Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ sách KNTT

Xin gửi tới bạn đọc bài viết Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ sách KNTT. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây nhé.

36 18 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Chủ đề: Bài 3: Nghệ thuật thuyết phục trong văn nghị luận (KNTT)

Môn: Ngữ Văn 10

Sách: Kết nối tri thức

Thông tin:

4 trang 8 tháng trước

Tác giả:

Profile Thanh Hoa
Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ sách KNTT
*Trưc khi đc
Câu hi trang 82 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
1. Trong hnh dung ca tôi, nh thơ l ngưi ngh s c tâm hn lng mn, bay
bng, phong ph, c ti s dng ngôn ng. Tôi không cho rng vic lm thơ gn
lin vi nhng pht cao hng, bc đng. V sng tc thơ ca bên cnh yu t cm
xc th l tr ca ngưi sng tc cng c vai tr vô cng quan trng đ to nên
nhng đc đo trong ngh thut.
2. Mt s đnh ngha v thơ, nh thơ, công vic lm thơ
“Thơ ch trn ra khi trong tim ta cuc sng đ trn đy” (T Hu)
“Thơ l viên kim cương lp lnh dưi nh mt tri” (Sng Hng)
“Nh thơ, ngay c nhng nh thơ v đi nht cng phi l nhng nh tư tưng”
(Bêlinxki)
“Thơ l ci nhu ca cuc sng, nên nh thơ phi đi ht cho đưc ci nhu y v
phn đu lm sao cho cuc đi ca mnh cng c nhu” (Phm Văn Đng)
*Trong khi đc
1. Phi chăng tc gi đ nhm khi vit “ ti ngôn ti”
- Tc gi không nhm khi vit “ ti ngôn ti” v cch din đt ca văn xuôi thưng
r ngha hơn thơ, v vy, lp ngha ca văn xuôi thưng đưc biu hin trc tip
trên văn bn.
2. “Ngha tiêu dng” v “ngha t v” – hai cm t ny c din đt cng mt 
không?
- Hai thut ng không din đt cng mt 
- Ngha tiêu dng: lp ngha đưc mi ngưi s dng chung, tt c đu hiu (c th
thay đi theo môi trưng, đ tui s dng ngôn ng)
- Ngha t v: bn cht ngha ca t, đưc gii thch trong t đin (ngha c đnh,
không thay đi)
3. Tc gi “rt ght” hay “không mê” nhng g? Ngưc li, ông “ưa” đi tưng no?
Bn c ngh rng mnh đ hiu đng điu tc gi mun ni?
- Tc gi “rt ght” ci đnh kin qui g, không bit xut hin t bao gi: cc nh
thơ Vit Nam thưng chn sm nên cng tn li sm.
- Tc gi “không mê” nhng nh thơ thn đng.
- Tc gi “ưa” nhng nh thơ mt nng hai sương, lm li, lc đin trên cnh đng
giy, đi bt m hôi ly tng ht ch.
4. “Không c chc nh thơ sut đi”, vy lc no mt “nh thơ” không cn l nh
thơ na?
- Mt nh thơ không cn l nh thơ na khi h không qua “cuc b phiu ca ch”.
Ngha l h không cc cung tn tu đem ht tâm tr di mi v lao đng ch, bin
ngôn ng công cng thnh ngôn ng đc sn đc nht, lm phong ph cho ting m
như mt lo bc trung thnh ca ngôn ng.
* Sau khi đc
Ni dung chính
Văn bn “Ch bu lên nh thơ” ca Lê Đt đ nêu lên nhng quan nim v mt nh
thơ chân chnh. Ci lm nên mt nh thơ không phi danh xưng m ngưi đi đt
cho h m l do t thân nhng con ch ca h lm nên. V vy, sng tc thơ phi
dn ht tâm tr di mi, lao đng ch, to ra th ngôn ng đc đo th hin phong
cch riêng ca ngưi ngh s.
*Tr li câu hi sau khi đc
Câu 1 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
-Vn đ chnh đưc bn lun trong văn bn l:  ngha thc cht ca vic sng tc
thơ ca đi vi ngưi ngh s.
Câu 2 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
-Ta c th ni quan nim thơ chnh l s phn ca m nh thơ.
Câu 3 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
-Nhng l l, bng chng m tc gi nêu lên đ c sc thuyt phc.
+ Vi  kin th nht: “Thơ gn lin vi nhng cm xúc bc phát, bc đng, làm
thơ không cn c gng”, tc gi nêu ra l l “nhng cơn bc đng thưng ngn
ngi” v đưa ra dn chng “lm thơ không phi đnh qu. V không ai trng s đc
đc sut đi” cng câu ni ca Trang T: “vt thnh b tr”.
+ Vi  kin th 2, tc gi phn đi bng cch đưa ra  kin ngưc li: “Tôi ưa
nhng nh thơ mt nng hai sương, lm li, lc đin trên cnh đng giy, đi bt
m hôi ly tng ht ch” v đưa ra cc dn chng l nhng nh thơ ni ting như
L Bch, Xa-a-đi, Gt, Ta-go.
- kin ca bn thân: Trưc ht, nhng tranh lun v thơ ca Lê Đt l vô cng xc
đng. Nhưng vi tôi, thơ cng c th gn lin vi nhng cm xc bc pht v l vn
đ ca nhng năng khiu đc bit. V thơ thưng xut pht t s đng cm, nhng
rung đng bên trong con ngưi. Do đ, thơ luôn đn mt cch t nhiên trong tâm
hn ngưi v nhng dng thơ ngu hng l nhng dng thơ chân tht nht. Ngoi
ra, không phi ai lm thơ cng c th tr thnh nh thơ bi yu t thiên bm đng
vai tr vô cng quan trng. Ti năng thiên bm gip con ngưi to ra nhng bi thơ
trong khonh khc ngu hng mt cch ngh thut v trn vn.
Câu 4 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
-Ch không ch l v âm thanh đưc s dng đ giao tip, trao đi m cn l nhng
ngôn t đưc t chc mt cch ngh thut, lm nên mt bi thơ, mt nh thơ.
Câu 5 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
-  kin ca tc gi vô cng đng đn, chnh xc. Bi “ngha tiêu dng, ngha t v”
ca ch l nhng lp ngha chung, đưc s dng trong giao tip hng ngy, bt k ai
cng hiu. V vy, ngưi lm thơ phi to ra đưc nhng con ch riêng cho bn
thân mnh. Nh thơ phi to ra đưc nhng ngôn ng ngh thut riêng, gi gm
đưc ting lng ca bn thân đ to nên đ vang v sc gi cm. Cu trc ngôn t
ca mt bi thơ s lm nên gi tr ca bi thơ đ.
- V d: Ch bu lên nh thơ. V vy, ngôn ng ngh thut chnh l thưc đo đ xc
đnh phong cch ca mt tc gi. Nh thơ Hn Mc T tuy s phn ngn ngi, ti
hoa bc mnh nhưng “con đưng thơ” ca ông đn bây gi vn cn nguyên nhng
gi tr. Nhc đn Hn Mc T l nhc đn nh thơ xut hin như mt hin tưng k
l vi nhng vn thơ trong sng, lung linh, huyn o, c sc lôi cun mnh m.
Ngôn ng trong thơ ông vô cng đc đo, đy hnh tưng, th hin nhng suy tưng
phong ph. Điu ny đ khin thơ Hn Mc T to ra mt li đi riêng gia dng
Thơ mi đương n r thi by gi.
Câu 6 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
Hot đng sng to thơ ca cng l mt hot đng lao đng chân chnh như bao công
vic khc. Đ to nên mt bi thơ, ngưi ngh s không th thnh thơi vi nhng
khonh khc đn bt cht m cng phi lm li, vt v, tư duy, suy ngh, la chn,
gng sc trên “cnh đng giy, đi bt m hôi ly tng ht ch”. Hot đng sng
to thơ ca l mt hnh trnh kh khăn, gian kh v ngưi ngh s phi to đưc cho
mnh nhng li đi riêng, khng đnh phong cch ngh thut ca bn thân.
*Kt ni đc – vit
Câu hi trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tp 1
Vit đon văn (khong 150 ch) nêu suy ngh v mt nhn đnh m bn thy tâm
đc trong văn bn “Ch bu lên nh thơ” ca Lê Đt.
Gi 
Trong văn bn “Ch bu lên nh thơ”, Lê Đt đ đưa ra quan nim: “Con đưng thơ
chnh l s phn ca mt nh thơ”. Tht vy! Mt ngưi ngh s chân chnh đưc
đnh gi không phi bi nhng danh xưng m ngưi đi đt cho h m bi chnh
nhng con ch h to ra trên hnh trnh “cy cuc trên cnh đng giy”. Con đưng
thơ gm rt nhiu con đưng riêng khc nhau v s phn ca mt nh thơ ch c th
tn ti khi h đi trên con đưng ca riêng mnh. Đ to đưc ci riêng y, nh thơ
phi lao đng, phi suy ngh, phi băn khoăn trăn tr cng nhng con ch, dn nn
tâm huyt, tnh cm ca mnh trong tng con ch. Như vy, nhng bi thơ đưc to
ra mi c sc gi cm, mi khơi đưc  bn đc s đng cm v đ li nhng du
n phong cch riêng. Mt nh thơ c tn ti lâu bn trong đc gi hay không ph
thuc vo tinh thn trch nhim,  ch ngưi ngh s trên con đưng thơ ca mnh.
| 1/4
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ sách KNTT *Trước khi đọc
Câu hỏi trang 82 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
1. Trong hình dung của tôi, nhà thơ là người nghệ sĩ có tâm hồn lãng mạn, bay
bổng, phong phú, có tài sử dụng ngôn ngữ. Tôi không cho rằng việc làm thơ gắn
liền với những phút cao hứng, bốc đồng. Vì sáng tác thơ ca bên cạnh yếu tố cảm
xúc thì lý trí của người sáng tác cũng có vai trò vô cùng quan trọng để tạo nên
những độc đáo trong nghệ thuật.
2. Một số định nghĩa về thơ, nhà thơ, công việc làm thơ
“Thơ chỉ tràn ra khi trong tim ta cuộc sống đã tràn đầy” (Tố Hữu)
“Thơ là viên kim cương lấp lánh dưới ánh mặt trời” (Sóng Hồng)
“Nhà thơ, ngay cả những nhà thơ vĩ đại nhất cũng phải là những nhà tư tưởng” (Bêlinxki)
“Thơ là cái nhuỵ của cuộc sống, nên nhà thơ phải đi hút cho được cái nhuỵ ấy và
phấn đấu làm sao cho cuộc đời của mình cũng có nhuỵ” (Phạm Văn Đồng) *Trong khi đọc
1. Phải chăng tác giả đã nhầm khi viết “ý tại ngôn tại”
- Tác giả không nhầm khi viết “ý tại ngôn tại” vì cách diễn đạt của văn xuôi thường
rõ nghĩa hơn thơ, vì vậy, lớp nghĩa của văn xuôi thường được biểu hiện trực tiếp trên văn bản.
2. “Nghĩa tiêu dùng” và “nghĩa tự vị” – hai cụm từ này có diễn đạt cùng một ý không?
- Hai thuật ngữ không diễn đạt cùng một ý
- Nghĩa tiêu dùng: lớp nghĩa được mọi người sử dụng chung, tất cả đều hiểu (có thể
thay đổi theo môi trường, độ tuổi sử dụng ngôn ngữ)
- Nghĩa tự vị: bản chất nghĩa của từ, được giải thích trong từ điển (nghĩa cố định, không thay đổi)
3. Tác giả “rất ghét” hay “không mê” những gì? Ngược lại, ông “ưa” đối tượng nào?
Bạn có nghĩ rằng mình đã hiểu đúng điều tác giả muốn nói?
- Tác giả “rất ghét” cái định kiến quái gở, không biết xuất hiện từ bao giờ: các nhà
thơ Việt Nam thường chín sớm nên cũng tàn lụi sớm.
- Tác giả “không mê” những nhà thơ thần đồng.
- Tác giả “ưa” những nhà thơ một nắng hai sương, lầm lũi, lực điền trên cánh đồng
giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ.
4. “Không có chức nhà thơ suốt đời”, vậy lúc nào một “nhà thơ” không còn là nhà thơ nữa?
- Một nhà thơ không còn là nhà thơ nữa khi họ không qua “cuộc bỏ phiếu của chữ”.
Nghĩa là họ không cúc cung tận tuỵ đem hết tâm trí dùi mài và lao động chữ, biến
ngôn ngữ công cộng thành ngôn ngữ đặc sản độc nhất, làm phong phú cho tiếng mẹ
như một lão bộc trung thành của ngôn ngữ. * Sau khi đọc Nội dung chính
Văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ” của Lê Đạt đã nêu lên những quan niệm về một nhà
thơ chân chính. Cái làm nên một nhà thơ không phải danh xưng mà người đời đặt
cho họ mà là do tự thân những con chữ của họ làm nên. Vì vậy, sáng tác thơ phải
dồn hết tâm trí dùi mài, lao động chữ, tạo ra thứ ngôn ngữ độc đáo thể hiện phong
cách riêng của người nghệ sĩ.
*Trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
-Vấn đề chính được bàn luận trong văn bản là: Ý nghĩa thực chất của việc sáng tác
thơ ca đối với người nghệ sĩ.
Câu 2 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
-Ta có thể nói quan niệm thơ chính là số phận của mổ nhà thơ.
Câu 3 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
-Những lý lẽ, bằng chứng mà tác giả nêu lên đã có sức thuyết phục.
+ Với ý kiến thứ nhất: “Thơ gắn liền với những cảm xúc bộc phát, bốc đồng, làm
thơ không cần cố gắng”, tác giả nêu ra lý lẽ “những cơn bốc đồng thường ngắn
ngủi” và đưa ra dẫn chứng “làm thơ không phải đánh quả. Và không ai trúng số độc
đắc suốt đời” cùng câu nói của Trang Tử: “vứt thánh bỏ trí”.
+ Với ý kiến thứ 2, tác giả phản đối bằng cách đưa ra ý kiến ngược lại: “Tôi ưa
những nhà thơ một nắng hai sương, lầm lũi, lực điền trên cánh đồng giấy, đổi bát
mồ hôi lấy từng hạt chữ” và đưa ra các dẫn chứng là những nhà thơ nổi tiếng như
Lý Bạch, Xa-a-đi, Gớt, Ta-go.
-Ý kiến của bản thân: Trước hết, những tranh luận về thơ của Lê Đạt là vô cùng xác
đáng. Nhưng với tôi, thơ cũng có thể gắn liền với những cảm xúc bộc phát và là vấn
đề của những năng khiếu đặc biệt. Vì thơ thường xuất phát từ sự đồng cảm, những
rung động bên trong con người. Do đó, thơ luôn đến một cách tự nhiên trong tâm
hồn người và những dòng thơ ngẫu hứng là những dòng thơ chân thật nhất. Ngoài
ra, không phải ai làm thơ cũng có thể trở thành nhà thơ bởi yếu tố thiên bẩm đóng
vai trò vô cùng quan trọng. Tài năng thiên bẩm giúp con người tạo ra những bài thơ
trong khoảnh khắc ngẫu hứng một cách nghệ thuật và trọn vẹn.
Câu 4 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
-Chữ không chỉ là vỏ âm thanh được sử dụng để giao tiếp, trao đổi mà còn là những
ngôn từ được tổ chức một cách nghệ thuật, làm nên một bài thơ, một nhà thơ.
Câu 5 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
- Ý kiến của tác giả vô cùng đúng đắn, chính xác. Bởi “nghĩa tiêu dùng, nghĩa tự vị”
của chữ là những lớp nghĩa chung, được sử dụng trong giao tiếp hằng ngày, bất kì ai
cũng hiểu. Vì vậy, người làm thơ phải tạo ra được những con chữ riêng cho bản
thân mình. Nhà thơ phải tạo ra được những ngôn ngữ nghệ thuật riêng, gửi gắm
được tiếng lòng của bản thân để tạo nên độ vang và sức gợi cảm. Cấu trúc ngôn từ
của một bài thơ sẽ làm nên giá trị của bài thơ đó.
- Ví dụ: Chữ bầu lên nhà thơ. Vì vậy, ngôn ngữ nghệ thuật chính là thước đo để xác
định phong cách của một tác giả. Nhà thơ Hàn Mặc Tử tuy số phận ngắn ngủi, tài
hoa bạc mệnh nhưng “con đường thơ” của ông đến bây giờ vẫn còn nguyên những
giá trị. Nhắc đến Hàn Mặc Tử là nhắc đến nhà thơ xuất hiện như một hiện tượng kì
lạ với những vần thơ trong sáng, lung linh, huyền ảo, có sức lôi cuốn mạnh mẽ.
Ngôn ngữ trong thơ ông vô cùng độc đáo, đầy hình tượng, thể hiện những suy tưởng
phong phú. Điều này đã khiến thơ Hàn Mặc Tử tạo ra một lối đi riêng giữa dòng
Thơ mới đương nở rộ thời bấy giờ.
Câu 6 trang 85 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
Hoạt động sáng tạo thơ ca cũng là một hoạt động lao động chân chính như bao công
việc khác. Để tạo nên một bài thơ, người nghệ sĩ không thể thảnh thơi với những
khoảnh khắc đến bất chợt mà cũng phải lầm lũi, vất vả, tư duy, suy nghĩ, lựa chọn,
gắng sức trên “cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ”. Hoạt động sáng
tạo thơ ca là một hành trình khó khăn, gian khổ và người nghệ sĩ phải tạo được cho
mình những lối đi riêng, khẳng định phong cách nghệ thuật của bản thân.
*Kết nối đọc – viết
Câu hỏi trang 81 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về một nhận định mà bạn thấy tâm
đắc trong văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ” của Lê Đạt. Gợi ý
Trong văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ”, Lê Đạt đã đưa ra quan niệm: “Con đường thơ
chính là số phận của một nhà thơ”. Thật vậy! Một người nghệ sĩ chân chính được
đánh giá không phải bởi những danh xưng mà người đời đặt cho họ mà bởi chính
những con chữ họ tạo ra trên hành trình “cày cuốc trên cánh đồng giấy”. Con đường
thơ gồm rất nhiều con đường riêng khác nhau và số phận của một nhà thơ chỉ có thể
tồn tại khi họ đi trên con đường của riêng mình. Để tạo được cái riêng ấy, nhà thơ
phải lao động, phải suy nghĩ, phải băn khoăn trăn trở cùng những con chữ, dồn nén
tâm huyết, tình cảm của mình trong từng con chữ. Như vậy, những bài thơ được tạo
ra mới có sức gợi cảm, mới khơi được ở bạn đọc sự đồng cảm và để lại những dấu
ấn phong cách riêng. Một nhà thơ có tồn tại lâu bền trong độc giả hay không phụ
thuộc vào tinh thần trách nhiệm, ý chí người nghệ sĩ trên con đường thơ của mình.