Tài liệu ôn tập chương 1- Chủ nghĩa xã hội khoa học | Trường đại học Lao động - Xã hội

1: Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác –
Lênin về giai cấp công nhân và nội dung sứ mệnh của
lịch sử của giai cấp công nhân:
Chủ nghĩa Mác-Lênin, dựa trên tư tưởng của Karl Marx
và Friedrich Engels, đặt ra quan điểm cơ bản về giai cấp
công nhân và nhiệm vụ lịch sử của họ trong bối cảnh xã
hội phân chia giai cấp. Dưới đây là một số quan điểm chủ yếu: 1.1. Giai cấp công nhân:
Hiện thực xã hội phân cấp: Mác-Lênin cho rằng xã 
hội được chia thành hai giai cấp chính - giai cấp tư
sản và giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân bao
gồm những người lao động bình thường, những
người không sở hữu sản phẩm của lao động của mình
và buộc phải bán sức lao động của mình để sống.
Vai trò của giai cấp công nhân trong lịch sử: Giai 
cấp công nhân được coi là giai cấp có tiền định lịch
sử, và sứ mệnh của họ là thúc đẩy quá trình lịch sử
phát triển từ xã hội phong kiến đến xã hội xã hội chủ nghĩa.
1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân:
Cách mạng xã hội chủ nghĩa: Mác-Lênin cho rằng 
giai cấp công nhân có nhiệm vụ lịch sử là tiến hành
cách mạng xã hội chủ nghĩa, tức là lật đổ xã hội
phong kiến và thay thế nó bằng xã hội cộng sản, nơi
tư sản và giai cấp công nhân không còn tồn tại.
Tự giác và tự tổ chức: Giai cấp công nhân được 
khuyến khích tự tổ chức và tự giác để chấp nhận vai
trò lãnh đạo trong cách mạng. Lực lượng lao động tự
giác và tự tổ chức là cơ sở của quyền lực của giai cấp công nhân.
Chủ nghĩa vô sản và quốc tế chủ nghĩa: Mục tiêu 
cuối cùng của giai cấp công nhân là xây dựng xã hội
vô sản, nơi không có giai cấp và mọi người được thỏa
mãn nhu cầu của họ mà không bị áp đặt bởi giai cấp
khác. Chủ nghĩa vô sản cũng là quốc tế chủ nghĩa, coi
trọng sự đoàn kết toàn cầu của giai cấp công nhân để
đối phó với thách thức từ tư sản và xã hội phong kiến.
2 : Những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan
quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân :
2.1. Điều kiện khách quan
- Do địa vị kinh tế-xã hội của giai cấp công nhân
 Thứ nhất , giai cấp công nhân là bộ phận quan trọng
nhất , cách mạng nhất trong các bộ phận cấu thành
lực lượng sản xuất dưới chủ nghĩa tư bản
 Thứ hai , về mặt lợi ích giai cấp công nhân là giai cấp
đối kháng trực tiếp với giai cấp tư sản
 Thứ ba , giai cấp công nhân có lợi ích căn bản thống
nhất với lợi ích của toàn thể nhân dân lao động nên
họ có thể tập hợp , đoàn kết , lãnh đạo đông đảo quần
chúng đi theo làm cách mạng chống lại giai cấp tư sản
 Địa vị kinh tế-xã hội của giai cấp công nhân là yếu
tố quan trọng nhất quy định nên sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân bởi nếu không có địa vị về
kinh tế là người đại diện cho lực lượng sản xuất
tiến bộ , không có địa vị về xã hội là bị giai cấp tư
sản bóc lột thì sẽ không có động lực về chính trị để
thực hiện cuộc cách mạng xoá bỏ chủ nghĩa tư bản
để xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Do địa vị chính trị-xã hội của giai cấp công nhân
 Thứ nhất , giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất
 Thứ hai , giai cấp công nhân có ý thức tổ chức kỉ luật cao
 Thứ ba , giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để nhất
 Thứ tư , giai cấp công nhân có bản chất quốc tế 2.2. Nhân tố chủ quan
- Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng
- Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để
giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình
- Sự liên minh giai cấp giữa giai cấp công nhân với giai
cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác ( trí thức ,
tiểu thương , …) do giai cấp công nhân thông qua đội tiên
phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo
 Chỉ duy nhất giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch
sử xoá bỏ chủ nghĩa tư bản , từng bước xây dựng
chủ nghĩa xã hội , chủ nghĩa cộng sản trên phạm vị toàn thế giới
3. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân:
- Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử là: xóa bỏ chế độ
tư bản chủ nghĩa, xóa bỏ chế độ người bóc lột người, giải
phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể
nhân loại khỏi mọi sự áp bức bóc lột, nghèo nàn lạc hậu,
xây dựng thành công xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản
văn minh trên phạm vi toàn thế giới.
- Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được thực hiện trên 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Giai cấp công nhân thông qua chính
Đảng của mình tiến hành một cuộcđấu tranh giành chính
quyền về tay mình, thiết lập chuyên chính vô sản.
+ Giai đoạn 2: Giai cấp công nhân liên minh với nhân
dân lao động để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội xã hội
chủ nghĩa và chủ nghĩa cộng sản.
=> Hai giai đoạn trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau,
trong đó giai đoạn 2 là quan trọng để giai cấp công nhân
hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
- Nội dung kinh tế: GCCN là đại biểu cho quan hệ sản
xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu về tư
liệu sản xuất. GCCN là giai cấp duy nhất không có lợi ích
riêng với nghĩa là tư hữu mà phấn đấu chung cho lợi ích
toàn xã hội, đóng vai trò nòng cốt trong thực hiện công
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
- Nội dung chính trị: GCCN cùng nhân dân lao động dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản tiến hành cách mạng
chính trị để lật đổ quyền thống trị của giai cấp tư sản, thiết
lập nhà nước mới, thực hiện quyền dân chủ, sử dụng nhà
nước như một công cụ cải tạo xã hội cũ, xây dựng và phát triển văn hóa - kinh tế.
- Nội dung văn hóa tư tưởng: GCCN tập trung xây dựng
hệ giá trị mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng,
tự do. Cuộc cách mạng về văn hóa tư tưởng bao gồm cải
tạo cái cũ, xây dựng cái mới, cái tiến bộ trong tư tưởng,
lối sống tinh thần theo chủ nghĩa Mác - Lênin.
Giai cấp công nhân có những đặc điểm riêng:
- Thứ nhất: ra đời trong một nước thuộc địa nửa phong
kiến và phải chịu 3 tầng áp bức(phong kiến, thực dân, tư sản).
- Thứ hai: phần lớn xuất thân từ nông dân, điều này tạo cơ
sở thuận lợi cho việc hình thành khối liên minh công nông.
- Thứ ba: Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai
cấp tư sản Việt Nam, thành phần thống nhất và thuần nhất
nên không bị ảnh hưởng của chủ nghĩa cải lương và chủnghĩa cơ hộ.
- Thứ tư: Giai cấp công nhân Việt nam có truyền thống
yêu nước ý chí kiên cường bất khuất lại hình thành khi
Cách Mạng Tháng 10 Nga thành công nên đã tiếp thu
ngay kinh nghiệm của Cách mạng Tháng 10 Nga và lý
luận của chủ nghĩa Mác - Lênin.
- Thứ năm: Giai cấp công nhân Việt Nam từ khi có chính
Đảng của mình giai cấp côngnhân đã trở thành lực lượng
tiên phong đi đầu trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân
tộc và hoàn thành thắng lợi cuộc cách mạng giải phóng
dân tộc và đang tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.
=> Ngày nay sau hơn 30 năm đổi mới thì giai cấp công
nhân Việt Nam đã tăng nhanh về số lượng và chất lượng,
đa dạng cơ cấu về ngành nghề, nắm vững tri thức về khoa
học công nghệ tiên tiến
4. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam và nội
dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay:
4.1 .Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam.
*Giai cấp công nhân Việt Nam phát triển chậm vì nó sinh
ra và lớn lên ở một nước thuộc địa, nửa phong kiến, dưới
ách thống trị của thực dân Pháp:
-Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn
liền với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp
những năm cuối thế kỷ XIX.
- Cả hai cuộc khai thác thuộc địa của Pháp làm khánh
kiệt tài nguyên của đất nước.
- Chính quyền thực dân Pháp thu lợi tức thuộc địa thông
qua hệ thống các sắc thuế, nhiều loại thuế được đặt ra một cách vô lý.
-Người Pháp có mở một số trường dạy chữ, dạy nghề,
nhưng không phải vì mục tiêu nâng cao dân trí, mà chủ
yếu nhằm đào tạo ra một đội ngũ người Việt có thể giúp
việc đắc lực cho việc khai thác, bóc lột và duy trì lâu dài
nền thống trịthuộc địa của mình.
=> Dù Pháp đô hộ đã giúp hình thành và phát triển giai
cấp công nhân nhưng chúng đãra sức bóc lột, truyền bá
những tư tưởng sai lệch để ngu dân, mị dân làm người
dânnói chung và công nhân Việt Nam nói riêng có những
suy nghĩ sai lệch, cạn kiệt tàinguyên đất nước
*Giai cấp công nhân Việt Nam sớm được tôi luyện trong
đấu tranh cách mạng chống thực dân đế quốc nên đã
trưởng thành nhanh chóng về ý thức chính trị của giai cấp,
sớm giác ngộ lý tưởng, mục tiêu cách mạng
-Dù lượng giai cấp công nhân Việt Nam ra đời còn ít
nhưng đã sớm có tinh thần đoàn kết chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp.
-Nhận thức được vai trò quan trọng của tổ chức Công hội,
của công nhân trong cuộc đấu tranh chống đế quốc, bóc
lột, bảo vệ quyền lợi của công nhân.
=> Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, giai
cấp công nhân Việt Nam luôn giương cao ngọn cờ tiền
phong, có nhiều đóng góp hết sức to lớn trong sự nghiệp
cách mạngvẻ vang của dân tộc do sớm được tôi luyện
trong đấu tranh cách mạng chống thực dân đế quốc nên đã
trưởng thành nhanh chóng về ý thức chính trị của giai cấp,
sớm giác ngộ lý tưởng, mục tiêu cách mạng.
*Giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các
tầng lớp nhân dân trong xã hội
-Đại bộ phận công nhân Nam xuất thân từ nông dân và
các tầng lớp lao động khác,chung lợi ích, chung nguyện
vọng và khát vọng đấu tranh cho độc lập tự do.
-Đó cũng là cơ sở thuận lợi để thực nhiên các nhiệm vụ
cách mạng, thực hiện sứ mệnhlịch sử của giai cấp công nhân
4.2.Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam. *Nội dung kinh tế:
-Lấy khoa học – công nghệ làm động lực quan trọng,
quyết định tăng năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả.
- Đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ
và công bằng xã hội, thực hiện hài hòa lợi ích cá nhân - tập thể và xã hội.
- sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên lĩnh vực
- phát huy vai trò của giai cấp công nhân, của công
nghiệp, thực hiện khối liên minh công - nông - trí thức để
tạo ra những động lực phát triển nông nghiệp - nông thôn
và nông dân ở nước ta theo hướng phát triển bền vững,
hiện đại hóa, chủ động hội nhập quốc tế, nhất là hội nhập
kinh tế quốc tế, bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái
*Nội dung chính trị - xã hội:
“Giữ vững bản chất giai cấp công -của Đảng, vai trò tiên
phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên” và “tăng cường
xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy
thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa”.
- Nêu cao trách nhiệm tiên phong, góp phần củng cố và
phát triển cơ sở chính trị - xã hội quan trọng của Đảng
- chủ động, tích cực tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng,
làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, bảo vệ
Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa để bảo vệ nhân dân
*Nội dung văn hóa, tư tưởng:
=> “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc có nội dung cốt lõi là xây
dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo đức
cách mạng, rèn luyện lối sống, tác phong công nghiệp,
văn minh, hiện đại, xây dựng hệ giá trị văn hóa và con
người Việt Nam, hoàn thiện nhân cách.