Rút gọn câu là gì? Rút gọn câu nhằm mục đích gì? Ví dụ rút gọn câu

Rút gọn câu là gì? Rút gọn câu nhằm mục đích
gì? Ví dụ rút gọn câu 1. Rút gọn câu là gì?
Rút gọn câu là việc khi nói hoặc viết, chúng ta lược bỏ một số thành phần của
câu, tạo thành câu rút gọn mà vẫn giữ nguyên nghĩa khi câu đó được nói
hoặc viết đầy đủ.
Như vậy, tùy theo hoàn cảnh, mục đích nói hay viết mà chúng ta có thể lược
bỏ những thành phần sao cho phù hợp. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần
phải đảm bảo đúng nội dung cần truyền đạt và câu văn không trở nên cộc lốc,
thiếu lịch sự, không phù hợp với ngữ cảnh.
2. Rút gọn câu nhằm mục đích gì?
Việc rút gọn câu mang những mục đích quan trong sau đây:
Thứ nhất, làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh hơn, vừa tránh lặp
lại những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước. Ví dụ như câu: Hôm qua
bạn mới mua cái bút đúng không? Cho mình mượn với. Trong ví dụ này,
thành phần vị ngữ “cái bút” đã được lược bỏ đi ở câu thứ hai. Nếu khôi phục
lại phần vị ngữ bị lược bỏ thì sẽ bị trùng lặp hai lần nên việc lược bỏ nó đi đã
làm cho câu ngắn gọn, dễ hiểu hơn và tránh bị lặp lại ở câu trước.
Thứ hai, ngụ ý hành động, đặc điểm thể hiện trong câu là của chung mọi
người. Ví dụ như câu: Học, học nữa, học mãi. Trong câu này, thiếu đi thành
phần chủ ngữ của câu. Lý do lược bỏ bởi vì đây là một câu tục ngữ, ngụ ý
hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người.
3. Chú ý khi sử dụng câu rút gọn
Khi sử dụng câu rút gọn, chúng ta cần phải lưu ý một số vấn đề như sau:
Một là, không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy
đủ nội dung câu nói. Ví dụ như câu: Hôm qua cả gia đình em có đi du lịch. Bố
mẹ rất vui. Chụp ảnh rất nhiều. Hạnh phúc biết bao. Trong câu này thì các
cụm từ “đã rất vui, chụp ảnh rất nhiều, hạnh phúc biết bao” là những câu bị
rút gọn đi thành phần chủ ngữ. Tuy nhiên, việc rút gọn này làm cho câu văn
trở nên lủng củng, khó hiểu, người đọc hoặc người nghe sẽ không thể hiểu
được hết nghĩa của câu.
Hai là, không biến câu nói thành một câu cộc lốc và khiếm nhã. Ví dụ như
câu: Mượn cái bút. Trong câu này thành phần chủ ngữ "em, anh, chị, con, …"
đã được lược bỏ đi. Tuy nhiên, việc lược bỏ này sẽ trở nên vô cùng khiếm
nhã nếu người nghe hoặc người nói là bề trên. Do vậy, chúng ta nên chú ý
rằng trong một số trường hợp mà nếu lược bỏ thì câu sẽ trở nên cộc lốc, khi
đó thêm chủ ngữ vào sẽ có tính lịch sự và lễ phép hơn.
4. Ví dụ về rút gọn câu
Ví dụ 1. Chúng ta có các câu sau:
(1) Chiều qua, Linh đi siêu thị. (2) Rồi mua kem, mua cháo, mua bánh và rất nhiều thứ khác.
Có thể thấy ở đây, câu (2) đã được lược bớt chủ ngữ “Linh” để tránh lặp từ
với câu trước mà vẫn truyền đạt được nội dung.
Ví dụ 2. (1) Thoắt cái, Nam đã leo tót lên cây. (2) Nhanh như một con sóc.
Có thể thấy ở đây, câu (2) lược bớt chủ ngữ “Nam” để tránh lặp từ với câu
trước, đồng thời tạo nhịp điệu nhanh cho câu văn như tốc độ của Hùng.
Ví dụ 3. (1) Cái Trang mạnh dạn đứng dậy nhận đi tưới cây. (2) Rồi cái Lan,
cái Loan. (3) Rồi đến cả tổ, cả lớp.
Có thể thấy ở đây, câu (2), (3) đã được lược bớt vị ngữ để giúp câu văn ngắn
hơn, truyền thông tin nhanh hơn và giúp cho cụm vị ngữ “đứng dậy nhận đi
tưới cây” bị lặp lại quá nhiều lần.
Ví dụ 4. (1) Trên sân trường, từng lớp một đứng lên để điểm danh. (2) Các
lớp khối 1 điểm danh đầu tiên. (3) Rồi các lớp khối 2, khối 3, khối 4 và khối 5.
Có thể thấy ở đây, câu (3) đã được lược bớt vị ngữ để giúp câu văn ngắn
hơn, truyền thông tin nhanh hơn và giúp cụm vị ngữ “đứng lên điểm danh” bị
lặp lại quá nhiều lần.
Ví dụ 5. (1) Khi nào thì mùa thu sẽ đến? (2) Tháng 9.
Có thể thấy ở đây, câu (2) đã được lược bớt cả chủ ngữ và vị ngữ, chỉ còn lại
trạng ngữ là “tháng 9”. Điều này giúp câu văn ngắn hơn, đồng thời
giúp truyền đạt thông tin cần thiết một cách nhanh chóng.
5. Bài tập về rút gọn câu
Bài tập 1: Hãy tìm ra câu rút gọn có trong các đoạn văn sau. Cho biết câu đó
đã rút gọn thành phần nào và phục hồi lại thành phần đó.
a. Chú Tư lên Hà Nội để thăm bạn học cũ. Đến sân ga, chú đứng ở cổng chờ
bạn đến đón. Từ xa, một bóng dáng quen thuộc tiến lại dần. Đó là chú Khải -
bạn học cũ của chú Tư. Vừa lại gần, hai người đã bắt tay, ôm chầm lấy nhau.
Rồi mới vui vẻ trở về nhà.
b. Khúc sông này nước chảy rất êm. Nước lại không quá sâu, nên lũ trẻ con
thường ra đây bơI lội. Những buổi trưa hè, mặt sông lấp loáng ánh nắng mặt
trời. Trông như một tấm gương vàng khổng lồ.
c. Trước khi vào buổi học, là giờ kiểm tra bài tập về nhà. Cô giáo chọn bất kì
năm bạn để kiểm tra vở bài tập. Hùng là người đầu tiên được kiểm tra vở.
Sau đó là Tuyết, Hoa. Rồi đến Minh, Hải.
Bài tập 2: Đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
Dì Hoa sang nhà Tuấn chơi. Đúng lúc ấy mẹ của Tuấn lại đi vắng. Thấy em
ngồi chơi trên sân, dì hỏi:
- Tuấn ơi, mẹ của con có nhà không nhỉ? - Không có nhà.
Dì thoáng chau mày nhưng vẫn gặng hỏi tiếp:
- Thế khi nào mẹ con về để dì sang lại? - 5 giờ. Tuấn trả lời.
Lần này, dì Hoa không nói gì nữa, mà tạm biệt Tuấn rồi trở về nhà ngay.
a. Em hãy tìm các câu rút gọn có trong đoạn văn trên, và cho biết các câu đó
đã được rút gọn bộ phận nào.
b. Theo em, việc rút gọn câu của Tuấn đã vi phạm lưu ý nào khi rút gọn câu?
Điều đó đã dẫn đến hậu quả gì?
Document Outline

• Rút gọn câu là gì? Rút gọn câu nhằm mục đích gì? V
  • 1. Rút gọn câu là gì?
  • 2. Rút gọn câu nhằm mục đích gì?
  • 3. Chú ý khi sử dụng câu rút gọn
  • 4. Ví dụ về rút gọn câu
  • 5. Bài tập về rút gọn câu