Soạn bài Tự đánh giá cuối học kì 1ngữ văn 10 sách Cánh Diều

Soạn bài Tự đánh giá cuối học kì 1 sách CD I. Đọc hiểu:
Yêu cầu (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):
a) Đọc bài thơ sau, ghi vào vở chữ cái đầu phương án trả lời đúng của mỗi câu hỏi
(từ 1 đến 5) và làm bài tập 6.
Câu 1 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Bài thơ Thương vợ là lời của ai, nói về ai?
A. Vợ nhà thơ Trần Tế Xương nói về chồng
B. Vợ nhà thơ Trần Tế Xương tự nói về mình
C. Người chồng nói về người vợ của mình
D. Nhà thơ Trần Tế Xương tự nói về mình Đáp án: C
Câu 2 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Bài thơ nêu trên có đặc điểm như thế nào?
A. 8 câu, không có hình ảnh B. 8 câu, mỗi câu 7 chữ C. 8 câu, không có nhịp D. 8 câu, không có vần Đáp án: B
Câu 3 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Câu thơ nào sau đây sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ?
A. Cha mẹ thói đời ăn ở bạc
B. Có chồng hờ hững cũng như không
C. Một duyên hai nợ âu đành phận
D. Lặn lội thân cò khi quãng vắng Đáp án: D
Câu 4 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Câu thơ nào sau đây sử dụng thành ngữ?
A. Quanh năm buôn bán ở mom sông
B. Nuôi đủ năm con với một chồng
C. Năm nắng mười mưa dám quản công
D. Eo sèo mặt nước buổi đò đông Đáp án: C
Câu 5 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Điểm giống nhau giữa bài thơ trên với các bài Tự tình (Bài 2) (Hồ Xuân Hương):
Cảm xúc mùa thu (Đỗ Phủ); Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến) là gì?
A. Viết về tình cảm với quê hương
B. Viết về đề tài người phụ nữ
C. Viết về thiên nhiên, mùa thu
D. Làm theo thể thơ Đường luật Đáp án: D
Câu 6 trang 122 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên trong 4 – 5 dòng. Trả lời:
Thương vợ là bài thơ cảm động nhất trong những bài thơ trữ tình của Tú Xương. Nó
là một bài thơ tâm sự, đồng thời cũng là một bài thơ thế sự. Bài thơ chứa chan tình
thương yêu nồng hậu của nhà thơ đối với người vợ hiền thảo. Bài thơ Thương vợ đã
xây dựng thành công hình ảnh bà Tú - một người vợ tảo tần, giàu đức hi sinh, đã
gánh vác gia đình với những gánh nặng cơm áo gạo tiền đè lên đôi vai gầy.
b) Đọc đoạn trích sau và làm các bài tập ở dưới:
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày Giỗ Tổ quống mười tháng Ba
Khắp miền truyền mãi câu ca
Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm
Câu ca dao đậm đà tình nghĩa đã đi vào lòng mỗi người dân Việt Nam từ thế hệ này
sang thế hệ khác, Hàng ngàn năm nay, Đền Hùng - nơi tưởng niệm vô cội nguồn
dân tộc luôn là biểu tượng tôn kính, linh nghiệm quy tụ và gắn bó với dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Đền Hùng còn được gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào mùng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm tại Đền
Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động
văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng
hương tại Đền Thượng.
Từ xa xưa ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã có vị trí đặc biệt trong tâm thức của người
Việt. Bảng ngọc phải viết thời Trần, năm 1470 đời vua Lê Thánh Tông và đời vua
Lê Kính Tông năm 1601, sao chép đóng dấu kiểm để lại Đến Hùng, nói rằng: “…
Từ nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần đến triều đại ta bây giờ là Hồng
Đúc Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Những ruộng
đất, sưu thuế từ xưa để lại dùng vào việc cúng tế vẫn không thay đổi...”.
(Theo Uyên Linh, baodautu.vn)
Câu 1 trang 123 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Đoạn trích trên viết về đề tài gì? Tóm tắt trong khoảng 3 – 4 dòng. Bài tóm tắt tham khảo
Đoạn trích trên viết về đề tài lễ hội Đền Hùng (hay còn gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng
Vương). Nơi tưởng niệm về cội nguồn của dân tộc luôn là biểu tượng tôn kính, linh
ghiệm quy tụ và gắn bó với dân tộc Việt Nam. Diễn ra vào mùng 10 tháng 3 âm lịch
hằng năm tại Đền Hùng.
Câu 2 trang 123 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Xác định phương thức biểu đạt chính và phương thức biểu đạt kết hợp của đoạn trích trên. Trảlời:
- Phương thức biểu đạt chính là thuyết minh, kết hợp với phương thức biểu đạt tự sự, nghị luận.
Câu 3 trang 123 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Đoạn trích trên được triển khai theo kiểu diễn dịch, quy nạp hay tống - phần - hợp? Trả lời:
- Đoạn trích trên được triển khai theo kiểu tổng - phân - hợp.
Câu 4 trang 123 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1
Phân tích ý nghĩa của một thông tin mà em tâm đắc nhất khi đọc đoạn trích (trình
bày trong khoảng 6-8 dòng). Trả lời:
Hàng ngàn năm nay, Đền Hùng - nơi cội nguồn của dân tộc, của đất nước
luôn là biểu tượng tôn kính, linh nghiệm quy tụ và gắn bó với dân tộc Việt Nam
Từ xưa đến nay người dân Việt Nam luôn giữ gìn truyền thống “Uống nước
nhớ nguồn”, để biết ơn sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền
nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm giữ nước. Chính vì vậy, cứ đến ngày mồng
mười tháng ba âm lịch, mọi người trên khắp mọi miền đất nước đổ về đền Hùng,
thắp nén nhang thơm để tỏ lòng thành kính đối với cội nguồn của mình. Đồng thời
còn là dịp để quảng bá ra thế giới về một Di sản vô cùng độc đáo, đã tồn tại hàng
nghìn năm, ăn sâu vào tâm thức, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả
nước. Là ngày dân tộc ta cùng nguyện một lòng khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch
Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phai cùng nhau giữ lấy nước”. II. Viết:
Yêu cầu (trang 123 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):
Chọn một trong hai để sau để viết thành bài văn ngắn:
Đề 1. Phân tích một nhân vật mà em yêu thích trong các tác phẩm đã học ở sách Ngữ văn 10, tập một.
Đề 2. Viết bài thuyết phục người bạn từ bỏ một thói quen xấu. Bài mẫu tham khảo
Đề 1. Phân tích một nhân vật mà em yêu thích trong các tác phẩm đã học ở
sách Ngữ văn 10, tập một.
Chọn bài Chiến thắng Mtao Mxây: Phân tích nhân vật Đăm Săn.
Đến với đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”, người đọc sẽ thấy được hình ảnh
Đăm Săn - một con người trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha
với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc.
Đăm Săn trong cuộc chiến đấu với Mtao Mxây hiện lên là một võ sĩ dũng cảm, tài
năng và có sức mạnh phi thường lấn át cả kẻ thù. Nghe tin vợ mình bị bắt, Đăm Săn
tức tốc trở về, đem quan đến đánh Mtao Mxây để cứu vợ. Đăm Săn đã khiêu chiến
với Mtao Mxây vì hắn cướp vợ của chàng là Hơ Nhị. Điều này chứng tỏ Đăm Săn là
một người coi trọng danh dự cá nhân cũng như danh dự cộng đồng. Khi Đăm Săn
đem quân đến, Mtao Mxay luôn tìm cách phòng thủ. Để dụ hắn ra chiến đấu, Đăm
Săn liên tiếp đe dọa: “Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy”, “ta sẽ lấy cái sàn hiện
của nhà ngươi ta bổ đôi”, “lấy cầu thang… ta chẻ ra kéo lửa”, “ta hun cái nhà của
nhà ngươi”. Nhưng Mtao Mxây lại tìm cách khiêu khích: “Mtao Mxây: “tay ta đang
còn bận ôm vợ hai chúng ta”, vì thực ra hắn đang sợ hãi: “ta sợ ngươi đâm ta khi ta
đang đi lắm”. Trước lời đe dọa của Đăm Săn, hắn buộc phải ra chiến đấu.
Sau khi kết thúc trận chiến, Đăm Săn kêu gọi binh lính, đầy tớ của Mtao Mxây đi
theo mình cùng nhau xây dựng một cộng đồng lớn mạnh hơn. Khung cảnh ăn mừng
chiến thắng kéo dài suốt mùa khô, tù trưởng khắp nơi kéo về. Hình ảnh Đăm Săn
được miêu tả từ ngoại hình đến hành động, hiện lên trong đoạn trích “Chiến thắng
Mtao Mxây” vô cùng chân thực và sinh động. Chàng chính là đại diện cho vẻ đẹp
cũng như sức mạnh của cộng đồng người Ê-đê.
Đề 2. Viết bài thuyết phục người bạn từ bỏ một thói quen xấu.
Thuốc kháng sinh là vũ khí tuyệt vời do con người tạo ra để chống lại các bệnh do
nhiễm vi khuẩn, nhưng giờ đây vi khuẩn lại có khả năng đề kháng lại thuốc kháng
sinh vốn được dùng để tiêu diệt chúng. Kháng kháng sinh đang là mối đe dọa lớn
nhất đối với toàn ngành y tế nói riêng và cả xã hội nói chung.
Kháng sinh là thuốc tiêu diệt hoặc kiềm hãm sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giảm
đáp ứng viêm gây ra bởi vi khuẩn. Kháng sinh có tác dụng khác nhau trên từng loại
vi khuẩn, một số kháng sinh có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn được gọi là
kháng sinh phổ rộng, một số loại khác tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất
định được gọi là phổ hẹp.
Hiện tượng kháng kháng sinh xảy ra khi mầm bệnh hay vi khuẩn có khả năng tạo ra
cách chống lại thuốc kháng sinh làm cho kháng sinh không thể tiêu diệt hoặc ngăn
chặn được sự phát triển của chúng.
Kháng kháng sinh đang là mối đe dọa lớn nhất đối với toàn ngành y tế nói riêng và
cả xã hội nói chung khi bị ở bất cứ triệu chứng sức khỏe nào người dân cũng tự ý
mua và sử dụng thuốc kháng sinh. Ngày nay do việc mua và sử dụng kháng sinh
quá dễ dàng nên chỉ cần xuất hiện vài biểu hiện bất thường về sức khỏe như sốt, ho,
sổ mũi là mọi người tự ý đến hiệu thuốc để mua kháng sinh, hay các bậc cha mẹ tự
ý mua kháng sinh cho con mình sử dụng mà không cần biết con mình có nhiễm
khuẩn hay không, trẻ em thì có phải uống liều như người lớn không và uống trong
thời gian bao lâu là hợp lý.
Bên cạnh đó, các hiệu thuốc dễ dàng tự ý bán thuốc kháng sinh cho bệnh nhân mà
không quan tâm bệnh nhân có toa của bác sĩ hay không, hay thậm chí bệnh nhân chỉ
cần mang toa thuốc cũ, toa thuốc của người quen, hoặc chỉ cần bảo muốn mua thuốc kháng sinh là được.
Có nhiều loại bệnh lý khác nhau như bệnh miễn dịch, ngộ độc, bệnh chuyển hóa,
bệnh nhiễm trùng v.v… Trong đó chỉ có bệnh nhiễm trùng là cần phải sử dụng
kháng sinh. Trong các bệnh lý khác, sử dụng kháng sinh không những không giúp
điều trị bệnh mà còn làm tăng tỷ lệ vi khuẩn kháng thuốc. Trong hầu hết các trường
hợp sốt, đau họng, sổ mũi đa số là do virus gây nên, và kháng sinh thì chỉ có hiệu
quả trên vi khuẩn. Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), kết quả khảo sát
việc bán thuốc kháng sinh ở các hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị cho thấy,
nhận thức về kháng sinh và kháng thuốc của người bán thuốc lẫn người dân đều rất
thấp. Có đến 88% số dân ở thành thị, 91% số dân ở nông thôn sử dụng kháng sinh
không có đơn của bác sĩ”, ....
Lạm dụng thuốc kháng sinh không chỉ lãng phí mà còn gây tổn hại đến sức khỏe,
các bệnh do virut không chữa được bằng kháng sinh mà vẫn dùng kháng sinh. Gây
khó khăn cho chẩn đoán: bệnh nhân bị viêm ruột thừa cấp mà dùng kháng sinh sẽ
làm cho lu mờ các triệu chứng gây khó chẩn đoán. Có khi có tác dụng chữa nhưng
lại dễ gây ra phản ứng dị ứng, mẫn cảm thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Sử
dụng nhiều kháng sinh và liều cao có khả năng gây suy tủy, nhất là trường hợp sử
dụng chloramphenicol nhiều. Một số kháng sinh như streptomycine, kanamycine
dùng liều cao có thể gây điếc và suy thận. Lạm dụng kháng sinh làm cho vi khuẩn
nhờn thuốc, kháng thuốc ngày càng nhiều, từ đó việc chữa trị bệnh càng khó khăn.
Ngày nay các tụ cầu trùng kháng thuốc cephalosporin càng nhiều. Một số vi khuẩn
khác cũng kháng thuốc do đó tác dụng chữa trị của kháng sinh ngày càng hạn chế.
Nhiều người khi dùng thuốc kháng sinh chỉ cho rằng nó thuận tiện, giá thành cũng
không quá đắt nhưng người dân lại đâu biết rằng tác hại của nó vô cùng nghiêm
trọng. Vậy nên mọi người cần làm gì để hạn chế hay bỏ tình trạng lạm dụng thuốc
kháng sinh? Nguyên tắc bạn cần biết khi dùng thuốc kháng sinh đó là chỉ điều trị
bệnh do vi khuẩn gây ra và dùng chúng khi thực sự cần thiết, được bác sĩ đồng ý.
Đúng liều: khi được bác sĩ kê đơn có thuốc kháng sinh, luôn uống đủ liều lượng đã
được kê, không bỏ dở nửa chừng, ngay cả khi cảm thấy bệnh đã đỡ nhiều. Đúng chỉ
dẫn: Không dùng thuốc kháng sinh thừa từ lần sử dụng trước; không chia sẻ thuốc
kháng sinh trong toa thuốc đang dùng cho người khác uống, ngay cả khi đó là người
thân của mình. Vì khi chia sẻ, sẽ thiếu liều thuốc cần uống và vô tình tạo cơ hội cho
vi khuẩn mạnh mẽ lên và kháng lại các thuốc điều trị. Điều này gây nguy hiểm cho
chính bản thân, cho gia đình và cộng đồng.
Nâng cao nhận thức ngay từ mỗi cá nhân bằng cách bắt đầu bằng thói quen
tuân thủ đơn thuốc của bác sĩ, không tự ý mua kháng sinh về dùng cho bất cứ ai
hoặc dùng trong chăn nuôi. Nhắc nhở những người quen nếu thấy họ dùng kháng sinh bừa bãi.
Có thể nói thói quen lạm dụng thuốc kháng sinh là một vấn đề cực kỳ nghiêm
trọng mà chúng ta không nên chủ quan. Tốt nhất, mỗi người cần có ý thức sử dụng
thuốc phù hợp, theo chỉ định của bác sĩ. Nếu sau một thời gian điều trị bạn không
thấy hiệu quả, hãy đi tái khám và nhận tư vấn từ bác sĩ “hãy dùng kháng sinh đúng
cách vì tương lai của chính chúng ta”.