Soạn bài Ra-ma buộc tội - Cánh diều 10

Soạn văn 10: Ra-ma buộc tội
Soạn bài Ra-ma buộc tội - Mẫu 1 1. Chuẩn bị - Xuất xứ:
• “Ra-ma buộc tội” trích trong sử thi Ra-ma-ya-na.
• Sử thi “Ra-ma-ya-na” là một trong hai bộ sử thi nổi tiếng của Ấn Độ. Tác
phẩm bao gồm 24.000 câu thơ đôi (mỗi câu thơ đôi gồm 2 dòng thơ).
- Tóm tắt: Sau khi chiến thắng quỷ vương Ra-va-na, cứu được Xi-ta. Vợ chồng
gặp lại nhau, nhưng Ra-ma lại nghi ngờ Ri-ra không còn trọn vẹn danh tiết sau
những ngày tháng trong tay quỷ. Ra-ma tuyên bố từ bỏ nàng. Xi-ta thanh minh
không được, đành bước lên giàn hỏa thiêu. Chứng giám đức hạnh của nàng,
thần Lửa đã đem nàng trả lại cho Ra-ma. 2. Đọc hiểu
Câu 1. Hình dung bối cảnh Ra-ma và Xi-ta gặp lại nhau.
Bối cảnh Ra-ma và Xi-ta gặp lại nhau:
• Xi-ta đứng trước mọi người trong cộng đồng như một bị cáo.
• Ra-ma ngự trên ngôi như một viên quan tòa có quyền kết án.
=> Không phải là một cuộc đoàn tụ sau nhiều năm xa cách mà là một phiên tòa đầy căng thẳng.
Câu 2. Lời nói và tình cảm của Ra-ma có gì mâu thuẫn?
Lời nói và tình cảm của Ra-ma có sự mâu thuẫn: Lời nói thì lạnh lùng buộc tội
Xi-ta, nhưng trong lòng thì cảm thấy đau như dao cắt.
Câu 3. Tâm trạng của Xi-ta như thế nào?
Xi-ta dùng mọi lời lẽ để thanh minh nhưng không được, nàng cảm thấy đau khổ,
tuyệt vọng: “Mỗi lời nói của Ra-ma xuyên vào trái tim nàng như một mũi tên;
nước mắt nàng đổ ra như suối…”
Câu 4. Thái độ của Xi-ta khi bước lên giàn lửa có gì đặc biệt?
Xi-ta tỏ ra bình thản và kiên quyết bước lên giàn lửa, nàng cầu khấn thần A-nhi
chứng giám cho sự trong sạch của mình.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Văn bản Ra-ma buộc tội kể về sự kiện gì? Bối cảnh diễn ra sự kiện ấy như thế nào?
- Văn bản Ra-ma buộc tội kể về sự kiện: Sau khi chiến thắng quỷ vương Ra-va-
na, cứu được Xi-ta. Vợ chồng gặp lại nhau, nhưng Ra-ma lại nghi ngờ Ri-ra
không còn trọn vẹn danh tiết sau những ngày tháng trong tay quỷ. Ra-ma tuyên
bố từ bỏ nàng. Xi-ta thanh minh không được, đành bước lên giàn hỏa thiêu.
Chứng giám đức hạnh của nàng, thần Lửa đã đem nàng trả lại cho Ra-ma.
- Bối cảnh diễn ra sự kiện đó: Xi-ta đứng trước mọi người trong cộng đồng như
một bị cáo. Còn Ra-ma ngự trên ngôi như một viên quan tòa có quyền kết án.
=> Không phải là một cuộc đoàn tụ sau nhiều năm xa cách mà là một phiên tòa đầy căng thẳng.
Câu 2. Nhân vật người anh hùng trong sử thi được miêu tả là đại diện cho cộng
đồng, danh dự cộng đồng thường được đặt trên danh dự cá nhân. Điều đó được
thể hiện trong đoạn trích Ra-ma buộc tội như thế nào?
Ra-ma với tư cách là một người anh hùng đại diện cho cộng đồng, danh dự cộng
cộng đồng thường đặt trên danh dự cá nhân. Điều đó được thể hiện trong đoạn trích Ra-ma buộc tội:
- Bối cảnh đoàn tụ: Xi-ta đứng trước cộng đồng như một bị cáo, còn Ra-ma ngự
trên ngôi như một viên quan tòa có quyền kết án.
- Lời tuyên bố của Ra-ma: Chàng giao tranh với quỷ Ra-va-na, tiêu diệt hắn để
giải cứu Xi-ta vì động cơ “Ta làm điều đó vì nhân phẩm của ta, xóa bỏ vết ô
nhục để bảo vệ uy tín và danh dự của dòng họ lừng lẫy tiếng tăm.”
- Ra-ma dù là một người chồng, nhưng trên hết vẫn là một người anh hùng đại diện cho cộng đồng:
• Ra-ma thể hiện sự nghi ngờ trinh tiết của Xi-ta: “Nàng đã lưu lại lâu
trong nhà một kẻ xa lạ”, “Nàng bị quấy nhiễu trong vạt áo của Ra-va-na”,
“Đôi mắt tội lỗi... đã hau háu nhìn khắp người nàng”.
• Thậm chí, Ra-ma còn lăng nhục, ruồng rẫy Xi-ta: “Ta không cần đến
nàng nữa”, “Nàng muốn đi đến đâu tùy ý”.
• Khi Xi-ta bước lên giàn hỏa thiêu: Ra-ma câm lặng, không nói “mắt dán
xuống đất, lúc đó nom chàng khủng khiếp như thần chết vậy”.
=> Dù rất đau khổ và thương yêu vợ của mình, Ra-ma vẫn phải giữ tròn bổn
phận của một người đại diện cho danh dự của cộng đồng.
Câu 3. Qua hai nhân vật Ra-ma và Xi-ta, em hiểu thế nào về quan niệm của
người Ấn Độ cổ đại đối với mẫu người anh hùng lí tưởng và mẫu người phụ nữ
lí tưởng? Theo em, quan niệm đó có còn phù hợp với ngày nay không? Tại sao?
- Quan niệm của người Ấn Độ cổ:
• Hình tượng người anh hùng lí tưởng: Ngoại hình có tầm vóc phi thường,
mang vẻ đẹp của đức hạnh, trí tuệ, tài năng và lòng dũng cảm.
• Hình tượng người phụ nữ: Không chỉ vẻ đẹp hình thức mà còn sống đức
hạnh, tình yêu thương bao la đối với con người và cảnh vật, sự chung
thủy, sự chịu đựng đáng trân trọng của người phụ nữ trong mối quan hệ
với các vấn đề xã hội (tôn giáo, đẳng cấp, hôn nhân) theo quan niệm của giáo lí.
- Quan điểm trên không còn phù hợp với ngày nay. Khi xã hội ngày văn minh
hơn, những chuẩn mực trên cũng thay đổi. Đồng thời, con người sống cũng vì
cá nhân, chứ không còn đại diện cho cộng đồng.
Câu 4. Từ đoạn trích Ra-ma buộc tội, hãy liên hệ với đoạn trích Hê-ra-clét đi
tìm táo vàng để chỉ ra điểm khác biệt của nhân vật anh hùng trong sử thi và thần thoại?
- Nhân vật anh hùng trong thần thoại: Thường là các vị thần, có ngoại hình và
hành động phi thường, có vai trò tạo lập hay bảo vệ thế giới…
- Nhân vật anh hùng trong sử thi: Có tài năng, lòng dũng cảm cũng như lập
được nhiều chiến công, đại diện cho sức mạnh và danh dự cộng đồng.
Soạn bài Ra-ma buộc tội - Mẫu 2
1. Đôi nét về tác phẩm a. Xuất xứ ⚫
“Ra-ma buộc tội” trích trong sử thi Ra-ma-ya-na. ⚫
Sử thi “Ra-ma-ya-na” là một trong hai bộ sử thi nổi tiếng của Ấn Độ. Tác
phẩm bao gồm 24.000 câu thơ đôi (mỗi câu thơ đôi gồm 2 dòng thơ). b. Tóm tắt
Sau khi chiến thắng quỷ vương Ra-va-na, cứu được Xi-ta. Vợ chồng gặp lại
nhau, nhưng Ra-ma lại nghi ngờ Ri-ra không còn trọn vẹn danh tiết sau những
ngày tháng trong tay quỷ. Ra-ma tuyên bố từ bỏ nàng. Xi-ta thanh minh không
được, đành bước lên giàn hỏa thiêu. Chứng giám đức hạnh của nàng, thần Lửa
đã đem nàng trả lại cho Ra-ma. c. Bố cục Gồm 2 phần: ⚫
Phần 1. Từ đầu đến “Ra-va-na đâu có chịu đựng được lâu”: Lời buộc tội của Ra-ma. ⚫
Phần 2. Còn lại:Lời thanh minh và hành động của Xi-ta.
2. Đọc - hiểu văn bản
a. Lời buộc tội của Ra-ma - Hoàn cảnh: ⚫
Xi-ta đứng trước mọi người trong cộng đồng như một bị cáo. ⚫
Ra-ma ngự trên ngôi như một viên quan tòa có quyền kết án.
=> Không phải là một cuộc đoàn tụ sau nhiều năm xa cách mà là một phiên tòa đầy căng thẳng:
- Lời buộc tội của Ra-ma: ⚫
Đầu tiên, Ra-ma khẳng định chiến thắng và tài nghệ của mình. ⚫
Tuyên dương công trạng những người đã giúp đỡ mình. ⚫
Khẳng định mục đích của hành động: “Ta làm điều đó vì nhân phẩm của ta,
xóa bỏ vết ô nhục để bảo vệ uy tín và danh dự của dòng họ lừng lẫy tiếng tăm.” ⚫
Ra-ma thể hiện sự nghi ngờ trinh tiết của Xi-ta: “Nàng đã lưu lại lâu trong
nhà một kẻ xa lạ”, “Nàng bị quấy nhiễu trong vạt áo của Ra-va-na”, “Đôi
mắt tội lỗi... đã hau háu nhìn khắp người nàng”. ⚫
Thậm chí, Ra-ma còn lăng nhục, ruồng rẫy Xi-ta: “Ta không cần đến nàng
nữa”, “Nàng muốn đi đến đâu tùy ý” ⚫
“Thấy người đẹp với gương mặt bông sen, với những cuộn tóc lượn sóng
đứng trước mặt mình, lòng Ra-ma đau như dao cắt”: Với tư cách là một
người chồng, Ra-ma cảm thấy đau đớn và thương xót vợ mình; nhưng trên
cương vị là một vị hoàng tử của một đất nước thì Ra-ma coi trọng danh dự)
- Khi Xi-ta bước lên giàn hỏa thiêu: Ra-ma câm lặng, không nói “mắt dán
xuống đất, lúc đó nom chàng khủng khiếp như thần chết vậy”.
=> Ra-ma tuy là một vị thần nhưng vẫn mang những đặc điểm của con người
trần tục: yêu hết mình nhưng cũng ích kỉ, ghen tuông cực độ; có lúc oai phong
lẫm liệt những cũng có lúc tầm thường, nhỏ nhen, ích kỉ; có lúc cương quyết,
rắn rỏi nhưng cũng có lúc mềm yếu.
b. Lời thanh minh và hành động của Xi-ta
- Hoàn cảnh: bị quỷ vương bắt, phải đấu tranh để giữ trinh tiết, lòng thủy chung
- Trước những lời buộc tội của Ra-ma, Xi-ta kinh ngạc, đau đớn, tủi nhục “như
một cây leo bị vòi voi quật nát”: đau khổ đến tột cùng vì danh dự bị xúc phạm.
- Xi-ta dùng lời lẽ, đúng mực để thanh minh cho mình, đem tình yêu làm bằng chứng thuyết phục: ⚫
Xi-ta lên án hành vi ứng xử tầm thường và nhận thức kiểu đánh đồng thiếu
suy xét và thiếu cơ sở của Ra-ma: “Cớ sao chàng lại... đâu có phải.” ⚫
Đem tư cách, danh dự để đảm bảo. ⚫
Khẳng định lòng chung thủy của mình và thái độ vô tình của Ra-ma. ⚫
Nhấn mạnh nguồn gốc bản thân: dòng họ cao quý và gợi lại lý do Ra-ma
cưới mình vì tự nguyện và vì tình yêu.
- Trong nỗi đau khổ tuyệt vọng Xi-ta đã quyết định bước lên giàn thiêu thể hiện
sự dứt khoát “Nếu con... cho con”: cầu khẩn thần Anhi chứng giám.
=> Xi-ta nổi bật lên là mẫu người phụ nữ lý tưởng đáng ngưỡng mộ của thời đại. => Tổng kết:
- Nội dung: “Ra-ma buộc tội” đặt các nhân vật vào tình thế thử thách ngặt
nghèo đòi hỏi sự lựa chọn quyết liệt, bộc lộ sâu sắc bản chất con người. Ra-ma
vào sinh ra tử, chiến đấu với yêu quỷ để giành lại người vợ yêu quý nhưng cũng
dám hi sinh tình yêu vì danh dự, bổn phận của một người anh hùng, một đức
vua mẫu mực. Như một người vợ lý tưởng xứng đáng với Ra-ma, Xi-ta cũng
sẵn sàng đem thân mình thử lửa để chứng minh tình yêu và đức hạnh thủy chung.
- Nghệ thuật: Xây dựng nhân vật, ngôn ngữ đối thoại, đậm chất sử thi…