Soạn bài Ôn tập lớp 7 trang 41 Chân trời sáng tạo Tập 2
Câu 1 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Tóm tắt nội dung và xác định thể
loại của các văn bản đã học bằng cách điền vào bảng sau: Tên văn bản Nội dung Thể loại Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết Những kinh nghiệm dân gian về lao động sản xuất Những kinh nghiệm dân gian về con người và xã hội Trả lời:
Tóm tắt nội dung và xác định thể loại của các văn bản đã học như sau: Tên văn bản Nội dung Thể loại
Những kinh nghiệm dân Những kinh nghiệm của nhân dân về Tục ngữ gian về thời tiết
hiện tượng thời tiết, đặc điểm thiên nhiên
Những kinh nghiệm dân Những kinh nghiệm của nhân dân về Tục ngữ gian về lao động sản
hoạt động lao động và sản xuất xuất
Những kinh nghiệm dân Những kinh nghiệm của nhân dân về Tục ngữ
gian về con người và xã
con người và xã hội, về lối sống và hội các đạo lý
Câu 2 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Hãy xác định số dòng, số chữ,
các cặp vần, các vế, biện pháp tu từ trong các câu tục ngữ sau:
a. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng. b. Én bay thấp, mưa ngập bờ ao
Én bay cao, mưa rào lại tạnh. Trả lời:
Xác định số dòng, số chữ, các cặp vần, các vế, biện pháp tu từ trong các câu tục ngữ như sau: Câu tục ngữ a b Số dòng 1 dòng 2 dòng Số chữ 8 chữ 14 chữ Cặp vần đen - đèn ao - cao - rào Các vế Gồm 2 vế: Gồm 2 vế"
 Vế 1: gần mực thì đen
 Vế 1: én bay thấp, mưa
 Vế 2: gần đèn thì rạng ngập bờ bao  Vế 2: én bay cao, mưa rào lại tạnh
Phép tu từ - BPTT ẩn dụ - BPTT tương phản: thấp
 mực chỉ môi trường xấu xa, sự >< cao tệ hại - BPTT điệp ngữ:
 đèn chỉ môi trường trong
 Lặp lại 2 lần từ "bay" ở
sạch, văn minh, tốt đẹp 2 vế - BPTT tương phản
 Lặp lại 2 lần từ "mưa" ở  mực >< đèn 2 vế  đen >< rạng
- BPTT điệp ngữ: lặp lại 2 lần cấu trúc "gần" ... "thì"
Câu 3 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Thành ngữ và tục ngữ khác nhau như thế nào? Trả lời:
Thành ngữ và tục ngữ khác nhau như sau: Thành ngữ Tục ngữ
Đặc điểm - Thành ngữ là một cụm từ cố định, có - Tục ngữ là một câu
thể làm thành một bộ phận của câu (có diễn đạt trọn vẹn một ý
thể làm chủ ngữ, vị ngữ), hoặc cũng có (một nhận xét, một kinh
thể làm thành phần phụ trong các cụm nghiệm) từ - Ví dụ: Câu tục ngữ
- Ví dụ: Thành ngữ "Chậm như rùa: "Cha mẹ sinh con, trời
 Làm vị ngữ: Anh ta chậm như rùa. sinh tính" thể hiện quy
 Làm chủ ngữ: "Chậm như rùa" là
luật phát triển tự nhiên
câu thành ngữ hay và thú vị. trong tính cách của mỗi
 Làm thành phần phụ: Đã hơn 15
con người, không thể áp
phút trôi qua, mà anh ta mới chạy đặt hay gò ép.
được nửa vòng sân, đúng là chậm như rùa.
Chức năng - Thành ngữ thường được sử dụng
- Tục ngữ được sử dụng
trong lời ăn tiếng nói hằng ngày và
chủ yếu nhằm tăng độ tin
trong sáng tác văn chương với mục
cậy, sức thuyết phục về
đích làm cho sự diễn đạt trở nên giàu một nhận thức hay một hình ảnh và cảm xúc kinh nghiệm
Câu 4 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Viết ba câu có sử dụng biện
pháp nói quá và ba câu có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh. Trả lời:
Học sinh tham khảo các câu sau:
- Câu sử dụng biện pháp nói quá:
 Nhà tôi trồng được một quả dưa hấu to như cái chậu giặt áo quần.
 Chỉ cần dùng một tay tôi cũng có thể nhấc bổng cả cái xe máy.
 Chiếc ô tô này chạy rất nhanh, một tiếng đã chạy được từ Huế vào đến Hồ Chí Minh rồi.
- Câu sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh:
 Các chiến sĩ đã anh dũng hi sinh sau khi tiêu diệt sạch kẻ địch.
 Thành tích của bạn Nam không được tốt lắm, nên cần phải cố gắng hơn ở học kì 2.
 Những bông hoa trông không tươi lắm, có lẽ là cách chăm sóc chưa phù hợp.
Câu 5 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Em hãy chia sẻ với bạn những
kinh nghiệm khi viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến về một câu tục ngữ hoặc danh
ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống. Trả lời:
Kinh nghiệm khi viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến về một câu tục ngữ hoặc danh
ngôn bàn về một vấn đề trong đời sống: - Mở bài:
 Giới thiệu được vấn đề cần bàn luận
 Nêu được ý kiến tán thành hay phản đối với vấn đề cần bàn luận - Thân bài:
 Giải thích những từ ngữ quan trọng (nếu có) và ý nghĩa của câu danh ngôn, tục ngữ cần bàn luận
 Nêu được ít nhất hai lí lẽ thuyết phục, chặt chẽ để làm rõ ý kiến
 Nêu được bằng chứng đa dạng, thuyết phục để củng cố cho lí lẽ
 Sắp xếp các lí lẽ, bằng chứng theo một trình tự hợp lí
 Lật lại vấn đề, bổ sung ý kiến để cách nhìn vấn đề thêm toàn diện
 Sử dụng các từ ngữ có chức năng chuyển ý để gắn kết các đoạn văn với nhau - Kết bài:
 Khẳng định lại ý kiến của mình
 Đề xuất giải pháp, bài học nhạn thức và phương hướng hành động
Câu 6 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Khi trao đổi ý kiến về một vấn đề
trong đời sống, em cần lưu ý những gì để có thể trao đổi một cách xây dựng và tôn
trọng ý kiến khác biệt. Trả lời:
Những điều cần lưu ý khi trao đổi ý kiến về một vấn đề trong đời sống để có thể trao đổi
một cách xây dựng và tôn trọng ý kiến khác biệt là:
 Có thái độ hòa nhã, tôn trọng người cùng trao đổi với mình vì mục đích của buổi
trao đổi chính là để chia sẻ quan điểm của mình, lắng nghe quan điểm của người khác
 Bảo vệ ý kiến, quan điểm của mình bằng những lí lẽ, bằng chứng thuyết phục và ngôn từ lịch sự
 Lắng nghe và tôn trọng ý kiến khác biệt với ý kiến của mình vì một vấn đề có thể
được nhìn nhận từ nhiều chiều, nhiều góc độ
Câu 7 trang 41 Ngữ văn lớp 7 Tập 2 Chân trời sáng tạo: Qua bài đọc, em hiểu thế nào về “trí tuệ dân gian”? Trả lời: Gợi ý:
"Trí tuệ dân gian" là những kiến thức, kinh nghiệm, bài học mà cha ông ta đúc kết, tích
lũy được qua những điều đã nhìn thấy, thấu hiểu được từ chính thực tiễn cuộc sống,
chứ không phải từ các nghiên cứu khoa học. Tất cả được cô đọng lại trong các câu ca
dao, tục ngữ, thành ngữ... Và được truyền từ đời này qua đời khác như một bài học ý nghĩa dành cho con cháu.