Quy luật phủ định của phủ định - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Đây là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật, nó phản ánh về khuynh hướng (đi lên), hình thức (xoáy ốc), kết quả (sự vật, hiện tượng mới ra đời từ sự vật,. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác -Lênin (THML01)
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
QUY LUẬT PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH
1. Vị trí của quy luật phủ định của phủ định:
Đây là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật, nó
phản ánh về khuynh hướng (đi lên), hình thức (xoáy ốc), kết quả (sự vật, hiện
tượng mới ra đời từ sự vật, hiện tượng cũ) của sự vận động phát triển thông qua
sự thống nhất giữa tính thay đổi với tính kế thừa, và tiến lên thông qua 1 chu kì
phủ định biện chứng thì sự vật hiện tượng mới sẽ ra đời thay thế cho sự vật
hiện tượng cũ nhưng ở trình độ cao hơn.
2. Khái niệm phủ định, phủ định biện chứng: Tiêu
Phủ định biện chứng
Phủ định siêu hình chí
Phủ định biện chứng là phạm trù
Phủ định siêu hình là sự phủ
triết học dùng để chỉ sự phủ
định được diễn ra do sự can Khái
định tự thân, là mắt khâu trong
thiệp, sự tác động từ bên niệm
quá trình dẫn đến tới sự ra đời
ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ
sự vật mới, tiến bộ hơn sự vật
sự tồn tại và phát triển tự cũ. nhiên của sự vật.
Phủ định biện chứng và phủ định siêu hình đề giống nhau ở Giống
chỗ: chúng đều xóa bỏ hoặc phủ nhận sự tồn tại của một hiện nhau tượng.
Diễn ra do sự phát triển bên Nguyê
Diễn ra do sự can thiệp, tác
trong bản thân sự vật và hiện n nhân động từ bên ngoài tượng. Quá
Không xóa bỏ sự tồn tại và phát
Xóa bỏ sự tồn tại và phát trình
triển tự nhiên của sự vật
triển tự nhiên của sự vật phủ định
Sự vật sẽ không bị xóa bỏ hoàn
Sự vật và hiện tượng sẽ bị
toàn mà là cơ sở cho sự xuất Kết
xóa bỏ hoàn toàn, không tạo
hiện sự vật mới và sẽ tiếp tục quả
ra và không liên quan đến
tồn tại và phát triển trong sự vật sự vật mới mới.
- Người nông dân gieo hạt giống - Con người xay xát hạt
lúa. Sau thời gian nhất định, hạt
thóc trở thành hạt gạo, sau
giống nảy mầm. Khi đó, sự nảy đó nấu gạo thành cơm.
mầm là chính là phủ định biện Ví dụ
chứng đối với hạt. Hạt giống là
- Do sâu bệnh phá hoại mùa
tiền đề làm xuất hiện quá trình
màng, người nông dân đã sử
phát triển thành cây và sinh
dụng thuộc trừ sâu để tiêu trưởng tốt. diệt sâu bệnh.
3. Nội dung quy luật phủ định của phủ định
-Thứ nhất, phủ định của phủ định là khái niệm nói lên rằng sự vận động, phát
triển của sự vật thông qua hai lần phủ định biện chứng, dường như quay trở lại
điểm xuất phát ban đầu nhưng cao hơn.
-Thứ hai, phủ định lần thứ nhất làm cho sự vật cũ trở thành cái đối lập của
mình. Sau những lần phủ định tiếp theo, đến một lúc nào đó sẽ ra đời sự vật
mới mang nhiều đặc trưng giống với sự vật ban đầu (xuất phát) song không
phải giống nguyên như cũ, dường như lặp lại cái cũ nhưng cao hơn.
-Thứ ba, sự phủ định của phủ định là giai đoạn kết thúc một chu kỳ phát triển,
đồng thời lại là điểm xuất phát của một chu kỳ phát triển tiếp theo, tạo ra
đường xoáy ốc của sự phát triển. Mỗi đường mới của đường xoáy ốc thể hiển
một trình độ cao hơn của sự phát triển. Sự nối tiếp nhau của các vòng xoáy ốc
thể hiển tính vô tận của sự phát triển.
-Thứ tư, phủ định của phủ định, ngoài hai đặc trưng như ở phủ định biện chứng
còn có thêm đặc trưng – có tính chu kỳ.
-Thứ năm, trong hiện thực, một chu kỳ phát triển của sự vật có thể bao gồm
nhiều lần phủ định biện chứng. Ví dụ: -Quả trứng(ấp) gà mái con (lớn lên) → sinh nhiều quả trứng. →
-Một hạt hóc(gieo trồng) cây lúa → nhiều hạt thóc. →
Þ Ở cả hai câu trên, chúng ta thấy có một chu kỳ phát triển: Từ một quả trứng
ban đầu đến nhiều quả trứng mới. Từ một hạt thóc ban đầu đến nhiều hạt thóc
mới. Từ một đến nhiều tức là đã có sự phát triển lên nấc thang cao hơn.
Tại sao lại quy luật phủ định của phủ định lại tiến lên theo đường xoắn ốc? Ví dụ:
-Nếu ta có câu phủ định "Không có con mèo nào trên bàn" Þ "Có ít nhất một con mèo trên bàn".
- Nếu ta áp dụng quy luật phủ định hai lần liên tiếp, ta sẽ quay trở lại
tuyên bố ban đầu. Tức là, nếu ta phủ định câu "Có ít nhất một con mèo trên
bàn" hai lần Þ "Không có con mèo nào trên bàn".
Þ Như vậy, chúng ta thấy rằng kết quả cuối cùng là lại câu ban đầu, nhưng đã
thông qua một loạt các bước phủ định. Điều này làm cho quy luật phủ định của
phủ định có tính chất tiến lên theo đường xoắn ốc, vì nó trở lại điểm ban đầu
nhưng theo một hình thức "vòng xoắn" của các phủ định.
4. Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật phủ định của phủ định
- Quy luật phủ định của phủ định cho ta cơ sở để hiểu sự ra đời cái mới, mối
liên hệ giữa cái cũ và cái mới.
- Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần chống thái độ phủ định sạch trơn.
Đồng thời phải biết sàng lọc những gì tích cực của cái cũ.
- Chống thái độ hư vô chủ nghĩa, đồng thời chống thái độ bảo thủ, khư khư ôm
lấy những gì đã lạc hậu, lỗi thời không còn phù hợp, không chịu đổi mới.
- Phải hiểu phát triển không phải là đường thẳng mà theo đường xoắn ốc đi lên.
Nghĩa là, có nhiều khó khăn, phức tạp trong quá trình vận động, phát triển.
Quy luật phủ định của phủ định trong các hoạt động thực tiễn:
- Hoạt động: Quyết định mua một sản phẩm đắt tiền
-Tuyên bố ban đầu: "Tôi sẽ mua một sản phẩm đắt tiền".
-Phủ định của tuyên bố ban đầu: "Tôi sẽ không mua một sản phẩm đắt tiền".
-Phủ định của phủ định: "Tôi sẽ mua một sản phẩm đắt tiền".
Þ quy luật phủ định của phủ định có thể áp dụng vào quá trình ra quyết định
và hành động của bản thân.