A. Trước khi đọc Chuyện người con gái Nam Xương
Câu 1 trang 10 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Em biết gì về vị thế của người
phụ nữ Việt Nam trong thời phong kiến? Trả lời:
HS trả lời dựa trên hiểu biết của bản thân. Gợi ý:
- Người phụ nữ Việt Nam trong thời phong kiến bị kìm kẹp bởi các quy tắc, lễ giáo
của triều đại phong kiến, như phụ nữ phải có đủ tam tòng (tại gia tòng phụ, xuất giá
tòng phu, phu tử tòng tử) và tứ đức (công, dung, ngôn, hạnh).
- Người phụ nữ hoàn toàn không có tiếng nói trong xã hội và gia đình, không được tự
ý quyết định hạnh phúc của cuộc đời mình. Lúc nào người phụ nữ cũng phải tuân
theo sắp đặt, mệnh lệnh của những người đàn ông khác trong gia đình.
Câu 2 trang 10 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Em có ấn tượng sâu sắc với tác
phẩm nào viết về người phụ nữ? Hãy chia sẻ ấn tượng đó của em. Trả lời:
HS nêu tác phẩm có nhân vật là phụ nữ mà em ấn tượng. Gợi ý:
- Tác phẩm viết về người phụ nữ ấn tượng: truyện ngắn Tức nước vỡ bờ (trích tiểu
thuyết Tắt Đèn) của nhà văn Ngô Tất Tố
- Điều khiến em ấn tượng về tác phẩm này: chị Dậu tuy là một người phụ nữ bình
thường nhưng có thể làm mọi điều vì gia đình. Chị tất bật làm việc, chạy vạy từ sớm
đến khuya để lo từng bữa cơm cho cả nhà. Khi tên lính, cai lệ xấu xa đến nhà đánh
đập chồng chị, thì chị đã dám vùng lên, dùng sức lực của một người phụ nữ để đánh
trả chúng nhằm bảo vệ chồng mình. Em rất ấn tượng về phẩm chất đảm đang, chịu
khó, yêu thương và hi sinh cho chồng con của chị Dậu, cùng với đó là sự khâm
phục, ngưỡng mộ về sức sống tiềm tàng bên trong chị.
B. Đọc văn bản Chuyện người con gái Nam Xương
Theo dõi trang 10 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Những chi tiết giới thiệu nhân
vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh. Trả lời:
Các chi tiết giới thiệu nhân vật: - Vũ Thị Thiết:
● Quê quán: người con gái quê ở Nam Xương
● Tính cách: tính đã thùy mị nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp - Trương Sinh:
● Quê quán: sống ở trong làng
● Tính cách: có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá mức
Dự đoán trang 11 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Theo em, kết cục của cuộc
hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương sẽ như thế nào? Trả lời:
- Em dự đoán sau khi Trương Sinh đi lính trở về, cuộc sống hôn nhân của hai vợ
chồng sẽ gặp biến cố.
- Bởi vì Trương Sinh có tính đa nghi, lại rời khỏi nhà một thời gian dài, dễ nảy sinh
những suy nghĩ tiêu cực.
Theo dõi trang 12 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trương Sinh có thái độ và
hành động như thế nào sau khi nghe những lời nói của con? Trả lời:
Khi nghe con kể chuyện, Trương Sinh đã có:
- Thái độ, suy nghĩ: lập tức nghĩ rằng vợ hư (ngoại tình), mối nghi ngờ đó ngày càng
sâu, không gỡ ra được.
- Hành động: la um lên cho hả giận, không chịu tin vợ, lấy chuyện bóng gió này nọ
để mắng nhiếc và đánh đuổi vợ
Đối chiếu trang 13 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Kết cục cuộc hôn nhân của
Vũ Nương và Trương Sinh có đúng như dự đoán của em không? Trả lời:
HS đối chiếu với câu trả lời ở phần Dự đoán.
Suy luận trang 13 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Câu chuyện sẽ như thế nào
nếu không xuất hiện nhân vật Phan Lang? Trả lời:
Nếu không có Phan Lang, Trương Sinh sẽ không thể biết được vợ mình đã được
cứu và hiện đang ở đâu để có thể lập đàn giải oan cho vợ và có cơ hội gặp vợ một lần nữa.
Theo dõi trang 14 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Điều gì khiến Vũ Nương
muốn tìm về gặp chồng? Trả lời:
Vũ Nương muốn tìm về gặp chồng để được giãi bày nỗi oan khuất, lấy lại sự trong sạch cho bản thân.
C. Trả lời câu hỏi Chuyện người con gái Nam Xương
Câu 1 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trình bày cốt truyện và nêu bố cục của tác phẩm Trả lời:
Cốt truyện Chuyện người con gái Nam Xương:
- Vũ Nương (người con gái thùy mị, nết na), lấy chồng cùng làng là Trương Sinh (ít
học, có tính đa nghi)
- Trương Sinh phải đi lính đánh giặc Chiêm, để vợ (đang mang thai) ở nhà với mẹ già
- Vũ Nương một mình sinh con, hết lòng chăm sóc mẹ chồng, khi mẹ mất lo liệu đám tang chu đáo
- Khi Trương Sinh đi lính trở về, vì nghe lời nói ngây thơ của con mà sinh lòng nghi ngờ vợ
- Mặc kệ lời can ngăn của làng xóm, Trương Sinh vẫn mắng nhiếc và đánh đuổi vợ đi
- Không thể tự minh oan cho mình, Vũ Nương nhảy sông tự tử ở bến Hoàng Giang
và được Linh Phi cứu giúp
- Ở dưới cung nước, Vũ Nương gặp lại Phan Lang (người cùng làng), được anh
khuyên nhủ hãy trở về gặp chồng
- Được Linh Phi trợ giúp và nhờ Phan Lang truyền lời cho Trương Sinh, Vũ Nương
trở về gặp chồng trên bến Hoàng Giang
- Nàng đứng giữa dòng nước nói vọng vào để chồng hiểu nỗi oan của mình rồi biến mất
Bố cục của Chuyện người con gái Nam Xương: Phần Giới hạn Nội dung Phần 1
Từ đầu đến "lo liệu như Giới thiệu về hai nhân vật Vũ Nương và
đối với cha mẹ để mình" Trương Sinh, cùng cuộc sống của Vũ
Nương khi chồng đi lính Phần 2
Từ "Qua năm sau, giặc Vũ Nương bị chồng nghi oan nhưng
ngoan cố đã chịu trói"
không thể tự minh oan cho mình nên
đến "nhưng việc trót đi phải nhảy sông tự trầm quá rồi" Phần 3 Phần còn lại
Cuộc gặp gỡ tình cờ của Phan Lang và
Vũ Nương ở động của Linh Phi. Nhờ
Phan Lang truyền lời và Linh Phi giúp
đỡ, Vũ Nương được trở về trên sông
gặp Trương Sinh để giải tỏa nỗi oan khuất.
Câu 2 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Ở phần đầu tác phẩm, Nguyễn
Dữ đã làm nổi bật những nét gì ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh? Lời người kể
chuyện có vai trò như thế nào trong việc khắc họa nhân vật? Trả lời:
Ở phần đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ đã làm nổi bật những đặc điểm sau:
- Vũ Nương: tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp, giữ gìn khuôn phép,
không từng để lúc nào vợ chồng phải thất hòa
- Trương Sinh: có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức, tuy con nhà hào phù
nhưng không có học nên phải ghi tên trong sổ lính đi vào loại đầu
Vai trò của người kể chuyện trong việc khắc họa nhân vật:
- lời người kể chuyện giúp khắc họa hoàn toàn các đặc điểm tính cách, bản chất của nhân vật
- lời người kể chuyện còn thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với
Vũ Nương và thái độ phê phán đối với nhân vật Trương Sinh
Câu 3 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Phân tích lời than của nhân vật
Vũ Nương trước khi gieo mình xuống sông để làm rõ các khía cạnh:
a) Nỗi đau đớn của nhân vật.
b) Đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì. Trả lời:
a) Nỗi đau đớn của nhân vật:
- Lời than của Vũ Nương là lời nguyền của nàng với thần sông để giãi bày nỗi niềm
của bản thân trước khi tự trầm mình (điều mà chồng nàng nhất quyết không chịu tin:
● nỗi niềm xót xa vì bản thân sống thủy chung, trong trắng, sắt son một lòng
nhưng bị chồng nghi ngờ, không tin tưởng
● nỗi niềm của người phụ nữ khát khao được sống ấm êm, hạnh phúc với
chồng con - điều nàng mong đợi suốt bao năm xa chồng
→ Một người với khát khao sống hạnh phúc, lại phải ôm nỗi uất nghẹn khi bị nghi
ngờ, phủ định để trầm mình bên sông
→ Khắc họa nỗi oan của Vũ Nương chỉ có trời đất, thần linh mới có thể thấu tỏ, làm chứng cho nàng
→ Bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: lời nói của nàng không có giá
trị, sự trong sạch của nàng hoàn toàn do người chồng phán định, nàng không thể tự
minh oan, tự cứu lấy mình, chỉ có thể lấy cái chết tự chứng minh
b) Đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì: lời than của Vũ Nương
sử dụng nhiều điển tích, điển cố nổi tiếng
Câu 4 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Cho biết nguyên nhân gây ra bi
kịch của Vũ Nương. Nguyên nhân nào là chủ yếu. Trả lời:
Nguyên nhân trực tiếp:
- Cái bóng trên bức tường (Vũ Nương thường nói với con đây là cha của con)
- Câu nói ngây thơ của người con ("Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói,
chứ không như cha tôi trước kia chỉ nín thin thít") thổi bùng lên ngọn lửa ghen tuông
trong lòng Trương Sinh
- Tính cách của Trương Sinh vốn đa nghi, ghen tuông, hồ đồ, gia trưởng, thô bạo lại
ít học, không biết suy nghĩ, tìm hiểu vấn đề
Nguyên nhân gián tiếp:
- Cuộc hôn nhân không bình đẳng khiến Vũ Nương không có tiếng nói, sống lệ thuộc
vào chồng (vì Vũ Nương là con kẻ khó được Trương Sinh là con nhà khá giả mua về
bằng trăm lạng vàng)
- Những lễ giáo phong kiến và chế độ nam quyền khiến phụ nữ không có quyền bình
đẳng, không có khả năng tự bảo vệ, tự minh oan cho bản thân
- Cuộc chiến tranh phi nghĩa khiến người chồng xa vợ nhiều năm, gây nên nguồn
cơn của sự nghi ngờ
→ Các nguyên nhân đều có vai trò quan trọng, góp phần dẫn đến bi kịch của Vũ
Nương. HS tự lựa chọn 1 nguyên nhân được xem là chủ yếu và lập luận để bảo vệ ý kiến đó.
Câu 5 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong tác phẩm, nhân vật Phan
Lang được khắc họa ở những không gian, thời gian nào? Nhân vật này có vai trò gì trong truyện? Đang cập nhật...
Câu 6 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Hình ảnh Vũ Nương hiện về khi
Trương Sinh lập đàn giải oan trên bến Hoàng Giang được tác giả miêu tả qua những
chi tiết nào? Theo em, đoạn kết có màu sắc kì ảo này có tác dụng gì trong việc thể
hiện chủ đề của tác phẩm? Đang cập nhật...
Câu 7 trang 16 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Nêu chủ đề tác phẩm “Chuyện
người con gái Nam Xương” và trình bày suy nghĩ của em về chủ đề đó. Đang cập nhật...
D. Viết kết nối với đọc Chuyện người con gái Nam Xương
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về chi tiết “cái bóng” trong truyện. Đang cập nhật...