Soạn bài Dọc đường xứ Nghệ | Ngữ văn 7 sách Cánh diều

Soạn bài Dọc đường xứ Nghệ | Ngữ văn 7 sách Cánh diều
1. Soạn Văn 7 bài Dọc đường xứ Nghệ phần Chuẩn bị
Yêu cầu trang 27 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
- Đọc trước văn bản Dọc đường xứ Nghệ và tìm hiểu thêm những thông tin về nhà văn Sơn Tùng
- Khái quát về tác phẩm Búp sen xanh nói chung và đoạn trích Dọc đường xứ Nghệ nói riêng. Hướng dẫn trả lời: Nhà văn Sơn Tùng
- Tên thật: Bùi Sơn Tùng (1928-2021), sinh tại làng Hoa Lũy nay là Kim Lũy, Diễn Châu, Nghệ An
- Là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân
cách mạng, danh nhân văn hóa
- Các tác phẩm tiêu biểu: Búp sen xanh, Bên khung cửa sổ, Nhớ nguồn, Kỷ niệm tháng năm… Đọc hiểu
- Tác phẩm nổi tiếng nhất trong chủ đề về Hồ Chí Minh của Sơn Tùng là tiểu thuyết
Búp sen xanh, cho đến nay đã được tái bản và nối bản tới 30 lần và dịch ra nhiều
ngôn ngữ khác trên thế giới.Ngày 14/7/2011, nhà văn Sơn Tùng được chủ tịch nước
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Minh Triết ký Quyết định phong tặng
nhà văn Sơn Tùng là Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Tác phẩm Búp sen xanh: là tiểu thuyết đầu tiên viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh và
cũng là tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng nhất của nhà văn Sơn Tùng. Xây dựng nên hình
tượng Hồ Chí Minh từ khi cất tiếng khóc chào đời tại Làng Chùa quê ngoại tới khi rời
Bến Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước, tác phẩm được tác giả dày công sưu tầm
tư liệu có liên quan và chấp bút trong thời gian dài, bắt đầu từ năm 1948 và hoàn
thành năm 1980. Tác phẩm được nhà văn chia làm 3 chương: "Thời thơ ấu", "Thời
niên thiếu" và "Tuổi hai mươi".
Đoạn trích Dọc đường xứ Nghệ: Kể về tuổi thơ của Bác Hồ. Khi còn là cậu bé
Nguyễn Sinh Côn, Người đã cùng anh trai là Nguyễn Sinh Khiêm theo cha vào kinh
thành Huế. Sau khi đỗ Phó bảng ông Sắc vinh quy về quê.
Bối cảnh: Cậu bé Côn cùng cha và anh trai đi thăm bạn bè của cha, đi qua vùng đất
Diễn Châu, mảnh đất nổi tiếng trong lịch sử với tên gọi Châu Diễn.
2. Soạn Văn 7 bài Dọc đường xứ Nghệ phần Đọc hiểu
Câu 1 trang 28 SGK Ngữ văn 7 Tập 1 CD
Chú ý những quan sát, câu hỏi của cậu bé Côn trong phần 1. Hướng dẫn trả lời:
Những câu hỏi của cậu bé Côn trong phần 1 là:
- Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con về sự tích ngôi đền ni, về tên
của các hòn núi kia, trông lạ mắt quá cha ạ.
- Thành Cổ Loa ở mãi tận đâu, thưa cha?
Câu 2 trang 29 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Cậu bé Côn phê phán điều nào và coi trọng giá trị gì qua sự đánh giá về An Dương Vương? Hướng dẫn trả lời:
Cậu bé Côn phê phán sự không đề phòng sự gian giảo, bội ước của vua nhà Triệu,
nàng Mỵ Châu lại ruột để ngoài da. Bên cạnh đó, cậu côi trọng sự công tư phân
minh khi An Dương Vương đã tự chém con gái mình và tự xử án mình bằng hành
động nhảy xuống biển về tội để mất nước chứ không cam chịu nộp mình cho giặc
Câu 3 trang 30 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì? Hướng dẫn trả lời:
Các địa danh được nhắc tới trong đoạn trích có ý nghĩa gợi cho người đọc hình
dung về nguồn gốc hình thành những địa danh đó.
Câu 4 trang 30 SGK Ngữ văn 7 Tập 1 CD:
Chú ý sự giải thích về Uy Minh hầu Lý Nhật Quang của cụ Phó bảng tác động đến
nhận thức, tình cảm của cậu bé Côn. Hướng dẫn trả lời:
Cụ Phó bảng giải thích cho Côn về Uy Minh hầu Lý Nhật Quang: Ngài có công mở
mang bờ cõi, dẹp yên giặc phía tây, phía nam của đất nước… Nghề nông, nghề tắm
tang, dệt lụa, đánh cá, làm muối sớm thịnh hành khắp xứ Nghệ. Điều đó đã tác động
đến cậu bé Côn, giúp cậu nhận thức được quan có người tài, kẻ vô dụng, có người
đục khoét thì cũng có người giúp dân, làm lợi cho dân. Và những người giúp dân sẽ
được nhân dân kính trọng mà lập đền thờ nguy nga lộng lẫy.
Câu 5 trang 31 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Ý nghĩa câu vè mà bà ngoại cậu bé Côn đã đọc là gì? Hướng dẫn trả lời:
- Câu vè mà bà ngoại Côn đọc là:
“Dân vạn đại, quan nhất thời
Ghế quan ai ngồi, xin chớ thờ ơ
Thương dân, dân lập đền thờ
Hại dân, dân đái ngập mồ thối xương”
- Câu vè mà bà ngoại cậu bé Côn đã đọc có ý nghĩa: thời thế sẽ thay đổi theo thời
gian, làm quan chỉ có thời hạn còn làm dân thì là mãi mãi, vì thế ai làm quan thời
nào cũng không được thờ ơ mà phải hết lòng vì dân, thương dân thì sẽ được dân
yêu quý, lập đền thờ còn hại dân thì sẽ bị dân phỉ nhổ, chê trách ngàn đời.
3. Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 trang 32 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy
trong văn bản Dọc đường xứ Nghệ Hướng dẫn trả lời:
- Câu chuyện được kể theo ngôi kể thứ ba.
- Ngôi kể này có tác dụng giúp người nghe kể chuyện một cách linh hoạt, tự do
những gì diễn ra với nhân vật.
Câu 2 trang 32 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn,
suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét về tính cách của nhân vật này? Hướng dẫn trả lời:
Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn
yêu quê hương đất nước, ham muốn tìm hiểu về cội nguồn gốc gác
Câu 3 trang 32 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách
nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật cụ Phó bảng? Hướng dẫn trả lời:
Cụ Phó bảng giáo dục con tu dưỡng làm người thông qua các bài học lịch sử của
ông cha. Cách giáo dục và chỉ bảo con của cụ cho thấy cụ Phó bảng là một người
yêu nước, am hiểu lịch sử nước nhà. Cụ luôn điềm tĩnh và nhẹ nhàng, dẫn dắt con
vào các câu chuyện lịch sử để từ đó rút ra bài học làm người.
Câu 4 trang 32 SGK Ngữ văn 7 tập 1 CD
Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em những suy nghĩ gì? Hướng dẫn trả lời:
Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em hoài niệm về
các câu chuyện, danh nhân lịch sử đã được học trong các tiết lịch sử. Cách kể
chuyện và dạy con của cụ Phó bảng khiến em thêm biết ơn thế hệ cha anh đi trước
và tự hào về truyền thống dân tộc. Từ đó suy nghĩ về cách tu dưỡng, rèn luyện đạo
đức để trở thành một công dân có ích, sau này tiếp bước ông cha xây dựng và kiến
thiết đất nước thêm tươi đẹp.
-----------------------------------------------------------------------------------