lOMoARcPSD| 58797173
NỘI DUNG CHI TIẾT CHƯƠNG 1
I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị
đầu tiên của Đảng (Tháng 2/1930)
1. Bối cảnh lịch sử (Nhân tố khách quan tác động tới sự ra
đời của Đảng)
a. Tình hình thế giới
- Từ nửa sau thế kỷ 19, chủ nghĩa bản phương Tây chuyển
sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa đi xâm lược để mở rộng thị
trường
- Phong trào đấu tranh giành độc lập phát triển mạnh mẽ
- Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 thành công đã làm biến
đổi sâu sắc tình hình thế giới
- Tháng 3/1919 Quốc tế Cộng sản do Lênin đứng đầu được
thành lập, trở thành bộ tham mưu chiến đấu, tổ chức lãnh đạo phong
trào cách mạng thế giới.
b. Tình hình Việt Nam và các phong trào yêu nước trước khi
có Đảng
- Tình hình Việt Nam
+ 1/9/1858, thực dân Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng, từng bước
xâm lược Việt Nam
+ Triều Nguyễn từng bước thỏa hiệp (hiệp ước 1862, 1874,
1883) đến ngày 6/6/1884 với hiệp ước Patơnốt, triều Nguyễn đã
hoàn toàn đầu hàng thực dân Pháp
+ Thực dân Pháp thực hiện chính sách cai trị trên các mặt, các
lĩnh vực:
Chính trị: Chính sách chia để trị. Đặt 3 chế độ cai trị khác
nhau 3 kỳ. Việt Nam trở thành bộ phận của Liên bang Đông Dương
lOMoARcPSD| 58797173
thuộc Pháp (Thành lập ngày 17/10/1887); chính sách độc tài chuyên
chế Kinh tế: Tiến hành các cuộc khai thác thuộc địa Lần 1
(1897-1914)
Lần 2 (1919-1929)
Văn hóa-xã hội: Chính sách ngu
dân + Các hệ quả của chính sách cai trị:
Về giai cấp: các giai cấp phân hóa, giai cấp-tầng lớp
mới xuất hiện. Các giai cấp có địa vị kinh tế và thái độ chính trị khác
nhau đối với vận mệnh dân tộc
Các giai cấp trong hội gồm: địa chủ, nông dân, công
nhân, tư sản, tầng lớp tiểu tư sản
Các giai cấp mới: Tư sản, công nhân, tiểu tư sản
Về mâu thuẫn xã hội: xuất hiện các mâu thuẫn mới, trong
đó mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp
phong kiến phản động (mâu thuẫn dân tộc) mâu thuẫn chủ yếu
Về tư tưởng:
Các luồng tư tưởng bên ngoài đã tác động mạnh mẽ, làm
chuyển biến phong trào yêu nước những năm cuối thế kỷ
19, đầu thế kỷ 20 (tư tưởng cách mạng Pháp 1789, phong
trào Duy Tân Nhật Bản 1868, Duy Tân Trung Quốc 1898,
cách mạng Tân Hợi Trung Quốc 1911, cách mạng tháng
10 Nga 1917,…)
Năm 1923, luật sư Phan Văn Trường từ Pháp về nước và
công bố tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” trên
báo tại Sài Gòn góp phần tuyên truyền tư tưởng vô sản ở
Việt Nam.
- Các phong trào yêu nước của nhân dân Việt Nam trước khi có
Đảng
lOMoARcPSD| 58797173
+ Phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến
Phong trào điển hình: Phong trào Cần Vương do vua Hàm
Nghi và tướng Tôn Thất Thuyết khởi xướng (1885-1896)
Các cuộc khỏi nghĩa hưởng ứng chiếu Cần Vương: Ba
Đình, Bãi Sậy, Hương Khê, …
Ngoài ra còn phong trào nông dân Yên Thế
Kết quả: Thất bại
Nguyên nhân: Ngọn cờ phong kiến đã lỗi thời, không thể
tập hợp đông đảo nhân dân, không khả năng liên kết các trung tâm
kháng Pháp trên toàn quốc.
+ Phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản
Xu hướng bạo động của Phan Bội Châu
Xu hướng cải cách của Phan Châu Trinh
Phong trào của Việt Nam Quốc dân đảng
Thất bại
+ Ý nghĩa của các phong trào yêu nước:
Thể hiện truyền thống yêu nước, bất khuất, kiên cường
chống ngoại xâm
Cổ vũ tinh thần yêu nước, bồi đắp thêm cho chủ nghĩa yêu
nước Việt Nam
Thúc đẩy những nhà yêu nước chọn lựa một con đường
mới.
+ Nguyên nhân thất bại của các PTYN:
Thiếu đường lối chính trị đúng đắn
Chưa có một tổ chức lãnh đạo phù hợp
Chưa có phương pháp đấu tranh thích hợp.
lOMoARcPSD| 58797173
Nhiệm vụ cấp thiết đặt ra là phải có một tổ chức cách
mạng tiên phong, đường lối cứu nước đúng đắn để giải phóng
dân tộc.
2. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để thành lập
Đảng (Nhân tố chủ quan tác động đến sự ra đời của Đảng)
- Nguyễn Ái Quốc tìm đường cứu nước
+ Năm 1911, Nguyễn Tất Thành quyết định ra đi tìm đường
cứu nước
+ Trải nghiệm thực tế giúp người nhận ra trên đời chỉ 2
giống người là giống người bóc lột và giống người bị bóc lột xác
định kẻ thù lực lượng đồng minh của nhân dân các dân tộc bị
áp bức
+ Đầu năm 1919, Người tham gia đảng hội Pháp - một
chính đảng tiến bộ nhất lúc đó ở Pháp
+ Tháng 6/1919, với tên Nguyễn Ái Quốc, người gửi Hội
nghị Vécxây “Bản yêu sách của nhân dân An Nam”. Những yêu sách
không được đáp ứng nhưng đã tạo tiếng vang trong dư luận quốc tế.
Nguyễn Ái Quốc hiểu rõ hơn bản chất của đế quốc, thực dân
+ Tháng 7/1920, Người đọc Luận cương nin. Tác phẩm
đã giải đáp những vấn đề cơ bản và chỉ dẫn hướng phát triển của sự
nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc
+ Tháng 12/1920, tại Đại hội Tours (ĐH lần thứ XVIII của
đảng hội Pháp), Nguyễn Ái Quốc ủng hộ việc gia nhập QTCS, trở
thành 1 trong những người sáng lập Phân bộ Pháp của Quốc tế Cộng
sản (Tức Đảng Cộng sản Pháp)
+ Từ 1919-1921, Bộ trưởng Bộ Thuộc địa Pháp Anbe Xarô
nhiều lần gặp Nguyễn Ái Quốc mua chuộc và đe dọa
lOMoARcPSD| 58797173
+ Ngày 30/6/1923, Nguyễn Ái Quốc tới Liên Xô và làm việc
tại Quốc tế Cộng sản ở Mátxcơva
+ 17/6-8/7/1924, Nguyễn Ái Quốc dự và đọc tham luận tại
Đại hội V QTCS
- Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của
Đảng
Về tưởng: Tuyên truyền tưởng về con đường cách mạng
vô sản, con đường cách mạng theo lý luận Mác Lênin; xây dựng mối
quan hệ giữa cách mạng thuộc địa với người cộng sản, nhân dân lao
động Pháp
+ Từ giữa năm 1921, tại Pháp, Người tham gia thành lập Hội
Liên hiệp Thuộc địa
+ Năm 1922, Người sáng lập tờ báo Người cùng khổ - Tờ
báo của Hội Liên hiệp Thuộc địa. Người viết bài trên nhiều tờ báo
khác
+ Năm 1922, Người làm trưởng tiểu ban “Nghiên cứu về
Đông Dương” của Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng Cộng sản
Pháp
+ Năm 1927, cuốn sách “Đường cách mệnh” được xuất bản
Về chính trị: Người đưa ra những luận điểm quan trọng về cách
mạng giải phóng dân tộc
Mục tiêu chiến lược
Nhiệm vụ trước mắt
Lực lượng cách mạng
Người lãnh đạo
Phương pháp cách mạng
Quan hệ quốc tế
lOMoARcPSD| 58797173
Thực hiện phong trào Vô sản hóa để truyền bá tư tưởng vô sản,
rèn luyện cán bộ, xây dựng - phát triển tổ chức của công nhân.
Về tổ chức:
Tháng 11/1924, Người đến Quảng Châu (Trung Quốc) để
xúc tiến các công việc tổ chức thành lập Đảng Cộng sản
Tháng 2/1925, Người lựa chọn một số thành viên tích cực
trong Tâm tâm xã, lập ra nhóm Cộng sản đoàn
Tháng 6/1925, Người thành lập Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên tại Quảng Châu (Trung Quốc) nòng cốt Cộng sản đoàn.
Hội VNCMTN là tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam
Chương trình, điều lệ, mục đích của Hội
Cơ quan ngôn luận: báo Thanh niên (21/6/1925 ra số đầu
tiên)
Hoạt động: Tổ chức các lớp huấn luyện chính trị
Phát triển cơ sở: Từ đầu năm 1926, Hội VNCMTN đã bắt
đầu phát triển cơ sở ở trong nước
Năm 1927, các Kỳ bộ được thành lập
Hội còn xây dựng sở trong Việt kiều Xiêm (Thái
Lan)
Tác dụng: Hoạt động của Hội thúc đẩy mạnh mẽ sự
chuyển biến của phong trào công nhân, phong trào yêu
nước Việt Nam trong những năm 1928-1929 theo xu
hướng cách mạng vô sản
1. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh Chính
trị đầu tiên của Đảng
a. Các tổ chức cộng sản ra đời
lOMoARcPSD| 58797173
Ngày 17/6/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời (Kỳ
bộ Bắc Kỳ của Hội VNCMTN)
Tháng 9/1929, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn ra đời
(Trung Kỳ) từ một tổ chức thanh niên yêu nước có tên Tân Việt Cách
mạng Đảng
Tháng 11/1929, An Nam Cộng sản Đảng ra đời (Kỳ bộ Nam
Kỳ của Hội VNCMTN)
3 tổ chức cộng sản cùng tồn tại dẫn đến những mâu thuẫn
mới
Nhu cầu thành lập một chính đảng cách mạng trở nên bức
thiết.
b. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
Chủ trì: Nguyễn Ái Quốc, tư cách là phái viên của Quốc tế
Cộng sản
Địa điểm: Cửu Long (Hồng Kông)
Thời gian: từ 6/1-7/2/1930
Thành phần: Đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng (2
người) và An Nam Cộng sản Đảng (2 người)
Chương trình nghị sự của Hội nghị: trang 62 giáo trình
Nội dung: Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, thành
lập đảng mang tên Đảng Cộng sản Việt Nam
Các văn kiện: Hội nghị thông qua các văn kiện quan trọng
do
Nguyễn Ái Quốc soạn thảo
Chánh cương vắn tắt của Đảng
Sách lược vắn tắt của Đảng
lOMoARcPSD| 58797173
Chương trình tóm tắt của Đảng
Điều lệ vắn tắt của Đảng
Hội nghị xác định tôn chỉ mục đích của đảng
Tổ chức một trung ương lâm thời để lãnh đạo cách mạng
Hội nghị chủ trương xây dựng các tổ chức chính trị - xã
hội, xuất bản 1 tạp chí lý luận, 3 tờ báo tuyên truyền của đảng
Ngày 24/2/1930, chấp nhận Đông Dương Cộng sản Liên
đoàn gia nhập ĐCS Việt Nam
Nguyễn Ái Quốc ra lời kêu gọi nhân dịp thành lập đảng.
c. Nội dung cơ bản Cương lĩnh Chính trị đầu tiên của Đảng
- Chánh cương vắn tắt của Đảng, sách lược vắn tắt của
Đảng đã phản ánh về đường hướng phát triển và những vấn đề cơ
bản về chiến lược của cách mạng Việt Nam. Hai văn kiện trên được
coi là cương lĩnh chính trị đầu tiên của ĐCS Việt Nam.
- Nội dung:
Mục tiêu chiến lược: Chủ trương làm tư sản dân quyền
cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản
Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt
Đánh đổ đế quốc Pháp bọn phong kiến để giành độc
lập cho dân tộc và ruộng đất cho dân cày
Chống đế quốc, giành độc lập cho dân tộc được đặt vị
trí hàng đầu
Cụ thể
Về phương diện xã hội
Về phương diện kinh tế
Lực lượng cách mạng
lOMoARcPSD| 58797173
Công nhân, nông dân lực lượng bản, trong đó giai
cấp công nhân lãnh đạo
Chủ trương đoàn kết tất cả các giai cấp, các lực lượng tiến
bộ, yêu nước
Với phú nông, trung tiểu địa chủ, bản An Nam chưa
mặt phản cách mạng thì phải lợi dụng, ít lâu mới làm
cho họ đứng trung lập.
Phương pháp: Bạo lực cách mạng
Đoàn kết quốc tế: đoàn kết với các dân tộc bị áp bức
giai cấp vô sản thế giới nhất là vô sản Pháp
Về người lãnh đạo:
Là đảng cộng sản
Đảng là đội tiên phong của đạo quân vô sản gồm 1 số lớn
của giai cấp công nhân
Phải làm cho đảng có đủ năng lực lãnh đạo quần chúng
Ý nghĩa của cương lĩnh chính trị đầu tiên
Đã phản ánh một cách súc tích các luận điểm cơ bản của
cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh tháng 2 đã đưa cách
mạng Việt Nam sang một trang sử mới
Thể hiện bản lĩnh chính trị độc lập, tự chủ, sáng tạo trong
việc đánh giá đặc điểm, tính chất xã hội
4. Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
- Chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước, đưa
cách mạng Việt Nam sang một bước ngoặt lịch sử vĩ đại
lOMoARcPSD| 58797173
- Quy luật ra đời của ĐCS Việt Nam: sản phẩm của sự kết
hợp chủ nghĩa Mác Lênin với phong trào công nhân phong trào
yêu nước Việt Nam
- Đảng ra đời với cương lĩnh chính trị đầu tiên đã khẳng định
sự lựa chọn con đường giải phóng dân tộc con đường cách mạng
vô sản
- Sự lựa chọn con đường cách mạng vô sản là sự lựa chọn phù
hợp với nội dung, xu thế thời đại mới, phù hợp với thực tiễn Việt
Nam
- Đảng ra đời là nhân tố hàng đầu đưa cách mạng Việt Nam đi
từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
II. 1930-1945: Đảng lãnh đạo quá trình đấu tranh giành
Chính quyền
1. Phong trào cách mạng 1930-1931 và khôi phục phong
trào 1932-1935
a. Phong trào cách mạng 1930-1931
- Hoàn cảnh
Khủng hoảng kinh tế 1929-1933 các nước TBCN làm
cho mâu thuẫn trong lòng hội TBCN phát triển gay gắt. Phong
trào cách mạng thế giới dâng cao
Đông Dương, thực dân Pháp tăng cường bóc lột để
đắp những hậu quả của cuộc khủng hoảng chính quốc Mâu
thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc Pháp tay sai càng trở
nên gay gắt
Đảng Cộng sản vừa ra đời có tổ chức thống nhất, có cương
lĩnh chính trị đúng đắn đã kịp thời lãnh đạo nhân dân đấu tranh.
Diễn biến
lOMoARcPSD| 58797173
Từ tháng 1 đến tháng 4/1930: Bãi công của công nhân nổ
ra liên tiếp, phong trào đấu tranh của nông dân cũng diễn ra ở nhiều
địa phương
Từ tháng 5/1930: phong trào phát triển thành cao trào với
các cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân, các tầng lớp nhân dân
thành thị
Từ tháng 6 đến tháng 8/1930: nổi bật nhất cuộc tổng bãi
công của công nhân khu công nghiệp Bến Thủy - Vinh.
Tháng 9/1930: phong trào phát triển đến đỉnh cao
Điển hình: Cuộc biểu tình của nông dân ng Nguyên
ngày 12/9/1930
Biểu hiện đỉnh cao:
Bộ máy chính quyền của đế quốc, tay sai nhiều nơi tan
Ban chấp hành nông hội thôn, dưới sự lãnh đạo của
đảng đã làm nhiệm vụ của một chính quyền cách mạng theo kiểu
chính quyền Xô viết
Hạn chế: chủ trương bạo động riêng lẻ trong một số địa
phương lúc đó là quá sớm vì chưa đủ điều kiện
Trách nhiệm của Đảng: tổ chức quần chúng chống khủng
bố, giữ vững lực lượng cách mạng, duy trì kiên cố ảnh
hưởng của Đảng, của Xô Viết trong quần chúng.
Từ cuối 1930, thực dân Pháp đàn áp khốc liệt phong trào
Tháng 4/1931: Toàn bộ Ban chấp hành TW Đảng bị bắt;
các tổ chức của Đảng và của quần chúng tan rã hầu hết.
- Ý nghĩa phong trào cách mạng 1930-1931
Khẳng định trong thực tế quyền lãnh đạo và năng lực lãnh
đạo cách mạng của giai cấp vô sản
lOMoARcPSD| 58797173
Rèn luyện đội ngũ đảng viên
Để lại những kinh nghiệm quý về kết hợp các nhiệm vụ,…
b. Luận cương chính trị của Đảng Cộng sản Đông Dương
tháng 10/1930
- Hội nghị lần thứ nhất BCHTW
Thời gian họp: 14-31/10/1930
Địa điểm họp: Hồng Kông (Trung Quốc)
Đổi tên Đảng: Từ Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng
Cộng sản Đông Dương
Tổng Bí thư được bầu: Trần Phú
Thông qua Luận cương chính trị của Đảng Cộng sản
Đông Dương
- Nội dung luận cương
Phương hướng chiến lược: Làm cách mạng sản dân
quyền, sau đó bỏ qua thời kỳ tư bản, tranh đấu thẳng lên con đường
XHCN
Nhiệm vụ cốt yếu: vấn đề thổ địa cách mạng (phản
phong) trong khi cương lĩnh tháng 2/1930 nhấn mạnh vấn đề giải
phóng dân tộc (phản đế)
Lực lượng: Công nhân và nông dân (trong khi cương lĩnh
tháng 2/1930 tập hợp toàn thể dân tộc)
Lãnh đạo: Đảng Cộng sản
Phương pháp cách mạng: võ trang bạo động
Quan hệ quốc tế: giống cương lĩnh tháng 2
- Hạn chế của luận cương
lOMoARcPSD| 58797173
Về nhiệm vụ: không nhấn mạnh nhiệm vụ giải phóng dân
tộc mà nặng về đấu tranh giai cấp và cách mạng ruộng đất
Về tập hợp lực lượng: không đề ra được 1 liên minh dân
tộc và giai cấp rộng rãi
- Nguyên nhân hạn chế: chịu ảnh hưởng của tưởng
tả khuynh trong Quốc tế Cộng sản
- Ngày 18/11/1930, Đảng chủ trương thành lập Hội
phản đế đồng minh - tổ chức mặt trận đầu tiên để tập hợp, đoàn
kết các giai cấp, tầng lớp thực hiện nhiệm vụ cách mạng (Sửa
sai luận cương tháng 10 trong vấn đề tập hợp lực lượng cách
mạng chỉ gồm công nhân và nông dân).
c. Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức và phong trào cách mạng,
Đại hội Đảng lần thứ nhất (tháng 3/1935)
- Các mốc Đảng lãnh đạo, chỉ đạo (chi tiết xem trong giáo trình)
Tháng 1/1931, Ban thường vụ TW Đảng ra thông cáo
lOMoARcPSD| 58797173
Hội nghị Trung ương tháng 3/1931
Tháng 5/1931, thường vụ TW Đảng ra chỉ thị
Ngày 14/1/1931 Quốc tế Cộng sản ra nghị quyết
15/6/1932 theo chỉ thị của QTCS, công bố Chương trình
hành động của Đảng Cộng sản Đông Dương
Tháng 3/1933, Tác phẩm “Sơ thảo phong trào Cộng sản
Đông Dương” của đồng chí Huy Tập (Lãnh đạo thông qua tác
phẩm của đảng viên)
Đầu năm 1934, QTCS chỉ đạo
Tháng 3/1935, Đại hội Đại biểu lần thứ nhất của Đảng
Biểu hiện thoái trào
Tổ chức Đảng và các tổ chức quần chúng tan rã
Các lãnh đạo của Đảng, các đảng viên, những người cách
mạng bị bắt bớ, giam cầm, đày, thậm chí không bảo toàn được tính
mạng (Trần Phú, Lý Tự Trọng hi sinh, Nguyễn Ái Quốc bị bắt,…)
- Các phong trào điển hình: Biến nhàthành trường học cách
mạng (thành lập chi bộ trong nhà tù; bồi dưỡng luận chính trị trong
tù; ra báo trong tù,…)
- Về Đại hội I - Đại hội đánh dấu sự phục hồi hệ thống tổ chức
của Đảng và phong trào cách mạng quần chúng (trang 82 gt)
Thời gian, địa điểm
Ba nhiệm vụ trước mắt
Củng cố và phát triển đảng
Đẩy mạnh cuộc vận động và tập hợp quần cng
Mở rộng tuyên truyền chống đế quốc, chống chiến tranh,
ủng hộ Liên Xô và ủng hộ cách mạng Trung Quốc
lOMoARcPSD| 58797173

Các văn kiện được thông qua Đại hội
Bầu nhân sự (Lê Hồng Phong được bầu là Tổng bí Thư)
Hạn chế của ĐH I
Ý nghĩa ĐH I
2. Phong trào dân chủ 1936-1939
a. Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng
- Hoàn cảnh lịch sử
Thế giới: Chủ nghĩa phát xít xuất hiện nguy chiến
tranh thế giới đe dọa nền hòa bình thế giới
Quốc tế Cộng sản: Đại hội VII QTCS họp (7/1935) kịp
thời lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng thế giới
Nước Pháp: Tình hình chính trị nước Pháp có nhiều thuận
lợi cho cách mạng thuộc địa (Mặt trận nhân dân Pháp do Đảng Cộng
sản Pháp làm nòng cốt đã giành thắng lợi trong tổng tuyển cử)
Việt Nam: Việt Nam, Đảng Cộng sản đã phục hồi tổ
chức sau thời kỳ thoái trào.
- Chủ trương
+ Các hội nghị và nghị quyết của Đảng
Hội nghị BCHTW ngày 26/7/1936
Hội nghị BCHTW lần 3 (3/1937) và lần 4 (9/1937)
Văn kiện Chung quanh vấn đề chiến sách mới (10/1936)
+ Nội dung chủ trương (thể hiện trong HNTW tháng 7/1936.
Các nghị quyết sau bổ sung, phát triển điều chỉnh cho phù hợp
tình hình)
lOMoARcPSD| 58797173
Nhiệm vụ trước mắt: Chống phát xít, chống chiến tranh đế
quốc, chống phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm
áo và hòa bình
Tập hợp lực lượng: Lập mặt trận nhân dân phản đế rộng
rãi
(1938 thành lập Mặt trận Dân chủ Đông Dương)
Hình thức đấu tranh: Chuyển từ hình thức tổ chức mật,
không hợp pháp sang các hình thức tổ chức và đấu tranh công khai,
nửa công khai, hợp pháp, nửa hợp pháp, kết hợp với bí mật, bất hợp
pháp
- Trong giai đoạn này, mối quan hệ dân tộc - giai cấp, nhiệm
vụ chống đế quốc - chống phong kiến cũng được nhận thức lại nhằm
khắc phục hạn chế của Luận cương tháng 10 trở về phù hợp với
tinh thần của Cương lĩnh tháng 2
b. Phong trào đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình
- Cuộc vận động dân chủ với các phong trào:
Phong trào đấu tranh công khai của quần chúng, chuẩn bị
cho Đại hội Đại biểu nhân dân Đông Dương
Phong trào biểu dương lực lượng quần chúng “đón” phái
viên của Chính phủ Pháp
Phong trào xuất bản sách, báo công khai
Cuộc vận động tranh cử vào các viện dân biểu, hội đồng
quản hạt,…(Đấu tranh nghị trường)
Bãi công của công nhân (Bãi công lớn của công nhân vùng
mỏ ngày 12/11/1936)
- Cuộc vận động dân chủ kết thúc: Khi chiến tranh thế giới thứ
2 bùng nổ
- Ý nghĩa (chú ý rút ra tiêu đề cho từng ý nghĩa để dễ nhớ vấn đề)
lOMoARcPSD| 58797173

Ý nghĩa chung: một phong trào cách mạng sôi nổi,
tính quần chúng rộng rãi
Ý nghĩa liên quan đến xác định nhiệm vụ cách mạng: Là
một nấc thang trên hành trình đi đến mục đích cuối cùng của cách
mạng.
(Những yêu sách của phong trào không phải là mục đích cuối
cùng, song muốn đi đến mục đích cuối cùng, cách mạng phải giành
thắng lợi từng bước tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn)
Ý nghĩa liên quan đến tập hợp lực lượng: Đội quân chính
trị quần chúng gồm hàng triệu người được tập hợp, giác ngộ rèn
luyện
Ý nghĩa liên quan đến người lãnh đạo: Uy tín ảnh hưởng
của Đảng được củng cố phát triển. Tổ chức Đảng được củng cố
và phát triển
Ý nghĩa liên quan đến lực lượng cách mạng qua các tổ
chức quần chúng: Số hội viên trong các tổ chức quần chúng ngày
càng lớn mạnh
- Kinh nghiệm (trang 91 giáo trình)
Về chỉ đạo chiến lược
Về tập hợp lực lượng
Về hình thức, phương pháp đấu tranh,..
- Kết luận:
Cuộc vận động dân chủ 1936-1939 đã làm cho trận địa lực
lượng cách mạng được mở rộng ở cả nông thôn và thành thị, thực sự
một bước chuẩn bị cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám sau
lOMoARcPSD| 58797173
này (Tổng diễn tập lần 2 cho CMT8; Phong trào 1930-1931 là cuộc
tổng diễn tập lần 1 cho CMT8)
3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945
a. Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến lược mới của Đảng
- Bối cảnh lịch sử
Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới 2 bùng nổ. Chính phủ
Pháp đàn áp lực lượng dân chủ trong nước và cách mạng thuộc địa
Đông Dương, bộ máy đàn áp được tăng cường, lệnh thiết
quân luật được ban bố. Thực dân Pháp thi hành chính sách thời chiến,
Vơ vét sức người, sức của phục vụ chiến tranh
Tháng 9/1940, quân phiệt Nhật vào Đông Dương, Pháp câu
kết với Nhật thống trị và bóc lột nhân dân Đông Dương
Tháng 12/1941, chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ.
Quân phiệt Nhật lần lượt đánh chiếm nhiều thuộc địa của Mỹ, Anh.
- Chủ trương của Đảng- các hội nghị, nghị quyết (Cụ
thể xem giáo trình từ trang 93)
Ngay khi chiến tranh thế giới 2 bùng nổ,...
Ngày 29/9/1939, TW Đảng ra thông báo quan trọng
Hội nghị BCHTW tháng 11/1939
Tháng 11/1940 Hội nghị cán bộ TW họp
Tháng 5/1941, Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị TW 8
- Một số vấn đề của HNTW tháng 11/1939
Địa điểm họp: Bà Điểm (Hóc Môn, Gia Định)
Nhiệm vụ: giải phóng dân tộc được đưa lên hàng đầu. Tạm
gác lại khẩu hiệu “cách mạng ruộng đất” thay bằng các khẩu hiệu
khác
lOMoARcPSD| 58797173

Lực lượng: Thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế
Đông Dương
- Một số vấn đề của HNTW 8 tháng 5/1941
Chủ trì: Nguyễn Ái Quốc (Sau 30 năm hoạt động nước
ngoài, Người về nước ngày 28/1/1941) Các nội dung quan
trọng
Mâu thuẫn chủ yếu mâu thuẫn dân tộc (dân tộc Việt
Nam với Pháp, Nhật)
Nhiệm vụ hàng đầu: giải phóng dân tộc (Cách mạng
Đông Dương được xác định là cách mạng giải phóng dân
tộc). Tiếp tục tạm gác khẩu hiệu “đánh đổ địa chủ, chia
ruộng đất cho dân cày”
Tập hợp lực lượng: theo tinh thần “dân tộc tự quyết”,
thành lập ở mỗi nước Đông Dương một mặt trận riêng
Tập hợp lực lượng Việt Nam: trong mặt trận Việt Minh.
Các tổ chức quần chúng trong Việt Minh đều mang tên
“Cứu quốc”
Xu hướng: Sau khi cách mạng thành công sẽ thành lập
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa- một hình thức nhà
nước “của chung cả toàn thể dân tộc”
Nhiệm vụ trung tâm: chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang.
Ý nghĩa HNTW8 (trang 98 gt)
b. Phong trào chống Pháp - Nhật, đẩy mạnh chuẩn bị lực lượng
cho cuộc khởi nghĩa vũ trang
Những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc
lOMoARcPSD| 58797173
- Khởi nghĩa Bắc Sơn (9/1940) - Bước phát triển của đấu tranh
vũ trang vì mục tiêu giành độc lập
- Khởi nghĩa Nam Kỳ (23/11/1940)
- Binh biến đồn Chợ Rạng (Đô Lương, Nghệ An) ngày
13/1/1941
Nhấn mạnh lại mục tiêu: Sau HNTW 8, ngày 6/6/1941
Nguyễn Ái Quốc gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước: “Trong lúc này
quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết thảy,...’
Tinh thần của người cộng sản: Pháp - Nhật ngày càng tăng
cường đàn áp cách mạng. Trước quân thù tàn bạo, các chiến sĩ cộng
sản đã nêu cao ý chí kiên cường bất khuất và giữ vững niềm tin vào
thắng lợi tất yếu của cách mạng
Củng cố lực lượng cách mạng: Ngày 25/10/1941, Việt
Minh tuyên bố Tuyên ngôn. Chương trình Việt Minh đáp ứng nguyện
vọng cứu nước của mọi giới đồng bào nên phong trào Việt Minh phát
triển rất mạnh
Củng cố sức mạnh của thủ lĩnh: Xây dựng Đảng và củng cố
tổ chức
Chuẩn bị khởi nghĩa: Tháng 2/1943, Ban Thường vụ TW
họp ở Võng La nhằm chuẩn bị điều kiện cho cuộc khởi nghĩa có thể
nổ ra ở những trung tâm đầu não của quân thù
Xây dựng lực lượng chính trị, đấu tranh trên mặt trận văn hóa
Xuất bản nhiều tờ báo
Đảng công bố Bản đề cương văn hóa Việt Nam. Hội văn
hóa cứu quốc ra đời Văn hóa cũng 1 trận địa cách
mạng
Vận động sinh viên, trí thức
Vận động binh lính

Preview text:

lOMoAR cPSD| 58797173
NỘI DUNG CHI TIẾT CHƯƠNG 1
I. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và Cương lĩnh chính trị
đầu tiên của Đảng (Tháng 2/1930)
1. Bối cảnh lịch sử (Nhân tố khách quan tác động tới sự ra
đời của Đảng)
a. Tình hình thế giới
- Từ nửa sau thế kỷ 19, chủ nghĩa tư bản phương Tây chuyển
sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa và đi xâm lược để mở rộng thị trường
- Phong trào đấu tranh giành độc lập phát triển mạnh mẽ
- Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 thành công đã làm biến
đổi sâu sắc tình hình thế giới
- Tháng 3/1919 Quốc tế Cộng sản do Lênin đứng đầu được
thành lập, trở thành bộ tham mưu chiến đấu, tổ chức lãnh đạo phong
trào cách mạng thế giới.
b. Tình hình Việt Nam và các phong trào yêu nước trước khi có Đảng - Tình hình Việt Nam
+ 1/9/1858, thực dân Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng, từng bước xâm lược Việt Nam
+ Triều Nguyễn từng bước thỏa hiệp (hiệp ước 1862, 1874,
1883) và đến ngày 6/6/1884 với hiệp ước Patơnốt, triều Nguyễn đã
hoàn toàn đầu hàng thực dân Pháp
+ Thực dân Pháp thực hiện chính sách cai trị trên các mặt, các lĩnh vực:
Chính trị: Chính sách chia để trị. Đặt 3 chế độ cai trị khác
nhau ở 3 kỳ. Việt Nam trở thành bộ phận của Liên bang Đông Dương lOMoAR cPSD| 58797173
thuộc Pháp (Thành lập ngày 17/10/1887); chính sách độc tài chuyên
chế Kinh tế: Tiến hành các cuộc khai thác thuộc địa Lần 1 (1897-1914) Lần 2 (1919-1929)
Văn hóa-xã hội: Chính sách ngu
dân + Các hệ quả của chính sách cai trị:
Về giai cấp: các giai cấp cũ phân hóa, giai cấp-tầng lớp
mới xuất hiện. Các giai cấp có địa vị kinh tế và thái độ chính trị khác
nhau đối với vận mệnh dân tộc 
Các giai cấp trong xã hội gồm: địa chủ, nông dân, công 
nhân, tư sản, tầng lớp tiểu tư sản 
Các giai cấp mới: Tư sản, công nhân, tiểu tư sản 
Về mâu thuẫn xã hội: xuất hiện các mâu thuẫn mới, trong
đó mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và
phong kiến phản động (mâu thuẫn dân tộc) là mâu thuẫn chủ yếu Về tư tưởng: 
Các luồng tư tưởng bên ngoài đã tác động mạnh mẽ, làm 
chuyển biến phong trào yêu nước những năm cuối thế kỷ
19, đầu thế kỷ 20 (tư tưởng cách mạng Pháp 1789, phong
trào Duy Tân Nhật Bản 1868, Duy Tân Trung Quốc 1898,
cách mạng Tân Hợi Trung Quốc 1911, cách mạng tháng 10 Nga 1917,…) 
Năm 1923, luật sư Phan Văn Trường từ Pháp về nước và 
công bố tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” trên
báo tại Sài Gòn góp phần tuyên truyền tư tưởng vô sản ở Việt Nam.
- Các phong trào yêu nước của nhân dân Việt Nam trước khi có Đảng lOMoAR cPSD| 58797173
+ Phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến
Phong trào điển hình: Phong trào Cần Vương do vua Hàm
Nghi và tướng Tôn Thất Thuyết khởi xướng (1885-1896)
Các cuộc khỏi nghĩa hưởng ứng chiếu Cần Vương: Ba
Đình, Bãi Sậy, Hương Khê, …
Ngoài ra còn phong trào nông dân Yên Thế
Kết quả: Thất bại
Nguyên nhân: Ngọn cờ phong kiến đã lỗi thời, không thể
tập hợp đông đảo nhân dân, không có khả năng liên kết các trung tâm
kháng Pháp trên toàn quốc.
+ Phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản
Xu hướng bạo động của Phan Bội Châu
Xu hướng cải cách của Phan Châu Trinh
Phong trào của Việt Nam Quốc dân đảng ➔ Thất bại
+ Ý nghĩa của các phong trào yêu nước:
Thể hiện truyền thống yêu nước, bất khuất, kiên cường chống ngoại xâm
Cổ vũ tinh thần yêu nước, bồi đắp thêm cho chủ nghĩa yêu nước Việt Nam
Thúc đẩy những nhà yêu nước chọn lựa một con đường mới.
+ Nguyên nhân thất bại của các PTYN:
Thiếu đường lối chính trị đúng đắn
Chưa có một tổ chức lãnh đạo phù hợp
Chưa có phương pháp đấu tranh thích hợp. lOMoAR cPSD| 58797173 ➔
Nhiệm vụ cấp thiết đặt ra là phải có một tổ chức cách
mạng tiên phong, có đường lối cứu nước đúng đắn để giải phóng dân tộc.
2. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để thành lập
Đảng (Nhân tố chủ quan tác động đến sự ra đời của Đảng)
- Nguyễn Ái Quốc tìm đường cứu nước
 + Năm 1911, Nguyễn Tất Thành quyết định ra đi tìm đường cứu nước
 + Trải nghiệm thực tế giúp người nhận ra trên đời chỉ có 2
giống người là giống người bóc lột và giống người bị bóc lột → xác
định rõ kẻ thù và lực lượng đồng minh của nhân dân các dân tộc bị áp bức
 + Đầu năm 1919, Người tham gia đảng xã hội Pháp - một
chính đảng tiến bộ nhất lúc đó ở Pháp
 + Tháng 6/1919, với tên Nguyễn Ái Quốc, người gửi Hội
nghị Vécxây “Bản yêu sách của nhân dân An Nam”. Những yêu sách
không được đáp ứng nhưng đã tạo tiếng vang trong dư luận quốc tế.
Nguyễn Ái Quốc hiểu rõ hơn bản chất của đế quốc, thực dân
 + Tháng 7/1920, Người đọc Luận cương Lê nin. Tác phẩm
đã giải đáp những vấn đề cơ bản và chỉ dẫn hướng phát triển của sự
nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc
 + Tháng 12/1920, tại Đại hội Tours (ĐH lần thứ XVIII của
đảng xã hội Pháp), Nguyễn Ái Quốc ủng hộ việc gia nhập QTCS, trở
thành 1 trong những người sáng lập Phân bộ Pháp của Quốc tế Cộng
sản (Tức Đảng Cộng sản Pháp)
 + Từ 1919-1921, Bộ trưởng Bộ Thuộc địa Pháp Anbe Xarô
nhiều lần gặp Nguyễn Ái Quốc mua chuộc và đe dọa lOMoAR cPSD| 58797173
 + Ngày 30/6/1923, Nguyễn Ái Quốc tới Liên Xô và làm việc
tại Quốc tế Cộng sản ở Mátxcơva
 + 17/6-8/7/1924, Nguyễn Ái Quốc dự và đọc tham luận tại Đại hội V QTCS
- Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng
Về tư tưởng: Tuyên truyền tư tưởng về con đường cách mạng
vô sản, con đường cách mạng theo lý luận Mác Lênin; xây dựng mối
quan hệ giữa cách mạng thuộc địa với người cộng sản, nhân dân lao động Pháp
 + Từ giữa năm 1921, tại Pháp, Người tham gia thành lập Hội Liên hiệp Thuộc địa
 + Năm 1922, Người sáng lập tờ báo Người cùng khổ - Tờ
báo của Hội Liên hiệp Thuộc địa. Người viết bài trên nhiều tờ báo khác
 + Năm 1922, Người làm trưởng tiểu ban “Nghiên cứu về
Đông Dương” của Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng Cộng sản Pháp
 + Năm 1927, cuốn sách “Đường cách mệnh” được xuất bản
Về chính trị: Người đưa ra những luận điểm quan trọng về cách
mạng giải phóng dân tộc
Mục tiêu chiến lược
Nhiệm vụ trước mắt
Lực lượng cách mạng Người lãnh đạo
Phương pháp cách mạng Quan hệ quốc tế lOMoAR cPSD| 58797173
Thực hiện phong trào Vô sản hóa để truyền bá tư tưởng vô sản,
rèn luyện cán bộ, xây dựng - phát triển tổ chức của công nhân. Về tổ chức:
Tháng 11/1924, Người đến Quảng Châu (Trung Quốc) để
xúc tiến các công việc tổ chức thành lập Đảng Cộng sản
Tháng 2/1925, Người lựa chọn một số thành viên tích cực
trong Tâm tâm xã, lập ra nhóm Cộng sản đoàn
Tháng 6/1925, Người thành lập Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên tại Quảng Châu (Trung Quốc) nòng cốt là Cộng sản đoàn.
Hội VNCMTN là tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam 
Chương trình, điều lệ, mục đích của Hội  
Cơ quan ngôn luận: báo Thanh niên (21/6/1925 ra số đầu  tiên) 
Hoạt động: Tổ chức các lớp huấn luyện chính trị  
Phát triển cơ sở: Từ đầu năm 1926, Hội VNCMTN đã bắt 
đầu phát triển cơ sở ở trong nước 
Năm 1927, các Kỳ bộ được thành lập  
Hội còn xây dựng cơ sở trong Việt kiều ở Xiêm (Thái  Lan) 
Tác dụng: Hoạt động của Hội thúc đẩy mạnh mẽ sự 
chuyển biến của phong trào công nhân, phong trào yêu
nước Việt Nam trong những năm 1928-1929 theo xu
hướng cách mạng vô sản
1. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh Chính
trị đầu tiên của Đảng
a. Các tổ chức cộng sản ra đời lOMoAR cPSD| 58797173
Ngày 17/6/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời (Kỳ
bộ Bắc Kỳ của Hội VNCMTN)
Tháng 9/1929, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn ra đời
(Trung Kỳ) từ một tổ chức thanh niên yêu nước có tên Tân Việt Cách mạng Đảng
Tháng 11/1929, An Nam Cộng sản Đảng ra đời (Kỳ bộ Nam Kỳ của Hội VNCMTN)
➔ 3 tổ chức cộng sản cùng tồn tại dẫn đến những mâu thuẫn mới
→ Nhu cầu thành lập một chính đảng cách mạng trở nên bức thiết.
b. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
Chủ trì: Nguyễn Ái Quốc, tư cách là phái viên của Quốc tế Cộng sản
Địa điểm: Cửu Long (Hồng Kông)
Thời gian: từ 6/1-7/2/1930
Thành phần: Đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng (2
người) và An Nam Cộng sản Đảng (2 người)
Chương trình nghị sự của Hội nghị: trang 62 giáo trình
Nội dung: Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, thành
lập đảng mang tên Đảng Cộng sản Việt Nam
Các văn kiện: Hội nghị thông qua các văn kiện quan trọng do
Nguyễn Ái Quốc soạn thảo 
Chánh cương vắn tắt của Đảng  
Sách lược vắn tắt của Đảng  lOMoAR cPSD| 58797173 
Chương trình tóm tắt của Đảng  
Điều lệ vắn tắt của Đảng 
Hội nghị xác định tôn chỉ mục đích của đảng
Tổ chức một trung ương lâm thời để lãnh đạo cách mạng
Hội nghị chủ trương xây dựng các tổ chức chính trị - xã
hội, xuất bản 1 tạp chí lý luận, 3 tờ báo tuyên truyền của đảng
Ngày 24/2/1930, chấp nhận Đông Dương Cộng sản Liên
đoàn gia nhập ĐCS Việt Nam
Nguyễn Ái Quốc ra lời kêu gọi nhân dịp thành lập đảng.
c. Nội dung cơ bản Cương lĩnh Chính trị đầu tiên của Đảng -
Chánh cương vắn tắt của Đảng, sách lược vắn tắt của
Đảng đã phản ánh về đường hướng phát triển và những vấn đề cơ
bản về chiến lược của cách mạng Việt Nam. Hai văn kiện trên được
coi là cương lĩnh chính trị đầu tiên của ĐCS Việt Nam. - Nội dung:
Mục tiêu chiến lược: Chủ trương làm tư sản dân quyền
cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản
Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt 
Đánh đổ đế quốc Pháp và bọn phong kiến để giành độc 
lập cho dân tộc và ruộng đất cho dân cày 
Chống đế quốc, giành độc lập cho dân tộc được đặt ở vị  trí hàng đầu Cụ thể
Về phương diện xã hội
Về phương diện kinh tế
Lực lượng cách mạng lOMoAR cPSD| 58797173 
Công nhân, nông dân là lực lượng cơ bản, trong đó giai 
cấp công nhân lãnh đạo 
Chủ trương đoàn kết tất cả các giai cấp, các lực lượng tiến  bộ, yêu nước 
Với phú nông, trung tiểu địa chủ, tư bản An Nam mà chưa 
rõ mặt phản cách mạng thì phải lợi dụng, ít lâu mới làm cho họ đứng trung lập.
Phương pháp: Bạo lực cách mạng
Đoàn kết quốc tế: đoàn kết với các dân tộc bị áp bức và
giai cấp vô sản thế giới nhất là vô sản Pháp
Về người lãnh đạo:  Là đảng cộng sản  
Đảng là đội tiên phong của đạo quân vô sản gồm 1 số lớn  của giai cấp công nhân 
Phải làm cho đảng có đủ năng lực lãnh đạo quần chúng 
➔ Ý nghĩa của cương lĩnh chính trị đầu tiên 
Đã phản ánh một cách súc tích các luận điểm cơ bản của 
cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh tháng 2 đã đưa cách
mạng Việt Nam sang một trang sử mới 
Thể hiện bản lĩnh chính trị độc lập, tự chủ, sáng tạo trong 
việc đánh giá đặc điểm, tính chất xã hội
4. Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
- Chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước, đưa
cách mạng Việt Nam sang một bước ngoặt lịch sử vĩ đại lOMoAR cPSD| 58797173
- Quy luật ra đời của ĐCS Việt Nam: là sản phẩm của sự kết
hợp chủ nghĩa Mác Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam
- Đảng ra đời với cương lĩnh chính trị đầu tiên đã khẳng định
sự lựa chọn con đường giải phóng dân tộc là con đường cách mạng vô sản
- Sự lựa chọn con đường cách mạng vô sản là sự lựa chọn phù
hợp với nội dung, xu thế thời đại mới, phù hợp với thực tiễn Việt Nam
- Đảng ra đời là nhân tố hàng đầu đưa cách mạng Việt Nam đi
từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
II. 1930-1945: Đảng lãnh đạo quá trình đấu tranh giành Chính quyền
1. Phong trào cách mạng 1930-1931 và khôi phục phong trào 1932-1935
a. Phong trào cách mạng 1930-1931 - Hoàn cảnh
Khủng hoảng kinh tế 1929-1933 ở các nước TBCN làm
cho mâu thuẫn trong lòng xã hội TBCN phát triển gay gắt. Phong
trào cách mạng thế giới dâng cao
Ở Đông Dương, thực dân Pháp tăng cường bóc lột để bù
đắp những hậu quả của cuộc khủng hoảng ở chính quốc → Mâu
thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc Pháp và tay sai càng trở nên gay gắt
Đảng Cộng sản vừa ra đời có tổ chức thống nhất, có cương
lĩnh chính trị đúng đắn đã kịp thời lãnh đạo nhân dân đấu tranh. Diễn biến lOMoAR cPSD| 58797173
Từ tháng 1 đến tháng 4/1930: Bãi công của công nhân nổ
ra liên tiếp, phong trào đấu tranh của nông dân cũng diễn ra ở nhiều địa phương
Từ tháng 5/1930: phong trào phát triển thành cao trào với
các cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân, các tầng lớp nhân dân thành thị
Từ tháng 6 đến tháng 8/1930: nổi bật nhất là cuộc tổng bãi
công của công nhân khu công nghiệp Bến Thủy - Vinh.
Tháng 9/1930: phong trào phát triển đến đỉnh cao 
Điển hình: Cuộc biểu tình của nông dân Hưng Nguyên 
ngày 12/9/1930  Biểu hiện đỉnh cao: 
Bộ máy chính quyền của đế quốc, tay sai ở nhiều nơi tan rã
Ban chấp hành nông hội ở thôn, xã dưới sự lãnh đạo của
đảng đã làm nhiệm vụ của một chính quyền cách mạng theo kiểu chính quyền Xô viết 
Hạn chế: chủ trương bạo động riêng lẻ trong một số địa 
phương lúc đó là quá sớm vì chưa đủ điều kiện 
Trách nhiệm của Đảng: tổ chức quần chúng chống khủng 
bố, giữ vững lực lượng cách mạng, duy trì kiên cố ảnh
hưởng của Đảng, của Xô Viết trong quần chúng.
Từ cuối 1930, thực dân Pháp đàn áp khốc liệt phong trào
Tháng 4/1931: Toàn bộ Ban chấp hành TW Đảng bị bắt;
các tổ chức của Đảng và của quần chúng tan rã hầu hết.
- Ý nghĩa phong trào cách mạng 1930-1931
Khẳng định trong thực tế quyền lãnh đạo và năng lực lãnh
đạo cách mạng của giai cấp vô sản lOMoAR cPSD| 58797173
Rèn luyện đội ngũ đảng viên
Để lại những kinh nghiệm quý về kết hợp các nhiệm vụ,…
b. Luận cương chính trị của Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 10/1930 -
Hội nghị lần thứ nhất BCHTW
Thời gian họp: 14-31/10/1930
Địa điểm họp: Hồng Kông (Trung Quốc)
Đổi tên Đảng: Từ Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương
Tổng Bí thư được bầu: Trần Phú
Thông qua Luận cương chính trị của Đảng Cộng sản Đông Dương - Nội dung luận cương
Phương hướng chiến lược: Làm cách mạng tư sản dân
quyền, sau đó bỏ qua thời kỳ tư bản, tranh đấu thẳng lên con đường XHCN
Nhiệm vụ cốt yếu: là vấn đề thổ địa cách mạng (phản
phong) trong khi cương lĩnh tháng 2/1930 nhấn mạnh vấn đề giải
phóng dân tộc (phản đế)
Lực lượng: Công nhân và nông dân (trong khi cương lĩnh
tháng 2/1930 tập hợp toàn thể dân tộc)
Lãnh đạo: Đảng Cộng sản
Phương pháp cách mạng: võ trang bạo động
Quan hệ quốc tế: giống cương lĩnh tháng 2 -
Hạn chế của luận cương lOMoAR cPSD| 58797173
Về nhiệm vụ: không nhấn mạnh nhiệm vụ giải phóng dân
tộc mà nặng về đấu tranh giai cấp và cách mạng ruộng đất
Về tập hợp lực lượng: không đề ra được 1 liên minh dân
tộc và giai cấp rộng rãi -
Nguyên nhân hạn chế: chịu ảnh hưởng của tư tưởng
tả khuynh trong Quốc tế Cộng sản -
Ngày 18/11/1930, Đảng chủ trương thành lập Hội
phản đế đồng minh - tổ chức mặt trận đầu tiên để tập hợp, đoàn
kết các giai cấp, tầng lớp thực hiện nhiệm vụ cách mạng (Sửa
sai luận cương tháng 10 trong vấn đề tập hợp lực lượng cách
mạng chỉ gồm công nhân và nông dân).
c. Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức và phong trào cách mạng,
Đại hội Đảng lần thứ nhất (tháng 3/1935)
- Các mốc Đảng lãnh đạo, chỉ đạo (chi tiết xem trong giáo trình)
Tháng 1/1931, Ban thường vụ TW Đảng ra thông cáo lOMoAR cPSD| 58797173
Hội nghị Trung ương tháng 3/1931
Tháng 5/1931, thường vụ TW Đảng ra chỉ thị
Ngày 14/1/1931 Quốc tế Cộng sản ra nghị quyết
15/6/1932 theo chỉ thị của QTCS, công bố Chương trình
hành động của Đảng Cộng sản Đông Dương
Tháng 3/1933, Tác phẩm “Sơ thảo phong trào Cộng sản
Đông Dương” của đồng chí Hà Huy Tập (Lãnh đạo thông qua tác phẩm của đảng viên)
Đầu năm 1934, QTCS chỉ đạo
Tháng 3/1935, Đại hội Đại biểu lần thứ nhất của Đảng
Biểu hiện thoái trào
Tổ chức Đảng và các tổ chức quần chúng tan rã
Các lãnh đạo của Đảng, các đảng viên, những người cách
mạng bị bắt bớ, giam cầm, tù đày, thậm chí không bảo toàn được tính
mạng (Trần Phú, Lý Tự Trọng hi sinh, Nguyễn Ái Quốc bị bắt,…)
- Các phong trào điển hình: Biến nhà tù thành trường học cách
mạng (thành lập chi bộ trong nhà tù; bồi dưỡng lý luận chính trị trong tù; ra báo trong tù,…)
- Về Đại hội I - Đại hội đánh dấu sự phục hồi hệ thống tổ chức
của Đảng và phong trào cách mạng quần chúng (trang 82 gt)
Thời gian, địa điểm
Ba nhiệm vụ trước mắt 
Củng cố và phát triển đảng  
Đẩy mạnh cuộc vận động và tập hợp quần chúng  
Mở rộng tuyên truyền chống đế quốc, chống chiến tranh, 
ủng hộ Liên Xô và ủng hộ cách mạng Trung Quốc lOMoAR cPSD| 58797173 
Các văn kiện được thông qua Đại hội
Bầu nhân sự (Lê Hồng Phong được bầu là Tổng bí Thư) Hạn chế của ĐH I Ý nghĩa ĐH I
2. Phong trào dân chủ 1936-1939
a. Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng - Hoàn cảnh lịch sử
Thế giới: Chủ nghĩa phát xít xuất hiện và nguy cơ chiến
tranh thế giới đe dọa nền hòa bình thế giới
Quốc tế Cộng sản: Đại hội VII QTCS họp (7/1935) kịp
thời lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng thế giới
Nước Pháp: Tình hình chính trị nước Pháp có nhiều thuận
lợi cho cách mạng thuộc địa (Mặt trận nhân dân Pháp do Đảng Cộng
sản Pháp làm nòng cốt đã giành thắng lợi trong tổng tuyển cử)
Việt Nam: Ở Việt Nam, Đảng Cộng sản đã phục hồi tổ
chức sau thời kỳ thoái trào. - Chủ trương
+ Các hội nghị và nghị quyết của Đảng
Hội nghị BCHTW ngày 26/7/1936
Hội nghị BCHTW lần 3 (3/1937) và lần 4 (9/1937)
Văn kiện Chung quanh vấn đề chiến sách mới (10/1936)
+ Nội dung chủ trương (thể hiện trong HNTW tháng 7/1936.
Các nghị quyết sau bổ sung, phát triển và điều chỉnh cho phù hợp tình hình) lOMoAR cPSD| 58797173
Nhiệm vụ trước mắt: Chống phát xít, chống chiến tranh đế
quốc, chống phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo và hòa bình
Tập hợp lực lượng: Lập mặt trận nhân dân phản đế rộng rãi
(1938 thành lập Mặt trận Dân chủ Đông Dương)
Hình thức đấu tranh: Chuyển từ hình thức tổ chức bí mật,
không hợp pháp sang các hình thức tổ chức và đấu tranh công khai,
nửa công khai, hợp pháp, nửa hợp pháp, kết hợp với bí mật, bất hợp pháp
- Trong giai đoạn này, mối quan hệ dân tộc - giai cấp, nhiệm
vụ chống đế quốc - chống phong kiến cũng được nhận thức lại nhằm
khắc phục hạn chế của Luận cương tháng 10 và trở về phù hợp với
tinh thần của Cương lĩnh tháng 2
b. Phong trào đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình
- Cuộc vận động dân chủ với các phong trào:
Phong trào đấu tranh công khai của quần chúng, chuẩn bị
cho Đại hội Đại biểu nhân dân Đông Dương
Phong trào biểu dương lực lượng quần chúng “đón” phái
viên của Chính phủ Pháp
Phong trào xuất bản sách, báo công khai
Cuộc vận động tranh cử vào các viện dân biểu, hội đồng
quản hạt,…(Đấu tranh nghị trường)
Bãi công của công nhân (Bãi công lớn của công nhân vùng mỏ ngày 12/11/1936)
- Cuộc vận động dân chủ kết thúc: Khi chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ
- Ý nghĩa (chú ý rút ra tiêu đề cho từng ý nghĩa để dễ nhớ vấn đề) lOMoAR cPSD| 58797173 
Ý nghĩa chung: Là một phong trào cách mạng sôi nổi, có
tính quần chúng rộng rãi
Ý nghĩa liên quan đến xác định nhiệm vụ cách mạng: Là
một nấc thang trên hành trình đi đến mục đích cuối cùng của cách mạng.
(Những yêu sách của phong trào không phải là mục đích cuối
cùng, song muốn đi đến mục đích cuối cùng, cách mạng phải giành
thắng lợi từng bước tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn)
Ý nghĩa liên quan đến tập hợp lực lượng: Đội quân chính
trị quần chúng gồm hàng triệu người được tập hợp, giác ngộ và rèn luyện
Ý nghĩa liên quan đến người lãnh đạo: Uy tín và ảnh hưởng
của Đảng được củng cố và phát triển. Tổ chức Đảng được củng cố và phát triển
Ý nghĩa liên quan đến lực lượng cách mạng qua các tổ
chức quần chúng: Số hội viên trong các tổ chức quần chúng ngày càng lớn mạnh
- Kinh nghiệm (trang 91 giáo trình)
Về chỉ đạo chiến lược
Về tập hợp lực lượng
Về hình thức, phương pháp đấu tranh,.. - Kết luận:
Cuộc vận động dân chủ 1936-1939 đã làm cho trận địa và lực
lượng cách mạng được mở rộng ở cả nông thôn và thành thị, thực sự
là một bước chuẩn bị cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám sau lOMoAR cPSD| 58797173
này (Tổng diễn tập lần 2 cho CMT8; Phong trào 1930-1931 là cuộc
tổng diễn tập lần 1 cho CMT8)
3. Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945
a. Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến lược mới của Đảng - Bối cảnh lịch sử
Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới 2 bùng nổ. Chính phủ
Pháp đàn áp lực lượng dân chủ trong nước và cách mạng thuộc địa
Ở Đông Dương, bộ máy đàn áp được tăng cường, lệnh thiết
quân luật được ban bố. Thực dân Pháp thi hành chính sách thời chiến,
Vơ vét sức người, sức của phục vụ chiến tranh
Tháng 9/1940, quân phiệt Nhật vào Đông Dương, Pháp câu
kết với Nhật thống trị và bóc lột nhân dân Đông Dương
Tháng 12/1941, chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ.
Quân phiệt Nhật lần lượt đánh chiếm nhiều thuộc địa của Mỹ, Anh. -
Chủ trương của Đảng- các hội nghị, nghị quyết (Cụ
thể xem giáo trình từ trang 93)
Ngay khi chiến tranh thế giới 2 bùng nổ,...
Ngày 29/9/1939, TW Đảng ra thông báo quan trọng
Hội nghị BCHTW tháng 11/1939
Tháng 11/1940 Hội nghị cán bộ TW họp
Tháng 5/1941, Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị TW 8 -
Một số vấn đề của HNTW tháng 11/1939
Địa điểm họp: Bà Điểm (Hóc Môn, Gia Định)
Nhiệm vụ: giải phóng dân tộc được đưa lên hàng đầu. Tạm
gác lại khẩu hiệu “cách mạng ruộng đất” thay bằng các khẩu hiệu khác lOMoAR cPSD| 58797173 
Lực lượng: Thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương -
Một số vấn đề của HNTW 8 tháng 5/1941
Chủ trì: Nguyễn Ái Quốc (Sau 30 năm hoạt động ở nước
ngoài, Người về nước ngày 28/1/1941) Các nội dung quan trọng 
Mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn dân tộc (dân tộc Việt  Nam với Pháp, Nhật) 
Nhiệm vụ hàng đầu: giải phóng dân tộc (Cách mạng 
Đông Dương được xác định là cách mạng giải phóng dân
tộc). Tiếp tục tạm gác khẩu hiệu “đánh đổ địa chủ, chia
ruộng đất cho dân cày” 
Tập hợp lực lượng: theo tinh thần “dân tộc tự quyết”, 
thành lập ở mỗi nước Đông Dương một mặt trận riêng 
Tập hợp lực lượng ở Việt Nam: trong mặt trận Việt Minh. 
Các tổ chức quần chúng trong Việt Minh đều mang tên “Cứu quốc” 
Xu hướng: Sau khi cách mạng thành công sẽ thành lập 
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa- một hình thức nhà
nước “của chung cả toàn thể dân tộc” 
Nhiệm vụ trung tâm: chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. 
Ý nghĩa HNTW8 (trang 98 gt)
b. Phong trào chống Pháp - Nhật, đẩy mạnh chuẩn bị lực lượng
cho cuộc khởi nghĩa vũ trang
Những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc lOMoAR cPSD| 58797173
- Khởi nghĩa Bắc Sơn (9/1940) - Bước phát triển của đấu tranh
vũ trang vì mục tiêu giành độc lập
- Khởi nghĩa Nam Kỳ (23/11/1940)
- Binh biến ở đồn Chợ Rạng (Đô Lương, Nghệ An) ngày 13/1/1941
Nhấn mạnh lại mục tiêu: Sau HNTW 8, ngày 6/6/1941
Nguyễn Ái Quốc gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước: “Trong lúc này
quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết thảy,...’
Tinh thần của người cộng sản: Pháp - Nhật ngày càng tăng
cường đàn áp cách mạng. Trước quân thù tàn bạo, các chiến sĩ cộng
sản đã nêu cao ý chí kiên cường bất khuất và giữ vững niềm tin vào
thắng lợi tất yếu của cách mạng
Củng cố lực lượng cách mạng: Ngày 25/10/1941, Việt
Minh tuyên bố Tuyên ngôn. Chương trình Việt Minh đáp ứng nguyện
vọng cứu nước của mọi giới đồng bào nên phong trào Việt Minh phát triển rất mạnh
Củng cố sức mạnh của thủ lĩnh: Xây dựng Đảng và củng cố tổ chức
Chuẩn bị khởi nghĩa: Tháng 2/1943, Ban Thường vụ TW
họp ở Võng La nhằm chuẩn bị điều kiện cho cuộc khởi nghĩa có thể
nổ ra ở những trung tâm đầu não của quân thù
Xây dựng lực lượng chính trị, đấu tranh trên mặt trận văn hóa 
Xuất bản nhiều tờ báo  
Đảng công bố Bản đề cương văn hóa Việt Nam. Hội văn 
hóa cứu quốc ra đời → Văn hóa cũng là 1 trận địa cách mạng 
Vận động sinh viên, trí thức   Vận động binh lính 