Soạn bài “Người mẹ vườn cau” đầy đủ | Ngữ văn 8
I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm 1. Tác giả
- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976 tại xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.
- Cô nổi tiếng với tập truyện “Cánh đồng bất tận”. Tác phẩm nhận giải thưởng của
Hội nhà văn Việt Nam năm 2006 và truyện ngắn cùng tên đã được chuyển thể thành phim điện ảnh năm 2010.
- Một số tác phẩm tiêu biểu: Giao thừa, Biển người mênh mông, Ngọn đèn không
tắt, Gáy người thì lạnh, Khói trời lộng lẫy, Biển của mỗi người,…
- Phong cách nghệ thuật: Nguyễn Ngọc Tư viết nhiều về con người Nam Bộ, đặc
biệt là số phận những người dân nhỏ bé. Tác phẩm của chị có ngôn ngữ gần gũi với
lời ăn tiếng nói hằng ngày, giàu tính chiêm nghiệm, triết lí sâu sắc. 2. Tác phẩm
Văn bản “Người mẹ vườn cau” nằm trong tập “Xa xóm Mũi”, xuất bản năm 2016. II. Tìm hiểu văn bản
1. Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu hỏi trang 26 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1:
Nhận biết các từ là trợ từ, thán từ trong văn bản.
- Trợ từ: cả, đến, chỉ
- Thán từ: tiên tổ mầy, nghen, hở, ừ
Câu 5 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Đoạn (3) đã gợi mở những vấn đề gì?
Đoạn (3) đã mang đến bài học về sự biết ơn, tình yêu thương của con dành cho mẹ.
Dù hoàn cảnh sống có ra sao nhưng mẹ luôn hy sinh, làm tất cả để con được hạnh
phúc nên ta phải luôn trân quý công lao ấy cũng như quan tâm đến mẹ.
2. Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Truyện ngắn trên viết về đề tài gì? Giải thích nhan đề “Người mẹ vườn cau”.
- Truyện ngắn trên viết về đề tài số phận con người thời hậu chiến.
- Nhan đề “Người mẹ vườn cau” nhấn mạnh đến nhân vật trung tâm của tác phẩm.
Người mẹ ấy có tên riêng nhưng được gắn với địa danh “vườn cau” thân thuộc, giản
dị để tượng trưng cho về hình ảnh người mẹ Việt Nam anh hùng trên khắp Tổ quốc.
Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Theo em, chủ đề của truyện ngắn “Người mẹ vườn cau” là gì?
Chủ đề của truyện ngắn “Người mẹ vườn cau” là sự hy sinh, mất mát của những
người mẹ Việt Nam anh hùng.
Câu 3 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng như thế nào?
- Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất, nhân vật xưng “tôi”.
- Tác dụng: khiến câu chuyện trở nên khách quan, thể hiện được những cảm xúc,
cách nhìn cùng tiếng nói nội tâm của nhân vật tôi khi bày tỏ nỗi niềm về người bà của mình.
Câu 4 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Cốt truyện của văn bản “Người mẹ vườn cau” có gì đáng chú ý?
Cốt truyện của văn bản “Người mẹ vườn cau” đơn giản, bắt nguồn với chi tiết về đề
văn của nhân vật “tôi”. Xuyên suốt tác phẩm là câu chuyện về người bà ở vườn cau
và kết thúc tác phẩm, chi tiết về đề văn lại xuất hiện tạo nên sự hô ứng và cho thấy
sự trưởng thành, nhận thức rõ ràng của “tôi” về công lao của những người mẹ.
Câu 5 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu nào? Em
ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?
- Hình ảnh “Người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu:
+ Ba kể hồi trước, ba cùng hai chú ở trên bàn thờ là đồng chí của nhau, các chú ấy
hiên ngang và anh dũng lắm, ba bảo bà nội là một bà mẹ anh hùng. + Nội bán ve chai.
+ Nội gánh giỏ đi đầu làng cuối xóm. Nội đưa thư cho ba. Nội mang thức ăn, tin tức.
+ Giá mà các chú ấy còn sống, bây giờ nội đã có cháu, đâu phải sống một mình.
+ Tôi nghe gai gai người, nhớ cái dáng còm cõi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo.
- Chi tiết ấn tượng nhất là nhân vật người ba nói với nhân vật “tôi” rằng bà nội là một
bà mẹ anh hùng. Bà chỉ là một người phụ nữ nhỏ bé nhưng đã cống hiến biết bao
cho Tổ quốc. Trải qua bao mất mát, bao gồm cả nỗi đau mất đi người con, bà vẫn
sống lạc quan và đầy tình yêu thương. Anh hùng không cần thiết phải cao to, oai
phong. Anh hùng có thể là bất cứ ai đã và đang hi sinh cho đất nước, con người.
Qua đó, ta phải ghi nhớ công ơn của họ và cố gắng học tập, rèn luyện để phát triển đất nước.
Câu 6 (trang 29 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):
Có người cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp
về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em như thế nào?
(Trình bày thành đoạn văn khoảng 8 - 10 dòng).
Qua văn bản "Người mẹ vườn cau", tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã thực sự mang đến
bài học ý nghĩa về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Hình ảnh
người mẹ vườn cau cùng những người mẹ khác được nhắc đến trong truyện là hiện
thân của những con người đã cống hiến, hi sinh hết mình vì đất nước. Việc cha con
nhân vật “tôi” về thăm người mẹ vườn cau là hành động đền ơn đáp nghĩa. Đôi khi,
trong cuộc sống bận rộn, ta quên mất những người bà, người mẹ đó. Họ đã dành cả
cuộc đời để ta có được hòa bình hôm nay, vậy nên ghi nhớ và báo đáp công lao đó
là trách nhiệm của mỗi công dân.
-----------------------------------------------------------------------------------