Tài liệu ôn tập Chương 3 - Chủ Nghĩa Xã hội khoa học | Đại học Tôn Đức Thắng

1. Chủ nghĩa xã hội là phong trào thực tiễn, đấu tranh của ai trong chống lại áp
bức, bất công, và các giai cấp thống trị ? - Nhân dân lao động.
2. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội được ai xây dựng và phát triển ?
- Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của Mác và Lênin được xây dựng bởi
C.Mác và Ph.Ăngghen, sau đó được V.I.Lênin bổ sung, phát triển và hiện thực hóa
trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Nga Xô viết.
3. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin có tính thực
tiễn như thế nào trong xã hội cộng sản chủ nghĩa?
- Học thuyết này đã cung cấp tiêu chuẩn duy vật, khoa học cho sự phân kỳ lịch
sử, đặc biệt là sự phân kỳ hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.
4. Quá trình thay thế hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa bằng hình thái kinh
tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa được thực hiện như thế nào?
- Sự thay thế này diễn ra thông qua cách mạng xã hội chủ nghĩa, dựa trên sự phát
triển của lực lượng sản xuất và sự trưởng thành của giai cấp công nhân.
5. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin đã chỉ ra điều
gì về quá trình lịch sử và tự nhiên?
- Học thuyết này chỉ ra tính tất yếu của quá trình thay thế hình thái kinh tế - xã
hội tư bản chủ nghĩa bằng hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa, như một
quá trình lịch sử - tự nhiên.
6. Giai đoạn nào được coi là giai đoạn đầu của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa? - Chủ nghĩa xã hội.
7. Trong tác phẩm "Phê phán cương lĩnh Gôta" (1875), C.Mác đã nhấn mạnh điều
gì về thời kỳ giữa xã hội tư bản chủ nghĩa và xã hội cộng sản chủ nghĩa?
- Thời kỳ cải biến cách mạng từ xã hội này sang xã hội kia, đồng thời nhấn mạnh
tính tất yếu của thời kỳ này.
8. V.I.Lênin đồng tình với quan điểm nào của C.Mác về thời kỳ giữa chủ nghĩa tư
bản và chủ nghĩa cộng sản?
- V.I.Lênin đồng tình với quan điểm rằng giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa
cộng sản có một thời kỳ quá độ nhất định, là thời kỳ cải biến cách mạng từ xã hội này sang xã hội kia.
9. Đặc điểm xã hội chủ yếu của thời kỳ quá độ, theo quan điểm của C.Mác?
- Xã hội của thời kỳ quá độ là xã hội vừa thoát thai từ xã hội tư bản chủ nghĩa,
chưa phát triển trên cơ sở của chính nó và vẫn mang những dấu vết của xã hội cũ.
10. Theo V.I.Lênin, đối với những nước chưa có chủ nghĩa tư bản phát triển cao,
thì cần phải trải qua thời kỳ gì từ chủ nghĩa tư bản đến chủ nghĩa xã hội?
- Đối với những nước chưa có chủ nghĩa tư bản phát triển cao, cần phải có thời
kỳ quá độ khá lâu dài từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
11. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin đề cập đến
những khía cạnh nào của xã hội cộng sản chủ nghĩa?
- Học thuyết này đề cập đến khía cạnh kinh tế, đạo đức, và tinh thần của xã hội cộng sản chủ nghĩa.
12. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen nhấn mạnh về thời kỳ quá độ trong hình thái
kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa?
- Bởi vì thời kỳ quá độ là quan trọng, là giai đoạn cải biến cách mạng từ xã hội
tư bản chủ nghĩa sang xã hội cộng sản chủ nghĩa.
13. Làm thế nào V.I.Lênin mô tả thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
cộng sản trong bối cảnh nước Nga?
- V.I.Lênin mô tả thời kỳ này như là một thời kỳ đau đẻ kéo dài, cần phải có thời
gian dài để quá độ từ chủ nghĩa tư bản đến chủ nghĩa xã hội.
14. Theo C.Mác, xã hội của thời kỳ quá độ có đặc điểm gì?
- Xã hội của thời kỳ quá độ có đặc điểm là vừa thoát thai từ xã hội tư bản chủ
nghĩa, chưa phát triển đầy đủ trên cơ sở của chính nó, và vẫn mang dấu vết của xã hội cũ.
15. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin có ý nghĩa
gì đối với xây dựng chủ nghĩa xã hội?
- Học thuyết này có ý nghĩa là cung cấp cơ sở khoa học, duy vật cho quá trình
xây dựng chủ nghĩa xã hội.
16. Tại sao V.I.Lênin đánh giá cao học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội ?
- V.I.Lênin đánh giá cao học thuyết này vì nó đã chỉ ra tính tất yếu của sự thay
thế hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa bằng hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.
17. Học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin giúp làm rõ
điều gì về lịch sử xã hội?
- Học thuyết này giúp làm rõ về sự phân kỳ lịch sử, đặc biệt là sự phân kỳ hình
thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.
18. Nêu quan điểm của C.Mác và V.I.Lênin về thời kỳ giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản.
- C.Mác và V.I.Lênin đều cho rằng giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản
có một thời kỳ quá độ nhất định là thời kỳ cải biến cách mạng từ xã hội này sang xã hội kia.
19. Nếu một quốc gia chưa trải qua chủ nghĩa tư bản phát triển cao, thì theo
V.I.Lênin, cần phải trải qua giai đoạn gì để tiến tới chủ nghĩa xã hội?
- Nếu một quốc gia chưa trải qua chủ nghĩa tư bản phát triển cao, cần phải trải
qua thời kỳ quá độ khá lâu dài từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.
20. Tại sao thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản được coi là
quan trọng trong lịch sử phát triển xã hội?
- Vì nó là giai đoạn quyết định, cải biến cách mạng từ xã hội tư bản chủ nghĩa
sang xã hội cộng sản chủ nghĩa, theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen.
21. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng sự ra đời của chủ nghĩa xã hội có hai điều kiện chủ yếu?
- Vì hai ông nhận thức vai trò quyết định của điều kiện kinh tế và chính trị - xã
hội trong quá trình hình thành chủ nghĩa xã hội.
22. Theo C.Mác và V.I.Lênin, điều kiện nào là quan trọng nhất để chủ nghĩa xã hội ra đời?
- Điều kiện quan trọng nhất là sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất và
sự trưởng thành của giai cấp công nhân.
23. Mâu thuẫn chủ yếu trong chủ nghĩa tư bản chủ nghĩa theo C.Mác là gì?
- Mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hóa của lực lượng sản
xuất và chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa.
24. Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, sự ra đời của chủ nghĩa xã hội liên quan đến giai cấp nào?
- Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội liên quan đến giai cấp công nhân hiện đại và
cuộc đấu tranh chính trị giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản.
25. Điều gì tạo nên tiền đề kinh tế - xã hội cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội?
- Sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất và sự trưởng thành của giai cấp
công nhân tạo nên tiền đề kinh tế - xã hội cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội.
26. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen nhấn mạnh về vai trò của giai cấp công nhân
trong sự ra đời của chủ nghĩa xã hội?
- Vì sự phát triển và trưởng thành của giai cấp công nhân là yếu tố quyết định và
tiền đề quan trọng cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội.
27. Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, công cuộc cách mạng nào là con đường để xây dựng chủ nghĩa xã hội? - Cách mạng vô sản
28. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng cách mạng vô sản chỉ có thể thành
công bằng con đường bạo lực cách mạng?
- Vì tính sâu sắc và triệt để của cách mạng vô sản, mà chỉ bằng con đường bạo
lực cách mạng mới có thể thành công.
29. Điều gì là tiền đề cho sự hình thành và phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa?
- Tiền đề cho sự hình thành và phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản
chủ nghĩa là sự phát triển và trưởng thành của giai cấp công nhân và lực lượng sản xuất.
30. Tại sao hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa không tự nhiên ra đời?
- Vì nó khác về bản chất với tất cả các hình thái kinh tế - xã hội trước đó, nó chỉ
có thể hình thành thông qua cách mạng vô sản dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
31. Cách mạng vô sản được thực hiện như thế nào?
- Cách mạng vô sản được thực hiện bằng con đường bạo lực cách mạng, nhằm
lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa, thiết lập nhà nước chuyên chính vô sản, và xây dựng xã hội mới.
32. Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, nhân tố quan trọng để cách mạng vô sản thành công?
- Nhân tố quan trọng để cách mạng vô sản thành công là tích cực chính trị của
giai cấp công nhân được khơi dậy và phát huy trong liên minh với các giai cấp và
tầng lớp lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
33. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen coi cách mạng vô sản là cuộc cách mạng của giai cấp công nhân?
- Vì cách mạng vô sản là cuộc cách mạng được thực hiện bởi giai cấp công nhân
và nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
34. Hành động nào của giai cấp công nhân đánh dấu sự trưởng thành thực sự của
họ, theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen?
- Sự trưởng thành thực sự của giai cấp công nhân được đánh dấu bằng sự ra đời
của Đảng Cộng sản, đội tiền phong của giai cấp công nhân, trực tiếp lãnh đạo cuộc
đấu tranh chính trị của giai cấp công nhân chống giai cấp tư sản.
35. Tại sao sự ra đời của chủ nghĩa xã hội được xem xét chủ yếu thông qua lý luận
hình thái kinh tế - xã hội của C.Mác?
- Vì C.Mác đã dựa vào lý luận hình thái kinh tế - xã hội để phân tích và dự báo
về sự ra đời và tương lai của chủ nghĩa xã hội.
36. Điều kiện kinh tế nào được nhấn mạnh bởi các nhà sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học?
- Các nhà sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học đã nhấn mạnh sự ra đời của chủ
nghĩa tư bản là do sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất.
37. Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ
nghĩa biểu hiện như thế nào?
- Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ
nghĩa biểu hiện là mâu thuẫn chủ yếu trong chủ nghĩa tư bản.
38. Hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa không tự nhiên ra đời là do điều gì?
- Hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa không tự nhiên ra đời là do nó
khác về bản chất với tất cả các hình thái kinh tế - xã hội trước đó và chỉ có thể hình
thành thông qua cách mạng vô sản dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
39. Cách mạng vô sản chỉ có thể thành công khi nào?
- Cách mạng vô sản chỉ có thể thành công khi tính tích cực chính trị của giai cấp
công nhân được khơi dậy và phát huy trong liên minh với các giai cấp và tầng lớp
lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
40. Tại sao C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng sự phát triển của lực lượng sản xuất và
sự trưởng thành của giai cấp công nhân là tiền đề quan trọng cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội?
- Vì sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất và sự trưởng thành của giai
cấp công nhân tạo nên điều kiện cần thiết và quan trọng cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội.