Soạn bài Mắt sói | Ngữ văn 8 Bài 6: Chân dung cuộc sống sách Kết nối tri thức

Soạn bài Mắt sói | Ngữ văn 8 sách Kết nối tri thức Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 5 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Nêu tên một tác phẩm văn học hoặc một bộ phim có nội dung nói về sự đồng cảm,
gắn bó giữa con người và thế giới tự nhiên (loài vật, cây cỏ, vũ trụ…). Chia sẻ ngắn
gọn cảm nhận của em về tác phẩm văn học hoặc bộ phim đó. Hướng dẫn trả lời
Một tác phẩm văn học nói về sự đồng cảm, gắn bó giữa con người và thế giới tự
nhiên (loài vật, cây cỏ, vũ trụ…): Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).
=> Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên
tráng lệ có sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên với con người. Qua đó, bộc lộ niềm
vui, niềm tự hào của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên và con người lao động.
- Bộ phim: Công viên kỷ Jura, Marley và tôi, Chú chó trung thành,... Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc
1. Cảm nhận của cậu bé Phi Châu về mắt sói.
Một con mắt màu vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen. Một con mắt không chớp bao giờ.
2. Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra như thế nào?
Chúng làm thành một quầng hung màu đỏ.
3. Chuyện gì sẽ xảy ra với Anh Vàng khi nó muốn nhìn thấy con người thật gần?
Ánh Vàng sẽ bị con người bắt.
4. Cảnh Sói Lam cứu Ánh Vàng
Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con
người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.
Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"
Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa
Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình
Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng
súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.
5. Nhân vật Sói Lam có tính cách như thế nào?
Nhân vật Sói Lam có tính cách dũng cảm, mưu trí và giàu tình yêu thương.
6. Cảm nhận của Sói Lam về con mắt của cậu bé?
Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập
dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lam từng chui vào,
càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.
7. Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén.
Cô bé rất lo lắng và hỏi thắm những người qua đường về lạc đà Hàng Xén, sốt ruột
nên cậu hỏi cả nhữung con lạc đà khác về Hàng Xén.
8. Suy nghĩ của Phi Châu về các loài động vật.
Các loài động vật với Châu Phi không phải là kẻ thù nếu thi thoảng có sư tủ hay báo
ăn thịt dê, cừu là vì chúng nó đói.
9. Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo
Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo:
Báo này, đừng có bò như rắn thế, tôi nghe thấy tiếng anh rồi đấy
Tôi từ Châu Phi Vàng tới. Ở đó không gian lặng như tò, không hề có tiếng động làm cho tai rất thính....
Anh là một tay săn tuyệt vời, Báo ạ. Anh chạy nhanh hơn bất kể loài thú nào, lại còn
nhìn được xa hơn. Đây cũng là ưu điểm của người chăn cừu.
Im lặng có tiếng một con voi rít từ rất xa và tiếp theo là tiếng nổ súng.
Báo ơi, anh chăn cừu với tôi nhé
Báo này anh cần có một người bạn và tôi cũng thế.
10. Tình bạn của Phi Châu và Báo khiến em liên tưởng đến câu chuyện tình
bạn trong tác phẩm nào khác?
Tình bạn của Phi Châu và Báo khiến em liên tưởng đến câu chuyện tình bạn giữa
Hoàng tử bé và con cáo trong tác phẩm Hoàng tử bé. Họ đã dành thời gian bên
nhau, thấu hiểu nhau để trở thành những người bạn thân thiết, gắn bó. Sau khi đọc
Câu 1 (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với kiểu truyện lồng truyện, tức là một hoặc
nhiều câu chuyện được kể lại trong một câu chuyện khác. Hãy đọc kĩ phần tóm tắt
tác phẩm và chỉ ra cốt truyện đa tuyến đó. Hướng dẫn trả lời
- Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với kiểu truyện lồng truyện
+ Chúng ta dễ dàng nhận thấy truyện được kể theo đa tuyến các nhân vật, không cố
định người kể truyện, trong truyện còn có điểm nhìn quá khứ - hiện tại – tương lai
+ Cùng với đó truyện có nhiều cốt truyện đan xen với nhau. Cốt truyện chung của
tác phẩm là kể về cuộc gặp gỡ đầy thú vị và ngộ nghĩnh của Sói Lam và Phi Châu ở
trong sở thú, khi hai nhân vặt nhìn vào mắt của nhau, họ đã thấy được cuộc đời của
đối phương. Còn các cốt truyện riêng được lồng ghép vào cốt truyện chung này
chính là 2 cốt truyện: Một, khi Phi Châu nhìn vào mắt Sói Lam, cậu bé đã được
chứng kiến câu chuyện cuộc đời của Sói Lam và cốt truyện còn lại, khi Sói Lam nhìn
vào mắt Phi Châu và nó cũng được chứng kiến câu chuyện về cuộc đời Phi Châu.
-> Đây chính là một tác phẩm hay có cốt truyện đa tuyến.
Câu 2. (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều gì? Trong mắt sói, câu
chuyện nào đã hiện lên? Hướng dẫn trả lời
* Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói đã nhận ra được là:
- Con ngươi màu đen của nó chính là một con sói mẹ đang cuộn tròn, xung quanh là
bầy con nhỏ, đây cũng chính là mẹ và anh em của sói
- Sói từng sống ở một nơi lạnh lẽo nhưng hạnh phúc bên gia đình
- Sự yên bình của gia đình sói bị phá vỡ khi đám thợ săn đi tìm để bắt gia đình nó
- Sói rất thương em của mình, vì em mà bị bắt và xa gia đình từ đó
* Trong mắt sói, câu chuyện đã hiện lên là sói cứu em Ánh vàng của mình khỏi thợ săn
Câu 3 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo dõi phần (2) thuộc Chương 2 và cho biết Sói Lam đã cứu Ánh Vàng như thế
nào. Qua hành động đó, em hãy nhận xét về tính cách nhân vật Sói Lam. Hướng dẫn trả lời
Ánh Vàng bị nhốt trong lưới, bộ lông lấp lánh những ánh chớp vàng trong màn đêm;
Sói Lam tung người bay trên làn không khí bỏng rát, nó dùng răng cắn đứt sợi dây,
hét: “Chạy đi, Ánh Vàng!”; Đầu Sói Lam như nổ tung, Sói Lam ngã xuống, ngã
xuống, cứ xoay tròn và rơi mãi trong màn đêm đầy tia lửa,...
=> Qua hành động trên, có thể thấy Sói Lam là một con sói dũng cảm và rất yêu gia
đình, yêu thương đứa em gái bé bỏng. Khi biết em bị nạn, nó đã không chút do dự
lao đến cứu em, không màng đến mạng sống và sự an nguy của bản thân - một con
sói không bao giờ đùa, “nghiêm túc”, “uyên bác”, tính cách “vô cùng là sói”.
Câu 4 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nhận ra những điều gì? Trong mắt cậu bé, kí ức nào đã hiện lên? Hướng dẫn trả lời
Các chi tiết miêu tả mắt người ở phần (3): con mắt như một ánh sáng vụt tắt, như
một đường hầm bị sập dưới lòng đất – một đường hầm giống một cái hang cáo mà
Sói Lam từng chui vào, mờ mịt, tối om, không còn giọt nắng nào,… Những chi tiết
này cho thấy mối đồng cảm sâu sắc, sự thấu hiểu của sói với nỗi buồn đau của cậu
bé Phi Châu. Trong mắt cậu bé, kí ức hiện lên là câu chuyện tình bạn giữa Phi Châu
với lạc đà Hàng Xén và Báo.
Câu 5 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phi Châu. Chỉ ra những chi tiết giúp em có cảm nhận đó Hướng dẫn trả lời
Phi Châu là một cậu bé có tâm hồn trong sáng, sâu sắc, tinh tế, có tấm lòng nhân
hậu, trân trọng tình bạn, yêu thương loài vật, tôn trọng thiên nhiên. Điều đó được thể
hiện qua chi tiết Phi Châu “mất hàng giờ” để tìm lạc đà Hàng Xén – người bạn đầu
tiên của cậu bé. Hay chi tiết Phi Châu suy nghĩ về các loài động vật trong thế giới tự
nhiên bằng sự đồng cảm, thấu hiểu, tôn trọng: “Cậu là một người chăn cừu tốt, chỉ
có vậy thôi. Cậu đã hiểu ra một điều rất đơn giản: Đàn cừu và dê không có kẻ thù.
Nếu thi thoảng có sư tử hay báo ăn thịt một con dê cái thì chỉ vì nó đói”. Hoặc chi tiết
Phi Châu kết bạn với Báo bằng tâm hồn tinh tế, tĩnh lặng, sự thấu cảm sâu sắc.
Câu 6 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nhận xét về vai trò của hình ảnh mắt sói, mắt người trong việc tổ chức các sự kiện của cốt truyện. Hướng dẫn trả lời
Mắt sói được đánh giá là “Một cuộc gặp gỡ kì lạ, được kể lại một cách xuất sắc”
(Astrapi). Trong tác phẩm, câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba nhưng có lúc được
chuyển sang ngôi thứ nhất qua lời của nhân vật. Ở đoạn trích, câu chuyện được kể
bằng lời ngôi thứ ba nhưng chủ yếu theo điểm nhìn bên trong (kể qua cảm nhận của
nhân vật). Nhà văn Pennac đã xây dựng câu chuyện với cốt truyện đa tuyến mới lạ
và đầy tính sáng tạo, truyện lồng truyện. Đan xen trong cốt truyện chính kể về cuộc
gặp gỡ của Phi Châu và Sói Lam là cốt truyện riêng về cuộc đời của từng nhân vật.
Lời kể của nhiều nhân vật tạo nên những góc nhìn đa chiều, gợi sự tò mò và hứng
thú nơi người đọc. Ngôn ngữ kể chuyện trong sáng, phù hợp với lứa tuổi của trẻ thơ.
Câu 7. (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và
cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Câu chuyện đã tác
động đến suy nghĩ và tình cảm của em như thế nào? Hướng dẫn trả lời
Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi
tình yêu thương động vật như cậu bé Phi Châu, tình yêu gia đình giống Sói Lam
cũng như ca ngợi những tình bạn trong sáng, không phân biệt giống loài, khoảng
cách như Phi Châu và các loài động vật. Câu chuyện đã tác động mạnh đến suy
nghĩ và tình cảm của em. Qua truyện, em nhận thấy rằng không chỉ con người có
nội tâm phong phú và tình cảm sâu sắc mà ngay cả những loài động vật cũng như
vậy. Con người phải biết thương yêu động vật và sống hòa thuận với chúng, không
phải là săn bắt và tách chúng khỏi môi trường tự nhiên. Cùng với đó, mỗi chúng ta
hãy mở lòng để làm quen với những người bạn mới, có bạn ở bên cạnh để chia sẻ
niềm vui và nỗi buồn là một điều tuyệt vời.
Viết kết nối với đọc
Bài tập (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) kể lại
sự kiện “Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn thân thiết” (bằng lời của nhân vật Báo). Đoạn văn tham khảo
(1) Tôi là Báo - một người chăn dê làm thuê cho Vua Dê. (2) Nhờ công việc này mà
tôi được gặp gỡ và kết bạn với Phi Châu - một chàng trai có trái tim ấm áp giàu tình
yêu thương dành cho động vật. (3) Tôi vẫn còn nhớ lần đầu gặp mặt, cậu ấy đã gây
ấn tượng mạnh cho tôi bởi vẻ ngoài tội nghiệp. (4) Bởi trước đó, Phi Châu đã trải
qua những ngày tháng khó khăn, phải lưu lạc khắp nơi do chiến tranh. (5) Là một
cậu bé mồ côi không nơi nương tựa, Phi Châu phải đối mặt với số phận trở thành
món hàng cho những tay buôn người. (6) Lần đầu, cậu ấy may mắn thoát khỏi tay
lão Toa (tên buôn người khét tiếng), nhưng lần thứ hai thì không, vì vậy cậu ấy đã
được Vua Dê mua về để làm người chăn dê cùng tôi. (7) Lúc đầu tôi chỉ xem cậu ấy
là một đồng nghiệp bình thường, nhưng theo thời gian, sự lương thiện của Phi Châu
đã khiến tôi dần quý mến cậu ấy hơn. (8) Chúng tôi trở nên thân thiết hơn sau
những giờ làm việc chung, những buổi tâm sự về cuộc sống. (9) Cách Phi Châu đối
xử đầy tình yêu thương với các con vật ở trang trại luôn làm tôi hãnh diện và thêm
yêu quý người bạn này của mình.
-----------------------------------------------------------------------------------