Củng cố, mở rộng trang 122
Câu 1: Chỉ ra các điểm tương đồng, khác biệt giữa truyện thơ và thơ trữ
tình. Kể tên các bài thơ trữ tình giàu yếu tố tự sự mà bạn biết, ngoài các
bài có trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11. Bài làm * Giống nhau:
- Hình thức: theo thể thơ với các khổ và các dòng thơ ngắn
- Nội dung: truyền tải tâm tư, nguyện vọng của người viết * Khác nhau Thể loại Truyện thơ Thơ trữ tình Tiêu chí so sánh Khái niệm
Là những truyện kể dài bằng thơ, có Là thể thơ tác giả thường
sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ bộc lộ những cảm xúc
tình, phản ánh cuộc sống của những riêng tư, cá thể, đời sống,
người nghèo khổ, khát vọng về tình thể hiện tâm tư, tình cảm yêu và sự tự do.
của con người về cuộc đời, thời cuộc. Đặc trưng
- Chủ đề: hạnh phúc đôi lứa của - Chủ đề: đa dạng, thường
những cặp đôi bất hạnh
mượn cảnh vật để bày tỏ tình cảm.
- Cốt truyện: từ yêu tha thiết, tình - Cốt truyện: không rõ
yêu đổ vỡ, khó khăn, thử thách và ràng bởi thơ trữ tình quay lại với nhau.
thường không kể tình tiết cũng không miêu tả nhân vật cụ thể. Hình thức
Những câu thơ dài ngắn khác nhau, Thơ trữ tình thường theo
độ dài khổ thơ cũng tùy thuộc, một thể loại nhất định, có thường ít đối thơ.
quy luật về vần, nhịp điệu,
số từ trong một câu và số câu trong một đoạn.
* Thơ trữ tình giàu yếu tố tự sự mà em biết: Bên kia sông Đuống của
Hoàng Cầm, Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử, Một mùa đông của Lưu Trọng Lư…
Câu 2: Tìm đọc thêm các truyện thơ dân gian nổi tiếng được in trong một
số sách thuộc loại hợp tuyển, tống tập (ví dụ: Tống tập văn hạc Việt Ngư,
tập 40 và tập 41, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000). Ghi lại phần tóm
tất nội dụng các truyện thơ dân gian đã đọc cùng một số câu, đoạn thơ bạn cho là đặc sắc. Bài làm * Truyện Lục Vân Tiên
Tác phẩm kể về cuộc đời đầy bất hạnh của chàng Lục Vân Tiên và nổi bật
trên đó là câu chuyện tình yêu đầy nước mắt giữa chàng và nàng Kiều
Nguyệt Nga – người con gái xinh đẹp với tấm lòng thủy chung son sắt. * Tống Trân Cúc Hoa
Truyện thơ kể về mối tình cảm động giữa Tống Trân Và Cúc Hoa. Chàng
sinh ra vốn bất hạnh được Cúc Hoa yêu thương hết mực. Sau này Tống
Trân đỗ Trạng nguyện và nhiều lần được ngỏ ý sẽ gả công chúa cho nhưng
chàng đều từ chối. Cuối cùng, chàng bị đẩy phải đi xứ sang nước khác.
Trải qua biết bao khó khăn, thử thách, cuối cùng Tống Trân và Cúc Hoa
đã gặp lại nhau và sống bên nhau thật hạnh phúc. * Truyện Kiều
Truyện thơ kể về cuộc đời bất hạnh, lưu lạc của nhân vật Thúy Kiều từ
khi gia đình gặp biến. Trải qua biết bao năm tháng lưu lạc có hạnh phúc,
khổ đau lẫn lộn cuối cùng nàng đã quay về và đoàn tụ được với gia đình
và người mình yêu. Nhưng nhận thấy bản thân không còn xứng đáng với
chàng, nàng đã chủ động để cả hai được làm tri kỷ suốt đời.
Câu 3: Lập dàn ý chi tiết cho bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội (tự
chọn) theo những gợi ý ở phần Viết. Bài làm
Đề bài: Tôn trọng sự khác biệt. Bài làm a. Mở bài:
- Giới thiệu vào vấn đề bàn luận tôn trọng sự khác biệt của người khác. b. Thân bài
* Giải thích thế nào là tôn trọng sự khác biệt
- Sự khác biệt: là sự khác nhau về lối tư duy, suy nghĩ, tính cách của mọi người với người khác
- Tôn trọng sự khác biệt chính là hành vi, thái độ chấp nhận sự khác biệt
của người khác, nhận ra điều tốt trong đó để học tập hoàn thiện bản thân mình.
* Sự cần thiết phải tôn trọng người khác
- Mỗi người đều có suy nghĩ, cách nhìn nhận khác nhau về bất kỳ những
vấn đề nào trong cuộc sống. Chúng ta tôn trọng quan điểm của họ chính
là tôn trọng sự khác biệt trong họ.
- Tôn trọng sự khác biệt sẽ giúp họ tự tin vào bản thân mình hơn, lạc quan
hơn vào cuộc sống hiện tại
- Giúp chúng ta học được cách lắng nghe, đồng cảm với câu chuyện của
người khác, và dần hoàn thiện bản thân mình hơn.
- Nhận được sự quý trọng, tin tưởng và yêu thương từ mọi người xung quanh. * Dẫn chứng cụ thể
* Phê phán những người có những hành vi không biết tôn trọng người khác. c. Kết bài
- Kết luận lại vấn đề
- Liên hệ với bản thân: phải biết tôn trọng quan điểm, sự khác biệt của người khác…
Câu 4: Nếu được giao nhiệm vụ điều hành cuộc thảo luận trên lớp về một
vấn đề đời sống, bạn sẽ nêu yêu cầu gì đối với những người tham gia để
đảm bảo cho cuộc thảo luận đạt kết quả mong muốn? Bài làm
Nếu được giao nhiệm vụ điều hành cuộc thảo luận trên lớp về một vấn đề
đời sống, em sẽ nêu yêu cầu sau trước khi cuộc thảo luận diễn ra:
- Mọi người đều cần phải đóng góp ý kiến để bài thảo luận đạt hiệu quả cao nhất
- Các thành viên khác cần lắng nghe quan điểm của bạn mình và đưa ra
suy nghĩ của bản thân về quan điểm đó.
- Nghiêm cấm các hành vi công kích, áp đặt lên quan điểm của nhau.
- Đóng góp của mọi người đều sẽ được ghi nhận một cách công bằng, văn minh.
---------------------------------