Soạn bài Sao băng đầy đủ | Ngữ văn 8 I. Chuẩn bị
a. Vì sao văn bản này được coi là văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên?
Đây là một văn bản thông tin giải thích một hiện tượng vì nội dung chính của văn
bản là nêu ra và lí giải các vấn đề (khái niệm, nguyên nhân, lợi ích/tác hại,…) xoay
quanh hiện tượng tự nhiên.
b. Hiện tượng tự nhiên được giới thiệu là hiện tượng nào?
Hiện tượng tự nhiên được giới thiệu trong văn bản là sao băng.
c. Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?
Bố cục của văn bản gồm 6 phần.
+ Phần 1 (từ đầu đến “trên lục địa”): giới thiệu về sao băng
+ Phần 2 (tiếp đến “mưa sao băng”): nguyên nhân xuất hiện mưa sao băng
+ Phần 3 (tiếp đến “ngày tháng chính xác”): chu kì của sao băng
+ Phần 4 (tiếp đến “khá thuận lợi […]”): cách để xem sao băng
+ Phần 5 (tiếp đến “cơ sở khoa học”): điềm báo khi sao băng rơi
+ Phần 6 (còn lại): cách ước khi có sao băng
d. Văn bản triển khai thông tin theo cách nào?
Văn bản triển khai thông tin theo quan hệ nguyên nhân - kết quả.
e. Qua văn bản, em hiểu thêm những gì về hiện tượng được giới thiệu?
Văn bản giúp em hiểu thêm về khái niệm, nguồn gốc, chu kì, cách xem và ý nghĩa của mưa sao băng.
f. Đọc trước văn bản “Sao băng” và tìm hiểu thêm về hiện tượng tự nhiên này từ các nguồn thông tin khác nhau.
Một số thông tin tìm hiểu thêm về sao băng:
- Sao băng thực chất là những thiên thạch, mảnh vỡ của các sao chổi cũ hay mảnh
kim loại văng ra từ các hành tinh va chạm với nhau.
- Chúng có vận tốc rất lớn.
- Khi sao băng rơi xuống Trái Đất, chúng có thể tạo nên những hố chảo sâu trên mặt đất.
g. Em đã thấy hiện tượng sao băng chưa? Em nghĩ gì về hiện tượng này? Hãy
chuẩn bị để chia sẻ với bạn khi học bài này.
Em chưa được nhìn thấy mưa sao băng. Em nghĩ rằng đây là một hiện tượng tự nhiên bí ẩn và kì thú. II. Đọc hiểu
1. Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Đoạn sa pô này cho biết những gì?
Đoạn sa pô đã giới thiệu khái quát về sao băng và đặt ra những câu hỏi để gợi mở
nội dung chính của bài, tạo hứng thú cho người đọc.
Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Các đề mục in đậm nghiêng khác để mục in đậm ở trên chỗ nào?
Đề mục in đậm nghiêng là các câu hỏi – các vấn đề chính mà bài viết quan tâm lí giải.
Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Chú ý các nguyên nhân xuất hiện mưa sao băng.
- Sao chổi là nguyên nhân xuất hiện sao băng.
- Nếu một ngôi sao chổi bay qua Trái Đất, các bụi và khí của nó sẽ bay vào khí
quyển làm xuất hiện rất nhiều sao băng nhỏ - mưa sao băng.
Câu 4 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Nội dung chính của phần này là gì?
Nội dung chính của phần này là chu kì xuất hiện của sao băng và mưa sao băng.
Câu 5 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Khi nào khó xem được sao băng?
Khi trời quá nhiều mây, không khí ô nhiễm, thời tiết không thuận lợi, có quá nhiều
ánh sáng thì rất khó xem được mưa sao băng.
Câu 6 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Người viết có tin vào điềm xấu khi thấy sao băng không?
Người viết không tin vào điềm xấu khi thấy sao băng vì chúng không có cơ sở khoa học.
Câu 7 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Vì sao người ta lại ước khi nhìn thấy sao băng?
Việc ước khi thấy sao băng xuất phát từ quan niệm dân gian, rằng nếu ta thành tâm
ước một điều gì đó khi nhìn thấy sao băng thì nó sẽ trở thành sự thật.
2. Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Đoạn sa pô này cho biết những gì?
Đoạn sa pô đã giới thiệu khái quát về sao băng và đặt ra những câu hỏi để gợi mở
nội dung chính của bài, tạo hứng thú cho người đọc.
Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Các đề mục in đậm nghiêng khác để mục in đậm ở trên chỗ nào?
Đề mục in đậm nghiêng là các câu hỏi – các vấn đề chính mà bài viết quan tâm lí giải.
Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Chú ý các nguyên nhân xuất hiện mưa sao băng.
- Sao chổi là nguyên nhân xuất hiện sao băng.
- Nếu một ngôi sao chổi bay qua Trái Đất, các bụi và khí của nó sẽ bay vào khí
quyển làm xuất hiện rất nhiều sao băng nhỏ - mưa sao băng.
Câu 4 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Nội dung chính của phần này là gì?
Nội dung chính của phần này là chu kì xuất hiện của sao băng và mưa sao băng.
Câu 5 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Khi nào khó xem được sao băng?
Khi trời quá nhiều mây, không khí ô nhiễm, thời tiết không thuận lợi, có quá nhiều
ánh sáng thì rất khó xem được mưa sao băng.
Câu 6 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Người viết có tin vào điềm xấu khi thấy sao băng không?
Người viết không tin vào điềm xấu khi thấy sao băng vì chúng không có cơ sở khoa học.
Câu 7 (trang 63 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Vì sao người ta lại ước khi nhìn thấy sao băng?
Việc ước khi thấy sao băng xuất phát từ quan niệm dân gian, rằng nếu ta thành tâm
ước một điều gì đó khi nhìn thấy sao băng thì nó sẽ trở thành sự thật.
2. Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Những thông tin chính mà văn bản Sao băng cung cấp là gì? Em dựa vào đâu để
nhận biết nhanh được các thông tin ấy?
- Những thông tin chính mà văn bản Sao băng cung cấp:
+ Giới thiệu và lí giải nguồn gốc của hiện tượng sao băng.
+ Chu kì của sao băng, mưa sao băng.
+ Cách xem những cơn mưa sao băng.
+ Ý nghĩa của việc thấy sao băng rơi.
+ Cách ước khi có sao băng.
- Ta dựa vào những câu hỏi in đậm nghiêng trong văn bản để nhận biết nhanh các thông tin ấy.
Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Người viết đã triển khai ý tưởng và thông tin trong bài theo cách nào? Tóm tắt các
thông tin chính trong văn bản Sao băng bằng một sơ đồ tư duy.
- Người viết đã triển khai ý tưởng và thông tin trong bài theo quan hệ nguyên nhân – kết quả.
- Tóm tắt các thông tin bằng sơ đồ tư duy:
Câu 3 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Sao băng và mưa sao băng khác nhau thế nào? Theo bài viết, vì sao có sao băng và mưa sao băng?
- Sự khác nhau của sao băng và mưa sao băng:
+ Sao băng: là những tia lửa thoáng qua trên bầu trời, là đường nhìn thấy của các
thiên thạch khi chúng đi vào khí quyển của Trái Đất.
+ Mưa sao băng: là các dải bụi khí của sao chổi.
- Theo bài viết, khi các thiên thạch, mảnh vỡ của các sao chổi cũ, mảnh kim loại từ
các tiểu hành tinh va chạm với nhau, chúng xuyên qua khí quyển với vận tốc lớn
khoảng 100 000 km/h thì sẽ tạo sao ra băng và mưa sao băng.
Câu 4 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Có nhiều cách nhìn nhận về hiện tượng sao băng. Dựa vào nội dung văn bản, em
hãy nêu cách hiểu của em về hiện tượng này.
Theo em, sao băng là một hiện tượng rất bình thường của tự nhiên. Sao băng được
tạo nên từ những mảnh vỡ của thiên thạch còn mưa sao băng được tạo nên từ
những dải bụi khí của sao chổi khi đi qua gần Trái Đất. Đây là hiện tượng lí thú và
cần được nghiên cứu nhiều hơn trong tương lai.
Câu 5 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Nếu có lần thấy sao băng, em sẽ ước nguyện điều gì? Vì sao lại ước nguyện điều đó?
Nếu thấy sao băng, em sẽ ước rằng thế giới được hòa bình, không còn chiến tranh
và nghèo đói. Em ước nguyện điều đó vì em mong mọi người đều được sống hạnh phúc.
Câu 6 (trang 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
Theo em, vì sao văn bản Sao băng lại được coi là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên?
Đây là một văn bản thông tin giải thích một hiện tượng vì nội dung chính của văn
bản là nêu ra và lí giải các vấn đề (khái niệm, nguyên nhân, lợi ích/tác hại,…) xoay
quanh hiện tượng tự nhiên.
-----------------------------------------------------------------------------------