trận văn hóa phong phú (tư tưởng, văn nghệ, báo chí,..)
, đấu tranh trên các lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống,..Bác cho rằng: anh chị em văn nghệ
sĩ là chiến sĩ trên mặt trận ấy.Chiến sĩ nghệ thuật phải có lập trường tư tưởng vững vàng, ngòi
bút sắc bén, nghiêm khắc trước những thói xấu như tham ô, lười biếng.... và ca tụng chận thật
người tốt việc tốt theo tinh thần "kháng chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến”
c. Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
Theo Người, mọi hoạt động văn hóa phải trở về với cuộc sống thực tại của quần chúng,
phản ánh được tư tưởng và khát vọng của quần chúng.Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
là phải miêu tả cho hay, cho thật, cho hùng hồn: Viết cho ai? Mục đích viết? Lấy tài liệu đâu
mà viết? Cách viết như thế nào?Quần chúng là những người sáng tác rất hay. Chính họ sẽ
cung cấp tư liệu và đánh giá khách quan, trung thực, chính xác các tác phẩm, công trình văn nghệ.
=> Phải giúp cho nhân dân là chủ thể hưởng thụ các giá trị văn hóa
1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới
Có thể chia quan điểm của Hồ Chí Minh thành ba giai đoạn chính:
Thứ nhất, Giai đoạn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945: Bác chủ trương xây
dựng văn hóa với 5 nội dung.
Xây dựng tâm lý: Tinh thần độc lập tự cường. lOMoAR cPSD| 61601299
Xây dựng luân lý: Biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng Xây
dựng xã hội: Mọi sự nghiệp liên quan đến phúc lợi của nhân dân
Xây dựng chính trị: Dân quyền. Xây dựng kinh tế.
=>Nguyên nhân: Đất nước chịu ách thực dân, mọi tầng lớp đều có chung mâu thuẫn dân tộc
với Pháp; nhân dân có truyền thống yêu nước, cùng mục tiêu giải phóng dân tộc để giành
quyền dân chủ, bảo vệ quyền con người và xây dựng cuộc sống tự do, hạnh phúc.
Thứ hai, Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp chủ trương xây dựng một nền
văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng, thể hiện qua bản Đề cương văn hóa Việt Nam (1943)
Thứ ba, Thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc (từ năm 1954). chủ trương xây
dựng nền văn hóa có nội dung chủ nghĩa xã hội và tính chất dân tộc.
PHẦN 2. VAI TRÒ CỦA SINH VIÊN TRONG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
NỀN VĂN HÓA DÂN TỘC, KHOA HỌC, NHÂN VĂN, DÂN HIỆN NAY
Sinh viên có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển nền văn hóa dân tộc,
khoa học, nhân văn, dân chủ bằng cách kế thừa, phát huy các giá trị truyền thống, sáng tạo
các giá trị mới, ứng dụng kiến thức vào thực tiễn đấu tranh chống lại cái tiêu cực, và tham gia
tích cực vào các hoạt động văn hóa, xã hội. Sinh viên là những người góp phần quan trọng
trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Họ là
lực lượng trí thức trẻ, nguồn lực quan trọng trong kỷ nguyên kinh tế tri thức, có trách nhiệm
thực hiện các hoạt động học tập, nghiên cứu và cống hiến để đất nước phát triển bền vững.
Thứ nhất, Tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn
Lý luận:Sinh viên cần xây dựng nhân cách, trung thực, kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm
xã hội và chuyên môn vững vàng. Theo Hồ Chí Minh, con người văn hóa là con người vừa
có đạo đức vừa có tri thức, biết cống hiến và làm gương cho cộng đồng. Cũng như câu của
Người “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì
cũng khó.” Chính vì lẽ đó đó mà sinh viên - những thế hệ trẻ cần nhìn nhận lại việc học tập,
rèn luyện đạo đức là nền tảng để trở thành người có năng lực chuyên môn và đạo đức tốt.
Việc làm thiết thực: lOMoAR cPSD| 61601299
Một là, xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện cá nhân hằng kỳ; chủ động học hỏi, nghiên cứu khoa học.
Hai là, tham gia các khóa học kỹ năng mềm, hoạt động ngoại khóa để hoàn thiện bản thân toàn diện.
Thứ hai, Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc
Lý luận:Sinh viên phải nhận diện, duy trì và lan tỏa giá trị tinh thần dân tộc như hiếu
học, nhân nghĩa, đoàn kết, yêu nước. Hồ Chí Minh luôn khẳng định: “Dân ta có một lòng
nồng nàn yêu nước, đó là truyền thống quý báu của ta.” Người coi văn hoá dân tộc là sức
mạnh tinh thần giúp đất nước vượt qua mọi khó khăn, là sức mạnh giúp đất nước trường tồn.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia, tổ chức các hoạt động “Ngày truyền thống”, “Uống nước nhớ nguồn”,
“Đền ơn đáp nghĩa”.
Hai là, làm tình nguyện viên trong các chương trình thiện nguyện, giúp đỡ người nghèo, trẻ em vùng sâu vùng xa.
Thứ ba, Tham gia tuyên truyền, quảng bá giá trị nghệ thuật – văn học truyền thống
Lý luận: Tham gia hoạt động nghệ thuật, văn hóa giúp sinh viên nâng cao năng lực thẩm
mỹ, tinh thần cộng đồng, đồng thời góp phần giữ gìn di sản văn hoá dân tộc. Hồ Chí Minh
từng nhấn mạnh văn hoá phải gắn với đời sống, phục vụ con người. Vì vậy, sinh viên cần
tích cực tham gia các hoạt động văn hoá, văn nghệ, quảng bá giá trị truyền thống – đó là
cách thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và góp phần làm phong phú đời sống tinh thần cộng đồng.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia hoặc hỗ trợ tổ chức các sự kiện như “Ngày hội đọc sách 21/4”, “Liên
hoan tiếng hát sinh viên”, “Tuần lễ văn hóa Việt”.
Hai là, sáng tạo nội dung tuyên truyền về văn hoá truyền thống trên mạng xã hội: chia sẻ
sách, ca dao, nhạc dân tộc,…
Thứ tư, Đấu tranh chống hủ tục, thói quen lạc hậu, phản tiến bộ lOMoAR cPSD| 61601299
Lý luận: Cần xây dựng nền văn hóa dân chủ và tiên tiến. Phát huy tinh thần dân chủ, tiến
bộ, xây dựng nếp sống văn minh, khoa học. Tham gia vào quá trình xây dựng, phê bình văn
học, nghệ thuật để định hướng thẩm mỹ cho xã hội. Đấu tranh chống lại các yếu tố văn hóa
tiêu cực, lạc hậu, mê tín dị đoan. Tự giác, tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, đóng
góp ý kiến xây dựng và đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực. Sinh viên cần phân biệt
giữa truyền thống tốt đẹp và hủ tục lạc hậu để có biện pháp thay đổi phù hợp bằng giáo dục,
tuyên truyền. Tư tưởng Hồ Chí Minh đề cao văn hoá phục vụ con người, hướng tới tiến bộ,
nhân văn và an toàn xã hội.
Việc làm thiết thực:
Một là, tham gia các chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng
giới, bảo vệ môi trường, loại bỏ mê tín dị đoan.
Hai là, chủ động phản biện, nêu ý kiến trên diễn đàn, câu lạc bộ, hoặc các kênh mạng xã
hội để lan tỏa giá trị tiến bộ, văn minh. Do đó, sinh viên – với tri thức và nhận thức tiến bộ –
cần có trách nhiệm đấu tranh, phản biện những hành vi phản văn hoá, đồng thời tuyên
truyền lối sống văn minh, tôn trọng con người và bảo vệ giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Thứ năm, tuân thủ tốt và thực hiện những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước về giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa.
Lý luận: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và động lực phát triển bền
vững đất nước. Đảng và Nhà nước có vai trò lãnh đạo, quản lý và định hướng phát triển văn
hóa thông qua các chủ trương, đường lối, chính sách. Việc tuân thủ chính sách là đảm bảo
tính thống nhất, đồng bộ, và hiệu quả trong việc bảo tồn, kế thừa và phát huy giá trị văn hóa
dân tộc, tránh tình trạng tự phát, làm sai lệch hoặc thương mại hóa quá mức các giá trị truyền thống. Việc phải làm:
Một là, chủ động tìm hiểu, tham gia các hoạt động, phong trào văn hóa tại địa phương,
trường học hoặc cơ quan.
Hai là, tuyên truyền, vận động người khác cùng tham gia bảo vệ giá trị văn hóa dân tộc.
Thứ sáu, chủ động hội nhập văn hóa quốc tế để tiếp thu tinh hoa văn hóa tốt đẹp, làm
giàu thêm sự trong sáng của văn hóa nước nhà. lOMoAR cPSD| 61601299
Lý luận: Văn hóa là một hệ thống mở, cần giao lưu và vận động để thích ứng và phát
triển. Việc chủ động hội nhập là cần thiết để tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn minh,
tiến bộ, khoa học kỹ thuật, và những tư tưởng nhân văn của nhân loại, từ đó làm phong phú
thêm nội dung và phương thức thể hiện của văn hóa dân tộc. Mục đích cuối cùng là nâng
cao vị thế của văn hóa nước nhà. Tuy nhiên, quá trình này được thực hiện trên nguyên tắc
duy trì và củng cố bản sắc dân tộc, coi đó là tài sản quý giá của quốc gia, không để bị đồng
hóa hoặc mất đi những nét riêng biệt vốn có. Việc phải làm:
Một là, đánh giá và tiếp nhận những yếu tố văn hóa ngoại lai phù hợp với thuần phong mỹ
tục và giá trị Việt Nam.
Hai là,tích cực tham gia các hoạt động, sự kiện văn hóa quốc tế (liên hoan phim, triển lãm,
nghệ thuật biểu diễn...) để quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Thứ bảy, không ngừng đấu tranh chống lại các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan,..
Lý luận: Tệ nạn xã hội (như ma túy, mại dâm, cờ bạc...) và mê tín dị đoan (bói toán, cúng
lễ tốn kém, hành vi phản khoa học...) là những yếu tố gây nhiễu, làm suy thoái đạo đức, làm
xói mòn các giá trị văn hóa tốt đẹp, và cản trở sự phát triển lành mạnh, tiến bộ của xã hội.
Đấu tranh chống lại chúng là việc bảo vệ môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh, thúc
đẩy lối sống văn minh, khoa học. Việc phải làm:
Một là, tích cực tham gia vận động, giám sát và giúp đỡ những người lầm lỡ tái hòa nhập
cộng đồng; phê phán và loại bỏ các hủ tục lạc hậu.
Hai là, tự trang bị kiến thức khoa học, kỹ năng sống để tự bảo vệ bản thân khỏi ma túy, cờ
bạc, lừa đảo đa cấp và các hình thức mê tín dị đoan trá hình. lOMoAR cPSD| 61601299 KẾT LUẬN
Tóm lại, văn hóa được xem là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng và phát triển
nước nhà, văn hóa tác động lên nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh tế, chính trị và xã hội.
Hồ Chí Minh cũng đã đề cao vai trò của văn hóa trong cuộc đấu tranh cách mạng, đồng thời
nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng nên văn hóa mới nhằm đem lại sự phát triển
toàn diện cho đất nước. Từ quan niệm và quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa và xây
dựng văn hóa mới, ta có thể thấy được vai trò quan trong của văn hóa trong sự phát triển của
một đất nước. Vì vậy, việc phát huy vai trò của sinh viên trong xây dựng nền văn hóa mới
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam hiện là điều vô cùng cần thiết. CÂU HỎI CỦNG CỐ
Câu 1: Quan điểm :’’Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu
hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi
của sự sinh tồn’’ được Hồ Chí Minh đưa ra nhằm nói đến ý nghĩa của văn hóa trong bối cảnh nào sau đây?
A. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
B. Trong Đề cương văn hóa Việt Nam năm 1945.
C. Trong nhà tù Tưởng Giới Thạch năm 1943.
D. Trong thời kỳ miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội 1954-1965.Đáp án : C
Câu 2: Từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, văn hóa được Hồ Chí Minh xác định là:
A. Đời sống vật chất và tinh thần của xã hội.
B. Đời sống tinh thần của xã hội thuộc về kiến trúc thượng tầng.
C. Thuộc về cơ sở hạ tầng.
D. Đời sống vật chất của xã hội.Đáp án: B
Câu 3. Khát vọng xây dựng đất nước độc lập, nhân dân tự do, hạnh phúc của Hồ Chí
Minh là một trong những biểu hiện của
A. Mục tiêu của văn hóa B. Vai trò của văn hóa.
C. Đông lực của văn hóa
D. Cách thức xây dựng văn hóa.Đáp án: A lOMoAR cPSD| 61601299
Câu 4. Theo Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa văn hóa với chính trị thể hiện
A. Văn hóa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, hoạt động chính trị có hàm lượng vănhóa.
B. Văn hóa quyết định chính trị, hoạt động chính trị có hàm lượng văn hóa.
C. Chính trị và văn hóa là hai lĩnh vực độc lập nhau.
D. Chính trị phục vụ nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới. Đáp án: A
Câu 5. Theo Hồ Chí Minh, tính quần chúng của văn hóa được hiểu là
A. Mọi hoạt động văn hóa trở về với cuộc sống thực tại của quần chúng, phản
ánh khátvọng của quần chúng.
B. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi.
C. Văn hóa phải trở thành động lực thúc đẩy sự nghiệp cách mạng.
D. Văn hóa là công cụ để đưa quần chúng đến với trận tuyển cách mạng Đáp án: A
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2019). Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh. Hà Nội: Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia Sự thật.
2. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh Toàn tập (Tập 11). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
3. Ngô Bá Khiêm - Lương Văn Tám - Lê Thị Hà - Phạm Thị Thanh Huyền: Hướng dẫn
tự học môn tư tưởng Hồ Chí Minh,Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.