Soạn bài Cây khế lớp 6 | Ngữ Văn 6 Kết nối tri thức

Soạn bài Cây khế lớp 6 Kết nối tri thức

A. Trước khi đọc Cây khế lớp 6

Hẳn nhiều em có ước muốn được đặt chân đến một hòn đảo ngoài khơi xa lắc, chưa ai biết đến và thường hình dung ở đó có nhiều điều thú vị, kì diệu chờ được khám phá.

Hãy tưởng tượng em đang ở vào tình huống đó. Em có thể chi sẻ với các bạn những điều kì diệu mà em được chứng kiến.

Hướng dẫn trả lời:

Nếu được đặt chân đến một hòn đảo ngoài khơi xa lắc, chưa ai đến, em sẽ được chứng kiến nhiều điều kì diệu:

• Cây cối xanh um, cao lớn với nhiều hình dáng, kích thước
• Các loài hoa, loài quả to lớn, có màu sắc rực rỡ
• Các loài động vật kì thú, có bộ lông sặc sỡ, có tiếng kêu, tiếng hót kì lạ

B. Đọc văn bản Cây khế lớp 6

Theo dõi trang 32 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện có gì đặc biệt?

Hướng dẫn trả lời:

• Thời gian: ngày xửa, ngày xưa → thời gian không cụ thể và cách đây rất lâu
• Địa điểm: một ngôi nhà kia

Dự đoán trang 32 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Hướng dẫn trả lời:

Có hai khả năng có thể xảy ra:

• Chim ăn hết khế trên cây rồi bay đi nơi khác, khiến gia đình người em không còn gì để ăn
• Chim ăn khế thì sẽ đem đến một cái khác để trao đổi với gia đình người em, giúp họ có cuộc sống tốt hơn

Tưởng tượng trang 33 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Một hang lớn đầy vàng, kim cương, thủy tinh, hổ phách, … trông thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Đó là một cái hang động khổng lồ, bên trong vàng, kim cương, thủy tinh, hổ phách chồng chất lên nhau thành từng ngọn núi nhỏ, bám đầy trên vách tường, lối đi, phát ra ánh sáng lấp lánh, chói chang

Dự đoán trang 34 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Cái túi của vợ chồng người anh sẽ gây ra điều gì?

Hướng dẫn trả lời:

Cái túi của vợ chồng người anh quá to so với lời chim dặn. nếu hắn lấp đầy cái túi đó thì cân nặng sẽ rất lớn, chim sẽ không thể chở được, lúc này có hai trường hợp có thể xảy ra:

• Người anh bị bỏ lại đảo vàng một mình
• Trên đường về, do quá nặng, người anh sẽ bị rớt xuống

C. Trả lời câu hỏi Cây khế lớp 6

Câu 1 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Cây khế kể về chuyện gì? Em thích nhất chi tiết nào trong chuyện?

Hướng dẫn trả lời:

- Cây khế kể về câu chuyện xoay quanh 2 người anh em trong 1 nhà nhưng có tính cách đối lập nhau. Người em hiền lành, chăm chỉ, tốt bụng, trung thực được hưởng hạnh phúc, ấm no, còn người anh xấu xa, tham lam, độc ác thì nhận hậu quả nặng nề. Qua đó, tác giả dân gian thể hiện niềm tin vào chân lí ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão trong cuộc sống.

- Học sinh tự lựa chọn chi tiết mà mình yêu thích. Gợi ý:

• Chi tiết con chim chở người em đến hòn đảo toàn đá trắng, đá xanh, đá đỏ, đá ngũ sắc
• Chi tiết người anh xấu xa rơi xuống biển, bị sóng cuốn đi cùng tay nải vàng và châu báu

Câu 2 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Hãy tóm tắt chuyện Cây khế.

Hướng dẫn trả lời:

Bản tóm tắt mẫu:

Câu chuyện kể về hai anh em trai xoay quanh cây khế ngọt. Người anh là kẻ lười biếng lại tham lam, đã chiếm hết gia sản, đuổi vợ chồng người em ra khỏi nhà, chỉ cho một túp lều cũ và cây khế ngọt. Tuy vậy, hai vợ chồng người em vẫn làm việc chăm chỉ, không một lời kêu ca. Năm ấy, khế rất sai trái, nên đã thu hút một con chim lớn đến ăn. Để trả công cho hai vợ chồng, nó đã chở người em ra đảo dấu rất nhiều vàng. Nhờ thế, hai vợ chồng người em được sống cuộc sống giàu sang và hạnh phúc. Người anh thấy thế, lòng tham nổi lên, đòi đổi hết gia sản lấy cây khế. Sau đó, hắn bắt chước người em kêu ca với chim và được chở ra đảo giấu vàng. Tuy nhiên, do quá tham lam, hắn nhặt quá nhiều vàng bạc, khiến chim khó bay nổi, lại gặp mưa dông nên rơi xuống biển, bị sóng cuốn trôi. Thật đáng đời cho kẻ gian ác.

Câu 3 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Truyện cổ tích thường mở đầu bằng những từ ngữ quen thuộc chỉ thời gian trong quá khứ, không gian không xác định. Em hãy tìm các từ ngữ đó trong truyện Cây khế.

Hướng dẫn trả lời:

Các từ ngữ đó trong truyện Cây khế là:

• Từ chỉ thời gian trong quá khứ không xác định: "ngày xửa ngày xưa"
• Từ chỉ không gian không xác định: "ở một nhà kia"

Câu 4 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Con chim đưa hai anh em ra đảo hoang có phải là con vật kỳ ảo không? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

Con chim đưa hai anh em ra đảo hoàng là con vật kì ảo, vì:

• Có vẻ ngoài rất lớn, khi bay tạo ra gió mù mịt
• Biết nói tiếng người và tư duy ăn khế - trả vàng công bằng như con người
• Biết nơi ẩn dấu nhiều kho báu có giá trị

Câu 5 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Trong lời kể của truyện cổ tích, tác giả dân gian thường xen vào những câu có dáng dấp ca dao, tục ngữ, lời có vần dễ thuộc, dễ nhớ. Trong truyện này, có câu nói nào như thế? Nhân vật nào đã nói câu nói đó?

Hướng dẫn trả lời:

• Câu nói có dáng dấp ca dao, tục ngữ, lời có vần dễ thuộc, dễ nhớ là: "Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng"
• Nhân vật đã nói câu này là con chim lớn

Câu 6 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Đảo xa nơi con chim đưa người em đến có điều gì kì diệu? Điều kì diệu này đã giúp gì cho cuộc sống của người em sau đó?

Hướng dẫn trả lời:

- Điều kì diệu nơi đảo xa con chim đưa người em đến là:

• toàn đá trắng, đá xanh, đá đỏ, đá ngũ sắc
• có một cái hang toàn các thứ đá trong như thủy tinh và hổ phách đủ các màu
• ở ngoài hang có đầy vàng và kim cương

- Điều kì diệu này đã giúp hai vợ chồng người em trở nên giàu có

Câu 7 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Trong truyện, hai nhân vật người anh và người em luôn đối lập nhau về hành động. Hãy chỉ ra sự đối lập giữa họ và nêu nhận xét về đặc điểm của hai nhân vật này.

Hướng dẫn trả lời:

Câu 8 trang 35 Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức

Từ những kết cục khác nhau đối với người anh và người em, tác giả dân gian muốn gửi gắm bài học gì trong truyện này?

Hướng dẫn trả lời:

- Kết cục khác nhau của người anh và người em:

• Người anh: rơi xuống biển, bị ngọn sóng cuốn đi với tay nải vàng và châu báu đầy người
• Người em: được sống cuộc sống hạnh phúc, giàu có

⇒ Tác giả dân gian thể hiện mong muốn về một xã hội công bằng, người tốt sẽ được báo đáp, kẻ xấu thì bị trừng trị.

⇒ Từ đó gửi gắm bài học:

• cần phải chăm chỉ làm việc, không được lười biếng
• cần phải trung thực, sống giàu tình yêu thương, biết giúp đỡ người khác, không được tham lam, ích kỉ

D. Viết kết nối với đọc lớp 6 Cây khế

Tưởng tượng ra một kết thúc khác cho chuyện Cây khế. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể về kết thúc đó.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý bố cục cho đoạn văn kể về một kết thúc mở cho truyện Cây khế:

- Nhắc lại kết thúc hiện đang có của câu chuyện cây khế

• Người em: sống hạnh phúc, giàu có cùng vợ ở làng
• Người anh: bị rơi xuống biển, sóng lớn nhấn chìm rồi mất tích

- Tạo ra một kết thúc mới nối tiếp cho nhân vật. Gợi ý:

• Người anh: không chết mà được sóng đưa vào bờ, nhận thức được sai lầm của mình và làm lại cuộc đời, trở nên chăm chỉ, lương thiện nên được mọi người yêu quý
• Người em: ra khơi tìm anh trai, đưa anh trở về nhà và chăm sóc chú đáo, người anh xấu hổ và nhận ra sai lầm của bản thân, quyết tâm thay đổi trở thành người anh tốt.

E. Tóm tắt truyện Cây khế lớp 6

Truyện kể về hai anh em trai có tính cách đối lập nhau. Người em hiền lành, tốt bụng bao nhiêu thì anh trai tham lam, xấu xa bấy nhiêu. Sau khi cha qua đời, anh trai cướp hết gia sản, đuổi em trai ra ngoài và chỉ cho em nhận một cây khế già. Ngờ đâu năm đó cây khế cho nhiều trái ngọt, thu hút chim thần đến ăn. Nghe người em kể lể về hoàn cảnh của gia đình, chim thần dặn người em may túi ba gang rồi chở anh ra đảo lấy vàng. Nhờ vậy mà gia đình người em trở nên giàu có. Thấy vậy, người anh lân la hỏi han, rồi đòi đổi gia sản để lấy cây khế già. Sau đó, anh ta bắt chước em trai than thở với chim thần và được chim dặn dò như đã dặn em trai. Nhưng lòng tham đã khiến anh ta may cái túi lớn gấp bốn lần. Vì vậy, khi được nhét đầy vàng, cái túi nặng đến mức chim thần mãi mới bay lên được. Chờ lúc bay qua biển, ông trời làm bão lớn ập đến khiến chim ngã xuống biển. Chim thần thì bình an bay vụt lên, còn người anh trai tham lam thì bị số vàng nặng trịch kéo chìm nhanh chóng.