Tài liệu ôn Côn Trùng Hại (Học kì 1 năm 2020-2021) - Ảnh Hưởng Đến Cây Lúa | Môn Bảo vệ thực vật - Đại học Cần Thơ

lOMoAR cPSD| 23136115
CÔN TRÙNG HẠI CÂY TRỒNG 1-NS301 (Côn trùng hại lúa) Khoa Bảo vệ Thực vật Lăng Cảnh Phú Trường Nông nghiệp lOMoAR cPSD| 23136115
Muỗi hành (Sâu năn) Orseolia oryzae
Diptera: Cecidomyiidae
Cây lúa lùn, đâm chồi rất nhiều. Lá lúa
xanh thẫm, ngắn, dựng đứng.
Nhiều cọng lúa giống cọng hành lẫn trong buội lúa.
Xuất hiện ở giai đoạn mạ đến đòng
Gây hại nhiều vào vụ Hè thu
Gây hại nghiêm trọng giai đoạn đẻ nhánh lOMoAR cPSD| 23136115
PHÂN BỐ & KÝ CHỦ
• Các vùng trồng lúa Nam và đông Nam Á,
đặc biệt: Ấn Độ, Indonesia, Miến Điện,
Srilanka, ThaiLan và Trung Quốc.
• Các tỉnh miền Bắc, miền Trung; 1983-84: ĐBSCL. Lúa, lúa hoang và cỏ Muỗi hành lOMoAR cPSD| 23136115 2-5 ngày, đẻ 100-200trứng
Đầu rất nhỏ, râu đầu chuỗi hạt
(1 hay 2 hàng gai) màu vàng, chân dài màu nâu đậm
✓Con ♀ dài 3 - 5mm, bụng đỏ tươi, râu đầu 13 đốt.
✓Con ♂ vàng nâu, râu đầu 23 đốt. THÀNH TRÙNG
✓Tỷ lệ (♂ /♀) là 1:3. lOMoAR cPSD| 23136115
✓Con ♂ vũ hóa: 18h - 20h, con ♀: 20h – 24h.
✓Giao phối ngay sau khi vũ hóa.
✓Một con ♂ giao phối 2- 4 ♀. Con ♀ giao phối một
lần và đẻ trứng vào ngày hôm sau (đẻ tập trung vào ngày thứ nhất)
✓Con ♀ không giao phối vẫn đẻ trứng nhưng trứng không nở.
✓Con ♀ sống 48-78 h, con ♂ 23h - 30h. lOMoAR cPSD| 23136115
Muỗi hành • Bầu dục, dài 0,4 - 0,5mm • Riêng lẻ hay 3 –
4cái, mặt dưới lá gần 3 5ngày. chân phiến lá • – • Trắng bóng đỏ tím bóng.
Nguồn ảnh: Bùi Thị Sửu, 2011 lOMoAR cPSD| 23136115
Muỗi hành
• Màu hồng nhạt, có 3 – 4 tuổi • 13 – 15 ngày lOMoAR cPSD| 23136115 ẤU TRÙNG A C B Mất 12 - giờ xuống chân bẹ lá 13 D E F
Quá trình ấu trùng di chuyen đến đỉnh sinh trưởng (80x)
A. Âu trùng mới nở trên phiên lá; B. Âu trùng T1 ở mép bẹ lá trong thân; C. Âu trùng T1 ở chân bẹ lá
trong thân; D. Cây lúa bị nhiem sâu năn tuoi 1; E. Cây lúa bị nhiễm sâu năn tuổi 2; F. Cây lúa bị nhiễm
sâu năn tuổi 3. (Nguồn ảnh: Bùi Thị Sửu, 2011) lOMoAR cPSD| 23136115 NHỘNG A 6 - 8ngày
✓ Dài 2 - 3mm, hồng nhạt hồng đậm.
✓ Nhiều hàng gai trên thân B 26 - 35 ngày
A. Giai đoạn tiền nhộng; B. Giai đoạn nhộng lOMoAR cPSD| 23136115
(Nguồn ảnh: Bùi Thị Sửu, 2011)
ĐẶC ĐIỂM GÂY HẠI
▪ Vũ hóa vào đầu mùa mưa (ban đêm).
▪ Ban ngày đậu khóm lúa, gần mặt nước hay cỏ dại.
▪ Thành trùng bị thu hút nhiều bởi ánh sáng đèn.
▪ Trứng nở (RH: 80-90%) vào buổi sáng. lOMoAR cPSD| 23136115
ĐẶC ĐIỂM GÂY HẠI
▪ Ấu trùng nhờ sương trên lá bò dần xuống giữa bẹ và
thân đến đọt non hay chồi phụ và ăn đỉnh sinh trưởng của cây lúa.
▪ Ống hành do nước bọt kích thích làm cho bẹ của lá non
nhất mọc dài ra thành ống tròn màu xanh lá cây nhạt, còn
phiến lá chỉ là một mảnh nhỏ ở đầu ống. ▪ Ống hành dài
10-30cm (Ø 1-2mm). ▪ 7 ngày sau khi bị tấn công, ống
hành xuất hiện ▪ Lúa bị gây hại sớm sẽ mọc thêm chồi mới. lOMoAR cPSD| 23136115
BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ • Vệ sinh đồng ruộng
• Không bón nhiều phân N
• Áp dụng thuốc nước để diệt thành trùng hoặc ấu trùng vừa nở ra
• Ong ký sinh trứng và ấu trùng.
• Nhện thiên địch Phytoseiidae ăn trứng và nhện
lớn ăn thịt thành trùng lOMoAR cPSD| 23136115
BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ ✓Ngưỡng: 5% ống hành.
✓Biện pháp sinh học: ong ký sinh trứng, AT và
nhộng. Kiến 3 khoang (ăn nhộng), nhện ăn thịt (ăn trứng).
✓Biện pháp canh tác kĩ thuật: Sạ dày → bị hại cao.
✓Biện pháp giống chống chịu: biotype ✓Biện pháp hóa học.
✓Diệt cỏ xung quanh ruộng lúa; lúa rài, lúa chét và gieo cấy sớm. lOMoAR cPSD| 23136115 Sâu phao lOMoAR cPSD| 23136115
Nymphula depunctalis
Lepidoptera: Pyralidae
Lá bị cắt đứt ngang ngọn
Nhiều vết trắng ở ngọn lá.
Phao trôi trên ruộng lOMoAR cPSD| 23136115
PHÂN BỐ & KÝ CHỦ
•Argentina, Australia, Brazil, China, India, Japan,
Malagasy Republic, Malawi, Malaysia, Mauritius,
Mozambique, Nigeria, Pakistan, Philippines,
Republic of Congo, Sri Lanka, Uruguay, Venezuela và Thailand
• Ở các vùng trồng lúa có nước ngập tương đối cao từ 10 - 30 cm. lOMoAR cPSD| 23136115
Sâu phao lOMoAR cPSD| 23136115 Trắng bóng 4 - 8 ngày 3 - 5 ngày Sau phao Nymphula • Tròn, hơi dẹp depunctalis ( Guenee ) • Vàng nhạt vàng đậm
2 chấm nâu nhạt giữa cánh
• Đẻ bẹ hoặc mặt dưới các
Dài 6 - 8mm, 50 - 70 trứng lá sát mặt nước lOMoAR cPSD| 23136115 • Mới nở màu trắng • Có 5 tuổi • 6 đôi mang giả lOMoAR cPSD| 23136115 4 - 7 ngày
bịt kín 2 đầu phao và dán chặt
vào gốc lúa gần sát mặt nước 29 - 37 ngày