HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC
-
ĐỀ TÀI:
Các chủ thể kinh tế cơ bản trong thị trường bất động sản ở
Hà Nội hiện nay
-
Thực trạng và giải pháp
Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Hải Long
Mã sinh viên:
F18
-
080
Lớp:
F17H
Giảng viên hướng dẫn:
Phạm Thanh Hiền
Hà Nội, năm 2025
HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Hải Long
----------------------------------------------------------------------------------------
-------
ĐIỂM
Họ tên và chữ ký của cán bộ
chấm thi 1
Bằng số
Bằng
chữ
Họ tên và chữ ký của cán bộ
chấm thi 2
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC
-
LÊNIN
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................5
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT LÝ LUẬN VỀ CÁC CHỦ THỂ KINH TẾ
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG .........................................................5
1.2.1. Người sản xuất ....................................................................................7
1.2.2. Người tiêu dung ...................................................................................7
1.2.3. Tổ chức trung gian ..............................................................................7
1.2.4. Nhà nước ..............................................................................................8
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ THỂ
TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI HIỆN NAY .................8
2.1 Người sản xuất ...........................................................................................8
2.2 Người tiêu dùng..........................................................................................9
2.3 Tổ chức trung gian .................................................................................. 10
2.4 Nhà nước .................................................................................................. 10
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ
THỂ TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI .......................... 11
3.1 Giải pháp .................................................................................................. 11
3.2 Ý nghĩa của việc nghiên cứu đối với bản thân ..................................... 13
KẾT LUẬN .................................................................................................... 13
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 15
Tài liệu tiếng Việt .......................................................................................... 15
PHẦN MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường, mỗi chủ thể kinh tế giữ vai trò quan trọng trong
việc bảo đảm sự vận hành ổn định của hệ thống. Các chủ thể này hoạt động
trong mối quan hệ tương tác chặt chẽ, bổ sung cho nhau để tạo ra môi trường
kinh tế năng động, cạnh tranh và có khả năng tự điều chỉnh. Tại Hà Nội, thị
trường bất động sản phát triển mạnh với sự tham gia của doanh nghiệp, người
tiêu dùng, các tổ chức trung gian và đặc biệt là Nhà nước. Bất động sản gắn liền
với nhu cầu nhà ở, phát triển hạ tầng, mở rộng đô thị và là thước đo cho sự phát
triển kinh tế – xã hội.
Trong những năm gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội đã trở thành một
trong những khu vực sôi động nhất cả nước, thu hút vốn đầu tư lớn từ các doanh
nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, thị trường cũng
bộc lộ nhiều bất cập như pháp lý chưa rõ ràng, nguồn cung sản phẩm thiếu hụt,
giá nhà tăng cao vượt quá khả năng chi trả của người dân, hay sự hoạt động
thiếu chuyên nghiệp của môi giới. Vì vậy, việc nghiên cứu các chủ thể kinh tế
trong lĩnh vực này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.
Tiểu luận “Các chủ thể kinh tế cơ bản trong thị trường bất động sản ở Hà Ni
hiện nay – Thực trạng và giải pháp” được thực hiện nhằm làm rõ vai trò của các
chủ thể, phân tích thực trạng vận hành của họ trong bối cảnh thị trường biến
động, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp cho sự phát triển ổn định và bền vững
của thị trường bất động sản Hà Nội.
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT LÝ LUẬN VỀ CÁC CHỦ THỂ KINH TẾ
TRONG NỀN KINH TẾ THTRƯỜNG
1.1 Khái niệm kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường là một mô hình tổ chức kinh tế trong đó các hoạt động sản
xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng hàng hóa được vận hành chủ yếu thông
qua quan hệ cung – cầu và được điều tiết bằng hệ thống giá cả. Giá cả đóng vai
trò là tín hiệu quan trọng, phản ánh tình trạng khan hiếm của nguồn lực, mức độ
cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng như nhu cầu thực tế của người tiêu
dùng. Thông qua sự biến động của giá cả, các chủ thể trong nền kinh tế có thể
tự điều chỉnh hành vi, từ đó giúp thị trường đạt trạng thái cân bằng tương đối.
Trong mô hình kinh tế này, người sản xuất được trao quyền tự ch trong việc
lựa chọn quy mô, lĩnh vực và phương thức kinh doanh nhằm mục tiêu tối đa
hóa lợi nhuận. Việc tự do tham gia thị trường thúc đẩy các doanh nghiệp cạnh
tranh về chất lượng sản phẩm, giá cả và đổi mới công nghệ để đáp ứng thị hiếu
người tiêu dùng. Người tiêu dùng, với vai trò trung tâm, có quyền lựa chọn
hàng hóa và dịch vụ phù hợp nhu cầu, qua đó điều hướng hoạt động sản xuất
của doanh nghiệp. Mọi quyết định mua sắm của người tiêu dùng đều góp phần
định hình quy mô, cấu trúc và xu hướng phát triển của thị trường.
Bên cạnh doanh nghiệp và người tiêu dùng, Nhà nước giữ vai trò điều tiết quan
trọng trong nền kinh tế thị trường. Nhà nước xây dựng khung pháp lý minh
bạch, bảo vệ quyền sở hữu, ổn định môi trường vĩ mô và can thiệp khi thị
trường xuất hiện thất bại như độc quyền, thông tin bất cân xứng, ô nhiễm môi
trường hoặc bất bình đẳng. Nhà nước cũng ban hành chiến lược, quy hoạch
chính sách tài khóa – tiền tệ nhằm hỗ trphát triển kinh tế, bảo đảm công bằng
xã hội đồng thời tạo điều kiện cho thị trường vận hành thông suốt và bền vững
[1, tr.
45].
1.2 Các chủ thể kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường
Trong nền kinh tế thị trường, các chủ thể kinh tế là những lực lượng trực tiếp
tham gia và quyết định sự vận hành của hệ thống. Mỗi chủ thể có vai trò và lợi
ích khác nhau, nhưng cùng tạo nên sự liên kết thống nhất của toàn bộ nền kinh
tế. Bốn chủ thể chính gồm: người sản xuất, người tiêu dùng, tổ chức trung gian
và Nhà nước. Trong thị trường bất động sản – nơi hàng hóa có giá trị lớn và
chu ảnh hưởng mạnh từ chính sách kinh tế – vai trò của từng chủ thể càng thể
hiện rõ rệt.
1.2.1. Người sản xuất
Người sản xuất bao gồm các doanh nghiệp tham gia tạo ra sản phẩm bất động
sản như chủ đầu tư, công ty xây dựng, nhà thầu, đơn vị tư vấn thiết kế và doanh
nghiệp quản lý dự án. Đây là lực lượng quyết định quy mô, chất lượng và tiến
độ của nguồn cung trên thị trường.
Trong thực tiễn, người sản xuất không chỉ tác động đến số lượng dự án mà còn
ảnh hưởng đến tiêu chuẩn thiết kế, tiện ích và giá trị sử dụng của sản phẩm. Khi
nguồn cung ổn định và phù hợp nhu cầu, thị trường phát triển lành mạnh; ngược
lại, nguồn cung hạn chế hoặc tiến độ chậm dễ gây biến động giá và tạo ra các
cơn “sốt đất”. Hoạt động của nhóm này cũng chịu ảnh hưởng bởi khả năng vay
vốn, thủ tục pháp lý, giá vật liệu và tình hình kinh tế – xã hội.
1.2.2. Người tiêu dung
Người tiêu dùng là cá nhân, hộ gia đình hoặc tổ chức có nhu cầu mua, thuê hoặc
đầu tư bất động sản. Nhóm này bao gồm người mua để ở, nhà đầu tư, doanh
nghiệp thuê văn phòng, trung tâm thương mại… và là lực lượng quyết định sức
cầu của thị trường.
Hành vi tiêu dùng chịu tác động bởi thu nhập, khả năng vay vốn, lãi suất, tốc độ
đô thị hóa và tâm lý thị trường. Trong bất động sản, người tiêu dùng đặc biệt
nhạy cảm với thông tin liên quan đến pháp lý dự án, tiến độ xây dựng, chất
lượng công trình và uy tín chủ đầu tư. Vì vậy, tính minh bạch của thị trường giữ
vai trò then chốt đối với quyết định mua hoặc đầu tư của nhóm này.
1.2.3. Tổ chức trung gian
Tổ chức trung gian gồm sàn giao dịch, môi giới, ngân hàng, công ty định giá,
văn phòng công chứng và các đơn vị tư vấn. Nhóm này hỗ trợ cung cấp thông
tin, rút ngắn chi phí giao dịch và đảm bảo quy trình pháp lý cho các bên. Với
đặc thù giá trị giao dịch lớn, sự tham gia của trung gian giúp tăng tính minh
bạch, hỗ trợ định giá đúng, bảo lãnh tín dụng và giảm rủi ro pháp lý. Khi các tổ
chức trung gian hoạt động chuyên nghiệp, thị trường vận hành ổn định; ngược
lại, nếu môi giới tự phát hoặc đưa thông tin sai lệch, thị trường dễ xảy ra tình
trạng thổi giá, sốt ảo hoặc tranh chấp.
1.2.4. Nhà nước
Nhà nước là chủ thđiều tiết và định hướng sự phát triển của thị trường thông
qua hệ thng pháp luật, quy hoạch đô thị, quản lý đất đai, chính sách tài chính –
tiền tệ và hoạt động giám sát.
Trong lĩnh vực bất động sản, Nhà nước ban hành các luật như Luật Đất đai,
Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…, qua đó tạo khung pháp lý cho
hot động đầu tư và giao dịch. Nhà nước cũng thực hiện quy hoạch, cấp phép
dự án, kiểm soát giá đất, thu thuế và ban hành chính sách hỗ trợ, đặc biệt đối
với nhà ở xã hội. Nhờ đó, thị trường được định hướng phát triển ổn định, bền
vững và bảo đảm quyền lợi cho người dân.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ TH
TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI HIỆN NAY
2.1 Người sản xuất
Hà Nội hiện có hơn 450 dự án bất động sản đang triển khai, bao gồm các dự án
nhà ở thương mại, khu đô thị mới, chung cư cao tầng và các dự án hỗn hợp theo
báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội năm 2023 [3]. Trong năm 2023, nguồn cung
mới đạt khoảng 12.000 căn hộ, tăng 5% so với năm 2022 theo CBRE Việt Nam
[4]. Tuy nhiên, mức tăng này vẫn chưa đủ để bù đắp tình trạng thiếu hụt kéo dài
nhiều năm. Đặc biệt, phân khúc căn hộ bình dân – phân khúc có nhu cầu cao
nhất – gần như biến mất khỏi thị trường từ năm 2020.
Các doanh nghiệp phát triển dự án đang đối mặt với nhiều khó khăn. Về pháp
lý, khoảng 30% dự án tại Hà Nội trong giai đoạn 2022–2023 bị chậm tiến độ
hoặc dừng triển khai do chưa hoàn thiện hồ sơ, vướng mắc trong xác định tiền
sử dụng đất hoặc phê duyệt quy hoạch chi tiết [5]. Về tài chính, lãi suất ngân
hàng tăng mạnh trong năm 2022–2023 khiến chi phí vay vốn của doanh nghiệp
tăng thêm 20–30%, buộc nhiều chủ đầu tư phải tạm hoãn kế hoạch triển khai dự
án mới. Ngoài ra, sự chênh lệch lớn về năng lực tài chính giữa các doanh
nghiệp cũng khiến một số chủ đầu tư nhỏ rơi vào tình trạng khó khăn, kéo dài
tiến độ thi công và làm giảm niềm tin của người mua.
Tất cả những yếu tố này dẫn tới nguồn cung bị thu hẹp, khiến giá nhà tăng cao
và tạo ra sự mất cân đối giữa cung – cầu. Dù vậy, các tập đoàn lớn như
Vingroup, Sun Group, Nam Long hay Ecopark vẫn duy trì được tiến độ triển
khai các dự án mới nhờ tiềm lực tài chính mạnh, góp phần giữ nhịp thị trường
và tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của người dân.
2.2 Người tiêu dùng
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, nhu cầu nhà ở năm 2023 đạt khoảng 70.000 căn,
trong khi nguồn cung chỉ đáp ứng được hơn 30% nhu cầu [3]. Giá căn hộ tại Hà
Nội tăng liên tục trong giai đoạn 2018–2023, với mức tăng bình quân từ 8% đến
12%/năm theo Savills Việt Nam [6]. Tại các khu vực trung tâm như Cầu Giấy,
Ba Đình, Hoàn Kiếm, mức tăng thậm chí đạt từ 15% đến 20%/năm.
Lãi suất cho vay mua nhà trong giai đoạn 2022–2023 tăng lên mức 11
13%/năm khiến người mua nhà ở thực gặp nhiều khó khăn. Thu nhập của người
dân không tăng tương ứng với tốc độ tăng giá bất động sản, dẫn đến khả năng
tiếp cận nhà ở ngày càng thấp. Nhiều gia đình trẻ buộc phải trì hoãn kế hoạch
mua nhà hoặc chuyển sang thuê nhà dài hạn để giảm áp lực tài chính.
Do giá nhà nội đô tăng quá cao, xu hướng mua nhà dịch chuyển về các khu vực
ven đô như Đông Anh, Hoài Đức, Gia Lâm, Thanh Trì hay Đan Phượng ngày
càng rõ rệt. Các khu vực này được hưởng lợi từ quy hoạch lên quận, sự phát
triển mạnh của hệ thống hạ tầng giao thông như Vành đai 4, cầu Vĩnh Tuy 2 và
các tuyến metro đang được triển khai. Giá nhà tại các khu vực này thấp hơn từ
20% đến 40% so với khu vực trung tâm, khiến nhiều người tiêu dùng lựa chọn
làm nơi an cư.
Tâm lý người mua nhà hiện nay cũng trở nên thận trọng hơn. Người tiêu dùng
có xu hướng ưu tiên các dự án có pháp lý đầy đủ, tiến độ minh bạch và chủ đầu
tư uy tín. Những sự cố liên quan đến chậm bàn giao, chất lượng công trình hoặc
thiếu tiện ích đã khiến người mua tăng cường tìm hiểu thông tin qua các nguồn
chính thống, qua các sàn giao dịch lớn hoặc tham khảo đánh giá trên mạng
hội trước khi quyết định.
2.3 Tổ chức trung gian
Hà Nội hiện có khoảng 1.500 sàn giao dịch bất động sản theo VARS năm 2023
[8], nhưng chỉ khoảng 35% trong số này hoạt động ổn định và tuân thủ đầy đủ
các quy định pháp luật. Phần còn lại hoạt động tự phát, thiếu chuyên môn và
thiếu minh bạch thông tin, gây nhiều rủi ro cho người mua. Một số môi giới
không được đào tạo bài bản, dẫn đến việc cung cấp thông tin sai lệch hoặc
không đầy đủ về pháp lý và tiến độ dự án. Tình trạng thổi giá, tạo sốt đất ảo
cũng xuất hiện ở nhiều khu vực có thông tin quy hoạch như Đông Anh, Hoài
Đức hay Sóc Sơn.
Ngân hàng là tổ chức trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong thị
trường bất động sản. Ngân hàng cung cấp tín dụng cho chủ đầu tư, cho vay mua
nhà đối với người tiêu dùng và thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính theo Luật
Nhà ở 2014 [9]. Tuy nhiên, chính sách siết tín dụng giai đoạn 2022–2023 làm
cho dòng vốn vào bất động sản giảm đáng kể, khiến nhiều dự án bị thiếu vốn và
không thể triển khai đúng tiến độ. Điều này gián tiếp làm giảm nguồn cung và
tạo áp lực tăng giá lên thị trường.
2.4 Nhà nước
Nhà nước giữ vai trò định hướng và điều tiết thị trường thông qua các chính
sách phát triển, quy hoạch và đầu tư hạ tầng. Trong những năm gần đây, nhiều
dự án lớn đã được triển khai như Quy hoạch Thủ đô, tuyến metro số 2 và số 3,
đường Vành đai 4 – vùng Thủ đô, cùng với kế hoạch lên quận của Đông Anh,
Gia Lâm và Hoài Đức [10]. Các dự án này góp phần tạo động lực phát triển cho
thị trường bất động sản Hà Nội trong trung và dài hạn.
Tuy nhiên, vai trò quản lý nhà nước vẫn còn một số hạn chế. Thủ tục phê duyệt
dự án còn chậm, nhiều hồ sơ phải mất từ 2 đến 3 năm mới được giải quyết, làm
tăng chi phí và kéo dài thời gian triển khai. Nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu
cầu thực tế khi mới đạt khoảng 40% kế hoạch giai đoạn 2021–2025 [11]. Bên
cạnh đó, giá đất cao do tiền sử dụng đất lớn và cơ chế định giá chưa phù hợp đã
làm tăng chi phí của chủ đầu tư. Quy hoạch đô thị còn thiếu đồng bộ, bị điều
chỉnh nhiều lần, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người mua nhà trong việc
tiếp cận thông tin chính xác.
Những hạn chế này làm giảm nguồn cung, đẩy giá bất động sản lên cao và tạo
ra nhiều áp lực đối với khả năng sở hữu nhà ở của người dân, đồng thời làm
chậm quá trình phát triển bền vững của thị trường Hà Nội.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ
THTRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI
3.1 Giải pháp
Đối với doanh nghiệp, việc nâng cao chất lượng hoạt động và tăng tính minh
bạch là yếu tố then chốt để ổn định thị trường bất động sản Hà Nội. Doanh
nghiệp cần công khai đầy đủ thông tin về pháp lý dự án, tiến độ thi công,
phương án tài chính cũng như cam kết với khách hàng nhằm gia tăng niềm tin.
Sự minh bạch này không chỉ giúp giảm rủi ro tranh chấp mà còn nâng cao uy
tín trong dài hạn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần củng cố năng lực tài chính
thông qua đa dạng hóa nguồn vốn, hợp tác đầu tư, phát hành trái phiếu minh
bạch và tuân thủ quy định pháp luật để tránh xảy ra tình trạng đứt gãy dòng tiền.
Việc ứng dụng công nghệ mới như mô hình thông tin công trình (BIM), trí tuệ
nhân tạo (AI) và hệ thống quản trị hiện đại sẽ giúp nâng cao hiệu quả thi công,
giảm chi phí, hạn chế sai sót kỹ thuật và rút ngắn thời gian bàn giao. Một giải
pháp quan trọng khác là phát triển các phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở vừa túi
tiền. Đây là phân khúc có nhu cầu thực lớn, ít chịu biến động của thị trường và
giúp doanh nghiệp tạo thêm nguồn thu ổn định, đồng thời góp phần đảm bảo an
sinh xã hội và phát triển bền vững.
Đối với người tiêu dùng, việc nâng cao hiểu biết pháp lý và tiếp cận thông tin
chính xác là cách quan trọng để giảm thiểu rủi ro khi tham gia mua bán bất
động sản. Người mua nhà cần tìm hiểu kỹ về giấy phép xây dựng, pháp lý dự
án, quy hoạch khu vực và năng lực tài chính của chủ đầu tư. Trong bối cảnh thị
trường có nhiều thông tin sai lệch, người tiêu dùng nên chủ động sử dụng dịch
vụ tư vấn từ các tổ chức chuyên môn, các công ty luật hoặc các sàn giao dịch uy
tín để được hỗ trợ trong việc kiểm tra hồ sơ, hợp đồng và phương án tài chính.
Việc đánh giá kỹ khả năng chi trả, lựa chọn khoản vay phù hợp và dự trù rủi ro
lãi suất giúp người mua tránh được áp lực tài chính trong tương lai. Đồng thời,
người tiêu dùng cũng cần thận trọng với các dự án được quảng cáo giá rẻ bất
thường hoặc cam kết lợi nhuận cao, vì đây thường là dấu hiệu của rủi ro. Đối
với các tổ chức trung gian, yêu cầu lớn nhất là nâng cao tính chuyên nghiệp
trong hoạt động môi giới và cung cấp thông tin. Đội ngũ môi giới cần được đào
tạo bài bản, đáp ứng các tiêu chuẩn nghề nghiệp và sở hữu chứng chỉ hành nghề
rõ ràng để tạo niềm tin cho khách hàng. Các sàn giao dịch bất động sản cần xây
dựng cơ sở dữ liệu minh bạch, cập nhật đầy đủ thông tin về giá, pháp lý và tiến
độ của các dự án trên thị trường. Việc áp dụng các hệ thống dữ liệu tập trung, số
hóa thông tin và liên thông với cơ quan quản lý sẽ giúp giảm tình trạng thổi giá,
lừa đảo hoặc tạo “sốt đất ảo”. Đồng thời, cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm
tra, giám sát hoạt động của các sàn giao dịch, xử lý nghiêm các hành vi gian
lận, mua bán không đúng quy định hoặc cố tình cung cấp thông tin sai lệch để
bảo vệ người tiêu dùng.
Đối với Nhà nước, giải pháp quan trọng nhất là cải cách thủ tục hành chính
trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch và cấp phép dự án. Thời gian xử lý hồ sơ cần
được rút ngắn thông qua số hóa dữ liệu đất đai, tích hợp các hệ thống thông tin,
giảm các công đoạn trung gian và minh bạch quy trình để tránh tình trạng chậm
tiến độ kéo dài. Nhà nước cũng cần hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan như
Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản nhằm tạo khung
pháp lý thống nhất, rõ ràng và dễ thực thi cho doanh nghiệp và người dân. Song
song đó, Nhà nước cần đẩy nhanh chương trình phát triển nhà ở xã hội, cải
thiện cơ chế ưu đãi cho chủ đầu tư và hỗ trợ người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở
phù hợp. Một giải pháp quan trọng khác là kiểm soát hoạt động đầu cơ và thổi
giá thông qua chính sách thuế, giám sát giao dịch và quản lý thông tin quy
hoạch, giúp hạn chế tình trạng tăng giá bất hợp lý và giữ thị trường ổn định.
3.2 Ý nghĩa của việc nghiên cứu đối với bản thân
Thông qua việc thực hiện đề tài này, em có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về cách thị
trường bất động sản vận hành và vai trò của từng chủ thể kinh tế trong hệ thống
thị trường. Việc phân tích doanh nghiệp, người tiêu dùng, các tổ chức trung gian
và Nhà nước giúp em hiểu rõ mối quan hệ tương tác giữa cung – cầu, giữa
chính sách và thị trường, cũng như tác động của các yếu tố vĩ mô đến hoạt động
kinh tế hàng ngày. Đề tài cũng giúp em nhận thức được những thách thức thực
tiễn, ví dụ như khó khăn pháp lý, biến động giá cả hay sự thiếu minh bạch
thông tin, từ đó giúp em có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường bất động sản
một lĩnh vực đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam.
Quá trình nghiên cứu giúp em rèn luyện khả năng phân tích dữ liệu, tổng hợp
thông tin từ nhiều nguồn và đánh giá các vấn đề kinh tế dựa trên lý thuyết đã
học. Em học được cách vận dụng các khái niệm kinh tế thị trường vào phân tích
thực tiễn, ví dụ như cơ chế cung – cầu, vai trò điều tiết của Nhà nước hay hành
vi của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc viết bài theo cấu trúc khoa học, có
trích dẫn tài liệu và kết nối lý thuyết với thực tế góp phần nâng cao kỹ năng học
thuật của bản thân. Đề tài này không chỉ giúp em hiểu rõ hơn về thị trường bất
động sản Hà Nội mà còn tạo nền tảng cho các nghiên cứu sau này hoặc cho
công việc thực tế trong lĩnh vực kinh tế – quản lý – tài chính mà em theo đuổi.
KẾT LUN
Thị trường bất động sản Hà Nội trong những năm gần đây đã và đang trở thành
một trong những thị trường năng động nhất cả nước. Với vai trò là trung tâm
chính trị – kinh tế – văn hóa của Việt Nam, Hà Nội thu hút mạnh mẽ các nguồn
lực đầu tư, đồng thời cũng đặt ra nhu cầu lớn về nhà ở, mặt bằng sản xuất và
không gian phát triển đô thị. Sự vận hành của thị trường bất động sản phụ thuộc
trực tiếp vào bốn chủ thể kinh tế cơ bản gồm người sản xuất, người tiêu dùng,
các tổ chức trung gian và Nhà nước. Mỗi chủ thể mang một chức năng riêng,
nhưng đồng thời tạo nên mối quan hệ tương tác chặt chẽ nhằm bảo đảm thị
trường hoạt động ổn định và hiệu quả.
Kết quả nghiên cứu cho thấy các chủ thể trong thị trường bất động sản Hà Nội
đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung nhưng vẫn tồn tại
nhiều hạn chế cần khắc phục. Người sản xuất đã tạo ra nhiều dự án quy mô lớn
nhưng vướng mắc pháp lý, chi phí vốn và năng lực tài chính không đồng đều
khiến nhiều dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng tới niềm tin của người mua. Người
tiêu dùng có nhu cầu nhà ở lớn nhưng gặp khó khăn trước giá nhà tăng nhanh,
khả năng tiếp cận tín dụng giảm trong giai đoạn lãi suất cao. Các tổ chức trung
gian đã góp phần kết nối thị trường nhưng còn thiếu chuyên nghiệp, dẫn đến
tình trạng thông tin nhiễu loạn và rủi ro pháp lý. Nhà nước đã triển khai nhiều
chính sách quy hoạch, đầu tư hạ tầng và sửa đổi pháp luật, song thủ tục hành
chính còn phức tạp, thời gian cấp phép dài và nguồn cung nhà ở xã hội chưa
đáp ứng được nhu cầu.
Những vấn đề trên cho thấy thị trường bất động sản Hà Nội đang phát triển
nhưng chưa đạt được sự ổn định và minh bạch như kỳ vọng. Do đó, để thị
trường vận hành hiệu quả hơn cần có sự phối hợp đồng bộ của bốn nhóm chủ
thể. Người sản xuất phải nâng cao năng lực và minh bạch hóa thông tin. Người
tiêu dùng cần tăng cường hiểu biết pháp lý và thận trọng trong giao dịch. Các tổ
chức trung gian phải được chuẩn hóa, đào tạo và quản lý chặt chẽ hơn. Nhà
nước cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện hệ thống pháp luật và
kiểm soát hiện tượng đầu cơ để bảo đảm cân bằng cung – cầu và an toàn thị
trường.
Qua quá trình nghiên cứu, tiểu luận không chỉ làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn
của các chủ thể kinh tế trong thị trường bất động sản mà còn góp phần nâng cao
nhận thức về vai trò của từng chủ thể trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ tại Hà
Nội. Việc hiểu rõ chức năng, hạn chế và giải pháp dành cho từng chủ thể là cơ
sở quan trọng để hướng đến một thị trường bất động sản minh bạch, ổn định và
bền vững trong thời gian tới.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Kinh tế chính trị Mác –
Lênin, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Chính phủ (2014), Luật Nhà ở, Hà Nội.
3. Sở Xây dựng Hà Nội (2023), Báo cáo tình hình thị trường bất động sản
Hà Nội 2023, Hà Nội.
4. CBRE Việt Nam (2023), Vietnam Real Estate Market Outlook Q4 2023,
CBRE Vietnam.
5. Bộ Xây dựng (2023), Báo cáo thị trường bất động sản Việt Nam 2023,
Hà Nội.
6. Savills Việt Nam (2023), Hà Nội Residential Market Report 2023, Savills
Vietnam.
7. UBND Thành phố Hà Nội (2023), Báo cáo quy hoạch các huyện Đông
Anh, Gia Lâm, Hoài Đức lên quận, Hà Nội.
8. Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam – VARS (2023), o cáo thị trường
môi giới bất động sản 2023.
9. Quốc hội Việt Nam (2014), Luật Kinh doanh bất động sản, Hà Nội.
10. UBND Thành phố Hà Nội (2022), Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030,
tầm nhìn 2050.
11. Bộ Xây dựng (2023), Báo cáo kết quả phát triển nhà ở xã hội 2021
2025, Hà Nội.

Preview text:

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN
ĐỀ TÀI: Các chủ thể kinh tế cơ bản trong thị trường bất động sản ở
Hà Nội hiện nay - Thực trạng và giải pháp
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hải Long Mã sinh viên:
F18 - 080 Lớp: F17H
Giảng viên hướng dẫn: Phạm Thanh Hiền Hà Nội, năm 2025 HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Hải Long
---------------------------------------------------------------------------------------- ------- ĐIỂM
Họ tên và chữ ký của cán bộ Bằng số Bằng chấm thi 1 chữ
Họ tên và chữ ký của cán bộ chấm thi 2
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................5
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT LÝ LUẬN VỀ CÁC CHỦ THỂ KINH TẾ
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG .........................................................5
1.2.1. Người sản xuất ....................................................................................7
1.2.2. Người tiêu dung ...................................................................................7
1.2.3. Tổ chức trung gian ..............................................................................7
1.2.4. Nhà nước ..............................................................................................8
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ THỂ
TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI HIỆN NAY .................8
2.1 Người sản xuất ...........................................................................................8
2.2 Người tiêu dùng..........................................................................................9
2.3 Tổ chức trung gian .................................................................................. 10
2.4 Nhà nước .................................................................................................. 10
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ
THỂ TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI .......................... 11
3.1 Giải pháp .................................................................................................. 11
3.2 Ý nghĩa của việc nghiên cứu đối với bản thân ..................................... 13
KẾT LUẬN .................................................................................................... 13
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 15
Tài liệu tiếng Việt .......................................................................................... 15 PHẦN MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường, mỗi chủ thể kinh tế giữ vai trò quan trọng trong
việc bảo đảm sự vận hành ổn định của hệ thống. Các chủ thể này hoạt động
trong mối quan hệ tương tác chặt chẽ, bổ sung cho nhau để tạo ra môi trường
kinh tế năng động, cạnh tranh và có khả năng tự điều chỉnh. Tại Hà Nội, thị
trường bất động sản phát triển mạnh với sự tham gia của doanh nghiệp, người
tiêu dùng, các tổ chức trung gian và đặc biệt là Nhà nước. Bất động sản gắn liền
với nhu cầu nhà ở, phát triển hạ tầng, mở rộng đô thị và là thước đo cho sự phát
triển kinh tế – xã hội.
Trong những năm gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội đã trở thành một
trong những khu vực sôi động nhất cả nước, thu hút vốn đầu tư lớn từ các doanh
nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, thị trường cũng
bộc lộ nhiều bất cập như pháp lý chưa rõ ràng, nguồn cung sản phẩm thiếu hụt,
giá nhà tăng cao vượt quá khả năng chi trả của người dân, hay sự hoạt động
thiếu chuyên nghiệp của môi giới. Vì vậy, việc nghiên cứu các chủ thể kinh tế
trong lĩnh vực này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.
Tiểu luận “Các chủ thể kinh tế cơ bản trong thị trường bất động sản ở Hà Nội
hiện nay – Thực trạng và giải pháp” được thực hiện nhằm làm rõ vai trò của các
chủ thể, phân tích thực trạng vận hành của họ trong bối cảnh thị trường biến
động, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp cho sự phát triển ổn định và bền vững
của thị trường bất động sản Hà Nội.
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT LÝ LUẬN VỀ CÁC CHỦ THỂ KINH TẾ
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1.1 Khái niệm kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường là một mô hình tổ chức kinh tế trong đó các hoạt động sản
xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng hàng hóa được vận hành chủ yếu thông
qua quan hệ cung – cầu và được điều tiết bằng hệ thống giá cả. Giá cả đóng vai
trò là tín hiệu quan trọng, phản ánh tình trạng khan hiếm của nguồn lực, mức độ
cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng như nhu cầu thực tế của người tiêu
dùng. Thông qua sự biến động của giá cả, các chủ thể trong nền kinh tế có thể
tự điều chỉnh hành vi, từ đó giúp thị trường đạt trạng thái cân bằng tương đối.
Trong mô hình kinh tế này, người sản xuất được trao quyền tự chủ trong việc
lựa chọn quy mô, lĩnh vực và phương thức kinh doanh nhằm mục tiêu tối đa
hóa lợi nhuận. Việc tự do tham gia thị trường thúc đẩy các doanh nghiệp cạnh
tranh về chất lượng sản phẩm, giá cả và đổi mới công nghệ để đáp ứng thị hiếu
người tiêu dùng. Người tiêu dùng, với vai trò trung tâm, có quyền lựa chọn
hàng hóa và dịch vụ phù hợp nhu cầu, qua đó điều hướng hoạt động sản xuất
của doanh nghiệp. Mọi quyết định mua sắm của người tiêu dùng đều góp phần
định hình quy mô, cấu trúc và xu hướng phát triển của thị trường.
Bên cạnh doanh nghiệp và người tiêu dùng, Nhà nước giữ vai trò điều tiết quan
trọng trong nền kinh tế thị trường. Nhà nước xây dựng khung pháp lý minh
bạch, bảo vệ quyền sở hữu, ổn định môi trường vĩ mô và can thiệp khi thị
trường xuất hiện thất bại như độc quyền, thông tin bất cân xứng, ô nhiễm môi
trường hoặc bất bình đẳng. Nhà nước cũng ban hành chiến lược, quy hoạch và
chính sách tài khóa – tiền tệ nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế, bảo đảm công bằng
xã hội đồng thời tạo điều kiện cho thị trường vận hành thông suốt và bền vững [1, tr. 45].
1.2 Các chủ thể kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường
Trong nền kinh tế thị trường, các chủ thể kinh tế là những lực lượng trực tiếp
tham gia và quyết định sự vận hành của hệ thống. Mỗi chủ thể có vai trò và lợi
ích khác nhau, nhưng cùng tạo nên sự liên kết thống nhất của toàn bộ nền kinh
tế. Bốn chủ thể chính gồm: người sản xuất, người tiêu dùng, tổ chức trung gian
và Nhà nước. Trong thị trường bất động sản – nơi hàng hóa có giá trị lớn và
chịu ảnh hưởng mạnh từ chính sách kinh tế – vai trò của từng chủ thể càng thể hiện rõ rệt.
1.2.1. Người sản xuất
Người sản xuất bao gồm các doanh nghiệp tham gia tạo ra sản phẩm bất động
sản như chủ đầu tư, công ty xây dựng, nhà thầu, đơn vị tư vấn thiết kế và doanh
nghiệp quản lý dự án. Đây là lực lượng quyết định quy mô, chất lượng và tiến
độ của nguồn cung trên thị trường.
Trong thực tiễn, người sản xuất không chỉ tác động đến số lượng dự án mà còn
ảnh hưởng đến tiêu chuẩn thiết kế, tiện ích và giá trị sử dụng của sản phẩm. Khi
nguồn cung ổn định và phù hợp nhu cầu, thị trường phát triển lành mạnh; ngược
lại, nguồn cung hạn chế hoặc tiến độ chậm dễ gây biến động giá và tạo ra các
cơn “sốt đất”. Hoạt động của nhóm này cũng chịu ảnh hưởng bởi khả năng vay
vốn, thủ tục pháp lý, giá vật liệu và tình hình kinh tế – xã hội.
1.2.2. Người tiêu dung
Người tiêu dùng là cá nhân, hộ gia đình hoặc tổ chức có nhu cầu mua, thuê hoặc
đầu tư bất động sản. Nhóm này bao gồm người mua để ở, nhà đầu tư, doanh
nghiệp thuê văn phòng, trung tâm thương mại… và là lực lượng quyết định sức cầu của thị trường.
Hành vi tiêu dùng chịu tác động bởi thu nhập, khả năng vay vốn, lãi suất, tốc độ
đô thị hóa và tâm lý thị trường. Trong bất động sản, người tiêu dùng đặc biệt
nhạy cảm với thông tin liên quan đến pháp lý dự án, tiến độ xây dựng, chất
lượng công trình và uy tín chủ đầu tư. Vì vậy, tính minh bạch của thị trường giữ
vai trò then chốt đối với quyết định mua hoặc đầu tư của nhóm này.
1.2.3. Tổ chức trung gian
Tổ chức trung gian gồm sàn giao dịch, môi giới, ngân hàng, công ty định giá,
văn phòng công chứng và các đơn vị tư vấn. Nhóm này hỗ trợ cung cấp thông
tin, rút ngắn chi phí giao dịch và đảm bảo quy trình pháp lý cho các bên. Với
đặc thù giá trị giao dịch lớn, sự tham gia của trung gian giúp tăng tính minh
bạch, hỗ trợ định giá đúng, bảo lãnh tín dụng và giảm rủi ro pháp lý. Khi các tổ
chức trung gian hoạt động chuyên nghiệp, thị trường vận hành ổn định; ngược
lại, nếu môi giới tự phát hoặc đưa thông tin sai lệch, thị trường dễ xảy ra tình
trạng thổi giá, sốt ảo hoặc tranh chấp. 1.2.4. Nhà nước
Nhà nước là chủ thể điều tiết và định hướng sự phát triển của thị trường thông
qua hệ thống pháp luật, quy hoạch đô thị, quản lý đất đai, chính sách tài chính –
tiền tệ và hoạt động giám sát.
Trong lĩnh vực bất động sản, Nhà nước ban hành các luật như Luật Đất đai,
Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…, qua đó tạo khung pháp lý cho
hoạt động đầu tư và giao dịch. Nhà nước cũng thực hiện quy hoạch, cấp phép
dự án, kiểm soát giá đất, thu thuế và ban hành chính sách hỗ trợ, đặc biệt đối
với nhà ở xã hội. Nhờ đó, thị trường được định hướng phát triển ổn định, bền
vững và bảo đảm quyền lợi cho người dân.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ THỂ
TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI HIỆN NAY
2.1 Người sản xuất
Hà Nội hiện có hơn 450 dự án bất động sản đang triển khai, bao gồm các dự án
nhà ở thương mại, khu đô thị mới, chung cư cao tầng và các dự án hỗn hợp theo
báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội năm 2023 [3]. Trong năm 2023, nguồn cung
mới đạt khoảng 12.000 căn hộ, tăng 5% so với năm 2022 theo CBRE Việt Nam
[4]. Tuy nhiên, mức tăng này vẫn chưa đủ để bù đắp tình trạng thiếu hụt kéo dài
nhiều năm. Đặc biệt, phân khúc căn hộ bình dân – phân khúc có nhu cầu cao
nhất – gần như biến mất khỏi thị trường từ năm 2020.
Các doanh nghiệp phát triển dự án đang đối mặt với nhiều khó khăn. Về pháp
lý, khoảng 30% dự án tại Hà Nội trong giai đoạn 2022–2023 bị chậm tiến độ
hoặc dừng triển khai do chưa hoàn thiện hồ sơ, vướng mắc trong xác định tiền
sử dụng đất hoặc phê duyệt quy hoạch chi tiết [5]. Về tài chính, lãi suất ngân
hàng tăng mạnh trong năm 2022–2023 khiến chi phí vay vốn của doanh nghiệp
tăng thêm 20–30%, buộc nhiều chủ đầu tư phải tạm hoãn kế hoạch triển khai dự
án mới. Ngoài ra, sự chênh lệch lớn về năng lực tài chính giữa các doanh
nghiệp cũng khiến một số chủ đầu tư nhỏ rơi vào tình trạng khó khăn, kéo dài
tiến độ thi công và làm giảm niềm tin của người mua.
Tất cả những yếu tố này dẫn tới nguồn cung bị thu hẹp, khiến giá nhà tăng cao
và tạo ra sự mất cân đối giữa cung – cầu. Dù vậy, các tập đoàn lớn như
Vingroup, Sun Group, Nam Long hay Ecopark vẫn duy trì được tiến độ triển
khai các dự án mới nhờ tiềm lực tài chính mạnh, góp phần giữ nhịp thị trường
và tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của người dân.
2.2 Người tiêu dùng
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, nhu cầu nhà ở năm 2023 đạt khoảng 70.000 căn,
trong khi nguồn cung chỉ đáp ứng được hơn 30% nhu cầu [3]. Giá căn hộ tại Hà
Nội tăng liên tục trong giai đoạn 2018–2023, với mức tăng bình quân từ 8% đến
12%/năm theo Savills Việt Nam [6]. Tại các khu vực trung tâm như Cầu Giấy,
Ba Đình, Hoàn Kiếm, mức tăng thậm chí đạt từ 15% đến 20%/năm.
Lãi suất cho vay mua nhà trong giai đoạn 2022–2023 tăng lên mức 11–
13%/năm khiến người mua nhà ở thực gặp nhiều khó khăn. Thu nhập của người
dân không tăng tương ứng với tốc độ tăng giá bất động sản, dẫn đến khả năng
tiếp cận nhà ở ngày càng thấp. Nhiều gia đình trẻ buộc phải trì hoãn kế hoạch
mua nhà hoặc chuyển sang thuê nhà dài hạn để giảm áp lực tài chính.
Do giá nhà nội đô tăng quá cao, xu hướng mua nhà dịch chuyển về các khu vực
ven đô như Đông Anh, Hoài Đức, Gia Lâm, Thanh Trì hay Đan Phượng ngày
càng rõ rệt. Các khu vực này được hưởng lợi từ quy hoạch lên quận, sự phát
triển mạnh của hệ thống hạ tầng giao thông như Vành đai 4, cầu Vĩnh Tuy 2 và
các tuyến metro đang được triển khai. Giá nhà tại các khu vực này thấp hơn từ
20% đến 40% so với khu vực trung tâm, khiến nhiều người tiêu dùng lựa chọn làm nơi an cư.
Tâm lý người mua nhà hiện nay cũng trở nên thận trọng hơn. Người tiêu dùng
có xu hướng ưu tiên các dự án có pháp lý đầy đủ, tiến độ minh bạch và chủ đầu
tư uy tín. Những sự cố liên quan đến chậm bàn giao, chất lượng công trình hoặc
thiếu tiện ích đã khiến người mua tăng cường tìm hiểu thông tin qua các nguồn
chính thống, qua các sàn giao dịch lớn hoặc tham khảo đánh giá trên mạng xã
hội trước khi quyết định.
2.3 Tổ chức trung gian
Hà Nội hiện có khoảng 1.500 sàn giao dịch bất động sản theo VARS năm 2023
[8], nhưng chỉ khoảng 35% trong số này hoạt động ổn định và tuân thủ đầy đủ
các quy định pháp luật. Phần còn lại hoạt động tự phát, thiếu chuyên môn và
thiếu minh bạch thông tin, gây nhiều rủi ro cho người mua. Một số môi giới
không được đào tạo bài bản, dẫn đến việc cung cấp thông tin sai lệch hoặc
không đầy đủ về pháp lý và tiến độ dự án. Tình trạng thổi giá, tạo sốt đất ảo
cũng xuất hiện ở nhiều khu vực có thông tin quy hoạch như Đông Anh, Hoài Đức hay Sóc Sơn.
Ngân hàng là tổ chức trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong thị
trường bất động sản. Ngân hàng cung cấp tín dụng cho chủ đầu tư, cho vay mua
nhà đối với người tiêu dùng và thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính theo Luật
Nhà ở 2014 [9]. Tuy nhiên, chính sách siết tín dụng giai đoạn 2022–2023 làm
cho dòng vốn vào bất động sản giảm đáng kể, khiến nhiều dự án bị thiếu vốn và
không thể triển khai đúng tiến độ. Điều này gián tiếp làm giảm nguồn cung và
tạo áp lực tăng giá lên thị trường. 2.4 Nhà nước
Nhà nước giữ vai trò định hướng và điều tiết thị trường thông qua các chính
sách phát triển, quy hoạch và đầu tư hạ tầng. Trong những năm gần đây, nhiều
dự án lớn đã được triển khai như Quy hoạch Thủ đô, tuyến metro số 2 và số 3,
đường Vành đai 4 – vùng Thủ đô, cùng với kế hoạch lên quận của Đông Anh,
Gia Lâm và Hoài Đức [10]. Các dự án này góp phần tạo động lực phát triển cho
thị trường bất động sản Hà Nội trong trung và dài hạn.
Tuy nhiên, vai trò quản lý nhà nước vẫn còn một số hạn chế. Thủ tục phê duyệt
dự án còn chậm, nhiều hồ sơ phải mất từ 2 đến 3 năm mới được giải quyết, làm
tăng chi phí và kéo dài thời gian triển khai. Nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu
cầu thực tế khi mới đạt khoảng 40% kế hoạch giai đoạn 2021–2025 [11]. Bên
cạnh đó, giá đất cao do tiền sử dụng đất lớn và cơ chế định giá chưa phù hợp đã
làm tăng chi phí của chủ đầu tư. Quy hoạch đô thị còn thiếu đồng bộ, bị điều
chỉnh nhiều lần, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người mua nhà trong việc
tiếp cận thông tin chính xác.
Những hạn chế này làm giảm nguồn cung, đẩy giá bất động sản lên cao và tạo
ra nhiều áp lực đối với khả năng sở hữu nhà ở của người dân, đồng thời làm
chậm quá trình phát triển bền vững của thị trường Hà Nội.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ
THỂ TRONG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN HÀ NỘI 3.1 Giải pháp
Đối với doanh nghiệp, việc nâng cao chất lượng hoạt động và tăng tính minh
bạch là yếu tố then chốt để ổn định thị trường bất động sản Hà Nội. Doanh
nghiệp cần công khai đầy đủ thông tin về pháp lý dự án, tiến độ thi công,
phương án tài chính cũng như cam kết với khách hàng nhằm gia tăng niềm tin.
Sự minh bạch này không chỉ giúp giảm rủi ro tranh chấp mà còn nâng cao uy
tín trong dài hạn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần củng cố năng lực tài chính
thông qua đa dạng hóa nguồn vốn, hợp tác đầu tư, phát hành trái phiếu minh
bạch và tuân thủ quy định pháp luật để tránh xảy ra tình trạng đứt gãy dòng tiền.
Việc ứng dụng công nghệ mới như mô hình thông tin công trình (BIM), trí tuệ
nhân tạo (AI) và hệ thống quản trị hiện đại sẽ giúp nâng cao hiệu quả thi công,
giảm chi phí, hạn chế sai sót kỹ thuật và rút ngắn thời gian bàn giao. Một giải
pháp quan trọng khác là phát triển các phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở vừa túi
tiền. Đây là phân khúc có nhu cầu thực lớn, ít chịu biến động của thị trường và
giúp doanh nghiệp tạo thêm nguồn thu ổn định, đồng thời góp phần đảm bảo an
sinh xã hội và phát triển bền vững.
Đối với người tiêu dùng, việc nâng cao hiểu biết pháp lý và tiếp cận thông tin
chính xác là cách quan trọng để giảm thiểu rủi ro khi tham gia mua bán bất
động sản. Người mua nhà cần tìm hiểu kỹ về giấy phép xây dựng, pháp lý dự
án, quy hoạch khu vực và năng lực tài chính của chủ đầu tư. Trong bối cảnh thị
trường có nhiều thông tin sai lệch, người tiêu dùng nên chủ động sử dụng dịch
vụ tư vấn từ các tổ chức chuyên môn, các công ty luật hoặc các sàn giao dịch uy
tín để được hỗ trợ trong việc kiểm tra hồ sơ, hợp đồng và phương án tài chính.
Việc đánh giá kỹ khả năng chi trả, lựa chọn khoản vay phù hợp và dự trù rủi ro
lãi suất giúp người mua tránh được áp lực tài chính trong tương lai. Đồng thời,
người tiêu dùng cũng cần thận trọng với các dự án được quảng cáo giá rẻ bất
thường hoặc cam kết lợi nhuận cao, vì đây thường là dấu hiệu của rủi ro. Đối
với các tổ chức trung gian, yêu cầu lớn nhất là nâng cao tính chuyên nghiệp
trong hoạt động môi giới và cung cấp thông tin. Đội ngũ môi giới cần được đào
tạo bài bản, đáp ứng các tiêu chuẩn nghề nghiệp và sở hữu chứng chỉ hành nghề
rõ ràng để tạo niềm tin cho khách hàng. Các sàn giao dịch bất động sản cần xây
dựng cơ sở dữ liệu minh bạch, cập nhật đầy đủ thông tin về giá, pháp lý và tiến
độ của các dự án trên thị trường. Việc áp dụng các hệ thống dữ liệu tập trung, số
hóa thông tin và liên thông với cơ quan quản lý sẽ giúp giảm tình trạng thổi giá,
lừa đảo hoặc tạo “sốt đất ảo”. Đồng thời, cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm
tra, giám sát hoạt động của các sàn giao dịch, xử lý nghiêm các hành vi gian
lận, mua bán không đúng quy định hoặc cố tình cung cấp thông tin sai lệch để
bảo vệ người tiêu dùng.
Đối với Nhà nước, giải pháp quan trọng nhất là cải cách thủ tục hành chính
trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch và cấp phép dự án. Thời gian xử lý hồ sơ cần
được rút ngắn thông qua số hóa dữ liệu đất đai, tích hợp các hệ thống thông tin,
giảm các công đoạn trung gian và minh bạch quy trình để tránh tình trạng chậm
tiến độ kéo dài. Nhà nước cũng cần hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan như
Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản nhằm tạo khung
pháp lý thống nhất, rõ ràng và dễ thực thi cho doanh nghiệp và người dân. Song
song đó, Nhà nước cần đẩy nhanh chương trình phát triển nhà ở xã hội, cải
thiện cơ chế ưu đãi cho chủ đầu tư và hỗ trợ người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở
phù hợp. Một giải pháp quan trọng khác là kiểm soát hoạt động đầu cơ và thổi
giá thông qua chính sách thuế, giám sát giao dịch và quản lý thông tin quy
hoạch, giúp hạn chế tình trạng tăng giá bất hợp lý và giữ thị trường ổn định.
3.2 Ý nghĩa của việc nghiên cứu đối với bản thân
Thông qua việc thực hiện đề tài này, em có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về cách thị
trường bất động sản vận hành và vai trò của từng chủ thể kinh tế trong hệ thống
thị trường. Việc phân tích doanh nghiệp, người tiêu dùng, các tổ chức trung gian
và Nhà nước giúp em hiểu rõ mối quan hệ tương tác giữa cung – cầu, giữa
chính sách và thị trường, cũng như tác động của các yếu tố vĩ mô đến hoạt động
kinh tế hàng ngày. Đề tài cũng giúp em nhận thức được những thách thức thực
tiễn, ví dụ như khó khăn pháp lý, biến động giá cả hay sự thiếu minh bạch
thông tin, từ đó giúp em có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường bất động sản –
một lĩnh vực đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam.
Quá trình nghiên cứu giúp em rèn luyện khả năng phân tích dữ liệu, tổng hợp
thông tin từ nhiều nguồn và đánh giá các vấn đề kinh tế dựa trên lý thuyết đã
học. Em học được cách vận dụng các khái niệm kinh tế thị trường vào phân tích
thực tiễn, ví dụ như cơ chế cung – cầu, vai trò điều tiết của Nhà nước hay hành
vi của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc viết bài theo cấu trúc khoa học, có
trích dẫn tài liệu và kết nối lý thuyết với thực tế góp phần nâng cao kỹ năng học
thuật của bản thân. Đề tài này không chỉ giúp em hiểu rõ hơn về thị trường bất
động sản Hà Nội mà còn tạo nền tảng cho các nghiên cứu sau này hoặc cho
công việc thực tế trong lĩnh vực kinh tế – quản lý – tài chính mà em theo đuổi. KẾT LUẬN
Thị trường bất động sản Hà Nội trong những năm gần đây đã và đang trở thành
một trong những thị trường năng động nhất cả nước. Với vai trò là trung tâm
chính trị – kinh tế – văn hóa của Việt Nam, Hà Nội thu hút mạnh mẽ các nguồn
lực đầu tư, đồng thời cũng đặt ra nhu cầu lớn về nhà ở, mặt bằng sản xuất và
không gian phát triển đô thị. Sự vận hành của thị trường bất động sản phụ thuộc
trực tiếp vào bốn chủ thể kinh tế cơ bản gồm người sản xuất, người tiêu dùng,
các tổ chức trung gian và Nhà nước. Mỗi chủ thể mang một chức năng riêng,
nhưng đồng thời tạo nên mối quan hệ tương tác chặt chẽ nhằm bảo đảm thị
trường hoạt động ổn định và hiệu quả.
Kết quả nghiên cứu cho thấy các chủ thể trong thị trường bất động sản Hà Nội
đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung nhưng vẫn tồn tại
nhiều hạn chế cần khắc phục. Người sản xuất đã tạo ra nhiều dự án quy mô lớn
nhưng vướng mắc pháp lý, chi phí vốn và năng lực tài chính không đồng đều
khiến nhiều dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng tới niềm tin của người mua. Người
tiêu dùng có nhu cầu nhà ở lớn nhưng gặp khó khăn trước giá nhà tăng nhanh,
khả năng tiếp cận tín dụng giảm trong giai đoạn lãi suất cao. Các tổ chức trung
gian đã góp phần kết nối thị trường nhưng còn thiếu chuyên nghiệp, dẫn đến
tình trạng thông tin nhiễu loạn và rủi ro pháp lý. Nhà nước đã triển khai nhiều
chính sách quy hoạch, đầu tư hạ tầng và sửa đổi pháp luật, song thủ tục hành
chính còn phức tạp, thời gian cấp phép dài và nguồn cung nhà ở xã hội chưa
đáp ứng được nhu cầu.
Những vấn đề trên cho thấy thị trường bất động sản Hà Nội đang phát triển
nhưng chưa đạt được sự ổn định và minh bạch như kỳ vọng. Do đó, để thị
trường vận hành hiệu quả hơn cần có sự phối hợp đồng bộ của bốn nhóm chủ
thể. Người sản xuất phải nâng cao năng lực và minh bạch hóa thông tin. Người
tiêu dùng cần tăng cường hiểu biết pháp lý và thận trọng trong giao dịch. Các tổ
chức trung gian phải được chuẩn hóa, đào tạo và quản lý chặt chẽ hơn. Nhà
nước cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện hệ thống pháp luật và
kiểm soát hiện tượng đầu cơ để bảo đảm cân bằng cung – cầu và an toàn thị trường.
Qua quá trình nghiên cứu, tiểu luận không chỉ làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn
của các chủ thể kinh tế trong thị trường bất động sản mà còn góp phần nâng cao
nhận thức về vai trò của từng chủ thể trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ tại Hà
Nội. Việc hiểu rõ chức năng, hạn chế và giải pháp dành cho từng chủ thể là cơ
sở quan trọng để hướng đến một thị trường bất động sản minh bạch, ổn định và
bền vững trong thời gian tới.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021), Giáo trình Kinh tế chính trị Mác –
Lênin, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Chính phủ (2014), Luật Nhà ở, Hà Nội.
3. Sở Xây dựng Hà Nội (2023), Báo cáo tình hình thị trường bất động sản
Hà Nội 2023, Hà Nội.
4. CBRE Việt Nam (2023), Vietnam Real Estate Market Outlook Q4 2023, CBRE Vietnam.
5. Bộ Xây dựng (2023), Báo cáo thị trường bất động sản Việt Nam 2023, Hà Nội.
6. Savills Việt Nam (2023), Hà Nội Residential Market Report 2023, Savills Vietnam.
7. UBND Thành phố Hà Nội (2023), Báo cáo quy hoạch các huyện Đông
Anh, Gia Lâm, Hoài Đức lên quận, Hà Nội.
8. Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam – VARS (2023), Báo cáo thị trường
môi giới bất động sản 2023.
9. Quốc hội Việt Nam (2014), Luật Kinh doanh bất động sản, Hà Nội.
10. UBND Thành phố Hà Nội (2022), Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050.
11. Bộ Xây dựng (2023), Báo cáo kết quả phát triển nhà ở xã hội 2021– 2025, Hà Nội.