Tài liệu Phân tích người lái đò sông đà đoạn mở đầu| Tài liệu ôn thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn
Tài liệu Phân tích người lái đò sông đà đoạn mở đầu| Tài liệu ôn thi THPT Quốc gia môn Văn. Tài liệu gồm 3 trang giúp bạn tham khảo, củng cố kiến thức và ôn tập đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
Bài 1:Phân tích người lái đò sông Đà đoạn : Hùng vĩ của sông Đà ...cái gậy đánh
phèn. Qua đó nhận xét cách nhìn mang tính về phát hiện dòng sông Đà và cái tôi của
nhà văn trong tác phẩm NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ-Nguyễn Tuân- Phân tích:
1.- Lời đề từ “Chúng thủy giai đông tẩu - Đà giang độc bắc lưu”: Nhà văn Nguyễn Tuân
đã đặc biệt muốn nhấn mạnh cá tính độc đáo của của dòng sông. Sông Đà khác hẳn các dòng
sông khác bởi nếu tất cả các dòng sông khác đều chảy về hướng đông thì riêng Sông Đà
chạy về hướng bắc. Có lẽ vì con sông đặc biệt như vậy nên nó trở thành đối tượng rất phù
hợp với cá tính sáng tạo của Nguyễn Tuân, nó được tác giả tìm đến để thể hiện cá tính nghệ
thuật của mình. Ở lời đề từ “Đẹp vậy thay tiếng hát trên dòng sông” tác giả lại thể hiện xúc
cảm mãnh liệt trước vẻ đẹp của dòng sông và con người gắn bó với dòng sông, bộc lộ rõ
cảm hứng chủ đạo của tác phẩm là ngợi ca thiên nhiên và con người Tây Bắc.
2. Hình tượng con Sông Đà qua đoạn trích
Nhận xét đầu tiên của nhà văn về dòng sông Đà ở đây là “Hùng vĩ của sông Đà không
phải chỉ có những thác đá”. Câu văn đã khẳng định sông Đà là dòng sông hùng vĩ và hẳn
là vẻ hùng vĩ ấy được thể hiện rõ nhất ở những thác đá trên sông. Nhưng hùng vĩ của sông
Đà không chỉ có thế mà còn thể hiện rõ qua cảnh đá bờ sông dựng vách thành, những ghềnh
sông, hút nước được miêu tả trong đoạn trích.
2.1. Cảnh đá bờ sông dựng vách thành
. Tác giả đã dùng những chi tiết liên tưởng tưởng có giá trị gợi tả gián tiếp độ hẹp của
dòng sông, độ cao của vách đá. Chẳng hạn, mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt
trời. Những vách đá dựng đứng khiến ánh sáng mặt trời ở đây chỉ có vào lúc giữa trưa, tức
là khi mặt trời chiếu sáng theo phương thẳng đứng mới có thể lọt xuống dòng sông. Hoặc
cách so sánh vách đá thành chẹt lòng sông Đà như một cái yết hầu – động từ “chẹt” cùng
với việc đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách hoặc Có quãng con nai con
hỗ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia đã đem đến ấn tượng mãnh liệt cho người đọc về độ
hẹp của lòng sông với lưu tốc nước chảy mạnh khi bị vách đá chèn ép tới nghẹt thở. Nguyễn
Tuân là nhà văn của những cảm giác mạnh và ông thường miêu tả thế giới sự vật thông qua
cảm giác. Bằng cảm giác của xúc giác nhà văn miêu tả ngồi trong khoang đò qua quãng ấy,
đang mùa hè mà cũng thấy lạnh. Ấn tượng của thị giác được thể hiện khi lấy hè phố để miêu
tả mặt sông, lấy nhà cao gợi tả vách đá, truyền cho người đọc những hình dung về cái tăm
tối lạnh lẽo đột ngột khi con thuyền đi từ ngoài vào khúc sông có đá hun hút dựng vách
thành qua hình ảnh so sánh về một khung cửa sổ nào trên cái tầng thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện.
2.2. Mặt ghềnh Hát Loóng
Đáng chú ý, ở quãng Hát Loóng có những ghềnh sông mà cảnh tượng của nó rất dữ dội Lại
như quãng mặt ghềnh Hát Loóng, dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn
cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm… Thông qua sự miêu tả của Nguyễn Tuân, những ghềnh
sông ấy không chỉ dữ dội mà còn đầy nguy hiểm. Cách nhà văn sử dụng toàn câu ngắn, nhịp
nhanh xô nhau, dồn dập, chồng chất lên nhau kết hợp với các thanh sắc, những từ ngữ trùng
điệp nối tiếp thế chỗ nhau đã tái hiện sinh động những sức mạnh thiên nhiên dữ dội nhất của
nước, sóng, gió, và đá sông Đà. Từ láy “gùn ghè” và hình ảnh so sánh mang đậm sắc thái
nhân hóa về việc sóng gió trên mặt ghềnh Hát Loóng lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người
lái đò sông Đà nào tóm được qua đấy đã thể hiện sinh động sự hung hãn lì lợm và cuồng
bạo của dòng sông. từ “nợ xuýt”mang ý nghĩa độc đáo vì nợ không có vẫn đòi, không đòi
bằng tiền, bằng tình mà đòi bằng mạng sống của con người.
2.3. Hút nước trên sông Đà
Trên Sông Đà còn có những hút nước rất nguy hiểm. Những cái hút nước xoáy tít đáy
ấy được tác giả miêu tả qua một loạt những so sánh sống động, đặc sắc. Nó giống như những
cái giếng bê tông được người ta thả xuống sông để chuẩn bị xây móng cầu, với âm thanh
thở và kêu như cửa cống cái bị sặc, trong âm thanh như nước bị rót dầu sôi. Các từ láy
tượng hình “lừ lừ”, từ láy tượng thanh tăng nghĩa “ặc ặc” cùng biện pháp nhân hóa khi miêu
tả nước thở và kêu, bị sặc… Tất cả góp phần làm hiện ra cả hình ảnh và âm thanh của hút
nước như một quái vật đang giận dữ.
Sự nguy hiểm của những hút nước sông Đà được nhà văn miêu tả qua kiến thức về
giao thông, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra cảm giác hãi hùng nếu phải đi thuyền men
gần hút nước đáng sợ ấy. Thuyền bè đi ngang qua đó phải đi nhanh, y như là ô tô sang số
ấn ga cho nhanh để thoát khỏi quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực. Nguy hiểm hơn
nữa là thuyền bè đi nghênh ngang là sẽ bị nó “lôi tuột xuống” đáy hút nước. Khi bị hút vào
đó, lập tức thuyền trồng cây chuối, bị dìm sống đi ngầm dưới lòng sông, mươi phút sau lại
thấy xuất hiện nhưng đã tan xác ở khuỷnh sông dưới.
Nguyễn Tuân còn dùng những kiến thức về điện ảnh, những liên tưởng phong phú và
đặc biệt là cảm giác mạnh để miêu tả những nước trên Sông Đà. Nhà văn liên tưởng đến
việc có một anh quay phim táo bạo vì muốn truyền cảm giác lạ cho người xem nên đã ngồi
vào chiếc thuyền thúng tròn vành rồi cả thuyền, cả mình, cả máy quay xuống xoáy hút Sông
Đà để thu ảnh. Hút nước được miêu tả bằng thủ pháp điện ảnh, hất ngược từ dưới lên một
cách sống động, truyền cảm từ hình khối của một thành giếng xây toàn bằng nước cho đến
màu sắc của dòng sông “nước xanh ve”, và thậm chí cho đến cả cảm giác sợ hãi rất chân
thực của con người khi Cái thuyền xoay tít, những thước phim màu cũng quay tít, khi phải
đứng trong lòng một khối pha lê xanh như sắp vỡ tan, bất cứ lúc nào cũng như sắp đổ ụp
vào người. Những thước phim ấy truyền cảm lại cho người xem những cảm giác rất mạnh
như đang lấy gân ngồi giữ chặt chiếc ghế như ghì lấy mép một chiếc lá rừng vừa bị vứt vào
một chiếc cốc pha lê nước khổng lồ vừa rút lên cái gậy đánh phèn. 3.đánh giá
1,nghệ thuật: tùy bút phóng túng,vốn kiến thức phong phú đa dạng trên nhiều lĩnh vực,
khám phá vẻ đẹp của dòng sông qua nhiều góc độ qua nhiều ngành nghệ thuật cùng sự quan sát tỉ mỉ,.....
2.nội dung:sự hung bạo,hùng vĩ của dòng sông được hiện lên.ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên đất
nước.Thể hiện sự gắn bó giữa thiên nhiên và con người. Tình yêu với thiên nhiên đất nước.
4.cái tôi:tinh tế,tài hoa qua sự rung động say mê trước vẻ đẹp thiên nhiên;uyên bác qua
cách nhìn khám phá ,phát hiện hiện thực, vận dung linh hoạt kiến thức sách vở và các
tri thức đời sống đầy đa dạng.Các thuật ngữ chuyên môn của các ngành được diễn tả
linh động chính xác. Tình yêu thương , lòng yêu cái đẹp.