So sánh tác phẩm văn học "Chí Phèo" và bộ phim "Làng Vũ Đại ngày ấy"-Trường đại học Văn Lang

lOMoAR cPSD| 45473628
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG 
KHOA NGHỆ THUẬT, SÂN KHẤU VÀ ĐIỆN ẢNH
------------------------------------------ TIỂU LUẬN
LỊCH SỬ VĂN HỌC VIỆT NAM
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Quý Sinh
viên thực hiện: Nguyễn Quốc Hưng
Lớp: 221_71DIRF20480_01 MSSV: 2272102350006
TP.HCM, ngày 7 tháng 1 năm 2023
GIỚI THIỆU................................................................................................................ Trang 3
I. Đôi nét về tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao .......................................... Trang 3
1. Đôi nét về nhà văn Nam Cao ............................................................................... Trang 3 lOMoAR cPSD| 45473628
2. Tác phẩm “Chí Phèo” .......................................................................................... Trang 4
II. ĐÔI NÉT VỀ BỘ PHIM “ LÀNG VŨ ĐẠI NGÀY ẤY”...................................... Trang 5
1. Đôi nét về ạo diễn Phạm Đăng Khoa ................................................................ Trang 5
2. Sơ lượt về bộ phim .............................................................................................. Trang 6
CHƯƠNG 1: PHÂN TÍCH SỰ GIỐNG NHAU VÀ KHÁC NHAU GIỮA TÁC
PHẨM CHÍ PHÈO CỦA NAM CAO VÀ TÁC PHẨM ĐIỆN ẢNH CỦA
PHẠM VĂN KHOA ................................................................................................. Trang 7
I. Sự Giống Nhau: ....................................................................................................... Trang 7
II. Sự Khác Nhau: ........................................................................................................ Trang 7
1. Sự tinh giảm ......................................................................................................... Trang 7
2. Vấn ề sự cô ộc của Chí Phèo ........................................................................... Trang 8
3. Cái kết của Chí Phèo ........................................................................................... Trang 9
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH SỰ SÁNG TẠO CỦA NHÀ LÀM PHIM TRONG
VIỆC TRUYỀN TẢI Ý TƯỞNG CỦA MÌNH THÔNG QUA CÁC KÝ HIỆU
NGHỆ THUẬT...........................................................................................................Trang 9
I. SỰ KHÁC BIỆT TRONG CÁCH KỂ CHUYỆN ................................................... Trang 9
II. Diễn xuất của diễn viên, NSƯT Bùi Cường ......................................................... Trang 10
III. Diễn xuất của diễn viên, NSƯT Đức Lưu ........................................................... Trang 10
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT NHỮNG Ý TƯỞNG, PHƯƠNG THỨC MỚI
TRONG VIỆC CHUYỂN THỂ MỘT TÁC PHẨM ĐIỆN ẢNH ĐỂ ĐẠT
ĐƯỢC KẾT QUẢ TỐT NHẤT ........................................................................... Trang 10
I. Về tổng quan phim Làng Vũ Đại ngày ấy ............................................................. Trang 11
II. Tác phẩm Chí Phèo trên phim. ............................................................................. Trang 11 2 | P a g e lOMoAR cPSD| 45473628
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... Trang 11
I. Danh mục tài liệu tham khảo ................................................................................. Trang 11
II. Tài liệu Internet .................................................................................................... Trang 11
III. Danh mục phim: .................................................................................................. Trang 12 GIỚI THIỆU
I. Đôi nét tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao.
1) Đôi nét về nhà văn Nam Cao.
Nam Cao tên khai sinh là Trần Hữu Tri. Ông sinh
năm 1915 trong một gia ình nông dân làng Đại
Hoàng, thuộc tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ
Lí Nhân, tỉnh Hà Nam (nay thuộc xã Hòa Hậu,
huyện Lí Nhân, tỉnh Hà Nam). Nam Cao là người
con duy nhất trong một gia ình ông con ược học
hành tử tế. Học xong bậc thành chung, Nam Cao
vào Sài Gòn giúp việc cho một hiệu may và bắt ầu
sáng tác văn chương. Sau ó ông bị bệnh, trở về quê.
Có một thời gian Nam Cao dạy học ở một trường
tư ở Hà Nội. Quân Nhật vào Đông Dương, trường ông phải óng cửa.
Nam Cao thất nghiệp, chuyển sang viết văn. Năm 1943 ông tham gia
Hội văn hóa cứu quốc do Đảng Cộng sản tổ chức và lãnh ạo. Kháng
chiến bùng nổ (12 – 1946) Nam Cao về làm công tác tuyên truyền ở
tỉnh Hà Nam. Từ năm 1947 lên Việt Bắc tiếp tục viết báo, sáng tác tuyên
truyền cho kháng chiến. Năm 1950 tham gia chiến dịch Biên giới.
Tháng 11 – 1951 Nam Cao hi sinh khi i công tác vào vùng ịch hậu. lOMoAR cPSD| 45473628
Trước CMT8 sáng tác của Nam Cao xoay quanh ề tài về cuộc sống
người trí thức tiểu tư sản nghèo và cuộc sống người nông dân nghèo.
Dù viết về ề tài nào, tác phẩm của ông cũng thể hiện nỗi au ớn day dứt
trước tình trạng con người bị xói mòn về nhân phẩm, bị hủy diệt nhân
tính. Qua tác phẩm của mình, Nam Cao phê phán xã hội phi nhân ạo
ương thời. Sau CMT8 sáng tác một số tác phẩm: Đôi mắt, Ở rừng,
Chuyện biên giới... ó là những sáng tác có giá trị của nền văn xuôi cách mạng lúc bấy giờ.
Trong nền văn xuôi hiện ại của nước ta, Nam Cao là nhà văn có tài năng
xuất sắc và một phong cách ộc áo. Ông ã góp phần quan trọng vào việc
cách tân nền văn xuôi Việt Nam theo hướng hiện ại hóa. 2) Tác phẩm Chí Phèo
Chí Phèo là một truyện ngắn nổi tiếng của
nhà văn Nam Cao viết vào tháng 2 năm
1941. Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc,
thể hiện nghệ thuật viết truyện ộc áo của
Nam Cao, ồng thời là một tấn bi kịch của
một người nông dân nghèo bị tha hóa trong
xã hội. Chí Phèo cũng là tên nhân vật chính của truyện.
Khái quát một hiện tượng xã hội ở nông thôn
Việt Nam trước năm 1945, một bộ phận nông
dân lao ộng lương thiện bị ẩy vào con
ường tha hóa, lưu manh hóa. Nhà văn ã kết án anh thép cái xã hội tàn
bạo tàn phá cả thể xác và tâm hồn người nông dân lao ộng, ồng thời
khẳng ịnh bản chất lương thiện của họ, ngay trong khi họ bị vùi dập
mất cả nhân hình, nhân tính. Chí Phèo là một tác phẩm có giá trị hiện
thực và giá trị nhân ạo sâu sắc, mới mẻ.
Chủ ề chính của câu chuyện này là phê phán xã hội phong kiến ngày
xưa. Trong truyện, có những sự xuất hiện của con người và nhân vật. 4 | P a g e lOMoAR cPSD| 45473628
Hơn nữa, nhà văn Nam Cao ã ề cao và khẳng ịnh những phẩm chất tốt
ẹp, cao quý của Chí Phèo – Thị Nở. Câu chuyện này ã nói lên sự xung
ột vô cùng quyết liệt của các tầng lớp khác nhau trong xã hội phong kiến.
I. Đôi nét về phim Làng Vũ Đại ngày ấy.
1) Đôi nét về ạo diễn Phạm Văn Khoa.
Phạm Văn Khoa (15 tháng 3 năm 1913 - 24 tháng 10 năm 1992) là ạo
diễn lão thành của iện ảnh cách mạng Việt Nam, giám ốc ầu tiên của
Doanh nghiệp Quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam (1953),
nguyên giám ốc Hãng Phim truyện Việt Nam. Ông ược trao tặng danh
hiệu Nghệ sĩ nhân dân ( ợt 1 - 1984) và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (2007).
Sự nghiệp ạo diễn của ông bắt ầu từ bộ phim truyện Vườn cam năm
1958, phản ánh phong trào hợp tác xã nông nghiệp thời kỳ ó, phê phán
những thói hư tật xấu, hủ tục lạc hậu, chậm tiến còn rơi rớt trong xã
hội. Tiếp ó, ông thực hiện bộ ba phim về ề tài chiến tranh mang tên Lửa
trung tuyến (1961), Lửa rừng (1966) và Lửa (1968). Chủ ề chính của
loạt phim này là những người lính từ mặt trận trở về. Đặc biệt với Lửa
trung tuyến (dựa theo truyện ngắn Cô Nhàn của Văn Dân), ông ã nhận
ược bằng khen thưởng của Hội Điện ảnh Liên Xô tại Liên hoan phim
Quốc tế Matxcơva (1961), Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần II (1973).
Từ năm 1972, ông kết hợp với nhà biên kịch Duy Cường, tiếp tục thực
hiện những bộ phim Sau cơn bão, Kén rể, Khôn dại. Trong những bộ
phim này, ông ã sử dụng tiếng cười hóm hỉnh, nhẹ nhàng của ể ả kích
những làm ăn bất chính, những phần tử lạc hậu, cán bộ tham nhũng,
thoái hoá như Phó chủ nhiệm hợp tác xã trong Sau cơn bão, bà mẹ trong
Kén rể hay lên án một số cán bộ kinh doanh nhà nước buôn gian bán
lận, sống xa hoa trác táng trong Khôn dại. Hai bộ phim ể lại ấn tượng lOMoAR cPSD| 45473628
nhất của ông chính là Chị Dậu (chuyển thể từ Tắt èn của Ngô Tất Tố;
Lê Vân óng vai chính) và Làng Vũ Đại ngày ấy (chuyển thể từ Sống
mòn, Chí Phèo, Lão Hạc của Nam Cao), ược khán giả ón nhận và ghi
dấu ấn trong iện ảnh Việt Nam. Với Chị
Dậu, ông ã nhận Huy chương vàng tại Liên hoan phim Nantes tại Pháp,
hay phim Làng Vũ Đại ngày ấy của ông ã ược gửi i dự Liên hoan phim
quốc tế ở Hawaii. Ngoài ra ông còn có các tác phẩm chuyển thể từ sân
khấu như Thái hậu Dương Vân Nga, Đô ốc Bùi Thị Xuân.
Năm 2007, ông ược nhận Giải thưởng Nhà nước cho 3 tác phẩm: Lửa
trung tuyến, Chị Dậu và Làng Vũ Đại ngày ấy. 2) Sơ lược về bộ phim
Làng Vũ Đại ngày ấy là một bộ phim nổi tiếng ược xếp vào hàng những
tác phẩm kinh iển của nền iện ảnh Việt Nam thế kỷ 20. Phim ược sản
xuất năm 1982 bởi ạo diễn, NSND Phạm Văn Khoa. Cùng với phim
Chị Dậu (1980) cũng ược ạo diễn bởi NSND Phạm Văn Khoa thì Làng
Vũ Đại ngày ấy ược ánh giá là 2 trong số ít các tác phẩm iện ảnh Việt
Nam ạt ược thành công lớn về nhiều mặt khi khắc họa cuộc sống nông
thôn cũng như nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội thực dân nửa
phong kiến của Việt Nam trước Cách mạng Tháng tám (1945). Phim
Làng Vũ Đại ngày ấy dù là một tác phẩm iện ảnh chuyển thể từ các tác
phẩm văn học vốn ã nổi tiếng trước ó của nhà văn Nam Cao (gồm Sống
mòn, Chí Phèo và Lão Hạc) nhưng ạo diễn Phạm Văn Khoa vẫn cho
thấy cá tính sáng tạo và ột phá trong nghệ thuật dựng phim của ông.
NSND Đạo diễn Phạm Văn Khoa ể cho một nhân vật của mình, một trí
thức nông thôn – giáo Thứ (diễn viên Hữu Mười thủ vai) – óng vai trò
như một chứng nhân lịch sử của chính ngôi làng ã sinh ẻ ra mình ể thấy
hết những bi kịch xóm làng, gia ình diễn ra hàng ngày, cảm nhận ến tận
cùng những nỗi au giữa trần thế, những bi kịch cá nhân như Lão Hạc
(nhà văn Kim Lân vào vai), sống trong quằn quại, cô ộc và tuyệt vọng,
sớm chiều chỉ có con Vàng làm bạn, chết dần chết mòn trong túp lều
tranh; ể thấy một Thị Nở (diễn viên Đức Lưu) và Chí Phèo (diễn viên 6 | P a g e lOMoAR cPSD| 45473628
Bùi Cường) với mối tình ngang trái; một giáo Thứ sống mòn sau lũy
tre làng; và ể thấy một Bá Kiến giàu có, lộng hành nham hiểm và ộc ác
ức hiếp dân lành. Và chính cái xã hội ấy ã dồn nén, ùn ẩy con người ến
tận cùng ể nảy nòi ra một Chí Phèo lưu manh mang trong người tất cả
những bệnh hoạn xấu xa nhất của xã hội phong kiến thối nát ở nông
thôn Việt Nam trong nửa ầu thế kỷ XX.
CHƯƠNG 1: PHÂN TÍCH SỰ GIỐNG NHAU
VÀ KHÁC NHAU TÁC PHẨM CHÍ PHÈO
CỦA NAM CAO VỚI TÁC PHẨM ĐIỆN
ẢNH CỦA PHẠM VĂN KHOA I. Sự giống nhau.
Đạo diễn Phạm Văn Khoa ã xây dựng một Chí Phèo ở trong tác phẩm
iện ảnh rất tốt, có thể giữ úng nguyên tác mà Nam Cao ưa ra, những
tình tiết cốt lõi nguyên bản vẫn giữ ược và tâm lý của Chí Phèo vẫn
vậy. Các nhân vật cơ sở trong truyện cũng ược Phạm Văn Khoa giữ
nguyên và khai thác úng trọng tâm. II. Sự khác nhau. 1) Sự tinh giảm.
Đạo diễn Phạm Văn Khoa vẫn giữ ược sự tôn trọng với nguyên tác
chính, nhưng vì văn học và iện ảnh là 2 bộ môn nghệ thuật khác nhau
và sử dụng các ngôn ngữ truyền tải khác nhau nên việc ưa chữ viết lên
màn ảnh, ạo diễn ã có những sự tinh giảm tinh tế ể phụ hợp trên màn ảnh. lOMoAR cPSD| 45473628
Đầu tiên là nguồn gốc tuổi thơ của Chí Phèo.
“Một anh i thả ống lươn, một buổi sáng tinh sương ã thấy hắn trần truồng và xám ngắt trong cái váy
ụp ể bên một lò gạch bỏ không, anh ta rước lấy và em cho một người àn bà góa mù. Người àn bà góa
mù này bán hắn cho một bác phó cối không con và khi bác phó cối này chết thì hắn bơ vơ, hết i ở cho
nhà này lại i ở cho nhà nọ.”
Việc thay ổi bằng việc 1 bà
cụ nhặt về nuôi sẽ giúp tiết
kiệm thời gian và cách kể
truyện bằng hình ảnh trên phim.
Tiếp theo là về tình yêu
của Chí Phèo và Thị Nở.
Tình yêu trong tác phẩm ược kể rất kĩ càng và chi tiết. Còn trên phim
thì ược tinh giảm bớt, 1 phần là do thời lượng của phim không ủ,
nhưng Phạm Anh Khoa vẫn giữ ược các tình tiết quan trọng như tô cháo hành.
2) Vấn ề sự cô ộc của Chí Phèo
Đối với Chí Phèo trong tác phẩm, chung ta có thể nhìn thấy rõ hơn về
sự cô ộc của nhân vật Chí thông qua những hình ảnh chửi trời, chửi ất
nhưng không ai quan tâm anh ta, coi anh ta như 1 con quài thú làng Vũ
Đại. Nhưng trong phim, vì muốn giữ ược sự liên kết 3 mạch truyện tác
phẩm mà ạo diễn ã cho Chí Phèo có những người bạn là thầy giáo Thứ
cũng như là Lão Hạc. Điều này vô tình tạo nên sự giảm sút về mặt tâm
lý của Chí Phèo ở nguyên tác, khi Nam Cao cố gắng xây dựng một Chí
Phèo gai góc, cô ộc trong chính ngôi làng của mình, thì khi ó tình yêu
của Chí và Thị Nở sẽ càng trở nên ý nghĩa và linh thiêng hơn.
“ Hắn vừa i vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi. Bắt ầu chửi trời, có hề gì? Trời có
của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi ời. Thế cũng chẳng sao: Đời là tất cả nhưng cũng chẳng là ai. 8 | P a g e lOMoAR cPSD| 45473628
Tức mình hắn chửi ngay tất cả làng Vũ Đại. Nhưng cả làng Vũ Đại ai cũng nhủ: “Chắc nó trừ mình
ra!”. Không ai lên tiếng cả. Tức thật! Ồ thế này thì tức thật! Tức chết i ược mất! Đã thế, hắn phải chửi
cha ứa nào không chửi nhau với hắn. Nhưng cũng không ai ra iều. Mẹ kiếp! Thế thì có phí rượu không?
Thế thì có khổ hắn không? Không biết ứa chết mẹ nào ẻ ra thân hắn cho hắn khổ ến nông nỗi này! A
ha! Phải ấy hắn cứ thế mà chửi, hắn chửi ứa chết mẹ nào ẻ ra thân hắn, ẻ ra cái thằng Chí Phèo? Mà
có trời biết! Hắn không biết, cả làng Vũ Đại cũng không ai biết.”
3) Cái kết của Chí Phèo.
Đối với tác phẩm văn học, cái chết của Chí Phèo trong tác phẩm như là
tìm ến cái chết ể cứu rỗi linh hồn, ó là sự giải thoát của Chí Phèo khi
mà Thị Nở từ chối hắn. Thì trên phim ảnh, cái kết của Chí Phèo mang
tính nhân văn hơn, có tình con người hơn. Một phần là do sự liên kết
các nhân vật của Phạm Văn Khoa trên phim ã làm cho Chí Phèo ã có
nhiều mối quan hệ xung quanh hơn. Và qua ó giúp cho Chí Phèo có
tính con người nhiều hơn. Thông qua việc khóc và bày tỏ sự tiếc nuối
khi Lão Hạc mất i. Và việc thay ổi nhân vật Binh Tư (người bán bã chó
cho Lão Hạc trong tác phẩm gốc) thành Chí Phèo ã phần nào làm tăng
sự au buồn hơn cho Chí Phèo vì chính hắn là người gián tiếp làm Lão
Hạc mất, nên tính con người của Chí Phèo ược tang cao hơn và dẫn ến
cái chết của Chí Phèo 1 cách nhân văn và hay hơn.
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH SỰ SÁNG TẠO
CỦA NHÀ LÀM PHIM TRONG VIỆC
TRUYỀN TẢI Ý TƯỞNG CỦA MÌNH
THÔNG QUA CÁC KÝ HIỆU NGHỆ THUẬT
I. Sự khác biệt qua cách kể chuyện.
Bộ phim Làng Vũ Đại ngày ấy thể hiện những cá tính sáng tạo trong
cách làm phim của ạo diễn Phạm Văn Khoa khi kịch bản của bộ phim
ược ông kết hợp từ 3 tác phẩm riêng biệt của nhà văn Nam Cao ó là
Sống mòn, Chí Phèo và Lão Hạc. Dù bộ phim là sự hòa trộn của 3 tác
phẩm nhưng khi xem khán giả không cảm thấy có sự mâu thuẫn trong lOMoAR cPSD| 45473628
nội dung, bởi vì tính chủ ề xuyên suốt cả bộ phim ã ược ạo diễn tôn
trọng một cách triệt ể.
II. Diễn xuất của diễn viên, NSƯT Bùi Cường.
NSƯT Bùi Cường trong vai Chí
Phèo cho biết: “tôi mất rất nhiều
công sức ể khiến Chí Phèo có
giọng cười như "chó hóc xương",
ôi mắt lúc nào cũng trợn ngược và
ặc biệt là biết hát” - iều hoàn toàn
không có trong tác phẩm của
Nam Cao hay trong kịch bản phim "Làng Vũ Đại ngày ấy".
III. Diễn xuất của diễn viên, NSƯT Đức Lưu
“Tôi không nuối tiếc vì mình ít có mặt trên
phim, bởi diễn viên nào cũng chỉ có một
vai xuất sắc khiến khán giả nhớ, kể cả óng
nhiều ến mấy. Cùng lớp tôi, có diễn viên
cả ời không ược óng vai nào, có
người óng nhiều mà không ai nhớ. Khi ã ở tuổi hơn 40, tôi may mắn vì
nhận ược vai Thị Nở khiến mọi người không thể quên. Đó là niềm vui
vô bờ của người làm nghệ thuật” - nghệ sĩ Đức Lưu tâm sự.
Vai diễn Thị Nở trong phim ã giúp ta tưởng tượng ra ược 1 nhân vật Thị
Nở gần như là gần với nguyên tác. 10 | P a g e lOMoAR cPSD| 45473628
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT NHỮNG Ý TƯỞNG,
PHƯƠNG THỨC MỚI TRONG VIỆC
CHUYỂN THỂ MỘT TÁC PHẨM ĐIỆN ẢNH
ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ TỐT NHẤT
I: Về tổng quan phim làng Vũ Đại ngày ấy
Về phần này em xin phép không có góp ý gì hay nói về ề xuất và ý
tưởng mới vì Làng Vũ Đại ngày ấy là một bộ phim nổi tiếng ược xếp
vào hàng những tác phẩm kinh iển của iện ảnh Việt Nam thế kỷ XX.
Đạo diễn Phạm Văn Khoa ã làm rất tốt việc truyền tải khi khắc họa
cuộc sống nông thôn cũng như nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội
thực dân nửa phong kiến của Việt Nam trước Cách mạng Tháng tám (1945).
II: Về tác phẩm Chí Phèo trên phim.
Nếu như có thể liên kết ược các tác phẩm với nhau và không ảnh hương
ến sự cô ộc của Chí Phèo ở nguyên tác thì nhân vật Chí Phèo trên phim
sẽ hoàn hảo hơn và mang nhiều ý nghĩa hơn. Nhưng về tổng quan thì
em tôn trọng quyết ịnh của ạo diễn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Danh mục tài liệu tham khảo
Truyện ngắn “Chí Phèo” – nhà văn Nam Cao
II. Danh mục tài liệu trên Internet Wikipedia
Review phim: Làng Vũ Đại Ngày Ấy | Tuần phim Việt trên VTVGo lOMoAR cPSD| 45473628
Trước giờ xem phim "Làng Vũ Đại Ngày Ấy" | VTV24 Báo An ninh thủ ô III. Danh mục phim
Làng Vũ Đại ngày ấy – Phạm Văn Khoa 12 | P a g e