Sự ra đời đặc điểm của chủ nghĩa bản độc
quyền?
1. Chủ nghĩa bản độc quyền gì?
thuyết về chủ nghĩa bản độc quyền nhà nước ban đầu một luận điểm
của chủ nghĩa Mác được phổ biến sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Năm
1916, Lenin từng tuyên bố rằng Chiến tranh thế giới thứ nhất đã biến chủ
nghĩa bản tự do thành chủ nghĩa bản độc quyền, nhưng ông không
công bố bất kỳ thuyết u rộng nào về chủ đ này. Thuật ngữ này đề cập
đến một môi trường n nước can thiệp vào nền kinh tế để bảo vệ các
doanh nghiệp độc quyền hoặc chuyên chính lớn hơn khỏi các mối đe dọa.
Như được Lenin hình thành trong cuốn ch nhỏ cùng tên, thuyết này
nhằm mục đích tả giai đoạn lịch sự cuối cùng của ch nghĩa bản, trong
đó ông tin rằng Chủ nghĩa đế quốc thời đó biểu hiện cao nhất.
Về chủ nghĩa bản nhà nước cũng như trong các thuyết chống nhà ớc
theo ch nghĩa tự do từ .
thuyết bản độc quyền cho rằng ch nghĩa bản trải qua các giai đoạn
phát triển biến đổi khi một số thể chế thống trị của thay đổi đáng kể
theo thời gian. cũng nói rằng những thay đổi lịch sử đối với sự tập trung
nhiều hơn của ngành công nghiệp cần phải được đưa vào nền tảng của
thuyết kinh tế. Sẽ không đủ nếu chỉ đơn thuần giả định mức độ cạnh tranh
cao, mức độ độc quyền rất quan trọng đối với hoạt động của chủ nghĩa
bản theo nhiều cách.
Phần lớn cuộc tranh luận về chủ nghĩa bản độc quyền liên quan đến mức
độ tập trung của ngành công nghiệp; lực lượng nào kiểm soát tập đoàn lớn;
liệu tồn tại xu hướng trì trệ do cầu hiệu quả không; liệu một lực lượng
lớn cái gọi chất thải cần thiết cho chủ nghĩa bản để giảm thiểu các
vấn đề về cầu một cách định kỳ hay không.
"Tư bản độc quyền" thuật ngữ thường được sử dụng trong kinh tế chính trị
mác xít bởi một số nhà phân tích không theo chủ nghĩa Mác để ch định
hình thức bản mới, thể hiện trong tập đoàn khổng lồ hiện đại, bắt đầu từ
quý cuối của thế kỷ XIX, đã thay thế cho bản nhỏ, công ty gia đình với
cách đơn vị kinh tế thống trị của hệ thống, đánh dấu sự kết thúc của giai
đoạn cạnh tranh tự do của ch nghĩa bản sự bắt đầu của chủ nghĩa
bản độc quyền.
2. Nguyên nhân xuất hiện ch nghĩa bản độc quyền.
Đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa bản sự chuyển biến từ
chủ nghĩa bản tự do cạnh tranh thành chủ nghĩa bản độc quyền do
những nguyên nhân bản sau:
- Sự phát triển của lực lượng sản xuất dưới tác động của tiến bộ khoa học kỹ
thuật làm xuất hiện những ngành sản xuất mới, quá trình tích tụ tập trung
sản xuất được đẩy mạnh, các nghiệp quy lớn được hình thành.
- Vào năm 30 cuối của thế kỷ XIX, nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật như
luyện kim, sự ra đời của máy móc, phát triển những phương tiện vận
chuyển mới (xe hơi, tàu thủy, xe điện, máy bay, đường sắt,...) Điều này đòi
hỏi thành lập các nghiệp lớn, dẫn đến tăng năng suất lao động, tăng khả
năng tích lũy bản, thúc đẩy phát triển sản xuất lớn.
- Trong điều kiện phát triển của khoa học kỹ thuật, sự c động của c quy
luật kinh tế của chủ nghĩa bản như quy luật giá trị thặng dư, quy luật tích
lũy,... ngày càng mạnh mẽ, làm biến đổi cấu kinh tế của hội bản theo
hướng tập trung sản xuất quy lớn.
- Sự phát triển của khoa học kỹ thuật, sự tác động của các quy luật kinh tế
của chủ nghĩa bản như quy luật giá trị thặng , quy luật ch lũy,... ngày
càng mạnh mẽ, làm biến đổi cấu kinh tế của hội bản theo hướng tập
trung sản xuất quy lớn.
- Sự phát triển nhanh chóng nêu trên dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt buộc
các nhà bản phải tích cực cải tiến, tăng quy tích lũy nhằm tăng sức
cạnh tranh. a trình cạnh tranh gay gắt m cho các nhà bản vừa nhỏ
bị phá sản, các nhà bản lớn ngày càng phát triển.
- Đặc biệt cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1873 làm phá sản hàng loạt
nghiệp vừa nhỏ, thúc đẩy nhanh chóng quá trình tích tụ tập trung
bản.
Bên cạnh đó, sự phát triển của hệ thống tín dụng cũng trở thành đòn bẩy
quan trọng thúc đẩy tập trung sản xuất, nhất việc hình thành các công ty cổ
phần tạo tiền đề để cho sự ra đời của các tổ chức độc quyền.
3. Bản chất của chủ nghĩa bản độc quyền.
Chủ nghĩa bản độc quyền sẽ xuất hiện khi chủ nghĩa bản cạnh tranh tự
do phát triển đến độ nhất định. Mới đầu khi chưa hoàn toàn chủ nghĩa
bản độc quyền thì các bản độc quyền chỉ trong một số ngành, một số
lĩnh vực của nền kinh tế. Nhưng đến khi sức mạnh của các t chức độc
quyền đã được nhân lên nhanh chóng từng bước chiếm địa vị chi phối
trong toàn nền kinh tế thì lúc này bản độc quyền đã được thực sự chù
nghĩa tư bản đúng nghĩa đem trong mình những bản chất riêng biệt sau:
Độc quyền đặc điểm không cạnh tranh, thể dẫn đến chi phí cao
cho người tiêu dùng, sản phẩm dịch vụ kém chất lượng, các phương thức
kinh doanh tham nhũng.
Một công ty thống trị một lĩnh vực kinh doanh hoặc ngành công nghiệp thề
sử dụng vị t đó để làm lợi thế của mình với chi phí của khách hàng.
thể tạo ra sự khan hiếm gi tạo, cố tình giá cả phá vỡ quy luật tự nhiên
của cung cầu. Nó thể tạo ra sự khan hiếm giả tạo, cố định giá cả phá
vỡ quy luật tự nhiên của cung cầu. thể cản tr những người mới
tham gia vào lĩnh vực này ngăn cản quá trình thử nhiệm hoặc phát triển
sản phẩm mới. Người tiêu dùng bị từ chối quyền lựa chọn đối thủ cạnh tranh,
thương t của họ.
Chủ nghĩa bản độc quyền một thị trường độc quyền thường trở nên
không ng bằng, bất bình đẳng kém hiệu quả.
4. Đặc điểm của ch nghĩa bản độc quyền?
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lê nin, chủ nghĩa bản độc quyền
những đặc điểm như sau:
Thứ nhất, chủ nghĩa bản độc quyền sẽ tập trung sản xuất các tổ chức
độc quyền:
Nền kinh tế trong giai đoạn chủ nghĩa bản độc quyền được thể hiện nhất
các nghiệp Pháp, Mỹ, Anh trong những năm 1900 thì với 1% tổng số
nghiệp nhưng tổng số máy bay i nước điện lực chiếm hơn 3/4 số lượng
công nhân tổng số sản phẩm được làm ra chiếm gần một nửa so với toàn
thế giới.
Đồng thời các doanh nghiệp nghiệp lớn cạnh tranh nhau gay gắt
những doanh nghiệp nghiệp liên kết nhau để nắm độc quyền.
Thứ hai, chủ nghĩa bản độc quyền bản tài chính đầu sỏ tài chính.
Khi các ngân hàng nhỏ vừa không đủ tiềm lực uy n để phục vụ yêu
cầu của các nghiệp lớn với mức độ tích tụ cao trong sản xuất công nghiệp
đã tìm đến các ngân hàng lớn hơn.
Do đó, đã thể hiện được đặc điểm của ch nghĩa bản độc quyền thông qua
việc các ngân ng nhỏ phải chấm dứt hoạt động hoặc sáp nhật vào ngân
hàng lớn để tồn tại. Cũng chính vậy đã dẫn đến sự ra đời của các tổ chức
độc quyền ngân hàng.
Thứ ba, chủ nghĩa bản độc quyền sẽ xuất khẩu bản.
Việc chủ nghĩa bản độc quyền nhằm chiếm đoạt giá trị thặng các
nguồn lợi nhuận khác thông qua việc xuất khẩu giá trị của các nước nhập
khẩu bản.

Preview text:

Sự ra đời và đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền?
1. Chủ nghĩa tư bản độc quyền là gì?
Lý thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước ban đầu là một luận điểm
của chủ nghĩa Mác được phổ biến sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Năm
1916, Lenin từng tuyên bố rằng Chiến tranh thế giới thứ nhất đã biến chủ
nghĩa tư bản tự do thành chủ nghĩa tư bản độc quyền, nhưng ông không
công bố bất kỳ lý thuyết sâu rộng nào về chủ đề này. Thuật ngữ này đề cập
đến một môi trường mà nhà nước can thiệp vào nền kinh tế để bảo vệ các
doanh nghiệp độc quyền hoặc chuyên chính lớn hơn khỏi các mối đe dọa.
Như được Lenin hình thành trong cuốn sách nhỏ cùng tên, lý thuyết này
nhằm mục đích mô tả giai đoạn lịch sự cuối cùng của chủ nghĩa tư bản, trong
đó ông tin rằng Chủ nghĩa đế quốc thời đó là biểu hiện cao nhất.
Về chủ nghĩa tư bản nhà nước cũng như trong các lý thuyết chống nhà nước
theo chủ nghĩa tự do từ nó.
Lý thuyết tư bản độc quyền cho rằng chủ nghĩa tư bản trải qua các giai đoạn
phát triển và biến đổi khi một số thể chế thống trị của nó thay đổi đáng kể
theo thời gian. Nó cũng nói rằng những thay đổi lịch sử đối với sự tập trung
nhiều hơn của ngành công nghiệp cần phải được đưa vào nền tảng của lý
thuyết kinh tế. Sẽ không đủ nếu chỉ đơn thuần giả định mức độ cạnh tranh
cao, vì mức độ độc quyền là rất quan trọng đối với hoạt động của chủ nghĩa tư bản theo nhiều cách.
Phần lớn cuộc tranh luận về chủ nghĩa tư bản độc quyền liên quan đến mức
độ tập trung của ngành công nghiệp; lực lượng nào kiểm soát tập đoàn lớn;
liệu có tồn tại xu hướng trì trệ do cầu hiệu quả không; và liệu một lực lượng
lớn cái gọi là chất thải có cần thiết cho chủ nghĩa tư bản để giảm thiểu các
vấn đề về cầu một cách định kỳ hay không.
"Tư bản độc quyền" là thuật ngữ thường được sử dụng trong kinh tế chính trị
mác xít và bởi một số nhà phân tích không theo chủ nghĩa Mác để chỉ định
hình thức tư bản mới, thể hiện trong tập đoàn khổng lồ hiện đại, bắt đầu từ
quý cuối của thế kỷ XIX, đã thay thế cho tư bản nhỏ, công ty gia đình với tư
cách là đơn vị kinh tế thống trị của hệ thống, đánh dấu sự kết thúc của giai
đoạn cạnh tranh tự do của chủ nghĩa tư bản và sự bắt đầu của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
2. Nguyên nhân xuất hiện chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản có sự chuyển biến từ
chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh thành chủ nghĩa tư bản độc quyền do
những nguyên nhân cơ bản sau:
- Sự phát triển của lực lượng sản xuất dưới tác động của tiến bộ khoa học kỹ
thuật làm xuất hiện những ngành sản xuất mới, quá trình tích tụ và tập trung
sản xuất được đẩy mạnh, các xí nghiệp có quy mô lớn được hình thành.
- Vào năm 30 cuối của thế kỷ XIX, có nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật như
lò luyện kim, sự ra đời của máy móc, phát triển những phương tiện vận
chuyển mới (xe hơi, tàu thủy, xe điện, máy bay, đường sắt,.. ) Điều này đòi
hỏi thành lập các xí nghiệp lớn, dẫn đến tăng năng suất lao động, tăng khả
năng tích lũy tư bản, thúc đẩy phát triển sản xuất lớn.
- Trong điều kiện phát triển của khoa học kỹ thuật, sự tác động của các quy
luật kinh tế của chủ nghĩa tư bản như quy luật giá trị thặng dư, quy luật tích
lũy,... ngày càng mạnh mẽ, làm biến đổi cơ cấu kinh tế của xã hội tư bản theo
hướng tập trung sản xuất quy mô lớn.
- Sự phát triển của khoa học kỹ thuật, sự tác động của các quy luật kinh tế
của chủ nghĩa tư bản như quy luật giá trị thặng dư, quy luật tích lũy,... ngày
càng mạnh mẽ, làm biến đổi cơ cấu kinh tế của xã hội tư bản theo hướng tập
trung sản xuất quy mô lớn.
- Sự phát triển nhanh chóng nêu trên dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt buộc
các nhà tư bản phải tích cực cải tiến, tăng quy mô tích lũy nhằm tăng sức
cạnh tranh. Qúa trình cạnh tranh gay gắt làm cho các nhà tư bản vừa và nhỏ
bị phá sản, các nhà tư bản lớn ngày càng phát triển.
- Đặc biệt là cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1873 làm phá sản hàng loạt xí
nghiệp vừa và nhỏ, thúc đẩy nhanh chóng quá trình tích tụ và tập trung tư bản.
Bên cạnh đó, sự phát triển của hệ thống tín dụng cũng trở thành đòn bẩy
quan trọng thúc đẩy tập trung sản xuất, nhất là việc hình thành các công ty cổ
phần tạo tiền đề để cho sự ra đời của các tổ chức độc quyền.
3. Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Chủ nghĩa tư bản độc quyền sẽ xuất hiện khi chủ nghĩa tư bản cạnh tranh tự
do phát triển đến độ nhất định. Mới đầu khi chưa hoàn toàn là chủ nghĩa tư
bản độc quyền thì các tư bản độc quyền chỉ có trong một số ngành, một số
lĩnh vực của nền kinh tế. Nhưng đến khi sức mạnh của các tổ chức độc
quyền đã được nhân lên nhanh chóng và từng bước chiếm địa vị chi phối
trong toàn nền kinh tế thì lúc này tư bản độc quyền đã được thực sự là chù
nghĩa tư bản đúng nghĩa và đem trong mình những bản chất riêng biệt sau:
Độc quyền có đặc điểm là không có cạnh tranh, có thể dẫn đến chi phí cao
cho người tiêu dùng, sản phẩm và dịch vụ kém chất lượng, các phương thức kinh doanh tham nhũng.
Một công ty thống trị một lĩnh vực kinh doanh hoặc ngành công nghiệp có thề
sử dụng vị trí đó để làm lợi thế của mình với chi phí của khách hàng. Nó có
thể tạo ra sự khan hiếm giả tạo, cố tình giá cả và phá vỡ quy luật tự nhiên
của cung và cầu. Nó có thể tạo ra sự khan hiếm giả tạo, cố định giá cả và phá
vỡ quy luật tự nhiên của cung và cầu. Nó có thể cản trở những người mới
tham gia vào lĩnh vực này và ngăn cản quá trình thử nhiệm hoặc phát triển
sản phẩm mới. Người tiêu dùng bị từ chối quyền lựa chọn đối thủ cạnh tranh, là thương xót của họ.
Chủ nghĩa tư bản độc quyền có một thị trường độc quyền thường trở nên
không công bằng, bất bình đẳng và kém hiệu quả.
4. Đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền?
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lê nin, chủ nghĩa tư bản độc quyền có
những đặc điểm như sau:
Thứ nhất, chủ nghĩa tư bản độc quyền sẽ tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền:
Nền kinh tế trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền được thể hiện rõ nhất
ở các xí nghiệp ở Pháp, Mỹ, Anh trong những năm 1900 thì với 1% tổng số xí
nghiệp nhưng tổng số máy bay hơi nước và điện lực chiếm hơn 3/4 số lượng
công nhân và tổng số sản phẩm được làm ra chiếm gần một nửa so với toàn thế giới.
Đồng thời các doanh nghiệp và xí nghiệp lớn cạnh tranh nhau gay gắt và có
những doanh nghiệp và xí nghiệp liên kết nhau để nắm độc quyền.
Thứ hai, chủ nghĩa tư bản độc quyền có tư bản tài chính và đầu sỏ tài chính.
Khi các ngân hàng nhỏ và vừa không đủ tiềm lực và uy tín để phục vụ yêu
cầu của các xí nghiệp lớn với mức độ tích tụ cao trong sản xuất công nghiệp
đã tìm đến các ngân hàng lớn hơn.
Do đó, đã thể hiện được đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền thông qua
việc các ngân hàng nhỏ phải chấm dứt hoạt động hoặc sáp nhật vào ngân
hàng lớn để tồn tại. Cũng chính vì vậy đã dẫn đến sự ra đời của các tổ chức độc quyền ngân hàng.
Thứ ba, chủ nghĩa tư bản độc quyền sẽ xuất khẩu tư bản.
Việc chủ nghĩa tư bản độc quyền nhằm chiếm đoạt giá trị thặng dư và các
nguồn lợi nhuận khác thông qua việc xuất khẩu giá trị của các nước nhập khẩu tư bản.
Document Outline

  • Sự ra đời và đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quy
    • 1. Chủ nghĩa tư bản độc quyền là gì?
    • 2. Nguyên nhân xuất hiện chủ nghĩa tư bản độc quyề
    • 3. Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
    • 4. Đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền?