Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội khoa học  trường đại học kinh tế thành phố Hồ chí minh

ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM KHOA NGOẠI NGỮ BỘ MÔN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Tiểu luận cá nhân
Sinh viên: Đặng Hoàng Thanh Ngân MSSV: 31201020061
Mã lớp HP: 21D1POL51002543 Phòng học: B2 - 308 1
Câu hỏi 1: Thế nào là chế độ hôn nhân tiến bộ ? để xây dựng chế độ hôn nhân tiến
bộ ở Việt Nam, Anh (chị) cần đề xuất những giải pháp gì ?
❖ Khái niệm chế độ hôn nhân tiến bộ:
Gia đình được xem là tế bào của xã hội, là tổ ấm, là cầu nối cá nhân cá nhân với cộng đồng,
mà trong đó, hôn nhân chính là yếu tố cấu thành tất yếu, không thể thiếu của mỗi gia đình.
Trên lĩnh vực hôn nhân - gia đình, chế độ hôn nhân bao gồm nhiều nguyên tắc nhưng chế độ
hôn nhân tiến bộ là vượt trội hơn cả, nó bao gồm ba điểm chính:
➢ Hôn nhân tự nguyện - tiến bộ:
Hôn nhân tiến bộ tất yếu dựa trên cơ sở tình yêu tự nguyện giữa nam và nữ, họ toàn
quyền tự do dựa chọn người mình thật sự để kết hôn mà không cần tuân theo sự áp đặt
của gia đình. Bên cạnh đó, cả nam và nữ trong hôn nhâu đều có quyền tự do ly hôn theo
quy định pháp luật nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình không bị xâm
phạm. Tuy nhiên, hôn nhân tiến bộ không khuyến khích việc ly hôn bừa bãi hay lợi dụng
sự việc này để trục lợi cá nhân
➢ Hôn nhân một vợ một chồng cùng bình đẳng:
Khác với xã hội cũ, nơi mà người đàn ông có năm thê bảy thiếp, hôn nhân tiến bộ trái
lại đề cao sự giải phóng cho người phụ nữ. Qua đó thể hiện sự tôn trọng, đề cao với
“phái yếu” cũng như mối quan hệ bình đẳng giữa hai vợ chồng. Đồng thời, hôn nhân
một vợ một chồng còn phù hợp với quy luật tự nhiên, với tình cảm và luân thường đạo lý.
➢ Hôn nhân được bảo đảm về pháp lý:
Việc kết hôn giữa nam và nữ dù theo nguyên tắc tự nguyên nhưng phải có được sự thừa
nhận của xã hội, phù hợp với điều kiện kinh tế qua từng giai đoạn lịch sử. Hơn nữa, quan hệ
hôn nhân còn cần tuân thủ đúng quy định và thủ tục kết hôn nhằm được bảo đảm về mặt
pháp luật bởi vì việc thực hiện đúng quy tắc hôn nhân thể hiện sự tôn trọng và có trách
nhiệm của bản thân với tình yêu, với người mình yêu, với gia đình và xã hội.
Luật hôn nhân và gia đình ra đời với nguyên tắc hôn nhân tự nguyện tiến bộ, hôn nhân một
vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng, không phân biệt sắc tộc, tôn giáo đồng thời đề cao nghĩa
vụ cùng tôn trọng, quan tâm, chăm sóc mỗi cá nhân trong gia đình, không phân biệt đối xử
giữa các con, bảo vệ hỗ trợ trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, thực hiện tốt kế hoạch
hóa gia đình là cơ sở xây dựng “tổ ấm” hạnh phúc, tiến bộ theo hình mẫu gia đình tân tiến, hiện đại.
❖ Giải pháp nhằm xây dựng chế độ hôn nhân tiến bộ ở Việt Nam:
Quan tâm xây quan hệ gia đình, trước hết là quan hệ hôn nhân chính là vấn đề quan trọng
trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Nhận thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của vấn đề
này, em xin được đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng hôn nhân tiến bộ ở nước ta:
➢ Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng nhằm nâng cao nhận thức xã hội về xây dựng và
phát triển hôn nhân tiến bộ, bền vững. 2
➢ Địa phương, phường, xã cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền luật Hôn nhân và gia
đình qua hệ thống loa dân phố nhằm nâng cao nhận thức người dân về pháp luật,thường
xuyên tổ chức tập huấn kỹ năng theo từng giới để hỗ trợ họ các kỹ năng sống, kỹ năng
hòa giải, kìm chế bản thân cũng như cách ứng xử để duy trì cuộc hôn nhân hạnh phúc, bền lâu.
➢ Đề cao quan niệm bình đẳng nam nữ và tôn trọng hơn cuộc sống riêng tư của cả vợ, chồng hậu hôn lễ.
➢ Đa dạng mô hình kinh tế gia đình: người chồng/ người vợ làm trụ cột kinh tế gia đình
hoặc tiên tiến hơn, mô hình cả hai vợ chồng cùng làm chủ gia đình. Qua đó có kế hoạch
phát triển kinh tế gia đình lâu bền
➢ Thực hiện sinh đẻ có kế hoạch
➢ Cả vợ và chồng thường xuyên tham gia hòa giải các mối quan hệ bất đồng trong địa
bàn dân cư. Từ nghĩa cữ cao đẹp ấy, cả vợ và chồng đều sẽ có những kinh nghiệm tích
lũy để tránh xung đột, cùng nhau sống hạnh phúc.
Câu hỏi 2: Từ những dẫn chứng cụ thể (có nguồn trích dẫn rõ ràng, tin cậy) hãy phân
tích những biến đổi của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên CNXH ? Cần phải
làm gì để xây dựng gia đình Việt Nam trước những biến đổi đó ? (đề xuất cá nhân về cách giải quyết)
❖ Những biến đổi của gia đình Việt trong thời lỳ quá độ lên CNXH:
➢ Biến đổi quy mô, kết cấu gia đình:
Đi theo với sự phát triển của thời đại mới, những nét thay đổi trong quy mô, kết cấu
gia đình cũng một phần tác động đến quan niệm con người. Chẳng hạn sự bình đẳng
được đề cao hơn, những chuẩn mực lạc hậu bị loại bỏ nhằm hướng tới một lối sống tiên
tiến. Hay việc thu nhỏ quy mô gia đình, xu hướng gia đình hạt nhân dần thay thế gia
đình nhiều thế hệ (ông bà, cha mẹ, anh chị em cùng chung sống dưới một mái nhà). Việc
thu nhỏ quy mô gia đình khiến quá trình hội nhập kinh tế được đẩy mạnh, mỗi thành
viên từ đó được tự do phát triển mà không phải chịu quá nhiều ràng buộc, làm bàn đạp
mang lại sự biến đổi tích cực cho gia đình và cả sự phát triển xã hội.
Tuy nhiên, sự thay đổi cũng có mặt trái. Đó là tạo ra khoảng cách giữa các thành viên,
gây khó khăn cho việc gìn giữ giá trị cao đẹp của gia đình.
➢ Biến đổi chức năng gia đình:
Có thể thấy, gia đình mang sứ mệnh và giá trị cao cả, đồng thời là một thiết chế xã hội
phổ biến. Chính vì lẽ đó, sự bền vững và hạnh phúc hôn nhân hiện nay phụ thuộc vào
tâm lý, tình cảm, kinh tế, chứ không phải là có con hay không. Việc sinh con cần phù
hợp với chính sách xã hội, tùy thuộc vào tình hình dân số và kế hoạch hóa gia đình. Bên
cạnh đó, trong nền kinh tế hiện đại. thu thập hộ gia đình đóng góp vào nguồn thu quốc
gia ngày càng lớn, giữ vai trò thiết yếu, từ đó liền trở thành một đơn vị tiêu dùng quan
trọng. Sự ổn định kinh tế gia đình cũng góp phần giúp cha mẹ ngày nay đầu tư nhiều hơn
vào giáo dục con cái, không chỉ nặng về giáo dục đạo đức mà còn hướng đến giáo dục
kiến thức khoa học hiện đại nhằm giúp con tự tin bước vào kỷ nguyên số. 3
Tóm lạị, sự biến đổi trên nhiều phương diện của gia đình Việt trong thời lỳ quá độ lên
CNXH nhằm hướng đến mục tiêu chung nhất là xây dựng gia đình hạnh phúc, no ấm, dân
chủ, tiến bộ và hân hoan trong quan hệ cộng đồng, quan hệ xã hội, quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.
❖ Phương hướng xây dựng gia đình Việt Nam trước những biến đổi:
➢ Nâng cao sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước về tầm quan trọng cảu việc xây dựng và phát triển gia đình:
Sự lãnh đạo này thể hiện ở chỗ các cấp trung ương đưa ra các chính sách an sinh xã
hội, cập nhật liên tục bộ luật hôn nhân và gia đình… Bên cạnh đó, các phong trào “dòng
họ gia đình hiếu học”, “ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”, … cần được địa
phương đẩy mạnh. Không dừng lại ở đó, tại trường học, thầy cô cần tạo điều kiện và
khích lệ học sinh sinh viên nô nức tham gua thi đua học tập như “cháu ngoan Bác Hồ”,
“sinh viên 5 tốt”, học bổng hỗ trợ “tấm gương có hoàn cảnh khó khăn vượt khó trong học tập”, …
➢ Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, kinh tế hộ gia đình:
Việc chuyển đổi cơ cấu là một trong những điều kiện giúp đất nước phát triển hơn,
mạng lại kinh tế cao cũng như hội nhập và bắt kịp các nền kinh tế tiên tiến, tuy nhiên
vẫn không tránh khỏi những hệ lụy tiêu cực (nông dân thiếu đất canh tác, gia tăng tỷ lệ
thất nghiệp, các hành vi bạo hành gia đình, …). Vì vậy, nhà nước cần đưa ra những biện
pháp hỗ trợ nhằm cải thiện thu nhập hộ gia đình, chính sách hỗ trợ gia đình thương binh,
liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng, dân tộc thiểu số, gia đình nghèo ở vùng sâu vùng
xa. Việc thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ dĩ nhiên tạo điều kiện vay vốn thuận lợi để
các hộ gia đình có thể chuyển đổi cơ cấu sản xuất, mở rộng phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
➢ Kế thừa những giá trị tốt đẹp đồng thời tiếp thu những giá trị tiến bộ của nhân loại về gia đình:
Việt Nam ta có vô vàn truyền thống gia đình quý báu như nhớ đến nguồn cội, bày tỏ
lòng thành kính với ông bà tổ tiên, tất cả những điều ấy đều được tiếp nối, duy trì qua
bao thế hệ thanh niên đất Việt. Đó là niềm vui bởi những giá trị quý trị của các gia đình
Việt vẫn đang được gìn giữ và phát huy. Bên cạnh đó, quan hệ giữa cha mẹ và con cái
ngày nay có phần đồng điệu hơn nhờ vào điều kiện học hành và tiếp cận tri thức.
➢ Phát triển và nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa:
Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu, mở rộng việc xây dựng
gia đình văn hóa trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa với các tiêu chí: vừa tiếp
thu giá trị tiên tiến, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Ngoài ra, nhà nước và xã hội
cần có những dự đoán biến đổi về gia đình cũng như đưa ra được hướng giải quyết phù hợp, kịp thời.
Tóm lại, những phương hướng cơ bản để xây dựng gia đình Việt trong giai đoạn biến đổi
được nêu trên sẽ giúp xã hội ngày càng phát triển vì “gia đình là tế bào của xã hội”. Gia đình
phát triển chính là góp phần xây dựng nền văn minh nhân loại tiến bộ. 4