Sử 11 Kết nối tri thức bài 7: Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và chiến
tranh giải phóng dân tộc trong lịch sử Việt Nam MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Hình bên là một con tem trong bộ tem do nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa phát hành vào năm 1971 nhân kỉ niệm 200 năm phong trào Tây Sơn. Hãy cho
biết hình ảnh đó nhắc đến sự kiện lịch sử nào? Kể tên một số cuộc kháng chiến
thắng lợi tiêu biểu trong lịch sử Việt Nam mà em biết. Theo em, những nguyên nhân
nào làm nên thắng lợi của cuộc kháng chiến Bài làm
Hình trên là hình ảnh Quang Trung đại phá quân Thanh
-Có sự lãnh đạo tài tình của vua Quang Trung.
- Tinh thần yêu nước, chiến đấu dũng cảm của nghĩa quân, của nhân dân được phát huy cao độ.
- Nghĩa quân có được sự đồng tình ủng hộ của quân dân và sĩ phu Bắc Hà.
1. Vị trí địa chiến lược của Việt Nam và vai trò, ý nghĩa của chiến
tranh bảo vệ tổ quốc trong lịch sử Việt Nam.
Câu hỏi 1: Khai thác hình 2 và thông tin trong mục, nêu vị trí địa chiến lươc của Việt Nam. Bài làm
Việt Nam thuộc khu vực Đông Nam Á, khu vực nằm trên trục đường giao thông
quan trọng kết nối châu Á và châu Đại Dương, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
Việt Nam cũng là cầu nối giữa Trung Quốc với khu vực Đông Nam Á, giữa Đông
Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. Cùng với nguồn tài nguyên phong phú, dân cư đông đúc,...
Do đó, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có vị trí địa chiến lược quan
trọng. Vì vậy, trong suốt tiến trình lịch sử, Việt Nam luôn phải đối phó với nhiều thế
lực ngoại xâm và tiến hành nhiều cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Câu hỏi 2: Cho biết vị trí đó ảnh hưởng như thế nào đến lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam? Bài làm
Vì vị trí địa lí thuận lợi đó, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có vị trí địa
chiến lược quan trọng. Vì vậy, trong suốt tiến trình lịch sử, Việt Nam luôn phải đối
phó với nhiều thế lực ngoại xâm và tiến hành nhiều cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Câu hỏi 3: Khai thác Tư liệu 1 và thông tin trong mục, phân tích vai trò và ý nghĩa
của chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam. Bài làm
Chiến tranh bảo vệ tổ quốc có vai trì quan trọng đối với sự sinh tồn và phát triển của
dân tộc Việt Nam. Thắng lợi của những cuộc kháng chiến góp phần bảo vệ vững
chắc nền độc lập, giữ gìn bản sắc văn hóa và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xây dựng đất nước.
Câu hỏi 4: Hãy nêu nhận xét về các cuộc kháng chiến giành thắng lợi tiêu biểu của dân tộc ta. Bài làm
Đều là cuộc cách mạng có người đứng đầu và có quy mô cụ thể, bên cạnh đó có sự
keu gọi cùng chiến đấu chứ không phải diễn ra lẻ tẻ.
Câu hỏi 5: Đọc tư liệu 3-5 và thông tin trong mục, hãy phân tích nguyên nhân thắng
lợi của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Bài làm
Nguyên nhân chủ quan: là cuộc chiến tranh chính nghĩa nhằm bảo vệ độc lập dân
tộc của nhân dân Việt Nam. Trong các cuộc kháng chiến, nhân dân Việt Nam đã nêu
cao truyền thống yêu nước, tinh thần đồng lòng trên dưới, đây là sức mạnh quan
trọng nhất đẻ nhân nhân Việt Nam chiến thắng giặc ngoại xâm. Bên cạnh đó, lãnh
đạo chỉ huy cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm là các tướng lĩnh tài năng như
Ngô Quyền, Lê Hoàn, Lý Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn... và các cuộc kháng chiến
chống ngoại xâm thắng lợi còn do đường lối quân sự đúng đăn, linh hoạt độc đáo và đầy sáng tạo.
2. Một số cuộc kháng chiến không thành công.
a. Khái quát về một số cuộc kháng chiến thành công.
Câu hỏi 1: Kể tên và giới thiệu nét chính về một số cuộc kháng chiến thành công trong lịch sử dân tộc. Bài làm
Một số cuộc kháng chiến thành công:Kháng chiến chông quân Nam Hán, chống
quân Tống, chống quân Mông Cổ, chống quan Nguyên, quân Xiêm, quân Thanh...
Những cuộc kháng chiến này đều có người lãnh đạo.
b. Nguyên nhân kháng chiến không thành công
Câu hỏi 1: Hãy giải thích nguyên nhân không thành công của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Bài làm
Do chính quyền nhà nước không củng cố được khối đoàn kết dân tộc, không nhận
được sự ủng hộ của khối đoàn dân tộc, không nhận được sự ủng hộ của nhân dân
và phạm phải một số sai lầm trong lãnh đạo, chỉ huy kháng chiến.
4. Bài học từ lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
Câu hỏi 1: Dựa vào hiểu biết của bản thân, kết hợp khai thác tư liệu 6 và thông tin
trong mục, hãy nêu và phân tích một số bài học lịch sử cơ bản từ lịch sử chống
ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Bài làm Bài học rút ra:
- Bài học về tinh thần đoàn kết toàn dân đánh giặc
- Nghệ thuật đánh giặc giữ nước
- Bài học về kết thúc chiến tranh, vừa nêu cao tính chính nghĩa của một dân tộc yêu
chuộng hòa bình, vừa giữu gìn được thắng lợi và nền hòa bình lâu dài cho đất nước.
Luyện tập và vận dụng
Câu hỏi 1: Lập sơ đồ tư duy về một số cuộc kháng chiến thắng lợi tiêu biểu trước năm 1945.
Câu hỏi 2: Kể tên một số vị tướng tài giỏi trong các cuộc kháng chiến chống ngoại
xâm của dân tộc. Em ấn tượng với vị tướng nào nhất.
Câu hỏi 3: Theo em, những bài học trong kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc
có giá trị như thế nào trong cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Câu hỏi 4: Dựa vào sách, báo, internet, em hãy sưu tầm tư liệu để xây dựng một
bài giới thiệu dưới dạng infographic hoặc sơ đồ tư duy về con người và sự nghiệp
của một vị tướng mà em ấn tượng nhất.
----------------------------------