Tổ chức Kinh tế Quốc tế và vai trò của Việt Nam môn Kinh tế chính trị | Học viện Ngân hàng

-Những tổ chức kinh tế lớn mà Việt Nam đã tham gia
Chọn một trong hai phương án
-Câu hỏi: Với chủ đề của nhóm tớ, tớ muốn chúng ta cùng chia sẻ kiến thức mà
chúng ta biết về tên của những tổ chức kinh tế quốc tế lớn mà Việt Nam tham gia có
vai trò quan trọng nhất trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu và thúc đẩy đầu tư
nước ngoài? Ai có thể kể tên được kh ạ?
1. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) World Trade Organization thành viên từ
2007, giúp mở rộng thị trường quốc tế.
2. Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN): Tăng cường hợp tác kinh tế khu vực.
3. Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á- Thái Bình Dương (APEC-Asia-Pacific
Economic Cooperation): Hỗ trợ thương mại và đầu tư trong khu vực.
4. Hiệp định Thương mại Tự do như CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến
bộ xuyên Thái Bình Dương), EVFTA(Hiệp định thương mại tự do Việt Nam Liên
minh Châu Âu): Mở rộng cơ hội thương mại và đầu tư với các đối tác lớn.
-Để tạo bầu không khí sôi động cho lớp học của chúng ta hôm nay thì nhóm chúng
tớ có chuẩn bị một trò chơi nho nhỏ
-Trò chơi “Thám tử Kinh tế quốc tế”
Cách chơi: Các bạn sẽ được phổ cập kiến thức cơ bản về quy tắc hoạt động của các
tổ chức kinh tế lớn mà Việt Nam tham gia, sau đó MC sẽ đưa ra những gợi ý và qua
những gợi ý đó thì các bạn sẽ đoán tên tổ chức kinh tế đó, đoán đúng sẽ nhận phần
thưởng, còn sai thì sẽ chịu hình phạt từ ban tổ chức. 1.WTO
Gợi ý:”Gia nhập vào tổ chức này giúp bạn không bao giờ phải “một mình”
trong cuộc chơi thương mại nữa”
Gần như tất cả quốc gia đều là thành viên, đảm bảo quyền lợi thương mại mà không lo về thuế.
Một 'tòa án' toàn cầu cho thương mại
Ở tổ chức này, các nước đều đồng ý một nguyên tắc: không bao giờ để xe
đạp và ô tô cùng một lúc, mỗi người phải có “làn đường riêng” ( Nơi các
quốc gia tuân thủ các quy định để không gây cản trở nhau trong giao dịch thương mại).
WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) là tổ chức quốc tế quản lý các quy tắc thương
mại giữa các quốc gia. Mục tiêu của WTO là đảm bảo thương mại diễn ra thông
suốt, minh bạch và công bằng, đồng thời giải quyết các tranh chấp thương mại giữa các quốc gia. 2. ASEAN
Gợi ý: “Đây là tổ chức mà bạn có thể gặp người bạn thân từ Indonesia đến
philipines mà không cần visa”.
"Chúng tôi là một gia đình 10 anh em, mỗi người một đặc sản, nhưng đều có
một điểm chung: hợp tác để cùng phát triển và bảo vệ hòa bình trong khu vực!"
ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á) là tổ chức gồm 10 quốc gia trong khu vực
Đông Nam Á, hướng đến mục tiêu tăng cường hợp tác về chính trị, kinh tế và văn
hóa, đồng thời thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực. 3.APEC
Gợi ý: Tôi là nơi các "ông lớn" và "hòn đảo bé" tụ tập để nói về thương
mại. Không cần mặc suit, chỉ cần làm việc cùng nhau để tạo ra "cơ hội
vàng" cho mọi người! Chúng tôi có 21 thành viên, từ Mỹ đến "sư tử nhỏ" Brunei.
- APEC là Diễn đàn hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương với 21 thành viên, từ
các nền kinh tế phát triển lớn như Mỹ và Nhật Bản đến các quốc gia nhỏ hơn như
Brunei. Mục tiêu là thúc đẩy thương mại tự do, hợp tác kinh tế và phát triển bền vững trong khu vực. 4.CPTPP
Gợi ý 1: " Tôi không phải là một "hiệp định đắt tiền", nhưng tôi giúp bạn
tiết kiệm thuế và vượt qua rào cản thương mại. Chúng tôi bao gồm 11
thành viên, trong đó có cả các 'người khổng lồ' (Nhật Bản, Canada,..) và
các quốc gia nhỏ (VN) nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn trong kinh tế toàn cầu! " Giải thích thêm:
CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) là một
hiệp định thương mại tự do giữa 11 quốc gia nằm trong khu vực Châu Á – Thái
Bình Dương. Bên cạnh việc thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do, CPTPP còn đặt
ra những tiêu chuẩn cao về bảo vệ quyền lao động, môi trường, và các quy định
về sở hữu trí tuệ, làm cho nó khác biệt so với các hiệp định thương mại truyền thống. 5. EVFTA
Gợi ý: "Tôi là chiếc cầu nối giữa Việt Nam và EU, giúp bạn xuất khẩu cà
phê, thủy sản mà không phải lo về thuế. Chỉ cần bạn chất lượng, tôi sẽ giúp bạn vào châu Âu!"
-EVFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu) là một hiệp
định thương mại giữa Việt Nam và các nước EU, giúp Việt Nam xuất khẩu dễ dàng
hơn vào thị trường châu Âu và ngược lại, với mục tiêu giảm thuế quan và tạo điều
kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển.
Nêu thực trạng kinh tế Việt Nam sau khi hội
nhập kinh tế(GDP, đầu tư, ngoại thương, các
dự án hợp tác quốc tế,...)
Sau khi hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ rõ rệt trong
các lĩnh vực như GDP, đầu tư, và ngoại thương. Dưới đây là tổng quan tình hình kinh
tế Việt Nam năm 2024 dựa trên các số liệu cập nhật: 1. Tăng trưởng GDP
Biểu đồ trên thể hiện tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đoạn 2022-2025:
Năm 2022: GDP tăng trưởng mạnh mẽ ở mức 8,0% sau thời kỳ phục hồi hậu COVID-19.
Các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đóng vai trò then chốt
trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong khi ngành dịch vụ và nông
nghiệp cũng cho thấy sự phục hồi sau đại dịch.
Năm 2023: Tăng trưởng giảm xuống còn 5,0% do ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế toàn cầu
Vào năm 2023, nền kinh tế toàn cầu đã đối mặt với sự suy thoái rõ
rệt, với mức tăng trưởng dự báo chỉ đạt khoảng 1,7% theo Tổ chức Ngân
hàng Thế giới (WB). Sự giảm tốc này là kết quả của một số yếu tố như lạm
phát cao, lãi suất tăng, và những căng thẳng địa chính trị (Xung đột Nga –
Ukraine, Tình hình căng thẳng ở Biển Đông, Mâu thuẫn Mỹ - Trung Quốc,
Khủng hoảng năng lượng ở châu Âu,...)
Năm 2024 (dự báo): Dự kiến GDP tăng trưởng đạt 5,8%, nhờ vào các biện
pháp thúc đẩy đầu tư và phục hồi xuất khẩu.
Năm 2025 (dự báo): GDP tiếp tục tăng lên mức 6,1%, khi kinh tế Việt Nam
phục hồi ổn định hơn.Các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đóng vai trò
then chốt trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong khi ngành dịch vụ và
nông nghiệp cũng cho thấy sự phục hồi sau đại dịch.
2. Đầu tư (Thu hút đầu tư nước ngoài FDI)
Biểu đồ trên thể hiện dòng vốn FDI từ các quốc gia đầu tư lớn vào Việt Nam trong giai đoạn 2023-2024: - Nhật Bản
: Dẫn đầu với mức đầu tư tăng từ 6,0 tỷ USD năm 2023 lên 6,5 tỷ USD năm 2024. - Hàn Quốc
: Tiếp tục là nhà đầu tư lớn, với vốn đầu tư tăng từ 5,8 tỷ USD lên 6,2 tỷ USD. - EU
: Đầu tư từ EU cũng tăng trưởng, từ 4,0 tỷ USD năm 2023 lên 4,5 tỷ
USD năm 2024, nhờ các thỏa thuận hợp tác kinh tế và đầu tư mới.
Samsung Electronics (Bắc Ninh, Thái Nguyên): Các nhà máy sản xuất lớn nhất
của Samsung tại Việt Nam nằm ở khu công nghiệp Yên Phong (Bắc Ninh) và
Phổ Yên (Thái Nguyên), chuyên sản xuất điện thoại di động và linh kiện điện tử.
Intel (Khu Công nghệ cao TP.HCM): Nhà máy của Intel tại Việt Nam là cơ sở
lắp ráp và kiểm định lớn nhất của công ty này trên toàn cầu, tập trung vào
sản xuất chip và vi mạch.
Khu công nghiệp VSIP (Bình Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh): Là một dự
án liên doanh giữa Việt Nam và Singapore, thu hút hàng loạt doanh nghiệp
quốc tế đến đầu tư trong lĩnh vực sản xuất và chế biến.
3. Ngoại thương và xuất nhập khẩu
Cảng Hải Phòng: Đây là một trong những cảng biển lớn nhất Việt Nam, đóng
vai trò quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu, đặc biệt với thị trường châu Á và châu Âu.
Cảng Cát Lái (TP.HCM): Cảng lớn nhất miền Nam, chuyên phục vụ hoạt động
xuất nhập khẩu hàng hóa đi Mỹ, Nhật Bản, và Hàn Quốc.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam dự kiến vượt mốc 750 tỷ USD
vào cuối năm 2024. Xuất khẩu tăng 15,4%, trong khi nhập khẩu tăng 17,3%,
dẫn đến mức xuất siêu 20,79 tỷ USD
Các sản phẩm chủ lực bao gồm - điện tử, -hàng dệt may, -nông sản, -và thủy sản.
-Thị trường chính của Việt Nam là Hoa Kỳ, EU, và Trung Quốc.
Kim ngạch xuất nhập khẩu đã dần phục hồi sau ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19.
Xuất khẩu hàng hóa chế biến, chế tạo và sản phẩm nông sản tiếp tục là điểm sáng.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức do biến động kinh tế toàn
cầu và nhu cầu thị trường yếu hơn, đặc biệt từ các đối tác thương mại chính 4. Hợp tác quốc tế
Trong năm 2024, Việt Nam đã đón nhận nhiều chuyến thăm từ lãnh đạo các
quốc gia lớn, phản ánh sự tăng cường hợp tác và vị thế quan trọng của Việt Nam
trong khu vực. Việc Việt Nam trở thành điểm đến của nhiều chuyến thăm ngoại
giao cấp cao là kết quả của chính sách đối ngoại đa phương hóa, linh hoạt và cân
bằng. Điều này giúp Việt Nam củng cố vị thế trên trường quốc tế và thúc đẩy
quan hệ hợp tác với các đối tác lớn, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và an ninh quốc gia
-Chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (12-14/10/2024): Đây là chuyến
thăm quan trọng trong bối cảnh quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam
và Trung Quốc tiếp tục được củng cố, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại và đầu tư.
-Chuyến thăm của Tổng thống Nga Vladimir Putin: Tổng thống Putin đã thăm Việt
Nam vào năm 2024, nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai
nước. Chuyến thăm này cũng là một phần trong chiến lược đối ngoại của Nga tại khu vực Đông Nam Á
-Chuyến thăm của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol: Tổng thống Hàn Quốc cũng
đã thăm Việt Nam trong năm 2024, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, văn
hóa và khoa học công nghệ
- Ngoài ra, Việt Nam cũng cử các đoàn lãnh đạo đi thăm các quốc gia để tăng cường
quan hệ song phương, trong đó có các chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh
Chính đến Hàn Quốc để làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia
Việt Nam tham gia nhiều dự án hợp tác quốc tế nhằm thúc đẩy phát triển bền vững
và tăng cường các lĩnh vực khoa học - công nghệ, môi trường và phát triển kinh tế.
Một số dự án tiêu biểu gồm:
Dự án hợp tác với Ngân hàng Thế giới: Việt Nam hợp tác với WB trong các
dự án về phát triển bền vững, bao gồm lộ trình đạt mục tiêu thu nhập cao vào năm 2045
Dự án trong khuôn khổ JETP (Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng):
Đây là sáng kiến hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia phát triển, tập
trung vào giảm phát thải khí nhà kính và phát triển năng lượng tái tạo
Chương trình hợp tác với APEC và các tổ chức khoa học công nghệ quốc
tế: Việt Nam tích cực tham gia các hoạt động hợp tác về khoa học - công
nghệ, bao gồm Mạng lưới công nghệ sinh học và các dự án cải tiến công nghệ nông nghiệp
Dự án với JICA: Nhật Bản và Việt Nam triển khai các dự án trong lĩnh vực
nông nghiệp, môi trường và cơ sở hạ tầng, như dự án cải tạo thủy lợi tại
Nghệ An và các dự án nâng cao chất lượng nước ở các thành phố lớn
Ngoài ra, Việt Nam cũng tích cực tham gia vào các dự án hợp tác quốc tế khác liên
quan đến phát triển nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, và cải thiện môi
trường sống. Những sáng kiến này giúp thúc đẩy sự phát triển bền vững và cải thiện
chất lượng sống cho người dân.
5. Rủi ro và thách thức
Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể từ khi hội nhập kinh tế quốc tế,
đặc biệt thông qua việc gia nhập các tổ chức như WTO, CPTPP và các hiệp định
thương mại tự do (FTA). Tuy nhiên, sự hội nhập này cũng mang lại không ít rủi ro
và thách thức cho nền kinh tế, bao gồm:
-Cạnh tranh gia tăng: Sự hội nhập khiến Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh
mạnh mẽ từ các đối thủ quốc tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực như sản xuất, nông
sản, và hàng tiêu dùng. Các doanh nghiệp trong nước có thể gặp khó khăn khi cạnh
tranh với các sản phẩm chất lượng cao từ nước ngoài với giá thành thấp hơn
-Sự phụ thuộc vào thị trường toàn cầu: Việc gia tăng xuất khẩu đã khiến nền kinh tế
Việt Nam trở nên phụ thuộc nhiều vào thị trường toàn cầu. Các thay đổi về chính
sách thương mại, chiến tranh thương mại, hoặc suy thoái kinh tế ở các quốc gia lớn
có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong những giai đoạn khó khăn
-Áp lực từ việc cải cách và nâng cao năng suất: Để duy trì sự cạnh tranh trong môi
trường hội nhập, Việt Nam cần phải thực hiện cải cách sâu rộng trong các lĩnh vực
như quản lý doanh nghiệp, lao động và giáo dục. Điều này yêu cầu một nguồn nhân
lực chất lượng cao và cải thiện hạ tầng, trong khi nguồn lực và thời gian có hạn
-Thách thức từ sự biến đổi khí hậu và môi trường: Sự phát triển nhanh chóng và hội
nhập kinh tế toàn cầu cũng mang lại những tác động tiêu cực đối với môi trường.
Việt Nam cần đối mặt với những vấn đề như ô nhiễm môi trường, thay đổi khí hậu
và sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Điều này đòi hỏi phải xây dựng các chiến lược
phát triển bền vững và áp dụng các công nghệ xanh