ĐỀ CƯƠNG ÔN THI
THÔNG TẤN BÁO CHÍ
1. Thông tấn báo chí gì? (ngắn gọn)
Thông tấn báo c thể loại báo chí bao gồm c loại tin (tin điện, tin thường, tin vắn, tin
tường thuật, tin thông báo, tin tổng hợp, tin bình, tin đối ngoại,...) các dạng bài thông tấn, tường
thuật, phản ánh, phỏng vấn, phóng sự, điều tra,... Th loại thông tấn báo chí thế mạnh phản
ánh thông tin kịp thời, nhanh chóng về những sự kiện, vấn đề mới xảy ra trong cuộc sống.
* Báo in
- Khái niệm: (trang 13)
- Ưu điểm: (trang 14)
- Nhược điểm: (trang 14)
* Phát thanh
- Khái niệm: (trang 14)
- Ưu điểm: (trang 15)
- Nhược điểm: (trang 15)
* Truyền hình
- Khái niệm: (trang 16)
- Ưu điểm: (trang 16)
- Nhược điểm: (trang 17)
* Báo mạng điện t
- Khái niệm: (trang 17)
- Ưu điểm: (trang 17)
- Nhược điểm: (trang 18)
2. Phân tích đặc trưng của thể tin báo chí kỹ năng viết tin
* Khái niệm
- Tin thể loại bản, xung kích nhất trong các thể loại báo chí.
- Tin tức phản ánh những cái mới (cụ thể, đang xảy ra, sắp xảy ra nhiều người muốn
biết), tin phản ánh những sự kiện, sự việc thật, tiêu biểu, quan hệ ý nghĩa với nhiều
người ( tính điển hình ).
- Tin đáp ứng những câu hỏi bức xúc của quần chúng về những cái mới xảy ra, để biết
những hành động đúng đắn…
- Tin chỉ phản ánh những sự kiện cụ thể, xảy ra địa điểm, không gian cụ thể, ý nghĩa
cụ th theo quan điểm nhất định. Đó những sự kiện thật, mới vừa xảy ra, đang xảy ra, sắp
xảy ra…
- Tin không phản ánh v những vấn đề của đời sống, mặc trong bất cứ sự kiện tiêu biểu
nào tin phản ánh cũng chứa đựng những vấn đề . Nếu đó vấn đề cần phải được tiếp tục
phản ánh kỹ ng hơn, một số th loại khác như nh luận, điều tra, phóng sự... sẽ tiếp tục o
cuc.
=> Tin thể loại báo chí bản, ngắn gọn nhất, cô đúc nhất, nhanh chóng nhất, kịp
thời nhất, được th hiện bằng chữ, bằng lời, bằng hình ảnh để phản ánh những sự kiện mới
xảy ra, đang xảy ra, sắp xảy ra tầm quan trọng đối với hội, nhằm thúc đẩy cải tạo
hội.
* Đặc trưng của tin:
- Mới lạ (khác thường) (tr.51)
VD: (1) Elon Musk giới thiệu Neuralink (2019), một ng nghệ kết nối não người với máy
tính, nhằm mục đích chữa bệnh tăng cường khả năng của não. Đây một ý tưởng mới lạ, khác
thường gây sự chú ý lớn đưa ra một viễn cảnh ơng lai đầy hứa hẹn nhưng cũng đầy
tranh cãi về sự kết hợp giữa con người công nghệ.
(2) Greta Thunberg, một 15 tuổi người Thụy Điển, đã khởi xướng phong trào
"Fridays for Future" Thụy Điển, yêu cầu
chính phủ hành động mạnh mẽ hơn chống lại biến đổi khí hậu. Hành động của một nhỏ tuổi
tạo ra sự chú ý lớn trên toàn cầu rất khác thường mới lạ, dẫn đến một phong trào toàn
cầu của giới trẻ v biến đổi khí hậu.
- Nổi tiếng, đặc biệt (tr. 53)
VD: (1) Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống M Donald Trump Lãnh đạo Triều
Tiên Kim Jong-un (2018 2019): Cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Donald
Trump Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore vào m 2018, tiếp đó cuộc gặp tại
Việt Nam vào năm 2019, đã thu hút s c ý toàn cầu. Đây lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ
đương nhiệm gặp trực tiếp một lãnh đạo Triều Tiên, đánh dấu một bước tiến lớn trong quan hệ
quốc tế n lực giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Sự kiện này tác động sâu rộng đến
chính sách ngoại giao an ninh toàn cầu.
(2) Tour diễn "Reputation Stadium Tour" của Taylor Swift (2018): Tour diễn "Reputation
Stadium Tour" của Taylor Swift vào năm 2018 đã p nhiều kỷ lục về doanh thu và số ợng
khán gi tham dự. Tour diễn này không chỉ một sự kiện âm nhạc lớn còn tạo nên nhiều tin
tức về văn hóa, giải trí, kinh doanh âm nhạc. Taylor Swift thu hút sự chú ý của hàng triệu
người hâm mộ truyền thông toàn cầu, tạo nên những bài viết, phóng sự, thảo luận sôi nổi về
sự nghiệp ảnh ởng của cô.
- Nhanh, kịp thời (tr.54)
VD: (1) Khi vụ tấn công xảy ra tại tòa soạn Charlie Hebdo, Paris (2015), các kênh truyền
thông quốc tế đã đưa tin nhanh chóng, cung cấp cập nhật liên tục về tình hình các biện pháp
đối phó của lực lượng an ninh. Tính kịp thời của thông tin giúp công chúng nắm bắt ngay lập tức
về sự việc c phản ứng liên quan.
(2) Thông tin về cái chết của Osama bin Laden (2011) được công bố bởi Tổng thống
Barack Obama chỉ vài giờ sau khi sự kiện xảy ra. Việc này không chỉ thỏa mãn sự mong
đợi của công chúng toàn cầu còn được truyền tải nhanh chóng, kịp thời trên các kênh truyền
thông quốc tế.
- Tính thời sự cao (tr.56)
VD: (1) Sự kiện Brexit (2016): Cuộc trưng cầu dân ý v việc Anh rời khỏi Liên minh châu
Âu (Brexit) là một sự kiện tính thời sự cao. Mỗi diễn biến mới, từ kết quả bỏ phiếu đến các
bước đàm phán sau đó, đều được theo dõi t sao và đưa tin liên tục, tác động lớn đến nền kinh tế
chính trị của c Anh EU.
(2) Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (2020): Trong suốt thời gian diễn ra bầu cử, mỗi thông tin
mới về các bang chiến trường, kết qu bỏ phiếu, c phát biểu của ứng viên đều tính thời sự
rất cao, thu hút sự chú ý của người dân M cả thế giới. Tin tức cập nhật liên tục từ các đài
truyền hình trang tin tức trực tuyến giúp công chúng nắm bắt được tình hình bầu cử một ch
tức thời.
- Tác động mạnh mẽ (tr.57)
VD: (1) Sau cái chết của George Floyd dưới tay cảnh sát Minneapolis, Mỹ (2020),
phong trào "Black Lives Matter" đã bùng nổ với c cuộc biểu tình rộng khắp trên toàn thế giới.
Sự kiện này không chỉ tạo ra một làn sóng đấu tranh mạnh mẽ chống lại nạn phân biệt chủng tộc
bạo lực cảnh sát, còn dẫn đến nhiều thay đổi chính sách tăng cường nhận thức về quyền
bình đẳng.
(2) Vụ cháy Nhà thờ Đức Paris gây chấn động toàn cầu (2019), không chỉ sự thiệt
hại về mặt kiến trúc văn hóa còn biểu tượng tôn giáo lịch sử quan trọng. Sự
kiện này gây ra sự thương tiếc sâu rộng và đã kích thích các chiến dịch quyên góp hàng tỷ đô la
để khôi phục ng trình.
- Tính xung đột - yếu tố hấp dẫn (tr.59)
VD: (1) Cuộc xung đột thương mại giữa Mỹ Trung Quốc (2018 - 2020) với các cuộc
đàm phán căng thẳng, các đợt áp thuế trả đũa lẫn nhau, các tuyên bố mạnh mẽ từ cả hai phía
đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Tin tức về cuộc chiến này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường tài
chính toàn cầu còn gây ra nhiều thảo luận về chính sách thương mại kinh tế quốc tế.
(2) Các cuộc biểu tình đòi n chủ tại Hồng Kông (2019 - 2020), với sự đối đầu quyết liệt
giữa người biểu tình cảnh sát, đã trở thành điểm nóng tin tức. Sự xung đột căng thẳng chính
trị, cùng với những cảnh ợng hỗn loạn, đã thu t sự chú ý lớn từ công chúng truyền thông
quốc tế.
- Tính gần gũi (tr.60)
VD: (1) Thông tin về việc phát triển và triển khai vaccine COVID-19 tính gần gũi cao,
ảnh ởng trực tiếp đến sức khỏe cuộc sống hàng ngày của mọi người. Mọi người đều
quan tâm đến việc khi nào họ thể được tiêm vaccine, loại vaccine nào hiệu qu an toàn,
cũng như các biện pháp triển khai địa phương của họ.
(2) Dịch COVID-19 c động trực tiếp đến đời sống hàng ngày của hàng tỷ người trên thế
giới. Từ việc cách ly hội, đóng cửa trường học, nơi làm việc, đến các biện pháp phòng chống
dịch bệnh tiêm vaccine, mỗi người dân đều quan tâm đến các thông tin v dịch bệnh ảnh
hưởng trực tiếp đến sức khỏe cuộc sống của họ.
- Tính bất thường (tr.61, 62)
VD: (1) Tàu Ever Given, một trong những tàu container lớn nhất thế giới, mắc kẹt kênh
đào Suez (2021), gây tắc nghẽn một trong những tuyến đường vận chuyển hàng hải quan trọng
nhất thế giới. Sự cố này bất thường hiếm hoi đã thu hút sự chú ý toàn cầu ảnh hưởng
nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu.
(2) Một loạt các vụ cá mập tấn công tại một bãi biển nổi tiếng Ai Cập (2020) đã gây ra
sự bất thường và hoang mang. Những vụ tấn công này rất hiếm khi xảy ra gây ra sự chú ý đặc
biệt từ truyền thông, làm ảnh ởng đến ngành du lịch cảm giác an toàn của du khách.
* Kỹ năng viết tin:
Cấu trúc tin i:
- Gồm 7 hình: Hình tháp xuôi - tháp ngược - viên kim cương - đồng hồ t, theo
nguyên tắc “bóc hành” - hình chữ nhật.
- Cấp độ quan trọng: what > who > where > when > why > how
Yêu cầu chung:
- Câu hỏi thường trực của người viết tin là: Viết cho ai? Viết về sự việc, sự kiện gì? Xảy ra
đâu? Xảy ra khi o? Xảy ra như thế nào? Tại sao lại xảy ra?Kết quả của sự việc, sự kiện đó ra
sao? Một tin đơn giản nhất ng phải trả lời được các câu hỏi: Cái gì?, đâu?, Khi nào?, Ai?
- Tin thông báo điểm đầu điểm chót của sự kiện. Đó chính những cái mới xuất hiện, mới
mất đi, những cái mới đột biến, xảy ra rất nhanh nên người làm Tin phải khả năng nắm bắt,
chớp lấy nó.
- Tin nói bằng sự kiện, số liệu cụ thể, trực tiếp. thuyết phục ng chúng bằng sự thật tiêu
biểu chứ không phải bằng lẽ hay ngôn ngữ, bút pháp, giọng điệu.
- Ngôn ngữ của tin th hiện tính chất thông o. Do đó, thường đơn giản, trực tiếp, cụ thể,
không tính hình tượng, không giàu cảm xúc cũng hầu như không có sự trau chuốt v câu
chữ (như ngôn ng trong Phóng sự, bài phản ánh…).
- Mở đầu (Đoạn mở đầu hoặc câu văn mở đầu) của tin phải khả năng tóm tắt toàn bộ
nội dung tin, phải thông báo ngay được điều quan trọng nhất, chủ yếu nhất của sự kiện mới. Đoạn
này thường ngắn gọn nhưng phải chứa đựng được những chi tiết, số liệu, tính chất quan trọng
nhất của tin (như: nguồn tin, thời gian xảy ra sự kiện, địa điểm, người trong cuộc, sự kiện gì.
- Thân tin phải nêu lên được các chi tiết, số liệu bổ sung nhằm làm sáng tỏ những điều đã
được nêu phần mào đầu.
- Thể loại Tin thường không phần kết.
Các bước viết tin
B1: Lựa chọn sự kiện: Đây ớc đi quan trọng đầu tiên. Một sự kiện được lựa chọn để
viết Tin phải đáp ứng được những yêu cầu sau đây:
+ c thực: Sự việc, sự kiện phải sự thật, thời gian xác định, địa chỉ cụ thể.
+ Mới xảy ra: ý nghĩa của cái mới đây thể được hiểu theo hai cách: một sự kiện vừa
mới xảy ra (mà người viết Tin người đầu tiên phát hiện , chứng kiến viết về nó); hai
những khía cạnh mới được biết đến của những sự kiện đã biết .
+ Tiêu biểu : Trong đời sống vàn những sự việc sự kiện ngẫu nhiên . Những sự việc
sự kiện Tin phản ánh phải tiêu biểu cho sự vận động đích thực của đời sống.
B2. Lựa chọn dạng hình
- Căn cứ vào tính chất, mức độ, tầm quan trọng của sự kiện căn cứ vào ý đồ, vào mục
đích thông tin, vào thái độ chính trị người viết Tin tiến hành lựa chọn dạng mô hình thích
hợp cho Tin.
- Tầm quan trọng của sự kiện quyết định hình thức thể hiện của Tin. Việc lựa chọn dạng
hình cho Tin còn gắn liền với việc xác định chi tiết quan trọng nhất của sự kiện.
B3. Đặt đầu đề cho tin
- Do Tin phản ánh những sự kiện mới n đầu đề của Tin cũng trực tiếp tham gia thông tin
phải gắn liền với sự kiện mới đó. Đầu đề của Tin phải trực tiếp phản ánh nội dung. Do đó,
chỉ được đặt theo cách thứ nhất (trong ba ch đã nêu trên). Yêu cầu chung của đầu đề c phẩm
Tin phải chứa đựng những thông tin cốt lõi nhất.
- Thông thường, người ta hay chọn một chi tiết hoặc s liệu nổi bật nhất, quan trọng nhất,
hấp dẫn nhất để làm đầu đề cho Tin. Rất ít khi những đầu đề Tin được đặt bằng những vấn đề
toát ra từ sự kiện.
Chú ý:
+ Một Tin thường chỉ một đầu đề (đầu đề chính) hoặc thể hai đầu đề (đầu đề
chính + đầu đề phụ hoặc: đầu đề dẫn + đầu đề chính).
+ Trong c dạng tin, Tin vắn thể hoặc không đầu đề.
+ Chỉ những Tin phản ánh những sự kiện đặc biệt quan trọng mới c ba dạng đầu đề
trên cùng một tác phẩm.
B4. Câu m đầu của tin
- Đối với Tin, câu mở đầu một tầm quan trọng đặc biệt. Nếu như chỉ được phép nói một câu để
thông báo về s kiện, thì đó chính là câu mở đầu của Tin.
- u mở đầu của Tin phải chứa đựng được thông điệp cốt lõi, chủ yếu nhất. Nó s nhắc lại
bổ sung hoàn chỉnh cái quan trọng nhất tít đã thông báo.
B5. Kết luận về Tin
- Tin thể loại xung kích, nền tảng của báo chí, nhiệm vụ phản ánh các sự kiện mới,
tiêu biểu, cấp bách.
- So với tất c các thể loại báo chí khác, tin thể phản ánh sự kiện nhanh nhất, ngắn gọn
nhất với một dung lượng đúc, chặt chẽ nhất.
- Ngôn ngữ của tin mang tính chất thông báo nên rất đơn giản, ngắn gọn gắn liền với sự
kiện, mang tính chất sự kiện một cách rệt.
- Khi viết tin không nên bình luận i ng. Trong trường hợp người viết muốn có một lời
bình sau khi đã phản ánh về sự kiện thì lời bình phải rất ngắn gọn (ch một câu) thường được
đặt cuối tin.
3. Tác động của báo chí đối với hội
- Châu Âu, Bắc Mĩ: quan báo chí có quyền lực thứ 4 (song hành với lập pháp, hành
pháp, pháp).
- Góp phần lớn tạo nên làn sóng công luận hội.
- Từ chính trị gia cho đến dân thường đều phải kiêng sợ luận do báo chí tác động tạo
n.
* Tác động tích cực của báo chí
- Tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách, pháp luật, thể chế chính trị của Đảng và
Nhà ớc. Thuyết phục, giáo dục rộng rãi nhanh chóng. VD: (1) Chiến dịch truyền thông
về phòng chống dịch COVID-19 tại Việt Nam. Các phương tiện truyền thông như báo chí, truyền
hình, mạng hội đã phổ biến các biện pháp phòng dịch, hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ
bản thân, cập nhật tình hình dịch bệnh. Kết qu người dân nhận thức cao hơn về dịch bệnh,
tuân thủ tốt hơn các biện pháp phòng chống dịch. (2) Truyền thông đại chúng đã tổ chức các
chiến dịch tuyên truyền về việc đội bảo hiểm khi đi xe y, không sử dụng rượu bia khi lái
xe, tuân thủ các quy tắc giao thông. Nhờ đó, ý thức chấp hành luật lệ giao thông của người dân
được nâng cao, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông.
- Phanh phui những mặt xấu, việc làm sai trái của các nhân, tổ chức. VD: (1) Vụ phanh
phui bối gian lận điểm thi một số tỉnh tại Việt Nam vào năm 2018. Báo chí đã điều tra
đưa tin về việc một số quan chức giáo viên gian lận trong kỳ thi THPT quốc gia, giúp lật tẩy
hành vi sai trái đưa các đối tượng vi phạm ra trước pháp luật. Điều này giúp tăng cường tính
minh bạch công bằng trong giáo dục. (2) Truyền thông đã phát hiện đưa tin về việc một s
công ty sản xuất thực phẩm sử dụng nguyên liệu không đảm bảo chất lượng an toàn. Những
thông tin y giúp quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xử và buộc các ng ty y phải thay
đổi cách thức sản xuất, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
- Tổ chức điều tra dư luận, trưng cầu dân ý để nói lên ý nguyện của cộng đồng. VD: (1)
Cuộc khảo sát của báo chí truyền hình về ý kiến người dân đối với dự án thu p BOT trên các
tuyến đường. Kết qu khảo sát giúp chính phủ hiểu hơn về ý kiến phản đối của người dân đối
với một số dự án BOT không hợp lý, từ đó điều chỉnh chính sách thu phí cho phù hợp hơn với lợi
ích cộng đồng. (2) Truyền thông đã tổ chức các cuộc trưng cầu ý kiến của người dân về việc cải
tạo nâng cấp các công viên công cộng. Kết qu thu được giúp chính quyền địa phương có
sở để đưa ra c quyết định cải tạo phù hợp với mong muốn của người dân, tạo ra những không
gian xanh, sạch đẹp cho cộng đồng.
- Tạo nên áp lực luận rất lớn. VD: (1) Phong trào "Me Too" (Tôi cũng thế) trên toàn
cầu, trong đó Việt Nam. Phong trào này được truyền thông đại chúng lan tỏa mạnh mẽ, tạo nên
áp lực luận rất lớn đối với những kẻ nh vi quấy rối nh dục. Nhiều nạn nhân đã dũng
cảm lên tiếng, tố o những nh vi sai trái, giúp ng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề quấy
rối tình dục thúc đẩy các biện pháp bảo vệ nạn nhân tốt hơn. (2) Truyền thông đã đưa tin rộng
rãi về những vụ việc lạm dụng quyền lực tham nhũng trong c liên đoàn bóng đá quốc gia
quốc tế. Áp lực luận đã khiến các tổ chức này phải tiến hành cải tổ, xử các nhân vi phạm
cải thiện tính minh bạch, công bằng trong hoạt động của mình.
* Tác động tiêu cực của báo chí
- Khi báo chí đưa tin thất thiệt, không chuẩn xác đã gây nên nhiều tổn thất to lớn về mọi
phương diện cho nhân, tổ chức đời sống. VD: (1) Khi xảy ra vụ việc, nhiều báo c Việt
Nam đưa tin không chính xác về danh tính quốc tịch của các nạn nhân. Ban đầu, nguồn tin
cho rằng nạn nhân người Trung Quốc. Tuy nhiên, sau đó, chính quyền Anh xác nhận hầu hết
nạn nhân người Việt Nam. Việc đưa tin sai lệch này không ch gây tổn thất v tinh thần cho gia
đình nạn nhân còn làm ảnh ởng đến quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam Anh. (2) Trong
giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19, một số quan báo chí đã đưa tin sai về cách phòng tránh,
nguyên nhân gây bệnh, các biện pháp điều trị không khoa học. Điều này dẫn đến sự hoảng
loạn trong dân chúng, lãng phí nguồn lực y tế, m chậm trễ trong việc kiểm soát dịch bệnh.
- Đối với ngôn ng dân tộc: nếu không chuẩn hóa trong cách diễn đạt, dùng từ sẽ làm lây
lan cái sai, người dân bắt chước một ch thức. VD: (1) Sai về cách dùng t "hoàn chỉnh"
"hoàn thiện": "Hoàn chỉnh" nghĩa đã đầy đủ, không thiếu sót. "Hoàn thiện" nghĩa đã được
làm cho hoàn hảo, tốt đẹp hơn. Việc s dụng nhầm lẫn hai từ này thường xảy ra khi người nói
muốn diễn tả một thứ đó đã được làm xong đầy đủ (hoàn chỉnh) nhưng lại dùng từ "hoàn
thiện", dẫn đến hiểu lầm rằng đã được m cho tốt n so với trước. (2) Sử dụng sai từ "vô
vàn" "vô số": "Vô vàn" nghĩa rất nhiều, không thể đếm được, thường dùng để miêu tả một
số lượng lớn nhưng không cụ thể. "Vô số" cũng nghĩa rất nhiều, nhưng thường chỉ một số
lượng lớn đến mức không th đếm hết. Tuy nhiên, nhiều người sử dụng lẫn lộn hai từ này, y
hiểu lầm làm mất đi sự chính c trong giao tiếp.
- Báo chí chịu áp lực từ thể chế chính trị nên lúc không lên tiếng bảo vệ công lí, lẽ phải;
thâm chí tiếp tay cho những cái xấu những kẻ hội. VD: (1) Chính quyền của Tổng thống
Erdoğan đã kiểm soát chặt chẽ báo chí truyền thông tại Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều nhà báo biên tập
viên bị bắt giữ hoặc bị sa thải các bài viết chỉ trích chính phủ. dụ, vụ bắt giữ phóng viên
Can Dündar của tờ Cumhuriyet đã công bố những thông tin gây bất lợi cho chính phủ trong
việc cung cấp khí cho các nhóm nổi dậy Syria. Sự kiểm soát này tạo ra một môi trường báo
chí bị kiểm duyệt nặng nề làm suy yếu sự tin cậy của công chúng vào báo chí. (2) Trong sự
kiện Thiên An n, báo chí Trung Quốc b kiểm duyệt chặt ch không thể đưa tin trung thực
về cuộc biểu nh hậu qu của nó. Hậu quả sự thật bị che giấu nhiều người dân Trung
Quốc không biết về quy tính chất của sự kiện này.
- o chí chịu áp lực cạnh tranh đưa tin rất gay gắt. Nếu chạy đua theo số lượng tin thể
tin không chính xác hoặc tin theo chế “đồn đại”, “lá cải”. VD: (1) Sau vụ tai nạn máy bay
MH17 bị bắn rơi tại Ukraine, nhiều quan báo chí trên khắp thế giới đã cạnh tranh đưa tin một
cách gấp gáp không kiểm chứng kỹ lưỡng nguồn thông tin. Một số báo chí đưa tin dựa trên
các giả thuyết chưa được xác minh, như việc y bay bị bắn rơi bởi quân đội Ukraine hoặc phiến
quân. Việc này không chỉ y hoang mang cho thân nhân các nạn nhân mà n m phức tạp
thêm tình hình chính trị tại khu vực. (2) Trong thời gian cơn bão Hải Yến (Haiyan) đổ bộ vào
Philippines, một số tờ báo trang tin đã cạnh tranh đưa tin về sức mạnh hậu quả của cơn bão.
Một số báo đã phóng đại số liệu về thiệt hại số người chết, tạo ra sự hoảng loạn không cần
thiết cho người dân các tổ chức cứu trợ. Việc này cũng m khó khăn thêm cho công tác cứu
trợ quản khủng hoảng.
4. Vấn đề phân loại đặc điểm từng thể loại báo chí
Thể loại o c một trong những hiện tượng phức tạp của hoạt động báo chí. Để hệ
thống luận hoàn chỉnh hoạt động thực tiễn thành thục là điều không dễ dàng.
Thể loại báo chí thông tấn: gồm tin, phỏng vấn, tường thuật,... thể phản ánh, thông báo
kịp thời, nhanh chóng các sự kiện, vấn đề vừa xảy ra, đang xảy ra hoặc sắp xảy ra trong cuộc
sống hằng ngày. Các hiện tượng, quá trình, sự kiện hay nhân vật được phản ánh trong các thể loại
này thường đơn lẻ, độc lập tập hợp một số sự kiện tiêu biểu cho cái mới, i thật, cập nhật của
hội.

Preview text:

ĐỀ CƯƠNG ÔN THI THÔNG TẤN BÁO CHÍ
1. Thông tấn báo chí là gì? (ngắn gọn)
Thông tấn báo chí là thể loại báo chí bao gồm các loại tin (tin điện, tin thường, tin vắn, tin
tường thuật, tin thông báo, tin tổng hợp, tin bình, tin đối ngoại,. .) các dạng bài thông tấn, tường
thuật, phản ánh, phỏng vấn, phóng sự, điều tra,. . Thể loại thông tấn báo chí có thế mạnh là phản
ánh thông tin kịp thời, nhanh chóng về những sự kiện, vấn đề mới xảy ra trong cuộc sống. * Báo in - Khái niệm: (trang 13) - Ưu điểm: (trang 14) - Nhược điểm: (trang 14) * Phát thanh - Khái niệm: (trang 14) - Ưu điểm: (trang 15) - Nhược điểm: (trang 15) * Truyền hình - Khái niệm: (trang 16) - Ưu điểm: (trang 16) - Nhược điểm: (trang 17)
* Báo mạng điện tử - Khái niệm: (trang 17) - Ưu điểm: (trang 17) - Nhược điểm: (trang 18)
2. Phân tích đặc trưng của thể tin báo chí và kỹ năng viết tin * Khái niệm
- Tin là thể loại cơ bản, xung kích nhất trong các thể loại báo chí.
- Tin tức phản ánh những cái mới (cụ thể, đang xảy ra, sắp xảy ra mà nhiều người muốn
biết), tin phản ánh những sự kiện, sự việc có thật, tiêu biểu, có quan hệ và có ý nghĩa với nhiều
người ( tính điển hình ).
- Tin đáp ứng những câu hỏi bức xúc của quần chúng về những cái mới xảy ra, để biết và
có những hành động đúng đắn…
- Tin chỉ phản ánh những sự kiện cụ thể, xảy ra ở địa điểm, không gian cụ thể, có ý nghĩa
cụ thể theo quan điểm nhất định. Đó là những sự kiện có thật, mới vừa xảy ra, đang xảy ra, sắp xảy ra…
- Tin không phản ánh về những vấn đề của đời sống, mặc dù trong bất cứ sự kiện tiêu biểu
nào mà tin phản ánh cũng chứa đựng những vấn đề . Nếu đó là vấn đề cần phải được tiếp tục
phản ánh kỹ càng hơn, một số thể loại khác như bình luận, điều tra, phóng sự. . sẽ tiếp tục vào
cuộc. => Tin là thể loại báo chí cơ bản, ngắn gọn nhất, cô đúc nhất, nhanh chóng nhất, kịp
thời nhất, được thể hiện bằng chữ, bằng lời, bằng hình ảnh để phản ánh những sự kiện mới
xảy ra, đang xảy ra, sắp xảy ra có tầm quan trọng đối với xã hội, nhằm thúc đẩy và cải tạo
xã hội.*Đặctrưngcủatin:
- Mới lạ (khác thường) (tr.51)
VD: (1) Elon Musk giới thiệu Neuralink (2019), một công nghệ kết nối não người với máy
tính, nhằm mục đích chữa bệnh và tăng cường khả năng của não. Đây là một ý tưởng mới lạ, khác
thường và gây sự chú ý lớn vì nó đưa ra một viễn cảnh tương lai đầy hứa hẹn nhưng cũng đầy
tranh cãi về sự kết hợp giữa con người và công nghệ.
(2) Greta Thunberg, một cô bé 15 tuổi người Thụy Điển, đã khởi xướng phong trào "Fridays for Future" Thụy Điển, yêu cầu
chính phủ hành động mạnh mẽ hơn chống lại biến đổi khí hậu. Hành động của một cô bé nhỏ tuổi
tạo ra sự chú ý lớn trên toàn cầu vì nó rất khác thường và mới lạ, dẫn đến một phong trào toàn
cầu của giới trẻ về biến đổi khí hậu.
- Nổi tiếng, đặc biệt (tr. 53)
VD: (1) Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Lãnh đạo Triều
Tiên Kim Jong-un (2018 và 2019): Cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Donald
Trump và Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore vào năm 2018, tiếp đó là cuộc gặp tại
Việt Nam vào năm 2019, đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Đây là lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ
đương nhiệm gặp trực tiếp một lãnh đạo Triều Tiên, đánh dấu một bước tiến lớn trong quan hệ
quốc tế và nỗ lực giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Sự kiện này có tác động sâu rộng đến
chính sách ngoại giao và an ninh toàn cầu.
(2) Tour diễn "Reputation Stadium Tour" của Taylor Swift (2018): Tour diễn "Reputation
Stadium Tour" của Taylor Swift vào năm 2018 đã phá nhiều kỷ lục về doanh thu và số lượng
khán giả tham dự. Tour diễn này không chỉ là một sự kiện âm nhạc lớn mà còn tạo nên nhiều tin
tức về văn hóa, giải trí, và kinh doanh âm nhạc. Taylor Swift thu hút sự chú ý của hàng triệu
người hâm mộ và truyền thông toàn cầu, tạo nên những bài viết, phóng sự, và thảo luận sôi nổi về
sự nghiệp và ảnh hưởng của cô. - Nhanh, kịp thời (tr.54)
VD: (1) Khi vụ tấn công xảy ra tại tòa soạn Charlie Hebdo, Paris (2015), các kênh truyền
thông quốc tế đã đưa tin nhanh chóng, cung cấp cập nhật liên tục về tình hình và các biện pháp
đối phó của lực lượng an ninh. Tính kịp thời của thông tin giúp công chúng nắm bắt ngay lập tức
về sự việc và các phản ứng liên quan.
(2) Thông tin về cái chết của Osama bin Laden (2011) được công bố bởi Tổng thống
Barack Obama chỉ vài giờ sau khi sự kiện xảy ra. Việc này không chỉ thỏa mãn sự tò mò và mong
đợi của công chúng toàn cầu mà còn được truyền tải nhanh chóng, kịp thời trên các kênh truyền thông quốc tế.
- Tính thời sự cao (tr.56)
VD: (1) Sự kiện Brexit (2016): Cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh rời khỏi Liên minh châu
Âu (Brexit) là một sự kiện có tính thời sự cao. Mỗi diễn biến mới, từ kết quả bỏ phiếu đến các
bước đàm phán sau đó, đều được theo dõi sát sao và đưa tin liên tục, tác động lớn đến nền kinh tế
và chính trị của cả Anh và EU.
(2) Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (2020): Trong suốt thời gian diễn ra bầu cử, mỗi thông tin
mới về các bang chiến trường, kết quả bỏ phiếu, và các phát biểu của ứng viên đều có tính thời sự
rất cao, thu hút sự chú ý của người dân Mỹ và cả thế giới. Tin tức cập nhật liên tục từ các đài
truyền hình và trang tin tức trực tuyến giúp công chúng nắm bắt được tình hình bầu cử một cách
tức thời.-Tác động mạnh mẽ (tr.57)
VD: (1) Sau cái chết của George Floyd dưới tay cảnh sát ở Minneapolis, Mỹ (2020),
phong trào "Black Lives Matter" đã bùng nổ với các cuộc biểu tình rộng khắp trên toàn thế giới.
Sự kiện này không chỉ tạo ra một làn sóng đấu tranh mạnh mẽ chống lại nạn phân biệt chủng tộc
và bạo lực cảnh sát, mà còn dẫn đến nhiều thay đổi chính sách và tăng cường nhận thức về quyền bình đẳng.
(2) Vụ cháy Nhà thờ Đức Bà Paris gây chấn động toàn cầu (2019), không chỉ vì sự thiệt
hại về mặt kiến trúc và văn hóa mà còn vì nó là biểu tượng tôn giáo và lịch sử quan trọng. Sự
kiện này gây ra sự thương tiếc sâu rộng và đã kích thích các chiến dịch quyên góp hàng tỷ đô la
để khôi phục công trình.
- Tính xung đột - yếu tố hấp dẫn (tr.59)
VD: (1) Cuộc xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc (2018 - 2020) với các cuộc
đàm phán căng thẳng, các đợt áp thuế trả đũa lẫn nhau, và các tuyên bố mạnh mẽ từ cả hai phía
đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Tin tức về cuộc chiến này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường tài
chính toàn cầu mà còn gây ra nhiều thảo luận về chính sách thương mại và kinh tế quốc tế.
(2) Các cuộc biểu tình đòi dân chủ tại Hồng Kông (2019 - 2020), với sự đối đầu quyết liệt
giữa người biểu tình và cảnh sát, đã trở thành điểm nóng tin tức. Sự xung đột và căng thẳng chính
trị, cùng với những cảnh tượng hỗn loạn, đã thu hút sự chú ý lớn từ công chúng và truyền thông
quốc tế.-Tính gầngũi (tr.60)
VD: (1) Thông tin về việc phát triển và triển khai vaccine COVID-19 có tính gần gũi cao,
vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của mọi người. Mọi người đều
quan tâm đến việc khi nào họ có thể được tiêm vaccine, loại vaccine nào hiệu quả và an toàn,
cũng như các biện pháp triển khai ở địa phương của họ.
(2) Dịch COVID-19 tác động trực tiếp đến đời sống hàng ngày của hàng tỷ người trên thế
giới. Từ việc cách ly xã hội, đóng cửa trường học, nơi làm việc, đến các biện pháp phòng chống
dịch bệnh và tiêm vaccine, mỗi người dân đều quan tâm đến các thông tin về dịch bệnh vì nó ảnh
hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống của họ.
- Tính bất thường (tr.61, 62)
VD: (1) Tàu Ever Given, một trong những tàu container lớn nhất thế giới, mắc kẹt ở kênh
đào Suez (2021), gây tắc nghẽn một trong những tuyến đường vận chuyển hàng hải quan trọng
nhất thế giới. Sự cố này bất thường và hiếm hoi đã thu hút sự chú ý toàn cầu vì ảnh hưởng
nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu.
(2) Một loạt các vụ cá mập tấn công tại một bãi biển nổi tiếng ở Ai Cập (2020) đã gây ra
sự bất thường và hoang mang. Những vụ tấn công này rất hiếm khi xảy ra và gây ra sự chú ý đặc
biệt từ truyền thông, làm ảnh hưởng đến ngành du lịch và cảm giác an toàn của du khách.
* Kỹ năng viết tin: Cấu trúc tin bài:
- Gồm 7 mô hình: Hình tháp xuôi - tháp ngược - viên kim cương - đồng hồ cát, theo
nguyên tắc “bóc hành” - hình chữ nhật.
- Cấp độ quan trọng: what > who > where > when > why > how Yêu cầu chung:
- Câu hỏi thường trực của người viết tin là: Viết cho ai? Viết về sự việc, sự kiện gì? Xảy ra ở
đâu? Xảy ra khi nào? Xảy ra như thế nào? Tại sao nó lại xảy ra?Kết quả của sự việc, sự kiện đó ra
sao? Một tin đơn giản nhất cũng phải trả lời được các câu hỏi: Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Ai?
- Tin thông báo điểm đầu và điểm chót của sự kiện. Đó chính là những cái mới xuất hiện, mới
mất đi, những cái mới đột biến, xảy ra rất nhanh nên người làm Tin phải có khả năng nắm bắt, chớp lấy nó.
- Tin nói bằng sự kiện, có số liệu cụ thể, trực tiếp. Nó thuyết phục công chúng bằng sự thật tiêu
biểu chứ không phải bằng lý lẽ hay ngôn ngữ, bút pháp, giọng điệu.
- Ngôn ngữ của tin thể hiện rõ tính chất thông báo. Do đó, nó thường đơn giản, trực tiếp, cụ thể,
không có tính hình tượng, không giàu cảm xúc và cũng hầu như không có sự trau chuốt về câu
chữ (như ngôn ngữ trong Phóng sự, bài phản ánh…).
- Mở đầu (Đoạn mở đầu hoặc câu văn mở đầu) của tin phải có khả năng tóm tắt toàn bộ
nội dung tin, phải thông báo ngay được điều quan trọng nhất, chủ yếu nhất của sự kiện mới. Đoạn
này thường ngắn gọn nhưng phải chứa đựng được những chi tiết, số liệu, tính chất… quan trọng
nhất của tin (như: nguồn tin, thời gian xảy ra sự kiện, địa điểm, người trong cuộc, sự kiện gì.
- Thân tin phải nêu lên được các chi tiết, số liệu bổ sung nhằm làm sáng tỏ những điều đã
được nêu ở phần mào đầu.
- Thể loại Tin thường không có phần kết. Các bước viết tin
B1: Lựa chọn sự kiện: Đây là bước đi quan trọng đầu tiên. Một sự kiện được lựa chọn để
viết Tin phải đáp ứng được những yêu cầu sau đây:
+ Xác thực: Sự việc, sự kiện phải là sự thật, có thời gian xác định, có địa chỉ cụ thể.
+ Mới xảy ra: ý nghĩa của cái mới ở đây có thể được hiểu theo hai cách: một là sự kiện vừa
mới xảy ra (mà người viết Tin là người đầu tiên phát hiện , chứng kiến và viết về nó); hai là
những khía cạnh mới được biết đến của những sự kiện đã biết .
+ Tiêu biểu : Trong đời sống có vô vàn những sự việc sự kiện ngẫu nhiên . Những sự việc
sự kiện mà Tin phản ánh phải tiêu biểu cho sự vận động đích thực của đời sống.
B2. Lựa chọn dạng và mô hình
- Căn cứ vào tính chất, mức độ, tầm quan trọng của sự kiện và căn cứ vào ý đồ, vào mục
đích thông tin, vào thái độ chính trị mà người viết Tin tiến hành lựa chọn dạng và mô hình thích hợp cho Tin.
- Tầm quan trọng của sự kiện quyết định hình thức thể hiện của Tin. Việc lựa chọn dạng và
mô hình cho Tin còn gắn liền với việc xác định chi tiết quan trọng nhất của sự kiện.
B3. Đặt đầu đề cho tin
- Do Tin phản ánh những sự kiện mới nên đầu đề của Tin cũng trực tiếp tham gia thông tin
và phải gắn liền với sự kiện mới đó. Đầu đề của Tin phải trực tiếp phản ánh nội dung. Do đó, nó
chỉ được đặt theo cách thứ nhất (trong ba cách đã nêu ở trên). Yêu cầu chung của đầu đề tác phẩm
Tin là phải chứa đựng những thông tin cốt lõi nhất.
- Thông thường, người ta hay chọn một chi tiết hoặc số liệu nổi bật nhất, quan trọng nhất,
hấp dẫn nhất để làm đầu đề cho Tin. Rất ít khi có những đầu đề Tin được đặt bằng những vấn đề toát ra từ sự kiện. Chú ý:
+ Một Tin thường chỉ có một đầu đề (đầu đề chính) hoặc có thể có hai đầu đề (đầu đề
chính + đầu đề phụ hoặc: đầu đề dẫn + đầu đề chính).
+ Trong các dạng tin, Tin vắn có thể có hoặc không có đầu đề.
+ Chỉ những Tin phản ánh những sự kiện đặc biệt quan trọng mới có cả ba dạng đầu đề trên cùng một tác phẩm. B4. Câu mở đầu của tin
- Đối với Tin, câu mở đầu có một tầm quan trọng đặc biệt. Nếu như chỉ được phép nói một câu để
thông báo về sự kiện, thì đó chính là câu mở đầu của Tin.
- Câu mở đầu của Tin phải chứa đựng được thông điệp cốt lõi, chủ yếu nhất. Nó là sự nhắc lại và
bổ sung hoàn chỉnh cái quan trọng nhất mà tít đã thông báo. B5. Kết luận về Tin
- Tin là thể loại xung kích, nền tảng của báo chí, có nhiệm vụ phản ánh các sự kiện mới, tiêu biểu, cấp bách.
- So với tất cả các thể loại báo chí khác, tin có thể phản ánh sự kiện nhanh nhất, ngắn gọn
nhất với một dung lượng cô đúc, chặt chẽ nhất.
- Ngôn ngữ của tin mang tính chất thông báo nên rất đơn giản, ngắn gọn và gắn liền với sự
kiện, mang tính chất sự kiện một cách rõ rệt.
- Khi viết tin không nên bình luận dài dòng. Trong trường hợp người viết muốn có một lời
bình sau khi đã phản ánh về sự kiện thì lời bình phải rất ngắn gọn (chỉ một câu) và thường được đặt ở cuối tin.
3. Tác động của báo chí đối với xã hội
- Châu Âu, Bắc Mĩ: cơ quan báo chí có quyền lực thứ 4 (song hành với lập pháp, hành pháp, tư pháp).
- Góp phần lớn tạo nên làn sóng công luận xã hội.
- Từ chính trị gia cho đến dân thường đều phải kiêng sợ dư luận do báo chí tác động tạo
nên. *Tác động tíchcựccủabáochí
- Tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách, pháp luật, thể chế chính trị của Đảng và
Nhà nước. ➔ Thuyết phục, giáo dục rộng rãi và nhanh chóng. VD: (1) Chiến dịch truyền thông
về phòng chống dịch COVID-19 tại Việt Nam. Các phương tiện truyền thông như báo chí, truyền
hình, mạng xã hội đã phổ biến các biện pháp phòng dịch, hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ
bản thân, cập nhật tình hình dịch bệnh. Kết quả là người dân có nhận thức cao hơn về dịch bệnh,
tuân thủ tốt hơn các biện pháp phòng chống dịch. (2) Truyền thông đại chúng đã tổ chức các
chiến dịch tuyên truyền về việc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, không sử dụng rượu bia khi lái
xe, và tuân thủ các quy tắc giao thông. Nhờ đó, ý thức chấp hành luật lệ giao thông của người dân
được nâng cao, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông.
- Phanh phui những mặt xấu, việc làm sai trái của các cá nhân, tổ chức. VD: (1) Vụ phanh
phui bê bối gian lận điểm thi ở một số tỉnh tại Việt Nam vào năm 2018. Báo chí đã điều tra và
đưa tin về việc một số quan chức và giáo viên gian lận trong kỳ thi THPT quốc gia, giúp lật tẩy
hành vi sai trái và đưa các đối tượng vi phạm ra trước pháp luật. Điều này giúp tăng cường tính
minh bạch và công bằng trong giáo dục. (2) Truyền thông đã phát hiện và đưa tin về việc một số
công ty sản xuất thực phẩm sử dụng nguyên liệu không đảm bảo chất lượng và an toàn. Những
thông tin này giúp cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xử lý và buộc các công ty này phải thay
đổi cách thức sản xuất, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
- Tổ chức điều tra dư luận, trưng cầu dân ý để nói lên ý nguyện của cộng đồng. VD: (1)
Cuộc khảo sát của báo chí và truyền hình về ý kiến người dân đối với dự án thu phí BOT trên các
tuyến đường. Kết quả khảo sát giúp chính phủ hiểu rõ hơn về ý kiến phản đối của người dân đối
với một số dự án BOT không hợp lý, từ đó điều chỉnh chính sách thu phí cho phù hợp hơn với lợi
ích cộng đồng. (2) Truyền thông đã tổ chức các cuộc trưng cầu ý kiến của người dân về việc cải
tạo và nâng cấp các công viên công cộng. Kết quả thu được giúp chính quyền địa phương có cơ
sở để đưa ra các quyết định cải tạo phù hợp với mong muốn của người dân, tạo ra những không
gian xanh, sạch đẹp cho cộng đồng.
- Tạo nên áp lực dư luận rất lớn. VD: (1) Phong trào "Me Too" (Tôi cũng thế) trên toàn
cầu, trong đó có Việt Nam. Phong trào này được truyền thông đại chúng lan tỏa mạnh mẽ, tạo nên
áp lực dư luận rất lớn đối với những kẻ có hành vi quấy rối tình dục. Nhiều nạn nhân đã dũng
cảm lên tiếng, tố cáo những hành vi sai trái, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề quấy
rối tình dục và thúc đẩy các biện pháp bảo vệ nạn nhân tốt hơn. (2) Truyền thông đã đưa tin rộng
rãi về những vụ việc lạm dụng quyền lực và tham nhũng trong các liên đoàn bóng đá quốc gia và
quốc tế. Áp lực dư luận đã khiến các tổ chức này phải tiến hành cải tổ, xử lý các cá nhân vi phạm
và cải thiện tính minh bạch, công bằng trong hoạt động của mình.
* Tác động tiêu cực của báo chí
- Khi báo chí đưa tin thất thiệt, không chuẩn xác đã gây nên nhiều tổn thất to lớn về mọi
phương diện cho cá nhân, tổ chức và đời sống. VD: (1) Khi xảy ra vụ việc, nhiều báo chí Việt
Nam đưa tin không chính xác về danh tính và quốc tịch của các nạn nhân. Ban đầu, có nguồn tin
cho rằng nạn nhân là người Trung Quốc. Tuy nhiên, sau đó, chính quyền Anh xác nhận hầu hết
nạn nhân là người Việt Nam. Việc đưa tin sai lệch này không chỉ gây tổn thất về tinh thần cho gia
đình nạn nhân mà còn làm ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Anh. (2) Trong
giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19, một số cơ quan báo chí đã đưa tin sai về cách phòng tránh,
nguyên nhân gây bệnh, và các biện pháp điều trị không khoa học. Điều này dẫn đến sự hoảng
loạn trong dân chúng, lãng phí nguồn lực y tế, và làm chậm trễ trong việc kiểm soát dịch bệnh.
- Đối với ngôn ngữ dân tộc: nếu không chuẩn hóa trong cách diễn đạt, dùng từ sẽ làm lây
lan cái sai, người dân bắt chước một cách vô thức. VD: (1) Sai về cách dùng từ "hoàn chỉnh" và
"hoàn thiện": "Hoàn chỉnh" nghĩa là đã đầy đủ, không thiếu sót. "Hoàn thiện" nghĩa là đã được
làm cho hoàn hảo, tốt đẹp hơn. Việc sử dụng nhầm lẫn hai từ này thường xảy ra khi người nói
muốn diễn tả một thứ gì đó đã được làm xong và đầy đủ (hoàn chỉnh) nhưng lại dùng từ "hoàn
thiện", dẫn đến hiểu lầm rằng nó đã được làm cho tốt hơn so với trước. (2) Sử dụng sai từ "vô
vàn" và "vô số": "Vô vàn" nghĩa là rất nhiều, không thể đếm được, thường dùng để miêu tả một
số lượng lớn nhưng không cụ thể. "Vô số" cũng nghĩa là rất nhiều, nhưng thường chỉ một số
lượng lớn đến mức không thể đếm hết. Tuy nhiên, nhiều người sử dụng lẫn lộn hai từ này, gây
hiểu lầm và làm mất đi sự chính xác trong giao tiếp.
- Báo chí chịu áp lực từ thể chế chính trị nên có lúc không lên tiếng bảo vệ công lí, lẽ phải;
thâm chí tiếp tay cho những cái xấu và những kẻ cơ hội. VD: (1) Chính quyền của Tổng thống
Erdoğan đã kiểm soát chặt chẽ báo chí và truyền thông tại Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều nhà báo và biên tập
viên bị bắt giữ hoặc bị sa thải vì các bài viết chỉ trích chính phủ. Ví dụ, vụ bắt giữ phóng viên
Can Dündar của tờ Cumhuriyet vì đã công bố những thông tin gây bất lợi cho chính phủ trong
việc cung cấp vũ khí cho các nhóm nổi dậy ở Syria. Sự kiểm soát này tạo ra một môi trường báo
chí bị kiểm duyệt nặng nề và làm suy yếu sự tin cậy của công chúng vào báo chí. (2) Trong sự
kiện Thiên An Môn, báo chí Trung Quốc bị kiểm duyệt chặt chẽ và không thể đưa tin trung thực
về cuộc biểu tình và hậu quả của nó. Hậu quả là sự thật bị che giấu và nhiều người dân Trung
Quốc không biết về quy mô và tính chất của sự kiện này.
- Báo chí chịu áp lực cạnh tranh đưa tin rất gay gắt. Nếu chạy đua theo số lượng tin có thể
tin không chính xác hoặc tin theo cơ chế “đồn đại”, “lá cải”. VD: (1) Sau vụ tai nạn máy bay
MH17 bị bắn rơi tại Ukraine, nhiều cơ quan báo chí trên khắp thế giới đã cạnh tranh đưa tin một
cách gấp gáp mà không kiểm chứng kỹ lưỡng nguồn thông tin. Một số báo chí đưa tin dựa trên
các giả thuyết chưa được xác minh, như việc máy bay bị bắn rơi bởi quân đội Ukraine hoặc phiến
quân. Việc này không chỉ gây hoang mang cho thân nhân các nạn nhân mà còn làm phức tạp
thêm tình hình chính trị tại khu vực. (2) Trong thời gian cơn bão Hải Yến (Haiyan) đổ bộ vào
Philippines, một số tờ báo và trang tin đã cạnh tranh đưa tin về sức mạnh và hậu quả của cơn bão.
Một số báo đã phóng đại số liệu về thiệt hại và số người chết, tạo ra sự hoảng loạn không cần
thiết cho người dân và các tổ chức cứu trợ. Việc này cũng làm khó khăn thêm cho công tác cứu
trợ và quản lý khủng hoảng.
4. Vấn đề phân loại và đặc điểm từng thể loại báo chí
Thể loại báo chí là một trong những hiện tượng phức tạp của hoạt động báo chí. Để có hệ
thống lý luận hoàn chỉnh và hoạt động thực tiễn thành thục là điều không dễ dàng.
Thể loại báo chí thông tấn: gồm tin, phỏng vấn, tường thuật,. . có thể phản ánh, thông báo
kịp thời, nhanh chóng các sự kiện, vấn đề vừa xảy ra, đang xảy ra hoặc sắp xảy ra trong cuộc
sống hằng ngày. Các hiện tượng, quá trình, sự kiện hay nhân vật được phản ánh trong các thể loại
này thường đơn lẻ, độc lập và tập hợp một số sự kiện tiêu biểu cho cái mới, cái thật, cập nhật của xã hội.
Document Outline

  • ĐỀ CƯƠNG ÔN THI THÔNG TẤN BÁO CHÍ
    • *Báo in
    • *Phát thanh
    • *Truyền hình
    • *Báo mạng điện tử
  • 2.Phân tích đặc trưng của thể tin báo chí và kỹ năng
    • *Khái niệm
  • => Tin là thể loại báo chí cơ bản, ngắn gọn nhất,
    • *Đặc trưng của tin:
    • * Kỹ năng viết tin:
  • 3.Tác động của báo chí đối với xã hội
    • * Tác động tích cực của báo chí
    • * Tác động tiêu cực của báo chí
  • 4.Vấn đề phân loại và đặc điểm từng thể loại báo chí